DE VRIJE ZEEUW
N
DINSDAGI30 OCT. 1945
No. 98
EN
EEN BOODSCHAP VAN DE KERKEN.
ober
■'S
BELANGRIJKE REDE VAN PRESIDENT
TRUMAN.
GENERAAL-MAJOOR KRULS BEVORDERD
LUISTERBIJDRAGE WORDT 1 NOVEMBER
INGEVOERD.
PROEFVLUCHT NAAR NED.-INDIË MET
MEDENEMING VAN POST.
1945:
ïur v.m. Ie Jaargang
iur v.m.
nderdag
1.
nderdag
60
Redactie: S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren. Redactie-adres: Julianastraat 37 Temeuzen
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt bij de N.V. Fa P. J. van de Sande, Temeuzen. Administratie-adres: Noordstraat 57 Terne,,™
ABONNEMENTSPRIJS Binnen Temeuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Temeuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling f6 60 oer iaar
ABVERTENTIËN: Per mm 10 cent, minimum per advertentie ƒ1,50. Rubriek kleine advertentiën 1—5 regels 60 cent- iedere regel meer 12 cent-
maxunum 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienstaanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent Met vermelding hr£LT«r s cent,
van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd teriS ^t op iSgTeSSfar 2 68 bUreaU
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave.
Berechting en behandeling van
politieke gevangenen.
Het Interkerkelijk Overleg van de Nederl.
Herv. Kerk, de R.-K. Kerk. de Geref. Ker
en, de Geref. Kerken (H.V.), de Chr.
eref. Kerk, de Oud-Katholieke Kerk, de
an,g. Luth. Kerk, de Rem. Broederschap
a de Alg. Doopsgezinde Sociëteit, heeft
mraill 5 j^olgende Kanselboodschap doen uitgaan:
_,et is U bekend, gemeente, hoe de Ker-
- 121 Nederland zich in den bezettingstijd
hebben verzet tegen den Duitschen onder
drukker en telkens openlijk hebben gepro-
:rneuzen. testeerd tegen de door hem gepleegde on-
jurg. menschelijke handelingen.
Zij hebben Boodschappen doen uitgaan,
welke met vreugde en dankbaarheid door
ons volk werden begroet.
Toen God in Zijn groote barmhartigheid
Noord- 00k ons volk de vrijheid heeft geschonken,
hebben de Kerken opgeroepen tot een ver
nieuwden dienst aan God den Heer, opdat
i Axel. Hem, in woord en daad dank zou worden
1 gebra ht voor de verlossing uit zoo grooten
nood.
Tabaks- Met klem drongen de Kerken erop aan,
'ertentie- dat door de Overheid de door God haar
oekomen opgedragen taak: gerechtigheid te beoefe-
JONGE, nen, zou worden vervuld en het recht tegen
:en.allen, die het schonden, zou worden gehand-
luweeler haafd. Maar tegelijk hebben zij het volk
te bezor- aangezegd zich niet te laten overheerschen
aat 148, door wraak- en haatgevoelens.
De Kerken herhalen thans haar oproep
tot het Nederlandsche volk.
penhou-
Zij doen een ernstig appèl op ambts-
grientieT dra£ers en gemeente, om allen er van te
doordringen, dat het aanzien van ons volk
ekomen: g^g^ Qf va]j. met <je beantwoording van de
rneuzen. j vraag- 0f naar recht of naar wraak en
ar bruin haat in Nederland wordt gehandeld. Dit
en, tus- geldt met name voor de behandeling van
Schoon- de politieke gevangenen. De Kerken ach-
e beloo- ten het een smaad voor ons volk, wanneer
irgen bij na vijf jaren strijd tegen rechtsverkrach-
istraat 2, ting en vijf jaren lijdien onder de gruwelijk
ste methoden van het Duitsche barbaris-
kii van me' een dergelijke booze geest vat op ons
de Pont v°lk zou hebben gekregen,
ndenken Daarom stellen de Kerken zich achter de
g te be- Overheid, wanneer deze, naar haar hooge
DOPPE- heilige roeping het recht handhavend, on-
iikstraat recht en willekeur in de behandeling dezer
gevangenen met kracht tegengaat.
In den naam van God ontzeggen de
veg Ter- Kerken aan een ieder het recht om na de
en loon- beslissing door de aangewezen instantie
tl. Tegen nog recht naar eigen inzicht toe te passen.
3 bezor- De Kerken doen een beroep op het Neder-
RUIJNE. landsche volk, in zijn gedragingen ten
aamslag. opzichte van de politieke gevangenen en
aan een hun kinderen te toonen, door den boozen
Duitschen geest niet te zijn besmet, maar
blijk te geven van het besef, dat ook bij
strikte handhaving van het recht, de barm
hartigheid van Christus moet worden be
tracht.
Tenslotte doen de Kerken een beroep op
alle betrokkenen, opddt met een sterken
wil in samenwerking van Regeering en volk
een zoodanige oplossing van de berechting
en de behandeling van de politieke gevan
genen worde verkregen, dat wij ons voor
God en menschen hierover niet hebben te
schamen.
LEMAN,
Leuzen.
'reis per
week.
VAN
fd eener
en
Laks
el
woon
king,
Washington (Usis). Ter gelegenheid van
den Amerikaanschen vlootdag was presi
dent Truman Zaterdag aanwezig in New-
York, waar hij tijdens een bijeenkomst in
het Centralpark een belangrijke redevoe
ring heeft uitgesproken, waarin hij vooral
ook enkele voorname aspecten van de bui-
tenlandsché politiek der Vereenigde Staten
belichtte.
Na hulde gebracht te hebben aan de
Amerikaansche marine voor haar prestaties
in den oorlog, zeide de President, dat de
vloot op Vj-day uit 1200 oorlogsbodems
bastond, alsmede uit meer dan 50.000 hulp-
efi landingsvaartuigen en meer dan 40.000
t ^rinevliegtuigen. Op dien dag waren wij
#n zeemogendheid, als nooit tevoren in de
wereldgeschiedenis is geëvenaard. Nooit
zal de geschiedenis dien grooten leider ver
geten, die van den eersten dag dat hij aan
het bewind was, gestreefd heeft naar het
herstel van een stérke Amerikaansche
vloot, die ernaar gestreefd heeft om die
viootmacht te maken tot een instrument
Van een rechtvaardigen en duurzamen
vrede en die bij de inspanningen, die hij
zich daartoe heeft getroost zijn leven ge
geven heeft: Franklin D. Roosevelt.
Thans zijn wij bezig met het demobili-
seeren van onze marine. Wij zijn bezig
schepen op te leggen, vliegtuigeskaders te
ontbinden, steunpunten buiten gebruik te
stellen en officieren en manschappen uit
den dienst te ontslaan. Maar wanneer onze
demobilisatie overeenkomstig de plannen
geheel zal zijn voltooid, zullen de Vereenig
de Staten toch nog de grootste vloot-
mogendheid ter wereld zijn.
Behalve deze viootmacht zullen wij nog
een van de grootste luchtmachten ter
wereld bezitten. Waarom willen wij deze
groote vloot- en luchtmacht behouden,
waartoe hebben wij haar noodig? Reeds
vroeger heb ik gezegd, dat wij voor onszelf
geen duimbreedte aan grondgebied ergens
ter wereld wenschen. Behalve de noodige
steunpunten voor onze eigen bescherming,
wenschen wij niets, dat aan een andere
mogendheid toebehoort.
Deze vloot- en luchtmacht hebben wij
noodig om de volgende redenen:
1. Wij moeten de militaire verplichtingen
nakomen, die wij als lid van de Vereenigde
naties op ons hebben genomen, n.l. een
duurzamen vrede, zoo noodig met geweld,
te waarborgen.
2. Ons leger, onze vloot en onze lucht
macht moeten in samenwerking met onze
bondgenooten de aan onze verslagen vijan
den opgelegde vredesvoorwaarden doen uit
voeren.
3. Wij moeten samenwerken met andere
Amerikaansche naties, om de territoriale
onschendbaarheid en politieke onafhanke
lijkheid der landen van het Westelijk half
rond te bewaren.
4. In deze verwarde en onzekere wereld
moet onze militaire macht paraat zijn, om
de fundamenteele taak te vervullen haar
opgelegd door onze Grondwet, n.l. te zorgen
voor de verdediging van de Vereenigde
Staten.
Deze vier militaire taken zijn gericht niet
od oorlog, niet op verovering, maar op
vrede. Wij trachten onze militaire kracht
uitsluitend te gebruiken voor het behoud
van den wereldvrede, want wij weten, dat
zulks de eenige veilige weg is om onze
eigen vrijheid te garandeeren.
Dat is de basis van de buitenlandsche
politiek der Vereenigde Staten, die stevig
gegrondvest is op de fundamenteele begin
selen van rechtschapenheid en gerechtig
heid. Die beginselen zijn de volgende:
1. Wij zoeken geen uitbreiding van
grondgebied of egoïstische voordeelen. Wij
koesteren aanvalsplannen tegen geen enke
len staat, groot of klein.
2. Wij gelooven in den uiteindelijken
terugkeer van souvereine rechten en zelf
bestuur tot alle volken, die daarvan met
geweld zijn beroofd.
3. Wij zullen geen territoriale wijzigin
gen in eenig deel der wereld erkennen,
tenzij deze in overeenstemming zijn met
den vrijelijk uitgesproken wil van het be
trokken volk.
4. Wij gelooven, dat alle volken, die tot
zelfbestuur in staat zijn, naar eigen vrije
keuze zonder tusschenkomst van eenige
vreemde zijde, hun eigen regeerlngsvorm
moeten kunnen kiezen. Dit geldt voor
Europa, Azië en Afrika en evengoed voor
het Westelijk halfrond.
5. Met de hulp van onze bondgenooten
zullen wij de verslagen vijandelijke landen
helpen naar eigen vrije keuze vreedzame
democratische regeeringen op te richten.
Wij zullen trachten naar een wereld te stre
ven, waarin nationaal socialisme en fascis
me en militaire agressie niet kunnen
bestaan.
6. Wij zullen weigeren eenige regeering
te erkennen, die aan eenig land door eenige
buitenlandsche mogendheid met geweld
wordt opgelegd.
7. Wij gelooven, dat alle naties de vrij
heid ter zee moeten bezitten en gelijke
rechten op de scheepvaart van grens
rivieren en waterwegen, die door meer dan
één land loopen.
8. Wij gelooven, dat alle staten, die in
de gemeenschap der volkeren worden opge
nomen, toegang moeten hebben op basis
van gelijkheid tot den handel en de grond
stoffen van de wereld.
9. Wij gelooven, dat de souvereine sta
ten van het Westelijk halfrond zonder in
vloed van buiten als goede buren moeten
samenwerken om hun gemeenschappelijke
problemen op te lossen.
10. Wij gelooven, dat volledige econo
mische samenwerking tusschen alle volke
ren van essentieel belang is om de levens
omstandigheden over de geheele wereld te
verbeteren en de vrijheid, vrees en vrijheid
van gebrek te vestigen.
11. Wij zullen ernaar blijven streven om
in alle vredelievende gebieden der wereld
de vrijheid van meeningsuiting en de vrij
heid van godsdienst te bevorderen.
12. Wij meenen, dat het behoud van den
vrede een organisatie van de vereenigde
naties vereischt, bestaande uit alle vrede
lievende volken ter wereld, die bereid zijn
gemeenschappelijk zoo noodig geweld te
gebruiken ,om den vrede te verzekeren.
De wereld kan geen verzwakking dulden
in het hechte voornemen van de Geallieer
den om een blijvenden vrede tot stand te
bréngen. De wereld kan niet verduren dat
de geest van samenwerking der bond
genooten, zooals deze tot uiting kwati.
tijdens den oorlog, uit elkaar valt. Blijvende
samenwerking moet het parool zijn van alle
volken. De atoombommen die gevallen zijn
op Hirosjima en Nagasaki moeten tot een
signaal worden, niet voor de oude methode
van isolatie, maar Voor "een nieuw tijdvak
van steeds hechtere eenheid en steeds nau
were vriendschap tusschen de vredelievend"
volken.
Meeningsverschillen van den aard die
thans onder de volken bestaan, zijn niet
hopeloos of onoplosbaar. Er zijn geen con
flicten van beteekenis tusschen de zege
vierende mogendheden, die zoo diep gewor
teld zijn dat zij niet zouden kunnen worden
geregeld. Onze Amerikaansche politiek is
een politiek van vriendschap en bondge
nootschap met alle vredelievende naties en
van volledigen steun aan de organisatie
der vereenigde volken. Het grootste recht-
streeksche gevaar, dat ons bedreigt, is dat
van de ontgoocheling, het gevaar van een
verraderlijk scepticisme en van verlies van
vertrouwen in de doeltreffendheid van in
ternationale samenwerking. Een zoodanig
verlies van vertrouwen zou altijd gevaarlijk
zijn, maar in het huidige tijdvak van de
atoomenergie zou het niet minder dan
catastrophaal zijn.
s-Gravenhage (A.-A.). Met ingang van
1 November is bij Koninklijk Besluit van
26 October de Generaal-Majoor Mr. H
Kruis benoemd tot Chef van den Generalen
Staf, met den tijdelijken rang van luitenant-
generaal. Luitenant-generaal Kruis blijft
belast met de waarneming van de functie
Chef Staf Militair Gezag.
Ook voor aansluitingen radio-eentrales.
's-Gravenhage (A.-A.). Van officieele
zijde wordt bekend gemaakt, dat met in
gang van 1 November a.s. voor de radio
ontvangtoestellen weer luisterbijdrage moet
worden betaald. Het bedrag daarvoor is,
zoowel voor de ontvangtoestellen als voor
de aansluitingen op de radio-centrales, op
1 per maand vastgesteld.
Bijzonderheden omtrent de aangifte der
toestellen en over de uitreiking van luister
vergunningen zullen nader worden bekend
gemaakt. Over de plannen, welke de radio-
omroep wat de programma's betreft,
koestert, verneemt het A. N. P. nog het
Volgende
Nu de omroep over twee zenders be
schikt, zij het dan dat Hilversum 2 behalve
's Zondags, slechts een deel van den dag
in de lucht is, is het mogelijk geworden aan
de radioprogramma's een ander aanzien te
geven dan in de afgeloopen maanden.
Sinds den 7den October, den dag, waarop
Hilversum 2 weer verscheen, is een groo-
tere afwisseling in en een betere verdeeling
van licht en ernstig programma, van mu
ziek en gesproken woord tot stand geko
men, zoodra meer energie ter beschikking
staat en Hilversum 2 doorloopend den
geheelen dag werken kan, zal pas ten volle
getracht kunnen worden, een harmonisch
radio-programma te geven. In het alge
meen volgt de omroep dén regel, dat tegen
over een ernstig programma op den eenen
zender een licht op den anderen zender
gegeven wordt, dat gesproken woord
eenerzijds muziek anderzijds als tegenpool
vindt.
Het muziekprogramma zal een redelijke
verdeeling van lichte en ernstige muziek
geven. Met kracht zal de programma
leiding er naar streven zoowel in uitvoe
ring als gehalte, een hoogpeil te bereiken.
Naast c.e eigen orkesten, kleinere ensembles
koren: radio philharmonisch orkest
(94 musici), omroeporkest (60), amuse
mentsorkest (35), theater-orkest (20) Eddy
Walis-ensemble. Novelly Seranaders, Can
tabile Sylvestre Trio, Fr anken-ensemble
verschillende kamermuziek ensembles eri
kinderkoren, zullen o.a. het Concertgebouw
orkest en andere orkesten, kamermuziek-
ensembles en solistische krachten uit Neer-
lands muziekleven intensief in het omroep
programma werkzaam zijn.
In de programma's van voorlichtenden
aard zullen de tallooze kanten van het
Nederlandsche en internationale leven
vooral ook van onze overzeesche gebieden
worden bezien. De nieuwsberichtendienst
stelt de luisteraars geregeld en volledig
°P, i ,oogte van het wereldgebeuren, ver
schaft hun op objectieve wijze een blik in
hetgeen de dagblad- en periodieke pers van
alle richtingen aan belangrijks biedt
In talrijke lezingen zullen politieke eco
nomische en sociale vraagstukken zoowel
internationaal als nationaal aan de orde ge
steld worden, rekening houdend met alle
schakeeringen van ons volk. Reportages
zullen grepen doen uit het actueele gebeu-
ren. Regelmatig* zullen beschouwingen
gewijd worden aan alle takken van kunst
aa" d® fiim' de sPort, aan alles, waarin de
Nederlandsche mensch belang stelt. De
huidige Engelsche lessen zullen met cur
sussen in het Maleisch en misschien ook
in andere talen worden uitgebreid. Bijzon
dere belangen van huisvrouwen en moeders
de werkende vrouw, de kleuter, de school
gaande en rijpere jeugd, boeren en tuinders
zullen zoo goed redelijk mogelijk in de pro
gramma s belicht worden. Speciale pro
gramma s zullen voor de Nederlandsche
strijdkrachten en voor zieken worden ge
geven. Naast de ochtendgymnastiek de
denksport. De belangen van de Neder
landers in het buitenland en onze overzee
sche gebieden zullen bij den omroep een
gereed oor vinden.
-Ook het religieuze leven van ons land
gomt in de radio-programma's naar voren,
zoodat aan de religieuze behoeften der ver-
schillende gezindten naar de mate van het
mogelijke voldaan wordt. Er zijn kerkuit-
ze ^dingen °P Zondag, ochtend- en avond
wij dingen op alle weekdagen.
Het hoorspel, zoowel voor kinderen als
ouderen, zal een belangrijk bestanddeel der
programma s vormen.
.hetu «ebied der kleinkunst: het
cabaret, het bonte programma, zal °-e-
streefd worden naar een goed peil, naar
ernst en luim.
Wat de microfoon-artisten betreft Oude
bekenden keeren terug, verscheidene nieu
we hebben hun intrede gedaan en anderen
zullen volgen.
De. omroep wil zijn een weerspiegeling
van het leven onzer maatschappij in al zijn
vormen en kleuren. Naar de verwezen
lijking hiervan zal met ernst gestreefd
worden. Het karakter van onzen tijd ligt
in deze drie woorden: inspanning, span
ning, ontspanning. :Zij zullen ook het richt
snoer zijn voor samenstelling en uitvoering
van het radio-programma.
U KOMT TOCH OOK?
Dinsdag
6 November, 8 uur 's avonds,
Concertgebouw Temeuzen.
advertentie-kolom en lees zorgvuldig
uw Krant.
's-Gravenhage (A.-A.). De Directeur-
Generaal der P. T. T. maakt bekend: Op
7 November a.s. zal van Regeeringswege
een proefvlucht naar Nederlandseh-Indië
worden uitgevoerd. Het toestel vertrekt
dien dag van het vliegveld Schiphol en zal
na 4 of 5 dagen te Batavia landen. Met
deze vlucht zal post voor geheel Ned Indië
worden meegegeven.
Ter verzending zijn toegelaten gewone
(niet aangeteekende) brieven en briefkaar
ten. Expres-bestelling is niet toegestaan.
Het tarief voor de verzending met deze
vlucht bedraagt bij vooruitbetaling voor
brieven 30 cent per 10 gram en over restend
gedeelte van 10 gram, en voor briefkaarten
20 cent voor elke kaart. De aandacht
wordt erop gevestigd, dat alle met dit
vliegtuig te vervoeren post te Batavia zal
