COMM.-GENERAAL NOG NIET NAAR NEDERLAND
Labourleden in de oppositie
De Dardanellen
Smuts over inlijving van Z.W. Afrika
ALBANIË PROTESTEERT
VRIJDAG 15 NOVEMBER 1946.
0e besprekingen worden
voortgezet.
Niet eens met de buitenlandsche politiek
Griekenland vraagt finan-
ciëelen steun
Fransche aanval op
Churchill
Zweedsch crediet aan de
Sovjet-Unie
Tusschenkomst der V. N. verzocht
De ongeregeldheden in
India
Minister RINGERS treedt
15 November af.
Baron Van Boetzelaer te
New York
DE VEREENIGDE NATIES
DE VOOR-INDISCHE BESPREKINGEN
I
WKHRS VERWACHT!
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt geldig tot Vrijdag
avond.
Vrü koud.
Matige wind uit Oostelijke
richting, zwaar bewolkt, hier
en daar neerslag en plaatselijk
mist, later verspreide opklarin
gen. Vrij koud.
DE VRIJE
2de Jaargang No. 354.
Advertentieprijs-,
per mm 10 ct.tnlatauro
per advertentie 1-50
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties
1—5 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven ond"-
nr. Bur. van dit Blad
10 ct. meer
Vprsrhiint daeeliiks - Drukker^ N.V. Firma P. J. van de Sande - Terneuzen - Abonnementsprijs 3.75 per kwartaal.
Van officieele zijde wordt ver
nomen, dat het vertrek van de
Commissie-Generaal naar Ne
derland uitgesteld is.
Redenen hiervoor zijn niet op
gegeven.
Uit goed ingelichte bron. wordt
■ader vernomen, dat de Commis
sie-Generaal Woensdagavond be
sloot om haar vertrek naar Ne
derland, dat aanvankelijk op 15
November a.s. gesteld was, uit
te stellen en ondertusschen de
Nederiandsch-Indonesische be
sprekingen voort te zetten.
Mededeeling van den
Minister-President.
Btj de bespreking van de Indi
sche kwestie heeft de Minister-
President, de heer Beel, Donder
dag in de Tweede Kamer o.a. het
volgende gezegd:
In groote trekken kan de Re
geering, wat de Commissie-Gene
raal zou willen overeenkomen, al
dus inleiden, dat de Commissie-
Generaal het Koninkrijk zou wil
len zien omgezet in een Neder-
landsch-Indonesische Unie, waar
van de Koningin het Staatshoofd!
zou zijn en welke twee leden zou
tellen: de Vereenigde Staten van
Indonesië en het Koninkrijk der
Nederlanden. Tot de eerste zou
den behooren de republiek Indo
nesia, waarbij Sumatra een eigen
plaats naast Java zou kunnen
verlangen en de Malino-gebieden
met name Oost-Indonesië en Bor
neo; tot het Koninkrijk der Ne
derlanden zouden behooren Neder
land, Suriname en Curacao, waar
bij vanzelfsprekend Suriname en
de Nederlandsche Antillen onver
kort het recht gehouden om hun
verhouding tot Nederland en tot
de Unie zelf mede te bepalen.
'Het Koninkrijk zou dus noch
worden gebroken, nóch vermoord,
zooals de heeren Tilanus en
Schouten vreezen, maar het zal
anders worden geordend en ge
noemd naar de eischen van den
tijd.
Een motie ingediend.
41 Labourleden van het Brit-
sche Lagerhuis hebben een motie
ingediend, waarin critiek wordt
uitgeoefend op de buitenlandsche
politiek der regeering, en on
danks de hevige druk die op hen
is uitgeoefend door Attlee en den
leider van het Lagerhuis, Morri
son, hebben zij geweigerd hun
motie in te trekken. In de motie
wordt de hoop uitgesproken dat
de regeering „haar internationale
politiek in dier voege zal herzien,
dat zij zal steunen en zal samen
werken met alle naties en groe
pen, die naar een volledige socia
listische planning streven en op
die wijze een socialistisch alterna
tief bieden voor een anders on
vermijdelijk conflict tusschen het
Amerikaansche kapitalisme en
het Sowjet-communisme, waarbij
■11e hoop op een wereldregeering
cou worden vernietigd."
Wanneer deze motie, die is in
gediend als een amendement op
de troonrede, zou worden aan
genomen, zou deze beschouwd
worden als een motie van afkeu
ring, en het onpiddellijke aftre
den der regeering zou het gevolg
■tja.
„Een formeele uitdaging".
De motie van critiek op het
Iruitenlandsch beleid van de Brit-
«che regeering, door een groep
„dissidente" Labourleden in het
Britsche Lagerhuis ingediend, is
tn oorsprong afkomstig van R. H.
8. Crossman en Michael Foot,
die reeds met de regeering de
degens gekruist hebben over de
P&lestrjnsche kwestie. De conser
vatieve en liberale pers noemt
deze motie een „formeele uitda
ging" aan het adres van de
regeering. De Daily Herald, het
orgaan van de Labourparty, zegt,
dat op een bijeenkomst van de
Labourfractie Woensdag er den
nadruk op is gelegd, dat uitdagin-
v
Deviezenpositie is zeer slecht.
Van bevoegde zijde wordt mede
gedeeld, dat Griekenland zich tot
Engeland en Amerika heeft ge
wend om financieelen steun. De
premier, Tsaldaris, heeft Woens
dag gedurende twee uur geconfe
reerd met Britsche en Ameri
kaansche financieele deskundigen,
die het ermede eens waren, dat
Griekenland onmiddellijk crediet
noodig heeft, daar de deviezen-
positie van het land zeer slecht is.
Volgens den laatsten staat van
de nationale bank in Griekenland
is het vrije pondensaldo 15 mil-
lioen, terwijl in de "naaste toe
komst een bedrag van 50 millioen
pond noodig is voor den aankoop
der meest noodzakelijke grond
stoffen en voedingsmiddelen.
gen als deze in het buitenland
verkeerd uitgelegd zouden kun
nen worden en dat het in wezen
moties van afkeuring beteeken-
den." De Daily Herald schrijft
verder: „Velen in de Labourbe-
weging verlangen ten zeerste dat
de regeering een duidelijker en
meer overtuigde leiding gaat
geven aan de wereldopinie. Dit
is een volkomen gezond verlan
gen en dit kan tot uitdrukking
gebracht worden zonder te ver
vallen tot paardemiddelen als een
amendement op de Troonrede,
zooals door sommige Labourleden
in het parlement ter tafel is ge
bracht."
„Buitensporige vriendschap
voor Duitschland".
Het conservatieve Fransche dag
blad ,,1'Ordre" heeft Churchill er
van beschuldigd, in zijn Dinsdag
in het Lagerhuis gehouden rede
tijdens het debat over het ant
woord op de Troonrede blijk te
hebben gegeven van een „buiten
sporige vriendschap" voor
Duitschland. „Wij waren pro-
Churchill vóór en gedurende den
oorlog", aldus het blad, „maar wij
zijn het nu heel wat minder". Vol
gens ,,1'Ordre" beschouwt Chur
chill oorlog als een voetbalmatch:
De twee elftallen leveren een ver
bitterden strijd en. schudden
elkaar na afloop hartelijk de
hand.
Volgens de communistische
„Humanité" is Attlee het geheel
eens met Churchill ten aanzien
van de grondstelling der Engel-
sche continentale politiek, te we
ten Duitschland tot waakhond
tegenover Frankrijk te maken.
•„Churchill en Attlee haasten zich
des te meer om de campagne voor
een Westelijk blok te vernieuwen,
daar Engeland dit de eenige mo
gelijkheid acht om aan den greep
van Amerika te ontkomen", aldus
de „Humanité".
Een nieuwe Sowjet-nota.
De Britsche regeering heeft
een nieuwe Sowjet-nota inzake de
Dardanellen ontvangen. De nota
wordt thans op het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken bestudeerd
en er zijn nog geen officieele bij
zonderheden bekend.
Naar verluidt, dringt de nota
er ditmaal niet op aan, dat niet-
vijandelijke onderteekenaars van
het verdrag van Montreux bijeen
komen om de herziening van dat
verdrag te overwegen.
Overeenkomst geodgekeurd.
De
dels-
Zweedsch-Russische han
en credietovereenkomst is
In een brief aan Trygve Lie,
secretaris-generaal der V. N.,
protesteert de Albaneesehe regee
ring tegen Groot-Brittannië's „dic
tatoriaal" besluit om de Straat van
Corfoe van mijnen te zuiveren. In
den brief wordt verzocht om een
commissie der V. N. te benoemen
voor het bepalen van de grenzen
tusschen territoriale en niet-ter-
ritoriale wateren in de Straat van
Corfoe.
Dinsdagavond deelde de Brit
sche admiraliteit mede, dat Brit
sche mijnenvegers in de Straat
van Corloe 22 mijnen hadden ge
veegd, waarvan er 2 onderzocht
zouden worden.
„In de tweede plaats" aldus
luidt de Albaneesehe protestnota
„willen wij een krachtig protest
aanteekenen bij de V. N. tegen
het aandringen van de Ameri
kaansche missie in Albanië op
het binnenstoomen van 2 oorlogs
schepen in de haven van Durazzo.
die deze missie, die Albanië
wenscht te veriaën, zullen mee
voeren. Wij hebben de Ameri
kaansche missie gemachtigd om
in de haven een passagiersschip
en een vrachtboot te laten binnen
stoomen of eventueel 1 of twee
vliegtuigen naar Tirana te laten
zenden.
Terugtrekking Britsche
schepen geëischt.
Na zijn nota aan de V. N., be
treffende het ruimen van mijnen
door Britsche mijnenvegers in de
Straat van Corfoe heeft Albanië
thans een tweede telegram aan
Trygve Lie gezonden, waarin
wordt geëischt „onmiddellijke
terugtrekking van Britsche oor
logsschepen en mijnenvegers uit
de Albaneesehe havens en terri
toriale wateren", aldus meldt het
Joego-Slavische persbureau.
In h^t tweede telegram wordt
verder gezegd: „Sedert den mor
gen van den twaalfden November
knust een groot aantal oorlogs
schepen onder Britsche vlag door
onze wateren, in alle richtingen,
van Boentrinto (Albaneesehe stad
aan den Westelijken ingang van
de Straat van Corfoe) tot Cara-
hoergoen. Al deze schepen voeren
in gevechtsformatie in en buiten
onze territoriale wateren, met de
bedoeling te intimideeren en te
provoceeren.
door beide Kamers van den
Zweedschen Rijksdag goedge
keurd.
Volgens deze overeenkomst ver
leent de Zweedsche regeering de
Sowjet-Unie een crediet van 1000
millioen kronen over een periode
van 5 jaar. Het crediet zal voor
namelijk gebruikt worden voor
den aankoop in Zweden van ma
chinerieën voor electrische kracht-
stations, locomotieven, materiaal
voor ijzerertsontginning, bouw
materialen en mechanische uit
rustingen voor het boschwezen en
den landbouw.
Nehroe doet een beroep.
Pandit Nehroe, de vice-voórzit-
ter van de interim-regeering van
India, heeft in een toespraak tot
de Centrale Vergadering naar
aanleiding van de ongeregeldhe
den gezegd: „Het wordt tijd, dat
wij een eind maken aan deze on
gelukkige voorvallen in geheel
India." Vooral moest aandacht
geschonken worden aan het zoo
spoedig mogelijk terugvoeren van
de Bengaalsche vrouwen, die
ontvoerd en gedwongen „bekeerd"
werden.
(Nehroe verklaarde vervolgens,
dat de feiten erg genoeg waren,
doch dat hetgeen er in de pers
over geschreven werd dikwijls ver
van de waarheid verwijderd bleek
te zijn. Hij deed tenslotte een
beroep op allen, die in staat waren
de publieke opinie te beïnvloeden,
hun medewerking te verleenen tot
het stellen van een einde aan de
ongeregeldheden.
Ir. J. A. Ringers heeft aan
H. M. de Koningin verzocht hem
ingaande 15 November 1946 te
ontheffen uit het ambt van Mi
nister van Openbare Werken en
Wederopbouw.
Naar wij van officieele zijde
vernemen heeft H, M. de Koningin
overeenkomstig dit verlangen den
heer Ringers ijjet ingang van. ge
noemden datum ontslag verleend
op de meest eervolle wijze, onder
dankzegging voor de vele en ge
wichtige diensten door hem aan
Haar en den lande bewezen.
Besprekingen met Bevln
en Molotof.
De Nederlandsche Minister van
Buitenlandsche Zaken, Baron van
Boetzelaer van Oosterhout, heeft
Woensdag een bespreking gehad
met Bevin en zou later op den dag
een bezoek aan Molotof brengen.
Naar verluidt betreffen de be
sprekingen de onlangs aan Ame
lia, Engeland, Frankrijk en de
Sowjet-Unie overhandigde nota
inzake de Nederlandsche eischen
met betrekking tot Duitschland
Tengevolge van de aardbeving
in Noord-Peru zijn volgens de
laatste berichten meer dan dui
zend dooden te betreuren.
De Premier van Zuid-Afrika,
Generaal Smuts, heeft tijdens de
bijeenkomst van de Beheerscom
missie der V. N., gesproken over
het nlan van Z.-Afrika om Z. W.
Afrika te annexeeren.
Als de assemble niet van mee-
ning is, aldus Smuts, dat met de
wenschen der bewoners van het
betrokken gebied rekening dient
te worden gehouden, blijft ons
niets anders over dan het gebied
te blijven besturen zooals tot dus
ver, in den geest van de in het
mandaat vastgelegde principes.
Aangaande de Voor-Indische
beschuldigingen, als zou ten aan
zien van Indiërs, in Z.-Afrika
rassenonderscheid worden ge
maakt zeide Smuts dat honderd
duizenden Indiërs gaarne hun
eigen land den rug zouden toe-
keeren als de immigratie in Z.
Afrika zou worden vrijgelaten.
Ondanks het feit, dat, ter voor
koming van botsingen op sociaal
gebied, verschillende groepen min
of meer afzonderlijk worden be
handeld. Men trachtte echter
steeds de humane weg te bewan
delen.
Smuts zeide, dat de Z.-Afri-
kaansche Unie meer geld uitgaf
voor de volksopvoeding, dan alle
Afrikaansche gebieden bezuiden
de Sahara tezamen.
Smuts ging voort met te zeg
gen, dat het Zuid-Afrikaansche
experiment, waarbij verschillende
volksgroepen min of meer afzon
derlijk worden behandeld, van
groote beteekenis kan blijken voor
de wereld, die steeds meer een
gemengde bevolking krijgt.
Terugkomend op de voorgestel
de inlijving van Zuid-West-Afri-
ka. zeide Smuts, dat de Europe
anen van dit gebied unaniem en
de inboorlingen in zeer groote
meerderheid voor de inlijving had.
den gestemd.
Tot slot zeide Smuts, dat het
voorstel van de Sowjet-Unie, dat
de Zuid-Afrikaansche regeering
gedwongen kon worden tot het
aangaan van de overeenkomsten
over het beheer, zelfs tegen haar
ei^en inzicht en dat van de be
trokken bevolking in, de toets der
krit'ek niet kan doorstaan.
Smuts werd krachtig gesteund
door den Engelschen afgevaar
digde. Bottomley, die zeide, dat
het handvest geen enkele ver-
pl'cht'ng bevat tot het brengen
van gebieden onder heerschap.
De Oekraïnscihe afgevaardigde,
Voina, beweerde, dat een onpar-
trrP-vp commissie de toestanden
in Zuid-West-Afrika „op de grens
van slavernij" zou bevinden.
De Commissie voor atoom
energie.
In de zitting van de commissie
voor atoomenergie werd door den
aftredenden voorzitter, Mohamr
med Bei Khalifa (Egypte), een
poging gedaan, uit de impasse t«
geraken, toen hij een tijdlimiet
vroeg, waarvoor de kwestie van
de atoomenergie zou moeten wor
den afgehandeld. Dit voorstel
werd onmiddellijk door de Ameri
kaansche en Canadeesche afge
vaardigden, Baruch en Mac
Naughton ondersteund.
De Sowjet-afgevaardigde ver
klaarde zich niet in staat over dit
voorstel te stemmen, daar „het
een tijdlimiet voor ons werk stelt
en eerst thans ter tafel is ge
bracht".
De Nederlandsche, Braziliaan-
sche en Fransche afgevaardigden,
Van Kleffens, Alberto en Parodi,
steunden het voorstel. Baruch
drong op onmiddellijke stemming
aan en het voorstel werd door al
le leden, behalve de Sowjet-Unie
en Polen, die tegenstemden, aan
genomen. Men werd het er ech
ter over eens, dat de Sowjet-Unie
later in de gelegenheid zal worden
gesteld haar opvatting kenbaar
te maken.
In bevoegde kringen is men
echter van meening, dat de toe
stand dezelfde blijft, als hij ge
durende de laatste maanden is
geweest, n.l. dat de Sowjet-Unie
niet bereid is Baruchs beginsels
van nationale inspectie en con-
tróle van de productie op atoom
gebied te aanvaarden.
Alg. Verg. op haar rooster
ten achter.
Bij de legaties wordt met be
zorgdheid gewezen op het feit,
dat de algemeene vergadering
van de V. N. aanzienlijk bij de
behandeling van de agenda ten
achter is.
Ofschoon het nu drie weken ge
leden is, dat de vergadering werd
geopend, heeft de belangrijkste
commissie die de politieke- en
veiligheidszaken onder zich heeft,
pas Dinsdag het eerste punt van
haar agenda afgehandeld.
Een lid van deze commissie
rapporteerde zijn delegatie, dat
als de commissie de andere pun
ten van haar agenda, waaronder
omstreden onderwerpen als de
veto-kwestie, met de zelfde snel
heid zou afhandelen het twee
maanden zou duren voor zij aan
de volledige assemblee rapporty
zou kunnen uitbrengen.
1
