RADIO-REDE Dr. VAN M00K
DE VEREENIGDE NATIES
Bulgarije protesteert
De bijeenkomst der Groote Vier
De gevechten in Griekenland
WOENSDAG 20 NOVEMBER 1946.
Beheerscommissie niet in staat iets te bereiken?
De komst van de
Commissie-Generaal
Mijnenveger bij
Balik-Papan gezonken
De Prinsesjes
bezoeken Spoor-Bio.
De motie der Labour-
dissidenten
De mijnwerkerskwestie
in de Vereenigde Staten
Maarschalk Konief
Opperbevelhebber
BEHANDELING DER KWESTIE TRIËST
LUCHTMACHT NEEMT DEEL AAN DEN STRIJD
Gij-
WEEKS VERWACHTIN i
medegedeeld door het K.N.
MJ. te De Bilt, geldig tot
Woensdagavond
Onvast weer.
Ben front met zeer scherpe
temperatuurtegenstellingen na
dert ons land. Dit gaat ge
paard met veel bewolking,
regen en motregen, plaatselijk
mist.
2de Jaargang No. 358.
Verschijnt dagelijks - Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande - Temcuzen
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie f 1'50
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties;
1—5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blad
10 ct. meer
Abonnementsprijs 3,75 per kwartaal.
langdurige debatten.
Het debat in de subcommissie
van het beheer der V. N. werd
Maandag geopend met een voor
stel van Voor-Indië, dat alle on
der beheer gestelde gebieden, ,,als
regel'' door de V. N. zelf dienen
te worden bebeerd.
De Sovjet-afgevaardigde, drong
aan op volledige behandeling van
dit voorstel.
Ook Abdoel Mahmoed (Irak)
steunde het en gaf als zijn mee
ning te kennen, dat de ontwerp
overeenkomsten bij benadering
den tijd behooren aan te geven,
waarin de volken van de onder
beheer gestelde gebieden op hun
taak van zelfbestuur moeten wor
den voorbereid. „De V. N. dienen
haar taak in deze gebieden als
een raadgevende en geenszins als
een permanente te zien".
Sir Carl Berendsen (Nieuw-
Zeeland) achte Voor-Indië's voor
stel waard in beschouwing te
worden' genomen, maar onaan
vaardbaar voor Nieuw-Zeeland.
,,Wij zullen de V. N. in
discrediet brengen".
De Britsche afgevaardigde,
Thomas verklaarde zich tegen
een voorstel tot verdaging van de
zitting, en zeide, ,,de heele we
reld slaat met spamiing onze
verrichtingen gade. Wij zijn reeds
3 weken bezig en eerst nu begin
nen wij met de besprekingen van
de onderwerpen, waarvoor wij
kwamen. Indien wij zoo -doorgaan
INDONESIË.
Nader wcrdt door Aneta ver
nomen, dat op 21 November de
heeren Van Poll, Sanders en Sma-
kalden naar Nederland zullen
terugkeeren, terwijl Prof. Scher-
merkorn en de heeren Boer en
Maassen op 22 dezer zullen vol-
(Tgn.
Dinsdagmorgen hebben de leden
van de Commissie-Generaal een
bijeenkomst gehad, met leden van
den ondememersbond, waarbij de
punten van de ontwerp-overeen-
komst werden uitgelegd en be
sproken.
Voor Woensdag staat een bij
eenkomst met de vrouwenunie en
het Indo-Europeesche verbond op
het programma.
„De Times" over de over
eenkomst.
De Times schrijft over de over
eenkomst, die tusschen Nederland
en Indonesië is tot stand geko
men: „De verwachting, dar een
voorloopiga politieke overeen
stemming kon worden bereikt,
voordat de Britsche troepen uit
Indonesië zouden worden terug
getrokken, is m vervulling ge
gaan.
Britsche en Britsch-Indische
troepen hebben het bereiken van
een voorloopige overeenkomst
mogelijk gemaakt en Dr. Van
Mook heeft hun daarom grooten
dank gebracht voor hun onmis
bare diensten".
Het blad geeft verder een over
zicht van de punten van de over
eenkomst en zegt 0ver de positie
van de Kroon; dat zij met alleen
een hoogste schakel vormt, tus
schen de beide partijen, maar dat
zij bovendien,, zonder de autono-
mie van de samenstellende deelen
in den weg te staan, de gezamen
lijke autoriteit in de oogen der
wereld zal vergrooten. Toch zal
de overeenkomst van Cheribon
voor bepaalde groepen in Neder
land een schok zijn en het is
daarom zonder twijfel wijs beleid
van de Nederlandsche regeering
om een oordeel op te schorten,
totdat de Commissarissen-Gene
raal zijn teruggekeerd."
De Nederlandsche marinevoor
lichtingsdienst deelt mede, dat de
Nederlandsche mijnenveger „Wal
cheren" bij Balik-Papan op een
mijn is geloopen en gezonken.
Door de explosie werden twee
leden van de bemanning gedood,
drie zwaar gewond en 8 licht ge
wond. De namen der slachtoffers
zijn nog niet bekend.
zullen wij de gebeele V. N. in
discrediet brengen".
Nadat de debatten over het
Voor-Indische voorstel nog gerui-
men tijd in beslag genomen had
den, verklaarde de Amerikaan-
sehe afgevaardigde, dat dit debat
aantoonde," dat de commissie niet
in staat is iets te bereiken. Hij
stelde voor, dat het secretariaat
een nauwkeurig schema zou
samenstellen van de verdere pro
cedure, welke door de commissie
stipt gevolgd zou moeten worden.
Over dit schema zou op de vol
gende zitting zonder verder debat
moeten worden gestemd. De com
missie ging hiermee aocoord,
waarna de zitting werd Verdaagd.
De Spoor-Bio te Utrecht, welke
in een op het eerste perron staan
de Diesselrijtuig ig ingericht, ont
ving Dinsdagmiddag hoog bezoek.
Op uitndLdiging van den direc
teur, de heer Smit, brachten de
leerlingen van „De Werkplaats"
van Ir. C. Boeke te Bilthoven,
waar ook de Prinsesjes Beatrix
en Irene op school gaan, een be
zoek aan de Spoor-Bio. In groe
pen van elk 60 jongens en meis
jes woonden de leerlingen de
voorstelling bij. lp de tweede
groep, die in een minimum van tvjd
van het zaaltje bezit nam, waren
ook de Prinsesjes Beatrix en
Irene, die evenals hun kameraad
jes hartelijk genoten van de avon
turen van Mickey Mouse in de
woestijn. Na afloop werden de
jeugdige bezoekers onthaald op
limonade en koek.
De herstelbetalingen en
grenscorrecties.
Naar radio Sofia bekend maakt,
heeft Bulgarije bij den raad van
Ministers van Buitenlandsche Za
ken te New-York zjjn beklag in
gediend over de aan het land op
gelegde herstelbetalingen en Grie-
kenland's aanspraak op grenscor
recties.
In twee memoranda heeft
Bulgarije verklaard, dat het niet
in staat is de 312.500.000 gulden
te betalen, die het door de Parij-
sche conferentie is opgelegd, daar
deze som „iBulgarije's financieele
krachten te boven gaat".
Tevens werd geprotesteerd tegen
Griekenland's aanspraak op
grenscorrecties, daar deze „ten
koste van Bulgarije zouden ge
schieden."
Leden der oppositie stepnden
tegen.
A.N.P.-Aneta deelt omtrent de
stemming over de motie van cri-
tiek op het buitenlandsche beleid
van de Britsche regeering, welke
Maandag in het Lagerhuis aan de
orde is gekomen, nog het vol
gende mede;
Er waren in totaal ongeveer
425 leden van het Lagerhuis aan
wezig. Van de 353 stemmen,
welke tegen'de motie der „dissi
dente" Labourleden werden uit
gebracht, waren er ongeveer hon
derd afkomstig van de oppositie.
Dit beteekent, dat van de in
totaal 381 Laboui-M.P.'s er ruim
250 tegen de motie stemden dus
steun gaven aan de regeering,
terwijl een zeventigtal zich van
stemming onthield en een ander
zeventigtal afwezig was.
Een Regeeringsvoorstel.
President Truman heeft een
regeeringsvoorstel voorgelegd,
volgens hetwelk de mijneigenaren
en de mijnwerkers over hun ge
schillen zouden kunnen onderhan
delen door middel van de proce
dure van vrije collectieve onder
handeling, terwijl de mijnen in
bedrijf blijven.
De details van het plan, dat
aandringt op de voortgezette ex
ploitatie van de mijnen door de
regeering voor een maximum
tijdvak van twee maanden, waren
vervat in een blief van den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken,
J. A. Krug, aan den president van
de United Mine Workers, John
L. Lewis.
Kort na de bekendmakingen
van het Witte Huis, deelde Lewis
aan Krug mede, dat, waar 15
dagen sederthet begin van de
conferentie waren verloopen, de
vakvereeniging gebruik maakt
van haar optierecht en de Krug
Lewis overeenkomst opzegt met
ingang van 20 November midder
nacht. In het verleden hebben de
mijnwerkers geweigerd te werken
zonder contract. Tevoren had
Lewis aan Krug geschreven, dat
de .vakvereeniging 'niet voor
nemens was om met partijen te
onderhandelen, welke krachtens
het contract tusschen de regee
ring en de vakvereeniging geen
status hebben.
Maarschalk Iwan Konief is
benoemd tot opperbevelhebber
van alle Sovjet-strijdkrachten te
land. In deze functie is hij op
volger van Maarschalk Gregori
Zjoekof.
Dr. H. J. van Mook heeft Dins
dagmiddag om kwart over één
Nederlandschen tijd over radio-
Batavia de volgende rede uitge
sproken:
De bekendmaking van de ont-
werp-overeenkomst die door de
Commissie-Generaal en de Indo
nesische delegatie is ontworpen,
zal zonder eenigen twijfel bij u
allen niet slechts groote belang
stelling hebben gewekt, maar, al
naar uw instemming, met een
gevoel van opluchting, van twij
fel of van critiek zijn ontvangen.
Het is weliswaar nog slechts
een ontwerp. De Commissie-
Generaal zal voor de eindbespre-
king met de Nederlandsche Re
geering nog deze week naar
Nederland vertrekken. Maar het
is de eerste maal, dat er in een
concrete vorm een oplossing kan
worden aangegeven van het nu
reeds 15 maanden zrevevende con
flict. 7 En. deze oplossing is door
vooraanstaande vertegenwoordi
gers van beide partijen gezien,
niet alleen als een aanvaardbare
oplossing, maar ook als een die
perspectief opent voor een verre
toekomst.
Sinds 15 maanden hebben tegen
over elkaar gestaan: een door
energieke en moeizame arbeid
herrijzend Nederland en een In
donesische vrijheidsbeweging, die
zich op velerlei wijze aanvankelijk
revolutionnair en onbeheerseht
doch langzamerhand langs zeer
constructieve banen bewogen.
Op Java en Sumatra heeft ziclf
de republiek, die zich voortplant,
afwijzend tegenover ons gesteld,
in Borneo en de Groote Oost over-
heerschte het streven naar vreed
zame evolutie, doch in Malino/-
vorm gegoten. Daarnaast hebben
ook de belangen en de ver
wachtingen, van de niet-Indone-
sische bevolkingsgroepen een
groote rol' gespeeld in deze ge
schiedenis. Met het vraagstuk
hoe dit conflict langs vreedzamen
weg zou kunnen worden geslecht,
worstelen wij niet alleen. Men kan
wel zeggen, dat het zich in aller
lei gedaanten vertoont, van Ko
rea tot Syrië en dat men overal
in Azië zoekt naar rifeuwe ver
houdingen en overal ervaart, dat
zulke nieuwe verhoudingen in de
wereld van vandaag niet duur
zaam door geweld en onderwer
ping kunnen worden gegrondvest.
Wij zijn in ons streven ervan
uitgegaan, dat eenerzijds door een
De Raad van Ministers van
Buitenlandsche Zaken der Groo
te Vier heeft Maandagavond
overeenstemming bereikt ten aan
zien van de betrekkingen tusschen
den Gouverneur van Triëst en het
hoofd van politie. De Ministers
kwamen overeen, dat het hoofd
van politie zal worden gekozen
uit candidaten, die door den
regeeringsraad worden voorge
dragen, en kan worden ontslagen
na overleg met den regeerings
raad.
De Ministers kwamen tevens
overeen, dat de Gouverneur den
regeeringsraad kan vragen alle
administratieve maatregelen, die
in strijd zijn met de hem krach
tens het statuut verleende be
voegdheden op te schorten. In
dien de regeeringsraad een der-
De Grieksche Premier, Tsalda-
ris, heeft bevestigd, dat er aan de
Grieksch-Joego-Slavische grens
„een hevige strijd" woedt tus
schen ongeveer zeshonderd „op
standelingen uit de bergen" en
geregelde legereenheden.
De eersten zouden zwaar ge
wapend zijn en posten op den herg
Skra hebben aangevallen.
In een officieel bericht van de
Grieksche regeering uit Saloniki
wordt gezegd, dat de gewapende
groepen uit Joego-iSlavië een
aanval hebben gedaan op Ar-
changelos en dat de strijd zich
later verder langs de Joego-Sla-
vische grens uitbreidde. Het
Grieksche leger maakte hierbij
gebruik van de luchtmacht. Maan
dag hebben de Grieksche strijd
krachten de stellingen rondom
Archangelos gezuiverd. De strijd
duurt voort rondom Notia.
Grensincidenten
Door de Grieksche militaire
autoriteiten werd opnieuw mel
ding gemaakt Van schendingen
van Grieksch grondgebied door
Albaneesche troepen.
Deze incidenten (twee in getal)
zouden op 13 en 14 November zijn
Voorgevallen, toen Albaneesche
soldaten, die op Grieksch grond
gebied waren doorgedrongen, een
hinderlaag legden voor een Griek
sche patrouille.
In de Grieksche verklaring werd
Verder bekend gemaakt, dat de
Albaneezen werden teruggedre
ven nadat zij het vuur op de
Grieksche soldaten, van wie één
gewond werd, hadden geopend.
gelijk verzoek niet inwilligt, kan
hij een verzoek indienen bij den
Veiligheidsraad.
Geen overeenstemming werd
bereikt ten aanzien van de vraag,
of de regeering of de Gouverneur
de uiteindelijke beslissing betref
fende de betrekkingen met het
buitenland heeft.
Een Fransch woordvoerder ver
klaarde, dat in het algemeen
overeenstemming was bereikt
over de belangrijkste kwesties
betreffende de bevoegdheden van
den Gouverneur. De plaatsver
vangende Ministers zullen de
uiteindelijke formuleering hiervan
opstellen.
De Ministers zullen heden om
22 uur weer bijeenkomen.
Overeenstemming over de
belangrijkste punten.
Een woordvoerder verklaarde,
dat de raad thans overeenstem
ming had bereikt over alle be
langrijke punten betreffende het
statuut van Triëst.
Deze moeten alleen nog worden
geformuleerd. Wat overblijft zijn
bepaalde minder belangrijke pun
ten in het Sovjet amendement
betreffende de buitenlandsche
zaken, een nieuw amendement
aangaande de economische situa
tie van de vrije haven en een be
slissing betreffende de terugtrek
king van troepen.
Molotof aanvaardde de para
graaf over de rechten van den
Gouverneur in geval van nood, op
voorwaarde, dat de kwestie van 't
terugtrekken der vreemde troepen
uit het vrije gebied verder zal
worden besproken en stelde zijn
goedkeuring afhankelijk van de
regeling van deze kwestie.
Dit was het belangrijkste voor
behoud dat tijdens de bijeenkomst
werd gemaakt en dat de geheele
kwestie der bevoegdbeden van den
Gouverneur nog open laat.
krachtig 'en definitief gebaar
iedere gedachte aan overheer-
sching uit de relatie tusschen
Nederland en Indonesië moet
worden verwijderd en dat ander
zijds de door beiden gewenschte
samenwerking op zoodanige wijze
moet worden georganiseerd dat zij
past in het veranderde wereld
bestel en bestand is tegen de ver
schuivingen, die de verdere ont
wikkeling brengen zal. En nog
maals, wij staan met deze pro
blemen niet alleen. Wij zien de
Philippijnen onafhankelijk ver
klaard op 4 Juli 1946, maar nog
geenszins gereed tot t^sn inwen
dige organisatie en tot regeling
van de betrekkingen met Ame
rika en anderen. Wij zien in Indo-
China de republiek Vietman
erkend, welke erkenning verwor
ven is door een langdurig en
moeizaam proces van rechtsvor
ming in Indo-China zelf en tus
schen Indo-China en Frankrijk,
dat nog steeds voortduurt. Wij
zien in Burma de moeizame ont
wikkeling van een dominion, ge
paard met allerlei nevenproces
sen. Wij zullen van nabij de po
gingen volgen in Malakka om tot
oprichting van een gemeen-best
voor het geheele schiereiland te
geraken. Wij zien in India een
interim-regeering, die onder
groote binnenlandsche spanningen
de opstellingen van een grondwet
voor het land als onafhankelijke
natie moet voorbereiden.
Men zou deze reeks nog met
vele andere voorheelden kunnen
aanvullen, maar deze spreekt een
taal, die duidelijk genoeg is. Over^
al de beide vragen, die van de or
ganisatie der eigen vrijheid en die
van het. behoud der waardevolle
verbindingen met de Westelijke
landen, waarvan ze een groote en
activeerende invloed hebben' on
der. Met deze wereldverschijnse-
lén, voor oogen hebben wij, teza-
men met de Indonesische delegra
tie. een constructie ontworpen
voortbouwende ook op hetgeen in
Malino tot uiting kwam, ondub
belzinnig en principieel het vrij-
heidsstreven van Indonesië erkend
en de samenwerking met Neder
land belichaamd in een vorm. die
nieuw is en die een belofte va*
duurzaamheid inhoudt, omdat zij
allerlei ontwikkelingen kan op
vangen en verwerken. Wij hebben
daarvan alleen de richtlijnen ge
geven, omdat wij overtuigd zijn,
dat de uitwerking ervan beter
wezen zal op een veel breeder
front en vooral ook beter bij den
practischen opbouw zal aanslui
ten dan door theoretische bespre
king kan geschieden.
Indien wii echter bij dezen op
bouw tezamen slagen, dan koes
teren wij de overtuiging, dat wij
voor onszelven en voor de wereld
iets tot stand kunnen brengen,
dat van waarde is in de verhou
ding der volkeren van dezen tijd.
In deze constructie toch komt
zoowel het element van zelfbe
schikking ais dat van wederzijd-
sche vrijwillige samenwerking tot
uiting. In de erkenning van de
Vereenigde Staten van Indonesië
als souvereinen staat en in de ge
lijktijdige vorming van een Neder-
landsch-Indonesische Unie. waar
bij beide landen een duurzame
souvereiniteit inbrengen. In een
gemeenschappelijke organisatie
hebben wij getracht de geschetste
denkbeelden een concrete belicha
ming ,te geven, en hoewel wij ons
er zeer van bewust zijn. dat dit
voor 'velen een verre sprong be
teekent, en misschien wel een
sprong in het duister, zoo meenen
wij toch, dat wij alleen door zulk
een sprong over de kloof heen
komen, die ons tot dusverre ge
scheiden heeft gehouden.
Ook internationaal is deze
figuur nieuw, .zooals ik reeds zeide,
doch wij mogen aannemen, dat
zij in haar opzet zal worden aan
vaard en dat daarmee tevens een
einde zal kunnen komen aan de
op allerlei wijze en in allerlei*
richtingen blijkende internatio
nale bezorgdheid over het Indone
sische vraagstuk. Wanneer dit
zoo is. dan geeft het niet alleen
aan beide partijen een zoodanig
positieven en constructieven steun
dat het werk vaji opbouw daar
door aanzienlijk zal kunnen wor
den verlicht. In de tweede plaats
hebben wjj, en dit sluit bij bet
voorgaande aan, den nadruk in
ons voorstel gelegd op een min of
meer langdurige overgangsperio
de, die op een bepaald moment
met een vraagteeken zal eindigen
na een samengaan in vrijheid en
vrijwilligheid, waaraan geen
grensduur zal worden gesteld, en