VOOR DEN ZONDAG.
TRIBUNAAL
r,, wm B in
IETS OVER
HET VERZETSWERK IN BELGIË
■LJmm
God en Mensch.
LEZERS DIE SCHRIJVEN.
PROVINCIALE BERICHTEN.
fff ABT
Predikbeurten.
Artsen te Calais
in staking.
Spel van vergissingen in
de Perzische kwestie.
TE TERNEUZEN.
Een Hollandsche stem over
de houding van Kardinaal
Van Roey tijdens de be
zetting.
AARDENBURG.
SCHAAKRUBRIEK.
P* 1
Q E Prediker
zegt in zjjn boek
(.Pred. 5 1) God is in den
Hemel, gij zijt op aarde. God is
in den Hemel. Er is een afstand
tusschen God en mensch, die van
den mensch uit niet te overbrug
gen is. Dit hebben we op de
rechte wijze te bedenken. Ons
past alleen de houding van diep
ontzag. God is groot en wij be
grijpen Hem niet. Wolken en don
kerheid omringen Zijn troon. Alle
familiaire omgang met God wordt
hier afgewezen. Wee den mensch
die den Almachtige in zijn dienst
wil stellen, die zjjn plaats tegen
over God vergeet en doet alsof hij
in Gods raad heeft gezeten!
GOD is, in den Hemel, Hebben
dan zij gelijk die zieggen, dat
het dwaas is te meenen, dat de
hooge God zich met deze wereld
en ons kleine leven zou bemoeien?
Is de mensch die dit toch gelooft
een dweper die alle nuchtere zin
voor de werkelijkheid mist? Neen.
Want zeker: God is in den Hemel.
Maar door het Evangelie mogen
we weten dat God, die in den
Hemel is, hier is geweest. Uit den
Hemel kwam Hij op deze aarde,
opdat wij van de aarde in den
Zaterdag 25 Mei 1946.
Ned. Herv. Kerk.
Terneuzen: 7.30 u. Avondgebed.
Zondag 26 Mei 1946.
Ned. Herv. Kerk.
Terneuzen: 10 u. Dr. L. J. Caze-
mier; 2.30 u. Ds. J. C. Sickesz.
Sluiskil: 10 u. Ds. J. C. Sickesz;
2.30 u. Dr. L. J. Cazemier.
Axel: 10 u. leesdienst; 2.30 u. Ds.
J. van de Graaff, van Sas van
Gent.
Zaamslag: 9.30 u. en 2.30 u. Ds. J.
A. Talma.
Hoek: 10 u. Ds. A. J. Kromhout;
2.30 u. Ds. A. J. Kromhout, bed.
H. Doop.
KloosterzandeDs. E. Saraber,
emer. pred. te Nijmegen, bed.
H. Doop.
Sas van Gent: 10 u. Ds. J. van
de Graaff.
Hulst: 10.30 u. Ds. W. L. Herma-
nides.
Hoofdplaat: 10 u. Ds. Pliester.
Biervliet: 2.30 u. Ds. A. J. van
den Ham.
IJzendijke: 10 u. Ds. Van 't Hooft.
Groede: 9 u. Ds. G. J. Derksen
Nieuwvliet: 10.45 u. Ds. G. J.
Derksen.
Zuidzande: 10.30 u. Ds. F. J. ter
666k
Cadzand: 10 u. den heer P. J.
Barnouw.
Retranchement (in de N.H. kerk):
2 u. Ds. F. J. ter Beek, bed.
H. Doop.
Doopsgezinde Gemeente.
Aardenburg: Geen dienst.
Gereformeerde Kerk.
Terneuzen: 10 u. Ds. C. van Nes,
van Magelang; 6 u. Ds. G. W.
van Houte.
Axel: 10 u. leesdienst; 2.30 u. Ds.
C. van Nes, van Magelang (nu
tijd. te Terneuzen).
Hoek (in de Chr. School): 10 u.
Ds. G. W. van Houte, bevesti
ging cand. F. W. Verveen; 2.30
u. Ds. F. W. Verveen, intrede.
Zaamslag: 9.30 u. en 2.30 u. Ds.
K. Bokma, van Waarder.
Gereformeerde Kerk.
(Vrijgemaakt Art. 31 D.K.O.)
Terneuzen: 10 u. stud. B. van
Riet, van Goes; 3 u. Ds. S.
Cnossen, van Blokzijl-Zwart
sluis.
Hoek: 10 u. Ds. S. Cnossen, van
Blokzijl, bev. cand. I. van Til;
6 u. Ds. I. van Til, intrede.
Chr. Geref. Kerk.
Zaamslag: 9.30 u. en 2.30 u. Ds.
J. C. van Ravenswaay.
Axel (Fröbelschool, Nieuwstr.): 7
u., Ds. J. C. van Ravenswaay.
van Zaamslag.
Gereformeerde Gemeente
Terneuzen: 9.30 u„ 2 u. en 6 u.
Leesdienst.
Hoek: 9.30 u., 2 u. en 6 u. Lees
dienst.
Oud-Geref. Gemeente.
Terneuzen: 9.30 u., 2 u. en 6 u.
Ds. A. de Reuver.
Roomsch-Katbolieke Kerk.
Terneuzen: 7 u., 8.30 u. en 10 u
TT TT. Missen; 2.30 u. Lof.
Hulst: 6.30 u„ 7.45 u., 9 u. en 10 u.
H. Missen.
St. Jansteen: 7.30 u„ 9 u. en 10.30
u. H. Missen.
Clinge: 7 u., 8.30 u. en 10 u.
H. Missen.
Leger des Heils.
Terneuzen: 10 u. en 7.30 u. Kapt.
D. Th. Krommenhoek.
Hemel zouden komen. Hij was in
léze wereld waarin wy leven, on
der de machten waaraan wy zijn
overgeleverd, in den strijd dien
wij te strijden hebben. En voor
ons heeft Hij gedragen, verdra-;
gen en overwonnen. Nu is Hij
weer in den Hemel. En omdat Hij
er is, zijn wij er ook. Waar het
Hoofd is, zijn ook de leden.
MAAR wij zijn t-och nog op aar
de! Ja, maar niet alleen. Zijn
belofte vergezelt ons in ons leven:
Zie, ik ben met U, alle de
dagen. Alle de dagenEn door
deze belofte gelooven wij hoe
wel wij op aarde zijn in niet?
van deze aarde of van deze
wereld. We gelooven alléén :n
onzen Heer in den Hemel. Mach
tige bewegingen kunnen over de
aarde gaan, invloedrijke stroomin
gen kunnen zich hier baanbreken.
We zien menschen die met hart
en ziel aan deze nieuwe bewegin
gen zich gewonnen geven. Daar
aan is, volgens hen, hun heil ver
bonden; daar gelooven ze aan en
daar moeten ze het van hebben.
Wij zien dit alles aan, maar wij
verliezen ons zelf er niet aan, wij
geven ons hart er niet aan. Wij
gelooven in alle deze dingen niet.
Wij gelooven alleen in onzen Heer
:n den Hemel. Van Hem moet
het komen, en zal het ook komen,
voor de wereld en voor ons.
Door het geloof in Hem die
in den Hemel is, weten wij van
een toekomst voor de wereld en
voor ons zelf. Er is een toekomst,
want Jezus die ten Hemel is ge
varen, zal alzoo wederkomen. De
geschiedenis is geen kringloop,
waarin altijd hetzelfde, maar dan
in een anderen vorm geschiedt.
De geschiedenis loopt uit op het
Rijk, het Rijk van Jezus Christus.
De tijd zal komen, dat de aarde
vol is van de kennis des Heeren,
gelijk de wateren den bodem der
zee bedekken.
De aarde zal zijn de Hemel en
de Hemel de aarde.
God zal zijn alles in allen.
GELDIGHEIDSDUUR
BOTERBONNEN VERLENGD.
Het Centraal Distributiekantoor
deelt mede, dat de geldigheids
duur van de boterbonnen 867 BMV
en 369 BMV is verlengd tot en
met 8 Juni a.s.
In Calais ondervonden huwelij
ken en begrafenissen stagnatie
doordat de artsen in staking gin
gen als protest tegen het feit, dat
de regeering in gebreke was ge
bleven hen van transportmiddelen
te voorzien. Verklaringen van
overlijden en van gezondheid (voor
huwelijken) waren niet te krijgen.
De gemeenteraad moest een
spoedaanvraag doen om een
regeeringsarts voor het teekenen
van de officieele stukken.
Vorige week Zaterdag deelde de
vertegenwoordiger van Trygve
Lie de Amerikaansche persbu-
reaux mede, dat de Perzische pre
mier, Soeltaneh. aan Lie had laten
weten, dat de Perzische regeering
,,zoo spoedig mogelijk" aan den
Veiligheidsraad rapport zou uit
brengen over de ontruiming van
Azerbeidsjan door 't Roode Leger.
Doch naar nu van bevoegde zijde
vernomen wordt, had dit telegram
van Soeltaneh in heit geheel geen
betrekking op de Sovjet-Perzische
kwestie voor den Veiligheidsraad.
Het was in feite het antwoord op
een brief van Lie van Februari,
waarmede hij de Perzische regee
ring mededeeling deed van een
door de algemeene vergadering
van de V. N. aangenomen resolu
tie over de wereldvoedselsituatie.
Zondag is de tekst van Soel-
taneh's telegram voor publicatie
vrijgegeven, ondanks de bezwaren,
die daartegen door den Perzischen
ambassadeur te Washington wer
den ingebracht. Hij wilde het
bericht n.l. eerst in Teheran
laten contröleeren.
Het thans door den Perzischen
ambassadeur ontvangen antwoord
op diens verzoek om inlichtingen
bevestigt, dat het telegram slechts
op de voedselsituatie betrekking
had.
bespreking tusschen Z.Ex. Minis
ter Ringers en zijn naaste mede
werkers eenerzijds en de hee
ren Burgemeesters van West
Zeeuwsch-Vlaanderen anderzijds,
moet het de vele lezers van dit
dagblad opgevallen zijn. dat de
trant, waarin dit verslag is ge
schreven, op zijn zachtst uitge-
gedrukt eenigszins spottend is te
noemen.
Men zal zich dan ook allerwegen
met verbazing hebben afgevraagd
of de opsteller van dit artikel
zich wel bewust is van de diep
ernstige kwestie, die hij hier op
deze. blijkbaar voor hem zoo ko
mische manier, behandelt.
Er is toch weliswaar in West
Zeeuwsch- Vlaanderen te veel ge
leden en gestreden om met dit
voor deze streek zoo belangrijk
onderwerp de draak te steken.
Het is ons inziens toch niet
noodig, dat de Minister, gesteund
door zijn naaste medewerkers, in
dit verslag worden uitgebeeld als
de bezetting van een fel omstre
den vesting, die op allerlei manie
ren het offensief van de Burge
meesters van West Zeeuwsch-
Vlaanderen, die ieder voor zich
voor de belangen van hun zoo
zwaar getroffen gemeenten opko
men, tracht te keeren.
Van een dergelijke bespreking
worden door de inwoners van West
Zeeuwsch-Vlaanderen resultaten
verwacht en het is al droevig ge
noeg. dat deze zoo lang op zich
laten wachten of geheel uitblijven.
Zoo'n artikeltje zal er zeker
niet toe bijdragen de in deze
streek met recht heerschende
groote ontevredenheid weg te ne
men, maar des te meer zal zoo'n
stijl de hoop en het initiatief,
welke niettegenstaande alle tegen
slagen toch onder de menschen
leven, totaal vernietigen.
Het ligt niet in de bedoeling,
dat de journalistiek de menschen
een rad voor de oogen moet
draaien, maar het is toch zeker
niet noodig, dat de Burgemees
ters die probeeren orde in den
wederopbouw-chaos te scheppen,
één voor één op een dergelijke
manier aan het publiek worden
voorgesteld.
Het ware beter, dat er eindelijk
eens een meer verheugend bericht
in de veel gelezen Vrije Zeeuw"
kon komen, waaruit bleek, dat in
Nederland met den wederopbouw
ernst gemaakt wordt, dat het niet
langer een „papieren" wederop
bouw is, een treffend voorbeeld
van bureaucratie en grove geld
verspilling, doch dat er werd aan
gepakt.
Dankend voor de plaatsruimte.
A. HACK.
P. J. PRIESTER.
Biervliet, 21 Mei 1946.
De Iraaksche Minister van Fi
nanciën heeft in het parlement
verklaard, dat Irak 200.000 pond
sterling beschikbaar gesteld heeft
„om Palestina van het Zionisme
te redden".
14 R. I. op Java.
Met medewerking van kapitein
Fassaert het volgende:
Met ons vertrek van Tanah
Abang op 14 Me 1.1. sloten wij de
eerste periode af van ons verblijf
op Java. Het is een mooie en
leerzame tijd geweest waaraan
velen van ons met genoegen terug
denken.
Geheel onbekend met de toe
standen hier, goed getraind doch
zonder gevecMservaring, kwamen
wij voor een zware taak te staan,
doch wij hebben er ons doorgesla
gen en goed ook
Helaas, zonder kleerscheuren
zijn wij er niet afgekomen, en
hebben wij in deze periode een
kameraad verloren, die ons altijd
als een voorbed 1 van kameraad
schap en moed b'j zal blijven.
Door ons optreden zijn wij be
kend, ja, ik durf haast te zeggen,
populair geworden in Batavia en
omgeving.
Dat kwam :ot uiting op de
parade ter eere van Prinses
Juliana's verjaardag.
De 3e Compagnie vertegen
woordigde heit 14 R. I. daarbij op
waardige wijze.
Er werd „machtig" geloopen,
maar het werd ons ook erg mak
kelijk gemaakt, want je rug richt
te zich vanzelf lij het hooren van
de kreten: Hup, de Zeeuwen;
Pesing, Depok enz.
Koude prikkeltjes liepen over
je rug van ontroering bij het
hooren van zooveel spontane
toejuichingen.
Het deed ons zoo goed, want
vooral een solcaat is o zoo ge
voelig voor dergelijke dingen.
Over onze acties en patrouilles
behoef ik U niets te vertellen,
want vele Pemoeda's doen hun
weten, ja misschien zelfs meer
dan wij want er worden soms
brieven geschreven naar vriendjes
of kennissen, die je beslist met
een korreltje zout moet nemen.
En heusch zoo erg is het niet.
want vele Pemoeda's doen hun
oogen dicht voor ze schieten tot
groot gemak voor ons.
Voor Jappen geldt dit niet, die
kijken soms veel te goed, als je
ze er tenminste tijd voor geeft.
Nu zitten wij op Meester Cor
nells, gelegerd in aardige bunga
lows. om te genieten van een wel
verdiende rust. die evenwel elk
moment kan verstoord worden
door het alarmsein.
Wij zijn n.l. bestemd om direct
ingezet te worden op alle moge
lijke plaatsen waar het onrustiger
wordt of wasr versterking ge
vraagd wordt bij een eventueele
actie of aanval.
Het geheele bataljon is hier ge
concentreerd en wij brengen den
tijd door me)t lichten dienst en
sport in de morgenuren, 's mid
dags een tukje doen en 's avonds
gaan we, netjes opgedoft, de stad
in voor ontspanning, of wordt er
geschreven naar vrouw of meisje.
Verder wachten we in goed ver
trouwen de dingen af, die komen
zullen, en zullen dan met frisschen
moed aan de taak beginnen, die
ons opgelegd wordt, er verzekerd
van zijnde, dat wij Zeeuwen hierin
ten volle zullen slagen met elkaar
en door elkaar.
Vele groeten van ons allen, en
het gaat ons goed in alles!
G. C. KUZEE.
W. ZEEUWSCH-VLAANDEREN
EN DE WEDEROPBOUW.
Mijnheer de Redacteur!
Naar aanleiding van het in ,,De
Vrije Zeeuw" van Dinsdag 21 Mei
j.l„ opgenomen verslag van de
Zitting van Donderdag 23 Mei.
(Vervolg.)
Cherchez la machine.
Zoo de 35-jarige Richard Aude-
naert voor het Tribunaal, was ver
schenen met de bedoeling, om èn
de leden van dit college èn het
publiek eens een bijzonder vroo-
lijk half uurtje te bezorgen, dan
is hij hierin ten volle geslaagd.
Zijn optreden werd een uitbundig
en daverend succes en men heeft
dan ook gegierd van het lachen.
Wat Mr. Kegge op zeker oogen-
blik deed opmerken, dat deze man
conferencier in een of ander caba
ret had moeten worden! Hetgeen
echter niet zeggen wilde, dat het
Tribunaal geloof hechtte aan de
lachwekkende praatjes van dezen
arbeider uit Zuiddorpe, die er van
werd beschuldigd, den vyand hulp
te hebben verleend, door vrijwillig
naar Duitschland te zijn gaan
werken.
Vanzelfsprekend ontkende Ri
chard schuld en volgens hem zou
het Arbeidsbureau te Zwolle er
aan debet zijn, dat hij naar
Duitschland moest. Ook de ver
klaring die hij destijds bij de poli
tie aflegde, bleek thans niet meer
op waarheid te berusten. De
wachtmeester had zoo maar wat
opgeschreven en het was een erg
ongelukkig verhoor geweest! Al
dus Richard, die misschien dacht,
dat het daarmede afgeloopen was.
Edoch, het Tribunaal had nog
een kleinigheid in petto en Mr.
Kegge tooverde een aantal brie
ven te voorschijn, waaruit bleek,
dat het met de onschuld van den
„gedwongen" Duitsehland-ganger
heelemaal zoo'n vaart niet liep.
Zoo was er een brief bij, gericht
aan den „geachten leider" van de
Landstand, waarin Richard ver
klaarde, kennismaking met de
Cuitsche boeren zeer te zullen ap-
precieeren. En verder waren er
nog meer kattebelletjes eveneens
gericht aan dit lugubere instituut
en ook aan een Duitsche firma.
Voorts bleek „Volksgenoot" Aude-
naert ook in correspondentie te
hebben gestaan met den Staflei
der van een of andere landsver-
raderlijke instelling. Op alles wat
men den wel wat onthutsten
Richard echter onder de neus
wreef, had hij slechts één excuus:
Hij had iets willen doen om een
zekere machine uit Duitschland
te kunnen halen! Hij wist zelfs
niet aan welke „leider" hij zijn
brieven geschreven had!. Al zijn
schrijverij was maar onzin ge
weest!
En wat men ook zei of aan
voerde Richard kroop zooals
de voorzitter opmerkte weg
achter zijn machine en was daar
niet vandaan te krijgen. Zijn
machine, iets nieuws op het gebied
van vlasdorschen, was zijn hobby
en hij had er zelfs zooals uit
een brief bleek „Verwalter"
voor willen worden! Al wist hij
dan niet, volgens zijn zeggen, wat
dit voor soort baantje was.
„Maar," zei Richard." het was
dan ook een prachtmachineEn
terwijl de mislukte vlasdorscher en
teleurgestelde Verwalter, schaap
achtig rondkeek, snikte de zaal!
Nadat nog gebleken was, dat
deze man, die men, getuige zijn
zonderlinge uitlatingen en onbe
nullige wijze van verdedigen ge
voeglijk als het prototype van den
dommen mensch kan beschouwen,
reeds gedurende 7% maand ge
ïnterneerd is geweest, was het
woord aan Mr. Tichelman, die het
ondankbare karweitje had, te
trachten, dit door den besch. be
dorven zaakje weer wat op te
knappen.
Mr. Tichelman wees er o.m. op,
dat zijn cliënt destijds heeft moe
ten kiezen tusschen fabrieksar
beid en landarbeid in Duitschland.
Hij vroeg zich af, waarom deze
man moest worden vervolgd, ter
wijl b.v. zoovele boeren die vrijwil
lig voor de weermacht reden, vrij
uit gaan. Volgens pleiter is dit te
danken aan het feit, dat het hier
een typisch Zuiddorpsch geval be
treft. Schero becritiseerde hij
vervolgens de houding van een
burgemeester, die zich gedurende
de bezetting beijverde voor de
palenplanting en die na de bevrij
ding optrad als gerechtenispala-
dijn.
Pleiter spreekt tenslotte de hoop
uit, dat besch. niet meer geïnter
neerd zal worden en laat de ver
dere beoordeeling van dit geval
volgaarne aan het Tribunaal over.
Een leuke familie.
Hierna stond terecht de 52jari-
ge Johanna Koole, zonder beroep te
Sas van Gent, terzake, dat zij blijk
heeft gegeven van ingenomenheid
met den vijand door vertrouwelij-
ken omgang met Duitsche mili
tairen.
Johanna ontkende en zelfs haar
eigen vroegere verklaringen zijn
niet waar. Zij ging slechts met
de Duitschers om, omdat zij bij
hen melk moest leveren. Bij het
verdere verhoor komen zonderlin
ge dingen aan het licht, een harer
dochters is met een Mof gehuwd,
terwijl een andere spruit door toe
doen van zulk een Germaan met
een kind gezegend werd. Johanna
zelf moet eens getracht hebben
door middel van het Arbeidsbu
reau, haar echtvriend, met wien
zij niet voortdurend in rozengeur
en maneschijn schijnt te leven
naar Duitschland getransporteerd
te krijgen. Dit laatste ontkent zij
echter en noemt het laster.
De man, die ook nog gehoord
werd, probeerde er nog van te ma
ken, wat er van te maken viel, hij
moet nu eenmaal leven met zijn
vrouw! Doch erg overtuigend
klonk het niet.
De verdediger, Mr. de Rechter,
verklaarde, dat er op de ten laste
legging niet veel viel af te dingen,
doch wees er op, dat de vrouw
niet voor haar dochters verant
woordelijk is. Hij verzocht van
verdere interneering Johanna
Zoo pas teruggekeerd van een
reis in België, zouden wij de lezers
van ,De Vrije Zeeuw" willen wij
zen op een daar reeds eenigen tijd
geleden verschenen boek: Kardi
naal Van Roey en de Duitsche
Bezetting.
De Kardinaal van Mechelen is
een figuur, die altijd veel invloed
heeft gehad in het openbare leven
van België. De prachtige houding
van Kardinaal Mercier tijdens den
vorigen oorlog heeft daartoe het
hare bijgedragen. Nu is Kardinaal
Van Roey geen Kardinaal Mercier.
Even groot en ook wel indruk
wekkend van gestalte, heeft hij
bijv. lang niet datzelfde aristocra
tische voorkomen. Evenals Kar
dinaal De Jong. is hy trouwens
van eenvoudige afkomst. Was
Kardinaal Mercier zeer welbe
spraakt, zijn opvolger is van
een legendarische zwijgzaamheid.
Teen hij nog de rechterhand was
van Kardinaal Mercier, en per
ongeluk een benoeming, die niet
doorging, iets te vroeg had be
kend gemaakt, moet deze plagend
hebben gezegd: Mgr. Van Roey
spreekt nooit, en als hij zijn mond
open doet, zegt hij ook nog iets,
wat hij niet mag zeggen".
Onder den oorlog heeft deze
zwijger laten zien wat hij waard
was. De Duitschers hebben in
Nederland eens het gerucht ver
spreid, dat Kardinaal Van Roey
zou hebben toegestaan, daJt de
vaandels van de Belgische Oost-
fronters in de kerken werden ge
wijd enz. Wij zijn bij ons bezoek
aan Nederland destijds zoo vrij
geweest om dit onmiddellijk als
leugen te brandmerken. Kort te
voren had hij immers nog een zeer
duidelijk commentaar gegeven op
de Pauselijke Kerstboodschap,
welke de overval op de kleine
volken duidelijk afkeurde. Wij
herinneren ons nog, met hoeveel
vreugde wij dezen herderlijken
brief hebben voorgelezen in de
kleine kerk van Jezus-Eick bij
Brussel, kort nadat de Pastoor,
onze vriend, door de Duitschers
was weg gehaald. Het bleek later
Door Pater Steltenpool S. V. D.
de bedoeling geweest te zijn, om
door deze leugens de Katholieken
in de war te brengen.
Intusschen kan men wel zeggen,
dat over het algemeen de brieven
van den Belgischen Kardinaal niet
dien indruk maakten, welke aan
de brieven van onze Bisschoppen
eigen was. Daarbij dient echter
het vlammend protest van 15
Maart 1943 uitgezonderd te wor
den. Kardinaal Van Roey moge
Vlaming zijn, z'n brieven maken
den indruk in het Fransch te zijn
gedacht. Trouwens, als hij per
brief spreekt, heeft hij meestal
zooveel .e zeggen, dat men zich
afvraagt hoë men dat op een Zon
dag allemaal voorgelezen kan
krijgen.
De houding van den Kardinaal
was van het begin af duidelijk.
Hij heeft nooit moeilijkheden
gezocht met de Duitsche bezet
ting, maar is de moeilijkheden ook
niet uit den weg gegaan. Reeds in
October 1940 kwamen de Duit
schers dat aan de weet. Toen zij
zich trachtten te mengen in de
innerlijke aangelegenheden van de
Katholieke universiteit van Brus
sel, wees de Kardinaal deze in
menging onmiddellijk af. Hij had
met deze radicale weigering meer
succes dan de vrije universiteit
van Brussel, welke haar aanvan
kelijk iets meer tegemoetkomende
houding moest betalen met de
latere sluiting. De universiteit
van Leuven kon ondanks moeilijk
heden haar colleges blijven geven
(de Duitschers waren in België
anders dan bij ons), ofschoon haar
rector, Mgr. Van Waeyenbergh,
de weigering om de adressen der
studenten uit te leveren moest
boeten met achttien maanden ge
vangenisstraf. Verschillende Ne-
derlandsche studenten werden on
derduiker in Leuven en werden
daar op alle mogelijke wijzen
geholpen.
Herhaaldelijk kwam de Kar
dinaal op tegen het onrecht, dat
de Belgische bevolking werd aan
gedaan, zoowel wat voeding als
wat gedwongen tewerkstelling
aanging. Hij trok in dit opzicht
één iyn met den Koning. Zijn brie
ven eischten de vrijheid, die men
op democratischen grondslag mag
eischen. Vooral dient vermelding
zijn steun aan de vervolgde Joden,
wier kinderen bij 'tientallen wer
den ondergebracht in (Je kloosters.
Toen men in een dezer kloosters
een onderzoek wilde instellen,
kreeg de overste gedaan, dat men
eerst de koffers der kleinen mocht
pakken. In den nacht daarop
werden de Joodjes door een onder-
grondsche bende ontvoerd. Men
kon niet bewijzen, dat de zusters
mede in het complot zaten.
Zoo zou er nog veel gezegd
kunnen worden over het verzet
van Kardinaal Van Roey.
Tegen het einde van den oorlog
heeft de Kardinaal wel eenige
critiek uitgelokt door zijn brief
tegen de Engelsche bombardemen
ten. Persoonlijk hebben wij den
wel wat scherpen toon niet geheel
kunneii waardeeren. Wij wijzen
er echter op, dat de bombarde
menten in België zeer slordig
werden uitgevoerd, iets wat na
dien brief, voor zoover wij ons
herinneren, niet meer voorkwam.
Het laatste protest was gericht
itegen het wederrechtelijk wegvoe
ren van den Koning. Over dat
droeve feit met heel den nasleep
van laster, intriges en verdeeld
heid. die er het gevolg van zijn
geweest en die de bijna geheelde
breuk in het Belgische volk, weer
opnieuw aan den dag dreigen te
brengen, zullen wij verder maar
zwijgen.
Wij wenschen het Belgische
buurvolk, dat wij onder het verzet
en bij de naderhand zoo ruim be
toonde hulp hebben leeren waar
deeren van ganscher harte den
echten vrede.
Pater STELTEiNPOOL S. V. D.
knapte eerder reeds 10 maanden
op te willen afzien en ook geen
veruere maatregelen te wilier
toepassen, behoudens dan rrr'«-
schien ontzetting uit de kiesrech
ten.
Kleingoed.
Verder stonden nog terecht.
Urbain Leons Spuesens, 29 jaai
arbeider te Zuiddorpe, beschuldigd
van hulpverleening aan den vij
and, door vrijwillig in Duitschlan.j
te zijn gaan werken.
Besch. verklaart niet vrijwillig
te zijn gegaan, hij zat in finan-
cieele moeilijkheden en kon hier
geen werk krijgen.. Hij vindt het
wat vreemd, dat juist van zijn ge
val werk werd gemaakt en in
verband daarmede wijst hij er op.
dat er bijv. toch ook burgemees
ters zijn, die voor, tijdens en na
de bezetting hun ambt bekleed
hebben en nog bekleeden.
Oscarina Maria de Puysseleire.
23 jaar, zonder beroep te Zuid
dorpe, werd ten laste gelegd ver-
trouwelijken omgang met Duit
sche militairen en hulpverleening
aan den vijand door in Duitsch
land te gaan werken.
De feiten werden in hoofdzaak
door de besch. bekend, alleen ver
klaarde zij niet regelmatig met
Duitschers te zijn omgegaan.
Naar Duitschland ging zij om het
daar ook eens te kunnen zien. Zy
is gedurende 8 maanden geïnter
neerd geweest, doch weet niet
meer wanneer zij losgelaten werd.
Tot haar verdediging heeft zij
verder niets meer te zeggen.
Arthur de Lessine, 27 jaar. fa
brieksarbeider te Sas van Gent,
werd er van beschuldigd, te heb
ben getracht melt behulp van een
Duitscher saccharine naar België
uit te voeren.
Arthur ontkende hardnekkig, de
saccharine was bestemd voor een
vriend in Sas van Gent en niet
voor België. De Duitscher ging
glechts mee naar Goes om de ver
boden waar te halen, daar Arthur
toevallig juist een arm gebroken
had en zoodoende de last van 11
kg niet kon dragen. Het was
heelemaal de bedoeling niet ge
weest oim ongehinderd de kom
miezen te kunnen passeeren.
Overigens had er voor hem niet
veel geluk aan de saccharine ge
zeten, alles was in beslag geno
men en dit „zoete" zaakje kostte
hem reeds 11 maanden internee
ring en 6 weken gevangenisstraf
Volgens zijn zeggen had hy na de
eerste mislukte transactie in de
saccharine, onmiddellijk de bakens
verzet en was hij in de „tabak"
gegaan. Saccharine smokkelen
was nooit zijn bedoeling geweest!
De voorzitter vond hem tame
lijk onnoozel en spoorde Arthur
aan, om toch maar te bekennen.
Doch deze voelde daar blijkbaar
niets voor en hield het op zijn
vriend en zijn gebroken arm.
'De uitspraak in alle zaken werd
bepaald op Donderdag 6 Juni a.s.
TERNEUZEN.
Chr. Hist. Unie.
In verband met de komende
verkiezingen voor de Provinciale
Staten hield de Christelijk-Histo-
rische kiesvereeniging te Terneu
zen Donderdagavond in de boven
zaal van Café De Vrieze op de
Markt een, ook vanuit de omlig
gende plaatsen, goed bezochte
vergadering, onder leiding van
den heer C. A. Kaan, secretaris.
De aangekondigde spreker, de
beer W. H. Tilanus van Den Haag,
Kamerlid en voorzitter van het
hoofdbestuur der C.H.U., moest
zeer tot zijn spijt, op het laatste
oogenblik zijn komst afzeggen,
daar dringende zaken rondom den
uitslag van de gehouden Kamer
verkiezingen hem aan Den Haag
gebonden hielden. In zijn plaats
kwam de heer Wlagenaar, die een
waardig vervanger bleek te zijn,
en met zijn boeiend en enthousiast
betoog van het begin tot het ein
de niet alleen de aandacht der
vergadering had. maar ook de
tongen losmaakte, zoodat op zijn
rede een uitgebreide en levendige
discussie volgde.
In het licht van de Kamerver
kiezingen zag spreker dezen
avond als een dank- en een bid
stond. De Christelijk-Historischen,
die zich allerwegen handhaafden
en in sommige provincies, zooals
ook Zeeland, het stemmental be
naderden, dat hun in 1937 bij de
Statenverkiezingen toeviel, hebben
alle reden om met dankbaarheid
op de afgeloopen week terug te
zien. Zij kwamen met geen klin
kende beloften tot de kiezers,
doch slechts met herinnering aan
hun beginsel. Donkere maanden
werden doorgemaakt en het was
pijnlijk om oude vrienden te moe
ten verliezen, die meenden voor
ons volk beter werk te kunnen
doen in de nieuwe concentratie, de
Partij van den Arbeid. Ook het
uittreden van enkelen, die de
Protestantsche Unie stichtten,
werd als een verlies gevoeld.
Niettemin heeft de uitslag der
verkiezingen duidelijk bewezen,
dat de steeds weer door tegen
standers naar voren gebrachte be
wering, als zou ons volk van
Christelijke Partij-organisatie
niet meer willen weten, een fabel
genoemd moet worden. De kie
zers hebben in dit opzicht klare
taal gesproken, zooals blijkt uit
het door de confessioneele partijen
behaalde aantal stemmen en ze
tels. Er is voor de Christelijk-
Historische Unie een toekomst en
een taak. een taak, ook ten
opzichte van de komende Staten
verkiezingen. die zeer belangrijk
genoemd moeten worden, en
waarvoor spreker aller belangstel
ling en steun inriep.
Aan de discussie werd door zeer
velen deelgenomen. Het was
eigenlijk meer een stellen van vra
gen. daar de aanwezigen het met
het gesprokene zeer wel eens ble
ken te zijn. De wenschelijkheid
werd gevoeld van grondige studie
van de politieke problemen door
de jongeren, zoodat al dadelijk
werd besloten tot oprichting van
een Jongeren-groep. Ook werd
het noodzakelijk geacht, dat een
Dagblad, zooals. eertijds „De Ne
derlander", de Christelijk-Histo-
rische beginselen zal toelichten en
propageeren. Dit raakte de duis
tere vraag van de oprichting
kort na de bevrijding van het
blad „De Nieuwe Nederlander",
dat zich geheej in dienst van de
Partij van den Arbeid gesteld
heeft.
Uitvoerig stond spreker hierbij
stil. en het is te verwachten, dat
aan de gegronde verlangens naar
een eigen blad in de naaste toe
komst zal kunnen worden voldaan.
De vergadering, die zich ken
merkte door een uitstekende stem
ming, hield voor de toekomst rijke
belofte in. De Christelijk-Histori
schen, in Zeeuwsch-Vlaanderen en
daarbuiten, gaan met moed
verder.
In den nacht van 21 op 22 Mei
is uit het gevang uitgebroken
een zekere Cauwels, algemeen
bekend in Aardenburg als „Tar-
zan".
Het is een buitengewoon gladde,
vlugge knaap, zelfs geboeid was
hij zoo er uit verlost. Hij draagt
zijn bijnaam niet voor niets.
Hij heeft waarschijnlijk de wijk
naar België genomen. (Een echte
smokkelaar.)
BRESKENS.
Toerisme.
Ook op toeristisch gebied gaat
het langzaam vooruit.
De geofferde pion.
Het kan voorkomen, dat men
een party, die ©ogenschijnlijk ver
loren (remise) is. toch nog red
den kan door op het juiste mo
ment een pion te geven. Hier vol
gen eenige eindspelen waarin dit
gebeurt. (Het kost teveel ruimte
om van eiken stand een diagram
te geven.)
I. Wit: Kh2, pion g4.
Zwart: Kf6, pion g5.
Wit begint en maakt remise.
Eigenlijk is hier van een offer
geen sprake, daar wit zijn pion
niet kan verdedigen. De finesse
echter zit hierin, dat wit er voor
moet zorgen het tegenveld g2 te
betreden, zoodra zijn pion geno
men wordt.
1. Kh2g2, Kf6e5, 2. Kg2—
g3, Ke5e4, 3. Kg3—g2, Ke4—
f4 4 Kg2h3 Kf4—f3, 5. Kh3—
h2, Kf3Xg4, 6. Kh2g2! Zwart
kan nu niet meer winnen. Op elke
andere zet wèl (gaat dit zelf na)
6. Kg4—f4, 7. Kg2f2, gS—
g4, 8. Kf2g2. g4g3, 9. Kg2—
gl! Kf4f3, 10. K.glfl (of hl),
g3g2t. 11. Kfl—gl, Kf3g3 en
pat.
Het volgende eindspel is een
voudig. maar de eerste zet is bij
zonder fraai.
a b c. d e f g h
Wit begint en maakt remise.
Een zet met den koning is tout,
hiiv.: 1. Ke2, Kf5, 2. Kf3, Kg5:,
3 Kg3, Kf5, 4. Kf3. f6, 5. Ke3.
Kg4 en wint, of 1. Ke2, Kf5 2. g6,
Kg6: (Indien fg6:, dan 3. Kf3,
remise!), 3. Kf3, Kf5 (niet Kf6
4. Kf4!, remise) en wint.
De eenigste zet die overblijft is:
1. g5g6!, f7Xg6, 2. Kei—e2!
(oppositie uit de verte, Ke6eo,
3. Ke2e3, enz., of 2. g6g5.
3. Ke2f3, Ke6f5, 4. Kf3—g3,
g-5g4, 5. Kg3g2, remise.
IH. Wit: Kc6, pion b4.
Zwart: Ka7, pion a6.
Wit begint en Zwart maakt
remise.
1. Kc6c7, Ka7—a8, 2. Kc7—
b6, a6a5, 3. Kb6Xa5 (ba5: is
direct remise, want de Zw. koning
kan dan niet uit de boek verdre
ven worden), Ka8a7! 4. b4—b5,
Ka7b7, enz.; remise. Speelt wit
echter 3. b4b5, dan moet Zwart
antwoorden met Ka8b8! (remi
se) en niet met a5a4, daar hij
dan zou verliezen: 4. Kb6c7, a4
a3. 5. b5b6, a3a2, 6. b6
b7+ en 7. b7b8D+
IV. Wit: Kg5, pionnen c5 en e7.
Zwart: Kc7.
Zwart is aan zet, Wit wint.
Wel is Wit 2 pionnen vóór, maar
om te winnen moet hij zorgvuldig
spelen.
1. Kc6d7 (natuurlijk het
eenigste), 2. Kg5f6, Kd7e8, 3.
Kf6e5! (Ke6 of c5c6, heide
pat), Ke8Xe7 (Kd7. dan 4. e8Dt,
Ke8: 5. c6, Ke7, 6. Kd5, Ke8, 7.
Ke6! en wint) 4. c6 en wint.
V. Wit: Kd5, pionnen b5 en b6.
Zwart: Kb8.
Zwart is aan zet en maakt
remise.
1 Kb8b7, 2. Kd5c5,
Kb7b8(Na 2. Kc8? kan
Wit een winnend pionoffer bren
gen n.l.: 3. Kc6, Kb8, 4. b7, Ka7,
5. b8Dt. Kb86. Kb6 en wint), 3.
Kc5c6, Kb8c8, 4. Kc6 d5 (4.
b7 Kb8 of 4. Kc5, Kb7, beide
remise), Kc8—b7. Wit probeert
het nu achterlangs, maar dat lukt
evenmin. 5. Kd5c5, Kb7 -b8!
6. Kc5b4, Kb8b7. 7. Kb4a5,
Kb7b8! (niet a8 of c8), 8. Ka5
a6, Kb8a8. Remise.
VI.
1. Ke5—f6. Kd7d8 een
anderen zet is het eenvoudig ge
noeg), 2. d6d7! (met kontngs-
zetten kan Wit niet verder ko
men), Kd8Xd7, 3. Kf6—f7, Kd7—
d8, 4. Kf7—e6, Kd8—c7, 5. Ke6—
e7, Kc7c8, 6. Ke7d6, Kc8—
b7, 7. Kd6d7, Kb7—b8, 8. Kd7
Xc6 en de pion kan ongehinderd
doorloopen.
Ook achter zijn pionnen om kan
Wit het doel bereiken: 1. Kd4,
Kd8, 2, Kc4, Kc8, 3. Kb4, Kb8, 4
Ka5, Kb7, 5. d7. Kc7, 6. Ka6 Kd7:
7, Kb7 enz.
VII.
en h5.
Wit: Ka5, pionnen h4
a b 'c d e f g h
Wit begint en wint.
Zwart: Kb3, pion g7.
Wit begint en wint.
1. Ka5b5, Kb3c3, 2. Kb5—
c5, Kc3d3, 3. Kc5—d5, Kd3—e3.
4. Kd5e5, Ke3—f3, 5. Ke5—f5,
Kf3g3, 6. h5h6! g7Xb6, 7. h4
Ti5, Kg3h4, 8. Kf5—g6 en
wint.
Fout zou geweest zijn: 1. h6.
gh6: 2. Kbö, h5! en op 7. Kgö
volgt 7, Ke48. Kh5:, Kf5"
Remise.
