De reactie van Ned.-lndie
Het heden en de toekomst
:ondpI
op de verkiezingsuitslagen.
Wecetdttieuws Ut fóiisett.
r
Kabinet Schermerhorn
Toch oorlog tusschen
Perzië en Azerbeidsjan
od en
LEZERS
MAANDAG 20 MEI 1946.
Verwelkoming van het
Prinselijk Paar.
Ontmoeting van
Dr. van Mook en Sjahrir
Valsche stembiljetten
in Tilburg. 9
demissionair.
I
Het Republikeinsche
rijstaanbod aan~ India.
lasq—iq t uq
xnoj si
van Suriname.
het I
Hoofdredacteur:
Herm. Steegerda.
Redacteuren:
P. L. D. J. van Oeveren.
S. W. Henry.
Redactie-adres:
Noordstr. 55-57, Terneuzen.
Tel. 2510 - Na 6 uur 2073.
Hoofdagentschap voor
West Zeeuwsch-Vlaanderen
Willemsweg 83, Schoondijke
DE VRIJE ZEEff
4 2de Jaargang No. 203.
Uitgave: Stichting „De Vrije Zeeuw" Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande - Terneuzen.
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.minimum
per advertentie f 1,50
Inzendingen advertenties
tot des namiddags 4 uur.
Rubriek kl. advertenties:
15 regels 60 ct.; iedere
regel meer 12 ct. Ver
melding brieven onder
nr. Bur. van dit Blad
10 ct meer i
Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal.
De officieele reactie op de ver
kiezingsuitslagen in Nederland be
perkt zich hier in alle kringen tot
uitingen van verrassing over het
feit dat de Partij van den Arbeid
zich niet als de grootste partij
heeft kunnen handhaven., zuiks
tengevolge van het verlies aan
zetels, dat zij, naar men meent,
aan de communisten heeft ge
leden.
Met betrekking tot de verkie
zingen en haar gevolgen voor de
oplossing van de Indonesische
kwestie geven verantwoordelijke
kringen, over 't algemeen er de
voorkeur aan af te wachten en te
zien of de politiek van de huidige
rt„eering zal worden gehand
haafd door de herbenoeming van
Prof. Schermerhorn als Minister-
President.
Naar aanleiding van. de stem
ming over de motie-Van Poll
neemt men hier algemeen aan, dat
de coalitie tusschen de Katholie
ken en de Partij van den Arbeid
een groote kans heeft te worden
verwezenlijkt.
Het bericht, dat de besprekin
gen tusschen Dr. Van Mook en
Sjahrir Zondag zouden worden
hervat wordt in de meeste krin
gen beschouwd als een vingerwij
zing, dat, althans voorzoover hét
Neaerlandsch-Indië betreft. de
roerganger niet zal worden ver
vangen.
Men verwacht, dat de ontmoe-
tirg tusschen Dr. Van Mook en
Sj'-brir, welke Zondag zou plaats
ht _-oen, in hoofdzaak een infor-
matorisch karakter zal hebben.
Sinds Dr. Van Mook's vertrek uit
N 'd.-Indië hebben beiden elkaar
niet meer ontmoet. De Republi
keinen verwachten, dat Dr. Van
Mook Sjahrir zal inlichten over
de door hem medegebrachte nieu
we richtlijnen van de Nederland
sche regeering.
Dinsdag a.s. zal Sjahrir naar
Djogjakarta vertrekken, waar een
volledige kabinetszitting in Soe-
ikarno's aanwezigheid, zal worden
gehouden. Een der voornaamste
agendapunten zal zijn het rapport
van de Indonesische delegatie, die
onlangs Nederland heeft bezocht
Het was Zondag de eerste keer,
dat er besprekingen van der
gel ,xen aard zonder de aanwezig
heid van eenigen Britschen ver
tegenwoordiger plaats vonden.
Men heeft het gevoel, dat er aan
beide zijden oprechte pogingen
zullen zijn gedaan om over het
huidige doode punt heen te ge
raken. Er moet echter den na
druk op worden gelegd, dat dit
alleen stap voor stap kan geschie
den vooral omdat er nog te veel
vitale punten in de verhouding
tusschen de Nederlanders en de
Indonesiërs zijn, die nog steeds
grondig moejen worden bediscus
sieerd.
Zoo kan men bijvoorbeeld noe
men den duur van de overgangs
periode, welke zal moeten ver
strijken, voordat de Indonesiërs
kunnen besluiten, of zij volledige
onafhankelijkheid verkiezen dan
wel binnen het Koninkrijk der
Nederlanden willen blijven.
Zoo. is er verder de samenstel
ling van het autonome republi-
keinsche kabinet: zal het worden
versterkt door Nederlandsche ad
viseurs, die op den achtergrond
blijven of zullen Nederlandsche
deskundigen in het kabinet in
sommige ministeries hun intrede
doen?
Niet minder belangrijk is de toe
komst van Sumatra, waar de In
donesische republikeinen in som
mige gebieden de feitelijke macht
hebben, doch deze in het grootste
deel van het eiland missen. Er
zijn op Sumatra vele voorbeelden,
dat de bevolking onderling strijd
voert en het gezag van dag tot
dag wisselt.
Indien intusschen een effectieve
overeenkomst tusschen de Neder
landers en de Republikeinen op
Java kan worden gesloten, dan
zou er de mogelijkheid bestaan
van een gemeenschappelijke actie
en waar noodig militaire actie
om te voorkomen, dat de on
rust op Sumatra nog onrust
barender vormen aanneemt. Al
lereerst moet echter een gemeen
schappelijke grondslag worden ge
vonden om over het doode punt
heen te geraken en tot een effec
tieve overeenstemming te komen.
Er heerscht in Batavia een matig
optimisme, dat dit in de naaste
toekomst zal kunnen worden be
reikt.
De Zwitsersche Minister van
Buitenlandsche Zaken, de heer M.
Petitpierre, zal zich hedenmorgen
naaf Genève begeven om Prinses
Juliana en Prins Bernhard bij hun
aankomst per vliegtuig, uit naam
der Regeering welkom te heeten.
Naar te Batavia verluidt zou
Dr. Van Mook Zondag een ont
moeting met Sjahrir hebben. Dit
beteekent in feite de hervatting
van de besprekingen tusschen de
Nederlanders eni de Indonesiërs.
Het was de Tilburgsche recher
che ter oore gekomen, dat bij ge
legenheid van de stemming voor
de Tweede Kamer op 17 Mei te
Tilburg frauduleus stembiljetten
onder de burgerij in omloop waren
gebracht en in de stembus ^ede-
poneerd. In verband hiermede
zette de rechereche de omgeving
van de Enschotschestraat te Til
burg af voor de controle.
De recherche trof omstreeks
half twee in den namiddag
een auto aan, waarin zich een
aantal aanhangers van den heer
Meijer bevonden: het waren de
heeren C. C. A. en A. M. J. A.,
beiden wonende aan den Breda-
scheweg. De heer H. bestuurde
de auto. In den wagen werden 127
stembiljetten aangeroffen voor de
stemming der verkiezing der
Tweede Kamer van de Staten-
Generaal, kieskring Den Bosch.
Zij droegen aan de achterzijde de
handteekening in druk van den
Vrijdag hebben de Ministers
hun portefeuilles ter beschikking
'.'ai: de Koningin gesteld. De
Koningin heeft deze ter beschik
kingstelling in overweging geno
men en den Ministers verzocht
inmiddels 1 al datgene te blijven
verrichten, wat zij in het lands
belang noodig achten.
W EERSV ERW ACHTLNIG
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bildt geldig tot heden
avond
Stijgende temperatuur.
Des ochtends geheel bedekt.
Later brekende bewolking.
Geen regen van beteekenis, iets
warmer dan gisteren. Zwakke
wind.
Volgens de New-York Times
zullen de Ver. Staten aan Canada
een verstrekkend voorstpl doen
tot een gezamenlijk systeem van
defensie van het Amerikaansche
continent. Verschillende deelen
der strijdkrachten zouden ge
coördineerd moeten worden. Dit
defensief accoord, zoo meent men
te Washington moet prevaleeren
boven alle historische en militaire,
economische of gevoelsbezwaren
ten voordeele van de geografische
noodzaken.
In het koninklijk theater te
Parama is 'n half uur na een ver
gadering, waarin Ferruccio Parri,
oud-ministerpresident en Guiseppe
Saragat, vroeger ambassadeur te
Parijs, het woord voerden, een bom
ontploft.
Te Bron in Moravië zijn bij over
gebleven Duitsche minderheden in
Zwitserland gedrukte nazi-bro
chures ontdekt. Een der brochures,
die uit Weenen worden verspreid,
heet „Todesmarsch nach Pohr-
litz" en verspreid volgens AFP
leugens over het uitzetten der
Sudeten-duitschers.
De postzegel der symbolen en
zeeheldenserie. Zooals reeds eeni
gen tijd geleden bekend werd ge
maakt zullen de postzegels met
afbeeldingen van de Germaansche
symbolen en van zeehelden met
ingang van 1 Juni buiten gebruik
worden gesteld en hun waarde
voor de frankeering verliezen. In
wisseling van deze postzegels
tegen die van het gangbare type
is niet mogelijk.
De regeeringen van Italië en
Oostenrijk zijn door de conferentie
der ministers van buitenlandsche
zaken uitgenoodigd om bij de af
gevaardigden van de ministers
haar meening over 't Italiaansch-
Oostenrijksche grensprobleem naar
voren te brengen.
De Canadeesehe radio-omroep
meldt, dat in Canada een nieuwe
campagne tot hulpverleening aan
noodlijdende landen in Juni zal
worden geopend. Vele Europee-
sche landen, waaronder Neder
land, benevens de Sovjet-Unie, en
China, zullen profijt hebben van
die actie.
Canada zal weer handelsbetrek
kingen aanknoopen met drie
voormalige vazalstaten van de as-
mogendheden, t-W. Hongarije, Bul
garije en Roemenië, aldus bericht
de Canadeesehe radio-omroep.
Naar het Engelsehe blad „The
•Observer" meldt, hebben Russi
sche geologen ten Noorden van de
Donau in Oostenrijk enorme olie
velden aangetroffen.
Tijdens de voorbereidingen van
feestelijkheden ter gelegenheid der
komst van.Generaal Franco, heeft
een zware explosie te Ueon aan
een aantal arbeidershuizen, welke
op initiatief van het Spaansche
ministerie van arbeid werden ge
bouwd, zwaar beschadigd.
Een Joego-Slavische boer uil
het dorp Banat, die geld vond ter
waarde van meer dan 10.000 dollar
in een zak van een jas, welke door
de Unrra was uitgedeeld heeft
deze som aan de autoriteiten over.
handigd.
De nieuwgekozen socialistischen
burgemeester van Savara (Sicilië)
is door een onbekende doodge
schoten, aldus meldt radio Rome.
Het Italiaansche persbureau Au-
sa meldt, dat de werkzaamheden
voor het graven van een tunnel
door den Mont Blanc op Ita-
liaansch grondgebied zullen aan
vangen. Naar schatting zal de
onderneming, waarbij Italië,
Frankrijk en Zwitserland betrok
ken zullen zijn, twee jaar duren en
2500 millioen lire kosten.
burgemeester van Den Bosch
Doeff en zouden gedrukt zijn door
de koninklijke drukkerij Teulings
te 's-Hertogenbosch. Auto en
stembiljetten werden in beslag
genomen en de verdachten ter be
schikking gesteld van den com
missaris van politie te Tilburg.
Volgens verklaring van ver
dachten werden de stembiljetten
door aanhangers van Arnold
Meijer verspreid onder vertrouw
de" personen van de Tilburgsche
burgerij, waarbij deze opgewekt
werden deze in de stembus te
deponeeren. De biljetten waren
reeds van te voren van een rood
stempelhokje voordien, op ver
schillende candidaten en partijen
uitgebracht. Nader vernemen wij,
dat verdachte J. verklaard zou
hebben dat een en ander geschied
de in verband met het feit, dat
de berechting van Arnold Meijer
niet volgens belofte vóór de ver
kiezing plaats vond.
Een onderzoek te 's-Hertogen-
bosch, bij genoemde drukkerij in
gesteld, wees uit,- dat bij vergelij
king met de goede stembiljetten
de in beslag genomen exemplaren
valsch waren.
Sjahrir heeft Zaterdagavond
verklaard, dat de besprekingen
met den Britseh-Indischen ambte
naar Punjabi het stadium hadden
bereikt, waarin het nu de taak van
India was, om zorg te-dragen voor
de verschaffing van de noodige
transportmiddelen en de ruilgoe-
deren voor de 500.000 ton rijst
welke de republikeinen aan India
hadden aangeboden.
Voorzoover het van de Indone
siërs afhing, kon de eerste ver
scheping in de tweede helft van
Juni plaats hebben. De geheele
aflevering van de 500.000 ton rijst
zou zich over vijf maanden uit
strekken, wanneer men van een
basis van 100.000 ton per maand
uitging.
Men had de Britsch-Indiërs ge
vraagd te betalen in textiel, doch
men zou ook gaarne de vracht
auto's en de lichters, welke voor
het rijsttransport gebruikt waren,
als gedeeltelijke betaling accep
teeren.
Radio Tebris meldde Zondag
avond, dat Perzische troepen
Azerbeidsjan hebben aangevallen.
De aanval werd ingezet vanuit
het Zuid-Westen, uit de streek
der Koerden rondom het meer
van Oermia.
In Tebris is de staat van beleg
afgekondigd. Er is een militaire
Regeering gevormd en elkeen,
die zich na 11 uur op straat ver
toont, wordt neergeschoten.
Het „Nationale leger van Azer
beidsjan" had reeds bevel ontvan
gen om te vechten indien het werd
aangevallen. De oorlog dreigde
reeds, toen de onderhandelingen
in Teheran met den Minister-
President" van Azerbeidsjan over
den status van deze provincie bin
nen het Perzische Rijk, mislukten.
In een radio-rede had Pisjevari
reeds het voornemen van Azer
beidsjan versterkt om zich met
geweld te verzetten tegen elke
poging der Centrale Regeering de
provincie binnen te trekken.
De Perzische Regeering heeft
reeds wekenlang troepen samen
getrokken langs de geheele grens
van Azerbeidsjan van Irak tot de
Kaspische Zee. Volgens waarne
mers in Teheran kan het Perzische
leger in het Noord-Westen op zijn
hoogst 10.000 man sterk zijn. daar
het Elders gebonden wordt door
bandieten en opstandige stammen.
Azerbeidsjan daarentegen, de
dichtst bevolkte provincie van het
land, zal waarschijnlijk een veel
grooter strijdmacht ter been kun
nen brengen.
tg uauuord 'ggH :;!AV
•gq ua
'HA
'zua iga 'i
iPH 9-631 '9 '1,331 LP 'S '2,gH 'Q63I
f 'tgR '8031 'JOH 'Z '8P3I
TP3I T :uagpaaq jaop laq
ireg tuo uauuoid ufiz jajqa-e goo
•uadooijoop
puapuppSuo ueg uojd ap ua 90X
IPH '8 '8g—W3I 'AP9P3I '1 Tq
—8331 '9Pf331 '9 '83—1,031 'A®
98H 'S '10—8P3I '90 AJH f 'gp
1PH 'U—9JN '8 'APX8P3I '(uaui
-og uapuaA qaiu ;ia\ uug uapaz
-aSiguog jaui) j,p $p z (Saou
-oü itjpnoAuaa lag si laz uajapuu
Tl„ spJ.DVT UIcaj
TA
•asiuian '868qH '9B
—5631 '8 '(83 jo 86 piu) ;gq- zq}l
'S6—tqa 'L '2,q 8gN 'M.—S03I '9
i8g1Q3I S3SP5Ï 'S uiuiuaAa
■juim ua 90 f (juiAA ua 19331
'A '89R 'SPH '9 '1331 '93 'S
Toga f u-ep TP3U AaXSSOI (Wd
apiaq '90go jo 9931) ;ga—9J3I
'8 '8»—1PH '9J—QS3I 'Z '(a;sSiuaa
pg gttpinnpu) i,p—9031 x
•uajads
gipinAguoz pig xaoui uauuiA\ a) uio
ju-bui 'jppA üauuoid z 1!M st pm
'XUIM 'pZ UB6 St p-BAVZ
'1331 :p6Mz
ua go uauuoid 'gSyx TIM 'AI
-eq_H S6ge '9qgq 'g '861
'SS—
'SS—9
'Qo 9'
iZ3—X
:si xjft
'19TH
'8J3I
'93 Z
83H
':g33I
In Pulchri Studio te Den Haag
hield Zaterdag onder leiding van
het Alg. Ned. Verbond Prof. Ir.
J. A. Grutterink, hoogleeraar aan
de Technische Hoogeschool te
Delft een voordracht over het
heden en de toekomst van Suri
name, teneinde de economische
en financieele vooruitzichten van
dit gebied te belichten.
Het voornaamste bestaansmid
del is de landbouw, te onderschei
den in de „groote" en de „kleine".
De suiker was langen tijd het be
langrijkste product. Door de be
scherming van Amerika in belang
van de productie van Cuba en de
Philippijnen, vond Suriname geen
exportmogelijkheden meer. De
eenige nog werkende is in Neder
landsche handen. Zij werkt met
yerlies en kon door gebrek aan
werkkrachten tijdens den oorlog
te nauwernood in de behoeften dei-
eigen bevolking voorzien.
Cacao werd verbouwd zoowel
door de grooten als door de klei
nen. Door ziekten van het gewas
werd dit een mislukking. Er was
geen belangstelling meer voor de
.cacaocultuur door daling van den
prijs op de wereldmarkt, als ge
volg van enorme productie aan de
Goudkust.
Men heeft toen geëxperimen
teerd met de koffie, doch deze is
na '29 niet meer loonend geweest
De proefneming met bananen
waarvan veel verwacht werd, lief
in 1914 op niets uit en de geteel
de sinaasappelen blek<>„ niet ge
schikt voor export, vanwege de te
harde vliezen. Als gevolg van de
sinds 1904 aangewende pogingen
tot normalisatie dezer vrucht, kan
de teelt nu waarschijnlijk voor
zien in een vijfde der Nederland
sche behoefte.
Zonder resultaat werd aanplant
van rubber beproefd, en verbouw
van katoen werd stilgelegd als
gevolg van een rupsenplaag en de
concurrentie van Amerika. Rijst
wordt alleen door de kleinen voor
verbruik in eigen land verbouwd.
De kwaliteit is inferieur, waardoor
zij toch niet voor export geschikt
zou zijn. Het land is echter
uiterst geschikt voor maiscultuur
en deze floreert. Het hout dat
Suruiapie oplevert, is van goede
kwaliteit, doch het vervoer uiterst
moeilijk.
In 1017 is men. met de beauxiet-
winning begonnen; hiermede had
men een welvaartsbron aange
boord. In 1939 bedroeg de export
60 »/o van den totalen uitvoer.
Aangezien dit product niet op de
open markt wordt afgezet, doch
aan dochtermaatschappijen, krijgt
de Surinaamsche gemeenschap
hiervoor geen eigenlijke tegen
waarde.
Het moederland heeft steeds
steun moeten geven hij het slui
tend maken van de begiooting en
Suriname heeft thans 9 millioen
schuld aan Nederland. In 1900
waren de bruto-inkomstën 2,1
millioen, in 1940 4.2 millioen.
Hoewel de bevolking in aantal
verdubbelde, blijkt wel van een
droevigen economischen toestand
dat het aantal in de belasting
aangeslagenen daalde. Dit schreef
spreker toe aan te geringe bevol
king en het gebrek aan arbeid
zaamheid van een deel dier be
volking, slechte voorbereiding van
landbouwexperimenten, en fouten
in het beleid der regeering, zoo
wel daar als in het moederlanc
De Regeering heeft volgens Prof,
Grutterink psychologische fouten
gemaakt, bjj het verleenen van
den overigens hoognoodigen finan.
cieelen steun, door de ondernemin
gen pas te helpen indien de toe
stand critiek werd, en niet vol
doende aandacht te wtjden aan de
mogelijkheden in het algemeen.
De experimenten waren nooit diep
gaand genoeg, en veel mislukkin
gen zijn dan ook dddraan te wij
ten. J
Men moet niet vergeten, dat
(Zie verder pag. 2, 3e kolom.)
H. Missen.
St. Jansteen: 7.30 u., 9 u. en 10.30
u. H. Missen.
Clinge: 7 u„ 8.30 u. en 10 u.
H. Missen.
Leger des Heils.
Terneuzen: 10 u. en 7.30 u. Kapt.
D. Th. Krommenhoek.
De Iraaksche Minister van Fi
nanciën heeft in het parlement
verklaard, dat Irak 200.000 pond
sterling beschikbaar gesteld heeft
„om Palestina van het Zionisme
te redden".
Hemel zouden ka
léze wereld waar j
der de machten 11
overgeleverd, in
wij te strijden li I
ons heeft HU g<(l
gen en overwoil
weer in den Hem«
er is, zijn wij er
Hoofd is, zijn ookl
Maar wij zijn
de! Ja, maait
belofte vergezelt j]
Zie, ik ben nJ
dagen. Alle de f
deze belofte gelol
wel wij op aardq
van deze aarde
wereld. We gq
onzen Heer in de
tige bewegingen 1
aarde gaan, invloi
gen kunnen zich II
We zien menscJI
'en ziel aan deze
gen zich gewont
aan is, volgens hl
bonden; daar gef
daar moeten ze
Wij zien dit alle
verliezen ons zelfl
geven ons hart
gelooven in alle
Wij gelooven alle
In den Hemel.]
het komen, en za
voor de wereld
Door het ge
in den Hemel
een toekomst vo
voor ons zelf. Erj
want Jezus die
varen, zal alzoo
geschiedenis is 1
1 waarin altijd heil
in een anderen!
De geschiedenis
Rijk, het Rijk va
De tijd zal koml
vol is van de ka
gelijk de watere^
zee bedekken.
De aarde zal
de Hemel de aar
God zal zijn
11
Mét medewerM
Fassaert het vola
Met ons veif
Abang op 14 MeJ
eerste periode aif
op Java. Het i|
leerzame tijd
velen van ons -|
denken.
Geheel onbeli
standen hier, go
zonder gevechtsej
wij voor een zwa|
doch wij hebben
gen en goed ookl
Helaas, zondd
zijn wij er nirf
hebben wij in
kameraad verlor
voorbeeïl
oed b|
optr
durf!
ewordl
Coma
ijze.
d ,,m|
werd
aakt,
nzelf
in":
Pesing, Depok
Koude prikki]
je rug van
hooren van
toejuichingen.
Het deed onsl
vooral een solcj
voelig voor dergf
Over onze actf
behoef ik U n|
want vele Pen
weten, ja mid
dan wij want)
brieven geschreif
of kennissen,
een korreltje
En heusch zol
want vele Pel
oogen dicht voel
groot gemak vof
Voor Jappen
kijken soms vel
ze er tenminste f
Nu zitten wij|
nelis, gelegerd
lows, om te genl
verdiende rustj
moment kan
door het alarmJ
Wij zijn n.l. n
ingezet te worci
lijke plaatsen wl
wordt of waa|
vraagd wordt
actie of aanval.
Het geheele
concentreerd enl
tijd door mét
sport in de mo
dags een tukje
gaan we, netjesl
in voor ontsparl
geschreven naaf
Verder wachtl
trouwen de dinl
zullen, en zullen!
