Een gelukkige dag te Parijs
DE ATOOMBOM-PROEVEN VAN BIKINI
KJecetdhieuws. in (litsen.
VRAGEN VAN DEN DAG
POLEN BEWANDELT NIEUWE WEGEN
I
Oogstvoorziening 1946.
ZATERDAG 29 JUNI 1946.
J 1 Mei 30 Augustus
T Ten bate van oorlogsslacht- I
offers en ter voorziening in I
oorlogsnooden'EEN DAAD
Frankeerals regel meteen
Nationale Hulpzegel. 1
■anMBmaHiii?
De Italiaansche Koloniën - De Dodekanesos
§jahrir te Djogjakarta.
Re geeringsnederlaag
in het
Britsche Hoogerhuis. f
Tito over Triëst.
Staat van beleg
voor geheel Indonesië.
De Nederlandsche
schepen in Australië.
De Koningskwestie.
Het probleem der
berechting.
Heden
verjaart onze Prins.
ANJERDAG.
ÉÊÊJÊA
Het Belgisch
Vakverbond en de
stakingen.
Spaansche onderzeeër
gezonken.
Anti-Britsche
betoogingen in Hamburg
Een Mohammedaansch
Priester voor radio
Soerabaja.
Waarschuwing voor dc
trekkende jeugd.
Wij varen
in sociaiistische richting.
Nicola voorloopig
Italiaansch Staatshoofd»
i W ERS VERWACHTING jf
m medegedeeld door het K.N. §g
1 M.I. te De Bilt geldig tot g
1 hedenavond.
Ij Aanvankelijk wisselende g
I bewolking, met enkele regen- j|
buien; later in het Noorden g
II stagende bewolking; matige, g
i aan de kust eenigszins krach- g
B tige wind tusschen Noord- jj
1 en Noordwest; later krim- g
H pende wind.
Illlll
Hoofdredacteur
Herm. Steggcrda.
Redacteuren
P. L. D. J. van Oeveren.
S. W. Henry.
Redactie-adres:
Noordstr. 55-57, Terneuzen.
Tel. 2510 - Na 6 uur 2073.
Hoofdagentschap voor
West Zeeuwsch-Vlaanderen
Willemsweg 83, Schoondiike
Uitgave: Stichting „De Vrije Zeeuw"
DE VRIJE
2de Jaargang No. 236.
Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande - Terneuzen.
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.minimum
per advertentie f 1.5C
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties:
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blad
10 ct. meer i
Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal.
Te Parijs werd Donderdagmid
dag vernomen, dat Wysjinski, de
vertegenwoordiger der Sowjet-
Unie, Woensdag in de vergade
ring van de Geallieerde commissie
in zake de Italiaansche koloniën
er op heeft aangedrongen dat
Italië zal afzien van zijn souve-
reiniteit over zijn koloniën ten
gunste van de groote vier. Dit
zou beteekenen een deelneming
van de groote vier aan het be
stuur over de koloniën in het jaar
voordat de uiteindelijke trustee-
shipregeling tot stand komt.
De Amerikaansche vertegen
woordiger, gesteund door Enge
land, verzette zich tegen dit voor
stel. De Fransche vertegenwoor
diger deed een compromis-voor
stel. De commissie kon echter
niet tot een beslissing komen en
zou het onderwerp Donderdag
weer bespreken.
De subcommissie der Vier-
ministersconferentie inzake het
Amerikaansche voorstel om de
regeling der Italiaansche koloniën
een jaar uit te stellen heeft Don
derdag het algemeene beginsel
aanvaard, dat het vredesverdrag
met Italië niet een definitieve op
lossing van het koloniale probleem
z$U bevatten, en dat Italië zon
der meer van al zijn aanspraken
op ztjn vroegere gebieden zou af
zien. De vier groote mogendheden
zuHen trachten binnen een jaar
een oplossing voor de koloniale
kwestie te vinden. Gelukt dit niet,
dan zal de zaak aan den trustee-
shipraad van de V. N. worden
voorgelegd.
Tjjdens de zitting van Donder
dagmiddag hebben de Ministers
op de volgende punten overeen
stemming bereikt. De Dodekane
sos wordt aan Griekenland terug
gegeven. Het Fransche standpunt
tnzake de jFransch-Ttaliaansche
grenskwestie, is eeaccepteerd. Men
werd het eens over de beperking
van de Bulgaarsche marine en
eveneens over de regeling van de
Roemeensche buitenl. activa.
Vrijdag om 16 uur kwamen de
Ministers opnieuw bijeen om de
betjireking van de Balkanverdra
gen en andere tot dusver niet ge
regelde kwesties voort te zetten.
Reuter meldt nader, dat de
eilanden van de Dodekanesos zul
len worden gedemilitariseerd.
De Fransche elschen tot wijzi
ging van de Fransch-Italiaansche
grens, die thans zijn ingewilligd,
omvatten ook het gebied van Bri-
ga-Tenda in Noord-Italië.
De Bulgaarsche marine zai wor
den ingekrompen tot 7.250 ton en
een personeelsbezetting van totaal
3.100 man.
De Roemeensche activa in het
buitenland zullen worden gebruikt
ter vereffening van Geallieerde
vorderingen op dat land.
Donderdag is Premier Soetan
Sjalirir met zijn gezelschap in
Dgogja gearriveerd, teruggekomen
van de reis door Oost-Java, waai
men het bijeenbrengen en het
transport van de rijst voor Indië
in eogenschouw heeft genomen.
Sjahrir en zijn kabinetsleden wa
ren voornemens Vrijdag een kabi
netszitting te houden in de ambts
woning van President Soekarno.
Sjahrir werd vergezeld door Kl.
Pöenjabi, vertegenwoordiger van
de Indische regeering.
Er zij nog vermeld, dat Poenjabi
bq een bezoek aan Soerakarta
tegenover de pers heeft verklaard,
dat hij op zijn reis getuige heeft
kunnen zijn van het enthousias
me der bevolking over de ten
uitvoerlegging van het rijstaan-
boi.
De regeering is Donderdag ten
derde male tijdens den duur van
deze zitting verslagen in het Hoo
gerhuis. Een conservatieve motie
van afkeuring, betrekking hebben
de op het beleid der regeering ten
aanzien van de vermindering der
toewijzing van veevoeder, werd
met 43 tegen 12 stemmen aange
nomen. Deze nederlaag heeft
geen constitutioneele beteekenis,
doch deze toont wel aan dat de
conservatieven in het hoogerhuis
steeds meer bereid zijn den strijd
met de regeering aan te binden.
Ja.' Belgrado meldt,
heeft Maarschalk Tito, de Pre
mier van Joego-Slavië verklaard
geen genoegen te zullen nemen
met eenige halfslachtige beslis
sing inzake Triëst, welke schade
lik is voor Joego-Slavië. Wij kun
nen niet afzien van onze souve-
reine rechten, aldus Tito, om de
stad Triëst te beheeren. Evenmin
kunnen wij er accoord mee gaan,
dat de rechtvaardige eischen van
het Joegoslavische volk het on
derwerp van een stemming zouden
worden op de vredesconferentie in
de zitting van de V. N. Met een
zoodanige regeling van zijn terri
toriale kwesties kan Joego-Slavië
nooit instemmen en zulk een
werkwijze zou tot ernstige wijzi
gingen kunnen leiden in onze hou
ding jegens de organisatie der
V. N.
Het Joego-Slavische volk, zoo
besloot Tito, is helaas genood
zaakt te zeggen, dat er van de
zijde van de groote Westersche
mogendheden, onze bondgenooten
in oorlogstijd, een volkomen ge
brek aan begrip bestaat ten op-
de verlangens MT'
Tot het bereiken van deze over
eenstemming, heeft Molotof veel
bijgedragen.
Hij verklaarde zich nu bereid
zoowel de Grieksche als de Fran
sche eischen te aanvaarden. Een
en ander deed Byrnes zeggen
dat hij een oogenblik noodig had
om op adem te komen.
Molotof drong aan op garanties
voor Italië dat dit land een deel
van de hydro-electrische kracht''
installaties in de streek van
Tenda-Briga zou krijgen.
De volgende vier punten van het
Roemeensche verdrag werden nog
besproken, ten aanzien waarvan
evenwel geen overeenstemming
werd bereikt n.l. vrrj scheepvaart
verkeer op den Donau, teruggave
van Geallieerd bezit in Roemenië,
een algemeene economische clau
sule met betrekking tot de burger
luchtvaart in Roemenië en een
clausule met betrekking tot- voor-
oorlogsche multilaterale lucht- en
scheepvaartconcessies.
Ondanks het feit- dat de bespre
kingen over Triëst Woensdag zijn
vastgeloopen, heerschte in confe
rentiekringen Donderdag een on
verwacht optimisme. Toen sena
tor Vandenberg van de delegatie
der Ver. Staten het Palais Luxem
bourg verliet, verklaarde hij glim
lachend: ,,Ik geloof haast, dat ik
mijn koffer kan beginnen te pak-
Vrijdag heeft president Soekar
no den staat van beleg voor ge
heel Indonesië afgekondigd.
Er zij aan herinnerd dat hij be
sluit van den president op 7 Juni
alleen voor Java de staat van be
leg is afgekondigd.
Honderden Duitschere hebben
in Hamburg gedemonstreerd tegen
het vorderen van huizen voor het
nieuwe hoofdkwartier van het
Britsche militaire gezag.
De Nederlandsch-Indische con
sul in Australië de heer Zjjlstra,
heeft medegedeeld, dat de ophelp
fing van het embargo der timmer
lieden en schrijnwerkers te Perth
op Nederlandsche koopvaardij- en
oorlogsschepen waarschijnlijk de
eerste stap is naar de volledige
opheffing van de boycot in Austra
lië.
„De boycot in West-Australië
ging uit van de communisten. De
werklieden daar waren ten zeerste
gekant tegen de weigering van
hulp aan onze schepen", aldus
Zijlstra. Hij voegde er aan toe,
dat hij ook-verwachtte, dat spoe
dig een overeenkomst met de
Indonesiërs bereikt zou zijn.
Gillon, Voor-zitter van den Se-
naar neeft aan de,,Quotidien" ver
klaart dat hij buitengewoon ver
wonderd was over het verwijt van
ongrondwettelijkheid wat betreft
het voorstel der Voorzitters inzake
de Koningskwestie.
„Dit voorstel had geenszins tot
doel -zoo verklaarde Gillon 't
conflict door geen andere autori
teit dan het parlement te laten
beslechten. Het college dat men
voornemens was te vormen, zou
tot taak hebben het dossier samen
te stellen, na te voren hieromtrent
met den Koning en de regeering
tot overeenstemming te zijn ge
komen, hetgeen heel iets anders
is en niets ongrondwettelijk heeft.
Overigens denken de Voorzitters,
die meer dan alje anderen de be
wakers zijn van de grondwette
lijke regelen, er geen oogenblik
aan een slecht voorbeeld te
geven."
Het Amerikaansche Departe
ment van Marine heeft medege
deeld, dat als tijdstip voor het bij
wijze van proefneming laten val
len van een atoombom bij het
eiland Bikini voorloopig is vast
gesteld: Zondag 30 Juni a.s. 22.30
uur gmt. Dit tijdstip is uitgezocht
door meteorologen die aannemen,
dat de weersomstandigheden als
dan het meest gunstig zullen zijn.
De „Usis" meldt nader, dat de
atoombom zal worden afgeworpen
door een Amerikaansch B-29 su
per-vliegend fort op een vloot van
ongeveer 100 Amerikaansche en
veroverde Japansche en Duitsche
marine-vaartuigen bij Bikini in de
Marshall-eilandengroep.
Een tweede atoombom zal tot
ontploffing worden gebracht op
een nader te bepalen datum in
Augustus.
De hommen die bij deze proe
ven worden gebruikt, zijn van het
,,standaard"-type, dat bij Nagasa
ki toegepast werd. omdat dit het
beste en krachtigste soort is dat
Amerika beschikbaar heeft.
Het voornaamste belang, dat
leger en vloot hierbij in vredestijd
hebben, is, dat men zooveel moge
lijk te weten komt omtrent de wa
pens waarmee zij te doen kunnen
krijgen en meer in het hijzonder
de wapens waartegen zij hun ver
dediging moeten voorbereiden.
De natuurkrachten, die bij deze
proeven ontketend worden, zijn
overweldigend. Geleerden ramen
dat de aanvangssnelheid van den
wind in de naaste omgeving van
de explosie zooiets als 1000 mijl
per uur kan bedragen. Er kunnen
golven ontstaan van 100 voet
hoogte, al zullen de omringende
eilanden en riffen de golven aan
zienlijk reduceeren vóórdat zij de
open zee bereiken, terwij] ze nog
lager zullen worden tegen den tijd,
dat ze de observatie-schepen be
reiken.
De temperatuur, waartoe het
water zal worden verhit, zal in de
buurt van 1.000.000 graden liggen.
De explosie van de bom zal, vol
gens experts, geen nasleep van
vergiftiging van langen duur op
het omringende zeegebied hebben.
Amerika neemt de proeven in
het belang van de wetenschap. De
bedoeling zit zeer sterk voor, om
zooveel mogelijk wetenschappelij
ke gegevens te verzamelen ten
einde de kennis van de atoomkem-
physica te vergrooten en de ont
wikkeling van atoom-energie voor
vreedzame doeleinden te bevor
deren en te bespoedigen.
De dichtstbijzijnde menschelijke
waarnemers der proefnemingen
zullen op tien mijl afstand blijven,
echter door lood en beton beschut,
met zulke ondoorschijnende brillen
dat het zonlicht nauwelijks dooi
de glazen heen kan dringen. Flat
op den grond, met hun voeten naar
Bikini toe zullen ze op de signa
len wachten, die gegeven zullen
worden. De hoofdgroep der waar
nemers zal zich op ongeveer 20 a
30 mijl afstand bevinden.
Van Washington tot het hart
van den Pacific naderen de voor
bereidingen voor de proef, offici
eel genaamd „operation cross
roads". en onder leiding van den
Amerikaanschen vice-admiraal W.
H. P. Blandey, snel haar voltooi
ing. De 167 inboorlingen van Biki
ni zijn voor de veiligheid geëva
cueerd naar een eiland meer dan
100 mijl ver weg.
De schepen zullen rustig voor
anker liggen, op de vastgestelde
afstanden van elkaar, met het
oranje-geschilderde Ajnerikaan-
sche schip „Nevada" als doelwit
in het midden. De bemanning van
Guineesche biggetjes is op de ge-
vechtspost 4000 witte ratten in
gevechtstorens aan dek, op de
commandobrug, en in de machine
kamers 200 geiten, sommige ge
schoren. soromiee met een nieuwe
en geheime bescherming, 200 var
zichte van de verlangens van
Joego-Slavië en van de geweldige kens met een geschoren huid in-
offers en bijdragen die ons land gesmeerd met vet en lotion (waar-
bracht voor de overwinning. door de menschelijke huid zooveei
mogelijk benaderd wordt).
Wanneer de uit de lucht afge
worpen bom geen „blindganger"
is, zal de straal, die het mensche-
lijk oog over een afstand van 20
en meer mijlen verblindt, een uit
barsting ontketenen die sterker
zal ztjn dan tientallen orkanen.
Golven van honderd, ja misschien
wel van een paar honderd, voet
hoog zullen over de koraal-boog
de oceaan in rollen. Een vloedgolf
zal over den oceaan siaan, die
waargenomen zal kunnen worden
door gevoelige instrumenten in
Shanghai en aan de Oostkust van
Chili, in Australië en in Nieuw-
Zeeland, in San Francisco en zelfs
aan den Atlantischen Oceaan-kust
van het Amerikaansche vasteland.
De aarde zal door den bodem
van de zee heen verafgelegen seis-
mographen in trilling brengen.
Brandende hitte- en onstuimige
winden zullen zich verspreiden,
terwijl een veelkleurige wolk zich
ziedend een weg zal banen naar
de sub-stratosfeer. Wat er met
de schepen zal gebeuren, weet
niemand.
Na een eerste controle van de
automatische verslagen der instru
menten, zullen de orders van vice-
admiraal Blandey de machinerie
in beweging zetten, waarvoor alle
voorbereidingen zijn getroffen.
'Vliegende booten zullen over de
lagune bulderen amper 40 voe:
boven de woest kolkende zee. Het
is hun taak om de radio-activiteit
te meten, die nog in het gebied is
en de eerste ooggetuigen-verslagen
over te brengen. Hun bemannin
gen behooren tot de weinige men
schelijke wezens die blootgesteld
zijn aan ernstige gevaren.
Indien zij verslag uitbrengen en
wanneer dat verslag gunstig i3,
zullen twee helicopteres omlaag
fladderen en monsters nemen van
het water, dat door de atoom
kracht beroerd is. Daarna zullen
6 kleine kanonneerbooten over de
golven naar de lagune scheren
alweer om de radio-activiteit te
meten.
De geiten, varkens en ratten
zullen verzameld en snel overge
bracht worden op een speciaal
uitgerust schip, waar dokters de
uitwerking zullen beginnen te be-
studeeren van de doodende gam
ma-stralen op de levende lichamen.
Tenslotte zal een leger van
natuurkundigen en onderzoekers
het eiland binnendringen, verlan
gend om te zien wat de bom heeft
aangericht.
Maandenlang zal Bikini van de
rest der wereld geïsoleerd blijven
totdat elk spoor van de atoom
splitsing zal zijn verdwenen.
De voorzitter van de stichting
toezicht politieke delinquenten,
heeft een rede gehouden over het
probleem der berechting. „Er is",
aldus spreker, „geen hoop op
herstel indien men die menschen
den rug toekeert. Het aantal ge
vallen, dat berecht wordt of voor
berechting in aanmerking komt,
bedraagt 150.000. Dit is teeke
nend voor het verbijsterend onbe
grip voor dit probleem. De ern
stigste gevallen mogen slechts
worden berecht", aldus spr., aan
formeele maatstaven.
Hetgeen thans geschiedt met
het probleem der politieke delin
quenten is afbraak. Tienduizenden
gevangenen zijn tot den bedelstaf
gebracht, beroofd van hun zelf
respect. van hun goed en van hun
werkgelegenheid. Duizenden vrou
wen zijn tot prostitutie vervallen
kinderen zijn van hun ouders ver
vreemd.
Herstel ls alleen mogelijk door
begrip van ons geheele volk. Op
den bodem van dit probleem, zoo
eindigde spreker. ,ligt de deugd,
hetgeen ook geldt voor den weg,
die leidt tot de oplossing".
Prins Bernhard wil het Prins
Bernhardfonds. waarvan Zijne
Koninklijke Hoogheid regent
is, voor de laatste maal nog
eens een dringend beroep doen
op het Nederlandsche volk om
te offeren voor dit fonds, door
morgen een echte anjer of een
anjer-embleempje te koopen of
in te teekenen op de lijsten.
Op deze wijze kan het Prins
Bernhardfonds onder leiding
van Prof. Dr. R. P. Cleveringa
het arsenaal worden in den
strijd voor de geestelijke en
cultureele zelfstandigheid van
ons volk.
Steunt het Prins Bernhard
fonds, dan steunt u onze jeugd
bij haar vorming, onze arbei
ders in hun ontwikkelings
werk, onze soldaten in hun
kwartieren, onze intellectuee-
len en kunstenaars bij hun
arbeid alles in hun eigen orga
nisaties en bij hun eigen acties.
De anjer, in 1940 symbool
van geestelijk verzet, thans
teeken van geestelijke vrijheid
en cultureele wederopbouw.
Op een gewestelijk congres van
het A.B. te Charleroi werd
een -motie aangenomen, waarin
het congres zijn sympathie betuigt
met de Luiksche stakers en de
zeer dringende bijéénkomst van de
nationale arbeidsconferentie eischt
om den algemeenen toestand te
onderzoeken en van gedachten te
wisseien. Het verzoekt zijn man
datarissen uit te gaan van de
resolutie die op het congres van
15 Juni werd aangenomen. Het
besloot Maandag aanstaande op
nieuw bijeen te koTnen en beves
tigde zijn voornemen, na raad
pleging van de arbeiders de alge
meene staking uit te roepen. In
geval de nationale arbeidsconfe
rentie niet plaats heeft, of indien
haar resultaten niet bevredigend
zijn".
Deze motie werd door alle aan
wezige leden, min 57 stemmen,
aangenomen.
De Spaansche onderzeeër C4 is
nabij de Balearische eilanden ge
zonken. De geheele bemanning
van 46 koppen is omgekomen. De
ramp is veroorzaakt door een aan
varing- met den Spaanschen krui
ser „Depanto".
„Gott strafe England" riepen
Donderdag demonstranten te
Hamburg, die protesteerden tegen
de komende uitzetting uit hun wo
ningen van 20.000 Duitschers om
plaats te maken voor het perso
neel van de Britsche bestuurscom
missie. Een delegatie der bewo
ners had om een onderhoud t ver
zocht met het hoofd van het mili
tair gezag, maar tijdens de be
sprekingen deden zich herhaalde
incidenten voor, zoodat de mili
taire politie het volk moest uit
eendrijven.
Men vreest, dat de bewoners van
de rustige wijken worden opge
hitst om aan de protestbetoogin-
gen te gaan deelnemen. Voor het
eerst sinds de bezetting zongen de
Duischers in het openbaar de oude
nazi-liederen. Vooral het Horst-
Wessel-lied. De anti-Britsche cam
pagne, zoo zeide een militaire
woordvoeder, heeft een gevaarlijk
péil bereikt, en dreigt de normale
werking van het bestuursappa
raat te verstoren.
In een rede voor de Nederland
sche radio te Soerabaja heeft een
vroeger leider van de „Hizboellah"
een kijai (Mohammedaansch
priester), die door Nederlandsche
troepen in de omgeving van Soera
baja gevangen genomen werd,
geklaagd over een dwaling in den
Mofhammedaanschen godsdienst
n.l. het geloof in „djimat" (talis
man) of onkwetsbaarheid en het
aanbidden van een halfgod,
welke dwaling heerseht onder In
donesische Mohammedanen en
hun volgelingen. De kijai viel zijn
fascistisch georiënteerde Pemoe-
da's aan over het bedrijven van
vele gruweldaden, zooals het ver
moorden van vrouwen, kinderen
en ouden van dagen en het levend
verbranden van spionnen onder
invloed van ikai's".
Hij herinnerde zijn toehoorders
aan de moorden te Tangerang en
de wreedheden vah Sabaroedin
(een Indonesisch luitenant), die
gevangenen in Soerabaja slecht
behandelt en levend verbrandt.
Spr. verklaarde, dat ook hij de
volledige onafhankelijkheid voor
Indonesië wenschte, doch niet
door moorden.
Hij .spoorde alle jongelieden aan
hun fascistische tendenz af te
leggen, Sjahrir te volgen en het
resultaat van de besprekingen
af te wachten. Tenslotte drong
de spreker er bij alle Mohamme
danen op aan terug te keeren tot
de „Tauhid" (de ware Mohamme-
daansche leer) en voegde er aan
toe, dat de werkelijke vijanden
niet de Nederlanders zijn, maar
degenen, die het ras geweld aan
doen en Indonesië tot ontwrich
ting en dood leiden.
Door de moeilijke voedselposi
tie in ons land is het noodzake
lijk, dat de productie tot het
hoogst mogelijke peil wordt opge
voerd. Hierdoor kunnen aankoo-
pen in het buitenland vermeden
worden, vooral waar het goederen
betreft, die oP eigen bodem ge
teeld worden.
Met oogstvoorziening 1946 wor
den onder meer bedoeld de bijzon
dere maatregelen, welke getroffen
zijn en nog getroffen zullen wor
den, om den landbouw te helpen
hij zijn zware en moeilijke doch
zeer belangrijke taak, aldus de
heer J. K. Melse, hoofdinspecteur
van het Bureau Oogstvoorziening
van het Ministerie van Landbouw,
Visscherij en Voedselvoorziening
in een Maandag gehouden radio
voordracht.
Door het Bureau Oogstvoorzie
ning en het Rijksarbeidsbureau
zijn de volgende maatregelen ge
troffen om in het tekort van
38.000 landarbeiders te voorzien.
De arbeidsbemiddeling wordt zoo
intensief mogelijk uitgevoerd met
als gevolg een juiste verdeeling
van arbeidskrachten. Streken
met een ruime of voldoende per
soneelsbezetting zullen arbeiders
af moeten geven aan gebieden met
een sterke onderbezetting. Het
vervoer van arbeiders zal soms
over groote afstanden moeten
plaats vinden, waarbij het Minis
terie van Landbouw, Visscherij en
Voedselvoorziening zoo noodig een
tegemoetkoming verstrekt in de
kosten van vervoer. Soms kun
nen arbeiders beter gehuisvest
worden en in bepaalde gevallen
kan ook hiervoor een subsidie
worden gegeven.
De inspecteur van den oogst
beslist tot uitvoering van het
werk, dat de landbouwer het ge
wone C.A.O.-tarief kost. verhoogd
met 20 o/o voor sociale lasten.
De heer Melse noemde als uiter
ste data voor het indienen van
aanvragen om oogstarbeiders:
voor het plukken van vlas en het
rooien van pootaardappelen: 1
Juli, voor den graanoogst 15 Juli,
voor aardappelen 1 Augustus, voor
bieten: 1 September. Alle aan
vragen moeten worden ingediend
bij het gewestelijk Arbeidsbureau
of een der bijkantoren.
De heer Melse eindigde zijn
voordracht met een oproep aan de
landarbeiders om bij den landbouw
te blijven en niet mede te doen
aan de algemeene zucht naar ver
andering.
In de bosschen en velden ligt
nog 100.000 ton munitie.
NXi de scholen haar poorten
gaan sluiten en de jeugd naar bui
ten trekt om weer nieuwe kracht
te verzamelen voor het komende
onderwijsseizoen, is het zaak te
wijzen op de gevaren, die voor
haar nog steeds in bosch en heide,
Parjjsche conferentie. De waar
nemende Ministers van Buiten-
landsche Zaken zijn Donderdag
ochtend bijeengekomen ter bespre
king van de vredesverdragen met
de Balkanlanden en Finland, ter
voorbereiding van de te houden
bijeenkomsten der Ministers van
de Groote Vier.
Fritsche over Hitier. Hans Frit-
sche, de laatste van Hitiers mede
werkers die tot het eind in Berlijn
is gebleven, heeft Vrijdagochtend
tijdens zijn verhoor voor het inter
nationaal tribunaal verklaard, dat
Hitier zelfmoord heeft gepleegd.
Volgens Tass zullen langs de
kusten der Noordpoolzee in den
loop der komende vijf jaren 140
nieuwe vuurtorens en zestien
radiobakens en radarstations wor
den gebouwd.
Het meerendeel der leden van
van het orkest van Milaan, dat
onder leiding van Toscanini te
Parijs zou concerteeren, heeft be
sloten zich niet naar de Fransche
hoofdstad te begeven uit protest
tegen de toekenning van het ge
bied van Briga-Tenda aan Frank
rijk.
Max Koegel, voormalig com
mandant van het concentratie
kamp Flossenburg, die dezer
dagen is gearresteerd, heeft zich
door ophanging van het leven
beroofd.
Aan den Sovjet-Russischen ge
leerde professor Alexander Zijda-
hof is een Stalinprijs toegekend
voor de .ontdekking van nieuwe
mogelijkheden van atoomsplitsing
door middel van Cosmische stra
len."
in duinen en velden verborgen lig
gen. H
Dit zijn niet de gebruikelijke
veronderstelde gevaren, die de
romantiek van lang vervlogen tij
den weer moet doen herleven, om
inhoud te geven aan het spel der
jeugd. Het zijn reëele gevaren
in den vorm van oorlogstuig, dat
door de oorlogvoerende partijen
bij de overhaaste vlucht, uit slor
digheid bij een snel optrekken of
met opzet allerwegen in ons land
is achtergelaten.
Het is een typisch verschijnsel,
dat oorlogstuig! zulk een sterke
aantrekkingskracht op de jeugd
heeft, maar in stede van zich te
verdiepen in de oorzaken van dit
verschijnsel is het allereerst nood
zakelijk het verschijnsel zelve
tegen te gaan en jederen invloed
te ontnemen. In de afgeloopen tijd
is de jeugd op de scholen herhaal
delijk gewezen op de gevaren, die
vooral nul bij het aanbreken van
de vacanties, in de aanwezigheid
van het overal verspreide oorlogs
tuig schuilen, want vooral nu is
zij licht geneigd paden, velden en
wegen te betreden, die niet zijn
vrijgegeven.
Nog steeds is het niet toelaat
baar te kampeeren op terreinen,
waar munitie heeft gelegen, daar
het geenszins zeker is of werke
lijk alle oorlogstuig verwijderd is.
Het devies „rook niet in bosch
en heide" krijgt nog meer betee
kenis, als men weet, dat in de
bosschen en velden nog ruim
100.000 ton munitie verspreid ligt.
Na de grondige voorlichting
op de scholen is het nu de taak
der ouders geworden er op toe
te zien, dat de kinderen van het
oorlogstuig af blijven.
Vaak gebeurt het nog, dat kin
deren, gevaarlijke voorwerpen als
pantservuisten, granaten of mij
nen als oorlogssouvenir mee naai
huis nemen. Zij moeten gemeld
en ingeleverd worden bij de plaat
selijke politie, die er dan zorg
voor draagt, dat het gevaarlijke
goed door deskundigen onschade
lijk wordt gemaakt.
In dit verband is het belangrijk
te weten, dat de veiligheids-appa-
ratuur van het oorlogsgoed na
eenigen tijd onklaar wordt, zoodat
bij de minste aanraking een explo
sie kan volgen. Daarom blijft het
parool „handen af". Waar het
voorwerp zich ook bevindt, in het
bosch, in het veld of aan de muur
als oorlogssouvenir, volsta met
melding bij de politie. Deskundi
gen weten er mee om te springen
maar de leek blijve er af.
De politie te Pola-Zladus wordt
uit Veneeia Giyiia gemold, heeft
een arsenaal ontdekt, waar twee
endertig zware machinegeweren
met ammunitie waren opgeslagen,
voorts geweren, revolvers en vele
kogels.
Minister Vos heeft in een toe
spraak voor een afdeeling van de
P. v. d. A. gezegd, dat. zoolang
de portefeuilleVerdeeling niet offi
cieel is bekend gemaakt, men
niets, maar dan ook niets kan ge-
looven van vroegtijdige publica
ties, doch in zijn uitlatingen en
conclusies was hij in ieder geval
zoo positief, dat we rustig mogen
aannemen, zooals we Donderdag
reeds meldden, dat in feite een
Roomüch-rood kabinet geformeerd
is. Minister Vos noemde Dr.
Beel een links-Katholiek, en voeg
de er aan toe, dat Beel blijk had
gegeven met de oude conserva
tieve politiek te willen breken en
samenwerking met de conserva
tieve partijen heeft afgewezen.
Mocht dit niet duidelijk genoeg
zijn, dan laat zijn verdere opmer
king geen twijfel over, ten opzich
te van het feit, dat de P. v. d. A
de leiding in handen heeft, als hij
zegt:
„Echter Ook aan het samenwer
ken met de K. V. P. waren moei
lijkheden verbonden. Ons speciaal
economisch program moest in
gang vinden in de regeerings-
politiek. De P. v. d. A. aal dan
ook den poot stijf houden, weten
de, dat de Katholieken zich in
dezelfde dwangpositie bevinden,
want beide partijen beseffen, dat
zij samen moeten werken. 'Het i«
hierbij opvallend, dat de P. v. d. A.
geen moeite heeft met het naar
voren brengen van geschikte man
nen. De K. V. P. beschikt hier
over niet in die mate, wat ag zelf
ook erkent".
Ook wat de fractievoorzitter
Mr. v. d. Goes van Naters op
merkte in zijn toespraak voor den
kring Haarlem van de P. v. d. A.
betreffende het regeeringspro-
gram:
„Als men het urgentieprogram
van de P. v. d. A. voor zich neemt
en men beziet de financieele eco
nomische en sociale paragrafen,
en men legt daar onze zienswijze
omtrent het Indonesische beleid
naast, dan heeft men het regee-
ringsprogram Beel".
Zeker waren er, vooral op gees
telijk gebied. zaken, waarover
men het met Dr. Beel nooit eens
zou worden, doch er was voors
hands zooveel te doen, dat men in
de komende jaren voorloopig
voort kon.
Daaruit kunnen we gevoeglijk
coneludeeren dat Dr. Beel zich
geconformeerd heeft met het pro
gram van de P. v. d. A. Als dit
inderdaad zoo is. is de vraag ge
wettigd of dit kabinet het ver
trouwen zal krijgen, wat het noo
dig heeft voor de tenuitvoerleg
ging van haar program.
Polen is een land met een lange
lijdensgeschiedenis. De Pruisen, de
Oostenrijkers en de Russen vielen
in den loop der laatste eeuwen
Polen binnen, verdeelden het land
en onderdrukten het volk; politie
ke en sociale opstanden verstoor
den gedurende een lange periode
steeds weer opnieuw het twijfel
achtig evenwicht. Eerst na den
eersten wereldoorlog in 1918 kon
Polen het Czaristische juk van
zich afschudden en werd onafhar,-
Maar de jonge Poolsche Staat
was geen lang ieven beschoren en
stond trouwens ook al vanwege
het fascistische karakter van het
Pilsoedski-regime. dat de nooden
en verlangens van het Poolsche
volk totaal negeerde op zwakke
beenen. De tijd tusschen de beide
wereldoorlogen was geen roem
ruchtige periode in de Poolsche
geschiedenis.
Op 1 September 1939 overvielen
de Hitler-horden het ongelukkige
Polen in den slaap en de cata
strophe. die zich toen afspeelde,
was ten hemel schreiend. Het bloed
van 6 millioen vermoorde Pool
sche Staatsburgers (het totaal
aantal inwoners bedroeg vóór den
oorlog 33 millioen) is een eeuwige
aanklacht tegen het moorddadige
nationaal-socialisme. In de Wes
tersche landen is men maar al
te vaak geneigd aan deze ontzet
tende catastrophe en de niet voor
te stellen verwoestingen van War
schau en tallooze andere steden
en dorpen te weinig aandacht te
schenken want Polen ligt zoo
ver weg...!
Maar Polen wil leven! Polen
werkt en bouwt zijn toekomst op!
De kern van het Poolsche volk is
gezond, ondanks het feit, dat ge
durende vele jaren het land ver
giftigd werd met vernietigende,
fascistische propaganda. Na lan
ge, hittere ervaring is men nu tot
de erkenning gekomen, dat nieuwe
wegen moeten worden ingeslagen.
Polen's toekomst zal met het wei
nig roemruchtige verleden niets
meer te maken moeten hebben.
Polen wil niet ten onder gaan
en heeft genoeg van de schrijnen
de tegenstellingen tusschen rijk en
arm, waaronder het land eeuwen
lang leed, vooral genoeg ook van
de heerschappij der groot-grond
bezitters. 0,9 der groot-grond
bezitters bezat in 1929 dertig pro
cent van den bodem. Groot-grond
bezitters d.w.z. eigenaars van
100 hectaren land, konden 45
van den voor den landbouw ge
bruikten bodem hun eigendom
noemen. Het grootste deel der
boeren echter leefde in jammer
lijke omstandigheden.
De afschaffing van het groot
grondbezit wordt thans echter
ernstig in Polen ter hand geno
men. Wat in het landbouwbedrijf
een agrarische reformatie teweeg
moet brengen, zal in de industrie
geschieden door een nationalisa
tie-proces. Wie beschikt over 50
hectaren grond of meer, wordt
volkomen onteigend. De betreffen
de mag öf een stuk grond henede"
de 5 hectaren overnemen en dit
bebouwen, öf kan een levenslange
rente van den Staat krijgen ge
lijk aan het salaris van een amb
tenaar met den rang b.v. van een
afdeelingsehef bij een ministerie.
De onteigende bodem wordt tus
schen kleine boeren en knechten
verdeeld.
De nationalisatie-wet socialiseert
een aanzienlijk deel van de eeo-
nomische bezittingen. Ook vreem
de belangen worden zwaar getrof
fen door deze doortastende maat
regelen, zoodanig, dat de Ameri
kaansche Gezant te Warschau zich
genoodzaakt zag een protest in
te dienen. In Zweden, dat onge
veer 190 millioen Kronen in aan
deden en effecten in Polen heeft
belegd, hebben deze maatregelen
in de betreffende kringen even
eens groote ontstemming verwekt.
„Voor een gezonden herophouw
van de nationale economie, als
mede voor de vestiging van de
economische onafhankelijkheid en
het opvoeren van den algemeene*
welstand" werden in Polen zonder
een enkele schadeloosstelling tot
Staatseigendom verklaard: alle
industrie-, mijn-, verzekerings-,
bank-, verkeers- en handelsonder
nemingen. welke aan het Duitsche
Rijk en Danzig, aan Duitsche of
Danziger burgers, aan Duitsche of
Danziger juridische personen of
aan door hen gecontroleerde maat
schappijen toebehoorden, alsmede
aan een naar den vijand overge-
loopen Poolschen Staatsburger.
Mèt schadevergoeding neemt de
Staat in eigendom over: maat
schappijen en bepaalde onderne
mingen speciaal aardolie-raffina
derijen, synthetische brandstof-in
dustrieën, electriciteits- en gas
bedrijven, alsmede waterleidings
bedrijven, wanneer deze meer dan
één gemeente bedienen; staalsmel-
terijen, oorlogsiuitrusting-, vlieg
tuig- en springstof-industrie, sui
kerfabrieken, branderijen, groote
brouwerijen, groote korenmolens
en oliefabieken lagerkoelhuizen,
belangrijke textielbedrijven, druk
kerijen. Andere industrieele on
dernemingen: spoorwegen, iuchtr
Staat tegen schadevergoeding wor
den overgenomen, indien deze in
staat zijn per ploeg meer dan 50
arbeiders aan het werk te zetten.
Tenslotte worden verkeers-on-
dememingn: spoorwgen, lucht
vaartmaatschappijen, alsmede de
telefoon, de telegraaf, de radio,
enz. genationaliseerd.
Polen heeft nieuwe wegen inge
slagen en hoopt hierdoor stabiele
en goed geregelde verhoudingen
voor zichzelf te scheppen.
De Polen weten, dat de weg naar
een gezonde, ruime toekomst lang
en moeilijk begaanbaar is, maar
zij zijn niet hang voor wat inspan
ning en willen hun doel door hard
werken hereiken.
Enrico de Nicola is tot voor
loopig hoofd van den Italiaanschen
staat gekozen.
