z
ii
F
3
e
H
N
H.A. R. K.-NIEUWS.
ZEEUWSCH VLAAMSCHE KUNST.
HET PROCES BERGEN-BELSEN.
GEBREK AAN BELGISCHE TOENADERING
TOT NEDERLAND.
FEESTJES IN INTERNEERINGSKAMPEN.
ZAAMSLAG.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
INGEZONDEN STUKKEN
«J
d
v
A
V
g'
V
h
a
B
sc
V
a<
S1
hc
O
O]
A
ri
Li
vl
0%
fcc
vc
zo
D
M
N
al
II
V.
m
w
N
ai
w
bi
le
D
P<
st
E
ri
d<
H
-
I
G
01
H
di
K
Ten aanzien van het Landelijk Adoptatie-
plan nemen wij uit het desbetreffend tijd
schrift van de H. A. R. K. het volgende
schema over:
De gemeenten:
Sluis, Oostburg, Breskens, Schoondijke,
Aardenburg, Biervliet, Philippine, Cadzand,
Groede, Hoofdplaat, Nieuwvliet, Retran-
chement, Waterlandkerkje, Üzendijke,
Zuidzande.
Te adopteeren door:
Schiedam en Westelijk Utrecht, t.w.:
De Bilt, Bilthoven, Benschop, Haarzuilen,
Harmeien, Hoenkoop, Kamerik, Linschoten.
Lopik, Maarssen, Maarseveen, Maartens
dijk, Montfoort, Polsbroek, Snelrewaard,
Veldhuizen, Vreeland, Willeskop, Zegveld.
Van Overijssel, behalve Zwolle (zorgt
voor Nijmegen en Venray), Almelo (zorgt
voor dekenaat Gennep), Hengelo, Enschede,
Deventer (welke plaatsen zelf getroffen
zijn) gaat naar Zeeuwsch-Vlaanderen,
1/3 naar de Zeeuwsche Eilanden en 'g
naar Limburg.
land zou willen onttrekken. Naar analogie
van den onbezoldigden rijksveldwachter zou
men een dengelijken functionaris een on
bezoldigden belastingrechercheur kunnen
noemen. In elk geval ontstaat hier de
figuur van den niet-ambtenaar, die den
officieelen inspecteur alle aanwijzingen
verstrekt die hij maar krijgen kan en die
voor een behoorlijke heffing van waarde
zijn. Tot hem zal de bevolking zich kunnen
wenden, als was hij de inspecteur zelf.
DE GELDZUIVERING.
Woensdagavond zal de Minister van
Financiën voor de radio de in verband met
de geldzuivering vastgestelde blokkeerings-
maatregelen toelichten.
DE GELDKAARTEN.
In verband met de rondte doende mee
ningen, vestigt het Departement van Finan
ciën er de aandacht op, dat het publiek de
„Geld-kaarten" niet zelf mag invullen. Men
mag er alleen zijn eigen naam op schrijven,
doch de Verdere invulling moet worden
overgelaten aan den ambtenaar van het
loket der instelling tot welke men zich ter
zake wendt.
was onmiddellijk na de bevrijding 00 zijn
post, doch de Belgische gezant ls nog niet
in Den Haag teruggeneer-a.
Ten gevolge van de douane-overeenkomst
van 5 September 1944 heeft Nederland de
inning van de douanerechten geschorst,
hetwelk een voordeel voor België uitmaak
te. Deze overeenkomst werd niet toege
past aan Belgische zijde.
Hoewel er tal van Fransche bladen in
België verkrijgbaar zijn, blijven de Neder-
landsche onvindbaar.
Het blad spreekt er zijn verwondering
over uit, dat minister Spaak wel reeds in
Parijs, Londen en Washington geweest is,
maar nog geen tijd gehad heeft naar Den
Haag te reizen.
Drukwerk, dat thans vrij naar alle ge
allieerde en neutrale staten verzonden mag
worden, werd door het postkantoor te Brus
sel tot twee keer toe aan den afzender
teruggestuurd.
Ook het reizen naar Nederland wordt
zeer bemoeilijkt. Waar men zonder veel
moeite van den Nederlandschen consul in
België een visum kan bekomen, wordt door
de Belgische autoriteiten zoo goed als stel
selmatig het paspoort geweigerd. „Het
Volk" haalt een geval aan waarbij de ver
tegenwoordiger van een firma langs den
gewonen weg een paspoort ontvangen had
voor Frankrijk en Zwitserland. Om er een
voor Nederland te krijgen was echter veel
tijd. veel geduld en de tusschenkomst van
vooraanstaande personaliteiten noodig.
Het blad besluit, met er op te wijzen,
welke verouderde mentaliteit in officieele
kringen te Brussel blijft heerschen.
optreden van den commandant volkomen
m strijd met de reglementen.
Inmiddels zijn de commandant en de
onder-commandant van h#t intemeerings-
tehuis gevestigd in een school in de Rosen-
boomlaan te Voorburg gearresteerd, van
wien grove nalatigheid is geconstateerd.
Het onderzoek in dezen is echter nog
gaande, zoodat de heer Vorrink hierover
nog geen nadere mededeelingen kon ver
strekken. Wel kon de heer Vorrink ons
1' e eren, dat van de zijde der regeering
en het M. G. alles in het werk wordt ge
steld, om excessen zooals bovenvermeld
den kop in te drukken.
ten. Ook hij mag binnen 8 dagen in cassatie
komen.
Luchtlijn AmsterdamParijs,
Luneburg (Reuter). Een der belangrijk
ste getuigen in het proces tegen de beulen
van Belsen was een bnderwijzer afkomstig
van het eiland Jersey, die door de Gestapo
was gearresteerd wegens het verschaffen
van hulp aan een Russisch officier. Voor
hij gehoord werd, is de film, die opgenomen
werd in het kamp Belsen onmiddellijk na
de bevrijding, vertoond: alle afschuwelijk
heden, waaraan het kamp Belsen zoo rijk
was, werden den toeschouwers voor oogen
gevoerd, en vooral de vrouwelijke verdach
ten schenen zich na de vertooning minder
zeker en rustig te voelen, dan zij zich voor
dien toonden.
De onderwijzer van Jersey verhaalde
van de toestanden, die de vorige dagen
reeds door de militairen en artsen, die het
kamp bezocht hadden, waren uiteengezet.
Maar ditmaal was een voormalige gevan
gene aan het woord, en de indruk, die zijn
relaas wekte, was veel grooter. De ge
tuige, die eerst Zaterdag uit het ziekenhuis
ontslagen was, zeide: „de eenige taal, die
in Belsen gehoord werd, was" de taal der
stokslagen. En door deze taal werd het
mij duidelijk gemaakt, dat er slechts bed
den waren voor de „officieren en onder
officieren" onder de gevangenen zelf. De
anderen moesten op den grond slapen, die
nat en onbeschrijfelijk smerig was.
Ik zou de barak willen beschrijven als
een krankzinnig geworden Babel. Normaal
slapen was onmogelijk, 's Morgens werden
wij om half vier door slagen gewekt, en
daarna werd er appèl gehouden, dat vier
uur duurde. Het was op het laatst slechts
mogelijk wat soep te bemachtigen, wanneer
men iets te ruilen had: anders namen de
gevangenen-opzichters zelf alles".
Veel SS-bewaking had hij niet gezien:
wel had hij eens gezien, dat een SiS-officier
een vrouw doodsloeg. Er werd wel regel
matig geschoten, meestal zonder reden,
maar soms ook met een reden, die de ge
vangenen pas hoorden, wanneer er dooden
gevallen waren. Hun taak bestond uit het
opruimen van lijken: honderden lijken wer
den dagelijks naar de massagraven ge
voerd. Vijf dagen lang heb ik lijken ge
sleept, zonder dat ik een druppel water te
drinken of iets te eten kreeg. Ik vervoerde
lijken, die vreemde wonden vertoonden, en
ik begreep niet, op welke wijze die toege
bracht konden zijn. Een vriend lichtte mij
in: gevangenen hadden uit de lijken stuk
ken gesneden; om die rauw op te eten. Ik
heb de volgende dagen inderdaad met eigen
oogen een gevangene, die meende niet ge
zien te worden, een stuk uit een lijk zien
snijden, om het daarna in den mond te
steken".
Gent (A.-A.). „Het Volk" schrijft, dat
van de herhaaldelijk voorspelde Belgisch-
Nederlandsche toenadering weinig is over
gebleven, ten minste van Belgische zijde.
De Nederlandsche ambassadeur te Brussel
Een onderhoud met den heer
Koos Vorrink.
Den Haag (A.-A.). Zaterdagavond 15
Sept. is in een interneeringskamp voor
N.SjB.-ers nabij Harderwijk een ontspan
ningsavond gehouden, welke veel stof heeft
doen opwaaien, in enkele dagbladen is er
over geschreven en de bevolking in de om
geving van het kamp hield een protest
demonstratie.
Een verslaggever van A.N.P.-Aneta
heeft in verband hiermede een onderhoud
gehad met den heer Koos Vorrink, per
soonlijk adviseur van den Minister-Presi
dent inzake de interneeringskampen. De
heer Vorrink had onmiddellijk een onder
zoek ingesteld naar de toestanden, welke in
het kamp heersehten en kon mededeelen,
dat de kampscommandant Van Dijk, even
als enkele andere leden van de kampleiding
inmiddels reeds ontslagen zijn, en wel op
grond van het feit dat zij, naar gebleken
is, de gezagsverhoudingen totaal uit het
oog hebben verloren.
Dat Zaterdag j.l. in het kamp een ont
spanningsavond is gehouden, is volkomen
gewettigd. Het was echter niet de bedoe
ling, dat alle 850 gedetineerden gezamen
lijk een feestelijken avond zouden hebben.
Wanneer af en toe per kamer of hoogstens
per barak een ontspanningsavond wordt
gehouden, is dit geheel in overeenstemming
met de bedoelingen en wenschen van de
algemeene kampleiding. Brengt men ech
ter regelmatig alle gevangenen bijeen, dan
volgt hieruit noodzakelijkerwijs een onge-
wenscht contact en daardoor een nog min
der gewenscht machtsgevoel dat slechts
leiden kan tot een situatie, welke niet
strookt met de noodzakelijke discipline.
Bovendien heeft het feit, dat de com
mandant zich tevoren niet op de hoogte
heeft gesteld van den inhoud Van het pro
gramma, geleid tot het zingen van liedjes,
welke zeker niet in een programma van
geïnterneerde N.S.B.-ers thuishooren. Per
siflages op de moeilijkheden waarmede de
Nederlandsche regeering op het oagenblik
te kampen heeft, zijn niet voor de ooren
van politieke gevangenen bestemd. De heer
Vorrink ontkende echter ten stelligste dat
er schunnige liedjes ten gehoore zouden
zijn gebracht.
Verbroederingsscènes, waarbij ook een
bewaker een rol heeft gespeeld, alsmede het
feit, dat de commandant en zijn familie
„meedeinden" met de gedetineerden op het
refrein van een populair liedje zijn feiten,
die absoluut ongewenscht werden genoemd
door den heer Vorrink. De commandant
van een interneeringskamp dient aldus
de heer Vorrink naar beide zijden cor
rect te zijn. Geen sadisme, doch ook geen
verbroedering. Het is dikwijls moeilijk den
juisten tusschenweg te kiezen, doch wan
neer een commandant dit niet weet te be
reiken, blijkt hij niet geschikt te zijn voor
zijn taak.
De heer Vorrink gaf vervolgens nog een
korte beschrijving van de juiste toedracht
van het in de dagbladen vermelde feit, dat
de commandant tijdens den avond heeft
aangekondigd dat chocolade en sigaretten
zouden worden verstrekt.
Verschillende groepen gedetineerden
werken buiten het kamp o.a. in de nabij
heid van Canadeezen. Dit is op zich
zelf zeer goed, doch heeft als gevolg van
het slappe optreden van den commandant
geleid tot een levendigen ruilhandel. Onder
de gevangenen bevindt zich een teekenaar,
die voor een Canadeesch officier een por
tret had gemaakt en daarvoor 600 sigaret
ten en een hoeveelheid chocolade ontving.
Met toestemming van den commandant, die
dit zelf op het tooneel heeft bekend ge
maakt, zijn deze sigaretten en chocolade
onder de geïnterneerden verdeeld, terwijl
er een rookverbod bestaat en ook chocolade
tot de contrabanden behoort, was ook dit j
Zooals wellicht bekend is, zijn onder de
auspiciën der Zeeuwsche Volksuniversiteit
te Axel en Hulst exposities gehouden van
het werk van den Zeeuwsch-Vlaamschen
kunstschilder K. J. Huineman. Waar
schijnlijk is de heer Huineman voor den
aandrang van buitenaf bezweken om zijn
werk nu toch eindelijk eens onder de aan
dacht van iedereen te brengen. Want, het
werk van dezen schilder is eigenlijk veel te
goed om het af en toe eens in een Terneu-
zensche étalagekast te ontdekken, om de
eenvoudige reden dat het niet mag ver
geleken worden met geëtaleerd schilder
werk. Waar Terneuzen schijnbaar niet de
ruimte voor, of de behoefte heeft aan een
expositie, mag het zeer gelukkig genoemd
worden dat deze beide voorwaarden te Axel
en Hulst wel aanwezig waren. Beide ten
toonstellingen werden tot een groot succes.
Er was een goed bezoek en er was terecht
groote waardeering en ook wel trotsch
voor het werk van den eenigen Zeeuwsch-
Vlaamschen kunstschilder. Meerderen be
zochten de exposities zelfs twee- of drie
maal, omdat ze na het eerste bezoek nog
lang niet uitgekeken waren. Want, wat
voor richting de schilder ook toegedaan is,
schilderijen moeten een lust vormen voor
de oogen, een dagelijksche weldaad waar
men niet buiten kan. Hoe vaak worden
schilderijen e.d. alleen maar beschouwd als
de, ja nu eenmaal vereischte, aankleeding
van een woning, zonder dat men nu eigen
lijk acht geeft op wé,t men aan den muur
hangt. Met een variant op het bekende
spreekwoord zouden we kunnen zeggen:
Laat me Uw schilderijen zien en ik zal
zeggen wie ge zijt. Niet dat iedereen dure
kunststukken kan aanschaffen, maar zelfs
in de keuze van een goedkoope reproductie
spiegelt zich af de smaak van den echten
of surrogaat kunstliefhebber.
Zoo mogen we den heer Huineman dank
baar zijn, dat hij ons van zijn werk zooveel
te genieten gaf. We hebben hier te doen
met goede, zuivere en zeer genietbare schil
derkunst. Waarschijnlijk zien nog te veel
z.g. kenners in hem den, wat voor zijn ple
zier schilderenden deurwaarder. Maar zoo
is het niet. We mogen, en met trotsch,
gerust onderstreepen, dat Huineman in de
rij zijner kunstbroeders aanspraak mag
maken op een voorname plaats en dat zijn
technisch kunnen en de degelijkheid van
zijn werk dat van velen zelfs verre over
treft.
Zeer zeker vormden de oorlogsjaren een
beletsel om het werk van dezen schilder
te leeren kennen. Nu echter deze nare tijd
voorbij is, moet Zeeuwsch-Vlaanderen niet
achterblijven om haar eenigen kunstschilder
zoo goed mogelijk te waardeeren. Want
het zou een schande zijn, dat overig Neder
land ons daarin zou moeten voorgaan, daar
de tijd spoedig zal aanbreken, dat men daar
ook kennis zal kunnen nemen van deze
kunst. In de maand October zal de heer
Huineman in Den Bosch exposeeren. We
wenschen hem alsdan van harte veel
succes P. C. B.
Gevonden voorwerpen.
Aan het Postbureau der Kon. Marechaus
see zijn als gevonden aangegeven: 4 porte-
monnaie's met inhoud; een heerenhorloge;
een horlogeketting; een zilverenkettinkje
met hanger; twee jongens broekriemen;
twee huissleutels; een klein gebreid kinder-
portemonneetje een bril (montuur is ge
repareerd); een sjaal; een zilveren broche;
een dop autowiel; verder eenig losgeld.
Parijs is van af heden weer per vliegtuir
bereikbaar. Na de hervatting van de
luchtlijnen naar Zweden en Zwitserland,
dus nu ook de Fransche hoofdstad in he:
Nederlandsch luchtnet opgenomen. He:
vliegtuig vertrekt uit Parijs op Maanda;,
Woensdag en Vrijdag. Er bestaat voor
dezen dienst, die wordt onderhouden door
de K. L. M. en de Ligue Francaise grooti
belangstelling. De dienst wordt onderhol'
den met Junkers 52 toestellen. De openin!
van den dienst geschiedde gisterochtens
zonder eenige plechtigheid.
De P. T. T. deelde mede, dat in verbani
met het onderhouden van dezen luchtdieist
op Maandag, Woensdag en Vrijdag til»
schen Amsterdam en Parijs, brieven ei
briefkaarten voor Frankrijk van nu af per
luchtpost zullen worden verzonden, zonde
dat daarvoor luchtrecht verschuldigd is.
terwijl voor drukwerken enz. een luchtrecht
is vastgesteld van 5 cent per 20 gram.
Van Genechten voor het Bijzonder
Gerechtshof.
De President van het Bijzonder Gerechte-
hof heeft ambtshalve als verdediger toe
gevoegd aan Mr. R. van Genechten Mr. J.
■P. A. van den Oever te 's-Gravenhage. Aai
Van Genechten is door den Procureur-
Fiscaal o.m. ten laste gelegd, dat hij, ter
wijl Nederland in oorlog was met Duitsch-
land en leiding en geestelijke ontwikkeling
van het Nederlandsche volk in nationaal-
socialistischen geest en jegens Duitschland
vriendschappelijken zin door de bezettende
macht werd gewenscht en voor Duitsch
land nuttig was en terwijl hij een vooraan
staande positie innam, als vervullende de
functie van procureur-generaal bij hei
Gerechtshof te Den Haag, later tevens hij
het z.g. Vredesgerechtshof, tevens rege
rend-directeur van politie, als leider van
het opvoedingsgilde en vormin-gsleider er.
later als commissaris der provincie Zuil-
Holland zijn werkzaamheid in het algemeen
zoodanige leiding heeft gegeven en zo
danige geestelijke ontwikkeling actief heet
bevorderd.
De dagvaarding noemt hiervan een aai-
tal voorbeelden, o.m. het op kennel»
paftijdige wijze optreden als procureu-
generaal bij de behandeling door het Vre
desgerechtshof van de strafzaak te-gei
Bont en Struikhof, in verband met den dool
van luitenant-kolonel Mussert wordt gt-
noemd. Voorts het houden van anti-sem-
tische radio-redevoeringen en het houder
van een aantal redevoeringen, het gevei
van persinterviews, het putoliceeren vai
artikelen waarin nationaal-socialistisch-
on jegens Duitschland vriendschappelijk-
denkbeelden werden tot uitdrukking- ge
bracht.
Egypte en Engeland
De Britsche Regeering zal vermoedelijl
niet reageeren op het communiqué dat eer
gisteravond door de Egyptische Regeerin
werd uitgegeven, waarin het terugtrekke:
der Britsche troepen uit Egypte wordt ver
langd, tenzij deze aangelegenheid officiee
aan de orde wordt gesteld, b.v. in den vorri.
van een nota of langs den weg van onder
handelingen, aldus Reuters diplomatieker
correspondent. Het communiqué vaa de
Egyptische Regeering wqrdt te Londen
beschouwd als eenprqpagandazet met het
oog op de verkiezingen, welke waarschijn
lijk in de naibije toekomst zullen worden'
gehouden. Het vertrek van de .Britsche
troepen uit Egypte werd ongeveer 2 maan
den geleden voor het eerst in het geding
gebracht, toen de leider der oppositie Nahas
Pasja een schrijven hieromtrent tot den
Britschen ambassadeur richtte.
(A.N.P.-Aneta - Herr. Nederland - B.B.C.)
ZITTING VAN HET BIJZONDER
GERECHTSHOF.
Max Blokzijl ter dood veroordeeld.
Het Bijzonder Gerechtshof te 's-Graven-
hage heeft Max Blokzijl, overeenkomstig
den eisch ter dood veroordeeld, met ontzet
ting van het actief en passief kiesrecht voor
het leven en met uitsluiting van het recht
om als journalist of als radiospreker op te
treden. Hem is het recht verleend om bin
nen 8 dagen cassatie aan te teekenen. Als
overweging van het vonnis gold, dat Blok
zijl door zijn optreden heeft getracht, ter
wijl Nederland met een ander land in oor
log was, den weerstand van het volk te
breken en daardoor hulp verleende aan den
vijand.
De oud-burgemeester van Wassenaar, De
Blocq van Scheltinga, tegen wien eveneens
de doodstraf was geëischt, werd veroor
deeld tot levenslange gevangenisstraf, met
ontzetting uit het actief en passief kies
recht voor het leven en ontzegging van het
recht tot het bekleeden van openbare amb-
Saigon in handen der Franschen.
De correspondent van de Daily Herald
seint uit Saigon, de hoofdstad van Indo-
China, dat deze stad wederom in Fransche
handen is gekomen, door een coup welke
in den vroegen ochtend van Zondag is uit
gevoerd. Dit was het besluit van een week
vol geruchten, waarin niemand wist wie
het eerst zou toeslaan, de Anameezen of
de Franschen.
(Buiten verantwoordelijkheid v/d Redactie)
„ZOO IS HET".
Na een smartelijk lijden van vijf lange
jaren in oorlog is dan de bevrijding geko
men. Vijf jaren bijna sprakeloos onder
elkaar verkeerd in angst om een woord te
zeggen wat tegen de N. S. B. of Weer
macht was, want wie weet hoeveel men-
schen daarvan 't slachtoffer zijn gewor
den, gezien de vele gijzelaars die daar
voor hebben geboet. Daarna hebben we de
Zuivering gekregen, waarvan als orde van
den dag iedereen in den mond ligt: „Velen
zitten er in de interneeringskampen die er
niet hooren, maar veel meer loopen er rond
die er moesten zitten," vandaar het her
haalde schrijven in de dagbladen van-
„Zoo moet het niet, of zoo kan het niet"
Zoo was het b.v. met alle gijzelaars gesteld!
die het gewaagd hebben een enkel woord
tegen de „Weermacht" of Nazi te zeggen.
En nu de zuivering; waarom wordt daar
iederen dag onder alle rangen en standen
gesproken: „Velen zitten er onverdiend of
niet voldoende verdiend en de grootste mis
dadigers blijven Vrij rondloopen". Wie
weet hoeveel er zitten die enkel op aan
wijzing van de gruwelijke valschheid,
concurrentie, jaloerschheid, veete of wraak-
