DE VRIJE ZEEUW DINSDAG 6 NOV. 1945 No. 100 nachinehuis HET VRIJE VAN SLUIS NA DE BEVRIJDING. DE GENERALE SYNODE. IN TERNEUZEN KOMT EEN PROTESTANTSCH ZIEKENHUIS. HET SYMBOOL. ne, welke Verkoopte Jaargang Linnen er ïee repa- nder mee - ruilen. erneuzen. Redactie: S. W. Henry en P. L. D. J. van leveren. Verkster, week. D. Geillstr. reet, een Halfwas. Bakker je. Aan' n Pony- igd. Redactie-adresJulianastraat 37, Temeuzen. Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt bij de N.V. Fa P. J. van de Sande, Temeuzen. Administratie-adres: Noordstraat 57 Terneuzen ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Temeuzen 1,50 per 3 maanden, buiten Temeuzen 1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling 6,60 per jaar ADVERTENTIËN: Per mm 10 cent, minimum per advertentie ƒ1,50. Rubriek kleine advertentiën 1—5 regels GO cent- iedere reael meer 12 cent- maximum 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres Ween van dit blad 10 cent meer, Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is. Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. ter voor iddag inoe „Voorlichtingsdienst van de Provin- -xelsche- e Zeeland" schrijft: !n-3 November 1944 ging door het Land spoedig,an Cadzand het verheugende bericht van Mevr.e volledige overgave der Duitsche troepen, d. Herv.ie ter verdediging van den Scheldemond po bar veel ellende hier hadden veroor- ïstmeisie^akt- Vanaf dat oogenblik kon worden t Hotel ver&efïaan tot het opnemen en wat 1REND" oornamer het herstellen der schade, 'relke sedert Mei 1940 aan zeewering, regen en watergangen in het gebied van dig mo- et waterschap was aangericht. Immers uishoua- edurende de Duitsche bezetting was het der kin-enboden op diverse terreinen te komen en i tot 45 ooral langs de zee hadden de bouwers van i alleen, en onneembaren Atlantikwal heel veel 184, Bur. chade aan dijken en duinen toegebracht. _fln de praktijk bleek dit echter niet zoo tl Land- envoudig te zijn, aangezien zoowel be- kost en tuursleden als ambtenaren en arbeiders ehande- laren gevlucht en geëvacueerd, terwijl van og loon. eIen hun woning en inboedel was vernield lo. 48?! n gestolen. Daarnaast hadden de angst d an vier weken granaten en bommen, mi- 1 Kan failleervuur veraf en diebtbij, slapelooze is rvan- achten en verre van normale voeding, niet om~ agelaten hun invloed op allen te doen gel ui. Daarenboven was bet hart van het aterschap, het kantoor te Oostburg, on- erstelbaar verwoest, had de dijkgraaf huis- rrest, was de ingenieur in militairen de nette lar). H. !6, Hoek x>r leer halve ienst, de hoofdopzichter levensgevaarlijk der No. ewond, één ambtenaar in bet ziekenhuis, blad, etroffen bij een bombardement, een andere halijne- Pbtenaar geïnterneerd evenals een twee- en grijs arbeiders. hoonine Ondanks dit alles werd door den waar- ij J M emend dijkgraaf op Vrijdag 10 November Water- e eerste vergadering van het Dagelijksch e„ q 2 'estuur bijeengeroepen ten huize van een 1 er gezworenen te Uzendijke. Diverse •mg be- logelijkheden voor het vestigen van het aan J. pjrtoor werden besproken, waaruit ten- raat iotte, dank zij de groote hulp van den bur- '.meester van Biervliet, slechts één prae tor f 35. iisch te verwezenlijken was, n.l. het tijde- as 20, )k onderbrengen van den administratieven 25, een ienst in eenige lokalen van het gemeente en Ge- Uis te Biervliet en van den technischen N DER enst in een kamer van het huis van den 5, Ter- pzichter aldaar. Deze zaak was daarom i et zoo eenvoudig, omdat Biervliet zelf oed als 'x>r 30 verwoest was en voor de dien piano- en van wa-terschap ook eenige gezin- Te be- ,in aMaar moesten worden ondergebracht, hiï e ze^ niet meer over bewoonbare percee- ikstraatn beslikt®11- Nadat de lokaliteiten be- hikbaar waren gesteld, kwam het pro- eem van het transport. 1 December was Earner- les naar Biervliet overgebracht en op 8 >0. Te 'ecember werden reeds de eerste stukken :handel crzonden. Dinsdag 28 November had de srste bijeenkomst met de districtsopzich- -rs plaats en kon eenig overzicht van de bade worden verkregen. Het ergste was er de zeesluis te Cadzand an toe. De Duitschers hadden getracht ,eze in de lucht te laten springen. De be- '.hadiging was dan ook zeer zwaar en een ike noordwesterstorm zou ongetwijfeld een zware ramp over West Zeeuwsch- aanderen hebben gebracht en een over- rooming hebben veroorzaakt. Met groote jortvarendheid was echter reeds op 3 pvember door den ingenieur aan een aan- ■mer opdracht gegeven zoo snel mogelijk n nieuwe binnen- en buitenmuur van ton te storten, waartoe de hulpmaterialen ior den Militairen Commissaris uit de :h in de duinen bevindende krijgsbuit be- urg. euken- VER- [estraat e Man- i groo- IJTER, .xel. z.g.a.n. aat 28, res: F. ïpolder we lap voor litolap DE hikbaar werden gesteld, terwijl deze even- 14 te ns de benoodigde cement vrij gaf. In het district IJzendijke was men reeds rstond na de bevrijding aldaar begonnen iet het herstellen der zwaar beschadigde •edijken langs den Brakman, waarin niet 'een de Duitschers vele stellingen hadden bouwd, maar waar ook de landingen der inadeezen hadden plaats gehad, toen zij Isabellasluis niet konden forceeren. mtact was gezocht met den Belgischen aterstaat om het water uit het inundatie- nbied van den Clarapolder en het eind •tober en begin November in abnormalen ervloed vallende hemelwater via België loozen. daar alle loozingsmiddelen van t waterschap onbruikbaar waren. Daar iter de zeesluizen bij Zeebruigge tot bet itste toe in handen der Duitschers zijn ge wen, kon ook via België geen water wor- n afgelaten. Dank zij de hulp van de Geallieerden, die 90 1 gasolie beschikbaar stelden, en de ndigheid van den machinist van het ge- lal in den geïnundeerden Zwarte polder te ngens- 4 jaar, voor ijbeta- AKER, Ter- igens- voor »t 39; schoe- ito m. IMAN. 12. te vóór- klein- n een 50/52. ;r. 14, Cadzand, kon dit gemaal 8 November reeds weer water uitslaan, terwijl een tweetal dommekrachten de windwerken aan de sluis te Nummer Eén vervingen en daar door ook aldaar water kon worden geloosd. Dit was een groot geluk, want het water- bezwaar was enorm. Vanaf 16 September hadden de Duitschers de zeesluis te Cad zand bij vloed geopend en daardoor het binnenwater in de Linie tot op vloedhoogte opgezet. Gelukkig waren tijdig de diverse duikers langs de Linie zooveel mogelijk dichtgemaakt zoodat, ook al kwam in som mige polders kwel voor, het onder water gezette gebied toch zoo beperkt mogelijk bleef. Slechts de Zwarte Sluis in den Grooten Boompolder kon niet worden dicht gezet vanwege de tegenwerking van den Commandant van de Duitsche stelling in de nabijheid. De schade, welke het zeewater langs de Linie veroorzaakt heeft, kan men thans nog zeer goed zien aan de lange rijen doode boomen en beplanting. Ook de sluis te Nummer Eén is eenige malen bij vloed geopend geweest, doch de landing vanuit Terneuzen heeft verhinderd, dat het water hooger kwam dan de boven ste rand der slooten, zoodat het land slechts dras was. uitgezonderd te Sasput en Slijk- plaat, welke eenige keeren den vollen vloed- stroom hebben binnen gekregen. Daarbij kwam dan nog de overmatig groote regenval en de versperringen in de watergangen. Met grooten ijver zijn P.Z.E.M. en polder werkers aan het werk gegaan om het elec- trisch gemaal te Biervliet weer aan het draaien te krijgen. De machinistenwoning was geheel verwoest en het gemaalgebouw volledig stuk. 8 December echter werd ook hier weer water de Brakman ingepompt. De Nieuwe Sluis te Breskens was er heel goed afgekomen, slechts een aantal bomgaten in de basaltglooiïng in de naaste omgeving, doch de sluis zelf mankeerde niets. De sluiswachterswoning was echter geheel vernield. Veel kon hier jammer ge noeg niet door worden afgevoerd, tenge volge van een stuk geschut vóór de conser- vatiesluis. Tenslotte was in den uitstroomingskoker van de zeesluis aan de haven te Breskens een zware bom gevallen, waardoor deze koker over een lengte van 15 meter was vernield en ingestort, zoodat een hoeveel heid grond en puin het uitstroomen van bet water verhinderde. Wat het verkeer betreft, hadden de Duitschers geen enkele brug over de Linie intact gelaten, de duikers over de vaart vanaf het Groote Gat bij Oostburg over Scherpbier Schoondijke naar No. Eén waren alle vernield, terwijl ook de brug in den weg BreskensHoofdplaat was opge blazen. Bunkers en stellingen in zeeweringen, ge vechtsopstellingen en schuilkelders in watergangen, granaattrechters en bom gaten in wegen, versperringen op, in en langs de wegen, mijnenvelden en stukge reden wegen, eenmansputten, volgegooide watergangen en vernielde opzichterswonin- gen vormden de rest van de schade en een nauwkeurige schatting, gebaseerd op cijfers van Mei 1940, wijzen een vernieling aan van rond 760.000,aan de eigendommen van ons waterschap. 'De door de Duitschers tot 50 man be perkte sterkte van het aantal polderwer kers kon gelukkig worden overschreden en ruim 100 arbeiders begonnen half Novem ber aan het herstel van de Waterstaatkun dige werken in West Zeeuwsch-Vlaanderen. Midden in het werk. op 6 Februari 1945. werd de opzichter in het derde district, in militairen dienst geroepen. Een nieuwe moeilijkheid, welke weer veel stagnatie ver oorzaakte, omdat een nieuwe functionaris moest worden gezocht en ingewerkt. IDe administratieve dienst haalde lang zamerhand den achterstand in, loonadmini stratie, sociale verzekeringen, belastingen, rekeningen, begrooting 1945, rekening 1943. bijwerking kadaster, het lag alles vanaf 4 September 1944 stil. tntusschen moesten legger en kohier 1945 gereed worden ge maakt. Een en ander vlotte vrijwel, tot op 26 Maart de onvoorzichtigheid van Engel- sohe militairen een einde maakte aan alles en een zware benzinebrand het geheele ge meentehuis van Biervliet in rook deed op gaan. Dank zij de medewerking van den wnd. burgemeester van Groede kon op 29 Maart reeds de beschikking worden verkregen over een barak uit het voormalige Duitsche kamp te Groede. Afbreken was voor de polderwerkers een kleinigheid, het vervoer naar Biervliet werd verzorgd door de En- gelsche militairen, doch het opbouwen moest geschieden door het bouwbureau. Zonder commentaar vermelden we slechts, dat op 6 Juni de barak kon worden be trokken. De barak was eigenlijk bestemd voor het gemeentehuis te Biervliet, de burgemees ter vestigde echter tijdelijk de secretarie in zijn woning, doch uiteraard kan dit slechts zeer voorloopig zijn. De burgemeester van Oostburg stelde dan ook een woning aan de Breedestraat aldaar ter beschikking voor polderhuis. Op 25 April kon worden be gonnen met het eenigszins bewoonbaar maken van dit gebouw en in den loop van de maand October zal het gebouw betrok ken-kunnen worden. Dat daarnaast de huisvesting van het personeel te Oostburg en omgeving ook veel moeilijkheden met zich heeft gebracht, spreekt vanzelf. Ideaal is de gevonden op lossing nog niet, doch de aangevangen bouw van een tweetal noodwoningen zal de toe stand eenigszins houdbaar maken geduren de dezen winter. We zullen hopen, dat we in het voorjaar iets beter in de huisvesting der menschen kunnen voorzien. Gelukkig hebben de moeilijkheden van den administratieven dienst geen stggnee- ring veroorzaakt voor de herstel-werk zaamheden. De toestand is dan ook thans over het geheel genomen aanzienlijk ver beterd. Over alle opgeblazen bruggen zijn noodbruggen geslagen, de watergangen zijn zoo goed als alle gezuiverd van de grootste hindernissen en de groote homgaten en granaatputten zijn gedicht. De toestand der wegen is echter nog uitermate slecht vanwege het gebrek aan macadam. De aanvoer gaat thans iets beter en dank zij de hulp van de Commissie Noodvoorziening Zeeuwsdh-Vlaanderen belooft deze zelfs royaal te worden. De werken aan de zeewering nabij de Verklikker te Groede zijn begonnen en vóór den winter zal, als alles goed gaat, een geheel nieuwe dijk tot op 8.50 m plus N.A.P. ter lengte van ruim 600 m zijn op geworpen. De bewoners van Groede en Nieuwvliet kunnen dan weer gerust gaan slapen en van de vernielingen der Duit schers aan den Atlantikwal zal dan weer een stukje hersteld zijn. De zeesluis in Cadzand wordt weer iets dichter naar een normale sluis gebracht en de werking der deuren zal binnenkort weer kunnen geschieden zooals het behoort. De sluis in de haven te Breskens fungeert weer sedert maanden normaal, doch een gedeelte van den uitstroomingskoker ligt nog open. Gebrek aan betonijzer heeft verhinderd dat deze nog vóór den winter dicht kan. Het bestuur van het waterschap doet echter zijn best en vol vertrouwen wordt ook de waterstaatkundige toekomst van West Zeeuwsch-Vlaanderen tegemoet ge zien. De eerste zitting der Generale Synode behoort tot het verleden. In het geschied boek der Nederlandsch Hervormde Kerk is het begin geschreven van een hoofdstuk, dat haar wederom, als ware het geheel voor het eerst, zal plaatsen voor de volle conse quenties der toegewijde, ernstige en alge- heele aanvaarding van het evangelie. 'De Kerk heeft het juk afgeschud der Kerkorde van 1816, eenmaal met de beste bedoelingen ingesteld door Koning Wil lem I, maar in de praktijk de Kerk makend tot een bestuursorgaan in plaats van de levende gemeenschap van geloovigen. De Kerk, verontrust door den feilen strijd tusschen de richtingen vrijzinnig en recht zinnig. Gereformeerde Bonden en confes- sioneele, en, door het nationaal-socialistisch heidendom scherper dan te voren geplaatst tegenover de besliste loochening en bestrij ding van het evangelie, heeft een weg toetreden waarop de onderlinge scheidslijnen schijnen weg te vallen en men over en weer de eerlijke belijdenis van het evangelie herkent. In dê Nederlandsch Hervormde Kerk is een ontzaglijk sterk bewustzijn ontwaakt' van te zijn geroepen tot dienende gehoor zaamheid aan Jezus Christus, den Heer der Kerk, een groote overgave en aanhankelijk heid aan Zijn leiding. Bij den bidstond aan den vooravond der Generale Synode ver tolkte Prof. Miskotte deze gezindheid in zijn oproep om als Maria te Bethanië eenvoudig neer te zitten aan de voeten van den Hei land en te luisteren zoo lang Hij sprak, alleen maar te luisteren en zich zelf te vergeten. Naar wij vernemen heeft de vereeniging „Protestantsche Ziekenzorg" haar vroegere voornemens tot oprichting van een zieken huis weer opgevat. iZij hoopt deze reeds geprojecteerde plannen weldra tot uitvoe ring te brengen. Hiermede is dus komen vast te staan, dat in Terneuzen zoo spoedig mogelijk een Protestantsch ziekenhuis zal komen. Er is ook tot uiting gekomen een sterke, felle kreet van schuldbesef van de Kerk, dat zij zich te veel naar binnen had gekeerd en zich te weinig aangetrokken van den nood buiten haar muren. Het zegenrijk werk van het Interkerkelijk Overleg in den hongerwinter 1944/'45 was in het verleden reeds een praktische uiting van het opnieuw ontwaakte sociaal besef. Dat dit aan de buitenwereld niet is ontgaan, bleek bij de plechtige ontvangst van de leden der Synode door het gemeentebestuur van Amsterdam op 30 October. Deze eerste zitting der Generale Synode was inderdaad een indrukwekkende betoo ging van eendracht, van ernst, van geloof, hoop en liefde. Indrukwekkend voor ons Nederlanders, was in het hijzonder ook de eerbiedige be langstelling door de buitenlandsche gasten betoond. De Protestantsche Kerken van Engeland, Schotland, Noorwegen, Zweden, Denemarken, Zwitserland, België en de Vereenigde Staten getuigden van haar medeleven. Wat dit meeleven tot zoo iets bijzonders maakte, was de groote lof die algemeen tot uitdrukking kwam voor het moedig gedrag der Nederlandsche Kerken gedurende de bezetting. Men begreep da', bij ons veel onvoldaanheid zou zijn over eigen zwakheden en tekortkomingen, maar desalniettemin had men in het buitenland moed geput uit de ervaring dat het evan gelie niet bad nagelaten, in de beproevingen van den bezettingstijd, aan zijn belijdenis de kracht te geven die het beloofde. Indrukwekkend in kleiner kader was ook, dat de Nederlandsche Protestantsche Ker ken van het Interkerkelijk Overleg, bij monde van den vertegenwoordiger der Gereformeerde Kerken, hun hartelrjken zegenwensch uitspraken voor het werk der Synode. Mocht de ellende der afgeloopen jaren toch in elk geval bevruchtend werken ten bate der eenheid der Christenheid! Tot voorzitter der Synode werd gekozen Ds. W. A. Zeijdner, predikant te Rotter dam, die o.a. zijn sporen verdiende als voorzitter van de Doomsche conferentie, waar het „gesprek" tusschen de richtingen werd ingeleid. Zijn persoon belooft dan ook veel. Hij vond merkwaardig den toon om deze geheel nieuwe vergadering op de juiste wijze te leiden. Men weet dat de Synode reeds een be langrijk besluit nam ten gunste van een algemeenen nationalen radio-omroep, met zendtijd voor elk der kerken. Overigens was deze vergadering vooral voorbereidend van karakter. Commissies werden o.a. benoemd tot bestudeering van het vraagstuk der doodstraf en, dit op ver zoek der Regeering, van de verhouding tussciien Nederland en Indië. In tijden van ziekte zoeken denkende menschen naar een houvast. Als de dage- lijksche zorgen wegvallen of een ander aspect krijgen, hetzij in de stilte van de ziekenkamer of in de wisselende omgeving van de ziekenhuiszaal, dan zoeken de ge dachten een andere richting en vraagt de geest om versterking. Vandaar, dat velen er prijs op stellen in zulke tijden van ziekte, als die toch komen moeten, te mogen ver toeven in ziekenhuizen, waar de geestelijke atmosfeer in overeenstemming is met de eigene en waar men de zekerheid krijgt niet alleen lichamelijk maar ook geestelijk gesterkt te kunnen worden. Dit is een van de grondslagen, waarop de Protestantsche ziekenzorg en haar pro paganda berust: Protestantsche ziekenzorg voor Protestanten, omdat lichaam en ziel bijeen behooren en het lichaam niet waar lijk genezen is, als de geest onverzorsrd blijft. Nu wil de Protestantsche ziekenzorg haar palen zoo wijd mogelijk uitzetten temeer nu de kerk steeds meer allen arbeid die krachtens haar boodschap geschiedt,

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1945 | | pagina 1