iSJi- li r u". til <v M I N r>w'> u) .■Mn- kir - it'Mi I f Belangstelling voöf tiet Zuid-PooI-gebied De Handelsbetrekkingen fosseiien Nederl. en Oostenrijk Militair vliegtuig neergestort «'l i"',i Nor |v; -I' ]|4 N - Hr Eli'! i P I Hi wik I |al .1 1 3t! s InP 15' uk: N i «1! I i-u.-n k/i- flfjjti t "l-f I li' hr 1 M Pafoj I [ei i__J lal ng: 1 s1 jri -1 er j' dril -y r - A^\ Dr 1;. sd ti )iV 01 «1 1 *- f h la ''-~J a a. i ien 7 I, U 1 >n I -Mm ï- o/j ;a j PI 'R 1 f u T 1- f I- f i' -&V 1 p ï-.t1 i 1 fel: Si 3 DE JACHT NAAR URANIUM! 12 dooden Goede vangst van actieve politie Frau Gasiile ontvlucht 15-jarige jongen door vrachtauto gedood Keuringen tot dekking bestemde hengsten Politieke vergaderingen in Egypte verboden Vordering woonruimte op boerderijen Werktijdregeling in de RECHTSZAKEN r -- c' Ut be fmi M - on latt •lf,l |ftt s Ijl Ton lp HHH I I' i'< at pa p rl r3< I lei iQ-1 '>t I Éffj! Mij o 'SC 1.11 j >r IVO, [jt V I t ,e 1 01 F v( m M 7E x i i l bkCjJ f -+ I ho CC' i s - u Maar dat was in de woorden van de Koninklijke rede toege zegd. De Koningin zal aan liet hoofd der Unie staan, volgens art. 8 van het accoord. De beslui ten ter behartiging van „de ge meenschappelijke belangen" (met zooveel woordn wordt het gezegd, dat er gemeenschappelijke belan gen zijn) zullen door de „organen der Unie" (weer organen .van een gemeenschap dus) worden geno men „in naam der Koningin". Volgens art. 10 van het accoord zal het te maken statuut van de Unie onder meer bepalingen moe ten bevatten over de verzekering van de fundamenteele en mensche- lijke rechten en vrijheden, de z.g. grondrechten of vrijheidsrechten. Hoe die bepalingen zullen luiden staat nog niet in het accoord; dat zal weer in de nadere uitwerking van de algemeene lijnen moeten worden vastgesteld. Thans is al leen het beginsel uitgesproken: geen totalitaire staat, een demo cratische rechtsstaat. De Staatsvorm, die in schets wordt aangegeven, valt voors hands onder geen enkele bekende staatsrechterlijke term. Het is er mee als met de omvorming, die de Engelschen hun Rijk deden on dergaan op de imperiale confe rentie van 1926, en waarvan zij zeiven verklaarden, dat zij nooit en nergens elders ter wereld was voorgekomen. Zij was uniek. Maar sedert dien spreken zij veelal niet meer van „empire",, rijk, maar van „common wealth of nations", gemeenebest van volken. Wil men dat soms ook een „revolutie" noe men? De tijd van eenzijdige zeggen schap,, de tijd van overheersching "gaat niet alleen voorbij, maar is voorbij. Er is nu een 0ntwerp in gemeen overleg, na moeilijk over leg, tot stand gebracht. Daar iets anders eenzijdig tegenover te plaatsen is steriel. Het heeft geen Ein alles weet- om te gooien en op nieuw te beginnen. Er is geen tijd, er is haast, groote haast. Luisteraars, ik moet eindigen. Laat mij alleen dit nog zeggen: Geen doodgravers zijn allen, die meewerken aan het tot stand brengen van het accoord, maar bouwers. Wij maken thans ge schiedenis. „Sterft af, gii oude vormen en gedachten, wat begraven wordt, is een oude, overleefde Staats vorm, het koloniaal bestel. Een nieuwe gemeenschapsvorm zal ontstaan» een Unie van gelijkge rechtigde staatsrechtelijke een heden. Niet de doodsklok wordt geluid, maar de klok beiert voor een nieuwe geboorte. KUNSTENAARS JUICHEN ACCOORD VAN LINGGAD- JATI TOE. Een 15-tal kunstenaars heeft het volgende schrijven gericht aan den Minister-President: Excellentie, Ondergeteekenden, beoefenaars van verschillende takken van kunst, gevoelen zich verplicht uit drukking te geven aan de in hun kringen levende dankbaarheid voor het door de Commissie-Gene raal verrichte werk, dat met den onder de uiterst precaire omstan digheden geboden spoed heeft ge leid tot de in de ontwerp-overeen- komst' van Lingeadjati neerge legde overeenstemming, welke de beide volkeren zal kunnen behoe den voor de bloedige gevolgen van een breuk, dié voorgoed de voort zetting van het verband en van een vruchtbare samenwerking in nationaal, cultureel en economisch opzicht, voor beide van bijzondere waarde, tusschen hen onmogelijk dreigde te maken. Zij zijn overtuigd, dat de ^lier- tóe van beide zijden gedane con cessies de wederzijdsche achting zullen verhooeen en als blijken moeten worden gezien van den emstigen wil om tot een in staat- en volkenkundig oogpunt aanne melijke oplossing te komen in overeenstemming met de men- schelijke rechten en waardigheid en mt de zich voortzettende groei der verhoudingen, die zich uit het koloniale stadium thans voorgoed hebben verheven en zijn gerijpt voor een Unie op den grondslag van gelijkwaardigheid. Zij zijn overtuigd, dat deze op lossing de eênig mogelijke is en waarschuwen tegen de talrijke uitingen van een zienswijze, die de toekomst niet verstaat en haar tot onherstelbare schade aan de zoozeer gewqnschte en mogelijke, vruchtbare samenwerking en aan het aanzien van Nederland in de wereld in de waagschaal stelt. Zij ondersteunen daarom met kracht de uit ons volk ernstig op klinkende stemmen voor de aan vaarding dezer overeenkomst door de Staten-Generaal. De onderteekenaars zijn: Prof. Dr N A. Donkersloot, D. A. M. Binnendijk. A. Defresne, Anton van Duinkerken (Prof. Dr. W. Asselbergs)J. W. Havermans, "Hans van Meerten, Hildo Krop, Mevr Dr. A. Romein-Verschoor, L. IL Sondaar, Jhr. J. W. H. W. Sandberg, Victor E. V. Vriesland, Jelle Troelstra, Prof. Dr. J. B. Tielrooy, D. Wolbers, H. Zagwijn. UIT DE INDONESISCHE PERS. Aan het (Republikeinsche) Nieuwsblad van 23 November ontleenen wij de volgende verdere Republikeinsche reacties op de overeenkomst van Linggadjati. Ir. Sakirman. De leider van de „Lasjkar Rak jat" van geheel Java en Madoera verklaarde in een interview met een ,,Antara"-correspondent, dat hij politiek van de volgende mee ning was: a. het ontwerp is aan nemelijk, maar men moet vast houden aan de voorwaarden. De uitvoering zal moeten geschieden door personen, die progressief zijn of revolutionnair. c. Personen, die men bestempelen kan als te zijn „koloniaal"1' of „half-kolo- niaal" zullen uit de commissies geweerd moeten worden, die de reglementen voor de toekomst moeten opmaken, x. In de kringen van de Tentara R.I.. het B.B. en de politie zullen zoo snel als mo gelijk is veranderingen in den goeden zin moeten worden aan gebracht. Bekeken uit juridisch oogpunt, merkte Ir. Sakirman het volgende op: a. het woord „geleidelijk" in zake het terugtrekken van het Nederlandsche leger moet meer gepreciseerd worden. De duur waarin het terugtrekken moet plaats hebben zal moeten worden vastgesteld,, bijv. 6 maanden, b. de samenwerking in de defensie en ibuitenlandsche betrekkingen moet ook slechts plaats vinden in kwes ties, waar onze belangen mee ge moeid zijn. c. De duur van het lidmaatschap van de Vereenigde Staten van Indonesia bij de Indo- nesisch-Nederlandsche Unie moet bepaald worden. Partai Nasional Indonesia. „Wij zijn de meening toegedaan, dat in de 17 artikelen van de ont werpovereenkomst de weg wijd geopend wordt om het recht van souvereiniteit te verwerven, zoo wel naar binnen als naar buiten", aldus een telegram van de Partai Nasional Indonesië Toeroenan Arab. „Wij staan vierkant ach ter de regeering van de Republiek Indonesia", zoo gaat het telegram verder. „Boeroeh". Het dagblad „Boeroeh" bekijkt op 20 Nov. j.l. in haar hoofdarti kel 't ontwerp vanuit een revolu tionnair standpunt. Het blad meent, dat de kapita listen in de artikelen 2, 3, 6, 7, 8, 10, 14 en 15 een groote rol ge speeld hebben. „Dit wordt tegen woordig „internationalen druk" genoemd, waarachter natuurlijk het internationale kapitaal ver scholen staat." Het beleid van de regeering wordt geroemd,daar zij in staat geweest is de staat in veilige haven te brengen, en daarmede de revolutionnaire krachten de gelegenheid biedt de strijd voort te zetten. „Economisch en politiek zijn wij nog zwak, en de interna tionale druk zal zeer zwaar zijn, maar in de toekomst zullen wij ons daarvan weten te bevrijden." Hetzelfde blad dringt in haar hoofdartikel van 21 Nov. ge naamd: „Perhitoengan Boeroeh" (berekening der arbeiders) er bij de arbeiders op aan zich interna tionaal te oriënteeren, zich aan een te sluiten tot een krachtige centrale", die krachtig genoeg zal blijken te zijn 0m te voor komen, dat wij overstroomd wor den door dat kapitaal. En het blad besluit met: „Met zulke ar beiders kunnen wij kalm en rus tig zeggen: Internationaal kapi taal, kom binnen, wij zullen je dat niet verhinderen, maar houd je aan de grenzen, die wij reeds voor je vastgesteld hebben." Soetomo. „Indien men ons standpunt vraagt over artikel 8 van de ont- werp-overeenkomst, dat de kwes tie „Koning der Nederlanden" be handelt. dan antwoorden wij. dat wij er niet mee accoord gaan. Maar indien het ontwerp wordt goedgekeurd door regeering en volksvertegenwoordiging, dan zul len wij ons er bij neerleggen", al dus was de inhoud van de rede van den leider van de „Pembron- takan" (opstandelingen), die hij hield op 22 Nov. j.l. voor een bbk- sem-vergadering op Sriwedari te Solo waarbij duizenden studeeren den hem aanhoorden. Hij spoorde de studeerenden aan zich meer in te leven in de gedachtengang van het gewone volk en vertrouwen te hebben in de regeering wat be treft de verdediging van het ont werp. Chineesche handelaren. Aan „Antara" verklaarde de heer The Hong Oe, een vooraan staande handelaar te Djokja, dat vanuit economisch oogpunt bezien het ontwerp een voordeel betee- kent, want de economie __kan slechts tot bloei komen in tijden van rust. Hij was van meening, dat het ontwerp een springplank zou zijn voor de Indonesiërs om hun idealen te bereiken. Indonesische handelaren. Djajengsoekarso, adviseur en eigenaar van de grootste batikke- rijen,, verklaarde te Djokja, dat hij persoonlijk het eens is met het ontwerp, slechts met art. 14 (bui- tenlandsche bezittingen) kon hij niet overweg. Volgens hem stel den de Indonesische handelaren volkomen vertrouwen in het be leid der regeering en de leden der delegatie. De handelaren zouden er volkomen mee accoord gaan, indien de regeering de import- en exportbedrijven onder haar beheer nam. „Soeara Rakjat". Dit dagblad van Dediri ver klaarde den 18den Nov. j.l., dat Den Haag en Kjokja niet meer zoover van elkaar liggen en dat onze kracht ligt in de eenheid. En in haar hoofdartikel van 21 Nov. verklaarde zij, dat het publiek bij het bestudeeren van het ontwerp niet slechts de artikelen moet doornemen, maar bij elke regel moet denken aan den.strijd, die er om gevoerd werd. Hierdoor en door het gevoel van verantwoor delijkheid zal men zich QP rustige wijze een eerlijk oordeel kunnen vormen. De herleving van de belangstel ling voor het Zuidpool-gebied, en met name de berichten over de Amerikaansche plannen om daar naar Uranium te gaan zoeken, hebben de kwestie van de souve reiniteit een aanzien van dit ge bied weer op den voorgrond ge bracht. Op het oogenblik is het Zuid pool-gebied verdeeld in een "aan tal sectoren, namelijk de Noor- sche, de Australische en een Brit- sche (Ross Dependency), terwijl op een vierden sector, tusschen, 80 en 150 graden Westerlengte, nog geen aanspraken z\jn gemaakt. De grenzen tusschen deze sectoren zijn echter zeer vaag en niet al gemeen erkend. Van de Noorsche souvereiniteit over den z.g. Rouvet-sector werd in Januari 1939 aan alle andere 'Staten officieel mededeeling ge daan. Duitschland weigerde de Noorsche souvereiniteit te erken nen. Italië, Japan en Chili gaven in het geheel geen antwoordt, terwijl de Vereenigde Staten en Sovjet-Rusland de rechten van Bij de regeling van de handels betrekkingen tusschen Nederland en Oostenrijk zijn groote moeilijk heden te overwinnen, aldus deelt men ons van bevoegde zijde mede. Allereerst maakt de verdeeling van Oostenrijk in vier bezettings zones het maken van een nauw keurig onderzoek over de econo mische activiteit en de economi sche mogelijkheden van dit land, uiterst moeilijk. Bovendien vloeien uit het ab normaal lage prijspeil in Oosten rijk, dat in vele gevallen onder het door den DuitSchen prijsstop bevorderde peil ligt, groote be zwaren voort. Een andere moeilijkheid is ge legen in het feit, dat Oostenrijk nagenoeg nog geen deviezen be zit, waardoor in feite een mani pulatie-fonds onmogelijk wordt. Toch is men er in geslaagd een voorloopige regeling te treffen, die als basis beschouwd kan wor den voor eventueele toekomstige uitbreidingen. Over een beperkte goederenlijst in totaal een verkeer omvattend van circa 32 millioen Oostenrijk- sche shillings of ongeveer 8 mil lioen gulden, is overeenstemming bereikt. Nederland zal uit Oostenrijk onder meer betrekken: Houten huizen, gezaagd hout, kistehhout, venster- en deurra men, walsproducten, hoedenstom- pen, textielwaren en papier. De Nederlandsche export naar Oostenrijk zal voornamelijk be staan uit: Een vermoedelijk Fransch mili tair vliegtuig is Maandag op de Ballon d'Alsac, in de Vogezen, neergestort. Reddingsploegen, die direct uit trokken, vonden het vliegtuig der mate vernield, dat aangenomen moet worden dat alle inzittenden hierbij zijn omgekomen. Dinsdag werd officieel mede gedeeld, dat 12 inzittenden van het vliegtuig den dood hebben ge vonden. De reddingsploegen zet ten hun werk voort, daar men gelooft, dat er nog een dertiende persoon aan boord was. Een voorloopig onderzoek door militaire autoriteiten heeft uitge maakt, dat het toestel op weg van Duitschland naar Frankrijk, in een hevigen storm en vervolgens in een luchtzak was terecht ge komen en toen neerstortte. Maandagmiddag om 15.30 boek ten twee jonge agenten, die op de Oostelijke Handelskade te Am sterdam surveilleerden, een suc cesje, dat voor een 16-jarigen jongen uit Arnhem het tegendeel beteekende. Deze jongman reed met een Geldersche auto een doodloopende straat in hetgeen de aandacht trok van de speurders. Zij ver moedden onheil en toen de jongen op hun vraag naar het nummer van de 'auto het antwoord schul dig moest blijven, viel hij weldra, door de mand en bekkende, dat hij de auto gestolen had. Gevolg, jongen in de cel en auto in poii- tiegarage. Gedroogde groenten, groente zaden, pootaardappelen, visch en vischconserven, kunstzijden ga rens, electro-technisch en radio- artikelen, chemische- en pharma- ceutische producten. Het betalingsverkeer is gere geld in een overeenkomst tusschen de Nederlandsche Bank en de Oostenrijksche Nationale Bank. Door de laatste werd een gulden rekening geopend via welke de verrekeningen plaats vinden. Eenige weken geleden is ge arresteerd Frau Gasiile, een der medewerksters van den „Beauf- tragte" van Seyss Inquart in Gelderland, van wie vermoedt wordt, dat zij een voorname rol heeft gespeeld bij de plundering van Arnhem na de evacuatie van September 1944. Zij was in ver band met het verhoor opgesloten ih een cel in het P.R.A.-bureau te Arnhem, dat is gevestigd in het voormalig Sonsbeekhotel. Zater dagavond kon zij. dank zij een goed gelukte list ontvluchten. Toen dien avond een bewaker haar wat te drinken bracht, ver zocht zij den man een, raam te sluiten in haar cel, aan welk ver zoek de bewaker gevolg gaf. Van dit oogenblik maakte zij gebruik, om uit haar cel te verdwijnen, de deur achter zich te sluiten en de bewaker tot gevangene te maken Tot nu toe is Frau Gasiile nog op vrije voeten. Maandagmiddag omstreeks vijf uur raakte een 15-jarige jongen bekneld tusschen twee vracht auto's. Juist toen hij tusschen de twee auto's doorliep, reed de voor ste achteruit, zonder dat hij het zag. Deze onoplettendheid kostte hem het leven. Type Trekpaard. Keuringen van tot dekking be stemde hengsten van het type trekpaard, welke niet zijn inge schreven in een stamboek van een stamboekvereeniging, zullen met goedkeuring van den Minister van Landbouw, Visscherij en Voedsel voorziening, gehouden worden te Hoofddorp op 6 Januari 1947, te Raalte op 10 Januari, te Rotter dam op 22 Januari, te 's-Herto- genbosch op 23 Januari en te Goes op 31 Januari. Wanneer men, voornemens is om een dergelijken hengst op een van deze keuringsdagen te doen keuren, dient men daarvan ten minste drie weken voor den datum der keuring kennis te geven aan de directie van het veeteeltwezen, te 's-Gravenhage. Ismail Sidky Pasja, de Egyp tische Premier, heeft in zijn kwa liteit van Minister van Binnen- landsche Zaken, den gouverneurs i der provincies instructie gegeven politieke versraderirgen te verbie den, botsingen tusschen burgers I en politie te voorkomen. v hun burgers in dat gebied voor behielden. Groot-Brittannië, Au stralië, Nieuw Zeeland en een aan tal andere staten erkenden wel de Noorsche souvereiniteit over het betroffen gebied. Thans is voor gesteld de kwestie van de souve reiniteit over het Zuidpool-gebied op een internationale conferentie ter sprake te brengen. Tot op heden had men meer belangstelling voor het Noord- pool- dan voor het Zuidpoolgebied, in verband met het belang van het Noorpool-gebied voor toekom stige intercontinentale verbindin gen. Volgens de beschikbare ge gevens is er echter in het Noord- pool-gebied geen land doch slechts ijs en de mogelijkheid bestaat, dat dit gebied eens een bevaar bare Oceaan wordt. In het Zuid poolgebied zou daarentegen een landoppervlakte van ongeveer Vijftien millioen vierkante kilo meter te vinden zijn. Dit land is overdekt met ijs, dat zich voortzet in den Oceaan. Door vliegeniers, die toegevoegd waren aan de Zuid- pool-expeditie van Lars Cristen- sen in 19371938, zijn bergen waargenomen, die vrij waren van ijs en sneeuw. Deze waarnemingen zijn door een Duitsche expeditie, welke in 1939 met catapult-vliegtuigen het Zuidpoolgebied exploreerde, be vestigd. In dit verborgen achterland, achter den Usgordel, willen thans Noorsche,, Britsche en Zweedsche geleerden trachten door te drin gen. Men verwacht daar onder andere steenkool te vinden. De gezamenlijke Britsch-Noorsch Zweedsche expeditie zal waar schijnlijk in den winter 1948-1949 naar het Zuidpool-gebied vertrek ken. Uit Canberra wordt bericht, dat waarschijnlijk door het Australi sche departement van Buitenland- sche Zaken zal worden aange drongen op het zoo spoedig moge lijk zenden van een Australische expeditie naar het Zuidpool-gebied om opsporingen te doen op het gebied van mineralen en vissche rij. Australië heeft aanspraken gemaakt op ongeveer één-derde van het grondgebied bij den Zuidpool. Het is bij herhaling voorgeko men, dat de geheele woongelegen heid van een boerderij werd ge vorderd ten behoeve van niet- 1 andbouwers. Het gevolg hiervan is, dat door de toewijzing aan een niet-landbouwer de boerderij als zoodanig niet of in ieder geval minder intensief kan worden geëxploiteerd. Door deze handelwijze kunnen de belangen van den landbouw ernstig schade ondervinden, indien voor den landbouwer zelf de ge legenheid ontbreekt in de onmid dellijke nabijheid van het bedrijf huisvesting te vinden. In verband hiermede heeft de Minister van Binnenlandsche Za ken aan de burgemeesters mede gedeeld, dat het hem minder ge- wenscht voorkomt, dat woonge deelten van boerderijen aan niet landbouwers ter bewoning worden toegewezen. Voor vordering van een gedeel te van de woongelegenheid of tegen inkwartiering geldt dit be zwaar niet. GETEISTERDE GEBIEDEN VOOR DE KERSTWEEK 1946. In de Staatscourant van Dins dag is opgenomen een beschik king van het College van Rijks bemiddelaars, waarbij aan de werknemers, die in de geteisterde gebieden buiten hun woonplaats arbèid verrichten en gehuisvest zijn, op Zaterdag 21 Dec. 1946, na afloop van den gewonen werktijd verlof zal worden verleend; dit verlof eindigt op 2 Jan. 1947. De werknemers zullen zich dien dag per eerste reisgelegenheid naar het werk begeven. Over de dagen 23, 24, 27, 28, 30 en 31 Dec. zal aan de werknemers door hun werkgever loon worden betaald te berekenen over 4% uur op Zaterdag 28 Dec. en 8 uren op de overige dagen. Het eerste wekelijksche verlof in 1947 zal op Zaterdag 11 Jan. aan deze werknemers worden, ge geven. Bijzondere Politierechter Middelburg. De 31-jarige C. J. D. te IJzen- dijke, liet een varken en 7, althans meerdere biggen, vervoeren langs de grens met België. Bovendien leverde hij hoeveelheden gerst en blauwmaanzaad af in strijd met de voorschriften. Verdachte werd veroordeeld tot 4 weken gevange nisstraf met aftrek preventief. i l x tnro. rrijB I «x. X.U, xiannemersDeuri.il.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1946 | | pagina 2