If t;
«pij
Hl
t
Statuut van West-Borneo
ondertekend
Wereldnieuws
Incident tc Wenen
Jhr. De Geer
voor het Bijzonder Gerechtshof
HitfJ
K
I
r h'f1
-=4b
ft,
■ifl
n
Sf? I
DINSDAG 13 MEI 1947.
Incident in de haven van
Sibolga
Militair weekoverzicht
ACHESON AFGETREDEN
Sovjet Politie opende het vuur op de menigte
roulettespelers
GEARRESTEERD.
I
Joegoslavische Klachten
De Duitse herstelbetalingen
Amerikaans Leen- en pacht-
programma voor Europa?
De verdediging
van Jhr. De Geer
Het verdwijnen
van Laky
Li
ri
m ip'jHil
■n'tfJff-
Frankeering bij Abonnement - Temeuzen.
WEERSVERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
Aanhoudend warm weer.
Tijdelijk zonneshijm, in "de na
middag en avond vrij1 veel be
wolking met enkele verspreide
buien en kans op onweer. Meest
matige wind uit Oostelijke
richtingen.
DE 7RIJE ZEEUW
3de Jaargang No. 501-
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie ƒ1,50.
Inzendingen adverten
ties tot des namiddags 4
uur.
Rubriek kl. advertenties:
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur van dit Blad
10 ct. meer.
Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
INDONESIË.
Tijdens een kleurrijke plechtig
heid is Maandag te Pontianak het
Statuut voor West-Borneo onder
tekend, waarbij West-Borneo als
autonome staat met zelfbestuur
wordt erkend.
Onder aanwezigheid van de Ne
derlandse Minister-President Dr.
L. Beel en de Indonesische zelf-
bestuurders en adviseurs van
West-Borneo ondertekenden Lui-
tenant-Gouverneur-'Generaal Dr.
Van Mook en de Commissie-Gene
raal het historische document, dat
Indonesië weer een stap nader
brengt tot zelfbestuur in het ka-
dér van de Unie met Nederland.
De Sultan van Pontianak, die
voorzitter van de West-Borneo-
raad is en naar men verwacht
gouverneur of president van W.-
Borneo zal worden, heeft hij de
plechtigheid een toeroep op het
Nederlands-Indische Gouverne
ment gedaan om zoveel mogelijk
steun voor zijn land wat betreft
mensen en materiaal.
Voorts wees hij de raad op diens
belangrijke taak, te vervullen in
trouw aan Koningin Wilhelmina.
Het toestuur van West-Borneo
zal, naar men verwacht, overeen
komstig dit van een Amerikaanse
staat geschieden. De bevolking
van meer dan 1 millioen bestaat
uit Dajaks, Maleiers en Chinezen,
die allen in de raad vertegenwoor
digd zijn. De Sultan van Pontia
nak vertrekt binnenkort naar het
naJburige Britse gebied van Sera-
wak om nauwere betrekkingen
met dat land te vestigen.
dc -Marine Voorlichtingsdienst
meldt, dat tijdens een onderzoek
van het m s. ,,Nan Mei" op de
rede van Sibolga door Hr. Ms.
„Banckert" een republikeins ma
rinevaartuig verscheen, dat geen
gevolg gaf aan het driemaal her
haald en door het schip begrepen
hevel tot stoppen. Hierop werd
door een motorsloep van de „Ban
ckert" 'n waarschuwingsschot ge
lost, waarnd van de wal een leven
dig mitrailleur- en geweervuur
kwam. Dit vuur werd door de
Nederlandse torpedojager tot
ff Cmetende B«t„
ms Nan Mei" heeft te Sibolga
50 ton rubber van een onbekende
eigenaar geladen; men was in het
bézit van de vereiste vaarvergun-
ning.
Een gedeelte van de bemanmng
onder wie zich Britse onderdanen
bevonden, is door de Indonesische
autoriteiten belet aan boord terug
te keren.
De Marine Voorlichtingsdienst
deelt nog mede, dat na ongeveer
een uur het vuren van de wal
werd gestaakt, waarna ook de
Banckert met vuren endigde. Te
Sibolga werd een vrij grote brand
waargenomen en men moet vre
zen, dat daar de schade en het
aantal slachtoffers niet onaan
zienlijk zal blijken.
Het weekoverzicht van de mi
litaire situatie luidt als volgt:
Te Medan wordt nog steeds bij
tussenpozen vuur afgegeven in
de richting van Nederlandse Pa"
troubles, die zich op eigen gebied
bevinden. In de noordelijke sec-
tor hadden aan de demarcatie-
lijn enkele schermutselingen
plaats. De ge\*olgen van de door
de Republikeinse autoriteiten ge
laste verscherping van de voed-
selblokkadé zijn reeds goed merk
baar, er is nagenoeg geen aan
voer van levensmiddelen meer.
Te Padang heeft kolonel Len-
gah van de T.R. I. zich thans ac-
coord verklaard met de handha
ving van zes Nederlandse posten
in de 2 km-zöne. De comman
dant gaf te kennen een voorstel
te zullen doen tot het aanhouden
van enkele T.R.I.-posten in de re
publikeinse 2 km-zóne De van
een Nederlands schip gedebar-
keerde 725 RomuSha's zijn in
overleg met de Republikeinsche
autoriteiten over de demarcatie
lijn afgevoerd.
Te Palembang is de toestand
over het algemeen rustig.
Te Batavia heeft in de Ooste
lijke sector infiltrate plaats ge
had door leden van het Lasjat'
Rajat. Zij ontvoerden enige In
donesiërs en er werden pamflet
ten gevonden, gericht tegen de
Pasoendan-beweging.
Te Buitenzorg wordt door de
Republikeinen intensieve contróle
op de voedselbQokkade utgeoe-
fend.
Te Tjiandjoer zijn in de loop
van de week twee maal patrouil-
lef beschoten. Voorts zijn geval
len van ontvoering en afpersing
voorgekomen, terwijl pamfletten
werden verspreid.
Te Bandoeng is de toestand
rustig. De stroom van vluchte
lingen uit het Republikeinse ge
bied houdt ononderbroken aan.
Te Semarang gaan de Republi
keinen vobrt stellingen aan te
leggen, terwijl nog circa tien pos
ten binnen de Indonesische 2 km-
zöne bezet gehouden worden.
In de sector Modjokerto werden
van achter de demarcatielijn tot
acht maal toe Nederlandse pa-
troulles beschoten. Drie maal
bleek het nodig eigen artillerie
in te zetten. In de randgebieden
neemt de terreur (beschietingen,
berovingen en ontvoeringen) toe.
In de Noordelijke sector is de
toestand rustig.
Op Bali werden in sommige
'pflaatsen terreur op de bevolking
utgeoefend. Her en der werden
pamfletten met opruiende inhoud
verspreid. Een aantal arresta
ties werd verricht.
In Hoeloe Soengai (Borneo)
neemt de terroristische activiteit
toe. Verschillende subversieve
elementen werden in samenwer
king met de politie gearresteerd.
Er werd een avondklok ingesteld.
Ook op Celebes neemt de ter
reur toe. Enkele malen was er
contact met de benden. In totaal
zijn aan Nederlandse zijde bij alle
bovengenoemde incidenten drie
man gewond.
De Amerikaanse plaatsvervan
gend Minister van Buitenlandse
Zaken, Dean Acheson, is afgetre
den.
President Truman heeft in zijn
plaats benoemd de New Yorkse
bankier Robert A. Lovett, oud-
onderminister van Oorlog voor de
luchtmacht.
JVolgens de Washingtonse
correspondent van de New-York
Times, zal Dean Acheson, de
Amerikaanse Onder-Minister van
Buitenlandse Zaken om economi
sche redenen deze week aftreden
en zijn vorige functie weer opne
men. Volgens deze zegsman zul
len in de komende 2 maanden
verschillende vooraanstaande po
litieke adviseurs van het Minis
terie van Buitenlandse Zaken af
treden, onder wie de plaatsver
vangende Minister Spruille Bra
den. De New-York Times voegt
er aan toe, dat Acheson, wiens
aftreden niet zal ingaan vóór 1
Juli, zal worden opgevolgd door
Robert Abercrombie Lovett, een
New-Yorkse bankier.
Over de gehele wereld zijn
bijna 19 millioen man onder de
wapenen veertig landen geven
gezamenlijk 82.000.000.000 gulden
per jaar uit aan bewapening, al
dus Hanson Baldwin, de militaire
deskundige van de New-York Ti
mes. Ongeveer 25 milliard gulden
worden per jaar meer aan bewa
pening uitgegeven dan vóór de
oorlog. En bij deze bedragen is
niet inbegrepen «wat ten koste
wordt gelegd aan de ontwikkeling
van de atoombom, bacteriologi
sche oorlogvoering, raketprojec-
tie'len en andere nieuwe wapens.,
Naar te Wenen wordt ver
nomen, is de algemeen gedele
geerde van de Hongaarse repa
triëringscommissie voor Oosten
rijk en Duitsland Laszio Laky,
verdwenen.
Onder de Hongaarse verplaat
ste personen in Oostenrijk heeft
dit verdwijnen grote ongerustheid
veroorzaakt.
Het uiterst linkse blad „La
Republica Italia" schrijft de
schietpartij, waarvan op 1 Mei
een aantal demonstranten bij: Pa
lermo het slachtoffer is gewor
den, toe aan een rechtse bewe
ging onder leiding van een zeke
re kapitein Nebulant, welke be
weging 120.000 leden zou tellen
en een Neo Fascistische en Mo
narchistische inslag zou hebben.
Veertig personen, mannen,
vrouwen en kinderen, zijn bij: Za-
gazig, 55 kilometer ten Noord-
Oosten van Cairo, in een Nijlka-
naal verdronken, doordat de auto
bus, waarin zij vervoerd werden,
slipte en het kanaal in reed.
Volgens socialistische bladen
heeft de Sowjetpolitie te Wenen
het vuur geopend op de menigte,
toen enige personen, die professor
Leo Stern hadden mishandeld,
geen gehoor gaven aan de som
matie zich te melden. Stern had
in het openbaar een rede gehou
den, waarin hij o.m. had gezegd,
dat. alle Oostenrijkers, die gedu
rende de oorlog in Hitler's leger
hadden gediend" misdadigers wa
ren. Hierop was men hem te lijf
gegaan en Stern riep de hulp in
der Sowjet-politie, die met tom-
myguns ten tonele verscheen.
Twee arbeiders zouden ernstig
gewond zijn. Als hun namen
worden opgegeven: Johann en
Leopold Renner en er wordt bij
vermeld, dat zij leden der commu
nistische partij zijn.
Waarnemers hebben op de pu
blicatie van deze geschiedenis het
volgende commentaar geleverd:
In de communistische pers was
een actie gevoerd tegen de Oos-
Een gezelschap van negen man
nen en een vrouw, bezig met rou-«
lettespel werd door de politie bij
een inval in een pand aan de 2de
Middellandstraat, te Rotterdam,
bewoond door de 43-jarige expe
ditiechef G. J. V. aangetroffen.
Het bleken alle Rotterdammers
te zijn, uitgezonderd de bankhou
der, de 48-jarige slager S. C. D.
G. uit Den Haag, op wie bij fopl-
lering een bedrag van 2335,
werd gevonden. Het gehele ge
zelschap werd gearresteerd en
naar het politiebureau aan de
Oostervantstraat gebracht, inclu
sief G. J. V., die de gelegenheid
tot hazardspel had gegeven.
tenrijkse kanselier, Figl en de Mi
nister van Binnenlandse Zaken,
Helmer, omdat zij hulp van de
geallieerde politie hadden ingeroe
pen om onlusten te onderdrukken.
Daarom zou de socialistische pers
het geval Stern onder de aandacht
brengen.
De persattaché bij de Joego
slavische missie te Wenen heeft
de Britse, Franse en Amerikaan
se autoriteiten ervan beschuldigd
willens en wetens het bestaan van
een organisatie voor het zenden
van terroristen naar Joego-Slavie
te tolereren. Hij verklaarde, dat
sommige van de terroristen op
Joego-Slavisch grondgebied ge
vat waren en dat een organisatie
als waarvan hij sprak bestond in
Oostenrijk, Italië en Duitsland.
Verder beweerde hij, dat voor
malige Joego-Slavische officieren,
die als oorlogsmisdadigers waren
genoteerd door de Joego-Slavi-
sche regering, zich vrijelijk moch
ten bewegen tussen .Duitsland,
Oostenrijk en Italië, om koeriers
diensten voor de terroristenorga
nisatie te verrichten. Ook zeide
hij, dat in de Franse zóne een
para-militaire organisatie be
stond, en dat Royalistische offi
cieren daar propaganda mochten
voeren tegen repatriëring naar
Joego-Slavië van verplaatste per
sonen Ook de Britse en Ameri
kaanse autoriteiten zouden repa
triëring tegenwerken. Van de 169
personen, om wier uitlevering
verzocht is, zouden slechts 24 tot
nog toe inderdaad uitgeleverd zijn,
terwij» andere oorlogsmisdadigers
na arrestatie weer zouden vrijge
laten of gelegenheid! tot ont
vluchting gekregen zouden heb
ben.
DEZE WEEK WEER EEN EI.
In de bonnenlijst. die Woensdag
a.s. wordt bekendgemaakt, zal
weer een bon voor een ei worden
opgenomen. Deze bonaanwijzing
zal voor alle leeftijdsgroepen gel
den.
De Duitse Nieuwsdienst in de
Amerikaanse zóne van het be
zette Duitsland meldt, dat de lan
den, aan welke Duitsland herstel
betalingen heeft te verrichten,
volgens het nieuwe desbetreffen
de plan van het Amerikaanse mi
litaire bestuur recht hebben op
machine-onderdelen en uitrus
tingsstukken uit fabrieken in de
Amerikaanse zóne.
De Westelijke mogendheden
krijgen 3378 artikelen ter waarde
van ruim HV2 millioen Mark, ter
wijl de Sowjet-Unie 888 artikelen
ontvangt met een waarde van on
geveer 2 millioen mark.
Onder de landen, die uit de
Amerikaanse zóne reeds goederen
bij wijze van herstelbetalingen
toegewezen kregen, wordt ook
Nederland genoemd-
Naar de gezaghebbende journa
list Walter Lippman in de Was
hington Post schrijft, zal de Ame
rikaanse regering de volgende
twaalf maanden een leen- en
pachtprogramma in enigerlei
vorm voor Europa moeten lan
ceren. Lippman, die vaak de po
litiek van het Amerikaanse Mi
nisterie van Buitenlandse Zaken
weergeeft, en soms zelfs voor
spelt, zeide, dat een „catastrophe
van de Europese levensstandaard"
mogelijk is.
Hij voegde er aan toe. dat de
Verenigde Staten binnen enkele
maanden in de een of andere verm
een leen- en pachtprogramma
van ten minste, vijf milliard dol
lar per jaar voor Europa zullen
moeten lanceren. Hij beschreef
de rede van de Onder-Minister
van Buitenlandse Zaken, Acheson
(waarin deze aandrong de im
port in Amerika te vergemakke
lijken om het buitenland in de ge
legenheid te stellen dollars te ver
krijgen, waarmee het Amerikaan
se goederen zou kunnen kopen
als de eerste stap der regering in
deze richting.
Om 7 uur Zaterdagavond werd
de zitting hervat en de President
nodigde de grijze staatsman uit
met zijn verdediging te beginnen.
Mijnheer de President", zo
zeide deze, „het is mij aange
naam, dat ik voor een Nederlands
rechtscollege „mijn geval", als ik
dat zo noemen mag, kan uiteen
zetten. Ik zal zulks doen eerlijk
en onomwonden, niet opgesmukt
ook daar niet waar u voor mij
rr^inder aangename conclusies
zoudt kunnen trekken. Het is mij
aangenaam mijn beweegredenen
uiteen te zetten en mijn licht te
laten schijnen op de feiten, zoals
ik ze zie.
Ik word verdacht met van
het plegen van. een openbaar mis
drijf, maar van het bezitten van
boze gedachten. Ik ben verdacht
geworden van ontrouw aa^<3nze
vrije en democratische irJWllin-
gen, van geestelijke verbonden
heid met mensen, die ik als land
verraders beschouw.
Jhr. De Geer haalde vervolgens
talrijke passages aan uit vroeger
door hem gehouden redevoerin
gen, waarin hij zich écherp kantte
tegen het anti-semitisme en het.
nationaal-socialisme.
„In de nationaal socialistische
barbaarsheid", zo vervolgde hij,
„heb ik geen korreltje goud kun
nen vinden, hoewel ik altijd ge
meend had, dat elke dwaling een
kleine waarheid inhoudt.
„Mijn terugkeer hierheen," zo
ging hij voort, „heeft tot resul
taat gehad, een wolk van achter
docht en achterklap, van laster
en bedrog waaraan ik niet kon
ontkomen
Laszio Laky, algemeen gedele
geerde van de Hongaarse repa-
triëringscommissie voor Oosten
rijk en Duitsland die volgens eer
dere berchtien spoorloos verdwe
nen zou zijn, zou uit Muenchen,
waar hijl gestationeerd was. zijn
opgeroepen voor een conferentie,
Laky zou geconfereerd hebben
met Dr. Fischer en Szarvas, die
per auto uit Boedapest naar We
nen gekomen zouden zijn. Deze
twee laatsten zouden communis
tische insignes gedragen hebben.
Na de confeirentie zou Laky te
zamen met de twee anderen weg
gegaan zijn „om een pijp te ko
pen." Laky droeg een Ameri
kaans uniform. Men veronder
stelt, dat hij over de grens is ge
bracht naar Hongarije.
In een door de „Wiener Mon-
tag" gepubliceerde verklaring van
de Hongaarse legatie is gezegd,
dat van een conferentie niets be
kend was.
Vervolgens ging Jhr. De Geer
er toe over te spreken over zijn
terugkeer naar Nederland.
„In September 1940", zo zeide
hij' kreeg ik eervol ontslag als
eerste Minister. Ik had mijn taak
in Londen vervuld en meende vol
komen gerechtigd te zijn naar de
mijnen terug te keren. Wat be
treft het feit dat ik mijn Indische
opdracht niet uitvoerde, moet ik
U zeggen, dat de zaak heel an
ders ligt, dan aan uw Hof is voor
gesteld. Minister Weiter heeft
tegen mij gezegd: „Als gij naar
Indië wilt om uw kinderen te be
zoeken wil ik u wel een opdracht
geven. Ik stel er eigenlijk geen
prijs op."
Het bewijs, dat mijn opdracht
niet serieus was, ligt wel hierin,
dat er geen ander in mijn plaats
ging, toen ik naar Nederland
teruggekeerd was. Dat ik naar
Nederland terugkeerde is ver
keerd geweest. Niet voor het Ne
derlandse volk gelukkig, alleen
maar voor mijzelf. Eichter ben ik
niet geleid door de één of andere
ontrouwe gedachte toen ik besloot
naar Nederland te gaan. Mijn
werkelijke terugkeer was „de on
politieke terugkeer van een amb
teloos burger". Het fantoom van
mijn terugkeer was ,,de wolk van
achterklap en achterdocht", die
daardoor opwaaide.
„Het verwijt", zo ging Jhr. De
Geer voort, „dat ik door mijn
terugkeer mij in de macht van de
vijand begeven heb, is niet erg
logisch. Immers men zou dit ver
wijt tot alle hooggeplaatsten, die
op 10 Mei in Nederland gebleven
zijn, moeten richten. Zij hebben
zich toch ook in handen van de
vijand begeven.
De G.-G. van Indië is er bij de
inlval van de Japanners gebleven,
toen de poorten tot Australië nog
wijd openstonden. Hij begaf zicb,
door zijn blijven, in handen van
de vijand, doch dit is hem nooit
aangerekend. Integendeel, zijn
handelwijze werd geprezen en als
volkomen juist betiteld."
Sprekende over de nadelige ge
volgen van zijn terugkeer op het
Nederlandse volk, zeide Jhr. De
Geer: „Ik kan niet geloven, dat
mijn terugkeer een inzinking in
de kracht van ftet verzet heeft te
weeg gebracht. Misschien dat dit
een kort ogenblik het geval ge
weest is, doch het moet van zeer
voorbijgaande aard geweest zijn.
Mussert noemde mij een on
trouwe kapitein, die stilletjes het
lekgeslagen schip verliet.
Sprekende over zijn brochure
betoogde Jbr. De Geer, dat er
velen met hem (o.a. Lloyd
George), een opvatting huldigden
gelijk aan die, welke hij in zijn
brochure uitgewerkt had.
De oorlog is thans achter de
rug maar men moet de dingen
zien in de tijd waarin zij zich af
spelen en niet met een wijdheid
achteraf.
„In de tijd dat ik mijn brochure
schreef", zo vervolgde Jhr. De
Geer, „was Engeland nog bereid
met Duitsland te onderhandelen.
De brochure, die ik schreef,
O J
lieK] il+"
a(
:r:
aa
,)e*
EC]
□n
ar
:n
'I Lk-ji
irIiaft.I
dt
ia|
U
