DE VRIJE ZEEUW
-ST
VRIJDAG 16 NOV. 1945
No. 103
NEDERLAND SCHRIJFT ZIJN HISTORIE.
GESTORTE CONTANTEN KOMEN OP
VRIJE REKENING.
ER WORDT EEN KATHEDRAAL GEBOUWD.
Hel nicvcUgcbcuvcn zal
e Neurenberg eer Jeelen»
DE L00NEN IN DEN LANDBOUW.
FRANSCHE PRELATEN
VAN COLLABORATIE BESCHULDIGD.
.EERESCHULD EN DANKBAARHEID".
OPPASSEN MET LIFTEN.
TERNEUZEN.
m N le Jaargang
- 740
- 1248
halen.
:orgen
ningin
j.l., om
lans, ee:
emonnai
'egen be
bezorgei
EVE, 2d
rneuzen.
cscii uc Te Amsterdam is gevestigd het Rijks-
bezorgeibureau V001' documentatie van de geschie
tt i rtonici ito n \Tn/4 at«1 n w/1 im TT,
rte Ham
regen be
Hondius
en.
met wi
te bezor
37, Ter^
igd:
/aar ge
ipvergun
igdee
irdkache
snfornui
Redactie: S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren. Redactie-adres: Julianastraat 37 Terneuzen
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt bü de N.V. Fa P. J. van de Sande, Terneuzen. Administratie-adres: Noordstraat 57 Terneuzen
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. vocr^etaling ewJiaar
ADVERTENTIEN: Per mm 10 cent, minimum per advertentie ƒ1,50. Rubriek kleine advertentiën 1—5 regels 50 cent- iedere t-pupi m
maximum 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent Met vermelding hrievJn r a 1,°
van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbar is bureau
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. B
jenis van Nederland in oorlogstijd. Het
bureau, dat onder leiding staat van Prof.
-Mr. N. W. Posthumus, stelt zich voorloo-
[>ig ten doel alle archieven, documenten en
indere bescheiden op te sporen, die betrek
ing hebben op de geschiedenis yan Neder-
and onder de Duitsche bezetting en ten
eei ijde van de bevrijding door de geallieerden.
Mettertijd zal het Rijksbureau overgaan
Jot de uitgave van een aantal wetenschap-
HAME lelijke en populair-wetenschappelijke wer-
11. Ter ten, die hun grondslag moeten ontleenen
tan het materiaal, dat thans met mede-
verking van de bevolking wordt bijeenge
bracht.
Foto's, kaarten en schetsen, dagboeken,
.brieven, losse aanteekeningen en officiëele
'1 TV. 1 OT*Avi urAWIOM .7 nrvvi iTnwtnrvAv...,/,
en eek
V1ULLEI )aPleren worden door vertegenwoordigers
38 Tei'an het R-ijhsbureau verzameld.
Veel menschen zullen beschikken over
-ttvjiet een of andei- document, dat zij zelf
J:ils aandenken willen bewaren. In derge-
at. Adrejijke gevallen ontvangen de vertegenwoor-
looswi.ikjiigers het betreffende stuk gaarne eenige
euzen. jtil'd in bruikleen, om er zoonoodig afschrift
Herdersvan te maken.
1, pracht) Ook de archieven van de Politieke Op-
Fabriekpporingsdienst, voor zoover zij waarde heb-
pen voor de geschiedschrijving, zullen ge-
BruidjPend w°rden.
rnder n1 Het RiJksbureau werkt nauw samen met
lit blad voormalige illegale organisaties, zoodat
het moedige werk der ondergrondsche
Piï ,PeJr<^trijders mettertijd in de historiebladen kan
chel. J. borden vastgelegd.
IR, Land Voor Zeeuwsch-Vlaanderen is tot ver-
-pegenwoordiger aangesteld de heer L. W.
Honden16 Bree, leeraar aan de Rijks H.R.S. te
d-HerdePostburg.
aevragen ®lk gegeven, ook het schijnbaar ombe-
ER, Pier'angrijkei zal deze vertegenwoordiger in
Sluiskrfank ontvangen,
lerwapeu Men helPe mec, den arbeid van het Rijks-
npS'ureau voor oorlogsdocumentatie ten volle
e doen slagen,
uzen. 6
.a.n. Rol
n zwart
laard
ijesschoe
aat, vooi
LEEN'
Behalve bij postcheque- en girodienst.
's-Graverihage (A.-A.). Daar er nog
indingsti 'teeds het misverstand blijkt te bestaan,
lat men bij storting van contanten de be-
c chikkingsmacht over dit geld geheel of
;edeeltelijk zou verliezen, vestigt het
t r linisterie van Financiën er nogmaals de
andacht op, dat vrije betaalmiddelen ook
a storting vrij blijven. Zij worden dan ge-
erkachel- oekt op een vrije rekening, waarover men
d'HONT nbelemmerd door eenig blokkeeringsvoor-
chrift kan beschikken.
De eenige uitzondering vormt de post-
hèque- en girodienst. Daar deze wegens
involdoende capaciteit geen vrije rekenin-
;en kent, worden stortingen daar op girale
ekening geboekt, waarover men dus alleen
-loor overschrijving kan beschikken. De
ning aai ilaatselijke giro-instellingen, zooals de
voor eer Lmsterdamsche gemeente-girodienst ken-
2nwonin(fien daartegenover wel vrije rekeningen.
Afgezien van de uitzondering bij den
ostchèque- en girodienst is er geen enkele
eden om meer aan contant geld dan nor-
lluiskil.
iden: eer
Wandel
DOSTER-
traat 152
i Terneu-
No. 497
ad.
oenen, rn
Denen, m
Adres
andstraa
blauwi
iet hoog(
r zwar t
40, mi
C. VA
maal vast te houden, men kan dit geld
onder dezelfde voorwaarden als vroeger
naar bank, spaarbank of plaatselijke giro
instelling brengen.
Het plan is gegroeid in het hart van den
grooten man, den genialen bouwmeester.
Hij heeft de kathedraal gezien, voor zij
gereed was alsof zij gereed was.
Honderden werken er aan mee, van hoog
tot laag, ingewijden en niet-ingewijden.
Daar zijn de leerlingen van den bouw
meester, die de plannen hebben gezien, die
er door zijn geïnspireerd. Maar de meeste
werkers weten er niets van.
Wat weet de man in den hoogoven ervan,
die in de helsche hitte staat, dat zijn ijzer
gebruikt zal worden? Wat weet de man
in de steengroeven ervan, die misschien bij
een dynamiet-ontploffing een paar vingers
verspeelt? Wat weet de man met den
kruiwagen, op de smalle plank, bij de
steenbakkerij, ervan, dat zijn steenen voor
de kathedraal bestemd zijn?
Maar het zou hun leven veranderen, als
zij de blijde zekerheid in zich droegen: wij
werken en verslijten onze krachten, niet
alleen omdat wij onze monden moeten open
houden en ook nog wel eens naar de bios
coop gaan, maar wij werkenvoor de
kathedraal! Het heeft alles zin!
Wij werkers, mogelijk in de helsche hitte
of op de smalle plank van ons dageljjksche
leven, werken wij om te eten en te drinken
en vroolijk te zijn (als het lukt!) en om
dan te sterven, zoo maar?
Of heeft dit alles zin Is er een groote
Bouwmeester, die ons roept om mee te
bouwen aan Zijn kathedraal, het groote
wereldplan? Ieder heeft daarin zijn plaats
en zijn taak. Ieder heeft daar zijn bestaan
en wordt op zijn volle waarde erkend. Alle
zijn ze in het Plan opgenomen.
Maar dan moet U den Bouwmeester ken
nen en van Zijn Plan hooren. Want:
God heeft een planmet ons volk,
met ons gezin, met onszelf.
Een plan dus voor iedereen.
In de Ned. Hervormde Kerk, Noord
straat, Terneuzen, zal hierover gesproken
worden op de drie achtereenvolgende Zon
dagavonden. 18 en 25 November en 2
December, telkens om 7 uur.
Zie voor bizonderheden de advertentie
in dit blad.
I.
De dagvaarding is een catalogus
van Duitsche misdaden.
R s-Gravenhage (A.N.P.). De 43 pagina's
I lende, met forschen letter gedrukte dag-
s arding van het internationaal militair
aesschot rechtshof, dat de voornaamste Duitsche
>oge hax r logs m i sdad i ge r sdie de Geallieerden in
en, mai mden konden krijgen, zal berechten, is
jUAARS'n document van de allergrootste histo-
rneuzen.' sclle beteekenis.
4 Immers, voor het eerst in de ge-
Keukenthiedenis worden hier staatslieden en open-
Wasch-gre functionnarissen van 'n souverein land
iger. T«tr verantwoording geroepen door een
25,Jtechfcbank, die als de vertegenwoordigster
straat 20ian het wereldgeweten kan worden be
bouwd. De mannen, die te Neurenberg
f)°r de openbare meening, welke hen in
-us) voor Jaren "vóór den oorlog vaak heeft ont-
mrn Tr"' terwille van neutraliteits- en andere
qw-ItVtt véVerwegingen, rekenschap van hun mbn-
TprJerachtige daden zullen hebben af te leg-
>n, kenden, toen zij de wereld in hun
De Sociale Commissie uit de Provinciale
Commissie van Samenwerking tusschen de
Landbouworganisaties en de Landarbeiders
bonden, heeft besloten, overeenkomstig het
oordeel van de Rijksbemiddelaars, dat de
20 loonsverhooging zal ingaan op 12 No
vember 1945 en het loon dan zal zijn:
Voor paardenknechts:
Van 12 Nov.30 Nov. 36 per week.
Van 1 Dec.28 Febr. 30 per week.
Voor losse en vaste arbeiders 60 cent per
uur.
Tevens heeft zij, op advies van de Rijks
bemiddelaars, de bestaande Loonregeling
omgezet in een Collectief Contract met
ingang van denzelfden datum tot en met
28 Februari 1946, hetwelk ter teekening is
rondgezonden.
Londen (ANiP). Een bijzondere corres
pondent van de Daily Telegraph meldt uit
Parijs, dat de ontheffing uit het ambt van
mgr. Dutoit, bisschop van Atrecht en mgr.
Auvity, bisschop van Munde, beschouwd
wordt als de inleiding tot maatregelen
tegen 20 andere Fransche prelaten, die
van pro-Duitsche gezindheid tijdens de be
zetting beschuldigd worden. Mgr. Auvity
werd tijdens de bevrijding van Frankrijk
op 'verzoek van katholieke verzetsmannen
door patriotten gearresteerd. Naar ver
luidt zou mgr. Dutoit zich in predicaties
tegen de Geallieerden hebben uitgelaten.
Parijs (AEP). Volgens een bericht uit
Vatikaanstad, heeft de Paus besloten het
ontslag van twee Fransche prelaten met
name mgr. Dutoit, bisschop van Atrecht
en mgr. Auvity, bisschop van Mande te
aanvaarden.
Deze beslissing van Z. H. werd in de
Fransche katholieke kringen verwacht.
Het Vatikaan neemt hiermede inderdaad,
een eersten bevredigingsmaatregel, welke
door de Fransche katholieke leden der ver
zetsbeweging ten gevolge van een al te
collaborationistische houding van meerdere
prelaten werd geëischt.
De gewezen maquisards van Lozere heb
ben de houding van den bisschop van Men
de niet vergeten, die o.m. buiten zijn tus-
schenkomsten tegen het maquis van
Lozere, aan de aalmoezeniers verbood de
troostmiddelen van de Heilige kerk aan de
strijders van het verzet toe te dienen.
De bisschop werd trouwens op het oogen-
biik van de bevrijding door de maquisards
aangehouden.
In kringen die in nauwe betrekking
staan met de nunciatuur, geeft men te ver
staan, zonder dat het nochtans mogelijk is
nauwkeurige inlichtingen te verkrijgen, dat
nog een zeker aantal kerkelijke hoogwaar-
digheidsibekleeders er zullen toegebracht
worden hun ontslag te vragen.
ijzeren machtsgreep gevangen meenden te
hebben en zich onaantastbaar waanden, God
noch gebod. Nu zijn ze zelf gevangenen, be
schuldigd van de meest infame misdaden,
die de geschiedenis ooit heeft geboekstaafd.
Als men bedenkt, dat door hun toedoen
naar schatting 60.000.000 menschen den
dood zijn ingejaagd, waarvan alleen al
28.000.000 in concentratiekampen. Nooit zijn
er in een oorlog zooveel slachtoffers geval
len als gevolg van terreur, als in den twee
den wereldoorlog. Hoe formidabel de mid
delen der Duitsche oorlogvoering ook waren,
deze oorlog was voor Duitschland meer een
oorlog tegen weerlooze mannen, vrouwen
en kinderen, dan een militaire oorlog.
Op het titelblad van de dagvaarding staan
aaneengerjjd de namen van hen, die eens
tot Duitschland's grootheden behoorden:
Hermann Wilhelm Goering, Rudolf Hess,
Joachim von Ribbentrop, Robert Ley (die
zich door zelfmoord aan het proces ont
trokken heeft), Wilhelm Keitel, Hans
Frank, Julius Streicher, Artur Seyss In-
quart enz.
Zij staan individueel terecht en als leden
van groepen en organisat es, waarvan he
misdadig karakter zal worden onderzocht
Deze organisaties zijn: de Rijk «regeer in'
(Rijkskabinet)hei corps der politieke lei-
(Zorg voor oorlogsgewonden en nagelaten
betrekkingen van gesneuvelden.)
Het sub-comité voor de Provincie Zee
land maakt er belanghebbenden opmerk
zaam op, dat de penningmeester van het
Hoofd-Comité, Ds. D. Ringnalda, op Don
derdag 22 November a.s. des avonds van
8 uur tot 8.15 voor den zender „Herrijzend
Nederland" een causerie zal houden over
het onderwerp „Eereschuld en Dankbaar
heid in verlèden en toekomst."
Wie dus belang stelt, houde dit kwartiei
vrij.
Wij deelen hierbij mede, dat in de toe
komst ons Comité enkel de belangen zal
behartigen van oorlogsgewonden en nage
laten betrekkingen, behoorende tot de
land-, vloot- en luchtmacht, terwijl de
.Stichting 19401945" de slachtoffers on
der de illegalen voor haar rekening neemt.
Ten slotte worden gemeentebesturen, die
nog met de ingevulde formulieren terug
zonden. (beleefd verzocht dit alsnog ten
spoedigste te doen.
Het Sub-Comité
voor de Provincie Zeeland,
J. BUMA, Voorzitter.
Mevr. H. A. VISSERBUMA, Seretaresse.
- Axel November 1945.
Hoewel het vervoerswezen in Nederland
verbetert en de Nederlandsche Spoorwegen
hard werken om den treinenloop zoo -snel
mogelijk tot het vroegere peil terug te
brengen, neemt het liften, hetgeen zooals
men weet wil zeggen, het trachten mede te
rijden met particuliere en/of andere auto's
nog steeds een belangrijke plaats in. Hoé
gevaarlijk dit, vooral voor meisjes, zijn kan,
bewijst het relaas van een onzer abonné's
over de ervaringen hiermede door zijn
dochter opgedaan.
Bovengenoemde abonné schrijft:
Verleden week Maandag 5 November,
omstreeks 5 uur in den namiddag, heeft
mijn achttienjarige dochter, even buiten
Goes getracht met een auto mede te rijden
naar Rotterdam, alwaar zij een school be
zoekt. Zij kon mederijden met een „heer",
die op weg was naar Den Haag. Hij begon
met haar te vragen of zij met liften niet
bang was ontvoerd te worden. Na een eind-
weegs. te zijn doorgereden, stopte hij en
beproefde ongeoorloofde dingen met haar
uit te halen. Dit mislukte doordat zij hem
wist af te weren. Daarop zette hij zich
weer aan het stuur en gaf vol gas. Intus-
schen gelukte het mijn dochter het portier
te openen en sprong zij uit de snel rijdende
auto met het gevolg, dat zij met bet ach
terhoofd op den weg terecht kwam. Zij
was meer dan van streek. Een arbeider
daar ter plaatse hielp haar op de been en
hield voor haar een auto aan met twee
militairen, die naar Rotterdam moesten en
haar naar haar kosthuis brachten. Een
ontboden geneesheer constateerde een lich
te hersenschudding.
Naderhand heb ik van een medicus ge
hoord, dat uit zijn practijk hem twee ge
vallen bekend waren van gevallen van ver
krachting na liften.
Een ernstige waarschuwing speciaal aan
het adres van onze meisjes en de ouders
van meisjes, is hier zeker op haar plaats.
ders der N.S.D.A.P., de SjS., de S.D., de
Gestapo, de S.A. en de generale staf en het
opperbevel der Duitsche Wehrmacht.
En dan volgt de opsomming van de
schier eindelooze reeks misdaden: tegen
den vrede, tegen het oorlogsrecht en tegen
de menschelijkheid.
Tegen den vrede: de beklaagden beraam
den plannen en troffen toebereidselen voor
agressie-oorlogen en ontketenden ze, oor
logen, die een schending waren van inter
nationale verdragen, afspraken en verze
keringen.
Tegen het oorlogsrecht: de beklaagden
namen het besluit niets-ontziende oorlogen
te voeren tegen landen en volken, met ver
trapping van oorlogsreglementen en -ge
woonten, waarbij zij systematisch middelen
toepasten als moord, mishandeling, weg
voering voor het verrichten van dwang
arbeid én voor andere doeleinden van de
burgerbevolking uit de bezette gebieden,
voor het verrichten van dwangarbeid, moord
■n mishandeling van krijgsgevangenen en
van personen, die zich in volle zee bevon
len, arrestatie en vermoording van gijze-
vet Plunderen van publieke en par
ticuliere eigendommen, de moedwillige ver
nieling van sleden en dorpen en verwoes
ting, welke niet gerechtvaardigd was dooi
Ambachtsschool Terneuzen.
Aan de Ambachtsschool te Terneuzen
zijn benoemd: tot leeraar in timmeren en
vaktheorie de heer M. 't Gilde te West-
dorpe; tot leeraar in mach. bankwerken.
vakteekenen en vaktheorie de heer H. Dijk
stra te Appingedam; tot leeraar in schilde
ren en technisch schetsen de heer A. van
Koningsveld te Amsterdam en tot leeraar
in Ned. taal. rekenen, wiskunde en natuur-
en werktuigkunde de heer P. Vreeke te
Vlissingen.
De school telt 190 leerlingen.
Aan de Avondteekenschool met werk
plaatspraktijk werden benoemd: tot leeraar
militairen noodzaak.
Tegen de menschelijkheid: de beklaagden
zijn medeplichtig aan moord, uitroeiing,
knechting, wegvoering en aan andere on-
menschelijke daden tegen burgerlijke bevol
kingen vóór en tijdens den oorlog, zoowel
in Duitschland als in de bezette gebieden,
alsmede aan vervolgingen wegens politiek',
ras of Godsdienst.
De dagvaarding geeft dan een uitvoerig
overzicht van den aard en de ontwikkeling
van wat zij noemt: de nationaal-socialisti-
sche samenzwering. In den zakelijk-beknop-
ten juridiechen stijl volgt dan wat men be
schouwen kan als een geschiedenisles zon
der weerga, waarvan de hoofdpunten eens
de nachtmerrie voor de wereld waren.
Het is aangrijpend, deze bloote opsom
ming van feiten en niets dan feiten te lezen.
Men realiseert zich nog eens te meer het
duivelsehe systeem, dat aan dit geheel com
plex van misdaden ten grondslag lag. Deze
opsomming is ook een uitstekend middel
tegen de vergeetachtigheid, waaraan de
wereld ma.ar al te vaak lijdt. De feiten,
zooals die in den loop der jaren in krant en
geschrift zijn verspreid, zijn hier in forschen
greep samengevat. Het is een catalogus van
nationaal-socialistïsche barbarij.
(Wordt vervolgd.)
