VOOR DEN ZONDAG.
De Geuzenpoëzie en wij.
Stichting Herstel Zeeland 1945
Zeeuwsch-Vlaanderen in
Oorlogsbrand.
HEBBEN
Het Oostenrijksche verzet tijdens
den oorlog»
BOEKENSCHOUW
to dus,
PREDIKBEURTEN
De zaak Alegro.
Eerste Kamer.
De kansen voor de
Katholieke Volkspartij
in België.
Vice-Admiraal Blandy
over Atoombomproeven.
Dc nood in voorbereiden lager onderwijs
Voorziening in de opleiding onderwijskrachten
Financieele zorgen een ernstige belemmering.
Vijf landen verzoeken
om voortbestaan
der Unrra.
Weer export van
tomaten.
Operatics in de
Middellandsche zee
tegen het smokkelen van
Joden.
Een Karavaan trokflhet land door
Hetgeen ge hebt'Jioudt dat.
Openb. 2 25.
en dat
IT woord is een aansporing: i overwinnaar zullen zijn
zie 'toe dat ge niet verliest I de dood de poort zal zijn die tot
v-.vvt 'tleven leidt.
wat ge hebt.
Hebben we deze aansporing
noodig? Dat zal wel. Als Ezau
zijn we vaak in de verleiding ons
eerstgeboorterecht voor een scho
tel linzenmoes te verkoopen.
Kan deze vermaning tot ons
gericht worden? Laten we met
te »auw zeggen', waarom met.
Immers dit woord kan alleen ge
sproken worden tot ons' als we
wat hebben. De aansporing „houdt
wat ge hebt" heeft alleen zan wan
neer men wat heeft. Over „hou-
den" kan alleen gesproken wor-
den wanneer er van .hebben
iets? Zouden we iets werkelijks
missen als we ons Ohristehjk ge
loof zouden verliezen en alles wat
daarmee samenhangt aan gewoon
ten en tradities?
Maiken we op de wereld, waarin
we leven, den indruk dat we iets
^Misschien wel niet. Misschien
wordt wel tot ons gezegd: ge hebt
niets waardoor ge ons jaloersoh
maakt; ge hebt niets waarvan we
moeten zeggen, dat wij dat ook
o aame zouden willen heb een.
immers wat gij voorgeef t te be
zitten, is niets dan watvormen
godsdienstige franje, dat als het
er op aankomt, in uw .leven toch
eigenlijk geen beteekems heeft. In
de tegenslagen van het levenstaal
gij niet sterker, in de zorgen van
het leven hebt gÜ mets meer
levensmoed dan wij en in den
strijd des levens en met den dood
beschikt ge over niet meer krach
ten dan wij.
«■AAK 'tis niet de vraag wat
S?l anderen van ons denken,
'tis wel de vraag of wij voor ons
zelf het besef hebben, dat wij veel
zouden verliezen indien wij het
Evangelie zouden verliezen. En
dit laatste is toch zieker het geval.
Immers alle geloof in de toe
komst dei1 wereld en van eigen
leven is toch gebonden aan Jezus
Christus.
Omdat aan Hem gegeven is alle
macht in hemel en op aarde, kun
nen we hopen, dat Zijn Konink
rijk van Vrede eens alom zal
heersdhen.
Omdat Hij overwonnen heelt,
kunnen wij hopen, dat ook wij
Door Hem zingen we
Beveel gerust Uw wegen,
al wat U 't harte deert
Der trouwe hoed' en zegen,
van Hem die 'tal regeert.
Want door Hem weten we, dat
de Almachtige God, die alles re
geert, is onze Vader in de heme
len.
Als de schuld ons benauwt,
komen we in de ruimte door een
blik op het Kruis.
In onze onvrede is Hij telkens
weer opnieuw onze Vrede.
In onze onrust worden wij door
het kerklied verkwikt:
Jezus Uiw verzoenend sterven
Blijft het rustpunt van mijn hart.
Houdt dan wat ge hebt.
Laat niet los wat ge ontvangen
hebt.
Onttrekt U niet aan de Hand,
die U greep.
Stem in met het lied der ge
meente
Neen. Heer, ik wil van tl scheiden,
'k Blijf d'Uw' altijd, blijf Gij de
[mgn'.
Zaterdag 10 Augustus 1946.
Ned. Herv. Kerk.
Terneuzen: 7.30 u. Avondgebed.
Zondag 11 Augustus 1946.
Ned. Herv. Kerk.
Terneuzen: 10 u. Ds. Van der
Klift, Zend. Leeraar van Mo-
wewe (Z. O. Celebes); 2.30 u.
Ds. J. C. Sickesz.
Sluiskil: 10 u. Ds. J. C. Sickesz;
6 u. Ds. J. van der Graaff, van
Sas van Gent.
Axel: 10 u. Leesdienst; 2.30 u.
Ds. J. van der Graaff. van Sas
van Gent.
Zaamsiag: 9.30 u. en 2.30 u. Ds.
J. A. Talma.
Hoek: 10 u. en 2.30 u. Ds. A. J
Kromhout.
10 u. Ds. J. J.
H. Av.
10 u. Ds. J. van
In het nummer van de „Vrije
Reeuw" van Donderdag j.l. namen
wij uit het „Vrije Volk" een ver
slag over van de behandeling van
de zaak Alegro. Van bevoegde
ziiide vernemen we nu dat dit ver-
slag zeer tendentieus en onvolle
dig is. Dit komt o.a. hierin uit
dat in dit verslag allereerst op de
arsrumenten van de verdediging
de nadruk wordt gelegd en het
andere w.oidt weggelaten. Volko
men foutief wordt ook weerge
geven die inhoud van tien brief
van den President der Mij, Wan
neer in dit schrijven deize heer
.Alegro dank wordt gebracht voor
zijn leiding der onderneming dan
slaat dit schrijven van den Pre
sident juist niet op het gedrag
van den heer Alegro gedurende
de bezettingsperiode maar alleen
op den ijd voor deze periode. Hier
uit blijkt dus wel zeer duidelijk
dat op de objectiviteit van het
verslag wel het een en ander aan
te merken is en dat veeleer is ge
tracht het verslag in een zoo-
danigen vorm te gieten, dat dit
een gunstig licht werpt op de ge
dragingen van den heer Alegro
gedurende de bezettingsperiode.
Brief Directeur Kabinet der
Koningin.
De Directeur van het Kabinet
der Koningin heeft naar aanlei
ding van het adres van antwoord
van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal ter beantwoording van
de Troonrede het volgende schrij
ven aan deze Kamer doen toe
komen: Voldoende aan de bevelen
van Hare Majesteit de Koningin,
heb ik de eer u te verzoeken
Haar dank te willen overbrengen
aan de Eerste Kamer der Staten-
Generaal voor haar adres van
antwoord op de Troonrede.
De Koningin heeft mij opge
dragen tevens te kennen te geven,
dat zij met instemming kennis
nam van de overtuiging der Eer
ste Kamer, dat de tallooze moei
lijkheden op staatkundig, econo
misch, sociaal en geestelijk gebied
door den toegewijden arbeid van
ieder, die is geroepen aan 's lands
welzijn mede te werken, zullen
kunnen worden overwonnen.
Kloosterzande:
Saraber. Bed.
Sas van Gent:
de Graaff.
Philippine: 2.30 u. Ds. J. J. Sara
ber. van Kloosterzande.
Hulst: 10 u. Ds. W. L. Herma-
nides.
Hoofdplaat: 10 u. Ds. Pliester.
Biervliet: 2.30 u. Ds. Van den
Ham.
IJzendijke: 5 u. Ds. Van t Hooft.
Afscheidspredicatie.
Groede: 9 u. den heer C. v. Pelt.
Nieuwvliet: 10.45 u. den heer C.
v. Pelt.
Retranchement10 u. Ds. Bar-
nouw. Bed. H. Doop.
Doopsgezinde Gemeente.
Aardenburg: 10 u. Ds. M. J. Nol-
thenius.
Chr. Geref. Kerk.
Zaamslag: 9.30 u. en 2.30 u. Ds.
J. C. van Ravenswaay.
Gereformeerde Kerk.
Terneuzen: 10 u. en 3 u. Ds. P.
van Stfien, van Groningen.
Axel: 10 u. en 2.30 u. Ds. D. J
Couvée.
Hoek tin de Clir. School): 10 u
en 2.30 u. Ds. F. M. Verveen.
Zaamslag: 9.30 u. en 2.30 u. Ds
Rolloos, van Zwijndrecht.
Gereformeerde Kerk.
(Vrijgemaakt Art. 31 D.K.O.)
Terneuzen: 10 u. en 3 u. Student
Breen, van Amsterdam.
Hoek: 10 u. en 2.30 u. Ds. v. Til
Oud-Geref. Gemeente.
Terneuzen: 9.30 u., 2 u. en 6 u.
Leesdienst.
Gereformeerde Gemeente
Terneuzen: 9.30 u.. 2 u. en 6 u
Leesdienst.
Hoek: 9.30 u.. 2 u. en 6 u. Lees
dienst.
Roomsch-Katholieke Kerk.
Terneuzen: 7 u„ 8.30 u. en 10 u.
H.H. Missen; 2.30 u. Lof.
Hulst: 6.30 u„ 7.45 u., 9 u. en 10 u.
H. Missen.
Clinge: 7 u., 8.30 u. en 10 u.
H. Missen.
St. Jansteen: 7.30 u. 9 u. en 10.30
u. H. Missen
Leger des Heils.
Terneuzen: 10 u. Kadet W E.
Krommenhoek; 7.30 u. Luite
nant H. Wouda.
TEMPO GEVRAAGD.
(Vervolg van pag. 1, 6e kolom.)
architect om te trachten het werk
aanbesteed te krijgen.
De bescheiden moeten dus naar
de aannemers die het werk moe
ten uitrekenen en die hun prijzen
via uw architect zenden naar den
Districtscontróleur. Nu komt het
wederom nu en dan wel eens voor,
dat deze prijzen niet boven die
van het taxatierapport komen.
(Als ze er wel boven komen, en
dat is meestal het geval, dan moet
er een hers chatting plaats vinden
en met U, de aannemers en den
architect onderhandeld worden en
dit beteekent natuurlijk belangrijk
oponthoud.) Maar we nemen weer
maar aan dat in uw geval de prij
zen niet boven het taxatierapport
uitgaan. De Districtscontróleur
gaat er mee accoord en uw plan
gaat weer op reis, n.l. weer naar
Goes, naar het Bureau Wederop
bouw bij de afdeeling materiaal.
U moet nu weer het geluk heb
ben. dat het toegestane contingent
bouwmaterialen het toelaat dat
de materiaal-bonnen er bij gedaan
kunnen worden. Als dit het ge
val is reist uw herstelplan weer
naar den dienst van Centraal
Bouw- en Woningtoezicht in Ter
neuzen met de mededeeling, dat
het werk mag worden uitgevoerd.
De Dirécteur van bovengenoem-
den dienst deelt dit vervolgens
mede aan den Districtsopzichter
onder bijvoeging van de noodige
bescheiden, waarna de Districts
opzichter de bonnen afgeeft tegen
overlegging van een geteekend
ontvangstbewijs. Dit bewijs moet
tenslotte weer worden gezonden
naar de afdeeling materialen in
Den Haag. En de aannemer kan
eindelijk beginnen!
U kunt gerust aannemen, dat
er in het allergunstigste geval 17
weken meegemoeid zijn voor de
zaak in kannen en kruiken is.
Maar stel U eens voor, dat men
niet accoord gaat met uw keuze
van architect. Dan kost U dit
minstens 4 weken. En denkt U
eens in, dat de Supervisor in Am
sterdam wel aanmerkingen heeft.
U gelooft toch wel dat er dan
weer minstens 4 weken bijkomen.
En als U dan ruog de pech hebt,
dat er een herschatting moet
plaats vinden, moet U nog eens
op 4 weken rekenen. En hebt U
wel opgemerkt, dat uw plan 20
reizen heeft gemaakt van het
eene bureau naar het andere?
En U moet ook nog een aan
nemer hebben gevonden die het
risico van stijgende loonen en prij
zen, het wachten op materialen en
het wachten op de betaling van
den Wederopbouw, voor eigen re
kening wil nemen. Hebt U die
niet gevonden dan is uw kans,
dat het werk zal worden uitge
voerd wel zeer gering.
Wat gaat het herstel in het ge
troffen Nederland toch snel!, zoo
roept de buitenlander die ons land
bezocht uit. Wat gaat het herstel
hopeloos traag en langzaam. Wat
wordt het aan alle kanten geremd
door paperassen en bureaucratie,
zoo klaagt binnen de grenzen de
mensch, die er direct mee te ma
ken heeft.
Kan het nu werkelijk niet an
ders, beter en vlugger?
Volgens de laatste cijfers van
hef bevolkingsaantal in België
zou de C.V.P. (Katholieke Volks
partij) waarschijnlijk de absolute
meerderheid in het parlement
kunnen verkrijgen.
Uit de gegevens blijkt een stij
gend geboortecijfer in Vlaanderen
en een dalend in Wallonië, met
het gevolg dat er in Vlaanderen
een grooter aantal zetels zal ont
staan. Indien men het aantal
stemmen der vrouwen, dat is on
geveer 200.000 personen, die we
gens politieke redenen in Febru
ari j.l. hun stem niet uit konden
brengen, in aanmerking neemt en
bedenkt, dat Vlaanderen in meer
derheid Katholiek is, zou in het
volgende Parlement in vier jaar
de C.V.P. een absolute meerder
heid hebben.
Radio New-York meldt, dat
Vice-Admiraal Blandy, die de lei
ding heeft gehad bij de proeven
met de atoombom bij Bikini, Don
derdag naar Pearl Harbour is
vertrokken. Hij verklaarde, dat
de proefnemingen met de atoom
bom voor het oogenblik zijn ge
ëindigd. Hij was van meening,
dat de derde proef in April van
het volgend jaar zou plaats heb
ben.
Donderdag vond onder auspi
ciën der Stichting Herstel Zee
land 1945 een bespreking plaats
nopens den nood, waarin het
voorbereidend Lager Onderwijs in
in onze Provincie verkeert.
Aanwezig waren: De beide in
specteurs van het Lager Onder
wijs in Zeeland, de heeren Kuiper
en Leenhouts. alsmede de direc
teuren der beide kweekscholen,
de heeren A. de Jonge en Dr. K.
Huizenga, en van de zijde der
Stichting de heeren A. Schout,
onder-Voorzitter, en D. van Heyst,
Secretaris. De heer Kuiper gaf
enkele voorbeeldert uit zijn in
spectie, welke de zeer deplorabele
toestand van het kleuteronder
wijs op schrille wijze aantoonden.
Het gebrek aan financiën is de
oorzaak van vele gebreken,
wat zich weerspiegelt in onvol
doende huisvesting, gebrek aan
leermiddelen en te lage bezoldi
ging der onderwijskrachten
waardoor de aanstelling van
goede krachten ten zeerste wordt
bemoeilijkt.
Voorts moet in de opleiding der
onderwijskrachten worden voor
zien. De cursus, welke voor den
oorlog bestond, is opgeheven. Po
gingen om deze cursus een nieuw
leven in te blazen, hebben ge
faald. zoodat thans andere wegen
moeten worden gevonden.
Alle aanwezigen waren unaniem
van oordeel, dat deze tak van
onderwijs, voor de voorbereiding
op het onderwijs voor de jeugd
van zoo uitnemend belang, weer
in de volle belangstelling, met
name in die van de regeeringsin-
stanties, moet komen te staan.
Met inschakeling van den Raad
van Bijstand voor Onderwijsaan-
gelegenheden, zal op dezen nood
toestand de aandacht worden ge
vestigd van den Minister van On
derwijs, Kunsten en Wetenschap
pen terwijl aan Gedeputeerde
Staten een verzoek om adhaesie
zal worden gericht. Ten aanzien
van de opleiding werd besloten,
om na te gaan, of aan de kweek
scholen voor onderwijzers een
cursus voor opleiding tot kleuter
schoolonderwijzeres kan worden
verbonden. De beide directeuren
verklaarden zich gaarne bereid
daaraan hun medewerking te ver-
leenen. Alsdan zal dus een neu
trale opleiding en een Prot. Chr.
opleiding worden verkregen. De
financiering vormt echter in eer
ste instantie nog een ernstig be
letsel. De inkomsten, door de
cursisten te betalen, zullen in geen
geval de uitgaven kunnen opvan
gen. Getracht zal worden een
bijdrage te verkrijgen van Rijk
en Provincie, terwijl voorts in de
toekomst) een beroep zal worden
gedaan op de besturen van die
gemeenten vanwaar uit de cur-
sisiten afkomstig zijn. Via de
Stichting zal ten slotte een start
subsidie worden aangevraagd aan
het Nederlands Volksherstel en
aan het Prins Bernhardfonds.
Mocht na de officieele aankondi
ging van de oprichting der cur
sussen blijken, dat ook in de an
dere deelen der provincie voor de
opleiding genoegzame belangstel
ling bestaat, dan zal worden na
gegaan. in hoeverre de financiën
het toelaten om behalve in Mid
delburg ook in andere plaatsen in
Zeeland de opleiding ter hand te
nemen.
Moige het thans genomen ini
tiatief in het belang van het
kleuteronderwijs met succes be
kroond worden!
POOLSOHE NOTA AAN
ENGELAND.
Polen heeft Engeland een nieuwe
nota doen toekomen inzake de
demobilisatie der Poolsche troe
pen in Engeland. De inhoud van
de nota is nog niet vrijgegeven,
doch men meent te weten dat,
evenals in de nota van 4 Juni,
wordt aangedrongen op bespoedi
ging van genoemde demobilisatie.
Het is op zichzelf een bijzonder
feit wanneer we van een bundel
verzen kunnen zeggen: Het is be
langrijk haar telkens weer ter
hand te nemen en te herlezen. De
daarin gewekte beelden moeten
voor ons blijven levgn.
Dit geldt voor het Geuzenlied
boek 19401945, de bundel ver
zetspoëzie, geboren in de donker
ste dagen van ons bestaan.
Wanneer we zooiets van andere
verzamelingen zouden moeten
zeggen: lees en herlees, dan sluit
dit meestal in, dat daarin een
zekere kunstst rooming, een bij
zonder tijdperk is bewaard geble
ven. Maar het Geuzenliedboek be
waart een tijd, die vlak bij ons
ligt, bewaart de idealen, de hoop,
het verlangen, alles wat ons heeft
wakker gehouden en bereid tot
strijden.
Vraag niet hoelang men leeft, doch hoè.
volk samenriep tot den strijd
tegen den duursten prijs!
En nu vandaag die strijd is ge
streden, de offers zijn gebracht,
de tirannie verdrevenen nu
wij! Wij! Deze vraag doet ons
vanzelf liet boek weer in de hand
nemen om te lezen en te herlezen
in welke hoop, in welke verwach
ting het volk van 4045 zijn of
fers heeft gebrachtWat dit
volk voor oogen had als het ge
ranseld werd en geslagen, als het
met een opgericht hoofd stond
voor de loopen van het executie-
peletonWat is er van dat
alles terecht gekomen? Zijn deze
offers tevergeefsch geweest
of
Maar als ik leven mag tot de bevrijding
en juichen mag op 't ovei winningsfeest,
God, doe mij dan dit weten:
wat voorbij ging
Of deze regels:
Een salvo klinkt hun taal vond
geen genade,
Doch wee dengeen, die hen
vergeten zal.
V raag niet noe.ang me. ,«u. ™u. A d en ,eed is njet vergeefsch
Wat men presteert, wat men volbrengt,
Tusschen Malino en Makassar
zijn tiweè militairen gedood bij het
vernietigen van een Japansch
munitie-depót.
Wat men be wust de menschheid schenkt
Het tijdbestek doet er niet toe.
Wanneer het eindsignaal weerklinkt,
't Zij vroeg - 'tzij laat, ontplooi de vaan.
Maak dat gij fier van hier kunt gaan
Present! ik heb mijn plicht gedaan.
De namen van de dichters zijn
in deze bundel verzwegen. Dat
was van de samenstellers een
praohtige gedachte, want het is
niet de roepstem van dezen of
genen dichter. Maar deze bundel
is de stem van het volk, van een
volk in nood.
Bezielde mannen die voor
vrijheid vechten
Zijn sterker dan een troep
betaalde knechten.
Wij vreezen niets, den duivel
noch den dood.
Wordt wakker want de nood is groot.
Dat was de bazuinstoot, de
slaande trom, die het geslagen
geweest.
Laat hier een volk herrijzen,
wijzer schooner
Dan toen het neerdaald' in het
doodsgebied.
Dat van Uw aard' opnieuw een
vrij bewoner
Staag naar de kom van Uw
voleinding ziet
Dit alles mag niet vergeefs
geweest zijn, en waar het toch
dreigt te wórden, daar moet de
stem van het Geuzenliedboek op
nieuw krachtig doorklinken als
een brandklok in den nacht.
Zij vielen naamloosmaar wat
zijn hun namen?
Zij zijn ons deel, ze zijn ons bloed,
zij zijn ons zaad.
Om deze korrels balt een vuist
zich samen,
In voor van bloed ontkiemt uit hen
de daad!
De tijd snelt voort en elke dag
heeft genoeg aan zijn eigen kwaad,
en alles wat geweest is wordt zoo
wonderlijk snel overspoeld door
het gedoe van eiken dag. Maar
het is goed om even stil te staan
en na te denken hoe of alles toch
wel is geweesttoen en toen...
en we bladeren in het Geuzenboek
Levens... jonge levens zijn er
gevallen... offers... tranen... voor
u en voor mijWee dengeen,
die hen vergeten zal. Deze stem
men van het Nederlandsche volk
in nood zullen moeten blijven leven
en zullen ons denken en handelen
en keuze doen telkens moeten
richten, want wij hebben een eere
schuld tegenover hen en ons Va
derland en onze kinderen. Wat
tusschen muur en geweerloop is
geleerd blijve parool voor heden
en morgen.
Laabhet goed zijn geweest, onze daden,
of misschien ook verkeerd
voor hooger doel ons te offeren
hebben wij tenminste geleerd.
Is dit niet de zin van het leven
en misschien ook van den dood
te leeren ons zeiven te geven
in aller nood?
Een der vooraanstaande figu
ren uit de Oostenrijksche verzets
beweging, de heer M.VonGrimm,
die reeds vele jaren voor den
oorlog in Nederland woonachtig
was, en thans naar ons land
is teruggekeerd, heeft aan een
medewerker van het A.N.P. het
een en ander verteld omtrent het
Oostenrijksche ondergrondsche
verzet tegen de Duitsche onder
drukking voor en tijdens den
tweeden wereldoorlog.
Onmiddellijk na den overval
op Oosterijk op 11 Maart 1938,
werden alleen ai in Weenen bin
nen 48 uur door de Duitschers
niet minder dan, 76.000 personen
gearresteerd. Met deze inhechte
nisnemingen, die de élite van de
Oostenrijksche intellectueelen en
politici omvatten, werd de lange
rij van den onafzienbaren stoet
gearresteerden uit alle later be
zette landen van Europa op weg
naar de, Duitsche concentratie
kampen, geopend. Na deze arres
tatie werd het geheele Oostenrijk
sche ambtenaren- en politiecorps
gezuiverd en door Duitschers of
aoor Oostenrijksche nazi's ver-
Vangen,
Dit beteekende het begin van
'n meedoogenlooze onderdrukking
der Oostenrijkers door de Duit
schers.
Na de arrestaties was de vor
ming van nationaal verzet een
schier onuitvoerbare taak, in
tegenstelling met landen als Ne
derland en Frankrijk, waarmede
door lagere ambtenaren of politie
mannen voortreffelijk werk werd
verricht bij opbouw en organisa
tie van illegaal werk. Men denke
slechts aan de vervaardiging van
iodentiteitspapieren, of aan de
Verstrekking van levensmiddelen
kaarten aan illegale werkers en
onderdiuiokers.
Ondanks de bestaande moeilijk
heden werd reeds op 24 April 1938
door Dr. Kastelic later door de
Duitschers doodgeschoten de
grondslag gelegd tot de vorming
van georganiseerde verzetsgroe
pen. Niet alleen werd dus het
leger der onafzienbare slacht
offers van het nazidom door de
Oostenrijkers aangevoerd, maar
ook de ontelbare rij der Europee-
sche verzetslieden.
Toen de oorlog in September
1939 in het Westen uitbrak zocht
en vond de Oostenrijksche ver
zetsbeweging contact met de Ge
allieerden. De voornaamste taak I
werd niet alleen gezien in het I
reduceeren van het Duitsche oor-
logspotentieel, maar voornamelijk
in het ondermijnen van het Duit
sche moreel ten aanzien van het
winnen van den oorlog. Een
catastrophe voor de Oostenrijk
sche verzetsbeweging beteekende
het vinden van lijsten en geheime
documenten met alle gegevens,
na de capitulatie van Frankrijk,
in /een door de Duitschers buit
gemaakten trein bij iSoissons.
Vrijwel alle kopstukken van de
Oostenrijksche illegaliteit werden
hierdoor aan de Duitschers be
kend. Zij werden terstond ge
arresteerd, waarbij vrijwel allen
het leven verloren. Deze ernstige
tegenslag had slechts een tijde
lijke onderbreking van het illegale
werk in Oostenrijk tot gevolg.
Reeds in den zomer van 1941 was
het contact met de Geallieerden
weer gevormd.
In Mei 1941 werd te Weenen
toen de Duitsche militaire suc
cessen een hoogtepunt hadden be
reikt bet „operatiebureau van
den Oostenrijkschen gevechts-
bond" opgericht. Spoedig waren
in alle belangrijke Oostenrijksche
steden onderafdeelingen van dezen
bond gevestigd. Door het mee
doogenloos verwijderen van alle
goede Oostenrijkers uit het open
bare leven stimuleerden de Duit
De Nationale Joodsche Raad,
die te Jeruzalem in plenaire zit
ting is bijeengekomen, heeft een
verklaring gepubliceerd waaruit
'blijkt, dat de Joden in Palestina
zich tot het uiterste zullen ver
zetten tegen de pogingen de im
migratie van hun rasgenooten te
I verhinderen.
Ter conferentie der Unrra te
Genève hebben Donderdag spre
kers van vijf landen, die hulp van
de Unrra ontvangen, verzocht de
internationale hulp aan Europa in
1947 voort te zetten. Het zijn:
Tsjecho-iSlowakije, Polen, Grie
kenland Joegoslavië en Oosten
rijk. Clayton, waarnemend Mi
nister van Buitenlandsche Zaken
der V. S. verklaarde Woenslag,
dat de werkzaamheden der Unrra
31 December in Europa zouden
afloopen. De Noorsche afgevaar
digde achtte het noodzakelijk dat
het resteerende hulpverleenings-
werk door een andere organisatie
die dan van de staf der Unrra ge
bruik zou kunnen maken, wordt
overgenomen.
Om de Amerikaaniche, Engel-
sche en Sovjet-delegaties in de
gelegenheid te stellen aparte bij
eenkomsten te beleggen werd
besloten Donderdag geen alge-
meene vergadering meer te hou
den.
schers onbewust het groeiende
Oostenrijksche verzet. Deze raten-
schen werden allen illegale wer
kers, en trokken als handelsreizi
gers en verzekeringsagenten dfeoi
heel Oostenrijk, propaganda voe
rende en plaatselijk het verzet
organiseerende.
Als gevolg van de toenemende
Verliezen aan de oorlogsfronten
gingen de Duitschers over tot het
oproepen van Oostenrijksche offi
cieren in het leger, en het inscha
kelen van wetenschappelijk ge-
vormden in de Duitsche oorlogs
industrie. Een nieuwe phase van
de mogelijkheid tot verzwakking
van het Duitsche oorlogspotentieel
Werd hiermede ingeluid. Weinigen
b.v. zal het bekend zjjn, dat als
gevolg van de sabotage van Oos
tenrijksche ingenieurs en profes
soren een belangrijke vertraging
Van vele maanden in de productie
Van V-wapenen kon worden be
reikt. Zoo slaagde de materiaal-
inkooper van de V-wapenfabriek
te Pilsen, een Oostenrijksch inge
nieur, er in tal van maanden be
langrijke grondstoffen, benoodigd
voor de productie, eenvoudig „niet
te vinden". Toen zij eindelijk ge-
Vonden waren wist men met suc
ces aflevering en transport der
V-wapenen dusdanig te vertragen,
dat, toen eindelijk met het af
schieten op Engeland een begin
werd gemaakt, de invasie in
Frankrijk al een voldongen feit
was geworden.
Na de bevrijding van Frankrijk
kregen de Geallieerden, door de
Verkorting van den afstand, de
mogelijkheid, om door middel van
het afwerpen van parachutisten,
wapenen en radiozenders het Oos
tenrijksche verzet beter en doel
treffender te maken. Hiermee
brak ook voor de Oostenrijksche
Voorvechters voor de vrijheid,
evenals in andere West-Buropee-
sche landen, het uur aan van
daadwerkelijk actief optreden op
grooten schaal tegen de Duit
schers.
In een tweede artikel zullen wij
het aandeel der illegaliteit in de
Oostenrijksche bevrijding behan
delen.
De export van tomaten naar
Engeland is weer opengesteld.
Nadat op 1 Augustus de Engel-
sche regeering geen verderen in
voer van tomaten uit Nederland
toeliet, dreigde de binnenlandsche
markt te worden overvoerd,
waardoor wellicht groote hoeveel
heden van dit product vernietigd
hadden moeten worden. Bespre
kingen tusschen de beide regee
ringen hebben ertoe geleid, dat
de uitvoer van tomaten naar En
geland weer met ingang van 9
Augustus kon worden hervat. De
minimum deviezen opbrengst is
vastgesteld op 36,90 per 100 kg
franco grens.
Volgens welingelichte bron zul
len de gedurende de eerste oor
logsjaren gevormde en uitge
werkte plannen om Duitsche en
Italiaansche vlootversterkingen
voor de legers van Maarschalk
Grazziani en Generaal Rommel
in Noord-Afrika te ondervangen
door de Koninklijke Engelsche
Zeemacht in de Middellandsche
Zee worden toegepast om het
smokkelen van Joden over zee
naar Palestina tegen te gaan.
Men verwacht, dat het sein tot
het in werking stellen van deze
..klopjacht" gedurende het week
end uit Londen zal worden gege
ven. Het bericht van Vrijdag,
dat de Engelsche kruiser Ajax
uit Malta te Haifa is aangeko
men, wordt te Londen als een
eerste maatregel in het kader
van deze actie beschouwd. Alle
torpedojagers, korvetten en fre
gatten in de Middellandsche Zee
die patrouillediensten verrichten
op de vaarwegen van Centraal
Europa tot aan de kusten van
Palestina, zullen waarschijnlijk
met speciale troepen bemand wor
den. die aan boord van elk schip
met Joodsche immigranten, dat
onderschept wordt zullen worden
gebracht en daar verantwoorde
lijk zullen zijn voor het handha
ven van de orde,, totdat de illega
le schepen naar de afgesproken
havens zijn geleid. Deze troepen
zijn alleen gewapend voor het ge
val tegenstand wordt geboden.
Volgens deze bron is het aantal
voor deze actie beschikbare sche
pen aanzienlijk minder dan dat
van de gedurende de oorlogsjaren
in dit gebied gebruikte schepen,
maai- grooter dan het aantal sche
pen, dat ter beschikking zou zijn
geweest, indien soortgelijke om
standigheden zich vóór den oor
log hadden voorgedaan.
(Vervolg) 4.
De duisternis begon reeds te
vallen, toen de boerenwagens van
de Griete, geflankeerd door eeni-
ge van die typische, vreemdsoor
tige Russische karretjes, de kom
van Zaamslag bereikten.
In de Polderstraat werd halt
gecommandeerd. Er volgde nu een
vervelend en doelloos wachten,
dat verscheidene uren duurde.
Een tegenvaller voor de opti
misten in het gezelschap, die aan
vankelijk gemeend hadden, dat ze
de Russische Hitlerianen met hun
hebhen en houden naar Hulst of
hoogstens tot de Belgische grens
moesten vervoeren. Het urenlange
oponthoud kwam hun knap onge
legen en het is begrijpelijk, dat zij
ongeduldig en danig ontstemd al
wat Rus of Mof was vervloekten,
nu zij met iedere minuut wachtens
de kansen op een spoedige terug
keer zagen dalen
Eerst later bleek, wat er aan
de hand was geweest.
De wagenlevering op Zaamslag
had eenige stagnatie ondervonden
tengevolge van verkeerd begrepen
„orders."
Het schijnt, dat de gemeente
bode bij de boeren in de omgeving
briefjes had rondgebracht met het
bevel om zoo en zoo laat op Zaam
slag gereed te staan met een
wagen, bespannen met twee paar
den. Zooals het met zulke katte
belletjes meer gaat en vooral als
ze van de Moffen afkomstig wa
ren, hadden de meesten die mooie
papiertjes op de schoorsteen of
op de vensterbank of ergens an
ders gedeponeerd en verder net
gedaan, of hun neus bloedde. Som
migen waren per ongeluk met hun
wagen op Boschkapelle in plaats
van op Zaamslag terechtgekomen
in de hoop, da*t de bende inmid
dels vel vertrokken zou zijn.
Anderen moesten noodzakelijk
eerst hun wagens controleeren of
de paarden verzorgen. En weer
anderen deden heelemaal niets,
zoadat op net vastgestelde uur op
Zaamslag zoowat alles in het hon
derd liep.
De Moffen vloekten en tierden,
zooals wij dat van de Edelgerma-
nen gewoon waren.
Spoedboodschappen werden rond
gezonden, met bekend klinkende
driegementen gekruid, en na veel
vijven en zessen waren de meeste
opgetrommelde boeren dan toch
op het appèl verschenen.
Na wat scheldkanonnades kon
toen ook op Zaamslag het inladen
beginnen.
De wagens kier Zaamslagsche
boeren werden in de Veerstraat
opgesteld, terwijl in de Temeuzen-
sche straat middelerwijl de Rus
sen uit den Oesterput waren ge
arriveerd.
Het was een heele drukte op
Zaamslag. De bevolking was uiit-
geloopen pn legde een levendige
belangstelling aan den dag voor
de ongewone gebeurtenissen van
dien laten Zaterdagavond.
Toen het klokje van gehoorzaam
heid de burgerbevolking de huizen
injoeg, was de colonne nog niet
vertrokken. Eenige Russenvrien
dinnetjes zagen zich dus tot een
haastig afscheid genoopt. Het ove
rige Zaamslag sliep die nacht lek
ker bij het prettige vooruitzicht,
dat ze 's anderen daags de Russen
kwijt zouden zijn.
Ook de „staf" was dien avond
druk in de weer geweest. De
„staf", dat waren de Duitsche of
ficieren, belast met de leiding van
het Russen-bataljon. Mooie jon
gens over het algemeen! D'r was
een Duitsche „Oberleutnant" ge
weest, dien men vereerd had met
de bijnaam van de BoschduifOver
dit heerschap, die een heftig aan
bidder was van „W-ein, Weib und
Gesang", zijn beden ten dage op
Zaamslag nog tal van pikante ver
halen in omloop. Helaas vallen
die buiten het kader dezer on
schuldige feuilletons
De avond, waarop de karavaan
werd geformeerd, was een drukke
avond geweest voor de Moffri-
kaansche officieren Sonderling en
Jacobs.
Sonderling (een zonderlinge
naam voor een Mof) wn~ i'rM
bekend als dc palenkoning".
Deze man had heel wat zorgen
doorstaan ten tijde van de palen-
planterij, waarin hij trouwe mede
werking had ondervonden van
Maan Dieleman, den braven boer,
die op een onzalig oogenblik als
surrogaat-burgervader van Zaam
slag was uitverkoren geworden.
En Jacobs was langen tijd de
trouwe metgezel geweest in liefde
en leed (maar stellig meer in lief
de dan in leed) van burgemees-
ter's Dientje, met wie hij paard
reed en danste en reisde en trok.
Dientje, een ietwat pukkelig en
sproeterig kind, zat „op kantoor"
bij de Gestapo in Terneuzen, waar
haar Duitsche galant haar vaak
bezocht. Op Zaamslag vormden
zij een veel en toch weinig ge
zien paar.
En dan was er nog de „Spies".
„Meister" was zijn eigenlijke rang,
maar heel Zaamslag kende hem
slechts als „de Spies". De Spies
was dol op fruit, dat hij in een
naburige boomgaard in velerlei
heerlijk-sappige variaties vond.
Soms vond hij er ook de Russen,
want die lusten ook fruit.
Booze tongen beweren, dat Ja
cobs en de Spies den Rus, die
eens in het nachtelijk duister een
N.SjB.'er doodschoot, hartelijk
hadden gecomplimenteerd, omdat
hij hem zoo goed geraakt had. Ja,
schieten konden ze, die Russen en
ze schoten met evenveel vreugde
op een N.S.B.'er als op een haas
ol een konrjn.
En die Zaamslagsche N.S.B.'er
had nog wel in Amerika gezeten.
Een klein vermogen had hij er
door gelapt.
Terug op Zaamslag, was hij
later N.S.B.'er geworden, omdat
de Duitschers voor „Arbeit" zou
den zorgen. Maar in plaats van
arbeid vond hij de dood
Waarom was de vent ook niet
in Canada gebleven?
Op Maan Dieleman, die in elk
geval kan zeggen, dat hij nog eens
burgemeester van Zaamslag is ge
weest, heeft men tijdens de boo-
menplanterij een mooi gedicht ge
maakt. De Zaamslaggenaars her
inneren het zich nog wel. Ook
buiten Zaamslag is het ijverig
vermenigvuldigd en van hand tot
hand gegaan.
Toch was Maan geen kwaaie
kerel. Alleen wat onnoozel, zei
iemand, die het kan weten.
Op den dag van zijn installatie
als burgervader, toen heel Zaam
slag door afwezigheid schitterde
moest hij na afloop van de „plech-
tigheid" telefoneeren. De aanslui
ting liet wat lang op zich wach
ten en Maan Mep lichtelijk zenuw
achtig de gang op en neer. Daar
was een timmerman een karwei
tje aan het doen. Nieuwsgierig
en wat verwonderd zag die den
versen burgemeester ijsberen. Tot
Maan op hem af kwam en ver
ontschuldigend zei: „Ik loop hier
maar een beetje te wachten, want
ik moet telefoneeren, weet je, en
dat duurt zoo lang."
Om elf uur was het inladen ge
beurd. De karavaan kon eindelijk
vertrekken. Het was bar donker
en het woei hard. Een nacht van
koude, van storm en regen ving
aan.
De karavaan trok het land in.
Naar Hulst, van daar naar de
Belgische grens, langs omwegen
naar Sinterklaas, naar onbekende
streken, waar gevaren wachtten,
waar de dood loerde.
Want het was oorlog.
Vliegmachines ronkten boven
de wagens, mitrailleurs knetter
den
Paarden vielen, menschen zoch
ten dekking.
De karavaan trok den oorlog
tegemoet
(Wordt vervolgd.)
