K
t
11 4 a
tm
«i'3
I
4
wlllr
H,.
1°
I"! 7 Rr, 4
J »E
E|-i is
w;!' ,f?
Conferentie van Denpasar geopend
Duitsche „doktoren" staan
terecht
Het Wereldzionistencongris
%p
'tl
'3-wf
(=44*:
Ie' I
W
P.
N
f-H t5 i> p
N
j&ft Jii
iAti "t
I t<j« "rk;*e:
y fW -.1'
a 4k yj »r;
1 1' N-C'ID
lr -qi v n I
NIKii ra -J
-UA-P»
-x f e:t«fca
'0<: i £e
„a i -v
ten
Openingsrede Dr. Van Mook
De gruweldaden in het kamp Auschwitz
Een rumoerige zitting
De staking in de
Antwe^ïsche haven
Per vrachtauto raar Tolen
„Muilkorf-wet" in
Frankrijk
Heldin va de Maquis
krijgt het George Cross
De spaarsaldi bij de
Rijkspostspaarbank
BYRNES OYER
DE VREDESVERDRAGEN
5 on pu]
H kit
Htc. Hir^TT
int
,e r
n - - aa
V 1! D
»7n
jM 12 a.11 K
In i. ja
□'.•a ®cl
B' i-iiik-
IC 11 j1 o**-"
*e<
:it
ilKKI
1 v a
van bet bestand is onbevredigend.
Als het komt tot onderteekeniiig
der overeenkomst, dan moet een
toepassing van het bestand on
middellijk in de besprekingen wor
den betrokken.
Het tweede heuglijke feit
noemt spr. de basis-overeenkomst.,
welke thans aan de Kamer wordt
voorgelegd.
Door de ontwerp-overeenkomst
is naar sprekers meening een be
gin van uitvoering gegeven aan
de beginselen neergelegd in de
Koninklijke rede van 7 Dec. 1942.
Er zijn nog een aantal vragen en
vraagstukken, die een nadere re
geling behoeven, sociaal-economi
sche onderwerpen zullen biivoor-
beeld ook spoedig geregeld dienen
te worden.
De heer Joekes brengt in ver
band hiermede ook de militaire
kwestie naar voren en hij infor
meert hoe de Regeering zich voor
stelt de waarborgen voor de vei
ligheid effectief te maken. In
goede samenwerking zal z i. ge
tracht moeten worden te bereiken
wat men zich voor oogen heeft
gesteld.
Het betoog van den heer Vonk
aanroerend merkt spr. op dat alle
grond van diens requisitoir ont
valt, omdat de oozet om te be-
nadeelen bij de FeceTing nooit 1
kan hebben voorgezeten.
De heer Jdekes betoogt verder
o.a., dat de overeenkomst gezien
moet worden als één en ondeel
baar. Er is z.i. geen enkele aan
leiding om te spreken van Ling-
gadjati 1, 2 en 3.
De overeenkomst zal naar
goede trouw moeten worden
uitgelegd. Wij, zegt spr., wil
len het vertrouwen geven en
het winnen. Als wij de over
eenkomst aanvaarden met
den oprechten wenseh tot
samenwerking met alle groe
pen in Indonesië, dan is hij
ervan overtuigd, dal-we een
faze ingaan, die stellig moei
lijkheden en (teleurstellingen
zal brengen, maar dat we een
toekomst in gaan met een
goed perspectief.
Daarna kwam de Minister van
Overzeesche Gebiedsdeelen, de
heer Jonkman aan het woord.
Met het oog op dé vraag naar een
grondige beantwoording verzoekt
hij zijn rede op een later tijdstip
te mogen vervolgen.
De Voorzitter zal den Minister
daartoe gelegenheid geven in de
vergadering van heden des voor
middags te 11 uur. Dan komt
tevens aan de orde behandeling
van de hoofdstukken XIII (Over
zeesche Gebiedsdeelen) van de
rijksbegrootingen voor 1946 en
1947.
Dr. II J. Van Mook heeft
Woensdagochtend om 9 uur
plaatselijken tijd de conferen
tie van Denpasar geopend
met een rede, waaraan wij
het volgende ontleenen:
„Het is misschien op dit
oogenbïik voor Nederland en
Indonesië het moeilijkste
vraagstuk om te (midden van
de gebeurtenissen in verschil
lende deelen van den Archipel
het einddoel en den samen
hang in het oog te houden, de
volgorde der beslissingen te
bepalen en voor ieder onder
deel van het totale vraagstuk
de plaats binnen het geheel te
vinden. Allerlei ontwikkelin
gen voltrekken zich tegelij
kertijd, doch op verschillende
wijze. Telkens moet 't over
leg verplaatst worden.
Het is begrijpelijk, dat een ieder
snel vooruit wil, om eindelijk tast
bare resultaten te verkrijgen. Het
is ook begrijpelijk, dat de hiec
verzamelde vertegenwoordigers
van de Groote Oost, of zal ik nu
maar verder zeggen: van Oost-
Indonesië, het gevoel moeten heb
ben, dat de aandacht gedurende
de laatste maanden wel sterk ge
concentreerd is geweest op Java
en Sumatia en dat het gebied,
dat zij vertegenwoordigen, nog
steeds ver van Batavia is.
Toch geloof ik, dat een andere
snellere werkwijze onmogelijk zou
zijn geweest of onvruchtbaar zou
zijn gebleven. Uiteindelijk en
dat wil ik gaarne in mijn rede
voorop stellen is het streven
de? Regeering steeds gericht op
samenbrenging van al die deelen
van Indonesië, die onder waar
borgen voor het behoud van hun
eigen karakter de eenheid van het
land nastreven en welker deel
neming aan het geheel een onmis-
baren eisch is, .willen wij hier een
krachtige natie vormen. Het stre
ven naar bijeenbrenging van het
geen door feiten en sentimenten
verdeeld is geraakt, maakte nood
zakelijk om te Malino rekening
te houden met Java en Sumatra,
evenals te Linggadjati rekening is
gehouden met Borneo en de
Groote Oost. Er moest een grond
slag gevonden worden, waarop
men bijeen kop komen en daar
voor was de ontwerp-overeen
komst van Linggadjati even nood
zakelijk als het overleg dat daar
aan te Malino en te Pangkalpi-
nang is voorafgegaan. Daarbij
moet de zekerheid gewonnen wor
den, dat voor de burgers en de
ingezetenen recht en veiligheid
in het nieuwe staatsbestel zullen
bestaan.
Ik geloof, dat men in de ver
schillende besprekingen, overeen
komsten en ontwerpen bij zorg
vuldige bestudeering die eenheid
en dat streven tot samenvoeging
Van gelijkgerechtigde deelen op
Getuigenverklaringen
Neurenberg.
te
Het Amerikaansche hoogge
rechtshof heeft Dinsdagmorgen
een getuigenis van Dr. Robert
Levy, hoogleeraar aan de medi
sche faculteit te Straatsburg,
aangehoord. Dr. Levy werd naar
Auschwitz en Birkenau gedepor
teerd, alwaar hij tot chef-medicus
van een bloc werd gepromoveerd.
Door z.g. selecties" werd hij van
tijd tot tijd van 80 a 90 van
zijn patiënten, die hij nooit meer
terugzag, beroofd.
Eind 1943 brachten de Duit-
schers een honderdtal jongelieden,
In de avondvergadering van het
wereldzionistencongres is het
Dinsdag rumoerig toegegaan, toen
de jongste botsingen tusschen de
Joodsche socialisten en de revi-
siopistische (rechts georiënteerde
zionisten) arbeiders te Petahtik-
vah (Palestina) 'ter sprake wer
den gebracht. De revisionistische
Verschillende schepen naar
Rotterdam.
Volgens de laatste inlichtingen
hebben thans 13.000 arbeiders het
werk neergelegd in de Antwerp-
sche haven. De schepen blijven
met hun lading liggen en de ree-
ders hebben de bedreiging geuit
ze naar Rotterdam te zenden.
Drie ladingen fruit loopen reeds
gevaar door de vorst te worden
aangetast, hetgeen zou neerko
men op 'n schade van fr. 100.000.
Ook verscheidene tonnen boter
loopen gevaar dooi- de koude te
worden aangetast.
De stoomschepen „Tamara" en
„Atlantic Wind" zetten in plaats
van naar Antwerpen koers naar
Rotterdam en Marseille. Verschei
dene andere schepen liggen in
Antwerpen in de haven voor an
ker doch zijn nog niet aan de
kade gemeerd.
Minister Huysmans doet een
beroep op Antwerpsche haven
arbeiders.
Volgens ,,'Le Soir" l;eeft de heer
Huysmans, Belgisch eerste Minis
ter, volgend telegram aan de
havenarbeiders van Antwerpen
gezonden: „Oproep tot de Ant-
werpsche havenarbeiders. Ik doe
een dringend beroep op het ge
zond verstand en op het verant
woordelijkheidsbesef van' de Ant-
werpsche havenarbeiders en ik
zet hen aan het werk te hervat
ten. Het belang van het geheele
land eischt de onmiddellijke her
vatting van het werk. Zoo aan
dezen oproep geen gevolg wordt
geeeven, zal de regeering zich
gedwongen z;en drastische maat
regelen te treffen.
afgevaardigden dienden een motie
in, waarbij de „Histadlroeth", de
socialistische arbeidersorganisatie
in Palestina verantwoordelijk ge-
gesteld werd voor het geschil in
twee*textielfabrieken, dat tot de
botsingen had geleid. Volgens de
motie werden 25 revisionistische
arbeiders gewond, van wie 1 ge
vaarlijk. Zij eischten, dat het
geheele geschil door het congres
naar een neutraal scheidsgericht
zou worden verwezen, daar de
tijdelijke zionistische executieve
te Jeruzalem door de staking van
het werk in- de heide fabrieken er
bij betrokken was. Tijdens het
lezen van de motie klonken kreten
en gejouw van de zijde der socia
listische afgevaardigden links uit
de zaal, hetgeen van de rechter
zijde door de revisionistische af
gevaardigden beantwoord werd. -
Isaak Grunbaum antwoordde na
mens de arbeidsafdeeling van het
Jewish Agency, dat deze kwestie
tot een politiek geschil werd op
geblazen.
Eliëzer Kaplan, penningmees
ter van het Jewish Agency, vroeg
het congres om goedkeuring van
de begrooting voor 1947, waarop
15 millioen pond is uitgetrokken
voor verschillende soorten uitga
ven in het belang van het alge
meen.
Dezer dagen is een zware
vrachtauto van een der vervoer
bedrijven, die zich met interna
tionaal wegvervoer bezighouden,
vertrokken met een lading bloem
bollen voor Polen. Dit is een der
eerste ritten, waarvoor de Rus
sische bezettingsautoriteiten, toe
stemming hebben verleend. De
mogelijkheid bestaat, dat door het
vrachtautovervoer in de toekomst
rechtstreeks vervoer mcgelijk
wordt met de door de Russen be
zette deelen van Duitschland en
de landen ten Oosten daarvan.
Ook naar Boedapest werden reeds
door zware vrachtauto's van het
beroepsvervoer enkele tochten ge
maakt, waarvoor eveneens een
speciale vergunning was verleend
door de Russische militaire auto
riteiten.
bijna allen Polen, van 20 tot 24
jaar binnen. Zij waren toen ge
zond en krachtig. Enkele dagen
later trof hij ze in zijn kliniek aan
met verbrande onderlijven en
dijen, als gevolg van behandeling
met ,,X-stralen" voor sterilisatie.
Enkele weken later werden de
overlevenden gecastreerd. Allen
stierven zij. Dr. Levy zeide, dat
41/2 millioen menschelijke wezens
op deze wijze te Auschwitz alleen
al vermoord werden. In Juli 1944
werden 22.000 menschen per dag
vernietigd.
Zelfs de verdedigers
zwegen
Nadat Dr. Levy zijn verklaring
afgelegd had, durfde geen der
Duitsche advocaten een woord te
zeggen.
Vervolgens was de beschuldigde
Rudolf Brandt, kolonel der SS,
aan de beurt. Hij was de eerste,
die op de gedachte kwam om
Joodsche vrouwen te steriliseeren.
Na hem verscheen getuige Hein-
rich Stoehr dn de beklaagdenbank.
Hij wa§ in Dachau geïnterneerd
en 'fungeerde aldaar als zieken
oppasser van een bloc. Hij ver-'
klaarde, dat nog geen 50 zigeu
ners de experimenten, waarbij
slachtoffers met zeewater wer
den „gevoed", overleefden.
„Wanneer de zieken in te groo-
ten getale stierven" aldus getuige,
„lieten de .doktoren", belast met
de experimenten de lijken verdwij
nen en vervangen door andere
patiënten, die in tamelijk goede
conditie verkeerden. Op deze wij
ze konden zij bevredigende rap
porten indienen.'*
Ter eerste officieele vergade
ring van Leon Blum's kabinet is
men accoord gegaan met een
„Muilkorf-wet", volgens welke het
aan Fransche regeerings-ambte-
naren verboden is persconferen
ties te houden of interviews te
verleenen dan wel' radio-toespra
ken te houden zonder daartoe
gemachtigd te zijn.
Volgens opvattingen van jour
nalisten zou deze maatregel waar
schijnlijk sterken tegenstand ont
moeten. Deze maatregel zal niet
aan de Assemblee ter goedkeuring
worden voorgelegd en ook niet
bij wijze van presidentieel decreet
worden uitgevaardigd, doch is
genomen op verantwoording van
het kabinet
Aan de 24-jarige heldin van de
Fransche ondergrondsche bewe
ging, Violette Szabo, is het Geor
ge Cross toegekend. Gewapender
hand heeft zij tegen de Gestapo
gestreden, totdat zij totaal uit
geput was. In het concentratie
kamp Ravenstrueck heeft zij af
schuwelijke martelingen onder
gaan. Voor het vuurpeleton legde
zii zulk een kalmte aan den dag,
dat .zij zelfs de bewondering van
haar beulen afdwong. Haar
ouders en 4-jarig dochtertje Ta-
nia ziin uit Londen van de onder
scheiding op de hoogte gesteld.
den achtergrond duidelijk zal kun
nen waarnemen, zoodat er geen
twijfel behoeft te bestaan of de
aandacht voor en de invloed van
de verschillende gebieden gelijke
lijk verdeeld is. Wij moeten bij
dit alles verder bedenken, dat niet
alleen het conflict op Java en
Sumatra maar ook de algemeene
wereldtoestand den wederopbouw
hebben vertraagd. Men behoeft
slechts na te gaan, hoe de om
standigheden zijn in de landen om
o.is heen, om te beseffen, dat wij
met onze moeilijkheden niet alleen
zijn en dat het herstel van een
gezonde maatschappij met een ge
zond economisch leven ook elders
door de na-oorlogsche gebeurte
nissen en toestanden ernstig be
lemmerd wordt."
Vervolgens vergeleek Dr. Van
Mook den toestandin Oost-Indo-
nesië met die van Java en Suma
tra en zeide: „Hoewel het op het
eerste gezicht schijnt, dat hier een
achterstand is in staatkundige
organisatie, toch zijn er de grond
slagen goed systematisch door
dacht en uitgewerkt, hetgeen na
een schijnbaar langzamer begin
kan bijdragen tot verdere uitwer
king in veel sneller tempo.
Wij zijn hier hijeen om een
begm te maken met de staatkun
dige organisatie van Oost-Indone-
siè als geheel, ofschoon nog
slechts^ een voorloopige vorm mo
gelijk is, waarbij het belangrijker
is organen tot stand te brengen,
waardoor deze gebieden zullen
kunnen werken en spreken, dan
te trachten een schijnbaar vol
ledige, doch in werkelijkheid pa
pieren organisatie tot stand te
brengen.
Het is noodig in het belang van
Oost-Indonesië, dat dit gebied een
persoonlijkheid krijgt en als per
soonlijkheid zich zal kunnen voe
gen bij de andere deelen van den
Archipel, om tezamen met Neder-
land een nieuwen opbouw te over
leggen en tot stand te brengen.
Wanneer de Regeering stelt,
dat Oost-Indonesië niet aan de
Vereenigde Staten van Indonesië
zal deelnemen op een lager niveau
dan welke andere staat ook dan
beteekent dit, dat de regeering"
in de allereerste plaats streeit
naai het in het leven roepen en
handhaven van een innerlijk ster
ke en eensgezinde organisatie in
iedere negara, dus ook in Oost-
Indonesië.
Dit beteekent niet, dat men nu
reeds als bij tooverslag volstrekte
gelijkvormigheid kan tot stand
brengen van alle deelen, want de
geschiedenis der verschillende
deelen van Indonesië is de laatste
14 maanden verschillend geweest.
Maar het bqteekent wel, dat er
gelijkwaardigheid zal moeten zijn
en dat de Oost-Indonesische ver
tegenwoordigers aan de conferen
tie van dezen grondslag zullen
kunnen uitgaan bq de besprekin
gen met anderen en dat Oost-
Indonesië in iedere centrale orga
nisatie op passende wijze zijn
stem zal moeten hebben en zal
behooren vertegenwoordigd te zijn.
Hoewel de omstandigheden ons
tot tijdelijke voorzieningen nood
zaken, willen wij den wettigen
weg niet verlaten, daar juist de
ontwikkeling volgens de wettigen
weg dit gedeelte van den Archipel
onderscheidt van hetgeen zich
elders heeft voorgedaan. Wij wil
len niet stilstaan, totdat elders de
moeilijkheden zijn -opgelost en wij
behoeven zulks ook niet, want de
nier ontworpen regelingen kunnen
in voorloopigen vorm onmiddellijk
na de overeenstemming in wer
king worden gebracht in afwach
ting van de nadere sanctie van 't
hoogste gezag van het land en
Van. het Koninkrijk.
Dr. Van Mook wees verder op
den noodzaak en de voordeelen
van een federatief systeem voor
de eenheid van Indonesië, in welk
verband spreker art. 3 van het
voorgelegde ontwerp beschouwd
wilde zien. Art. 3 tracht n.l. een
plan te schetsen voor bevoegd
heidsverdeling tusschen de nega
ra's eenerzijds en de Vereenigde
Staten anderzijds.
Men kan het zoo stellen: Oost-
Indonesië wenscht de in art. 3
geschetste taak aan een federa
tief gezag opgedragen te zien en
is derhalve bereid, indien ook de
andere staten dit Inzicht deelen,
daartoè de noodige bevoegdheden
aan het federatief gezag af te
staan, waarbij men zich de wijs
heid voorbehoudt zjjn standpunt
nog te herzien.
Hierbij komt nog het voordeel,
dat de stem van Oost-Indonesië
niet alleen gelijken invloed heeft
als die van de andere staten, maar
ook de eerste is, die in duidelijke
en concrete voorstellen spreekt en
dus het initiatief neemt tesamen
met de Indische regeering".
Dr. Van Mook noemde vervol
gens de in het gebied aanwezige
grondslagen voor een zelfstandig
bestaan als ne>?ara, waaronder hij
o.a. het vermeldde, dat de zeever
bindingen het land een bijzonder
karakter gaven, hetgeen duidelijk
blijkt uit het feit, dat de toekom
stige hoofdstad een knooppunt
van deze Verbindingen vormt.
Onder de volkeren van Indonesië
hebben de volken uit dit gqbied
de beste kansen de vrachtvaarders
van den Archipel te worden en
daardoor éen belangrijke plaats te
bezetten. De resten van twee
dracht, verwildering en terreur
moeten ten spoedigste uit Oost-
Indonesië verwijderd worden.
wet is van belang om naast éte
keuze van de eerste voorloopige
bewindslieden in overleg met de
republiek, Borneo en Nederland
uit de negara figuren te kiezen, die
Oost-Indonesië zullen vertegen
woordigen en die in het voorloo-
pig te hervormen centrale appa
raat van de Indiscfhe regeering
zullen worden opgenomen.
Dr. Van Mook besloot zijn rede
als volgt:
„Wanneer in een gedeelte van
dezen archipel de politieke vrede
geheel kan hersteld worden, het
vertrouwen tusschen Indonesiërs
en Nederlanders kan worden ge
grondvest en het reconstructie-
werk met volle toewijding en in
spanning van alle krachten kan
worden aangevangen, dan zal dit
zonder twijfel door de kracht
van het voorbeeld ook de anderen
meesleepen. Ik ben vertuigd, dat
Oost-Indonesië zoodanige moge
lijkheden in zich bergt, dat het
waard is met vollen inzet van
zijn persoonlijkheid er voor te
strijden. Moge de Almachtige ons
bij de besluiten, waartoe wij ge
raken en de bij keuze van de per
sonen. aan wie wij de verdere
uitwerking van deze taak toever
trouwen, bijstaan en ons blijven
leiden on den weg, d:e voor Oost-
Indones'ë en voor Indonesië als
geheel de beste is".
Het Ministerie van Financiën
deelt mede:,
In een der dagbladen kwam
dezer dagen een bericht voor in
zake de vermindering der spaar
saldi ,bij de Rijkspostspaarbank in
October. Het bericht wekte den
indruk, dat de genoemde cijfers
betrekking hadden op October
1946. doordat het jaartal was
weggelaten. Het overzicht betreft
evenwel den toestand in October
1945, toén na de gedwongen stor
ting in voorafgegane maanden in
verband met de geldzuivering se
dert 26 September 1945 'een ern
stig tekort aan liquide middelen
in nieuw geld ontstond voor de
dacelijksche kosten van levenson
derhoud, de uitbetaling van loo-
nen, salarissen enz. "Dit had weer
tot gevolg een sterke opvraging
van de geblokkeerde spaargelden
op grond van de beschikking
deblokkeering 1945 en de algh-
meene vergunningen.
De cijfers van October 1945
werden eerst kort geleden gepu
bliceerd. Zij waren 54,772.461,98
teruggaven en i 2.175.153,99 inleg.
Voor October 1946 zijn de cijfers
nog slechts globaal bekend. De
terugbetaling bedroeg circa
31.800.000 tegen een inleg van
circa ƒ22.104.000.
Bij de terugbetalingen dient
men mede te denken aan betaling
van belastingen uit geblokkeerde
tegoeden. Bovendien wordt het
inleggen van gelden ongunstig be-
invloed door sluiting van de in-
leggingsmogelijkheid in de tweede
helft van de maand. De cijfers
van de andere spaarbanken ver-
toonen een gunstiger beeld. Daar
bedroeg de terugbetaling in Octo
ber 1946 29.263.683 en de inleg
28.854.335.
De Amerikaansche Minister
is optimistisch.
James Byrnes, de Amerikaan
sche Minister van Buiteniandsche
Zaken, heeft op een persconferen
tie te Washington verklaard, dat
hij de vreugde en het optimisme
van den Sovjet-Russischen Minis
ter van buiteniandsche Zaken
Molotof en zijn Engelschen ambts
genoot Bevin over de resultaten
van de jongste besprekingen van
de Groote Vier en de V. N. en de
vooruitzichten, die deze bieden
voor succesvolle onderhandelingen
in de toekomst, volledig deelt.
Byrnes legde er den nadruk op,
dat bet na de besprekingen over
de vredesverdragen met de vijf
assatellieten bereikte resultaat tot
voorbeeld kan dienen voor andere
verdragen en nog grooter succes
mogelijk maakt.
Hij legde er in het bijzonder den
nadruk on, dat de economische
clausules den plaatsvervangenden
Ministers van Buiteniandsche Za
ken aanzienlijk kunnen helpen by
hun besprekingen over het ver
drag met Oostenrijk, waarvan hij
de vooruitzichten „bijzonder goed"
noemde. Hoe eerder de Groote
Vier een vredesverdrag met Oos
tenrijk hebben opgesteld, aldus
Byrnes, des te spoediger kunnen
de troepen van alle landen uit
Oostenrijk worden teruggetrok
ken.
-r- Joodsche journalisten, die
het wereld-Ziopistencongres te
Bazel bijwonen, hebben voorbe
reidende besprekingen gehouden
om te komen tot een wereldcon
ferentie van Joodsche journalisten
V
