VOOR DEN ZONDAG
rssSmüSmH
SIsL-s -
Kerkdiensten
Herman de Man
omyekomen
Thorez over het Duitsche probleem
Vragen aan den Minister
Stichting voor den Landbouw
in Zeeland
Uitbreiding industrie in
Zeeuwsch-Vlaanderen
Zeeuwsch-Vlaanderan in
Oorlogsbrand
rjz&r* *rs> 5JS Srii, XAS& t?
SPANNING EN RUST
„Internationalisatie van tie Ruhr is noodzakelijk"
Chineesche Nationale
Vergadering bijeen
Toen de invasie naderde
Het gevaarlijk spei
Een Karavaan trok het land door
-&V
NIET dat ik het aireede gekre
gen heb of volmaakt ben;
maar ik jaag er na of ik het ook
grijpen mocht, waartoe ik van
Christus gegrepen ben. Deze
woorden van den Apostel Paulus,
te vinden in Phil. 3 12, laten
ons zien de spanning en de rust
waaruit het Christelijk leven be
staat.
Daar is de spanning. We zijn er
nog niet. Ons weten en werken
hier is en blijft altijd stuk werk
We blijven ver onder het ideaal.
Voortdurend, zonder ophouden
hebben we te strijden tegen den
vijand die van buiten komt en
het allermeest tegen den vijand
in ons, tegen ons zelf.
Wij mogen den strijd niet op
geven. wij mogen het met den
vjjand niet op een accoordje
gooien, het is niet geoorloofd een
compromis te sluiten. Als we het
doen zijn we verloren. Ons gees
telijk leven komt dan niet slechts
tot stilstand, maar gaat hollend
achter uit. Als we niet meer
strijden zullen we alles verliezen
wat we hebben. Daarom wordt
ons gezegd; zoekt en gij zult vin
den; klopt en U zal opein gedaan
worden; strijdt en de overwin
ning zal U geschonken worden.
Zoo wordt het leven des geloofs
gekenmerkt door een voortduren
de spanning.
AAR is ook de rust. Daarvan
is sprake in de woorden:
waartoe ik van Christus gegrepen
ben.
Christus heeft ons gegrepen en
daarom kunnen we nu grijpen
naar Hem. Hij heeft ons gekozen
en daarom kunnen wij nu kiezen
handen weet te hebben, maar die
tegelijk weet niet te mogen ver
slappen.
Zoo zijn de rust en de spanning
er tegelijk. Als er alléén de rust
is, slapen we in. En slapende
verliezen we wat we hadden. Als
er alléén de spanning is, worden
we door twijfel en onzekerheid
verteerd. Als ze er beide zijn
gaan we uit de rust in de span
ning en uit de spanning in de
rust. Want onder alle omstandig
heden blijft het waar: Rust mijn
ziel, uw God is Koning.
Dinsdag 19 November 1946.
Gereformeerde Gemeente.
Axel: 6.30 u. Da. R. Kok, van
Veenendaal.
Donderdag 21 November 1946.
Gereformeerde Gemeente.
Axel: 6.30 u. Ds. A. van Stuiven-
berg, van Ierseke.
Zaterdag 16 November 1946.
Ned. Herv, Kerk.
Terneuzen. 7.30 uur Avondgebed.
Zondag 17 November 1946.
Ned. Herv. Kerk.
Axel: 10 u. Dr. L. J. Cazemier,
van Terneuzen; 2.30 u. Ds. J. C.
Sickesz, van Terneuzen.
Hoek: 10 u. Leesdienst; 2.30 u.
Ds. A. J. Kromhout.
Hontenisse: 10 u. Ds. A. J. Krom
hout, van Hoek.
Hulst: 10.30 U. Ds. W. L. Herma-
nides.
Philippine: 2.30 u. Ds. J. van der
liiaaff. Voorber. H.A
Sas van Gent: 10 u. Ds. J. van
der Graaff, bed. H. Doop en
voorber. H.A
Sluiskil: 10 en 2.30 u. Ds. G. van
Moorsel.
Terneuzen: 10 u. Ds. J. C. Sickesz;
2.30 u. Dr. L. J. Cazemier.
7 u. Bizondere dienst, voorgan
ger: Ds. G. P. Klijn, van Rot-
terdam-Charlois.
Zeer bekend en productief
romanschr ij v er.
Tot de omgekomenen bij de
ramp van het K.L.M.-vliegtuig
behoort o.m. de letterkundige
Herman de Man, het pseudoniem
voor Salomon Herman Hambur
ger.
Hamburger werd 11 Juli 1898
te Woerden geboren, zoodat hij
den leeftijd van 49 jaar bereikte.
werk „De kleine wereld' en „Ma
ria en haar timmerman". Hierop
volgden achtereenvolgens „Een
stoombootje in den mist" (1934),
,,De barre winter van negentig"
(1936), „Scheepswerf de Kroon
prinses" (1936), „Marie, of hoor
ook de wederparty" (1937), ,,De
koets" (1937) en „Aart Luteyn"
(1937). *J£|
In 1938 verwierf De Man dqn
Tollens-prijs. Laatstelijk was hij
werkzaam te Willemstad op Cu-
Dankbaar jegens alle bond-
genooten.
Harold King, Reuters corres
pondent te Parijs, heeft een in
terview gehad met Maurice Tho-
j rez, leider der Fransche commu
nisten. Thorez heeft daarbij o.m.
raqao, waar hij de functie van verklaard: „Wij zouden morgen
directeur van den Curaqaoseheneen verbond met Groot-Brittannië
radio-omroep bekleedde. sluiten, indien de oplossing van
het probleem Duitschland ons een
redelijke' voldoening zou geven.
Wij hebben veiligheid en herstel
betalingen noodig. Wij zijn dank
baar jegens al onze bondgenooten
en weigeren tusschen een van
Tsjang Kal Sjek voelde zich hen te kiezen. Wij becritiseeren
de houding van Groot-Brittannie
en de V. S. jegens Duitschland,
omdat de wederopbouw van
Duitschland, zooals zij het zich
gelukkig!
De Chineesche nationale verga
dering is Donderdag bijeen ge
----- - - weest in 'n openingszitting, welke schijnen voor te stellen -opnieuw
Na-aanvankelijk in den handel minuten duurde. Tevoren een Duitsche overheerschmg zou
werkzaam geweest te zijn, ging bijeenkomst tot zes maal beteekenen. Onze Sowjet-Russi-
toe uitgesteld. Buitenlandsche di- sche vrienden ?eggen: ,>Inter-De-
pl om aten, onder wie Sir Ralph lieerde controle van het Ruhr-
Stevenson, de Britschee ambassa- gebied Wij zeggen. „Inte.natio
deur. waren aanwezig. Honderd- nalisatie van de Ruhr. Wij moe
vijf-en-dertig lede# van de Kwo- ten een formule voor een overeen-
mintang en onalhankelijken wa- komst vinden.
ren ter bijeenkomst tegenwoordig. j Wat onder „veiligheid"
doch geen communisten, leden verstaan wordt,
van de democratische Liga of van
voor Hem. Hij heeft ons gevon- j zaamsiag: 9.30 u. Ds. J. A. Tal-
ma, bed. H.A.; 2.30 u. Ds. J. A.
Talma, bed. H.A. en dankz.
liefgehad en daarom kunnen wij Aardenburg: 10.30 u. Ds. Van
den en daarom kunnen wij Hem
nu zoeken. Hij heeft ons eerst'
Hem nu liefhebhen.
Als we den strijd des geloofs
strijden, zal onze strijd nooit te
vergeefs zijn. Want we werken
en zwoegen niet naar de over
winning toe, maar van de over
winning uit. We jagen niet, op
dat we den eindpaal zullen be
reiken, maar omdat we er in
Christus reeds zijn.
BOO is er de spanning en de
U rust. Maar de spanning doet
ons niet onrustig en zenuwachtig
draven en zwoegen opdat het heil
ons niet zal ontgaan. Want de
grond van ons heil ligt niet in
ons, maar in Hem. En Hij doet
ons zingen:
In de grootste smarten
Blijven onze harten
In den Heer gerust.
En de rust is niet de rust van
den zelfgenoegzame die zegt: ik
ben rijk en verrijkt en niets kan
me gebeuren. Het is de rust van
den strijder die de situatie in
hij in de journalistiek, waar hij
zich tevens als schrijver van for
maat ontwikkelde. In 1927 ging
De Man over tot het Katholieke
geloof, en werd te Vianen gedoopt
als Ezechiel Petrus Paulus. Tot
1936 bekleedde De Man de functie
van waarnemend directeur van de
Algemeene Uitgevers Maatschap
pij Ï7.V.
Zijn meest bekende werken.
Tot zijn voornaamste werken
behooren: „.Aardebanden" (1922),
.Weideweelde" (1923), „De Een
zame" (1924), „Rijshout en Ro
zen" (1924), „Van winter tot win
ter" (1925); in 1926 verscheen
zijn bekende hoek „Het wassend
water", dat bekroond werd door
de Maatschappij tec bevordering
van de Nederlandsche letterkun
de. In 1928 verscheen „Jan Alle
machtig", in 1929 gevolgd door
de jeugd-partij. De communisten egn absoiute contröle op het
en democraten hebben verklaard, - Rubrgrebied en een voortgezette
dat zij de vergadering zullen b°y~ l bezetting van Duitschland, uit-
cotten totdat zij in de regeeung t,oejjng. van ket fascisme, een
Onder veiligheid verstaan wij
meening zijn, dat dit voorname
lijk te wijten is aan de wederuit-
rusting van de mijnen wegens
slijtage en verwaarloozing.
Britten zijn te teerhartig.
Thorez antwoordde hierop
„Wij hebben voorgesteld, Fran
sche technici te sturen om de
steenkolenproductie op te voeren
wij beweren niet, dat onze des
kundigen beter zouden zijn dan
de Britsche, maar wij hebben het
gevoel, dat eerstgenoemden het
probleem van een ander gezichts
punt zouden beschouwen. Wij zijn
van meening, dat de Britten teer
hartig zijn jegens de Duitschers,
daar zij hen niet tot werken dwin
gen."
„Wij zijn altijd voorstanders ge
weest van een grootst mogelijke
uitbreiding van den handel tus
schen Groot-Brittannië en Frank
rijk".
Wij wenschen geen regeering
van één partij maar een Fransche
regeering," aldus besloot Thorez.
Noodgeld werd In het
geheim vervaardigd.
Toen het er in het begin van
1944, naar uitzag, dat de Geal
lieerden een poging zouden onder
nemen in het voorjaar van dat
jaar den Westwal te doorbreken
unie tusschen Frankrijk en hel
waarin hij een overzicht gaf van gaar_g-ebied Wii moeten, voor-
t sJsw* notinrialp V7PT*- 0
de geschiedenis der nationale ver
gadering; hij eindigde met de
zoover zulks mogelijk is, herstel
betalingen van Duitschland heb-
O «-» 4 - ucvailllgcu VUU
woorden: „Ik voel me heden zeer ben steenkool vormt hiervan het
hoofdbestanddeel. Wij kunnen de
Britsche weigering om ons meer
gelukkig'
Men verwacht, dat Generaal >vv
Tsjoe en Lai, het hoofd van de j uit he£ RUhrgebied te ver-
nn/lArhonrib nnrQ-
firma R. Mees Zonen en van de
Rotterdamsche Bankvereeniging
zich tot de Kamer van Koophan
del en Fabrieken voor Zuid-Hol
land te Rotterdam,, teneinde
voor het geval Rotterdam en Den
Haag door strijdhandelingen van
het overige deel van Nederland
eveneens zeer bekend geworden-, communistische e schaffen niet begrijpen I ken tot het laten drukken
.Meester Lampelaar", in 1932 delegatie dezer daQen naar J Reuters correspondent wees er,naamde „ijzeren
schreef Herman De Man zijn zal terugkeeren. 1 op, dat Britsche deskundigen van bankpapier. Aan de
Beroepsrechtregeling oor
logsschade aan huisraad.
De heer Peters heeft aan den
Minister van Financiën, de vol
gende vragen gesteld:
1. Is het den Minister bekend,
dat de mogelijkheid van beroep
op den Minister van Financiën
tegen de beslissingen van den
Secretaris der Sdhade-Enquête-
Commissie nopens de toe te ken
nen bijdrage in huisraadschade,
welk iberoepsrecht is toegekend
tn artikel 3 van de eerste uitvoe
ringsbeschikking _yan het besluit
op de materieele oorlogsschaden
(regeling oorlogsschade aan huis
raad) dd. 7 Januari 1946, niet
wordt vermeld op de formulieren,
waarin door den Secretaris der
Schade-Enquête-Commissie aan de
getroffenen mededeeling wordt
gedaan van het uit te keeren be
drag, en dat ten aanzien van dit
beroepsrecht zeer onvoldoende be
kendheid bestaat, waardoor men
den gestelden termijn van een
maand in de meeste gevallen on
gebruikt voorbij heeft laten gaan
2. Is de Minister bereid ruime
bekendheid te geven aan het be
paalde in artikel 3 van boven
bedoelde uitvoeringsbeschikking
en is hij tevens bereid de beroeps
mogelijkheid, die ten gevolge van
onwetendheid der door den oorlog
getroffenen vervallen is, te her
openen
Roijen.
Biervliet: 10 u. Ds. Van den Ham
Breskens: 10 en 18.30 u. Ds. Van
Vliet.
Cadzand: 10 u. Ds. Enker.
Groede: 9.30 u. de heer v. Sabhen.
Hoofdplaat: 10 u. Ds. Pliesier.
Nieuwvliet: 2 u. de heer v. Sabben
Retranchement: IC u. Ds. Bar-
nouw.
St. Kruis: 9 u. Ds. Van Roijen.
Oostburg: 2.30 u. Ds. Barnouw.
Schoondijke: 1.30 u. Ds. Van Vliet
Siuis: 9.30 u. Ds. Schrale.
Waterlandkerkje: 10 u. Ds. Van
Yperen.
IJzendij'ke: 10 u. Ds. Doorn.
Zuidzande: 10 u. Ds. Ter Beek.
Doopsgezinde Gemeente.
Aardenburg: 10 u. Ds. M. J. Nol-
thenius.
Gereformeerde Kerk.
Axel: 10 en 2.30 u. Ds. D. J.
Couvée.
Hoek (in de Chr. School): 10 u.
en 2.30 u. Ds. F. M. Verveen.
Terneuzen: 10 en 3 u. Ds. P. H.
de Kleer, van De.ft.
Zaamsiag: 9.30 en 2.30 u. Ds. Kok
Zoutespui: 10 en 2.30 u. Ds. C.
van Nes, van Terneuzen.
Congres voor arbeidspro- greerde spreker dat bij de op
stelling van een dergelijk zaai-
Gerefoi meerde Kerk.
(Vrijgemaakt Art. 31 D.K.O.)
Hoek: 10 en 2.30 u. Ds. I. v. Til.
Terneuzen: 10 en 3 u. Student
Raven, van Eindhoven.
Chr. Geref. Kerk.
Zaamsiag: 9-30 en 2.30 u. lees
dienst.
Gereformeerde Gemeente.
Hoek: 9.30 en 2 u. Leesdienst.
Terneuzen: 9.30, 2 en 6 u. Lees
dienst.
Oud-Geref. Gemeente.
Terneuzen: 9.30, 2 en 6 u. Ds.
de Reuver.
Roomsch-Katholieke Kerk.
Clinge: 7, 8.30 en 10 u. H. Missen
Hulst: 6.30, 7.45, 9 en 10 u. H.H.
Missen.
St. Jansteen: 7.30, 9 en 10.30 u.
H.H. Missen.
Terneuzen: 7, 8.30 ^n 10 u. i
Missen; 2.30 u. Lof
Leger des Heils.
Terneuzen: 10 u. Opdrachtdienst
en 7 30 u. Soldateninzegemng
Maandag 18 November 1946.
Gereformeerde Gemeente.
Hoek: 6.30 u. Ds. Kok, van Vee
nendaal.
blemen en mechanisatie.
Vrijdag organiseerde de Stich
ting voor den Landbouw in Zee
land een congres, waarop tal van
autoriteiten op Landbouwgebied
aanwezig waren en o.m. de Com
missaris der Koningin Jhr. Mr.
Quarles van Ufford blijk gaf van
zijn belangstelling.
Het openingswoord werd uitge
sproken door den heer G. van
Waes, Voorzitter van de Stich
ting voor den Landbouw in Zee
land, die bepleitte den gulden
middenweg te kiezen tusschen
volledige mechanisatie en oude be
drijfsvoering en zich als een voor
stander van de geleide economie
uitsprak.
De heer Van Waes deelde tevens
mede, dat de Secretaris van de
Landelijke Stichting, de heer Ir.
Vet, bij het vliegtuigongeval op
Schiphol om hét leven is geko-
men.
Het hoofd van de afdeelmg
Landbouw van het Rijksarbeids
bureau, de beer J. K. Melde, spiak
vervolgens over „arbeidsproble
men in en om den landbouw
De heer Melde wees er op, dat
hoewel met de richtlijnen der Re
geering ernstig rekening was ge
houden er zich nog tal van moei
lijkheden voordoen. Hij gaf een
kort overzicht van de jaren 1930/
1939 en 1940/1945, die zoo'n be
langrijken invloed hebben uitge
oefend op de arbeidsvoorziening
in den landbouw.
plan zeer voorzichtig te werk te
gaan, dar men anders wel eens
bankpapier.
j desbetreffende besprekingen, die
chanisatie in den landbouw en geheel in het geheim moesten ge-
mechanisatie in industrie. Het schieden, namen behalve het pro-
eerstgenoemde is de ontwikkeling vinciaal bestuur van Zuid-Holland
van levende dingen, dus een orga- tevens de tegenwoordige burge-
nisch proces, en het tweede be- meesters van Rotterdam en Den
helst de productie van doode din- Haag deel. Het resultaat was,
gen. Mechanisatie maakt een vas- dat de drukkerij N.V. Wijt en Zn
Rotterdam werd opgedragen
ten kern van arbeiders noodzake- te
tot een bedrag van 13 millioem
gulden aan noodgeld, in coupure»
van één, twee-en-half en tien
gulden, te vervaardigen. De kos
ten van het drukken werden door
de gemeenten Rotterdam en Den
Haag,, alsmede door de Kamer
van Koophandel en Fabrieken
voor Zuid-Holland, voor een ge
lijk deel gedragen.
Toestemming werd niet
verkregen.
Voor den vorm was in tusschen
ook toestemming aangevraagd
tot het laten drukken van deze
bankbiljetten bij den toenmaligen
Secretaris-Generaal van Finan
ciën, doch toen deze in Februari
van het jaar 1945 liet weten, dat
dit op grond van artikel zooveel
van het „Verordnungenblatt", niet
geoorloofd was, lagen de bank
biljetten reed3 langer dan een
half jaar veilig en wel in de klui
zen der beide banken...
Het drukken der bankbiljetten
moest natuurlijk in het grootste
geheim geschieden, doch ondanks
de maatregelen, die men bij druk
kerij Wijt moest nemen, om te
zorgen dat niets naar buiten uit
lekte, en niettegenstaande de
technische moeilijkheden, die men
had te overwinnen, slaagde men
er .in deze dertien millioen aan
bankpapier in ongeveer een
maand te vervaardigen.
Een nationale opdracht".
Veel hulp werd ook ondervon
den van het gemeentelijk electri-
citeitsbedrijf te Rotterdam, dat,
zonder een nader onderzoek in te
stellen, in een periode, waarin
iedereen, die in Rotterdam niet
voor de Duitschers werkte, werd
afgesneden, op grond van de
mededeeling, dat de drukkerij voor
een „nationale opdracht" werkte,
electriciteit voor de persen bleef
verstrekken. De controle-bezoe
ken door Duitschers waren ver
der vele en gezegd kan worden
dat de bankbiljetten als het ware
onder den neus van de bezettende
overheid werden gedrukt.
De invasie had inderdaad plaats
in het voorjaar van 1944, doch de
loop der gebeurtenissen in Neder
land gaf gelukkig geen aan
leiding tot de uitgifte der bank
biljetten. Thans liggen zij nog
steeds in 4e kluizen der groote
banken in' afwachting van het
oogen'blik hunner vernietiging...
ir men unueia lijk, doch vermindert vakbekwaam
verkeerd uit kan komen Met b® 1 h(J|<1 niet, steit tevens hooge
trekking tot mechanisatie maan-
nes,
een
aanpassen. Wel belangrijk was
volgens den heer Minderhoud, dat
de boerderijen van electrische
kracht worden voorzien, terwijl
oök het gebruik van pootmachi-
tractoren en wiedmachines
guntsigen invloed kan uit
oefenen. Met eer* uitvoerige be
schouwing over de voor- en na-
deelen van de combine-machine
eindigde spreker zijn betoog.
Hierna volgde een pauze.
Na de pauze was er gelegen
heid om nader op de inleiding
rationalisatie wordt overgegaan,
er een vaste kern van arbeiders
noodig is, welke kern dan een
goede rechtspositie moet verkrij
gen. De arbeiders daarentegen
moeten zich ook realiseeren, dat
misbruik maken van den huidigen
gelegenheid, principieel onjuist is
1 en dat dit leidt tot schade van de
i arbeidende klasse. Ook wekte spr.
de arbeiders op tot verhooging
van de vakbekwaamheid.
I Vervolgens voerde het woord
Ir Elema, adjunct-secretaris van
van den heer Minderhoud in te Hollandsche Maatschappij van
gaan, waarvan zeer druk gebruik LandbouW> die het onderwerp
werd gemaakt.
„De 1 Maasbode" bevatte dezer zien deze kwetsbare positie de
dagen een beschouwing over „De aandacht van de Overheid uit,
toekomst van Nederland", waar- j naar het stichten van een volle
voor het noodig zal zijn onze eco- digen werktuig- en gereedschaps-
nomische structuur te wijzigen, industrietak. Eenerzt)ds om de
toestand ten aanzien van werk-Feneraiidg dient de structuur van bestaande industrieën in hun <>nt-
nniulst 13 1 de Nederlandsche Volkshuishou- 1 wikkeling te steunen met eigen
ding aangepast aan de verander- j uitvindingen, anderzijds om deze
de wereldconstellatie op econo- producten op de wereldmarkt te
misch gebied, hetgeen inhoudt het kunnen slijten. Men stelt daar-
vinden van nieuwe economische bij Philips ten voorbeeld, welk be-
fuiicties en anderzijds de moge- drijf groot is geworden dank zy
lijkheid te scheppen, dat in deze de ontwikkeling van een machine-
nieuwe structuur het straks te industrie.
verwachten meerdere arbeidsaan- De oplossing wordt voorshands
bod, dat wordt geschat op 300 a l gezocht in de richting van in-
350 000 werkloozen, hierbij kan dustrialisatie. Men wil, de be-
wordeti ingeschakeld. Er zal voor staande voor 75 uitbreiden en
sommige leelen onzer economie I daarnaast nieuwe stichten. Men
een omsehakeling noodig zijn. Op wil >mnort
I „Maaidorschen en maaidorschma-
Vervölgens was het woord aan bi.handelde.
den vice-voorzitter der Landelijke jj)Q0r jr. Bakker Arkema,- Rijks-
Stichting, den heer Ruppert, die landlbouwconsuient te Wagenin-
het probleem „de arbeider en me-/ ,_verd tenslotte een korte sa- j
chanisatie" behandelde. menvatting gegeven. Hij eindigde
Allereerst wijdde spreker enkele gen opwekking tot rationali-
treffende woorden aan de nage- gee|ren rari ZOOals hij het noem-
dachtenis van Ir. J. Vet, den se- het gewone handwerk,
cretaris der Landelijke Stichting, psTamens Gedeputeerde Staten
die bij het vliegtuigongeval van de k nQg de beer c philipse.
Dakota om het leven kwam. j cemgres werd gesloten door
Spreker wees er op in zijn rede, I den heer G van waes, voorzitter
dat de belangstelling voor de me- j van stichting voor den Land-
chanisatie voortspruit uit het hui- bQUW in beland, die zijn tevreden-
dig tekort aan landarbeiders. Wan- uitsprak over den congres-
l aan- 1 ti
Spreker bepleitte gelijkstelling j neer echter machines worden aan- d en n0gmaals een eerlijke sa-
J geschaft, moet dit niet gebeuren. mcrLWerking tusschen boer en ar-
aldus spr., onder het motief om bepleitte.
van waardeering voor den land
arbeid en den arbeid in andere
beroepen on belichtte de werk
zaamheden van het Bureau Oogst-
voSiziening. Scholing voor ar
beiders achtte hij zeer noodzake
lijk, waarbij hij zich voorts uit
sprak voor een federatieve sa
menwerking der kleine boeren
onderling.
Hierna hield de heer A. Mipder-
houd, Directeur van den Wilhel-
minapolder, een voordracht over
.ons zaaiplan in verband met be
schikbare arbeidskrachten en
werktuigen"'. Spreker wees er
op, dat het tekort aan arbeiders
het noodig maakt een. vast plan
uit te stippelen om dit tekort op
bevredigende wijze aan te vullen.
Met tal van voorbeelden rHu-
,van den arbeider af te zijn" en
nicn moet het den arbeiders even
min kwalijk nemen, dat zij het
bedrijf verlaten. Spreker drong er
daarom op aan, dat boeren en ar
beiders zich bedrijfsgenooten zou
den moeten gaan voelen. Mecha
nisatie ter wille van het tekort,
De vaandrig T. N., die met ver
lof te Streefkerk vertoefde bracht
op het erf van zijn broer een ex-
was," volgens den heer Ruppert, plosief voorwerp,, dat er ongeveer
daarom principieel en practisch j uitzag als twee kaarsen, tot ont-
onjuist, omdat niet is te verwach-i ploffing. Als gevolg van de ont-
ten, dat het tekort aan krachtenploffing zal het slachtoffer zijn
zalblijven voortduren. Wél moet rechterhand en een oog moeten
er naar gestreefd worden om den missen, terwijl voor het oehoud
achterstand en ontwikkeling van van het andere oog wordt ge-
onzen landbouw, ontstaan doorvreesd. Een getuige- d e zich na
den oorlog in te halen. Tevens het aansteken van het lont wijse-
moet echter gelet worden op het lijk uit de voeten maakte, werd
verschil in karakter tusschen me- i desondanks licht gewond.
het gebied van den landbouw zal
nog alleen voor zeer gespecificeer
de producten, zooals b.v. goed ge
selecteerd fruit, en kaas afzet
mogelijkheid zijn. De aardappel-
meelindustrie heeft alleen nog af
zetmogelijkheid in de direct om
liggende landen. Niettemin is de
concurrentie van de meelverwer- j
king op maisbasis uitermate
sterk.
Op industrieel gebied is Neder- j
land achterlijk, omdat de industrie
oorspronkelijk voor een belang-
rijk deel aan den handelsfunctle
werd gekoppeld. De ontplooiing
van de metaal-industrie is daar
door geremd en is niet tot vol
ledige ontplooiing Runnen komen.
Het ontbreken van een volledige
geoutilleerde werktuigindustrie
wreekt zich momenteel in ont
stellende mate. Nederland moet
zijn machines hoofdzakelijk uit
het buitenland invoeren, hetgeen
in dezen trjd zeer klemt. Ver
schillende ondernemingen moeten
werken met verouderde machines,
hetgeen een nadeel schept tegen
over het beter geoutilleerde bui
tenland.
In verband daarmede gaat, ge-
daarmede den import druk
ken en den export van nieuwe
producten stimuleeren.
„Wat de plannen zelf betreft"
aldus besluit De Maasbode 1
zijn er bereids commissies inge
steld o.a. op ijzer- en staalgebied,
kunststoffen en automobielfabri-
cage. Bij de ijzer- en staalin
dustrie heeft men besiote» de
hoogov»n», meer dan te verdub
belen en voorts aan uitbreiding
van De Muinck Keyzer, terwjjl
Zeeuwsch-Vlaanderen een goede
kans> maakt voor het aldaar ves
tigen van. een tweede hoogoven
complex.
In verband met bovenstaand
artikel vernamen wij, dat ook nog
plannen voor vestiging van ande
re industrieën in Zeeuwsch-Vlaan-
deren in studie zijn.
Zouden, eindelijk ook de oogen
van Nederland van boven de
Schelde ook op Zeeuwsch-Vlaan-
deren gevestigd zjjn? Vooral
Zeeuwsch-Vlaanderen nabij het
kanaal is uitmuntend voor het
vestigen van industrieën gelegen,
omdat dit voor af- en aanvoer van
producten is gelegen aan in elk
jaargetijde bevaarbaar diep water
en aan den spoorweg.
Vervlog16.
De menisehen in Mortsel hadden
de verschrikkingen van den oor
log aan den lijve ondervonden.
Met begrip en met medeleven
arriveerde, waren de wonden nog
lang niet geheeld
Tevergeefs zocht de feestvie
rende bevolking van het onder
vlaggen bedolven Mortsel een
Het weer was radicaal omge-1 den wel honderd wagens kunnen
slagen en een gure wind joeg bergen. Tallooze ruiten waren
striemend
geschonden stedeke. Zij
wat oorlog was en wat een iege
lijk, 'die in nood verkeerde, toe- j
kwam.
In de zomer van 1943 hadden
Amerikaansche vliegende forten
het beklagenswaardige Belgische
stadje dat in de onmiddellijke na
bijheid van een vliegveld is gele
gen, zwaar gebombardeerd.
Rampzalig was de uitwerking.
Meer dan 3000 bewoners vonden
de dood waaronder een naar ver
houding groot aantal vrouwen en
kinderen.
Toen de karavaan in Mortsel
werpen het pas bevrijde plaatsje
binnenrolden.
Waar komde gulder vandaan
vroeg belangstellend een blozende
en glundere Belg wiens zwart-
geel-roode lintenstrik wapperend
op en neer juichte in de tot een
najaarsstorm aangroeiende wes
tenwind. jïB
Maar de mannen waren met
erg spraakzaam. Zij schutterden
wat onwennig tusschen al de druk
te langs hun wagens, nog zonder
uitzicht, waar zij die nacht on
derdak zouden vinden.
over sombervermoeide
menscben en paarden.
Ko de Klerk was poolshoogte
gaan n^men. Hij had het oog
laten vallen op een ruim fabrieks
gebouw, een driehoekig leeg hol,
dat een uitstekend stalling leek
te bieden en de karavaan zou
beschutten tegen de koude nacht.
Het was prettig te ervaren dat
men hier in Mortsel de vreemde
lingen niet als ongewenschte gas
ten beschouwde. Zoowel van de
zijde der autoriteiten als van de
bewoners ondervonden onze
Zeeuwsch-Vlaamsche „trekkers"
alle mogelijke medewerking.
De fabriek stond tot hun be
schikking en als ze wat noodig
hadden, moesten zij het maar
zeggen.
Baas de l£lerk kwam dus met
gunstige berichten bij zijn vrien
den terug.
De „bezetting" van de fabriek
was nu in een ommezien geschied.
Er waren twee loodsen, die bij
nadere beschouwing een trooste-
looze aanblik boden. Elk fa-
brieksgedeelte was ongeveer 70
en 40 meter breed
in de strijd gebleven en het tocht
te er onrustbarend.
Het slap en zouterig soepje,
d&t in de avoad'+ren de mannen
kregen, aangeboden was niet ge-
schikt om de stemming te ver
beteren en een drukkend zwijgen
lag zwaar op heel de karavaan.
Toch viel per saldo alles nog
geweldig mee. Het vliegveld
hadden de Moffen grootendeels
geslecht. Het was bezaaid met
koebieten, zoodat de paarden
volop te eten hadden. Ook drink
water v/as er in overvloed.
De burgemeester van Mortsel
zorgde voor roggebrood, de gaar
keuken leverde soep en aard
appelen en de bevolking hielp de
mannen aan borden en lepels.
Met groote dankbaarheid denken
de Zeeuwen terug aan de dagen,
die zij in Mortsel doorbrachten.
Van 6 tot 10 September toefde
de karavaan onder de hulpvaar
dige bevolking van de goede stad
Mortsel en dagelijks mochten de
mannen constateeren, hoe elkeen
klaar stond om te helpen. We!
Elen de Deken en J. J. Brussee.
Niet genoeg te waardeeren is de
moeite, welke deze heeren zich
hébben getroost om de karavaan
van het noodige te voorzien.
Vermelding verdient verder de
belangelooze medewerking en de
waardevolle steun, die de mannen
ondervonden, van den veearts Dr.
Majeres. De uitstekende behan
deling van de gewonde paarden,
waarvoor de menschen- en dieren
vriend Dr. Majeres geen cent in
rekening bracht, heeft er niet
weinig toe bijgedragen dat de
karavaan de moeitevolle terug
reis zonder opgevallen heeft kun
nen volbrengen.
En wat een prachtkerel toonde
zich de hoefsmid L. Verswijfel!
Toen iedere rechtgeaarde Belg
het bevrijdingsfeest meevierde,
trok Verswijfel z'n werkjasje aan
en besloeg hij de paarden. Zijn
geringe voorraad ten spijt offerde
hij hoefijzers en spijkers om de
vreemde voerlui te helpen. En
hij is er vast niet rijk door ge
worden. Het bedrag aan francs,
dat hij van de karavaan te innen
kreeg, was luttel voor de om
vangrijke en tijdroovende arbeid,
die hij dagen lang geleverd had.
Een eeresaluut van deze plaats
aan de inwoners van Mortsel voor
de vele diensten, die zij de man
nen van de ronddolende kara
vaan bewezen hebben.
Intusschen was de eerste nacht
in de tochterige fabriekaruimte
geen pretje. Een laagje hooi op
de wagens vormde een meer dan
schamele legerstede. 'De meesten
hadden niet de minste dekking om
zich tegen de koude te schutten.
De paarden stonden de heele
nacht te trappelen èn te stampen,
zoodat er van slapen niet veel
terecht kwam.
Snijdend gierde de najaarsstorm
over de verkleumde mannen heen.
In deze onvergetelijk-ellendige
nacht hebben velen een flinke
verkoudheid opgeloopen.
M. de Jonge uit Terneuzen
bleek zoo zwaar te zijn aange
pakt, dat opname in het zieken
huis noodzakelijk werd geacht.
Hij moest in Mortsel achter
blijven, toen de karavaan 's Zon
dags na een periode van welda
dige rust weer opbrak, het onbe-
ke'nde tegemoet, naar huis, naar
de geboortegrond, die nog in han
den van de Moffen was mis
schien.
Een Roode Kruis-auto uit Ter
neuzen heeft De Jonge eenigen
tijd later van Mortsel naar huis
vervoerd.
Op Donderdag 7 September
werd de storm tot een orka°n De
fabrieksloodsen stonden.
den, ramen kwamen kletterend
naar omlaag. Het was compleet
een noodweer'.
Deuren werden stukgerammeld
Honderden dakpannen sneuvel
den. I
Uren achtereen teisterde de
vliegende storm bet gammele ge
bouw, dat krakend weerstand
bood boven de weerlooze kara
vaan, die willoos overgeleverd
aan de woedende elementen, ge
laten afwachtte wat te gebeuren
stond.
Buiten heerschte een geweldige
ravage. Boomen lagen ontwor
teld naast en op de weg. Vlaggen
hingen gescheurd langs de gevels
der woningen neer. Straatver
sieringen en kleurige guirlandes
sliertten stukgeslagen langs de
vuile straat.
's Anderen daags toog Jac. de
Klerk met zijn buurman Jac.
Haak naar Antwerpen om te on
derzoeken, of de tunnel vrij was.
(Wordt vervolgd.)
