DE VRIJE ZEEUW Axel :»s TSSSJt..'?- a"-' 945 latie DINSDAG 18 DEC. 1945 No. 112 PRUSBEHEERSCHING;EEN PUBLIEKEZAAK >OL MG, :ei\ a.s. ,11 woon KERK EN POLITIEK. DE TOESTAND IN INDONESIË. ONTVOERINGEN TE SOERABAJA. KIESGERECHTIGDE LEEFTIJD LAGER? ONZE VROUWEN. ANNEXATIE NIET VAN DE BAAN. ONS" \RTE 11,25 DEIJ, p den armd. ibond, isl tijwielen. 2e Jaargang Redactie-adres: Jijlianastraat 37, Terneuzen. Administratie-adres: Noordstraat 57, Terneuzen. Redactie: S. VV. Henrj- en P. L. D. J. van Oeveren. IHt Blad wordt gedrukt by de N.Y. Firma P. J. van de Sande, Terneuzen. ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling 0,60 per jaar. ADVLMK'J'iuNTTËNPer mm 10 eent, minimum per advertentie ƒ1,50 Rubriek kleine advertentiën 15 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent- maximum 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen 15 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureaii van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentiën- bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is. Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. hiervoor Prof. G. Brouwers, directeur-generaal ezen, dat]van de prijzen, van het Ministerie van Han- )f vorde-ldel en Nijverheid hield Dinsdag een radio- bezit zijn bij hun bovenge- schieden, landeren ir. taris. welke :iding raren. uur. causerie, waarin hij aanstipte, dat weinig onderwerpen in ons land meer besproken worden, dan de prijzen. Van de ontwikke ling daarvan, hangt ook in belangrijke mate het wel en wee van ons volk af. Moet het economisch levende kans krij gen zich eenigermate te herstellen, dan moeten de prijzen een zekere stabiliteit vertoonen. Voortdurende stijging kan tijde lijk schijnbloei beteekenen, doch ontaardt in inflatie, het vertrouwen in het geld ver dwijnt en wij marcheeren weer snel naar een econcmische crisis als na den vorigen oorlog. In enkële landen bestaat een zekere sta biliteit, met name in Engeland en Neder land. In den laatsten winter beheerschten zwarte prijzen, ruw geschat tot (honderd maal het normale bedrag, de situatie der goederen. Aanvoer na de bevrijding gaf eenige verbetering en ook de geldsaneering. De Regeering heeft er naar gestreefd, door het vaststellen van prijzen, de prijzien in juiste banen te leiden. Bij een ontred derd apparaat waren de technische moei lijkheden groot, de basis voor de prijzen iwaren nauwelijks bekend. Aanvankelijk kende men van de overzee aangevoerde goederen de kosten niet, evenmin hoe de loonen ziclh in de verschillende bedrijfstak- jjlken ontwikkelden, noch de gewijzigde om- l'standigheden van productie en distributie. $;!Er moest vaak schattender wijs te werk Mworden gegaan. Ook thans kan dit nog niet in exacte cijfers worden gezegd. De Pgj buitenlandsche grondstoffenprijzen en de hier en daar sterke loonsverhoogingen even- eens. In doorsnee kan gezegd worden, dat I wij thans een prijsniveau hebben bereikt, dat met het Engelscihe min of meer te ver gelijken valt. Er doen zich nog stijgingen i voor en er zullen er, b.v. door sommige belastingmaatregelen, nog wel komen, doch I het algemeéne niveau is voorloopig bepaald. Dit beteekent niet. dkt wij tevreden kun- i nen zijn. Men moet niet kijken naar den tijd van vóór den oorlog; dan is elke prijs te hoog. De prijzen zijn nu na den I oorlog eenmaal over de geheele wereld ge- cruT stegen. Vergeleken met de loonen zijn ver- scheidene prijzen nog onevenredig hoog, vooral in verband met den berooiden toe stand, waarin vele huisgezinnen zich be vinden. Dit is een vraagstuk, dat zoowel van den loon- als van den prijzenkant moet worden aangepakt. Men moet zich wel be wust zijn, dat aan de loonpolitiek grenzen zijn gesteld, omdat ons voortbestaan van export afhankelijk is. De productiekosten moesten .binnien zekere grenzen blijven. Steeds wordt gestreefd naar verlaging van te hooge prijzen. Zoo zullen de visch- prijzen opnieuw met 25 worden verlaagd, de consumentenprijzen voor textiel zijn door beperking der handelsmarges op een niveau gekomen, dat zij 20 lager komen J voor het publiek en belangrijke prijsver laging van meubels, benzine en olie, zijn in I voorbereiding. t Er kan prijsverlaging bereikt worden door goede calculaties en door rationalisa tie en normalisatie. De organisaties voor het bedrijfsleven heb ben hier een taak. Zij moeten het initiatief nemen voor onjuist werkende prijsvoor- schriften, en zich bij het vaststellen van prijzen matiging opleggen. De zorg daar voor moet men niet alleen aan de overheid overlaten. Is het eigenlijk geen dwaasheid vroeg spreker dat de overheid de prij zen voor speelgoed, wild en bloemen moest vaststellen? Hopelijk, dat de concurrentie die prijzen binnenkort zullen beheerschen. Hij vraagt rich echter af, waarom de be- drijfsorganisaties niet zelf een eind maken I aan dit toestanden, die de ergernis van het publiek opwekken. I Die strijd voor lagere kosten van levens onderhoud en dus tegen inflatie is een nationale zaak. Zij geldt het publiek als geheel. Het puibliek moet zichzelf aan de vastge stelde prijzen houden. De Regeering kan die riiet op een presenteerblad thuis bren gen. Men moet er zich hoe moeilijik het dikwijls ook valt aan wennen om neen te zeggen, als mien mee wil helpen aan den strijd tegen de prijsopdrijving. Als men er toe overgaat te veel te betalen, en dien strijd dus verzwakt, moet men later ook niet klagen. Men kan zelf den vicieuzen cirkel doorbreken. De opsporingsdienst kan dit niet; zelfs al zou men haar vertienvoudigen, als het publiek zelf ntiet helpt. Er zullen prijslijsten worden hekend gemaakt, ter in lichting van de ondernemers en van het publiek. De opsporingsdiensten moeten ech ter steeds op de hoogte worden gesteld, van overtredingen. Dan kunnen tuchtrech ters voor de prijzen in staat worden ge steld, voorbeelden te stellen. De straffen behoeven niet eens zoo verschrikkelijk te zijn, poch groot in aantal. Wanneer slechts van een aantal natoire prijsopdrijvers de zaak voor eenigen tijd wordt gesloten, zal men eens zien, wat voor uitwerking dit heeft. Dit is in het belang van het bona fide bedrijfsleven, hoe sneller de rotte plek ken worden uitgesneden, hoe sneller wij op het gebied- van dê prijzen gezonde toestan den zullen krijgen. /oordige. n. rGANG" Hulst maand maand maand raat 31 2 1UZEN /isse- edjes Geen Christelijke partij. In de voortgezette zittingen van de Gene rale Synode der Ned. Herv. Kerk kwam de verhouding van de Ned. Herv. Kerk tot allerlei arbeid aan de orde. Allereerst tot de Zending. Met alge- meene stemmen werd besloten de directo- ren der samenwerkende Zendingscorpora ties en van den Gereformeerden Zendings- bond te benoemen tot predikanten in alge- meenen dienst. Ook de predikant-secretaris van „K^rk en Israël", Dr. W. ten Boom, werd benoemd tot predikant in algemeenen dienst. Aan de Commissie, voor de Kerkorde werd verzocht advies te geven om het werk der diaconessen in het kerkelijk geheel op te nemen. Een verzoek van den bond van Nederlandsche diaconessenhuizen was hier over ingekomen. Ds. De Jong uit Rossum werd aangesteld als predikant voor naar Zwitserland uitge zonden t.b.c.-patiënten en kinderen. Een Kerstboodschap, die van de Generale Synode zal uitgaan, werd voorgelezen en goedgekeurd. Voor Noord-Brabant en Limburg werd een regionale commissie ingesteld en een predikant in algemeenen dienst benoemd, om samen met deze commissie het geeste lijk en kerkelijk leven in het Zuiden te sti- muleeren. Bovendien werd een bedrag uit getrokken voor herclassificatie van de ge meenten in dat gebied. Daarna was het verzoek van de Nederl. regeering aan de orde om advies over de positie van Indonesië in het rijksverhand. Prof. Kraemer verdedigde de nota van de commissie van rapport, die concludeerde tot het algeheel liquideeren van de kolo niale verhoudingen. Ds. A. A. van Ruler verdedigde een minderheidsnota. Deze bespreking werd onderbroken door dat Donderdagavond Mr. G. E. van Wal- sum, de voorzitter van de commissie ,,Kerk en Samenleving" op verzoek van het mode- ramen ter vergadering kwam om de Gene rale Synode in te lichten over de princi- pieele positie en den stand van zaken in de huidige politieke situatie. Bij de positie keuze ging hij uit van de vraag hoe het ge tuigenis der kerk het best tot het volk kan doordringen. Hij besprak de jongste gebeurtenissen op het gebied van de vor ming eener breede socialistische volks partij. Op deze inleiding volgde een breede discussie In zijn antwoord wees spr. o.a. op artikel 8 van het beginselprogram van de Christ.-Hist. Unie, dat de antithese af wijst. Hij wees er op. dat de kerk in haar georganiseerde commissie „Kerk en Samen leving" het orgaan heeft om te doen, wat vroeger een christelijke partij deed. Tevens verdedigde hij het uitgebrachte rapport „kerk en vakbeweging", waarin gesteld wordt, dat de kefk open moet zijn in de richting van alle vakbewegingen. De avondwijding werd geleid dioor Ds. J. J. C. Karree. („Het Parool"). gedeeld hoe deze ongelukkigen, onder wie ook vele Menadoneezen en Ambonneezen waren, meegenomen werden uit het kamp Roebeeoklaan in Soerabaja in een tropische regen. Op een der vorige dagen waren zij naar een verzamelpunt gebracht en men had hun medegedeeld, dat zij „geëvaóueerd" zouden worden, omdat de streek te gevaar lijk was en „de Gurkhas hen allen zouden dooden." Maar na vier uur geloopen te hebben, werden zij naar het kamp terug gestuurd. Toen de uittocht, onder toezicht der extremisten, eindelijk begonnen was, wilde een aantal vrouwen niet vertrekken en zij zeiden: „Waarom dooden jullie ons hier niet?" De extremisten lieten hen toen achter, waarop zij door de Gurkhas bevrijd wërden. De Britsche autoriteiten hebben ontdekt, dat de gijzelaars naar Taman, ten Zuiden van Soerabaja. gezonden «varen, maar dat zij daar niet gebleven zijn. Zij hebben deze plaats verlaten met onbekende bestemming, waarschijnlijk Modjokerto, 30 k.m. landin waarts. Een dergelijk massa-transport kan niet onopgemerkt geschieden. Men gelooft daarom, dat het transport in verscheidene groepen verdeeld is. Een groep werd waar genomen bij Goebeng, waar „zij in een trein gejaagd werden, dje vertrok in de richting van Malang." Men gelooft, dat anderen te Tjewang en Kertosong, ten Zuid-Westen van Modjokerto, zijn. Niemand weet hoe zij behandeld worden. Zeer vele Nederlanders op Java worden gesloopt door deze nooit eindigende on zekerheid. Het is een van de ernstigste aspecten van den huidigen toestand, die het officieele communiqué laconiek be schrijft als „tamelijk rustig." Volgens het officieele communiqué van Zaterdag is een kampong in de omgeving van de kazerne te Buitenzorg, vanwaar voortdurend geschoten werd, vernield. En- gelsche troepen, die voordien gebruikt wer den om dit gebied te bewaken en te contro leeren, zullen nu gebruikt worden om een ander gedeelte van Buitenzorg, waar over vallen gepleegd werden, te bewaken. De Rapwi wordt overgebracht naar het kamp Kedoeh Allah. De plaatselijke telefoon dienst was door de Indonesiërs buiten wer king gesteld, doch na een bespreking met de gemeenteautoriteiten is de dienst weer hersteld. Bandoeng is rustig en tot samenwerking bereid. Het Britsche garnizoen wordt versterkt. 345 leden van het Rapwi-perso- neel zijn naar Batavia gevlogen en zijn scheep gegaan naar Bangkok. Te Semarang is" geschoten op een Brit sche patrouille. Met behulp van artillerie is het gebied nu gezuiverd. Een gewapende verkenningscolonne is Grissee binnengetrokken. Zij vond de stad verlaten. Uit Oost-Java zijn geen incidenten ge rapporteerd. De evacuatie van de Engel- ^fche troepen uit Amibarawa is nu voltooid. Te Medan werd een patrouille door In donesiërs aangevallen. Verdere bijzonder heden zijn nog niet ontvangen. De extremisten te Soerabaja hebben ge durende de gevechten aldaar bijna duizend mannen, vrouiwen en kinderen ontvoerd. Zij worden als gijteelaars vastgehouden, maar niemand, ook de Britsche militaire autoriteiten weten niet, wat en precies waar. Wij kennen van deze tragedie slechts het eerste gedeelte: een ooggetuige heeft mede- kermen...Troosteloos beeld van ellende zei ik. Neen, dat is fout: beeld van ellende stellig, maar troosteloos niet. Wankelend onder de zware lasten, die zij torsen moe en warm, opgejaagd eh afgebeuld, maar troosteloos, neen dat niet. dat zijn onze vrouwen nooit. Kijk. daar nacht er een Het vJa h.'n V,an den tonderwagen, waarop haar bultzak -vervoerd moest worden is te zwak; het zakt in elkaar en dat schijnt op haar gevoel voor humor te werken. Dan maar op den rug en daar gaat-ie weer verder op den lijdensweg, want wie weet of de goedangkamer. waar ze nu intrekt morgen alweer niet leeg moet zijn voor verwachte gasten. Toch lacht zij en dat doet zij en kan zij, omdat zij weet, dat er tenslotte een einde komt aan dien weg- en naar zij vast vertrouwt een gelukki° einde. s ïk ken deze vrouw, zij zat een jaar bii den P. I D. en in Bantjeu. (Een gevangenis voor politieke misdadigers. Red.Ze is wat grijzer geworden dan vroeger en er kwa men rimpels bij haar oogen. Maar die oogen zelf zijn net als vroeger, omdat in je oogen je hart zich weerspiegelt en haar hart sterk is en moedig". Hoor, daar zingt er zelfs een: „Een kar retje op een zandweg reed;" het karretje is een houten wagen met platte autobanden waarin nauwelijks beweging is te brengen; als ie leeg is. De zandweg is asphalt met diepe kuilen er in vanwege de Japansche welvaartsfeer. Ik ken haar ook. Zij zat in het Banjoe-biroe-kamp No. 7, en werd eens door een Japanner zoo hardhandig tegen den grond geslagen, dat zij in het hospitaal terecht kwam; ze had nog net 35 van haar bö kilo over. toen ze thuis kwam. Nu moest ze met haar vier kinderen op stel en sprong haar woning ontruimen omdat die in de ge daye^°ywtia> omdat zij vertrouwen, daarom kunnen zij nog lachen en zingen onze vrouwen. En vertrouwen, vertrouwen ondanks alles - ondanks desillusie on danks terreur, ondanks doorloopendé on veiligheid, bedreiging en angstaanjaging; zóó vertrouwen kan alleen de mensch die heel moedig en sterk is. Jk zag U: kijk naar onze Vrouwen, aan- riï^L, r m dezen rampzaligen tijd, al z UW u en dle meisJes- die «ens moeder zullen worden, en gij weet het: Indië is niet verloren, Indie zal herrijzen, Indië zal weer was Z°° het was: neen beter dan het De Regèering is voornemens het parle- aard ^^inpn van ingrijpenden ln, de Kieswet voor te stellen. De laagd tm leeftj>d 2:011 worden ver- aaga tot 23 jaar en de verschijningsplicht zou worden afgeschaft. Het ontwerp heeft den Raad van State reeds verlaten. Onderstaand artikel lezen we in het te Bandoeng uitgegeven blad „Propeller", van 5 Dec. 1945: 't Wordt warm in je hart als je dat neer schrijft: Onze Vrouwen. Een gevoel van trots komt bij je op, als je mag zeggen': onze vrouwen. Deze vrouwen, deze vrouwen op Java, zijn onze vrouwen. Eerst zaten zij in kampen, in erbarmelijke omstandigheden, of buiten, velen met valsche papieren, brief jes en barang smokkelend door of over pagigers, risico niet tellend, honger en ver nedering verdragend zonder veel morren, zonder veel klagen enaltijd vertrou wend. Toen kwam de bevrijding', bevrijding met aanhalingsteekens, en het lijden onzer vrouwen werd nog erger. Wij weten het van ooggetuigen uit Soerabaja en Midden-Java; Wij vernamen het uit het lofwoord van Generaal Ghristison: de moed onzer vrou wen was verbluffend. En nu heb ik het zelf gezien, hier in Bandoeirsr. Gedwongen evacuatie, trooste loos beeld van ellende. Kogels fluiten om haar hcoiden, handgranaten ontploffen vlak om haar heen. Rookwolken stijgen op uit haar hulzen. Kinderen huilen, gewonden Het volk moet uitspraak doen. „Het is bepaald niet .waar. dat het pro bleem der annexatie van de baan is. De oplossing is een internationale kwestie en zexer zal Nederland daarin een rol spelen. Iets anders is, of dit vraagstuk in het kader van onze voorstellen tot vergoeding der geleden schade aan de orde komt, doch in de naaste toekomst zal zeker internatio naal contact over dit onderwerp plaats heb ben". aldus verklaarde minister-president Schermerhom op een persconferentie, welke Vrijdag te Nijmegen werd gehouden en waar, behalve de Minister-President ook de Ministers Bee], Van Schaik en Ringers aanwezig waren. Prof. Schermerhorn zeide verder over hetzelfde onderwerp: „De Gaulle laat in deze een zeer duidelijk geluid hooren. En wat er met het Rulhr-gebied gebeurt, kan ons niet onverschillig laten. Wij zullen stelling hebben te nemen. Ik zie de kwestie als een belangrijk onderdeel van onze ge heele economische positie in West-Europa. De wijze, waarop het vraagstuk in ge ding zal worden gebracht, is echter op zich zelf reeds een punt van internationale on derhandeling, en ook daarin moet Neder land een standpunt kiezen. Ten slotte, of (Nederland pro of contra annexatie is, daarover zal het volk een uitspraak .moeten doen."

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1945 | | pagina 1