4 e ttt i ZOND»! Overzicht van den toestand Vj DA< Churchill sprak in Amerika. Vragen van den dag» HET K'j INDONESIË. Sjahrir bij Clark Kerr. Een openhartige rede met gevaarlijke punten 30.000 stille ommegangers van buiten. VAM aan een_ it zijn la" "*TTa I L Frankeering bü abonnement Ternenzen Sde Jaargang No. 143. REDACTIF Hoofdr edacteiu Herm. Stecqerd». Redacteuren P. L. D. J. van Oeverer* S W Henry. Redactie-adres Noordstraat 55-57 - 1 erneuzen Telel 2510 - Na 6 tmr 2073 Administratie-adre* Smidswal - Ternevaren Telefoon 2073. DONDERDAG 7 MAART 1946. Abonnementsprijs fl. 3.25 per 3 maanden Weekabonnementen 27 cent Advertentieprijs Per mm 1 0 centminimum per advertentie fl 1„50 Rubriek kleine advertenties 1—5 regels 60 cent. tedere regel meer 1 2 ct. Vermelding brieven of adres Bureau van dit Blad 10 cent meer Inzending advertenties tot 4 uur namiddags. of dam ieve wer Uitgave van de Stichting „De Vrije Zeeuw" Drukkerij N.V. Firma P. J. van dc Sande, Tcrneuzen Ervaren, neutrale waarnemers te Batavia, die de recente gebeur tenissen in de republikeinsche politiek op den voet hebben ge- voigd, zijn in het algemeen van meening, dat het oogenblik nu is aangebroken om den loop der ge beurtenissen, welke moet leiden naar een oplossing van 't Indone sisch probleem, in belangrijke ma te te versnellen. Hoewei men er zich in deze kringen van be wust is, dat de volmachten, wel ke nu aan Sjahrir zijn gegeven, ongetwijfeld een stap in die rich ting beteekenen, vreest men niet temin, dat de samenstelling van het nieuwe kabinet een werkelijk snelle ontwikkeling naar een be slissing tóch nog zal kunnen rem men. In deze kringen weet men zeer goed, dat dit soort onderhan delingen niet verondersteld kun nen worden van een leien dakje te gaan, doch niettemin wijst men er op dat, nu de geallieerden bij na zes maanden geleden op Java zijn geland, behalve dat men een sfeer geschapen heeft, welke he ter geschikt is voor vrije en open hartige besprekingen, slechts zeer weinig voortgang in de richting van een beslissing is gemaakt. Men stelt in deze kringen vast, dat de Indonesiërs aanvankelijk den tijdsfactor mee hadden. In zekeren zin is de „republiek" er in geslaagd om een aantal Indo nesische politieke partijen te ver eenigen, doch zelfs op Java is het gezag van de „republiek" niet al gemeen. Op verschillende plaat sen en in verschillende streken zijn er nog steeds groepen extre misten, die in staat zijn geweest oorlogszuchtige uitlatingen te doen, waarmee de „republikein- .sche regeering" het zeker nie* leens is. Ondertusschen is de economi sche toestand op Java duidelijk slechter geworden, terwijl in an dere deelen van Nederlandsch- Indië, welke niet geheel onder contröle vin de geallieerden staan zooals op Sumatra, de geheele productie bijna is opgehouden. Dit is niet alleen in het nadeel van het land zelf, doch werkt er ook toe mee om het voedseltekort over de geheele wereld te ver- grooten. Op het oogenblik heeft de wereld bovendien dringend be hoefte aan vele producten, welke Nederlandsch-Indië zou kunnen voortbrengen, doch welke, door den politieken toestand, nu niet geproduceerd worden. Deze waar nemers zien daarom in, dat het gebrek aan voortgang bij de be sprekingen in alle opzichten uiterst schadelijk is. Het kan nok het vertrek van de Britsche troe pen op Java, die verplicht zijn de geïnterneerden en de Japannee- zen te evacueeren, belangrijk uit stellen. In dit verband hoopt men vurig, dat Sjahrir's opmerkingen over de geïnterneerden spoedig in daden zullen worden omgezet, want in deze kringen is ieder het er practisch over eens, dat, aan gezien door verder uitstel niets gewonnen kan worden, het tijd stip voor daden definitief is aan gebroken. - Een nieuwe politieke beweging in Ambon. In Ambon is onder den naam „Ambonneesche Unie" een bewe ging ontstaan, die zich ten doel stelt de verkrijging voor Ambon van een op dien van Suriname gelijkendeo status als deel van het Koninkrijk der Nederlanden, zonder daarbij deel van Indonesië uit te maken. De eerste vergadering van de Unie heeft het besluit genomen, een telegram aan de Koningin te zenden, waarin Hare Majesteit verzocht wordt geen beslissing over Ambon te nemen, zonder Ambon zelf te raadplegen. Ver der werd daarin beloofd, dat Am- bon zoo spoedig mogelijk zelf voorstellen zou doen. Alle Neder landers, met uitzondering van de Katholieke priesters en nonnen en de ambtenaren, zijn nu uit de Minahassa geëvacueerd. Verder heeft men in Nederland- sche kringen critiek op het beleid der N .derlandsoh-Indische regee ring ten opzichte van Oost-Bor- neo en de groote Oost, omdat men daarheen niet voldoende goederen zendt. Men noemt het een groote fout, indien men de banden met deze gewesten wenscht te hand haven. Er is tevens een ernstig tekort aan goede voorlichting voor de bevolking wat de actieve natio nalistische propaganda zeer in de hand werkt. Er moet gezorgd worden voor voldoende ver strooiing en voorlichting voor volk en troepen. Sjahrir heeft Dinsdag een be zoek gebracht aan Clark Kerr. Bij het onderhoud dac ten huize van Sir Archibald plaats vond, heeft Siabrir hem persoonlijk over de te Soerakarta gehouden vergade ring mededeelingen gedaan. De onlusten op Celebes. Uit betrouwbare bron wordt ver nomen, dat de onlusten in Palopo (Celebes) begonnen en geleid zijn door drie ontsnapte Japanneezen, Sakata, Mutsomoto en Simitsu, die een bende, waarmee zij het gebied terroriseerden, om zich ver zameld hadden. Vóór de afdeeling van het K.N.I.L., welke hier in Januari is aangekomen, de orde had hersteld, zijn vele inwoners gedood. De Javaansche kolonis ten in dit gebied waren allen ge vlucht, terwijl hun huizen geplun derd en in brand gestoken werden. Uit het verhoor van de gevangen terroristen is gebleken, dat de meesten van hen tot een staat van waanzinnige woede waren opge zweept, welke met nationalisme weinig had uit te staan. Zoodra zij van hun leiders gescheiden wa rén, ontwaakten zij uit dien toe stand. De gevangenen waren in het algemeen gedwee en bereid om de bruggen, wegen, enz., welke zij tevoren hadden vernield, te her stellen. Nader wordt uit Makassar be richt, dat in het bergland van Centraal-Celehes ten Westen van Masamba, waar de onrust voort duurt, extremisten vijf bruggen hebben vernield. Op 3 Maart heeft een patrouille, welke naar deze streek gezonden was, een bende Pemoeda's ontmoet. In de toen ontstane bots'ng zün 17 Pe moeda's gedood. Bij Waamoome is een geheime Japansche berg plaats van vuurwapenen en muni tie gevonden. In het Westminster College te Fulton (Missouri) heeft Winston Churchill Dinsdag een rede uitge sproken. Hij zeide, dat oorlogen niet voorkomen zouden kunnen worden en de wereldveiligheids organisatie niet in aanzien zou kunnen stijgen zonder een broe derlijke vereeniging van de Engelsch sprekende volken, d.w.z. een bijzonder nauw contact tus- ochen het Britsche rjjk en de Ver. Staten. Zulks dient gepaard te gaan met het handhaven van de huidige faciliteiten voor de wederzrjdsche veiligheid door het gemeenschap pelijk gebruik van alle vloot- en luchtmachtbases der heide landen over de geheele wereld. Ten slotte zouden wij wellicht zelfs kunnen geraken tot een ge- meenschappeliik staatsburger schap. aldus Churchill. Er is een schaduw gevallen op de plekken, die kort geleden door de Geallieerde overwinningen nog verlicht werden. Niemand weet, wat Sovjet-Rusland en zijn com munistische internationale in de naaste toekomst zullen doen of wat de grenzen zijn van hun nei gingen tot expansie en proselieten- makerij. Mijn voorstel is derhalve de U.N.O. terstond van een inter nationale gewapende macht te voorzien. Mijn voorstel is, de mo gendheden te verzoeken een be paald aantal eskaders vliegtuigen in dienst te stellen van de wereld organisatie. Immers, voorkomen is beter dan genezen. Ik heb een groote bewondering in zijn kinderjaren is, zijn de com munistische partijen of viifde colonnes een toenemende uitda ging en gevaar voor de christelijke beschaving. Ik geloof niet, dat de Sovjet- Unie oorlog wil. Zij verlangt de vruchten van den oorlog en een onbeperkte uitbreiding van haar macht en leerstellingen. Van het geen ik van onze Russische vrien den en bondgenooteiï tijdens den oorlog heb gezien, weet ik, dat er niets is, dat zij zoozeer bewonde ren als kracht en dat er niets is, waarvoor zij minder respect heb ben dan voor militaire zwakheid. De oude leerstelling van machts evenwicht is derhalve ongezond. Indien de Westersche democra tieën blijven vasthouden aan de beginselen van het handvest der vereenigde volken, zal haar in vloed ter bevordering van die be ginselen geweldig zijn en zal waar schijnlijk niemand hen lastig val len. Wil een oorlog voorkomen wor den, dan dienen we thans op alle punten onder oppergezag van de vereenigde volken tot een goede verstandhouding te geraken met de. Sovjet-Unie. Laat niemand, zoo besloot Churchill, de verbor gen kracht van het Britsche rijk en gemeene best onderschatten. Dat deze rede niet overal onver deeld gunstig ontvangen is, laat zich denken. Een conservatief blad in Engeland merkte op: Churchill's woorden z«wden, indien hij in een andere kwaliteit dan die van gewoon burger zou hebben gesDroken, meer kwaad dan goed hebben gesticht. In Amerika stelt men zich terecht de vraag op Churchill's voorstel tot een mili taire alliantie: s,tegen wie?" Ondanks de vastbeslotenheid zich tegen de Russische eischen te verzetten, denkt niemand er aan in verantwoordelijke kringen van het diplomatieke naar het mili taire over te gaan. Daarvoor moet een aanvaardbare situatie zijn ontstaan. Het openhartige spreken van Ruslands greep naar de macht mag velen svmnathiek aandoen tegen een achtergrond van critiek. argwaan en vrees voor Rusland's ambities, toch schuilen hier geva ren tot het wekken van een sfeer van wantrouwen, die de diploma tieke daden en druk zeer zouden belemmeren. Vandaar dan ook dat Chruchill's rede met gemengde gevoelens In de wereld en zeker door links georiënteerde groepen o.a. in Frankrijk ontvangen is. In het voorgaande artikel over de brandende kwestie Indonesië, me moreerden wij het standpunt van hen die de vaste overtuiging heb ben, dat zich in Indië geen prin- cipieele veranderingen voltrokken hebben ten opzichte van het Nederlandsche gezag. In dit arti kel willen wij nu trachten de mee ning weer te geven van hen die het tegengestelde beweren en die er vast van overtuigd zijn, dat er wel zeer principieele veranderin gen hebben plaats gevonden. Zij die aldus redeneeren willen heelemaal niet ontkennen de be langrijke rol die door de extre misten op het oogenblik in Indië wordt gespeeld. Ze willen daarbij niet over het hoofd zien, dat de meeste moorden en gevallen van onderdrukking en verbanning op rekening van dezelfde extremisten moeten worden geschreven. Ze achten het ook een feit, dat voor geen discussie vatbaar is, dat het Nederlandsche koloniaal beleid in Indië de toets van een volkomen onderzoek en vergelijk met hei koloniaal beleid van andere mo gendheden kan doorstaan. Voor elk onbevooroordeeld toe schouwer of nog heter kenner va» Indië, is het zeker, dat er werke lijk in Indië iets grootsch is ver richt. De voordeelen op materiën en geestelijk gebied die aan Indii zijn toegevallen juist, door het koloniaal beleid van 'Nederland zijn talrijk. Indien de vele volken die de archipel bewonen nu tot ken betrekkelijke eenheid zijn samen gesmolten, dan heeft Indonesië dit ongetwijfeld aan het Nederland sche gezag te danken. Maar hoewel al deze bovenge noemde dingen dus waar zijn, staat het tegelijk vast, dat de kern van de Indonesische kwestie daar mede nog niet is aangeraakt. De kern van de Indonesische kwestie is toch wel hierin vel ogen, dat het volk van Indonesië bezig is bewust een volk te worden en de overtui ging leeft, dat zij als volk een eigen historische roeping en taak heeft. In de eeuwenlange geschied eifis, die Nederland en Indië met elkan der hebben gehad, zijn tot nu toe de historische beslissingen slechts van één kant gekomen, namelijk van Nederlandschen kant. De vol ken van Indië ondergingen als het ware deze beslissing. Zij waren het voorwerp van deze beslissing maar werkten er zelf niet aan (Zie verder pag. 2, le kolom.) voor het dappere Russische volk en voor mijn vriend in oorlogs dagen maarschalk Stalin. In En geland, en ongetwijfeld ook in Amerika, heerscht sympathie en goed vertrouwen jegens de volken van Rusland en is men vastbeslo ten de vele moeilijkheden en tegen slagen te overwinnen en een,blij vende vriendschap te vestigen. De communistische partijen, die van weinig beteekenis waren in de landen van Oost-Europa, hebben een voorrang en macht gekregen d'e ver boven haar getalssterkte uitsteekt. Overal trachten zij een cotalitairen invloed te verwerven. In bijna al aie landen heerscht een politieregime en met uitzondering van Tsjecho-Slowakije bestaat er geen ware democratie. Gewag makend van een Sovjetdruk op Torktie en van de communistische beïnvloeding der Sovjet-Russ'sche 5,1 Dm^-hland. vervolgde Churchill: Uitgezonderd in hut Brusche rijk en de Vereeiiigde Staten, waar het communisme no" Voor het eerst na den oorlog zal de stille omgang weer in Amster dam met den ouden luister kun nen worden gehouden. En groot is dan ook de animo uit alle deelen van ons land. Toch moeten ook dit keer nog beperkingen worden opgelegd tengevolge van de ver keersmoeilijkheden. Groningen, Zeeland en vooral Limburg en het Zuidelijk deel van Noord-Brabant zullen dit keer nog niet in grooten getale kunnen deelnemen, omdat de treinen voor het vervoer ont breken. De spoorwegen hebben 28 extra-treinen beschikbaar gesteld. O-; stille omgang wordt op de Zon dagen 10 en 17 Maart gehouden. Op den eersten dag komen extra- treinen uit Hilversum, de rest van het Gooi, Velsen-Driehuis. enz. Den Haag, Gouda, Eind hoven, Uithoorn en ome-eving, Nümeaen, Alkmaar. Den Helder- ITmuiden, Leeuwarden-Sneek. Op 17 Maart komen er extra-treinen uit Den Bosch, Rotterdam (twee), Heiloo-Uitgeest, Delft-Vlaardin- gen, Dordrecht-Schiedam. Amers foort. West-Friesland, Zutphen- Zwolle en Utrecht. Voorts zijn op beide Zondagen totaal ongeveer honderd autobus sen, meest uit de omgeving van Amsterdam te verwachten. Groote groepen komen ook weer te voet, zooals uit de Zaanstreek en Haar lem. De rijwielhond uit Alkmaaj komt wegens gebrek aan banden met een extra-boot van de Alk- maar-packet en kan daardoor 90G deelnemers noteeren tegen vroegei ongeveer 600. Naar schatting zul len eiken Zondag twaalf h vijftien duizend personen van huiten de stad aan den stillen omgang deel nemen. Op den tweeden Zondag komen daar nog een vijftiendui zend Amsterdammers bij. Er zullen als vanouds weer orde-commissarissen ziin opge steld. Ook heefl; de politie veer toegestaan, dat café's en restau rants op beide Zondagen des mor gens om half vier geopend mogen r° stü'e omgang zal om ongeveer één uur des nachts be ginnen. mil1 hoeft alleen in(j||| te spreken en 7 1 handelen. Enjei te midden v:vail Maar zie, nia lr-| Hij scherper odg 1 In den Tempel J de goede HerdJ 5] Levens, het Lie Farizeën eh^ouJ noeent Hij bb^V blinden en jJH verheft "p /ijn,«ji Hij het JeruzalC^I doodt. En Hij er I nis van den Fe1 lenaar waariiuj Farizeër, de biJli hedd niet bidde Tollenaar de V1 mendheid wel3, ergernis van meer dian ooi: Vrijwillig gai 'l zalem. Maar I SSfl ken, dat de h zL voor Jeruz;. zou zijn. Hij ri^ staat er. Hij zetten, 't Gaat kens weer zal huiver moeter ij gebed tot den 1 1 naar Jeruzalem» t{| angst en pijn. i jfl het lijden geen j in Gethsémané: lijk beangst zal Hij smeeke drinkbeker niet*"' Zoo bovenmensM angst, dat Zijn L_ Hij die zond „II kan leven Z&AI1 der ongerecht: "1 heid worden J C]j| wetenschap iT angst. En toef" vrijwillig. Mas en, toe zetten. Hi I zicht om naari tl zen. Jezus g i gaat Hij Is I zakelijk? KanlRJ met de wereld zonder den Zoq kellijken gang naar het Krr^ Ach wat weten, mogelijkheden f wat God kan l noodzakelijk Teruzalem gaa j"l lit gaan naa 1 weg des beh< weg des behoiï ia voor de gan :e.ker: het is d(_ Christus gedrel" J loefde vermag «Fl aiefde vindt ef T weg is; deze Lin les behouds ooh cruis en dood feruzalem voorts,. Tot die were! ,i d oijujaap aq uahaMJoods op uio pjOM Hjjiahoui iuz qajj 'uadoo[ pnj aqoaq do jbbui :ooT[uaaqs o qaiu sip 'uaqqojqak uapjoAA laA-njoraoooi Joop uauiajquaj -epooh ua -sjaihBssBd uapnz uop quauiuadxa laq jaauuBM. ■«ahawuoods aqosiakug Jap paiqag qaq ao atjri[0A3j uaa qua>[aaqaq qqj Tkujeam} SujiajiqiM^uo joj 3o[joo uap euapljj 'uajasuihaq uo pjaasoqaa 'jaijouroaot ouiqjnjsoh ooa uajaarujsuoa X-ewqiB-y uraj joaJO ap uba amaiuaSuj •puadojaq uapjoM nagnz ^fnaS -oui Sipaods ooz oiApjny ut li a -uoq aqospuo[japaN' a11B 'Uoaq ejBqArnca;aq jm uauraujaA fi^ \N3N3dOH3H N3HNVH 3HOSaNV333a3N •uaAah uauuajj aj aojjBBp qosuaAv uap aip 'sanujodjoo ua uahurSiuaajaA aip ubb uapoqan uapjoM \vz piaquaha[ ajaaqaS^B ap ubb ua uapausoSJo uajBM sooiadoq saahaj apuajaajadc dou qjij^uBj^-pjoo^ uba ajjaapab inaig' uaa ua uajapueBiA ui ap ;up ;sba [3AV ;aq puo^s nu ua -eq pjoAv uadjaMjuy h°° lassrüg bu uahop a [aqua uaoj 'uauioq -[OA qaa[ apoqap aQ -jquouiakjaj -saaux uaqqaq aj sjaqosjma 3P uba qoiz qoajq huiuruiaisqaiuBd uag 'uaua.iA.puaA [ajXiAvj a['[B gbav 'uap -ajqasjaAO euaj^ azuo uapuazrnp fiq aaquioqdag puBBin uap utóaq jaq ui uajopios ap ua uaJg'E[sa»'uap -J3AA japuuqja ;in soo[adoq, sjaha[ aqosjinQ ap ua p[aaurojjaAO stbaa otSiag uba a;[aapald ajsjoojJd jaq êpfji uahnp a[aqua ur uaop qaoci 'uaAaiqaS uauBM puqq 'qp-Bz ojuir«' ui ouojjo[ xjutrv/j 'uaqajjsjaA eqfqaAvnou kou sbav snjsnkny ua uapauqosuaAO suauS aqosiS[9g ap sj[az paa/A spfiq uap -UBBUi g UBp uapuim ui ua p[ad'unoj -jaAO ua praoojpsjaAO qiijquBug suaS[OAuaA ua aipuBuiuo>i [aaqaü 'uasqBBid. auapuB a[9Aooz ua hjnoq -jaqO 'uaBQ uba [ba uap BU pjaA- j[okipao[A uaa G[B GUBqqiy uaq -qaq Jdaaqosquo uadduqosuBUi ua [BBuaquui 'uapaqpbitpoouaqsbopioo auapuB ua aija[[i-jJB ojbavz 'squBj ubb uapejuoÓA 'aqü[hBzquo s.paa.i pjaAOjaA uappeq uapaquaSa[aS -skuipuBi ua suaAreq aAatpiuiud S5qa0[S J3Asr»p ;oj jtz: apuïfBjsuoha; -jaxu uaqsaoui uapuaai[[Bao ag •sinquaq.iBBqi uaa spB raaur appiojs huihipapiaA aqosqinc: Ot/Ot [AAI lOV[OJU' O l Ai uakup fi apuBBSuooA ap ;bm uau -aajou jucq [aq ui hou ;suaa 'uoa -Lijqosaq ua[[az uahBpeuapQ[ aqji[ -aÏAcnjh azap uba uapaqjapuozuq ap öat GuauoA[B 'Ba uajB[ qaoa •a^quaAV qnnurui auapai auBM }aq S[B poop ap ua uahO[A uaaq iïuo u:o puaunpqjooA sqahoq ua uajBUBuh ap jbb/a 'uapuoAaq uaq -qaq [öauoojpf[J[s Jaq uba aq[aapah oqsqLj[JBBA3kja[[B qaq ui kuB.uadep suo Sav jBbaa aaauiaj, -paai auBqs -joop ;aq apuBBjsuahoqiaiu 'JBBq -quop suo (tav uap[aoA qaojg 'paok ua aABq u'ajC[j3A suo ja ui uajOA •uahuaaq uajaoui aajjo ua; uaA3[ unq uaqqaq ua;oouahpB;s jazuo ua[pE;uatjL puBBdsah qfj[japuoAV fta\ uapiaAA apuuaS spofj jooq' txy aqj":J flM uaqq0zn3U| »;;aiM oio un qpu'ei a[aaqah £1 ';oojh aa reu apuqas ap a| uizah suo p°^ J l qaq 'uaAtjiq a JahUOAAp suo [h.puB;siuo ap 1 uapuoq pfij i i qfqaboiuuo 6 ;;acu 'jlM uaq uapnöqah ur u. «ruBpuahop uajapnazna] pMnousq uaqqaq u; aip 'uaraassBd uai' -uip aqjiiaqquqcsjr ap"uaS[OA suoq; ;aq ubr 'uaqajdsaq ua suaa hou 'ainutBj [|Q| suo ui uassi.uajjna t""1 -Avnuaz ua ahr;su,ii a[8A bu Cr aa jaauuB al piaq[a;ohj'aA ap jsziuj ;rp uio uauaqaa; ai no qnuaq JSl(| -JBop piaqu3ha[3h uaAoq ai uaq spin J ucp UBA lUndpuB.IOp [1 -a[ah 'aAiaoq uaa ui q[ qpp fiui qaq qhnc uaqahjaA aq )lfï uahBp aqua ium- au

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1946 | | pagina 1