TRIBUNAAL denizing* Nieuwe Belgische Postzegels Pseudo-illegaal werker Turkije en de Democratie* Zeeuwsch-Vlaanderen Oorlogsbrand. in <en IVIerkwaardig Congres» over PREDIKBEURTEN Geen kousen maar machines- TE TERNEUZEN eindelijk door de mand gevallen. Clee een oplichter en fantast van groot formaat. De strijd om de Dardanellen begint. Onze beschaving en de toekomst. Een Karavaan trok het land door - HOE hoog en hoe ver Uw ver langens gaanwie zal het zeggen. Waarvoor gij U zoo be ijvert?. waar ge naar zoekt en streeft?Naar eer, rijkdom, bezit, roem, macht? Het doet er niet toe. Eén ding is zeker, al deze dingen hebben nog geen mensch onschendbaar gelukkig gemaakt. Laatst las ik ergens "een spreuk, een sombere spreuk misschien, maar niettemin vol waarheid: ,,Wat men van alles overhoudt is dorst!" Inder daad, dat is de wonderlijke eigen schap van alle aardsche dingen, ze bevredigen niet en nooit. Er blijft altijd over een dorst naar meereen dorst niet te les- schen, een eindeloos verlangen. Misschien dat dit gezicht op het leven ontmoedigt, want dat is niet alleen smartelijk maar het ont neemt ook zoo dat volle geloof aan de belofte van het leven, ont neemt zoo dat prachtige aanpas singsvermogen, die wonderlijke levensdrift." de volle overgave. Zeker, al die dingen lijden er onder. Maar waarom struisvogel politiek, de oogen sluiten voor een misschien harde werkelijk heid en doen alsof het niet waar is? Neen, want juist zóó gaat het Evangelie tot ons spreken. Die gezond zijn hebben den Medicijn meester niet van noode. maar die ziek zijn. Zij die weten dat zij een onverzadigbare dorst lijden, die komen en die drinken. Voor die spreekt de Wijze dit woord vandaag: „Gij zult de vreeze des Heeren verstaan en zult de ken nis Gods vinden. Want de Heere geeft wijsheid, uit zijn mond komt kennis en verstand." Ligt daarin dan een verzadi ging? Ja, want dit beduidt een omzetting van het leven, of juis ter, dit stelt het leven zuiver tegenover God. Wie de kennis van God vindt, komt daarmee tot De Bron van alle kennis, wijs heid en verstand. Juist door die kennis en wijsheid hebben we daareven de werkelijkheid van dit leven doorzien. Alleen een leven in vrede met God geleefd is waard leven genaamd te worden, al het andere is zoeken, dwalen, omdwalen zonder bevrediging. Hier is ons een woord gegeven met een rijke belofte, door een rijke God, Wiens woord alleen zekerheid is ontwijfelbaar zeker een God die het ook doet. Zoek dan deze wijsheid als het zilver, als een verborgen schat, want zij zal licht op doen gaan over Uw leven, het licht van Gods wijsheid! MVAR dit woord dwingt ons om dit gedeelte van Spreuken verder te lezen, want het zou niet vreemd zijn, als we hier naar ons menschzijn, met ons traag en on verstandig hart, een verkeerde weg zouden inslaan. Het zou kun nen gebeuren dat we verder gin gen leven in een valsche rust door de waan, dat het met ons nu wel in orde is. Wij weten nu dat God de bron is van alles en dat Hij kennis er, wijsheid geeft, die ons leeren zullen hoe te wandelen. Misschien kleeft ons diep ver borgen het kwaad wel aan al hebben we dat voor onszelf nooit met ronde woorden uitgesproken dat we ons nu beter en ster ker en wijzer voelen dan al die menschen die van God niets wil len weten. Dat we eigenlijk wel zóó wijs zijn, dat we nu voortaan wel op eigen beenen kunnen staan en gaan. Vrienden dat zou de groote misleiding van ons leven zijn! Neen, zoo wordt het niet en nooit! Wij kunnen niet, maar God kan in ons! God behoedt, bewaart, beschermt je leven. Daarom zegt de Wijze het hier zóó: „Hij legt weg voor de oprechten een be stendig aanzijn. Hij is een schild dergenen, die oprechtelijk wan delen, Opdat zij tie paden des rechts houden, en Hij zal den weg Zijner gunstgenooten be waren." Daarin zal dus bij ons de ware vreeze des Heeren openbaar wor den. als we, in een oprecht be wustzijn van onze eigene zwak heid en onvermogen, ons-in diepe nederigheid door deze Wijze ons onze plaats laten wijzen en het zóó voor God uitspreken: Heere. niet ik, maar Gij. Gij in mij. Be waar mij en schenk mij Uw vast heid. Laat mij genezen van het dwalen." Dezulken heeft God een bestendig aanzijn, d.w.z. een vaste levensovertuiging die t niet meer hier of daar zoekt, maar alleen bij Hem. Voor diegene is Hij een schild, zoo blijven wij door Hem op het rechte pad de oogen gedu rig op Hem gevestigd en zullen niet vallen. Niet omdat wij zoo braaf zijn, maar omdat God zoo goed is en een schild. Wie dit heeft leeren zien. heeft de vreeze des Heeren verstaan. Die begrijpt ook waarom de geloovige de we reld met alles wat daarin roept en lokt toch uiteindelijk loslaat en zijn God aankleeft. Niet omdat hij zich sterker en beter waant dan anderen, maar juist zwakker, maar daarom juist sterk in zijn God, omdat Hij is geworden Zij* gunstgenoot. Zaterdag 3 Augustus 1946. Ned. Herv. Kerk. Terneuzen: 7.30 u. Avondgebed. Zondag 4 Augustus 1946. Ned. Herv. Kerk. Terneuzen: ID u. Ds. J. C. Sic- kesz; 2.30 u. Ds. J. C. Sickesz, bed. H. Doop. Sluiskil: 10 u. en 2.30 u. Ds. W. J. Fournier, van Goor. Axel: 10 u. Ds. A. J. Kromhout, van Hoek. bed. H. Doop; 2.30 u. Ds. Zuiderduin, van Schild- wolde. Met ingang van 16 Augustus zullen de Belgische Posterijen, een serie postzegels uitgeven met de beeltenissen van vroegere vorsten, n.l. Peijn van Herstal. Kare' de Groote." Godfried van Bouillon, Robbrecht van Terusza- lem en Boudewijn van Constan- tinopel. Deze zegels worden met een toeslag verkocht ten bate van de oud-krijgsgevangenen en gedepor teerden, de nagelaten betrekkin gen der gefusilleerden en de leden van de verzetsbeweging. Georges Bidault, de Fransche Premier, heeft in de nationale vergadering gesproken over het bekrachtigen van de Amerikaan- sche leening aan Frankrijk. Hij zeide, dat er een zoo economisch mogelijk gebruik van de geleende dollars moest worden gemaakt. Slechts de onontbeerlijke aankoo- pen zullen in het buitenland wor den gedaan, dus geen zijden kou sen, maar machines en werktui- £ten- Zoowel van links als van rechts werden deze woorden met applaus begroet. Zaamsiag: 9.30 u. en 2.30 u. Ds. J. A. Talma. Hoek: 10 u. Ds. Overdulve, van Moerbeke; 7 u. Ds. Sickesz, van Terneuzen. Ringjeugddienst. Kloosterzande10 u. Ds. J. J. Saraber, voorber. H. Av. Sas van Gent: 10 u. Ds. J. van de Graaff. Philippine: 2.30 u. Ds. J. van de Graaff. Hulst: 10 u. Ds. W. L. Herma- nides. Hoofdplaat: 10 u. de heer Ver- duijn. Biervliet: 2.30 u. Ds. Van den Ham, bed. H.A. IJzendijke: 10 u- Ds. Van 't Hooft Groede: 9 u. Ds. G. J. Derksen. Nieuwvliet: 10.45 u. Ds. G. J. Derksen. Doopsgezinde Gemeente. Aardenburg: 10 u. Ds. M. J. Nol- thenius. Chr. Geref. Kerk. Zaamsiag: 9.30 u. en 2.30 u. Ds. J. C. van Ravenswaay. Axel: 7 u. Ds. J. C. van Ravens waay, van Zaamsiag. Gereformeerde Kerk. Terneuzen: 10 u. en 3 u. Ds. G. W. van Houte. Axel: 10 u. leesdienst; 5.30 u. Ds. F. M. Verveen, van Hoek. Hoek (in de Chr. School): 10 u. en 2.30 u. Ds. F. M. Verveen. Zaamsiag. 9.30 u. en 2.30 u. Ds. C. van Nes, Miss. pred. Gereformeerde Kerk. (Vrijgemaakt Art. 31 D.K.O.) Terneuzen: 10.30 u. en 5 u. Ds. De Weger, van Rozenburg. Hoek: 10 u. en 2.30 u. Ds. I. v. Til Gereformeerde Gemeenie Terneuzen: 9.30 u., 2 u. en 6 u Leesdienst. Hoek: 9.30 u., 2 u. en 6 u. Lees dienst. Oud-Geref. Gemeente. Terneuzen: 9.30 u., 2 u. en 6 u. Ds- A. de Reuver. Roomsch-Katholieke Kerk. Terneuzen: 7 u„ 8.30 u. en 10 u. H.H. Missen; 2.30 u. Lof. Hulst: 6.30 u., 7.45 u., 9 u. en 10 u. H. Missen. Clinge: 7 u., 8.30 u. en 10 u. H. Missen. St. Jansteen: 7.30 u. 9 u. en 10.30 u. II. Missen Leger des Heils. Terneuzen: 10 u. Evangelist Dre- ves, van Den Haag; 7.30 u. Kadet W. E. Krommenhoek. Donderdag 8 Augustus 1946. Oud-Geref- Gemeente. Axel: 7 u. Ds. J. van den Berg van Utrecht. Uitspraken van de zitting van 1 Augustus 1946. Izaak Jozias Schijve. Beschul- digingl vervallen verklaard. Pieter Adriaan de Munck, reeds 16 maanden geïnterneerd. 1. Interneering voor een tijds duur van lYz jaar, ingaande 1 Aug. 1946. zoodat deze zal kun nen eindigen op 1 Februari '48; met bevel tot inbewaringhouding; 2. Verbeurdverklaring van 2000,—; 3. Ontzetting van het recht om openbare ambten en bedienin gen te bekleeden alsmede van het recht van kiezen en verkies baarheid bij krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven verkie zingen. Pieternella Suzanna van Pee- nen, ruim één jaar geïnterneerd. 1. Interneering voor een tijds duur van negen maanden, ingaan de 1 Aug. 1946. zoodat deze zal kunnen eindigen op 1 Mei 1947; met bevel tot inbewaringhouding; 2. Ontzetting van het recht om openbare ambten en bedie ningen te bekleeden,alsmede van het recht van kiezen en verkies baarheid bij krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven verkie zingen. Janna Dekker, reeds 15 maan den geïnterneerd geweest. 1. Verbeurdverklaring van 2000,—; 2. Ontzetting van het recht om openbare ambten en bedie ningen te bekleeden, alsmede van het lecht van kiezen en verkies baarheid hij krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven verkie zingen. Geertruida de Feijter, reeds 16 maanden geïnterneerd. 1. Interneering voor een tijds duur van één jaar, ingaande 1 Aug. 1946, zoodat deze zal kun nen eindigen op 1 Augustus 1947 met bevel tot inbewaringhouding; 2. Verbeurdverklaring van het de beschuldigde toebehoorende radiotoestel 3. Ontzetting van het recht om openbare ambten en bedie ningen te bekleeden, alsmede van het recht van kiezen en verkies- (baarheid bij krachtens wettelijk voorschrift uitgeschreven verkie zingen. WIJZIGING PIUJZENBESCHIKKING REPARATIE BINNENVAARTUIGEN. In de Staatscourant van Don derdag is opgenomen een wijzi ging in de bijlage van de Prijzen- beschikking reparatie binnenvaar tuigen 1946. Fisher met een onderzeeboot van Portugal naar Engeland zou medenemen. Voorts zou Clee Dr. Pompe van het O. L. Vrouwe Gasthuis te Amsterdam uit de gevangenis halen Toen eenige dagen later bekend werd, dat Dr. Pompe ge fusilleerd was, deed Clee het voor komen alsof de arts wel als ge fusilleerd was geboekt, doch In werkelijkheid nog leefde. Voor al deze gevallen en tallooze andere liet hij zich 5 tot ƒ10.000 betalen. 500 moest apart worden betaald voor het transport per zieken auto. Dikwijls vertelde Clee, dat de ontvluchtingspoging mislukt was en ten einde het vertrouwen niet al te zeer te beschamen, re tourneerde hij dan de 500 die immers niet gebruikt waren. Van de rest van het geld maakte hij goeden sier. Na de bevrijding werd Clee, tegen wien verdenking was ge rezen. in Akersloot gearresteerd. Bijna een jaar lang hebben de rechercheurs Sluyter en Cramer van de P. R. A. te Alkmaar het onderzoek geleid. Doordat Clee langen tijd hard nekkig bleef ontkennen, werd dit zeer bemoeilijkt. Tenslotte raakte Clee in zijn eigen net van leugens verstrikt en toen hem gevraagd werd naam en adres te noemen van de weduwe van een zijner De 48-jarige gepensionneerde takelaar van de rijk"-marinewerf te Den Helder, R. J. Clee, tijdens de bezetting als evacué met vrouw en kind woonachtig te Akersloot, behoorde aanvankelijk tot dat soont lieden, die door de zelfver zekerde en gewichtige wijze, waarop zij over illegale zaken spraken, onmiddellijk achterdocht wekken bij de werkelijke onder- grondsche strijders. Zooals vele anderen, leed ook Clee aan wat men gewoon was te noemen .spionnitus". Niettemin slaagde hij er langzamerhand in ondanks fantastische verhalen over zijn relaties in Rotterdam, die Neder landers naar Engeland hielpen te ontvluchten, eenig vertrouwen te wekken. Dit groeide, nadat zijn Rotterdamsche relatie er inder daad in slaagde een- Alkmaar- schen arts, Dr! Hamburger, naar Frankrijk te krijgen. Van de 10.000 die Clee voor deze hulp ter hand werd gesteld, behield hij Ier zelf 5000. ÉÉToen kreeg Clee den smaak te pakken, zijn fantasie en geldzucht begonnen zich te roeren. Gedu rende de twee laatste jaren voor de bevrijding wist hij tal van ille gale werkers met een geperfec- tionneerd raffinement op te lich ten voor een totaal bedrag van 162.000. Hij schiep daartoe een Cuitschen generaal, dien hij Cra mer noemde en in wien hij steeds beweerde een onmisbaren steun te hebben. Met de bedragen die Clee van zijn slachtoffers wist los te beste „illegale vrienden, die ge- krijgen, zeide hij, dat generaal dood was bij een bevrijdings- Zitting van Donderdag 1 Aug. Een die niet mis was Het was wel een heel bijzonder geval, de zaak tegen den óO-jari gen Izaak Cornells du Bois, land bouwer en paardenhandelaar te Breskens, die Donderdag voor het Tribunaal werd behandeld. Niet dat de beschuldigingen tegen hem zoo buitengewoon ernstig luidden, o neen, doch de onnavolgbare en zeker humoristische wijze waarop deze robuste en welsprekende be schuldigde zijn verdediging voer de, de getuigenverklaringen uit- eenrafelde, zoodat er geen stukje van heel bleef en de personen die deze aflegden in figuurlijken zin dan „kraakte", zal men niet vaak op een Tribunaal te hooren krij- gen! Izaak dan, werd er van beschul digd. dat hij met paarden en wa gens voor de Duitschers heeft ge reden en aan hen ook landbouw producten heeft geleverd. Voorts dat hij controle door ambtenaren der C.C.D. heeft bemoeilijkt met behulp van of door dreigen met Duitsche militairen. Besch. zegt dat hem er weinig van bekend is, dat hij nooit voor de Duitschers heeft gereden, doch dat deze hem hebben opgevr en hij er levend door begraven werd. Ze de Moffen namen paarden en wagens weg en reden de boel dan naar de„Ik weet niet wat ik hier moet komen doen als je daar maar erg in hebt", voegt hij den voorz., Mr. Kegge, toe, doch overigens schijnt Izaak het met Mr. Kegge, die met veel gevoel voor humor en de noodige tact optreedt, het best te kunnen vinden. De voorz. wijst er op, dat volgens verschillende getuigenverklaringen besch. werd aangezien voor den aanneemr van het vervoer voor de Weermacht, doch volgens dezen vond alleen de uitbetaling der gelden door een „Spiesz" of zoo'n soort plaats in de achterkamer van zjjn huis die door de Moffen was ge vorderd. Besch. neemt vervolgens ver schillende personen onder het mes, die verklaringen in zijn nadeel af legden en dit zaakje aan het rol len brachten. Een politieman, die zich volgens Izaak destijds een hult fietste om de „vorderings briefjes" rond te brengen en on der het bestuur van een N.S.B.- burgemeester tot den laatsten dag aanbleef zou thans zijn eigen padje willen schoonvegen! Ook een controleur en een landbouwer komen er niet al te best af en wanneer de voorz. het heeft over een aardappelenkelder, waarin men biggen vermoedde, stelt Izaak hem in sappig Zeeuwsch- Vlaamsch de vraag: ,,En gie ge looft da?" Mr. Kegge stelt hem gerust en zegt dat hij het natuur lijk niet weet en het daarom aan Izaak vraagt, waarna deze een verhaal doet over een „theater" dat de Moffen op zijn hofstede bouwden en waarin deze Germa nen feestvierden des avonds daar in bijgestaan door „de noodige tieptoppen". Na afloop der fes tiviteiten werd dan met mede werking der „tieptoppen" de lief de beoefend! Al gebruikte Izaak dan ook een minder kiesche term en verduidelijkte hij de zaak met een veelzeggend handgebaar! Verder verklaart besch. nog, dat hij de Moffen niet kon waar- deeren, doch evenmin de Fran- schen! Toen dezen in 1940 kwa men en hem ook opvr....... dacht hij aanvankelijk met Bolsjewieken te doen te hebben! Wanneer Mr. Kegge voorlezing doet van een proces-verbaal waarin sprake is van nimmer be kennen enz., wil de raadsman, Mr. P. C. Adriaanse, blijkbaar ook iets zeggen, doch „luistert", zegt i Izaak, „bin ik aan de beurte" en de verdediger retireert haastiglijk. Alleen verzoekt hij besch. ook voor hem nog iets over te laten, doch deze behandelt de insinuaties aan zijn adres grondig en er blijft dan ook geen spaan van heel! De voorz. noemt den besch. een onbetaalbaren humorist", waar na deze zijn ongetwijfeld ver dienstelijk betoog besluit met de opmerking, dat hij nooit aan poli- tiek heeft gedaan, doch hieraan wel eens wil meedoen, wanneer het er om zal gaan, de menschen een beetje dommer te maken, „want", zegt Izaak wijsgeeng, ik kan meer aan een stommen verdienen dan aan een slimmen! Mr. P. C. Adriaanse zeide ver volgens te gelooven. dat door de toelichting van besch. de zaak wel voldoende duideljjk was ge worden. Pleiter meende, dat het niet te verantwoorden zou zijn, dezen man nog langer geïnter neerd te houden en hij verzocht dan ook de beschuldiging verval len te Willen verklaren en zijn cliënt onmiddellijk in vrijheid te stellen. Na raadkamer deed het Tribu naal onmiddellijk uitspraak, het achtte de feiten niet bewezen verklaarde de beschuldiging Ver vallen en gelastte de onmiddellijke in vrijheidstelling. Voortzetting. Vervolgens stond nog terecht de 38-jarige winkelier uit Hulst, Joseph Petrus van der Heijden, wiens zaak reeds op 20 Mei voor het Tribunaal behandeld werd. Het ging hierbij om levering van goederen aan Duitschers en blijk geven van ingenomenheid met deze vijanden. Mr. Kegge merkte op, dat er bezwarende verklaringen waren bijgekomen, waarin sprake was van Duitsche vrachtauto's die goederen kwamen halen en ont vangen van Duitschers op het kantoor van besch. Ook zou hij aan een klant geweigerd hebben drank te verkoopen, omdat „onze jongens" ook iets moesten hebben. Besch. verklaarde slechts ge leverd te hebben op „Bezugschei- ne" en legde daarbij een verkla ring van den distributiedienst over. „Onze jongens" zou volgens hem betrekking gehad kunnen hebben op een of meerdere zijner vrienden. Ook komt de kwestie der Duit sche azijnzwelgers weer ter sprake. Het Tribunaal blijkt er niet veel van te gelooven, dat de Moffen uit alle hemelstreken naar Hulst kwamen, alleen maar om daar azijn ite halen. Jozef zelf lacht er nu ook een beetje mee en vindt dat blijkbaar ook wel wat overdreven. Dat de beruchte Hofmann slechts om een potje jam bij Jozef kwam, daar gelooft Mr. Kegge al evenmin iets van, doch Augustus gram besch. zegt, dat niet hij doch zijn bediende dit verklaard heeft. Overigens blijft het vrij duister, waarom de S.D. bloedhond den jovialen winkelier meermalen be zocht. De getuige v. d. Bent, accoun tant, werd als getuige k décharge gehoord. Deze heeft destijds de na-contróle over de boekhouding van besch. verricht en daarbij niet den indruk gekregen van buiten gewone leveranties aan de Duit schers. (Vermogen en inkomen gedurende de oorlogsjaren liggen volgens getuige zeer normaal. Hierna was het woord aan den verdediger Mr. Kurtz, die ver schillende getuigenverklaringen onder de loupe nam. Pleiter vond, dat de zaak op tamelijk losse schroeven staat en wees verder op de moeilijke positie waarin besch. ten opzichte van Hofmann verkeerde en de mentaliteit in deze streek. Tenslotte conclu deerde hij tot vervallen verkla ring der beschuldiging. Uitspraak in deze zaak 15 Aug. a.s. Door G. LEHR. De Turksche verkiezingen, wel ke een geweldige overwinning aan de regeeringspartij, de RepuMi- keinsche Volkspartij, braichten (deze verkreeg 380 van de totaal 460 mandaten), maakten toch een eind aan een toestand, welke sedert October 1923 onbestreden voortduurde. In dit jaar werd tezamen met het uitroepen van de Turksche Republiek onder Kemal Ataturk, de Republikeinsche Volkspartij opgericht, welke in zekeren zin het geraamte uitmaakte van den jongen Staat. Ofschoon het voor schrift luidde, dat iedere vier jaar verkiezingen moesten plaats vin den, had alleen de Republikein sche Volkspartij het recht candi- daten te stellen. Ook het geheele staatsapparaat werd ten nauwste met de partij verbonden. De President van de Republiek was telkens ook President van de regeeringspartij, de Minister-President was tevens vice-president en de Minister van Binnenlandsche Zaken bekleedde eveneens de functie van secreta ris-generaal der Republikeinsche ten gevolge hadden, dat de partij, door Kemal Ataturk in het leven geroepen, weer uiiteen viel. Deze gebeurtenis versterkte slechts de autoritaire strekkingen van het Turksche regime, welke echter het gevaar inhielden, dat leder persoonlijk geschil in de regee ringspartij een staatscrisis dreig de te worden. Dit was b.v. in 1937 het geval, toen de toenmalige Mi nisterpresident Ismet Inönu, ten gevolge van oneenigheid met Ke mal Ataturk, moest worden ont slagen, en verder in 1942, toen de chef van den Generalen Staf van het Turksche leger, Maarschalk Fevzi Tchakmak, gepensioneerd werd. Tchakmak, naast Ismet Inönu en Kemal Ataturk, lid van het triumviraat, dat Turkije in feite regeerde, behoort thans tot de toonaangevende persoonlijkheden van de democratische partij, welk in hat begin van dit jaar door Djelal Bayar, een vroegeren Mi nister-President en één der lei ders van de Republikeinsche par tij, werd opgericht. Hierdoor ont stond voor het eerst in de nieuwe Turksche geschiedenis een werke lijke oppositie buiten de Republi keinsche Volkspartij. Dat ook de Regeering deze op positie in ernst opnam, bewijst wel j het congres der Republikeinsche Volkspartij. Maar ook de lagere partij in Mei van dit jaar, dat Cramer zijn Duitsche landgenoo- ten omkocht. Zoo nam hij voor 20.000 op zich Prof. Bass Becking en Prof. Rutgers, die wegens een poging naar Engeland uit te wijken gearresteerd waren, vrjj te krijgen. Hij beloofde den Joodschen oog arts Fisher uit Bilthoven naar Engeland te zullen brengen, waar toe zijn fantasie-generaal Dr. poging", over wien hij tevoren da verende verhalen had opgedischt, bleef hij het antwoord schuldig. Kort daarna volgde een beken tenis. Het onderzoek duurt nog voort, daar men meent dat nog lang niet alle slachtoffers van Clee's oplichterspractijken hekend zijn. Op 28, 29 en 30 Augustus a.s. zal in Nijmegen een congres wor den gehouden, gewijd aan de toe komst der Nederlandsche bescha ving. Op dit van het Nationaal Insti tuut uitgaande, congres zal door discussies naar aanleiding van re feraten, die vooraf aan de deel nemers worden toegezonden, ge tracht worden te komen tot con clusies omtrent de aard van de problemen van onze Nederland sche beschaving en de praetische middelen, die tot handhaving van onze beschaving kunnen worden aangewend waarbij o.m. ter sprake zullen worden gebracht het geestelijk herstel van ons volk en het probleem der vrije-tijds- besteding. Referenten en deel nemers zijn vertegenwoordigers uit alle sectoren der Nederland sche cultureele samenleving, ver bonden door het besef van ge meenschappelijke verantwoorde lijkheid voor die samenleving, het geen aan het congres het karak ter van een „nationaal beraad" kan geven. De eerste dag, onder leiding van Prof. Dr. J. Waterink, heeft tot onderwerp: „De historische ontwikkeling en het huidige as pect der Nederlandsche bescha ving" (referenten: Dr. J. C. H. de Pater, Dr. A. J. M Cornelis- sen en Prof. Dr. W. Banning). De tweede dag, onder leiding van Prof- Dr. M. J."'H. Cobben- hagen: ,,De veranderingen in het cultuurbeeld ten gevolge van so ciaal-economische factoren en de crisis van pers- en propaganda- wezen" (referenten: Dr. J. F. Kruyt, Dr. A. Oldendorff, Dr. K. Baschwitz). De derde dag. onder leiding van Prof. Dr. Fh. Kohnstamm: ..Hand having en verbreiding van de Nederlandsche beschaving" (refe renten: H. Algra, W. Thomassen en Dr. H. D. de Vries Reilingh). De scheepsramp bij Brazilië. Bij den brand op het Brizaliaan- sche schip Duque de Caxias dat zich in den Atlantischen Oceaan ter hoogte van Brazilië bevond, hebben 23 personen het leven verloren. functionnarissen van het staats apparaat, toit aan den gemeente president toe, werden uit de krin gen van de regeeringspartij geko zen die in ieder dorpje van het land hoe klein ook haar volkstehuis" bezat. Wel bestond er reeds ten tijde van Kemal Ataturk in het Turk sche parlement een kleine oppo sitie, recruteerend uit leden der Republikeinsche Volkspartij, doch deze lieden traden dan later uit de partij, zonder echter afstand te doen van hun mandaat van af gevaardigde. Maar de oppositie kon als persoonlijk geheel nooit lang van duur blijven, daar de onafhankelijke gedeputeerden hij de eerstvolgende verkiezingen automatisch hun mandaten weer kwijt raakten. Dit systeem van één partij, dat misschien nog bij het moeilijke begin van de Turksche Republiek een zeker recht van bestaan mocht hebben, leidde in den tijd van con- solideering tot een volledige ver starring van het politieke leven en het staatsapparaat zelf. Kemal Ataturk zag dit gevaar in en pro beerde al in 1930 tot op zekere hoogte een loyale oppositie toe te laten. De toenmalige Turksche Gezant in Frankrijk kreeg de opdracht een partij der oppositie te vormen. Deze poging liep echter spaak, want tijdens de kort daarop vol gende gemeenteverkiezingen leid de de aanwezigheid van een oppo sitie-partij mochit deze ook op nog zoo loyale leest zijn geschoeid tot bloedige botsingen, welke om de eventueele democratische eischen vóór te zijn tot belang rijke veranderingen overging. Het verbod tot vergaderen werd op geheven en de nauwe band tus- schen de partij en het staatsappa raat losser gemaakt, door den President van de Republiek en de Ministers te verplichten, hun func ties in de Republikeinsche partij neer te leggen. Tevens besloot het congres de verkiezingen voor het parlement, waarvan de ambtspe riode pas in 1947 moest afloopen, reeds nu te houden. Met deze zet op het politieke schaakbord be oogde Ismet Inönu vooral het doel. om de democratische partij geen gelegenheid te geven voordeel te behalen uit hun vrijheid van ver gaderen, zonder hierdoor echter de plaats van de Republikeinsche Volkspartij tijdens de beslissende phase in de Turksche geschiede nis gevaar te doen loopen. Op 9 Augustus a.s. loopt n.l. de geldig heid van het verdrag van Mon- treux af en de kwestie der Dar danellen komt hierdoor opnieuw op tafel. In verband met de aan spraken die de Russen doen gel den. hoopt President Inönu de Geallieerden door deze schijn-de- mocratie voor zich te winnen, zon der hierbij zijn machtspositie op te geven. Graziani, ex-opperbevelhebber van het Italiaansche fascistische leger, die zijn proces afwacht ernstig ziek geworden en zal bin nenkort naar het ziekenhuist te Napels worden gebracht. (Vervolg) 3. Ziezoo" zei Kees, z'n schoenen uit de kast halend, „dat hebben we gehad." Hij stopte een versche PUP zoog er zorgvuldig de brand in en begon toen een bonte verscheiden heid van reisbenoodigdheden in z'n zakken te stouwen. „Zou je morgen terug 'kunnen zijn denk je?" vroeg Koos. Kees dacht van wel, hij hoopte het tenminste. „En overmorgen toch zeker' meende hij. Het zou een beetje anders uit komen De onderduiker Riemens, die tegelijk met den „tolk" weer bo ven water was gekomen, drong er herhaaldelijk op aan. Kees' plaats in te nemen, maar daar wilde de baas natuurlijk niet van hooren. Zijn paarden, daar zorgde hij liever zelf voor en bovendien dacht hij er eenvoudig niet aan, een ander de kastanjes voor hem uit het vuur te laten halen. Kees vertrok. Allen wenschten hem sterkte. Koos vergezelde hem een eind weegs en bemoe derde hem met velerlei nuttige wenken en diepgevoelde raad gevingen. „Maak je over mij maar geen zorgen", zei Kees luchtig. Ik zal in geen zeven duiven gelijk loo- PTn tamelijk gedeprimeerde stemming bleef de rest van het gezelschap achter. Koos had haar kleur nog niet terug. Nu Kees weg was. werd het er niet beter op. Weinig kon ze op die verwenschte Zaterdag vermoeden dat ze achttien dagen lang in angst en vrees zou zitten, slapelooze nachten zou doorwoe len en denken en tobben den heelen dag door en vreezen en hopen, achttien lange, bange dagen Zij sneed brood. Het uur van de avondmaaltijd was al lang voorbij, maar honger had nie mand. Aller gedachten toefden bij Kees, on de Griete. bij de vele an deren, die ongekende gevaren, een onzekere tijd van hoogspan ning tegemoet gingen. Het gesprek liep hoe kon het anders, over de opwindende ge beurtenissen van dien middag. Over de typische en voor onze begrippen wel erg zonderlinge ge woonten van de Russen, die men zoo lang van nabij had kunnen gadeslaan. Over de Moffen, die in den Een dracht hadden gezeten bij het licht, opvallende typen als dikke Hein en kromme Herman, die eet- eii zuippartijen aanrichten van tüd tot tijd en nog veel meer dat wars was van het daglicht... Begin April 1942 waren er als eerste zending tien Duitschers naar de Griete gedirigeerd. Ze werden ondergebracht in een paar kamers van de opzichterswoning. Half Juni waren er al 21 en in Augustus 32. Ze namen drie huizen in beslag en daarin hokten de bevrijders van het Europeesche continent bijeen. Niet zoozeer omdat men hier in die afgelegen deuk van de Zeedijk vroeg of laat nog eens een zware aanval verwachtte, dan wei om de Moffen bezigheid en de zoo noodige afleiding te ver schaffen, werden er tal van stel lingen aangelegd en veilige bun kers gebouwd. Prikkeldraadver sperringen completeerden het ge heel en zoo was de andérs zoo rustige en vreedzame Griete spoe dig in een driekwart fort veran derd. Het geschiedde in die dagen, dat de konijnen op raadselachtige wijze hun hokken verlieten en ten prooi vielen aan de teugellooze vraatzucht dei1 Moffen. En daar bleef het niet bij! Op een goede, of beter gezegd op een kwade Zondagmorgen was er bij Fr. de Koeijer een vet var ken verdwenen. De politie werd gewaarschuwd. De Rijksveldwacht verscheen ten tooneele met een juweel van een speurder, die lucht kreeg en twij felloos het spoor der dieven volg de tot bij de versperring. Maar verder mocht het brave beest niet komen want de Mof fen sloegen schielijk alarm Dat beteekende verboden toe gang voor menschen en honden. Toen de alarmtoestand werd opgeheven, was de krulstaart natuurlijk veilig geborgen. Geen enkele Mof wist ergens van. Maar het varken bleef zoek. In Januari 1944 werden de Duitschers vervangen door 40 Russen en wè.t voor Russen! Voormalige krijgsgevangenen, meerendeels Mongoolsche typen die om den wille van het smeer in ongunstig uitziende Hitier- knechten waren gemetamorpho- seerd. Als groote, maar gevaarlijke kinderen overgeplaatst uit 'n land waar van alles tekort was, in een streek van „overvloed", stalen ze als de raven en stonden ze ver bijsterd-onbekend tegenover al de nieuwigheden, waarvan .ze nim mer gedroomd hadden in de ein- delooze wijdheid van hun enorme vaderland. Fietsen en polshorloges, rollui ken en stofzuigers sigarenaan stekers en tuinslangen, vulpen houders en ontroomers. het waren voor hun naïeve verbeelding slechts begeerlijke gebruiksarti kelen uit het tooverland van Aladdin. Met kinderlijk genoegen ped delden ze op een gammel rijwiel de wegen langs en joegen met luid geschreeuw de voetgangers op zij, omdat ze niet wisten,waar voor dat ronde ding op het stuur diende. Ze schoten met scherpe patro nen op hazen en joegen vaak de bewoners van een hofsteê de doodschrik op het lijf, als er een verdwaalde kogel over het erf floot. Maar schieten konden ze die Russen! Menige haas. menig nieuwsgierig konijn heeft dat aan den lijve ondervonden. Wodka maakten ze zelf. Graan en aardappelen en suikerbieten vonden ze te kust en te keur op dronken en dronken ervan tot ze zelf in die verre nevels werden opgelost. Dan toefden ze in Rus land en zongen hun droefgeestige volksliederen, waarvan de meeste in mineur zijn gezet.. Op de Griete had het laden in middels zijn beslag gekregen. Van alles en nog wat was er in de wagens gestouwd: eten én drin ken koffers en kisten en pakken, handgranaten en geweren, mi trailleurs en munitie, te veel om op te noemen. Kees zag z'n wagen volgepropt met vlammenwerpers. Geen aan genaam vrachtje maar hij troost te zich met de gedachte, dat de anderen er niet heter aan toe waren dan hij. Omstreeks 8 uur in den laten avond zette de stoet zich in be weging. Elke wagen stond onder bewaking van een Rus of een Mof. Langzaam, voetje voor voetje sjokte de lange rij naar de straat weg door de KI. Huijss. polder. Precies op de hoek bij de weide van Kees Scheele kwam kromme Herman uit den Eendracht aan gesneld. Een Rus omhelsde hij ten afscheid. Toen klonken van alle de vette Zeeuwsch-Vlaamsche klei zijden de geweerschoten als af en de geheimzinnige ingrediënten, scheid van de Griete en vaneen die ze er nog meer voor bezigden, laten wij hier onvermeld om nie mand in verzoeking te brengen. Zoo brouwden zij een droome- rig, geestrijk Russisch vocht, van vreemde nevels omhangen en zij paar sip kijkende vrouwelijke ken nissen die zwijgend en af en toe wuivend de wegtrekkende Russen nastaarden. „Es geht alles vor- über es geht alles vorbei." Bij Kootjesdurp boog de wagen- rij zich de dijk op, daarna de dijk weer af de Groote Huissenspolder in naar de Reuzenhoek, naar Zaamsiag, waar de wagens van Zaamsiag, van de Griete en uit Terneuzen in den kouden duiste ren avond tot een schier einde- looze karavaan zouden worden geformeerd. Op de lange rechte weg van Kootjesdurp naar de Val zagen velen van dichtbij of veraf de stoet naar Zaamsiag trekken Met sympathie hadden ze ge zien hoe baas Michielsen bij het passeeren van zijn wagen gauw een doos koekjes voor de paarden had gebracht. De voerman Ko de Feijter kreeg nog een laatste aan wijzing en verder ging het weer. Michielsen zou zijn paarden niet meer terugzien. Tegen een flinke storm in keer den de Terneuzenaars huiswaarts. Onderweg ontmoetten ze Kees de Ridder weer. Die stond ver baasd naar de avontuurlijke ge beurtenissen van dien middag te luisteren, maar was blij, dat hij er niet bij geweest was. Twee dagen later, op 4 Septem ber, viel de Duitsche terugtocht als een onweer over Zeeuwsch- Vlaanderen. Het zou 20 September worden, eer de karavaan maar nu geheel uit elkaar geslagen, kon terug- keeren. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1946 | | pagina 2