Brie! van Commissie-Generaal
aan Siaïirir
Britsch-Ned. handelsovereenkomst.
:Ï1
MC'!
£Jionnfin
DINSDAG 18 MAART 1947.
De toestand in Paraguay
JHet Vaticaan opnieuw
beschuldigd
De Belgische
Regeeringscrisis
GRATIE.
De Hongasrsche kwestie
Vermiste Dakota gevonden.
toer
edH
erlarfj
"lag n
klijklll;
12 tü.
tmi uj
Ind
■gte -
zakei!
f de::!
kon
dm
Frankeering bi) Abonnement: Terneuzt_.
WEERSVERWACHTING
medegedeeld dmr Imt KNMI.
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
Minder wind.
Geleidel. weer toenm. bewol
king met later plaatsel. regen.
Afnoifi., doch later weer toen.
wind, overw. tusschen Z. en O.
's Nachts kouder, overdag zelf
de temperatuur als Maandag.
DE VRIJE
3de Jaargang No. 156.
Advertentieprijs
per 10 ct; minimum
oer advertentie 1.50.
inzendingen advertenties
tot des namiddags 3 uur.
Rubriek kl. advertenties:
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding Brieven onder
nr. of Adres Bureau van
dit Blad 10 ct. extra.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande - Terneuzen. Abonnementsprijs 8,25 per kwartaal.
INDONESIË.
De Commissie-Generaal heeft,
naar aanle.dmg van de militaire
acties in het gebied van Soera-
baja, het volgende schrijven aan-
Sjahrir gericht: Hierbij zien wij
ons genoodizaakt uwe excellentie
mede te deelen, dat heden een
begin van uitvoering is gegeven
aan het voornemen om met eigen
Nederlandsche middelen den
noodtoestand op te hef.en, die als
gevolg van de inundaties van de
Delta van Sidoardjo is ontstaan.
Als eerste stap daartoe is Maan
dagmorgen overgegaan «tot de mi-"
litaire bezetting van de sluizen bi]
Lengkong en Mlirip. Door de
inundaties in het Deltagebied zelf
dat dientengevolge bijna geheel
onbegaanbaar" is geworden, heeft
de militaire operatie zich over een
wijder gebied dan de eigenlijke
Delta moeten uitstrekken en is de
bezetting van Modjokerto nood
zakelijk geworden. Het behoeft
geen betoog, dat wij betreuren,
dat het overleg, dat in deze aan
gelegenheid gaande is geweest,
niet op tijd tot afdoende en zicht
bare resultaten heeft geleid. Na
afloop van de militaire bezetting
en na vaststelling van de maat
regelen, welke door onze water
staat-deskundigen zullen moeten
worden genomen voor opheffing
van den noodtoestand, zijn wij be
reid in overleg te treden over de
wijze, waarop in dit gebied in
samenwerking met de organen
van het republLkeinsche bestuur
regelmatige toestanden kunnen
worden hersteld.
„Deze bereidwilligheid is een
uitvloeisel van het feit, dat de
Nederlandsche regeering duidelijk
heeft uitgesproken, dat zij niet
langs militairen weg invloed
wenscht uit te oefenen op de ont
wikkeling van de politieke verhou
dingen in Indonesië. Indien zij
zich gedwongen ziet tot een ook
door haar betreurde actie als
thans tot uitvoering is gekomen,
dan kan zulks slechts ten doel
hebben de opheffing van den
noodtoestand, waardoor het leven
van talloozen wordt bedreigd. Wij
zijn ons bewust van de bedenke
lijke zijden, die aan de toepassing
van militair geweld als uiterste
middel, zelfs in gevallen als het
onderhavige, zrjn verbonden, doch
een zeer ernstige overweging van
den rrèheelen toestand heeft in dit
geval er toe geleid deze bezwaren
Volgens den radiozender der
opstandelingen te Concepcion zijn
duizenden arbeiders naar die stad
gekomen om den opstand tegen
generaal Morin.igo, <len presideru
van Paraguay te steunen.
Naar A.F P. uit Assuncion.
meldt, heeft' d'e Paraguayaansche
regeering het bericht, als zouden
open steden zijn gebombardeerd,
tegengesproken.
Radio Montevideo haalt, aldus
AF.P. het Paraguyaansche blad
„La Vez de la Victoria" ®an, waar
dat eeiv overzicht geeft van de
voornaamste doelstellingen der
opstandelingen Volgens het blad
ls „de beiweging voor nationaal
herstel niet het werk van een be
paalde politieke partij, doch van
allen, die het welzijn van het
vaderland op het oog hebben". De
opstandelingen willen een voor-
loopige regeering vormen, waar
bij geen enkele politieke partij
een overheerschende positie mag
innemen. Voorts wil men de vrij
heid van politieke organisatie en
de vrije vakbeweging herstellen.
De „Borba" het Joegoslavische
communistische blad, heeft het
Vaticaan wederom beschuldigd
van het verstrekken van valsche
papieren aan Oestasji's (Croati-
sche geweldplegers) die als oor
logsmisdadigers beschouwd wor
den. De Oestasji's kregen daar
door de gelegenheid zich te Genua
ih te schepen voor Zuid-Amerika.
Volgens het blad heeft geallieerde
politie aan boord van het scjiip
arrestaties verricht, waardoor
eenige Oestaji's niet hebben kun
nen ontkomen.
Vertegenwoordigers van Joego
slavië in Italië hebben den Ge;
allieerden autoriteiten om uitleve
ring van de op 5 Maart j 1 ge
arresteerde Oestasji's verzocht,
maar deze uitlevering heeft nog
niet plaats gehad.
te aanvaarden". De commissie-
Generaal besluit met het vertrou
wen u.f te spieken: „dat de
opheldering van de pol.tieke situa
tie. zjoais die in de bedoeling van
onze beide delegaties ligt, in een
nabije toekomst de samenwerking
zoodanig zal doen zijn, dat locale
incidenten als de onderhavigen
tot het verleden zullen behooren".
De acties bij Soerabaja.
Nederlandsche troepen zijn 18
km opgerukt bij een aanval op de
stad Modjokerto, ruim 60 km ten
Zuiden van Soerabaja.
Dit bericht is afkomstig van
welingelichte kringen te Batavia.
Soetan Sjahrir, de Indonesische
premier, is ervan op de hoogte
gesteld, dat de reden voor deze
actie is het mislukken van de po
ging van het republikeinsche leger
om de Nederlandsche stellingen
te Modjokerto voor onderloopen
te vrijwaren door het omleggen
van de rivier de Porong. Eenigen
tijd zijn onderhandelingen gevoerd
over de inundaties.
Een Nederlandsche militaire
woordvoerder bevestigde Maan
dag, dat militaire operaties aan
den gang waren, maar kon niet
mededeelen of Modjokerto was
bezet.
Volgens berichten van Zaterdag
j.l. hadden de Nederlandsche en
Indonesische stafchefs overeen
stemming bereikt over de rege
ling van hangende militaire pro
blemen.
Spaak heeft in de bijeenkomst
van den algemeenen raad van do
Belgische Socialistische Partij
verklaard, dat een eventueele drie-
tijen-regeering achttien Ministers
zou tellen, waarvan zeven van de
Christelijke Volkspartij, zes Socia
listen, drie Liberalen en twee
partijloozen. Spaak zeide vervol
gens nog: „Thans staat vast, dat
ik me niet met de communisten
kan verstaan, van de liberalen
ben ik niet zeker.
iSpaak deelde mee, dat de tus
schen socialisten en christen-
socia'%sten (de twee grootste par
tijen van België) bereikte over
eenkomst de volgende punten om
vat: zoeken naar een oplossing
van de Koningskwestie en ver-
leenen van stemrecht aan vrou
wen aan het eind van dit of het
begin van het volgend jaar.
Het permanente comité van
den nationalen raad der Liberale
partij heeft zich tegen deelneming
der Liberalen aan de regeering
verklaard.
Wat de financieele kwestie be
treft, aldus vervolgde Spaak, re-
gistreeren wij een deficit op de
begrooting van negen, tien of
twaalf milliard. Dat is niet ca
tastrofaal. De nieuwe regeering
zal trachten dit tekort tot de helft
terug te brengen, zonder in defla
tie te vervallen.
Over het crediet aan de indu
strie zijn de Katholieken en So
cialisten het eens. De omstan
digheden zijn zoodanig, aldus
Spaak, dat het mogelijk is conces
sies van de Katholieken te ver
krijgen, welke eenigé maanden
geleden nog onmogelijk maren.
DE NIEUWE BELGISCHE
REGEERING.
De nieuwe Belgische regeering,
waarvan Paul Henri Spaak pre
mier is, is practisch gevormd door
de overeenstemming tusschen So
cialisten en de Christelijke Volks
partij, de beide macht.gste par
tijen.
Spaak's mededeeling dat de
Socialisten er in hebben toege
stemd samen met de Christelijke
Volkspartij een nieuwe iiit twee
partijen bestaande regeering te
vormen, zal thans worden gevolgd
door een bijeenkomst tusschen
vertegenwoordigers van deze bei
de partijen om de laatste hand te
leggen aan het program en te be
slissen over de verdoeling der por
tefeuilles.
De Amerikaansche Minister
van Buitenlandsche Zaken, Gene
raal Marshall, heeft den Sowjet-
Minister van Buitenlandsche Za
ken, Molotof, meegedeeld, dat hij
niet bereid is aan een conferen
tie inzake China te Moskou deel
te nemen, ook niet indien de con
ferentie van officieuzen aard
zou zijn. Wel stelde hij voor om
uiterlijk tegen begin April schrif
telijk over' China van gedachten
te wisselen.
Namens den Minister van Justi
tie wordt bekend gemaakt, dat
H. M. de Koningin gratie heeft
verleend aan A. C. Manintveld,
tot de doodstraf veroordeeld bij
sententie van bet Bijzonder Ge
rechtshof te 's Gravenhage, en
aan A. Doorewaard tot de dood
straf veroordeeld bij sententie van
den Krijgsraad te velde.
De doodstraf is t.a.v. Manintveld
veranderd in een levenslange ge
vangenisstraf, en t. a. van Doore
waard in een tijdelijke gevange
nisstraf van 20 jaar met aftrek
van den tijd in verzekerde bewa
ring doorgebracht.
A. C. Manintveld over wien bij
doodstraf was uitgesproken, welke
straf na de gratie-aanvrage thans
ls gewijzigd in levenslange ge
vangenisstraf, werd beschuldigd
van het aanbrengen van joden te
's Gravenhage.
Deze joden werden gearresteerd
en naar Westerbork vervoerd.
Vervolgens kwamen zij in Duit-
sche kampen terecht, vanwaar de
meesten niet terugkeerden. Voor
den Bijzonderen Raad van Cas
satie werd de zaak Manintveld
verscheidene malen aangehouden,
o.m. in verhand met een naar de
toerekeningsvatbaarheid van be
schuldigde in te stellen onderzoek.
De Raad bevestigde het vonnis
van het Bijzonder Gerechtshof.
De Amerikaansche autoriteiten
hebben den Sowjet vertegenwoor
diger in den Geallieerden Be
stuursraad voer Hongarije er van
in kennis gesteld, dat Engeland,
de V. S. en de Sowjet-Urne Krach
tens de overeenkomst van Jaita
verplicht zijn een gezamenlijk on
derzoek in te stellen naar den po
litikken toestand in Hongarije.
Het Ministerie van Buitenland
sche Zaken bevestigde een bericht
uit Boedapest, dat de Amerikaan
sche vbrtegerfwoordiger in den
Bestuursraad den Sowjet verte
genwoordiger een nieuwe protest
nota heeft overhandigd. De in
houd van deze nota werd nog niet
bekend gemaakt. In officieele
kringen verluidt echter, dat in de
nota de minderheidsgroepen er
van beschuldigd worden met on-
constitutioneele middelen aan de
macht te willen komen.
In de nota wordt verklaard,
dat door een dergelijke handelwij
ze het voortbestaan der democra
tie in gevaar wordt gebracht en
de bewering der Sowjets, dat een
onderzoek inmenging in de juris
dictie der Hongaarsche gerechts
hoven zou beteekenen, van de
hand gewezen.
Tevens wordt de eerlijkheid van
het Hongaarsche! onderzoek inza
ke het complot tegen de Hon
gaarsche republiek, hetgeen vol
gens zeggen der Sowjets zou heb
ben plaats gehad, in twijfel ge
trokken.
Van Nederlandsche militaire
zijde wordt medegedeeld, dat de
W.-Brigade, na telegrafisch con
tact met het Hoofdkwartier van
de T.R I. te Poerwakarta Maan
dagmiddag heeft toegegeven, dat
de vermiste Dakota is gevonden.
Verdere inlichtingen werden ge
weigerd en men verwees hiervoor
naar de Repuihl. Regeering.
De Nederlandsche tinbagger
molen „Kalmoa" is ter ge voice
van een Noordcoster-storm in da
haven van Falmouth (Cornw.) op
drift geraakt en op de kust ge-
loopen.
Aan het einde van de Neder-
landsch-Britsche handelsbespre
kingen, die de vorige weeK in
Londen zrjn gehouden, werd het
volgende communiqué verstrekt,
door beide partijen opgesteld:
„Zooals in de verklaring na de
recente bijeenkomst in Den Haag
in het vooruitzicht werd gesteld
werden de afgeloopen week be
sprekingen hervat tusschen ver
tegenwoordigers van de regeerin
gen van het Vereenigd KoninikrijK
en Nederland over de ontwikke
ling van handel en betalingen
tusschen het sterling- en het
guldengebied.
„Overeenkomst werd bereikt
waarbij Nederland later in het
jaar zoodanige hoeveelheden naar
het Vereenigd Koninkrijk zal
zenden als kunnen worden ge
mist van de betrekkelijk kleine
overschotten aan kaas, geconden
seerde melk, eieren en bacon welke
beschikbaar zijn. Deze zendingen
zuilen de schaarsehte in deze arti
kelen in het Vereenigd Koninkrijk
met belangrijk kunnen verlichten,
maar ze vertegenwoordigen een
nuttig begin voor het herstel van
Nederland in zijii oude positie op
de markt van net Vereenigd Ko-
rnnkryk.
„De Nederlandsche afvaardi
ging kreeg de verzekering dat er
geen twijiel aan kan bestaan dat
net Vereenigd Koninkrijk alies
noodig neen *vat iNeaenand van
zyn uitvoeroverschotten van deze
waren bereid is naar het Ver
eenigd Koninkrijk te zenden, al-
tnans tot net e.nde van hmü, en
dat het Vereemgd Kon.nkrijk on
getwijfeld een markt zou ver-
scnaxxen voor deze aitikeien in
be.angrijke noeveeiheuen in voi-
gtnuc jaren. Aan oexde zijden
werd teren dat mee het oog op oe
onzekerne.d van den aanvoer van
veevoer op het oogenenx geen
poging kon worden ondernomen
oejjaa.de overeenkomsten af te
sluiten voor den aankoop van deze
producten in ±e4ö en j.949, maar
dat men in September 194 op-
n.euw oijeen zou komen voor dat
doel.
„De mogelijkheid andere land
bouw- en n.jverhe.osproducten,
die op het oogenolrk in Neder
land voor u.tvcer besch.kcaar
Zyii, in net Vereenigd Komnarijk
in te voeren werd voorts onder
oogen gez.en, en de indruk, in de
be-.jirejv.ngen in Den Kaag ver
kregen, aai de totaie .nvcer m het
Vereen.gu rv.omnkr.jk kon worden
verhoogd werd bevestigd.
„De twee de.egat.es waren het
er over eens dat be.de landen zou
den worden gediend, met het
handhaven van nauwe samenwer
king in alle financieele en econo
mische zaken, daar hun vraag
stukken in menig opzicht over
eenkomst vertoonen".
De A. N. P.-correspondent te
Londen ontving een toelichting
op dit cqmmuniqué van het hoofd
der Nederlandsche afvaardiging,
den heer Speekenbrink, Direc
teur-Generaal voor de buitenland
sche economische betrekkingen.
Wat met de Britten was overeen
gekomen was van losseren aard
dan hetgeen b.v. is vervat in de
handelsovereenkomsten met Bel
gië, Frankrijk en andere landen.
In Londen werden geen lijsten op
gemaakt van in en uit te voeren
goederen. Men heeft een schat
ting gemaakt van de mogelijk
heden, waarbij rekening moest
worden gehouden met de ponden
positie.
De waarde van den Nederland-
schen export naar Engeland be
droeg in 1946 ongeveer 8.000.000
pond sterling, een bedrag dat
overeenkomt met 25 percent van
den export van 1938. De heer
Speekenbrink hoopte dat bij de
nieuwe afspraak dit percentage
aanmerkelijk zou worden ver
hoogd.
„Voor den oorlog bestond de
uitvoer naar Groot-Britannië"
grootendeels uit agrarische pro
ducten (bacon, eieren en zu.vel-
producten er in begrepen).
Het herstel van d.en uitvoer tot
zijn vroegere beteekenis was
tnans minder gemakkelijk omdat
de dollarpositie een ruimen invoer
uit Amerika van vee- en kippen
voer niet toelaat.
In de besprekingen in Neder
land was men op een enkel punt
blijven ste.-. en, dat vëroand meid
met de lever.ng van eieren, bacon
en soortgelijke waren en de prij
zen er voor, waarbij de Britsche
prijzenpolitiek in 't ged ng kwam.
De zaak werd in Londen verder
bekeken en dit zooals het com
muniqué aanduidt leidde tot
overeenstemming over de levering
van deze art..reien. Aidus weid
een zoo goed xhogelijk exportpro
gram opgemaakt, vertegenwoor
digend een waarde van totaal
21.000.000 pond sterling agrari
sche producten 16.000 000, indu-
strieele prcductèn 5.000.000.
Da zuive.producten alleen in
den geraamden uitvoer vertegen
woord gen voor dit jaar een waar
de van 2.5C0.000 pond sterling.
Op een vraag verklaarde de
heer Speekenbrink dat de vastge
stelde prijzen der Nedarlandsche
De tijd dat in Londen over het
lot der wereld beslist werd schijnt
voor goed voorbij te zijn. Eén van
de kenmerkende verschijnselen
van dezen tijd is de zichtbare
achteruitgang van Britsche macht
en invloed Engeland heeft den
oorlog gewonnen maar is er zeer
verzwakt uitgekomen.
Kwam vroeger dit land met cre-
dieten benarde landen te hulp, nu
is het van crediteur, debiteur ge
worden. Het moet zelf de hand
ophouden. Uit Egypte trekt het
zijn troepen terug, India zal uiter
lijk 1948 verlaten worden. De
hulpverleening 'aan Griekenland
heeft het moeten beëindigen enz.
Allemaal teekenen- dat John Buil
de oude niet meer is en verschijn
selen van zwakte gaat vertoonen.
Maar zie, Amerika is klaar de
plaats van Engeland in te nemen
en heelt in feite deze plaats al
ingenomen. Ghurchill, aan wien
men realiteitszin niet kan ontzeg
gen, heeft dit gezien en wat meer
zegt, ook aanvaard. Zijn gerucht
makende rede te Fulton en zijn
rede in het Lagerhuis eind 1945
waarin hij zeide, dat aan Amerika
de taak en de verantwoordelijk
heid was opgelegd het leiderschap
der wereld op zich te nemen zijn
daarvan de duidelijke bewijzen.
Door de hulpverleening aan'
Griekenland® over te nemen
waartoe Engeland niet meer In
staat is gaat Uncle Sam nu
toonen dat het hem ernst is de
plaats van Engeland in te nemen.
Griekenland krijgt een dollarcre-
diet en Turkije eveneens. Waar
om? Omdat Griekenland en Tur
kije het zoo noodig'hebben? Bel
de landen zullen ongetwijfeld het
crediet goed kunnen gebiuiken.
Maar ze krijgen het toch alleen,
omdat ze voorposten zijn van de
weréldmacht Amerika. Hier zijn
voornamelijk strategische kwes
ties in 't geding. Verbindings
wegen moeten gewaarborgd wor
den, de Middellandsche Zee moet
open blijven voor de Ameri-
kaansch-Ëngelsche macht.
En kleine landen als Grieken
land en Turkije zijn niet meer dan
pionnen op het schaakbord die
door den meester Uncle Sam wor
den verzet.
Twee machtsblokken zijn zich
aan het vormen na den oorlog,
het Amerikaansch-Engelscahe en
het Russische. Grieaenland en
Turkije zijn gekozen om deel uit
te maken van het Amerikaansch-
Engelsche blok.
iioo blijft ook na- dezen oorlog,
waarin voor de vrijheid der vol
keren gestreden is, de positie der
kleine volken hetzelfde: ze wor
den gebruikt door de grooten. De
kleine man onder de volken is
niets anders dan een pion.
uitvoerartikelen niet boven de
kostprijzen vallen. De financieele
kant van de zaak is nog met vol
ledig uitgewerkt: maar de Neder
landers moesten de prijzen veria
gen om ze in overeenstemming te
brengen met het Britsche prijs
peil. Zij stelden zich op het stand
punt dat het eerder te doen was
om verhooging van den invoer uit
Nederland cian verlaging van den
uitvoer naar Nederland.
Tegenover den verkoop naar
Engeland tot een geraamd bedrag
van 21.000.000 Pon.dsterl.ng staat
een aankoop uit Engeland, in de
losse overeenkomst vastgesteld,
tot een geraamd bedrag van
28.000.000 Pond, zoodat de beta
lingsbalans tot een bedrag van
7.000.000 Pondsterling ongunstig
zou blijven voor Nederland.
De artikelen voor uitvoer naar
Nederland, welke in de bespre
kingen zijn genoemd, zijn: textiel-
goederen, garens, ijzer- en staal-
waren, boeken en tijdschriften,
schoenen, chemische producten,
sisal.
De "artikelen voor invoer uit
Nederland: kaas, gecondenseerde
melk, bacon, eieren, groenten,
fruitpulp, aardappelmeelproduc-
ten, sierplanten, bollen, heesters,
zaden, visch en voorts: meubelen,
karton, grafische producten,
schoenen en lederwaren, sigaren,
pharmaceutiscke artikelen, essen
ces, zout, verfstoffen, chemische
producten, glaszand, aardewerk,
bouwmaterialen, textiel, land
bouwmachines, electrische artike
len, stroohoezen, manden, hoepels
etc.
De besprekingen besloot de heer
Speekenbrink, hebben zich geken
merkt door wederzijdsche tege
moetkomendheid en door het ver
langen den handel tusschen de
twee landen zooveel mogelijk uit
te breiden. Men hoopt op dezen
weg voort te Werken en de moge
lijkheden voor 1948 en 1949 en
verder terdege na te gaai..
