a
i
ii
,3!
w
OE BEVRIJDINGSFEESTEN TE TERNEUZEN.
Officiëe'e Publicaties.
J
k
d
e
h
a
V
a<
h(
O
O
a|
be
vc
zc
D
M
i
N
al
II
V.
m
w
D
P«
st
E
7
H
EEN PERSOONLIJK WOORD VAN
KOLONEL SZYDLOWSKI.
DE HAVEN VAN TERNEUZEN.
DANK VAN DEN
POOLSCHEN KOLONEL SZYDLOWSKI.
GELDZUIVERING EN
ARTSEN- RESP. TANDARTSREKENINGEN.
INGEZONDEN STUKKEN.
V
g'
V
B
S(
S1
ri
Li
v|
0\
Zc
A
H
di
k(
ei
K
To the population of Axel.
There are a few things in the life of
everybody who are of great importance:
character and heart in particular.
For the second time the people of Axel
proved that they possess those two charac
teristic features. No doubt I want to
assure the population of Axel (my dear
fellow-citizen) that the troops of the lrst.
Polish Division spent some unforgetable
moments and I am sure that your future
will be clear and happy.
We wish that the children of this brave
town will be worth their brave father. I
also assure you that you will be in our
hearts for ever.
Zdzislaw M. Szydlowski.
Aan de bevolking van Axel.
Er zijn enkele dingen, die in het leven
van ieder mensch van groot belang zijn:
karakter en naastenliefde in het bijzonder.
Voor de tweede keer heeft de bevolking
van Axel getoond, dat zij deze beide eigen
schappen bezit.
Twijfel er niet aan dat ik de bevolking
van Axel (mijn beste medeburgers) de ver
zekering wil geven dat de troepen van de
le Poolsche Divisie enkele onvergeetbare
dagen bij U hebben doorgebracht. Ik ben
er van verzekerd, dat de toekomst mooi en
gelukkig voor U zal zijn.
Wij wenschen, dat de kinderen van deze
dappere stad hun dapperen burgervader
waardig zullen zijn.
Ik verzeker U, dat U voor altijd in onze
harten zult leven.
Zdzislaw M. Szydlowski.
Begunstigd door prachtig herfstweer, had tezamen zullen bouwen aan het groote
Donderdag de feestelijke herdenking van wereldbouwwerk van vrede, vrijheid en
de bevrijding vaiv Terneuzen plaats. democratie waarvoor we tezamen, maar gij
Reeds vroeg in het morgenuur maakten Polen vooral, zoo heldhaftig en zonder rust
de bewoners zich op om tegenwoordig te hebben gevochten tot den slag was ge-
zijn bij de begroeting van een afdeeling wonnen. We kunnen u niet onthalen zoo
van het Poolsche bevrijdingsleger, dat op als we dat zouden hebben gewild. Onze
het sportterrein van de Rijks H. B. S. ver
scheen.
De Burgemeester, Mr. P. Teilegen, sprak
in het Engelsch het welkomstwoord uit,
hetwelk wij vertaald hieronder laten volgen.
Beste vrienden van het verre Polen!
Precies een jaar geleden kwaamt gij de
lange, zeer lange weg van uw Vaderland,
om. na 5 vreeselijke jaren van onbeschrijf
lijke ontbering, vrijheid te brengen aan dit
kleine stuk Nederlandsch grondgebied. Dit
is dus de eerste maal, dat we dezen grooten
dag kunnen vieren. Het is ons een genoe
gen, u weer bij ons te zien. Weer hebt gij
onze grenzen overschreden; weer heeft de
bevolking van dorpen en steden u gegroet
en toegejuicht op uw weg naar Terneuzen,
zooals wij hier in Terneuzen u heden groe
ten en toejuichen, als symbolen van de
vrijheid, die we zoo bitter gemist hebben
in deze lange jaren van verdrukking.
Het is een lange en donkere nacht ge
weest, de langste en donkerste nacht, die
ooit over de menschheid kwam. Alles wat
heilig is voor de volkeren der geheele
wereld, is
ijzeren laarzen, die het eenigste geluid
waren in onze doode steden. De inwoners,
voor zoover ze niet werden afgeslacht of
weggedreven naar concentratiekampen of
in den vreemde als slaaf werden mis
bruikt, haddep hun deuren en hun harten
gesloten en leidden hun leven in verborgen
heid met een nooit eindigenden haat tegen
den verdrukker, in een eeuwigdurende liefde
voor God, Koningin en Vaderland. Deze
liefde gaf voedsel aan de hoop, dat eens de
vrijheid zou terugkeeren en in die hoop
werden geheime plannen gesmeed en ge
heime wegen bewandeld. We wisten, dat
aan het eind van dit alles het licht van een
vrije wereld scheen.
Dat licht hebt gij bij ons teruggebracht.
Het is een langen, vreeselijken tocht voor
u allen geweest.
Het was uw land, dat het eerst werd aan
getast door de ergste plaag van alle
eeuwen. Met den inval in Polen ontwaakte
het geweten van de \vereld. Het trotsche
Warschau was de eerste van vele van
Europa's oude en schoone steden, die tegen
alle menschelijke wetten in, werd (geschon
den, spoedig gevolgd door Rotterdam.
De namen van deze twee steden zullen
voor altijd in de geschiedenis samen ver
bonden zijn als een herinnering aan Duit-
kasten zijn leeg, maar onze harten zijn vol
liefde en vriendschap voor u; we hebben
de plaats in onze harten, die gij een jaar
geleden won, warm gehouden.
Feest dus vandaag met ons op onze
eigen, eenvoudige wijze; dankt God met ons,
dat de vreeselijke oorlog voorbij is. Zingt
met ons onze vrijheidsliederen. Ziet met
uw eigen oogen en voelt met uw eigen hart,
dat de mannen en de vrouwen, ja zeker, de
vrouwen van Terneuzen, u niet hebben en
niet willen vergeten.
Lang leve Polen.
Hierna richtte de heer Jongepier, als
algemeenen voorzitter der feestcommissie,
zich in het Engelsch tot de Poolsche gasten
met de volgende woorden:
Officieren, onder-officieren en man
schappen van het Poolsche bevrijdings
leger!
Het is ons een groote eer en een groot
genoegen jullie hier in ons midden te heb
ben op dezen eersten herinneringsdag van
onze bevrijding.
Gij kwaamt tot ons, een lange moeizame
weg ten spijt, om onze feestviering tot een
neergetrapt ^geweest^ door de hoogtepunt te maken, als nooit te voren,
J'~ 1 1 tezamen met onze bevolking.
We herdenken op dezen dag het feit, dat
gij met Gods hulp precies een jaar geleden
deze stad bevrijdde en ons verloste van het
gehate Duitsche juk en ons de lang verbeide
vrijheid bracht.
Groot is onze dankbaarheid voor de
Geallieerde legers en in het bijzonder het
Poolsche leger als onze werkelijke bevrij
ders. We danken u uit naam van de ge
heele bevolking voor de wijze, zooals gij
geduldig en resoluut optrad om levens en
bezittingen te sparen. Gij hebt het zoo
gedaan alsof het uw land was. We zullen
het niet vergeten en het zal in onze harten
voor altijd blijven voortleven.
We hopen, dat uw Vaderland, welke in
de geschiedenis zoo dikwijls het slachtoffer
van een oorlog is geweest, haar waardige
plaats onder de vrije volkeren zal blijven
innemen en grooter en mooier mag herrij
zen dan ooit te voren.
Ons comité heeft voorbereidingen ge
maakt u, als blijk van waardeering, een
gouden medaille aan te bieden om onze
altijd durende dankbaarheid uit te drukken.
We hopen, dat deze dag in uw herinnering
een glorieuze dag zal blijven. U kunt er
van overtuigd zijn, dat de bevolking van
Terneuzen haar vriendschap voor uw land
sche barbaarschheid. Het was de eerste j voor altijd in het diepst van haar hart zal
schakel in een ketting tusschen Polen en
Nederland, die nooit meer aal breken. De
tol, die uw land en volk betaalden aan den
wellust van de Moffen, is het zwaarst ge
weest. Gij kunt daarom, beter dan wie van
onze groote en zegevierende Geallieerden
ook, begrijpen, hoe ons land en ons volk
heeft geleden.
In uw terugkomst vandaag vieren we met
u deze herdenking van onze herwonnen
vrijheid. Ook voelen we uw begrip voor
de machtige grootheid van al de dingen,
waarvoor u en wij hebben gestaan en ge
vochten en tenslotte weer hebben terug
gewonnen.
Zoo zijt gij met onze Geallieerden door
geheel Europa gegaan en hebt de idealen
van de lijdende volkeren teruggegeven,
welke ze vreesden voor altijd verloren te
hebben.
Bij dezen tweeden triomftocht door de
bevrijde landen over het geheele vasteland,
heer Jongepier de Amerikaansche gasten
toegesproken, waarbij hij zijn dank uit
bracht voor hunne medewerking, die op
hoogen prijs werd gesteld.
Hij herinnerde er aan, dat het Ameri
kaansche leger zoo'n groot aandeel heeft
gehad bij de bevrijding van ons mooi
Nederlandsch Oost-Indië en overhandigde
den Commandant een zilveren penning,
waarop den dank en hulde was gegrift voor
de bevrijding van ons Insulinde.
De commandant dankte hierop voor deze
attentie.
Nadat de stoet was ontbonden had op het
Sportterrein een stoelenwedstrijd voor
■ruiters plaats.
Desi avonds om 8 uur concerteerde het
muziekgezelschap van Biervliet op het Par
keerterrein en het zal een voldoening voor
het gezelschap zijn geweest, dat zoo'n
groóte schare belangstellenden met volle
aandacht de uitvoering beluisterde.
Tenslotte werd de avond besloten met
een fraai vuurwerk, en zoo was een eind
gekomen aan een feest, waarop met vol
doening kan worden teruggezien.
In verschillende zalen der stad hadden
de buurtvereenigingen een gezelligen avond
georganiseerd, waar de bewoners tot in de
kleine uurtjes bijeen waren.
Rest ons nog een woord van bewondering
aan de buurtvereenigingen, die in dezen
tijd van schaarschte aan versieringsmate
riaal er in geslaagd zijn aan den stoet
deel te nemen met zulke juweeltjes van
ontwerpen en handenarbeid, terwijl de
Regelingscommissie alle eer moet worden
gebracht voor de samenstelling van den
optocht.
Terneuzen kan op een alleszins geslaagd
Bevrijdingsfeest terugzien.
gen te laken van hen, die hun rekenin
gen opzettelijk later indienen dan den ter
mijn welke hiervoor gebruikelijk was, ten
einde hiervoor nieuw geld te ontvangen-.
De kwalificatie „onsociale elementen"
mag hiervoor, evenals voor alle andere
groepen der bevolking welke deze nuttige
regeeringsmaatregel pogen te ontduiken,
terecht worden gebruikt.
Wij lazen in de couranten en hoorden in
de radio, dat de Rotterdamsche haven weer
bijna op volle toeren draait en zoo goed als
geheel „fit" is om de totale hoeveelheden
van voor den oorlog te verwerken.
Wat wordt er echter van overheidswege
voor de haven van Terneuzen gedaan? En
hoe staat het daarmede?
Ongeveer een jaar geleden werd Ter
neuzen, als eerste Nederlandsche haven
bevrijd. De groote magazijnen aan de
dokken waren verwoest, kranen of wel ver-
/hield of door de bezetters geroofd.
Het) geheele havencomplex geeft een arm
zaligen aanblik en verkeert nog in denzelf
den toestand, zooals het door de bezetters
is verlaten.
Moet deze toestand zoo nog lang blijven
voortduren
Belanghebbenden wendden zich voortdu
rend tot regeeringsinstanties voor weder
opbouw van magazijnen of aanschaffen van
kranen, echter zonder resultaat, of deelt
men hen mede, dat ze binnen circa 2 jaar
misschien aan de beurt komen om geholpen
te worden.
Waarom zorgt men van Regeeringswege
niet, dat er voorloopig kranen der Geal
lieerden komen, of materiaal van het leger
(zooals hallen of loodsen) verstrekt wor
den, om de verwoeste magazijnen weer op
te bouwen.
Meerdere aanvragen voor opslag of over-
De dag van feestelijke herdenking onzer ,van groote partijen goederen kwamen
bevrijding is voorbij en ik geef stellig het 1 belanghebbenden reeds binnen, doch
gevoelen van alle inwoners weer, wanneer moesten afgewezen worden, wegens gebrek
ik de Regelingscommissie hulde breng voor aan, outillage. Een belangrijk vervoer,
het programma waarmede zij dezen dag bsstemd voor onze haven vindt nu zijn weg
tot een onvergetelijke heeft gemaakt. via_ Antwerpen naar Holland.
Elders in dit blad vindt men een uitvoerige
beschrijving van alles, waarin de activiteit
der buurtvereenigingen tot uiting is geko
men, zoodat ik niet in bijzonderheden be
hoef te treden.
Dat ik tóch naar de pen grijp, vindt zijn
reden in een bezoek, dat ik 's middags,
Heeft de haven van Terneuzen dan geen
recht of reden van bestaan meer, of wil de
overheid geen onmiddellijken steun geven
Bedenken wij wel, dat de opbouw van de
haven van Terneuzen een levensbelang is
voor geheel Terneuzen en omgeving!
Waarom wordt er dan ook niet meer
hebt u verschillende plaatsen gezien waar langstelling bestond.
dragen.
Lang leve Polen, lang leve de vrije vol
keren.
De commandant der Poolsche gasten
antwoordde hierop in het Engelsch, dat de
Polen zich gelukkig achtten dat bij het
terugdrijven van den vijand aan hen een
jaar geleden, de taak was opgedragen ook
dit gedeelte van Nederland de verloren
vrijheid te hergeven. Wat door het Pool
sche bevrijdingsleger werd gedaan, was
niet meer dan haar soldatenplicht. Hij
bracht hulde aan de bevolking yan
Zeeuiwsch-Vlaanderen, die al het leed, dat
een oorlog medebrengt, zoo moedig het
hoofd heeft weten te bieden, en eindigde
in het Poolsch met den uitroep: Lang leve
Nederland!
Onmiddellijk werd hierna een aanvang
gemaakt met het uitvoeren van het eerste
nummer van het feestprogramma, zijnde
het concours-hippique, waarvoor groote be-
terwijl ik geduldig zat te wachten op het Publiciteit gegeven aan de wanhopige toe
voorbij trekken van den stoet, op het stand waarin onze haven verkeert.
Aanvrage voor audiëntie werd reeds bij
de betreffende ministeries gedaan, echter
tot op heden nog zonder antwoord.
Willen de heeren in Den Haag, dat onze
sympathieën voor overig Nederland blijven
bestaan, ja zelfs de banden nauwer worden
aangehaald, dan zal men Terneuzen, als
haven, toch niet langer op zoo'n stiefmoe
derlijke manier moeten blijven behandelen
en onmiddellijk laten herstellen wat ver
woest werd, buiten onzè schuld, of vervan
gen, hetgeen is geroofd en die mogelijk
heden bestaan nu.
Gemeentehuis mocht ontvangen van den
bevelvoerenden kolonel der Poolsche troe
pen, die in 1944 hier een jaar geleden zege
vierend binnentrokken. Hij was verhinderd
des morgens op het sportterrein aanwezig
te zijn bij de aankomst van het Poolsche
detachement, dat zoo'n bijzonderen toon
heeft weten te geven aan deze viering.
Hij stelde er nochtans prijs op mij persoon
lijk te bedanken voor de hartelijken ont
vangst van zijn manschappen en verzocht
mijl dien dank aan U over te brengen, aan
welk verlangen ik gaarne voldoe. Ik mocht
nog verschillende belangwekkende bijzon
derheden vernemen omtrent de gebeurte
nissen van een jaar geleden, doch waar
schijnlijk zal er later wel gelegenheid zijn
daarop terug te komen. Het was mij een
voorrecht met dezen aanvoerder der gentle
men-soldiers kennis te maken en volgens
zijn woorden nemen de Polen de meest
aangename herinneringen aan deze feeste
lijke herdenking van Terneuzen's bevrij
ding mee naar huis, waar hun, evenals ons
hier, nu de taak wacht om een verwoest
vaderland weer op te bouwen. Laat ons
daarvoor nu aan den slag gaan in even
groote eensgezindheid als waardoor dit
bevrijdingsfeest zoo uitmuntend is geslaagd.
teedere handen bloemen deden groeien op
graven van Poolsche soldaten, gevallen
voor dezelfde vrijheid, die gij ons een jaar
geleden bracht. Wat ook het noodlot van
uw Vaderland moge zijn, deze plaatsen, om
met de woorden van een Engelschen dich
ter te spreken, zullen voor altijd Poolsch
zijn. Gij kwaamt als overwinnende sol
daten, vechtend voor een nieuwe en vrije
wereld. Als overwinnende soldaten, die, al
vechtende, de groote zaak wonnen, zult gij
altijd in onze herinnering en in onze harten
blijven voortleven.
IJ dankend, dat gij heden naar Terneu
zen zijt gekomen, wil ik hier deze weinige
woorden van welkom eindigen met de hoop
uit te spreken, dat de naaste toekomst ons
te zien zal geven, dat Polen en Nederland
Terzelfder tijd werden in den z.g.n.
Oesterput behendigheidswedstrijden voor
motoren gehouden.
Des middags werd in de omgeving van
het Zwaantje de historische en allegorische
optocht opgesteld en precies op tijd zette
de lange stoet van prachtig versierde wa
gens zich in beweging, voorafgegaan door
een afdeeling van het Poolsche en het Ame
rikaansche leger. De muziekgezelschappen
van Biervliet, Hoek, Terneuzen en Zaam-
slag verleenden hierbij hun zeer gewaar
deerde medewerking.
Hoewel alles een vlot verloop had,
duurde het geruimen tijd vooraleer deze
stoet zijn tocht door de vele straten had
volbracht.
Op de Markt gekomen werden door den
Naar aanleiding van het artikel in ons
vorig nummer, werd er van de zijde der
artsen bezwaar gemaakt tegen het feit, dat
wij het zouden doen voorkomen, alsof zich
juist bij deze groep een groot aantal on
sociale elementen zouden bevinden, welke
opzettelijk hun rekeningen niet zouden helb-
ben ingediend teneinde hiervoor later
nieuw geld te verkrijgen. Gezegd werd, dat
dit percentage zeer waarschijnlijk zeer
klein zal zijn.
Bovendien werden in ons artikel andere
bevolkingsgroepen, timmerlieden, metse
laars e.d. buiten beschouwing gelaten, ter
wijl toch ook dezen periodiek hun reke
ningen laten uitgaan.
Het is echter zoo, dat ons t.a.v. deze
laatste categorieën geen klachten bereik
ten, terwijl dit t.a.v. de artsen wèl het ge
val was. Gaarne nemen wij er echter nota
van, dat de artsen die zich met de in
ons artikel gelaakte praktijken zouden in
laten, zeer gering is. Ons werd verder
medegedeeld, dat er artsen zijn wier kaart
systeem niet geheel in orde was en daar
door pas laat hun rekeningen konden in
zenden, waarbij het echter in de bedoeling
ligt, dat deze nog op een zoodanigen tijd
zullen worden verzonden, dat zij desge-
wenscht nog in oud geld kunnen worden
voldaan. Wij leagen er dan ook den na
druk op, dat het in geenen deele in de be
doeling lag een blaam te werpen op een
bepaalde groep volkomen te goeder trouw
zijnde Nederlanders. Onze bedoeling was
alleen, en het moge volledigheidshalve nog
eens duidelijk worden gezegd, de handelin-
(Buiten verantwoordelijkheid v/d Redactie)
HET „NAZIBEEST" IS VERSLAGEN.
Maar zijn geest leeft nog, woekert steeds
verder. Of wordt soms vanuit het vrouwe
lijk intemeeringskamp te Groede de nazi
geest, met name de „naaktcultuur" niet
gepropageerd
En wordt dit niet door de leiding van dit
bewakingskamp geduld?
Dient aan dezen, om wraak roependen wan
toestand, door de bevoegde instanties niet
terstond een einde te worden gemaakt?
Of moet het Nederlandsche volk moreel
nog verder kapot gemaakt worden?
Het lijkt er wel op.
Nederland moet herrijzen.
Prachtig.
Maar zeker geestelijk moet Nederland
herrijzen.
Zoo komen wij er echter niet.
Terneuzen. W. OOLSEN.
MELK.
Het Hoofd van het Bedrijfschap voor
Zuivel, afd. Zeeland te Goes, maakt de
consumenten van melk op het volgende
attent
Naar wordt vernomen, leveren enkele
slijters op een consumentenbon geldig voor
meer dan één liter volle melk maar 1 blikje
condens af, zonder aanvulling van losse
melk, terwijl daarmede geacht wordt dat
de bon volkomen is gehonoreerd.
In verband hiermede worden de consu
menten nogmaals dringend er op attent
gemaakt, dat 1 blikje condens gelijk gesteld
is met 1 liter volle melk, zoodat b.v. op 1
taptemelkbon een blikje condens moet
worden afgeleverd en een halve liter volle
melk en op 1 melkbon van kinderen beneden
de 4 jaar 2 blikjes condens of twee liter
volle melk.
Indien de slijters zich niet aan het boven
staande houden dienen de consumenten
zich onmiddellijk met het bovenstaande
Bedrijfschap, een der contróleurs van dit
Bedrijfschap of de politie in verbinding te
stellen, zoodat dan maatregelen kunnen
worden genomen.