r\fy 'r
MM m
1 1 p
Mi
fi
l
U
K
.§f?
FW
•Jê\ M!
s
MJM
|ty,
V
V*
I-Uk 1 r
k
P
HET PLAATSELIJK BESTUUR
IN JAPAN
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
ALS VESTIGINGSPLAATS VOOR DE INDUSTRIE
Na het pieces Stepinatz
Uit Ue> pMi/incU
ie »,-■ jf
El')
lilt .J-'i
?£>j
i-,
li
re-
K ,to'
[II
r
un
1
Ja;,: J
- Hl'- P
Italiaansche krijgs
gevangenen in Joego-Siavië
Een dure geschiedenis
Verruiming der Democratische procedures
KERKNIEUWS
1> 5
Ni
fae
f 'ïr^iii 'in
L J«ï i
I 8.
ler
*r
fc-
I li nj'uji1
J, 4«Jlt
i.t
I
3 r,j
,L, C' 1
I - La
InT
T'Gj -r
•n l. it
,rv, y i
pg
rl,
'in
,6
[-
01
»ei
.r i
fcOT - 'l
|p—W I-
7 q lil
k
U:
r.
dat zal worden ingeleid door een
korte periode van voorbereiding
en organisatie.
Natuurlijk beseffen beide par
tijen, dat er aan bet einde van
dien tijd de problemen zeker niet
zullen zijn verdwenen en dat de
organisatie ook dan nog voor
allerlei moeilijkbeden zou komen te
staan, die eerst langzamerhand
zullen kunnen worden overwonnen.
Maar de voorgestelde constructie
geeft gelegenheid tot een ontwik
keling in velerlei richting, zoowel
in de tijdelijke uitoefening van de
eigen regeering naar binnen en
naar buiten als in de samenwer
king der beide landen. In de der
de plaats hebben wij deze tijd van
voorbereiding kunnen aanvangen
op den grondslag van de feitelijke
situatie van vandaag. En daar-
prede tevens den weg gebaand
voor het herstel van de wettleijke
verhoudingen. De korte tijd van
deze voorbereidingsperiode hief
het bezwaar op, dat gekoesterd
kan worden tegen een proces,
waarbij het herstel van wettelijke
normen kan worden gezien als
een tijdelijke terugkeer tot het
oude in een onzekere overgangs
periode.
Men heeft het doel thans voor
Zich en dat doel is een duurzame
en vrijwillige samenwerking van
twee naties. In de regeling is dus
van de feitelijke situatie uitge
gaan en in die feitelijke situatie
staat de Verantwoordelijkheid van
de Nederlandsche Regeering voor
de veiligheid en het irecht van
allen, die zich binnen het onder
haar feitelijk gèzagstaand ge
bied bevinden,, zonder meer vast.
Behalve deze bijzondere verant
woordelijkheid, berust op haar
natuurlijk de nevenverantwoorde
lijkheid voor het herstel van den
rechtsstaat in Indonesië, waar
naar beide partijen tezamen met
andere deelen der bevolking stre
ven. Wij "komen hiermede meteen
aan het vraagstuk van herstel
van recht en orde, dat in de afge-
loopen maanden de geesten zoo
zeer heeft beziggehouden en tot
vaak verbitterde controversen
heeft geleid. De ontwerp-over-
eenkomst is geheel gegrond op
den vorm van een rechtsstaat, die
met den rechtsstaat Nederland in
een Unie kan samenwerken.
Bij de uitvoering staat derhalve
bij beide partijen voorop:
Het herstel van recht en orde,
'waardoor de Vereenigde Staten
van Indonesië in de gemeenschap
der volken kunnen strijden en in
de Nederlandsch-Indonesische
Unie meer in het bijzonder teza
men de gemeenschappelijke belan
gen kunnen behartigen. Zij zijn
daarbij echter uitgegaan van de
overtuiging, dat zulk een herstel
van recht en orde alleen werkelijk
mogelijk is, wanneer het berusten
kan op krachten, die van binnen
uit komen en op den actieven ar
beid van het leidende deel der
bevolking. Wij zijn eveneens
avertuigd, dat de huidige regee
ring der Republiek naar samen
werking streeft en ondanks de
vele en voor de hand liggende
moeilijkheden, die zij op haar weg
zal vinden, het gestelde doel
wenscht te bereiken. Er is dus
voor ons, allen reden om daartoe
de handen ineen te slaan. Op deze
wijze zal herstel van recht en or
de geworteld kunnen- worden in de
maatschappij zelf. Door enkel
geweld van buitenaf zal dit min-
mer blijvend kunnen worden be
reikt. 'Wij beseffen zeer goed.
c at den eersten tijd de samen
werking zeer moeilijk zal zijn. en
vooral in het begin veel geduld
en zelfbeheersching aan beide
kanten zal vorderen. Maar wij
weten ook. d&t juist in de kracht,
die wij aan beide kanten gewon-,
nen hebben, de beste waarborg
tegen nieuwe conflicten en ont
sporingen schuilt.
Het is niet gemakkelijk meens
uit de sfeer van vijandigheid en
wantrouwen in die van vriend
schap en samenwerking over te
gaan. Hier zoo goed als in vele
andere landen hebben oorlog en
bezetting een groote verwarring
en wetteloosheid teweeg gebracht,
die slechts langzaam kunnen wor
den beëindigd en overwonnen.
Nog zullen vele dingen moeten
gebeuren voor de maatschappij
weer in zijn voegen is: Wij zullen
vooral in den aanvang voorzichtig
moeten zijn om noodelooze botsin
gen te vermijden. Er kan komt
de overeenkomst tot stand
voldoening zijn aan beide kanten,
maar wij zullen, ook bezinning en
toewijding moeten hebben, willen
wij niet aanstonds het verkregen
resultaat weer schaden. Ma.ar zijn
wij eenmaal op weg, en zien wij
eenmaal de reconstructie, als is t
nog aarzelend, en stap voor stap
vooruitgaan, dan zullen wij daar
uit de kracht kunnen putten om
het aangevangen zware werk tot
een goed einde te brengen.
in faordt verzocht, stappen te on
dernemen om de vrijlating van
Aartsbisschop Stepinatz te be
werkstelligen, voorgesteld om de
Joego-Slavisehe regeering offi
cieuze vriendelijke aanmerkingen
te doen toekomen.
Christopher Mayhew, de En-
gelsche onderminister van Buiten-
landsche Zaken, antwoordde hem,
dat de Engelsche regeering geen
wettige gronden heeft om offi-
cieele aanmerkingen over de ge
vangenneming van Aartsbisschop
Stepinatz van Zagreb te maken
en na rijp beraad het onmogelijk
acht de juistheid van de bewe
ring der Joegoslavische regee
ring, dat het proces en het von
nis van een Joego-Slavisch bur
ger een zuiver binnenlandsche
aangelegenheid is, te bestrijden.
Mayhew voegde hierin ,aan toe,
dat zijn antwoord niet bèteekent,
dat er nu verder geen actie zal
worden ondernomen, maar dat of-
cieele aanmerkingen „den Aarts
bisschop meer kwaad dan goed
zouden kunnen doen".
Het bureau van den Italiaan-
schen eersten Minister, Alcide de
Gasperi, heeft in een communiqué
bekend gemaakt, dat de pogingen
van de Italiaansche regeering om
een delagatie van voormalige ver
zetslieden en oud-strijders naar
Joego-Slavië te zenden voor het
organiseeren van het vertrek van
Italiaansche krijgsgevangenen al
daar, gefaald hebben, doordat de
Joego-Slavische regeering de dele
gatie den toegang tot het land
ontzegde.
De verklaring van De Gasperi
wordt beschouwd als 'n antwoord
op de beschuldiging van Togliatti,
dat De Gasperi den terugkeer van
Italiaansche krijgsgevangenen uit
overwegingen in verband met de
verkiezingen zou hebben uitge
steld.
„Zwarte voorraad verbeurd
verklaard.
De tuchtrechter voor de prijzen
te Zwolle» heeft uitspraak gedaan
in de zaak der gebroeders S. te
Zwolle, die als grossiers in galan
terieën groote hoeveelheden goe
deren van voor-oorlogsche kwali
teit hadden achtergehouden, met
het oogmerk deze met zwarte
winst van de hand te kunnen
doen. Toen de C. C. D., het vori
ge jaar om dezen tijd, een inval
in de pakhuizen van Gebr. S. deed,
bleek, dat de goederen in geheime
bergplaatsen waren verstopt. De
tuchtrechter veroordeelde S. Sr.
tot 1 boete en verbeurdverkla
ring van een bedrag vad 91.224,79
gulden, zijnde de netto-opbrengst
van de inbeslaggenomen artike
len. S. Jr. kreeg 1000 gulden
boete.
De bootdienst Hoek van Holland-
Harwich zal op 25 en 26 Decem
ber a.s. afgelast worden.
In zijn jongste overzicht heeft
MacArthur, Geallieerd opperbevel
hebber in Japan, melding ge
maakt van de aanvaarding door
den Japanschen Landdag van de
wetsontwerpen, welke de hervor
ming van het plaatselijk bestuur
beoogen door verruiming van de
democratische procedures in de
lagere regionen. In het rapport
werd verder melding gemaakt
van verbeterde financieele positie
der boeren.
De voorraden van steenkool en
timmerhout namen eenigszins af.
De productie van kunstzijden ga
rens overschreed de 450.000 kilo
gram en die van wollen garens
bereikte in Augustus, na twee
maanden van vermindering, een
nieuw na-oorlogsch record.
De vakvereenigingen groeien.
Het aantal leden der- vakver
eenigingen steeg van 2.691.552 in
Mei tot 3.745.842 op 1 Juli. Vrou
wen vertegenwoordigden ongeveer
24 procent van het aantal vak-
vereenigingsleden. „De moeilijk
heden voor een centrale organi
satie van vakvereenigingen" al
dus het rapport, „en belangrijke
verschillen van meening inzake
essentieele vraagstukken in ver
scheidene belangrijke vakbonden
kwamen gedurende September
aan het licht.
De kwestie in het Britsche
Lagerhuis.
In het Engelsche Lagerhuis
heeft het onafhankelijke lid Daniel
Lipson onder verwijzing naar de
petitie, die de Engelsche Minister
van Buitenlandsche Zaken van
een groot aantal Roomsch-Katho-
lieken heeft ontvangen en waar-
Zeeuwsch-Vlaanderen wordt den
laatsten tijd dikwijls genoemd als
mogelijke vestigingsplaats voor
de zware industrie. Kenners van
deze streek zullen daarover niet
verwonderd zijn; zij immers zul
len wel eens de ijeis gemaakt
hebben van Gent naar Terneuzen
langs liet kanaal en er zich wel
licht reeds over verwonderd heb
ben, na van Gent af gedurende 15
kilometer onafgebroken langs
groote fabrieken te hebben ge
reden, eenmaal de Nederlandsche
grens gepasseerd zijnde nog
slechts sporadisch eén industrieel
bedrijf te ontmoëten, en inplaats
van langs den weg de betonnen
omheiningen en over den weg de
zware stalen bruggen der kranen
te zien, het vrije uitzicht te krij
gen over de Zeeuwsch-Vlaamsche
polders en boerderijen. Men voelt
hier als tastbare realiteit deze
grens, een overigens denkbeeldige
lijn, als de voornaamste oorzaak
van het geschetste verschil tus
schen hetgeen op Belgisch gebied
langs bek kanaal te zien is en
hetgeen men op Nederlandsch
terrein aantreft. De enkele op
Nederlandsch grondgebied als
het ware „verdwaalde" groot
industrieën, lijken zich vergist te
hebben, of geen erg te hebben
gehad in die grens tusschen twee
landen, en de leek zou in deze
meening versterkt worden als hij
hoort dat deze fabrieken ook van
zeer verre gekomen zijn, uit Italië
en Frankrijk en zelfs uit Ame
rikaIs het te verwonderen
dat zij niet wisten, dat 'er plotse
ling een ander land begon daar
tusschen Selzaete en Sas van
Gent?
Het iè inderdaad de geïsoleerde
positie van Zeeuwsch-Vlaanderen.
die de hoofdoorzaak is van-het
feit, dat deze streek, in tegenstel
ling met het Belgische Vlaande
ren tusschen Gent en de Neder
landsche grens, tot nu toe door
de industrie slechts bij uitzonde
ring gezocht werd.
Van het natuurlijke achterland
België is het door de grens en
daarmede verband houdende fac
toren, als spoorwegtarieven, ha
vengelden e.a., gescheiden, en van
Nederland, waartoe het staatkun
dig behoort, is het afgesneden
door de breede Schelde.
Het ligt voor de hand, dat nu
een steeds verdergaande econo
mische samenwerking tusschen
Nederland en België in het ver
schiet ligt, Zeeuwsch-Vlaanderen
meer de aandacht trekt, en het
initiatief van den burgemeester
van Terneuzen Mr. Tellegen, om
door den directeur van het Cen
traal Instituut voor Industriali
satie, Dr. Schoenmaker, een
lezing over het industralisatie-
vraagstuk te laten houden, ge
tuigt van een juist inzicht in de
komende ontwikkelingsmogelijk
heden van deze "Streek.
Laten wij in het kort de positie
van Zeeuwsch-Vlaanderen eens
nader bekijken.
Leggen wij een kaart van
Europavoor ons; bezien wij de
invalspoorten van West-Europa,
de groote rivieren, en het zal on
middellijk blijken dat economisch-
geografisch de Schelde een voor
name plaats inneemt. De geschie
denis bewijst dit. Waren niet de
eerste rijke koopsteden van deze
lage landen gelegen aan den
mond der Schelde of aan de daar
mede samenhangende waterwe
gen? Brugge, Gent en Antwerpen
bloeiden of kwijnden, veelal
samenhangend met den bevaar
baarheidstoestand van de Schelde.
Bezien wij* de, aanvoerweger
van het binnenland uit naar de
zee en ge ziet de Schelde, de
Maas en den Rijn uitmonden op
geringen afstand van elkander,
en vooral op de Schelde een heel
net van secundaire waterwegen
aansluiten, diep uit het binnen
land komend en vanwege het ge
ringe verval, hoog opgaand goed
bevaarbaar. Daarbij komt, dat
het achterland speciaal van de
Schelde, beschikt over het dicht
ste spoorwegnet van Europa, en,
ter aanvulling van de natuurlijke
waterwegen, de laatste decennia
is voorzien van goede kunst
matige waterwegen als het Al-
bertkanaal en gekanaliseerde
riviertjes. Gezien in den drie
hoek GentAntwerpenSchelde-
mond, neemt vooral de streek
langs het kanaal in Zeeuwsch-
Vlaanderen een bevoorrechte po
sitie in, welke, zoodra de grens
geslecht zal zijn, ten volle uit
gebuit zal kunnen worden. Dit.
'oogenblik schijnt aanstaande te
zijn, en daarom dient men zich
bevvust te zijn van de mogelijk
heden welke Zeeuwsch-Vlaanderen
biedt als vestigingsplaats voor de
zware industrie in het bijzonder.
Wij zelf hadden het genoegen
te ervaren, dat naar aanleiding
van, eenige artikelen welke wij
publiceerden in „De Industrie",het
orgaan van de hoofdgroep Indu-
striei), Dr. Kortenhorst in „Docu
mentatie" en J. de Keuster in de
,,,Lloyd Anversois"2) onze denk
beelden ten aanzien van de
vestigingsmogelijkheid van de
ijzer- en staalproduceerende in
dustrie in Sluiskil, wilden propa-
geeren.
Ook de „Maasbode" bracht
deze gedachten naar voren, en
naar wij vernamen heeft ook Drs.
Kohnstamm, hoofd van de afdee-
ling technisch-eoonomische vraag
stukken van het Ministerie van
Economische Zaken in zijn beken
de veelbesproken persconferentie
te Amsterdam, Sluiskil een goede
kans gegeven om zetel te worden
van een evéntueel tweede Neder
landsche hoogovencqmplex 3). Het
zal zaak zijn deze erkende moge
lijkheden in de realiteit om te
zetten.
Wij wezen op een samen
werking met België; het reeds
aanwezig zijn te Sluiskil van de
cokesfabriek van het Senelle-
Maubeuge-concern, zou kunnen
wijzen in de richting van een
samenwerking met de Fransche
zware industrie. Indien eenigs
zins mogelijk zou getracht moe
ten worden deze plannen te ver
werkelijken binnen het kader van
het bij de Nederlandsche Regee
ring ten aanzien van de onder
havige industrie in bewerking
zijnde plan, gebaseerd op het
reeds aanwezige bedrijf der Kon.
Nedeilandsehe Hoogovens te
Umuiden. De Zeeuwsch-Vlamin-
gen zelf echter kunnen hieraan
medewerken door met het ge
noemde doel voor oogen eenige
concrete gegevens betreffende
terreinen, spoorwegaansluiting,
waterwegen, arbeidsmogelijkheden
enz. onder de aandacht der Re
geering te brengen opdat deze
zich des te beter rekenschap kan
geven van de mogelijkheden door
Sluiskil geboden. Naar analogie
van het door de Werkgemeen
schap Limburg opgestelde plan
zou iets dergelijks ook voor Sluis
kil kunnen geschieden.
Men za.1 zich echter niet tot de
ijzer- en staalindustrie moeten
beperken. Ofschoon deze basis
industrie met haar massale grond
stoffen êen zeer goede vestigings
plaats in Zeeuwsch-Vlaanderen
vinden kan, zullen ook andere
industrieën aldaar goede voor
waarden treffen. Het hierboven
genoemd verschijnsel dat men op
Belgisch gebied langs het zee
kanaal reeds de ééne industrie
naast de andere vindt, bewijst
zulks. Indien men de noodige
gelden daarvoor ter beschikking
zou kunnen krijgen, zou het aan
beveling verdienen een deskun
dige naar Amerika te zenden ten
einde aldaar te trachten groot
industrieën voor Zeeuwsch-Vlaan
deren te interesseeren. De hulp
van het pas opgerichte instituut
onder leiding van Mr. Steenberge
dat zich in het algemeen ten doel
stelt financieele hulp voor de
Nederlandsche industrialisatie in
de Ver. Staten te vinden, kan
daarbij zeer van pas komen. Rot
terdam stuurde Mr. Schroeder
met dit doel naar Ajnerika
1) De Industrie 1 April'1946.
1 September 1946.
2) Documentatie 8 Aug. 1946.
Lloyd Anversois, 24 September
1946.
3) De Maasbode. Het Beurs-
bulletin: 67 September 1946.
De Maasbode. Het Beursbulle-
tin: 89 November 1946.
Waarom zou de Scheldemond bij
den Nieuwen Waterweg moeten
achterblijven, temeer waar deze
eerste kan wijzen op vele groot
industrieën met internationaal
bekenden naam die reeds jaren de
boorden van het kanaal Gent-^-
Terneuzen als hun vestigingsplaats
kozen, en daardoor juist een
sterke positie verwierven in de
internationale kartels waarvan zij
deel uitmaakten. Dit laatste
vooral spreekt duidelijke taal en
een nadere documentatie op dit
gebied, gemaakt met behulp van
bedoelde industrieën, zou nuttig
propagandamateriaal zijn. De cost
gaet voor de baet uythiervan
zal men doordrongen moeten zijn,
en het beoogde doel laat zich niet
in enkele jaren verwerkelijken.
De tijd is gunstig, gezaghebben
de staatslieden als Churchill en
Smuts wezen op de noodzakelijk
heid van nauwe economische
samenwerking tusschen België,
Nederland en Frankrijk. De eco
nomische band tusschen Neder
land en België wordt sterker, een
economische unie ligt in het ver
schiet. Dan zal Zeeuwsch-Vlaan
deren uit zijn isolement zijn ver
lost en ten volle de vruchten kun
nen oogsten van zijn geografisch
centrale ligging op een knooppunt
van water- en spoorwegen in
West-Europa, aan de meest Zui
delijk gelegen invalspoort dezer
beide landen aan de zee. Wie
oogsten wil moet ploegen en wel
op tijd!
Dr. J. F. G. M. DE MEUER.
Amstelveen, 16 Nov. 1946.
De export-verschepingen naar
Amerika namen in het laatst
van Augustus en het begin van
Septeihber toe en regelingen voor
verruiming van dè exporten naar
Australië, het Vereenigd Konink
rijk en de Sovjet-Unie zijn in een
Vergevorderd stadium.
Het Japansche kabinet deelde
mede, dat 899 hooggeplaatste re-
geerings- en poütieke leiders op
grond Van de zuiveringsvoor -
schriften werden gedwongen af
te treden.
Tusschen 25 Augustus en 29
September werden 248.677 Japan
ners naar Japan gerepatrieerd.
MEIWVLIET.
Tooneeluitvoetjng;
Zaterdagavond werd alhier een
zeer geslaagde uitvoering gegeven
door de onlangs opgerichte too-
neelclub „De Volharding".
Opgevoerd werd „De Spaansche
Vlieg", een klucht in 3 bedrijven.
In zijn openingsrede sprak de
voorzitter, de heer L. F. Kaijser,
er zijn voldoening over uit, dat
zoovelen blijk gaven van belang
stelling voor het amateurtooneel-
spel, aangezien de zaal geheel
gevuld was, zoodat velen zich
moesten te'vreden stellen met een
staanplaats. In het bijzondei was
hij zeer dankbaar dat ook de
Edelachtbare heer Burgemeester
en mevrouw Eveiraars aanwezig
waren en daardoor mede hun be
langstelling toonden voor de eer
ste uitvoering van de nieuwe
tooneelclub. Voorts wees hij erop
dat deze club zich ten doel stelt
het cultureele leven mede te hel
pen opbouwen en dat alle mede
werkenden zulks door volharding
in het spel zouden brachten te
bereiken. In verband met het feit
dat dien avond voor de eerste
keer voor het voetlicht werd ge
treden, werd er de aandacht van
het publiek op gevestigd dat het
spreekwoord „Alle begin is moei
lijk" zeer zeker ook thans van
toepassing was. Na een beknopte
inleiding van 't tooneelstuk werd
overgegaan tot de opvoering daar
van. De rollen werden door alle
spelers goed vertolkt en hoewel
er verschillende' van hen thans
voor de eerste keer voor het voet
licht traden, was in het geheel
niets van plankenkoorts te mer
ken. De verschillende komische
scènes verwekten een goede lach
lust bij de toehoorders en aan het
èinde van elk bedrijf klonk dan
ook een hartelijk applaus.
Na afloop van het laatste be
drijf sprak de voorzitter de hoop
uit erin geslaagd te zijn allen een
genoeglijken avond te hebben be
zorgd en zeide mede namens alle
medewerkenden hartelijk dank
voor de prettige aandacht en het
warme, spontane applaus hen ge
schonken.
Hij besloot met het uitspreken
van den wensch nog meerdere
malen te mogen optreden en riep
tenslotte allen een tot weerziens
toe. it
Hierna nam de Burgemeester
het woord. Hij sprak zijn voldoe
ning uit over de door de tooneel
club, in zoo'n kort tijdsbestek, be
reikte resultaten en dankte alle
medewerkenden namens alle aan
wezigen in de zaal, voor hetgeen
dien avond was geboden. Hij
hoopte dat de club zal blijver-
volharden in het tooneelspel en
in de toekomst nog verscheidene
malen zal optreden.
De bedrijven werden afge
wisseld door accordeonmuziek, ge
geven door den jeugdigen accor-
deonnist P. Luteijn.
De avond werd besloten met
een gezellig bal, met medewerking
van do Nieuwvlietsche dansband
„Hup en Vooruit".
ZUIDZANDE.
Lezing „Machtig Holland".
Zaterdagavond bood de afdeeling
Zuidzande van de vereeniging
West Zeeuwsch-Vlaanderen haar
leden een lezing aan, gehouden
door den heer Hoolhorst, over
het boek „Machtig Holland' van
A. den Hertog. De heer Hool
horst gaf op boeiende wijze den
inhoud van het boek weer. Het
was jammer dat zoo weinigen
waren opgekomen om van deze
mooie en tevens opbouwende
voordracht te kunnen genieten.
De afdeeling stelt zich voor half
December wederom een avond aan
haar leden aan te bieden.
NED. HERV. KERK.
Beroepen.
Beroepen te Schoondijke candi-
daat M. J. W. Schopenhauer te
Utrecht.
jutx, ^iciiiiiuiiiersDeariiL. 11
njs Vöüp-
