I In enkele 'd ac a DE ONTWERP-OVEREENKOMST VAN LINGGADJATI DEBAT OVER DE ONTWERP-OVEREENKOMST DE CONTROLE OP DE ATOOMENERGIE 4 ka; kl r»i DONDERDAG 19 DECEMBER 1946. Verklaring van Amerikaansche Regeering De „Willem Barendsz" in de kou Nederlandsch-lndonesische commissie naar Madoera HET NIEUWE FRANSCHE KABINET Minister Jonkman heden aan het woord U. N. 0. vergaderingen De toestand in Azerbeidsjan *r i. j. v.j )lk f\ v,j ei i m en" f. —5 inüjil p- k °U 1 WEEKS VER WACHTIN G medegedeeld door het K.N MI. te De Bilt geldig tot Donderdagavond. Stijging van temperatuur. In het N. v. h. lar.d tot boven het vriespunt, in het W. tot om het vriespunt, overigens nog lichte vorst. Geleidelijk afnem. wind; v. h. N. uit toen. bewolk. Geen neerslag van beteekenis. 3de Jaargang No. 383. Ad verten tienrli?'. per mm 1U ct.. minimum per advertentie- f 1.50 Inzendingen advertentie - tot des namiddags 4 uur Rubriek kl. advertenties 15 regels 60 crt.; iedere regel meer 12 ct. Ver- melding brieven onder nr. Bur. van dit Blad 10 ct. meer Verschijnt dagelijks DrnkkerQ N.V. Firma P. J. van de Sande Temenzen Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal. Het Amerikaansche Ministerie van Buitenlandsche Zaken heeft Dinsdagmiddag de volgende ver klaringen uitgegeven: „De regeering van de Ver. Staten heeft met voldoening het bericht ontvangen, dat de Neder- landsche Regeering de Commis sie-Generaal heeft gemachtigd de ontwerp-overeenkomst te on- derteekenen? welke door de Nederlandsche en Indonesische vertegenwoordigers is besproken en welke op 15 November te Cheribon is geparafeerd. Het is de hoop van deze Re geering, dat de grondslagen van de overeenkomst de volken van Nederland en Indonesië in staat gullen stellen waardig en met eerbied van beide partijen voor het gemeenschappelijk welzijn en voor de welvaart en de sta biliteit van Zuid-Oost Azië samen te werken. Het groote staatsmanschap, door beide Nederlandsche zoo wel als Indonesische delega ties betoond bij de onderhande lingen over het vergelijk, geven de belofte, dat de overeenkomst cal worden nagekomen met voortdurende zorg voor het wel zijn van de betrokken volken. ,,EIk uur komt er een borstrok bij". De speciale verslaggever aan boord van de „Willem Barendsz" seint: Nu wij Kaapstad hebben ver laten, is onze eigenlijke walvisch- vaartexpeditie pas begonnen. We hebben de „roaring forty" (40 graden Zb.> bereikt. Woensdag begrepen 'we wat dat beteekent. We passeerden den eersten ijsberg op onzen tocht. Op het schip is al les in de weer om zich voor te be reiden op de eerste ontmoeting met de walvisschen. De wachten zijn ingedeeld. We moeten nu waakzaam zijn. Het vangschip A. M. 5 blijft voort durend in onze nabijheid. De A.M. 3 en 4 bevinden zich reeds in het (jsgebied. Iedereen verbeidt het oogenblik waarop de eerste wal- visch zal verschijnen om een prooi te worden van de jagers. De radar installatie is ingeschakeld. Het al ziend oog speurt de omgeving af. Reuter meldt, dat de motie van vertrouwen in de regeering- Blum met 580 tegen 16 stemmen werd aangenomen. De tegenstem mers waren „onafhankelijke rechtschen". De socialisten, de communisten, de M.R.P. en de rechtsche republikeinsche partij van de vrijheid stemde vöór. Fransche zwarthandelaren hebben, nadat Blum in de natio nale vergadering- zijn regeering bekend gemaakt had, meer „ver trouwen" in de nieuwe regeering getoond dan de Beurs De prijs van den Amerikaanschen dollar, die op 380 francs stond, kelderde op de zwarte markt tot 320 francs. Op de beurs daarentegen daalden 8 leidende fondsen, ver geleken bij Dinsdag, gemiddeld 79 punten. Ondanks pogingen van Chi- neesche regeeringstroepen om de communistische troepen langs de spoorlijn Peking-Hankou te ver drijven, schijnt de krijgskans zich ten gunste van de communisten, die zich van enkele spoorwegcen tra in het Zu'den van de provin cie Hoepeh hebben meester ge maakt, te keeren. Volgens een blad te Peking hebben de commu nisten Neihoeng, ten Zuiden van Taming (provincie Hoepeh), be get en verwoede aanvallen gedaan op Anvang, een belangrijk spoor wegknooppunt ten Westen van Neihoeang. Een andere commu nistische afdeeling onderneemt een aanval op Tangving, een spoorwegcentrum ten Zuiden van Anvang. De regeering der Ver. Staten ziet met de grootste belangstel ling de maatregelen tegemoet, welke zullen worden genomen teneinde de overeenkomst ten uitvoer te leggen: tot de ontwik keling in de richting van politie ke stabilisatie en tot de econo- mischen wederopbouw van Indië, welke het resultaat moge zijn van de overeenkomst. (Naar aanleiding van het bovenstaande telegram merkt de redactie van A.N.P. op, dat de door het Amerikaansche Ministe rie van Buitenlandsche Zaken uitgegeven verklaring blijkbaar uitgaat van de meening, dat een definitieve machtiging tot het onderteekenen van de basis-over eenkomst is gegeven. Tot op dit oogenblik is de Nederlandsche Regeering nog niet verder gegaan dan in de Tweede Kamer haar voornemen kenbaar te maken zulk een machtiging aan de Com- missie-Generaa? te verleenen. Verklaring tegengesproken. Naar wij van officieele zijde vernemen berust de mededeeling van het Amerikaansche Ministerie van Buitenlandsche Zaken waar schijnlijk op een verkeerde inter pretatie van de tekst van de Regeeringsverklaring, waarin wordt gezegd, dat het het voor nemen is van de Regeering de Commissie-Generaal te machtigen de ontwerp-basisovereenkomst te teekenen. De Regeering heeft zich ver bonden bij de algemeene beraad slagingen over de Riiksbegrootin- gen voor 1946 en 1947 om, zoodra het haar feou zijn gebleken, dat een aannemelijke overeenkomst met de vertegenwoordigers van de republiek Indonesië bereikbaar was, daarvan aan de Staten-Gene- raal mededeeling te doen, voordat zij zich zou verhinden een bepaal de oplossing van 't Indonesische vraagstuk na te streven. In ver band hiermede is het dan ook uit gesloten te achten, dat, voordat de behandeling in de Staten-Gene- raal beëindigd zal zijn, de Regee ring de Commissie-Generaal een machtiging ais bovenbedoeld zal verleenen. INDONESIË. Woensdag zou 'n Nederlandsch- lndonesische commissie naar Madoera vertrekken, om den toe stand aldaar te onderzoeken en na te gaan, hoe de evacuatie van de geïnterneerden volgens de overeenkomst te Cheribon zal ge organiseerd kunnen worden. Dr. A. K. Gani zal tegelijkertijd ver trekken, om de situatie op té nemen. Hij is echter geen lid van de commissie. De militaire situatie. Het communiqué omtrent de militaire situatie luidde Woensdag als volgt: Indonesische sluip schutters hebben een aanal Ne derlandsche vliegtuigen, die op verkenningsvlucht waren, bescho ten. In den Zuidoostelijken en Zui delijken sector van Semarang vonden acties plaats van Indone sische artillerie. In den Noorde lijken en Westelijken sector wer den infiltreerendo benden ver dreven. In den Zuidelijken en Noordelij ken sector van Soerabgja werd het vuur geopend op een Neder landsche patrouille. Op een Ne- derlandsehe wacht in den Weste lijken sector van deze stad wer den schoten gelost. In verschil lende plaatsen in Bali werden twee Indonesische terroristen ge dood en vijf gearresteerd. In verhand met het schieten op politie en legerpersoneel te Balikpapan werden drie Indone siërs gearresteerd. Nabij Makas sar vond een botsing plaats tus- schen Nederlandsche troepen en een groote bende Indonesische terroristen, welke laatste zware verliezen leden. Nederlandsche troepen hebben, geholpen door de plaatselijke bevolking een gebied ten Noorden van Soenggoemi- nassa (Z.-Celebes) gezuiverd. Hierbij werden zes terroristen ge dood en twaalf gearresteerd. Leon Bl-rnn spreekt de Assemblee toe. Leon Blum heeft zijn zaken kabinet bestaande Uit achttien socialistische Ministers en negen socialistische onder-Ministers, aan de Fransche nationale vergade ring voorgesteld. Hij veralaarde, dat hij met de samenstelling van zijn „één-par- tij"-regeering geen ander doel had beoogd dan hulp te bieden op een oogenblik, dat een moeilijke situa tie gevaarlijk dreigde te worden. Als uitvloeisel van de grondwet, zoo ging Blum verder, zal de levensduur van dit kabinet be perkt zijn. Het programma ervan behelst: een einde te maken aan de algemeene ongerustheid, een sluitende begrooting voor 't jaar 1947 te krijgen, een aantal nood zakelijke wetten vóór het einde van het jaar in stemming te bren gen en het vertrouwen te herstel len. Blum betoogde, dat er offers gebracht moeten worden. De regeering zou trachten die voor raden te verkrijgen, waar het land recht op heeft, in 't bijzonder kolen. De Duitsche oorlogs industrie, speciaal die van Rhur en Rijnland, mag niet herrijzen. De onderhandelingen inzake eco nomische eenheid van het Saar- gebied en Frankrijk worden voort gezet. Agence France Presse geeft nog de volgende bijzonderheden: De nieuwe Fransche regeering zal bovendien streven naar verhoo ging van de productie, normale verspreiding van de goederen voor dagelijksch gebruik, stabili satie der prijzen, monetaire sta biliteit, herziening der belastin gen, waarbij de bezitters meer, de gesalarieerden minder zullen heb ben te betalen, hervorming van het arbeidsproces. In de vergadering van Dinsdag avond gepresideerd door den heer Smeenk is in de Tweede Kamer de beraadslaging over de regeeringsverklaring inzake de ontwerp-overeenkomst van Ling- gadjati voortgezet. De heer Zandt (S. G.) ontwik kelt bezwaren tegen het revolu- tionnaire senti ment in Indië. Revolutie brengt nooit welvaart, doch slavernij. De republiek is onmiddellijk overgegaan tot het invoeren van een feilen terreur. Duizenden Nederlanders, Indonesiërs en Chi- neezen zijn als slachtoffers van dien terreur gevallen. Spr. betoogt, dat de principes van de Koninklijke rede zijn prijs gegeven. Het huidige kabinet heeft z.i. een tweeslachtige hou ding aargenomen. De Regeering heeft het pad geëffend, opdat de republiek van Soekarno erkend kon worden. Spr. betwijfelt of de Commissie-Generaal wel de aan gewezenen waren voor de door deize commissie te vervullen taak. Vervolgens keert spr. zich tegen Soekarno. In Nederland worden collaborateurs gestraft, soms met den dood; in Indië wordt iemand, die ons land heeft verraden, er kend als hoofd der republiek. Aan zijn hand kleeft het bloed van dui zenden Nederlanders, Indonesiërs en Chineezen. En met zoo iemand onderhandelt de Commissie-Gene raal. Nieiüwe Amerikaansche voorstellen. Dr. Emanuel Vallarta (Mexico), die Dinsdag de vergadering van de commissie voor de atoomener gie leidde, heeft verklaard, dat het werk der laatste weken mis schien goed nieuws over de con trole van de atoomenergie voor de wereld kan beteekenen. Het werk der laatste twee we ken bestond uit een bestudeering van nieuwe voorstellen van Ber nard Baruch (V. S.) inzake con- tröie van de atoomenergie en het sluiten van desbetreffend inter nationaal verdrag, dat immuun zal zijn voor het recht van veto. Volgens 't plan van Baruch moet de internationale controle-instan tie het recht bezitten personen en landen voor inbreuken op het verdrag te bestraffen. In zijn rede zeide Baruch o.m„ dat de V. S. niet prat gaan op hun voorstellen, maar desondanks niet accocrd zullen gaan met het aanbrengen van veranderingen in de strekking ervan. Hij drong aan op actie en zeide tot slot: ,,Ik hoop, dat dit het program is, waarnaar de wereld door de eeuwen gestreefd heeft, omdat de mensch in zijn hart vredelievend is en het leven bemint. Diep in zijn binnenste weet hij, dat hij slechts in vrede kan leven door de kracht van de wet nimmer door de wet van het geweld." Zoowel Sir Alexander Cadogan (Groot-Brittannië) als Generaal Mac Naughton (Canada) steun den de voorstellen van Barueh. Paul Hasluck (Australië) ver klaarde zich bereid de voorstellen van Baruch te aanvaarden. De houding der iSovjet- delegatie. Het succes van de vergadering van Dinsdag hing af van de houding van de Sovjet-Russische delegatie. Andre Gromyko (Sovjet-Unie) aanvaardde, noch verwierp de voorstellen, die naar hg zeide, meer tijd voor overweging ver- eischten. Voorts zeide Gromyko om.: „Wij zrjn van meening, dat de voorstellen moeten worden be studeerd in het kader van de alge meene kwestie van ontwanening". Gromyko wees er on, dat Ba- ruch's voorstellen de kwestie van het recht van veto ter sprake brachten, zulks in tegenstelling- met de resolutie der algemeene vergadering over ontwapening. „Indien de kwestie van het recht van veto in die resolutie zou zijn genoemd, zou geen eenstemmig heid mogelijk geweest zijn", ^Idus Gromyko. Volgens Gromyko houdt het voorstel van Baruph, dat het veto recht wil uitschakelen, een ver- ontachtzaming van het handvest der V. N. Gromyko vroeg de commissie niet een over haaste beslissing te nemen, daar het voorstel naar zijn meening op vele punten niet duidelijk is en verdere bestudeering behoeft. Nederland, Brazilië, Frankrijk, China en Egypte gaven te ken nen, dat zij achter het voorstel van Baruch staan. Lange (Polen) wees er op, dat een poging tot het forceeren van een meerderheidsbeslissing in de commissie voor de atoomenergie geen zin heeft, daar het in ieder geval de aigemeène instemming van alle permanente leden van den Veiligheidsraad noodig heeft. Hij stelde voor, dat de groote vijf officieus zouden bijeen komen om te trachten een formule te vinden, die voor alle landen aan nemelijk is. Daarop werd de zitting tot Vrijdag verdaagd, hoe wel Gromyko een verdaging tot de volgende week trachtte- te ver krijgen. Naar het hoofdkwartier van het Perzische regeeringsleger me dedeelt, is met de bezetting van de laatste zes belangrijke steden in de provincie Azerbeidsjan dit geheele tot voor kort zelfbestu- rende gebied weer onder regee- ringscontróle gekomen. De troe pen der regeering hebben op alle belangrijke plaatsen de Sovjet grens bereikt. Het blad „Kaihan" meldt, dat 400 jonge Aze"rbeidsjanen naar de Sovjet-Unie zijn uitgeweken. Het voegt hieraan toe: „Als zij com munistische lessen hebben geno men, komen zij naar Perzië terug om moeilijkheden te veroorza ken". Vrije meeningsuiting wordt door Soekarno met alle mid delen, zelfs de wreedste on derdrukt. Het heeft er alles van alsof HitLer weer is op gestaan. En dat alles werkte Van Mook in de hand. Spr. is van oordeel, dat een geheel andere koers in Indië moet worden ingeslagen, ook ten aanzien van de weer macht. Er is een heel ver keerde geest onder de man schappen gekomen. Spr. wenscht geen oorlog, maar een vreedzame oplossing, waardoor Nederland en Indië in één Koninkrijk gezamen lijk hun belangen kunnen be hartigen. Het kan door niemand ontkend worden, meent de heer Zandt, dat door aanvaarding en doorvoering der zeventien artikelen het met de eenheid van het koninkrijk ge daan is.f Hij stelt verder o.a. in het licht, dat de Regeering zich in groote moeilijkheden zal begeven; in dit verband wijst hij op haar groote verantwoordelijkheid. De ontwerp-overeenkomst, zoo betoogt spr., moest er met haast door gejaagd worden; vandaar dat er geen schriftelijke voorbe reiding plaats had en dat de Raad van State niet gehoord werd. En het staat te bezien of de Eerste Kamer er in gehoord zal Worden Zelfs is het kabinet op den Dag des Heeren bijeen gekomen. De heer Joekes (P.v.d.A.) merkt op, dat drie fei ten voor oogen moeten worder gehouden om te komen tot een juiste beoordee ling van de ge dragslijn welke gevolgd is door de Commissie Ge neraal en de Re geering en om te komen tot een conclusie op de vraag wat de Kamer moet doen. Als het eerste varf die feiten noemt spreker het in geheel Azië optredende algeheele nationalis tische reveil, dat sterk is aange zet door de omstandigheden in* en na den oorlcg. De tweede omstandigheid, wel ke in het opg dient te worden ge houden is de rol, in het Verre Oosten gespeeld door Japan, een dramatische rol, naar het hem voorkomt. Japan heeft in Indo nesië ongetwijfeld eqg grooten in vloed gehad. De derde omstandigheid, waar op spr. wijst is de toestand zooals die in Indonesië werd aangetrof fen na den oorlog. Z. i. past een woord van erken telijkheid jegens de Geallieerden, dat zij onze bevrijding hebben be werkt en dat zij in Indonesië ons hebben geholpen. Nederland was niet bij machte de leiding uit te oefenen na de capitulatie van Japan. Voor de hulp van de Ge allieerden past dank. Spr. wijst erop. dat de Kamer gekend is in wat er ten aanzien van Indonesië gebeurde. Op 7 Mei 1946 is tenslotte aangenomen de tweede motie-Van Poll, waarin werd vastgesteld, dat de Kamer wenschte, dat besprekingen wer den gevoerd met de leiding der republiek. Dan moet men na zes maanden niet zesgen, dat men niet met haar moet transigeeren. Het staat vast, dat er omstan digheden zijn die de Regeering en Staten-Generaal kunnen, dwingen 'n anderen weg te volgen dan in de Grondwet is voorgeschreven. In dit verhand verwijst spr. naar de verplaatsing van den zetel van de Regeering naar Londen gedu rende den oorlog. Wanneer men vraagt wat moet er nu in Indonesië gebeuren, dan moet men niet zeggen daar is iets revolutionnairs gebeurd. De ves tiging der republiek, een revolu- tionnaire uiting, is heel wat an ders dan wat Duitschland ons heeft aangedaan. Met de uitzending der Commis sie-Generaal is een nieuwe fase ingetreden, welke twee belang rijke resultaten heeft opgeleverd. Op de eerste plaats het bestand. Het gemis aan ten uitvoerlegging tf(j 29 1 TAD lil UU! fi« El 1 hut ib RJ i 1 leja 04' .Nl| J. 1.20! Ia rkr:, Del s :aal 3. ai suil \wd M c ien 'aar 'SI K« *aaft uV iste en. evo ll «tr U'S ■en J «V V4I sin hl-' i. nil ir(i

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1946 | | pagina 1