I
In enkele
'd ac
a
DE ONTWERP-OVEREENKOMST
VAN LINGGADJATI
DEBAT OVER DE
ONTWERP-OVEREENKOMST
DE CONTROLE
OP DE
ATOOMENERGIE
4
ka;
kl
r»i
DONDERDAG 19 DECEMBER 1946.
Verklaring van Amerikaansche Regeering
De „Willem Barendsz"
in de kou
Nederlandsch-lndonesische
commissie naar Madoera
HET NIEUWE
FRANSCHE KABINET
Minister Jonkman heden aan het woord
U. N. 0. vergaderingen
De toestand
in Azerbeidsjan
*r i. j.
v.j
)lk f\
v,j
ei
i
m en"
f. —5
inüjil
p-
k
°U
1
WEEKS VER WACHTIN G
medegedeeld door het K.N
MI. te De Bilt geldig tot
Donderdagavond.
Stijging van temperatuur.
In het N. v. h. lar.d tot boven
het vriespunt, in het W. tot om
het vriespunt, overigens nog
lichte vorst. Geleidelijk afnem.
wind; v. h. N. uit toen. bewolk.
Geen neerslag van beteekenis.
3de Jaargang No. 383.
Ad verten tienrli?'.
per mm 1U ct.. minimum
per advertentie- f 1.50
Inzendingen advertentie -
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties
15 regels 60 crt.; iedere
regel meer 12 ct. Ver-
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blad
10 ct. meer
Verschijnt dagelijks
DrnkkerQ N.V. Firma P. J. van de Sande Temenzen Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal.
Het Amerikaansche Ministerie
van Buitenlandsche Zaken heeft
Dinsdagmiddag de volgende ver
klaringen uitgegeven:
„De regeering van de Ver.
Staten heeft met voldoening het
bericht ontvangen, dat de Neder-
landsche Regeering de Commis
sie-Generaal heeft gemachtigd
de ontwerp-overeenkomst te on-
derteekenen? welke door de
Nederlandsche en Indonesische
vertegenwoordigers is besproken
en welke op 15 November te
Cheribon is geparafeerd.
Het is de hoop van deze Re
geering, dat de grondslagen van
de overeenkomst de volken van
Nederland en Indonesië in staat
gullen stellen waardig en met
eerbied van beide partijen voor
het gemeenschappelijk welzijn
en voor de welvaart en de sta
biliteit van Zuid-Oost Azië
samen te werken.
Het groote staatsmanschap,
door beide Nederlandsche zoo
wel als Indonesische delega
ties betoond bij de onderhande
lingen over het vergelijk, geven
de belofte, dat de overeenkomst
cal worden nagekomen met
voortdurende zorg voor het wel
zijn van de betrokken volken.
,,EIk uur komt er een
borstrok bij".
De speciale verslaggever aan
boord van de „Willem Barendsz"
seint:
Nu wij Kaapstad hebben ver
laten, is onze eigenlijke walvisch-
vaartexpeditie pas begonnen. We
hebben de „roaring forty" (40
graden Zb.> bereikt. Woensdag
begrepen 'we wat dat beteekent.
We passeerden den eersten ijsberg
op onzen tocht. Op het schip is al
les in de weer om zich voor te be
reiden op de eerste ontmoeting
met de walvisschen.
De wachten zijn ingedeeld. We
moeten nu waakzaam zijn. Het
vangschip A. M. 5 blijft voort
durend in onze nabijheid. De A.M.
3 en 4 bevinden zich reeds in het
(jsgebied. Iedereen verbeidt het
oogenblik waarop de eerste wal-
visch zal verschijnen om een prooi
te worden van de jagers. De radar
installatie is ingeschakeld. Het al
ziend oog speurt de omgeving af.
Reuter meldt, dat de motie
van vertrouwen in de regeering-
Blum met 580 tegen 16 stemmen
werd aangenomen. De tegenstem
mers waren „onafhankelijke
rechtschen". De socialisten, de
communisten, de M.R.P. en de
rechtsche republikeinsche partij
van de vrijheid stemde vöór.
Fransche zwarthandelaren
hebben, nadat Blum in de natio
nale vergadering- zijn regeering
bekend gemaakt had, meer „ver
trouwen" in de nieuwe regeering
getoond dan de Beurs De prijs
van den Amerikaanschen dollar,
die op 380 francs stond, kelderde
op de zwarte markt tot 320
francs. Op de beurs daarentegen
daalden 8 leidende fondsen, ver
geleken bij Dinsdag, gemiddeld 79
punten.
Ondanks pogingen van Chi-
neesche regeeringstroepen om de
communistische troepen langs de
spoorlijn Peking-Hankou te ver
drijven, schijnt de krijgskans zich
ten gunste van de communisten,
die zich van enkele spoorwegcen
tra in het Zu'den van de provin
cie Hoepeh hebben meester ge
maakt, te keeren. Volgens een
blad te Peking hebben de commu
nisten Neihoeng, ten Zuiden van
Taming (provincie Hoepeh), be
get en verwoede aanvallen gedaan
op Anvang, een belangrijk spoor
wegknooppunt ten Westen van
Neihoeang. Een andere commu
nistische afdeeling onderneemt
een aanval op Tangving, een
spoorwegcentrum ten Zuiden van
Anvang.
De regeering der Ver. Staten
ziet met de grootste belangstel
ling de maatregelen tegemoet,
welke zullen worden genomen
teneinde de overeenkomst ten
uitvoer te leggen: tot de ontwik
keling in de richting van politie
ke stabilisatie en tot de econo-
mischen wederopbouw van
Indië, welke het resultaat moge
zijn van de overeenkomst.
(Naar aanleiding van het
bovenstaande telegram merkt de
redactie van A.N.P. op, dat de
door het Amerikaansche Ministe
rie van Buitenlandsche Zaken
uitgegeven verklaring blijkbaar
uitgaat van de meening, dat een
definitieve machtiging tot het
onderteekenen van de basis-over
eenkomst is gegeven. Tot op dit
oogenblik is de Nederlandsche
Regeering nog niet verder gegaan
dan in de Tweede Kamer haar
voornemen kenbaar te maken
zulk een machtiging aan de Com-
missie-Generaa? te verleenen.
Verklaring tegengesproken.
Naar wij van officieele zijde
vernemen berust de mededeeling
van het Amerikaansche Ministerie
van Buitenlandsche Zaken waar
schijnlijk op een verkeerde inter
pretatie van de tekst van de
Regeeringsverklaring, waarin
wordt gezegd, dat het het voor
nemen is van de Regeering de
Commissie-Generaal te machtigen
de ontwerp-basisovereenkomst te
teekenen.
De Regeering heeft zich ver
bonden bij de algemeene beraad
slagingen over de Riiksbegrootin-
gen voor 1946 en 1947 om, zoodra
het haar feou zijn gebleken, dat
een aannemelijke overeenkomst
met de vertegenwoordigers van de
republiek Indonesië bereikbaar
was, daarvan aan de Staten-Gene-
raal mededeeling te doen, voordat
zij zich zou verhinden een bepaal
de oplossing van 't Indonesische
vraagstuk na te streven. In ver
band hiermede is het dan ook uit
gesloten te achten, dat, voordat
de behandeling in de Staten-Gene-
raal beëindigd zal zijn, de Regee
ring de Commissie-Generaal een
machtiging ais bovenbedoeld zal
verleenen.
INDONESIË.
Woensdag zou 'n Nederlandsch-
lndonesische commissie naar
Madoera vertrekken, om den toe
stand aldaar te onderzoeken en
na te gaan, hoe de evacuatie van
de geïnterneerden volgens de
overeenkomst te Cheribon zal ge
organiseerd kunnen worden. Dr.
A. K. Gani zal tegelijkertijd ver
trekken, om de situatie op té
nemen. Hij is echter geen lid van
de commissie.
De militaire situatie.
Het communiqué omtrent de
militaire situatie luidde Woensdag
als volgt: Indonesische sluip
schutters hebben een aanal Ne
derlandsche vliegtuigen, die op
verkenningsvlucht waren, bescho
ten. In den Zuidoostelijken en Zui
delijken sector van Semarang
vonden acties plaats van Indone
sische artillerie. In den Noorde
lijken en Westelijken sector wer
den infiltreerendo benden ver
dreven.
In den Zuidelijken en Noordelij
ken sector van Soerabgja werd
het vuur geopend op een Neder
landsche patrouille. Op een Ne-
derlandsehe wacht in den Weste
lijken sector van deze stad wer
den schoten gelost. In verschil
lende plaatsen in Bali werden
twee Indonesische terroristen ge
dood en vijf gearresteerd.
In verhand met het schieten
op politie en legerpersoneel te
Balikpapan werden drie Indone
siërs gearresteerd. Nabij Makas
sar vond een botsing plaats tus-
schen Nederlandsche troepen en
een groote bende Indonesische
terroristen, welke laatste zware
verliezen leden. Nederlandsche
troepen hebben, geholpen door de
plaatselijke bevolking een gebied
ten Noorden van Soenggoemi-
nassa (Z.-Celebes) gezuiverd.
Hierbij werden zes terroristen ge
dood en twaalf gearresteerd.
Leon Bl-rnn spreekt de
Assemblee toe.
Leon Blum heeft zijn zaken
kabinet bestaande Uit achttien
socialistische Ministers en negen
socialistische onder-Ministers, aan
de Fransche nationale vergade
ring voorgesteld.
Hij veralaarde, dat hij met de
samenstelling van zijn „één-par-
tij"-regeering geen ander doel had
beoogd dan hulp te bieden op een
oogenblik, dat een moeilijke situa
tie gevaarlijk dreigde te worden.
Als uitvloeisel van de grondwet,
zoo ging Blum verder, zal de
levensduur van dit kabinet be
perkt zijn. Het programma ervan
behelst: een einde te maken aan
de algemeene ongerustheid, een
sluitende begrooting voor 't jaar
1947 te krijgen, een aantal nood
zakelijke wetten vóór het einde
van het jaar in stemming te bren
gen en het vertrouwen te herstel
len. Blum betoogde, dat er offers
gebracht moeten worden. De
regeering zou trachten die voor
raden te verkrijgen, waar het land
recht op heeft, in 't bijzonder
kolen. De Duitsche oorlogs
industrie, speciaal die van Rhur
en Rijnland, mag niet herrijzen.
De onderhandelingen inzake eco
nomische eenheid van het Saar-
gebied en Frankrijk worden voort
gezet.
Agence France Presse geeft
nog de volgende bijzonderheden:
De nieuwe Fransche regeering zal
bovendien streven naar verhoo
ging van de productie, normale
verspreiding van de goederen
voor dagelijksch gebruik, stabili
satie der prijzen, monetaire sta
biliteit, herziening der belastin
gen, waarbij de bezitters meer, de
gesalarieerden minder zullen heb
ben te betalen, hervorming van
het arbeidsproces.
In de vergadering van Dinsdag
avond gepresideerd door den
heer Smeenk is in de Tweede
Kamer de beraadslaging over de
regeeringsverklaring inzake de
ontwerp-overeenkomst van Ling-
gadjati voortgezet.
De heer Zandt
(S. G.) ontwik
kelt bezwaren
tegen het revolu-
tionnaire senti
ment in Indië.
Revolutie brengt
nooit welvaart,
doch slavernij.
De republiek is
onmiddellijk
overgegaan tot
het invoeren van
een feilen terreur. Duizenden
Nederlanders, Indonesiërs en Chi-
neezen zijn als slachtoffers van
dien terreur gevallen.
Spr. betoogt, dat de principes
van de Koninklijke rede zijn prijs
gegeven. Het huidige kabinet
heeft z.i. een tweeslachtige hou
ding aargenomen. De Regeering
heeft het pad geëffend, opdat de
republiek van Soekarno erkend
kon worden. Spr. betwijfelt of de
Commissie-Generaal wel de aan
gewezenen waren voor de door
deize commissie te vervullen taak.
Vervolgens keert spr. zich tegen
Soekarno. In Nederland worden
collaborateurs gestraft, soms met
den dood; in Indië wordt iemand,
die ons land heeft verraden, er
kend als hoofd der republiek. Aan
zijn hand kleeft het bloed van dui
zenden Nederlanders, Indonesiërs
en Chineezen. En met zoo iemand
onderhandelt de Commissie-Gene
raal.
Nieiüwe Amerikaansche
voorstellen.
Dr. Emanuel Vallarta (Mexico),
die Dinsdag de vergadering van
de commissie voor de atoomener
gie leidde, heeft verklaard, dat
het werk der laatste weken mis
schien goed nieuws over de con
trole van de atoomenergie voor de
wereld kan beteekenen.
Het werk der laatste twee we
ken bestond uit een bestudeering
van nieuwe voorstellen van Ber
nard Baruch (V. S.) inzake con-
tröie van de atoomenergie en het
sluiten van desbetreffend inter
nationaal verdrag, dat immuun
zal zijn voor het recht van veto.
Volgens 't plan van Baruch moet
de internationale controle-instan
tie het recht bezitten personen en
landen voor inbreuken op het
verdrag te bestraffen.
In zijn rede zeide Baruch o.m„
dat de V. S. niet prat gaan op
hun voorstellen, maar desondanks
niet accocrd zullen gaan met het
aanbrengen van veranderingen in
de strekking ervan. Hij drong
aan op actie en zeide tot slot:
,,Ik hoop, dat dit het program is,
waarnaar de wereld door de
eeuwen gestreefd heeft, omdat de
mensch in zijn hart vredelievend
is en het leven bemint. Diep in
zijn binnenste weet hij, dat hij
slechts in vrede kan leven door de
kracht van de wet nimmer door
de wet van het geweld."
Zoowel Sir Alexander Cadogan
(Groot-Brittannië) als Generaal
Mac Naughton (Canada) steun
den de voorstellen van Barueh.
Paul Hasluck (Australië) ver
klaarde zich bereid de voorstellen
van Baruch te aanvaarden.
De houding der iSovjet-
delegatie.
Het succes van de vergadering
van Dinsdag hing af van de
houding van de Sovjet-Russische
delegatie.
Andre Gromyko (Sovjet-Unie)
aanvaardde, noch verwierp de
voorstellen, die naar hg zeide,
meer tijd voor overweging ver-
eischten. Voorts zeide Gromyko
om.: „Wij zrjn van meening, dat
de voorstellen moeten worden be
studeerd in het kader van de alge
meene kwestie van ontwanening".
Gromyko wees er on, dat Ba-
ruch's voorstellen de kwestie van
het recht van veto ter sprake
brachten, zulks in tegenstelling-
met de resolutie der algemeene
vergadering over ontwapening.
„Indien de kwestie van het recht
van veto in die resolutie zou zijn
genoemd, zou geen eenstemmig
heid mogelijk geweest zijn", ^Idus
Gromyko.
Volgens Gromyko houdt het
voorstel van Baruph, dat het veto
recht wil uitschakelen, een ver-
ontachtzaming van het handvest
der V. N. Gromyko vroeg de
commissie niet een over
haaste beslissing te nemen, daar
het voorstel naar zijn meening op
vele punten niet duidelijk is en
verdere bestudeering behoeft.
Nederland, Brazilië, Frankrijk,
China en Egypte gaven te ken
nen, dat zij achter het voorstel
van Baruch staan.
Lange (Polen) wees er op, dat
een poging tot het forceeren van
een meerderheidsbeslissing in de
commissie voor de atoomenergie
geen zin heeft, daar het in ieder
geval de aigemeène instemming
van alle permanente leden van
den Veiligheidsraad noodig heeft.
Hij stelde voor, dat de groote
vijf officieus zouden bijeen komen
om te trachten een formule te
vinden, die voor alle landen aan
nemelijk is. Daarop werd de
zitting tot Vrijdag verdaagd, hoe
wel Gromyko een verdaging tot
de volgende week trachtte- te ver
krijgen.
Naar het hoofdkwartier van
het Perzische regeeringsleger me
dedeelt, is met de bezetting van
de laatste zes belangrijke steden
in de provincie Azerbeidsjan dit
geheele tot voor kort zelfbestu-
rende gebied weer onder regee-
ringscontróle gekomen. De troe
pen der regeering hebben op alle
belangrijke plaatsen de Sovjet
grens bereikt.
Het blad „Kaihan" meldt, dat
400 jonge Aze"rbeidsjanen naar de
Sovjet-Unie zijn uitgeweken. Het
voegt hieraan toe: „Als zij com
munistische lessen hebben geno
men, komen zij naar Perzië terug
om moeilijkheden te veroorza
ken".
Vrije meeningsuiting wordt
door Soekarno met alle mid
delen, zelfs de wreedste on
derdrukt. Het heeft er alles
van alsof HitLer weer is op
gestaan. En dat alles werkte
Van Mook in de hand.
Spr. is van oordeel, dat een
geheel andere koers in Indië
moet worden ingeslagen, ook
ten aanzien van de weer
macht. Er is een heel ver
keerde geest onder de man
schappen gekomen. Spr.
wenscht geen oorlog, maar
een vreedzame oplossing,
waardoor Nederland en Indië
in één Koninkrijk gezamen
lijk hun belangen kunnen be
hartigen.
Het kan door niemand ontkend
worden, meent de heer Zandt, dat
door aanvaarding en doorvoering
der zeventien artikelen het met
de eenheid van het koninkrijk ge
daan is.f
Hij stelt verder o.a. in het licht,
dat de Regeering zich in groote
moeilijkheden zal begeven; in dit
verband wijst hij op haar groote
verantwoordelijkheid.
De ontwerp-overeenkomst, zoo
betoogt spr., moest er met haast
door gejaagd worden; vandaar
dat er geen schriftelijke voorbe
reiding plaats had en dat de Raad
van State niet gehoord werd. En
het staat te bezien of de Eerste
Kamer er in gehoord zal Worden
Zelfs is het kabinet op den Dag
des Heeren bijeen gekomen.
De heer Joekes
(P.v.d.A.) merkt
op, dat drie fei
ten voor oogen
moeten worder
gehouden om te
komen tot een
juiste beoordee
ling van de ge
dragslijn welke
gevolgd is door
de Commissie Ge
neraal en de Re
geering en om te komen tot een
conclusie op de vraag wat de
Kamer moet doen.
Als het eerste varf die feiten
noemt spreker het in geheel Azië
optredende algeheele nationalis
tische reveil, dat sterk is aange
zet door de omstandigheden in* en
na den oorlcg.
De tweede omstandigheid, wel
ke in het opg dient te worden ge
houden is de rol, in het Verre
Oosten gespeeld door Japan, een
dramatische rol, naar het hem
voorkomt. Japan heeft in Indo
nesië ongetwijfeld eqg grooten in
vloed gehad.
De derde omstandigheid, waar
op spr. wijst is de toestand zooals
die in Indonesië werd aangetrof
fen na den oorlog.
Z. i. past een woord van erken
telijkheid jegens de Geallieerden,
dat zij onze bevrijding hebben be
werkt en dat zij in Indonesië ons
hebben geholpen. Nederland was
niet bij machte de leiding uit te
oefenen na de capitulatie van
Japan. Voor de hulp van de Ge
allieerden past dank.
Spr. wijst erop. dat de Kamer
gekend is in wat er ten aanzien
van Indonesië gebeurde. Op 7
Mei 1946 is tenslotte aangenomen
de tweede motie-Van Poll, waarin
werd vastgesteld, dat de Kamer
wenschte, dat besprekingen wer
den gevoerd met de leiding der
republiek. Dan moet men na zes
maanden niet zesgen, dat men
niet met haar moet transigeeren.
Het staat vast, dat er omstan
digheden zijn die de Regeering en
Staten-Generaal kunnen, dwingen
'n anderen weg te volgen dan in de
Grondwet is voorgeschreven. In
dit verhand verwijst spr. naar de
verplaatsing van den zetel van
de Regeering naar Londen gedu
rende den oorlog.
Wanneer men vraagt wat moet
er nu in Indonesië gebeuren, dan
moet men niet zeggen daar is iets
revolutionnairs gebeurd. De ves
tiging der republiek, een revolu-
tionnaire uiting, is heel wat an
ders dan wat Duitschland ons
heeft aangedaan.
Met de uitzending der Commis
sie-Generaal is een nieuwe fase
ingetreden, welke twee belang
rijke resultaten heeft opgeleverd.
Op de eerste plaats het bestand.
Het gemis aan ten uitvoerlegging
tf(j
29 1
TAD
lil
UU!
fi«
El
1
hut
ib
RJ
i 1
leja
04'
.Nl|
J.
1.20!
Ia
rkr:,
Del
s
:aal
3.
ai
suil \wd
M c
ien
'aar
'SI
K«
*aaft
uV
iste
en. evo
ll
«tr
U'S
■en
J
«V
V4I
sin
hl-'
i. nil
ir(i