DE VRIJE ZEEUW VRIJDAG 9 NOV. 1945 No. 101 EN Je merk REDE VAN BEVIN. VERKLARING DER INDISCHE^REGEERING OPENBARE VERGADERING VAN DE NEDERLANDSCHE VOLKSBEWEGING. IN ZEEUWSCH-VLAANDEREN KOMT EEN VLIEGVELD. H. M.fDE KONINGIN IN ONS LAND TERUG. CHURCHILL DANKT KONINGIN WILHELMINA. stelling ve Jt Jaargang Denoodigd ïrne- en tardappe- esting en tndbouw- ordreeht, t ges tel de' oordiger: )OTER Hoek j Red^ke; S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren. R«lactle-adres: Julianastraat 37, Terneuzen. Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt. l«yiiW*.V. Fa P. J. van de Sande, Terneuzen. Administratie-adres: Noordstraat 57, Terneuzen ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling ƒ6,60 per jaar AinVERTENTIËN: Per mm 10 cent, minimum per advertentie-^ 1,50. Rubriek kleine advertentiën 1—5 regels 60 cent; iedere regel meer 12 rent- maxunmn 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen 1—6 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau van dit blad 10 cent meer, Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is. Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. ■on, maar oorradig, spoedig ïoudster. Schoen- Oude- rneuzen. 'n nette den dag. ANDER, m. 5t Kost- ibileerde spoedig i onder d. blad. istmeisje ersonen. te mel- n 4 uur orgen 8 noodig d. H. P. >eve, te i Werk- agen of veek, of ichtend- COHEN ;eenber- n. 'Oopjon- ASSEN. zen. ërkster. Axel- ïzen. en voor Meisje 'ij (kan en als uw). Ide", D. verijstr. lig mo- ishoud- ler kin tot 45 alleen. 14, Bur. Zwer- boven- i.i oude 3 (grijs cht ge- ■ug ge- erdwe- tingen tOERS, :uzen. Voning neuzen leer en- iam-Z. tuin). dEEU- aat 31, Duit- DER Visser- 5 Gas- goeden ileum- JIJNE, Ter- een or een OERS. kil. a paar platte ir een maat RUIJ- 4 te Londen (Reuter). In een rede over de Engelsche buitenlandsche politiek zeide de Minister van Buitenlandsche Zaken, Bevin, in het Lagerhuis, dat de Regeering in regeeringszaken noch haar macht, noch haar verplichtingen kan overdragen aan een deel der gemeenschap, i.e., de geleerden, die belast zijn geweest met de ontwikkeling der atoomenergie. Een campagne, zooals die gevoerd is, is niet fair jegens de Regee ring en de volksvertegenwoordiging. Bevin wenschte er den nadruk op te leggen, dat de problemen rond de atoom bom een grooteren druk leggen op de geesten der Amerikanen als bezitters van de bom in verband met hun verantwoorde lijkheid, dan op de geesten van de volken van die landen, die niet in het bezit van die geheimen zijn. De Amerikanen trach ten zich op het oogenblik een ibeeld te vormen van de gevolgen van het openbaar maken van de atoombom. Bevin zelf heeft nooit bij het nemen van beslissingen op Internationaal gebied de atoombom als politieken factor mee laten spreken. „Hoe .groot de macht der wapenen ook moge zijn en wie Minister van Buitenlandsche Zaken Imoge zijn, zoodra men afwjjkt van de ge- (dragslijn, waarbij de problemen niet worden opgelost op grond van wat recht is, zullen deze tot verderf voeren". Al bestaat de organisatie der Vereentgde IVolken nog niet, toch behoort iedere beslis sing die genomen wordt zoodanig te zijn, dat deze past in het kader dier organisatie. 'Bevin zeide: ,,Er bestaan twee beginse len: het eerste dat slechts tijd, begrip en "verzoening tot vereeniging leiden Men (krijgt een afschuwelijke nachtmerrie van tnzekerheid, die ieder oogenblik te voor- ihijn komt. Het tweede is het principe, van de samenwerking als doel. Als gevolg van den grooten strijd van de laatste zes jaren is de groote moeilijkheid ontstaan, of de zoogenaamde invloedssfeeren en de machtspolitiek geheel kunnen verdwijnen. Ik moet bekennen, dat soms tijdens onder handelingen de machtspolitiek mij naakt en onbeschaamd voor de oogen stond, maar het andere oogenblik ziet men, dat men koekt en streeft naar andere idealen. Ik Wilde het Huis dus vragen niet te ongedul dig te zijn tijdens deze overgangsperiode". Bevin zeide voorts, dat er overal op de gereld een groote eisch naar sociale gerech tigheid is. Ook President Truman heeft flat in zijn twaalf punten goed gezien. Bevin geloofde niet dat de atoomenergie zeer spoedig voor industrieele doeleinden ge bruikt zou kunnen worden, en de noodzaak van het gebruik van atoomenergie voor bommen zal verdwijnen met het scheppen van een nieuwe wereldveiligheidsorganisa tie. Bovenal moet een politiek gericht op flen wereldvrede worden gevoerd om de patastrophe, die het gevolg van het gebruik van deze vernietigingswapens zou zijn, te Voorkomen. „Ik doe namens de Britsche Regeering een beroep op de groote mogend heden om de kaarten open op tafel te leg gen. Wij zijn daartoe bereid". Engeland zal in de Oostelijke gebieden plets ondernemen dat schadelijk kan zijn voor de Sovjet-Unie. „Wanneer wij die verzekering geven, kan ik mij niet voor steilen dat de natuurlijke reactie zou zijn, lat men de deur sluit en dat men alle con tact tusschen menschen, hetzij voor den aandel of iets anders zou verbieden. Ik Den ook niet van zins om de positie te aan vaarden, die radio Moskou zoo vaak uit bazuint: zij eischen het recht om goede betrekkingen te onderhouden met hun naburen, terwijl ik een misdadiger hen wan neer ik vraag om goede betrekkingen met Se landen, die aan onze grenzen gelegen eijn. Engeland eischt het recht op met frankrijk, Nederland, België, Scandinavië of indere landen in een Westelijk blok in con tact te treden, landen die Engelands cul-, tureele vrienden waren, historische relaties, 3ie eenzelfde opvatting van democratie hebben als Engeland. Internationale problemen moeten vrijwil lig door de betrokken volken opgelost wor sen, en niet door geweld of agressie: dat s het standpunt der Britsche Regeering. Niet dat wij bevreesd zijn ons te verdedi gen. Maar ik beschouw als belangrijkste aak in de buitenlandsche politiek het ver- ichten van den last die drukt op het leven Ier menschen. Ik geloof dat dit land veel jeeft te geven en veel heeft te winnen bij Sen uitwisseling cultureel, economisch en irtistiek. Er is op de wereld genoeg voor eder, er behoeft geen afgunst, geen naijver te zijn. Wanneer die verklaring in 1914 door President Truman zou zijn afgelegd, zou er geen oorlog zijn geweest, wanneer die verklaring in 1939 zou zijn herhaald, zou deze oorlog eveneens zijn voorkomen. Bevin legde er den nadruk op, dat on danks de atoombom, een militaire macht steeds voor politiediensten noodzakelijk zal blijven. De eenige manier echter waarop een internationale organisatie in stand kan worden gehouden, is, dat die organisatie volledig als verplichting en politiek aan vaardt, dat men hen op hun woord ver trouwt, en dat er niet iedere vijf minuten een politieagent om de hoek komt kijken. Wij hebben dat stadium nog niet bereikt. Wij staan nog te dicht bij den oorlog. Zooals reeds in 't kort is gemeld, heeft de Indische Regeering Dinsdag te Batavia een verklaring uitgegeven, waarvan de tekst thans ook in ons land is bekend ge maakt. Daarin wordt gezegd, dat de loop der gebeurtenissen, na de capitulatie van Japan er toe heeft geleid, dat groote verwarring is ontstaan en dat omstandigheden, die niet door de Regeering in het leven zijn geroe pen, haar tot dusver hebben belet, de voor nemens tot staatkundige hervorming van het Koninkrijk en van Nederlandsch-Indië in hun hoofdlijnen verder bekend te maken. Thans acht de Regeering het tijdstip gekomen, om haar programma, gebaseerd op de rede van H. M. de Koningin van 6 December 1942, nader uiteen te zetten. De Regeering gaat uit van de erkenning van het rechtmatig streven der Indonesiërs naar een nationaal bestaan en van de over tuiging, dat dit streven door een goede samenwerking tusschen Indonesiërs en Nederlanders langs den weg van een wet tige evolutie te verwezenlijken is. Doelstelling is daarbij de spoedige ont wikkeling van Indonesië tot deelgenoot in een Koninkrijk, dat zoodanig wordt gecon strueerd, dat het nationaal zelfrespect van alle daaraan deelnemende volkeren wordt gewaarborgd. Daartoe zal in dit land op wettige wijze de centrale regeering zoo danig geconstrueerd moeten worden, dat zij uit een volksvertegenwoordiging op democratischen grondslag bestaat, in be langrijke meerderheid samengesteld uit Indonesiërs en een Raad van Ministers, onder den Gouverneur-Generaal, als ver tegenwoordiger van de Kroon. Door deze Regeering zullen de inwendige aangelegen heden van het land moeten worden bestuurd. Steeds dieper is het besef doorgedrongen, dat alleen op deze beginselen van gelijk waardigheid en samenwerking het Konink rijk kan worden opgebouwd. Daarbij is de vorm van deelgenootschap naar voren gekomen, die nieuw is in de geschiedenis doch die inderdaad aan het onder de bezet ting gegroeide nationaal bewustzijn volle bevrediging kan schenken. In de ontstane verwarring heeft echter dit zelfbewustzijn niet alleen den weg gekozen van de uitroeping met medewerking van de Japansche militaire overheid van de republiek Indonesië, maar is bovendien tegen de Nederlanders een zoodanige pro paganda en tegen andersdenkenden een zoodanige terreur ontketend, dat een be kendmaking geen nut zou hebben gehad en niet in overeenstemming te brengen viel met de waardigheid der Regeering. zoolang duizenden weerlooze Nederlanders, die de zwaarste verdrukking van den vijand door staan hadden, in gevaar verkeerden en door bedreigingen een vrije bespreking onmoge lijk werd gemaakt, was ook ieder begin van gemeenschappelijke reconstructie uitge sloten. Nu door de hulp van onze bondgenooten het gevaar voor de bevrijde geïnterneerden verminderd is en eenige verbetering inge treden schijnt te zijn ten aanzien van vrij heid van spreken en contact is het oogen blik gekomen om het programma der Regeering uit te werken. Indonesië zal, overeenkomstig de toezeg ging van H. M. de Koningin tot een vol ledig deelgenootschap in het Koninkrijk worden geroepen, welks organisatie dus uit de Rijksdeelen zal worden opgebouwd. De vorm, aan deze grondgedachte te geven, zal door het overleg in de ronde-tafel conferentie en de behandeling van haar voorstellen door de wetgevende organen van het Koninkrijk moeten worden bepaald. Regelingen en instellingen, welke nog be rusten op of gevoeld worden als ras- discriminatie, zullen verdwijnen of worden hervormd. Zoo zal de scheiding worden opgeheven tusschen een Nederlandsch en een Indonesisch bestuur, evenals de ge scheiden strafrechtspraak. Het onderwijs zal op zoodanigen voet dienen te worden hervormd, dat zoo spoedig mogelijk een einde aan het analphaJbetisme komt. De er kenning van de Indonesische taal naast het Nederlandsch, zal volledig doorgevoeld worden. Onder systematische en krachtige leiding van de overheid zal de economische politiek gericht worden op het herstel en de vergrooting van de volkswelvaart. Met alle middelen, waaronder industrialiseering, zal worden gestreefd naar een verhooging van de productie en een verbetering van de verdeeling van het volksinkomen. Opgebouwd zal worden een krachtige weermacht, op den grondslag van alge- meene weerbaarheid, waaraan alle land aarden zullen bijdragen. Een duidelijken inhoud zal gegeven worden aan het bur gerschap van Indonesië, welke de gelijk waardigheid tot grondslag heeft. De weder opbouw van Indonesië is alleen te bereiken door werkelijke samenwerking tusschen moederland en Indonesië. Deze weder opbouw moet snel ter hand worden geno men, omdat anders de algemeene verarming en verwildering dusdanige afmetingen zul len nemen, dat herstel bijna niet meer mogelijk zal zijn. Aan de steeds verder gaande afbraak en verwoesting moet een einde komen. Alleen door daarbij den wettigen weg te volgen van hervormingen, kan dit proces in gang gebracht worden. De Regeering doet dan ook een krachtig beroep op allen, die de belangen van dit land na aan het hart liggen, hun krachten op dien grondslag te vereenigen. Een streep zul door het verleden kunnen wordejt. ge haald ten aanzien van veel. van hétgeen tijdens en na de bezetting is gebeurd, doch ten aanzien van bepaalde handelingen zal de rechter uitspraak moeten doen, omdat anders het rechtsgevoel geen bevrediging zal vinden. Degenen die willens en wetens aan hun medeburgers leed hebben berokkend, hetzij door vrijwillige samenwerking met den vijand, of door het plegen van of aanstoken tot misdrijven tegen personen en goederen, zullen ter verantwoording moeten worden geroepen. Ten slotte zullen de wapenen, die de vijand wederrechtelijk heeft uitgeleverd aan onbevoegden of die door bepaalde per sonen zijn geroofd, overgedragen moeten worden aan de Geallieerden. Het dragen van wapenen zal alleen geoorloofd zijn aan hen. die daardoor krachtens hun functie of krachtens een vergunning van het wettig Gezag gerechtigd zijn. Het is,noodig, dat de reconstructie van Indonesië zoo spoedig mogelijk aangevan gen wordt, wil het land niet verder afglij den naar den chaos. Het is de bedoeling der Regeering om de in uitzicht gestelde ronde-tafel-conferentie zoo spoedig moge lijk te doen aanvangen. Daartoe is het noodig, dat de orde wederkeert, opdat kan worden overgegaan tot de aanwijzing van de afgevaardigden uit Indonesië met voort varendheid en in een overleg dat vrij is van bedreigingen. De verklaring wordt aldus besloten: „Het geheele land wacht op het oogen blik. waarop de herbouw kan beginnen en de ellende waarin velen verkeeren, kan worden verzacht. De Regeering ziet met groote bezorgdheid door misverstand en op wellingen de tegenstellingen groeien. Zij is overtuigd, dat aan beide zijden de wil bestaat, om uit het conflict te komen en tot constructieven arbeid te geraken. Zij heeft met het bovenstaande den weg voor allen aangegeven, waarlangs aan den onvrucht- baren strijd een einde kan worden ge maakt". Reacties der republikeinscJie leiders. Batavia (A.-A.). „Ik ben er in het ge heel niet van onder den indruk" zei Soe- karno naar aanleiding van de verklaring van Dr. Van Mook. „Het is slechts een herhaling van de oude bekende verklaring van Koningin Wilhelmina". Toen de Anp- Aneta-correspondent Coniston hem speciaal de zinsnede onder het oog bracht, waarin gezegd wordt: „Indonesië zal, overeen komstig de toezegging van 'H. M. de Koningin, tot een volledig deelgenootschap in bet koninkrijk worden geroepen", ver klaarde Soekamo: „Wij willen niets te maken hebben met bet koninkrijk der Nederlanden" en hij knikte ernstig. Naar men ons mededeelde, zal de open bare bijeenkomst van de Nederlandsche Volksbeweging te Terneuzen op 15 Novem ber a.s. niet gehouden worden in café „La Belle Vde", doch in de kleine zaal van Hotel „Rotterdam". Zooals bekend, zal als spreker optreden de secretaris der N. V. B. de heer Wim Thomassen. Men schrijft ons: In den Ministerraad van 8 October is in beginsel besloten dat in Zeeuwsch-Vlaan deren een luchtvaartterrein dient te wor den aangelegd. Tot het houden van een bespreking over den aanleg, het toekomstig beheer en andere hiermede verband houdende zaken, arriveerden Donderdag j.l. op het vlieg terrein te Axel een commissie, bestaande uit de heeren Prof. Ir. H. T. Zwiers, voor zitter, A. S. Thomson, lid, Mr. H. J. Span jaard, juridisch adviseur, en den heer H. R. Moeshart, secretaris. Voor deze bespreking, die ten gemeente huize te Axel plaats had, waren ruim 30 personen, hoofdzakelijk uit kringen van landbouw, handel en industrie genoodigd. Algemeen was men over het in den Ministerraad genomen besluit verblijd. Langdurig werd gesproken over de te kie zen plaats en over den beheersvorm. Het resultaat was, dat de Kamer van Koophan del verschillende terreinen zou opnemen en aan een later te houden vengadering haar bevindingen zal voorleggen. De voorzitter der commissie zei verheugd te zijn uit de vergadering te mogen ver nemen, dat ook de industrie bereid was de zaak financieel te steunen, al zal de Staat er niet heelemaal willen buiten blijven. We kunnen dankbaar zijn, dat een begin is gemaakt om ook op deze wijze Zeeuwsch- Vlaanderen uit zijn isolement te verlossen. 's-Gravenhage (A.-A.). Naar wij ver nemen is H. M. de Koningin Woensdag middag per vliegtuig uit Engeland terug gekeerd, na in Londen afscheid genomen te hebben van den Koning en de Koningin en de Engelsche koninklijke familie, en na haar persoonlijke zaken geregeld te heb ben. Het vliegtuig, dat bestuurd werd dooi den piloot Van Dijk, die a.s. Zaterdag het eerste Indië-toestel zal vliegen, landde om streeks kwart over twee op het vliegveld Valkenburg. Dinsdagmiddag hebben Prinses Alice en later Koningin Mary H. M. de Koningin in haar hotel bezocht en afscheid van haar genomen. Op het vliegveld Blackbush werd H. M. uitgeleide gedaan door den ambassadeur te Londen, Jhr. Michiels van Verduijnen, en den adjudant van den Engelschen Koning, Londen (A.-A.). In een schrijven aan H. M. Koningin Wilhelmina heeft Winston Churchill zijn dank betuigd voor het ge schenk, dat hem dezer dagen namens het Nederlandsche volk overhandigd is. Churchill schrijft: „Ik ben diep bewogen door het buitengewoon huldeblijk, dat uwe Majesteit en hare koninklijke regeering mij hebben doen geworden. De cassette met de brieven, geschreven door den Hertog van Marlborough aan den grooten raadpensio naris Heinsius, is een uniek en waardevol geschenk, dat altijd met piëteit door mij en mijn nakomelingen zal worden bewaard. Het is mij een groote eer, dat onze naam voor Uwe Majesteit verbonden is met de roemrijke daden uit de dagen, toen onze beide landen verbonden waren in den strijd voor vrijheid tegen den overweldiger van Europa. Ik ben Oiprecht gelukkig, dat ik in de vreeselijke jaren, die voorbij zijn, iets ten goede heb kunnen doen en gelukkig, dat Uwe Majesteit, Hare regeering en het Nederlandsche volk mij met zulk een blijk var vriendschap hebben willen vereeren. Ik blijf Uwer Maiesteits trouwe en ge hoorzame dienaar".

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1945 | | pagina 1