I
I
I UetMe-HkiHfysdata
Z
J
jjljj
V
v
h
a
a;
\d<
U
van de Bevrijding
van Zeeuwsch-Vlaanderen.
HERDENKING TE BRESKENS.
BEVRIJDINGSFEESTEN TE SELZAETE.
ZEEUWSCHE VOLKSUNIVERSITEIT, j
HERDENKING BEVRIJDING SLUISKIL.
WATERLANDKERKJE.
CONGRES AMBTENAARSBOND.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
F
k
d
v
A
E
B
sc
R
V
a<
S1
h<
O
O
ri
Li
VI
ov
be
vc
zc
D
M
I
N
al
II
V
m
w
N
te
ai
w
b<
le
D
Pi
st
E
rl
d«
H
- W
H
d<
k(
ei
K
WOENSDAG 19 SEPTEMBER.
Hulst door het Bataljon Strzelcow
Podhalanskich van de le Pool-
sche Pantserdivisie.
Graauw en Langendam door een Af-
deeling van het Poolsche Be
vrijdingsleger.
Axel door idem.
Zaamslag door idem.
WOENSDAG 19 EN DONDERDAG
30 SEPTEMBER.
Sas van Gent door Cameronians van
het 2e Canadeesche Corps.
DONDERDAG 20 SEPTEMBER.
X Hontenisse door een Afdeeling van
het Poolsche Bevrijdingsleger.
Vogelwaarde door idem.
Westdorpe door idem.
Terneuzen door idem.
VRIJDAG 21 SEPTEMBER.
Philippine door het Alconquin Regi
ment van het le Canadeesche X
leger.
Hoek door een Afdeeling van het
Canadeesche Bevrijdingsleger. A
maar vernederd kan worden, door een mee-
doogenlooze vijand, wiens lust het was uit
te roeien en weg te voeren, te martelen en
te dooden, een ieder die zich tegen zijn
regiem durfde verzetten, kwam eindelijk de
dag der bevrijding van 't ondragelijke juk.
De zegevierende legers trokken snel op.
Maar er moest eerst nog 3 dagen en nach
ten fel gestreden worden, verbitterd ge-
vochten* 't Duurde voor ons zoolang. We
hebben veel angsten uitgestaan, voor al
wat ons hef was en meerderen onder ons
hebben in dia bange dagen hem af moeten
staan, die we niet missen konden en ook
van onze dappere bevrijders zijn er velen
gevallen, ook om ons vrij te maken.
Al die dapperen waar in die dagen Axel
op steunde, bleven gelukkig gespaard.
Toen kwam eindelijk het vurig begeerde
oogenblik. 't Werd stil, een stilte die je
voelen kon, geen granaten gierden meer
over onze hoofden heen, om dan wat verder
dan dichter bij in te slaan en toen als een
lieflijke muziek klonk 't in onze ooren
donderden de Poolsche tanks door de stad
en 't duurde niet lang of de eerste motor
ordonnans en nu geen Duitsche -reed
de Markt op naar 't stadhuis.
Wij hadden altijd geweten, dat 't eens
komen zou. Wij wisten, dat de zaak der
Duitschers ook in Sept. 1939 reeds een ver
loren zaak was. Wij heblben in de donker
ste dagen ons daar aan vastgeklemd. Wij
hebben geloofd, dat dat vreeselijke nazi
regiem het nooit winnen zou.
Maar we hadden zoo lang gewacht, ge
hoopt en gebeden. En toen 't eindelijk
kwam, was 't als een wonder, dat we
moeilijk gelooven konden.
lAxel het bolwerk der Duitschers
was gevallen en hiermee was Oost-
Zeeuwsch-Vlaanderen zoo goed als bevrijd.
Ook de stad en al wat er bij hoort, was
er niet zonder verlies afgekomen, 't Zag
er verschrikkelijk uit. 't Leek of er niet
veel goede huizen meer over waren. Boer
derijen, schuren en huizen waren afge
brand, in alle straten van de stad hadden
de granaten schade aangericht. De glas
schade was enorm. Toch viel 't nog mee,
veel was te repareeren.
En nu maken we ons op om feest te vie
ren en ,'t belooft een enthousiast feest te
worden. Nu is niet alleen Axel en daar
mee Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen bevrijdt,
maar ons heele land is vrij en ook Indië,
en 't is vrede.
Een jaar is voorbij gegaan en we schrij
ven 19 Sept 1945. We leven in een wereld,
overvol met problemen. Sommige onmoge
lijk om op te lossen. Toch mogen die vele
problemen; ons nooit doen vergeten, dat we
vrij zijn, ontworsteld aan de slavernij.
Want ondanks alle enorme moeilijkheden
waar wij als Nederlandsch volk mee te
kampen hebben of zullen hebben, is aan
ons door de vrijheid en nieuwe toekomst
geopend. Wij spreken zooveel van opbouw.
Maar 't zal niet mogelijk zijn op te bouwen
zonder te werken aan den opbouw. En dit
geldt voor een ieder van ons, op de plaats
waar God hem of haar gesteld heeft.
.Velen zijn de slachtoffers van den oorlog.
Velen zijn voor de vrijheid, ook vobr onze
vrijheid, gevallen. Te land, op zee en in de
lucht, als soldaat.
In openlijk of ondergrotidsch verzet en
over veler lot heerscht nog onzekerheid.
Laten wij ons dit offer waardig toonen,
opdat zij allen die vielen 't offer van hun
leven toch niet tevergeefs gebracht hebben.
INWnNFR*! VAN
VERWOEST ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
Het is U bekend, dat hier in de provincie
Utrecht door vele gemeenten goederen
werden en nog worden ingezameld om Uw
nood aan meubilair, textiel etc. eenigszins
te lenigen. In de gemeente de Bilt-Bilt-
hoven werden op 17.700 inwoners ca. 1800
ton goederen ingezameld en met 5 booten
naar Terneuzen verscheept om onder U te
worden verdeeld. Daaronder bevinden zich
o.a. 1700 borden, 175 thee- en koffiepotten,
gereedschap, 720 koppen en schotels, 483
dekschalen, 400 glazen en bekers. 2187
lepels, 1425 vorken. 620 messen, 5-66 kas
ten, 199 kachels en haarden, 185 lampen,
ca. 4000 stoelen en fauteuils, 352 ledikan
ten, 492 tafels, 121 waschtafels, 144 dekens
etc. etc.
Het is lang niet genoeg, maar het is wat.
De burgemeesters bij U, gesteund door de
H.A.R.K., doen alles wat zij kunnen om U
te helpen uw\ huizen bewoonbaar te maken,
noodwoningen te bouwen, U te steunen met
alles wat U vraagt en nu deze burgemees
ters mij hebben gevraagd om hun bemid
delaar te zijn bij aankoop, schenking, on
derhandeling met diverse instanties, geef
ik U de verzekering, dat ik alles in het
werk zal stellen hun aanvragen met succes
te doen bekronen.
Lezer, gedurende de enkele dagen die ik
in uw midden mocht doorbrengen, heb, ik
niet alleen met Uw burgemeesters gespro
ken, maar ook met enkelen Uwer en ik heb
gemerkt, dat er velen onder U zijn, die,
zeer begrijpelijk, bang zijn voor den komen
den winter, die twijfelen aan spoedige hulp.
Ik kan mij dit volkomen indenken als ik
zie hoeveel er kapot is, hoeveel er nog her
steld moet worden. Maar ik kan U geluk
kig mededeeien, dat er door zeer vele in
stanties hard wordt gewerkt om U te hel
pen; o.a. weet ik dat er reeds eenige sche
pen met hout zijn aangekomen. Gij heDt
net devies: „Luctor et Emergo'j in Uw
Zecuwsche wapen! „Ik worstel en ont
kom". Houdt dit voor oogen! Laat de moed
niet zakken, Uw burgemeesters doen wat
zij kunnen en wij in Utrecht en Holland
doen ook ons best en met Gods hulp zult
gij ontkomen aan koude en woningnood.
Vakmenschen komen U helpen, er zijn er
nog niet veel, maar elke week komen er
meer.
Ook hopen wij met moreele steun in den
vorm van bibliotheken, kinder- en groote-
menschenspelen, met sport en gymnastiek
U door de donkere winterdagen heen te
helpen en misschien zal het mij lukken in
West-Zeeuwsch-Vlaanderen filmvoorstellin
gen en voordrachten te laten geven.
D. A. LAMME.
Bilthoven, 12 Sept. 1945.
Vorige week Dinsdagmiddag waren vele
honderden saamgekomen op de vredige
begraafplaats te Breskens en stonden daar
in stille berusting geschaard rond het keu
rig verzorgde, met vele bloemen versierde,
massagraf van een groot aantal slacht
offers van het vreeselijk bombardement
dat Breskens trof op 11 September 1944.
Van he in cje en ver zijn ze gekomen, de door
het oorlogsgeweld verdreven Bressiaanders,
om op dezen dag hun dooden te herdenken.
Daar staan de schoolkinderen, waaronder
vele weezeh, daar ziet men invaliden, daar
staan ouders die kinderen verloren
Burgemeester Bins die, wegens een aan
doening der stembanden, niet in staat is
zelf een rede uit te spreken, heeft, hetgeen
hij Wilde zeggen, op papier gezet en zijn
woorden worden nu gesproken door den
gemeente-secretaris, den heer Eekhout.
Spr, herinnert aan de zware ramp die
Breskens trof, nu juist een jaar geleden.
Hoe een ieder juist in die dagen in feest
stemming verkeerde vanwege den terug
tocht der Duitschers. Toen ineens die ont
zettende ramp; de grootste in de geschie
denis van Breskens.
Wij staan hier, aldus spr., om onze doo
den zwijgend en eerbiedig te herdenken.
Zooals kinderen om Moeder's graf staan
om haar te herdenken, zoo gingen wij,
burgers van Breskens, naar dit massagraf.
Namens de werkgroep werd daarna een
fraaie krans gelegd, evenals namens de
schoolkinderen.
Tot slot van deze ontroerende plechtig
heid zong men gezamenlijk „Een vaste
Burght is onze God".
In het jeugdgebouw werd daarna een
interkerkelijke samenkomst gehouden. Ds.
In dit verband wees Wiarda op de Ned.
Bond van Personeel in Overheidsdienst en
de Onderwijzersbonden.
Ook uit de vergadering gingen stemmen
op voor grooter eenheid in de vakbewe
ging der ambtenaren. Wiarda herinnerde
aan het bekende woord van Jan ter Laan,
dat in het gebouw van da Ambtenaarsbond
een vleugel voor de onderwijzersbond gereed
wordt gehouden.
De N. V. V.-bestuurder C. Z. de Vries uit
Eindhoven besprak de verhouding tot het
N. V. V. en wekte op tot intensieve pro
paganda.
De afdeeling Terneuzen drong aan op
een snelle en afdoende salprisregeling voor
het geheele overheidspersoneel. Namens
het bestuur dezer afdeeling diende de voor
zitter een motie in van den volgenden in
houd:
„De af deelingen van den Ambtenaarsbond
in de Zuidelijke provinciën, in congres bij
een te 's-Hertogenbosch op 8 September
1945, gehoord de besprekingen, geven uiting
aan haar groote teleurstelling over het
uitblijven van een afdoende salarisregeling
voor het overheidspersoneel en dringen er
bjj de regeering met klem op aan de loonen
en salarissen onverwijld in overeenstem
ming te brengen met het huidige abnor
maal hooge prijspeil".
Deze motie werd door het congres met
algemeene stemmen aangenomen.
Het' congres wijdde een korte bespreking
aan het besluit van den Ministerraad tot
Intrekking der verloven. Dit besluit had
alom; ontstemming veroorzaakt^ aangezien
geen rekening was gehouden met de be
langen van een groot aantal ambtenaren,
die; tengevolge van drukke werkzaamheden
in de desbetreffende bedrijven nog niet in
de gelegenheid waren geweest hun perio
diek verlof té nemen. Een intrekking der
verloven per 1 Januari 1946 ware billijker
geweest en zou niemand geschaad hebben.
Heij hoofdbestuur heeft deze zaak in on
derzoek genomen om te trachten ian de
gerechtvaardigde verlangens der ambte
naren tegemoet te komen.
De heer Wiarda deelde nog mede, dat de
15.000 leden reeds overschreden zijn en dat
men met een totaal ledenaantal van 25.000
rekening houdt ongeacht de te verwachten
fusies.
De afdeeling Terneuzen-Oost. Zeeuwsch-
Vlaanderen van de Ambtenaarsbond nadert
reeds de 150 leden. K.
Zeeuwsch- baandere.. aan dit festival deel
nemen, is een verblijdend teeken voor het
herrijzen van dit gewest op muzikaal ge
bied, waar voor uen ooriog verschillend
goede harmonie's en fanfare's waren
Leze vereenigingen hebben door de oorlog 1
handelingen, zooals zooveel andere dingei,-
veel geleden door verlies aan leden, instrv
menten, muziek en materiaal. Dat mei
niet bij de pakken bleef neerzitten, getuig
wel de omstandigheid, dat men thans reed
in staat is een festival te organiseerei
waarvan 9 vereenigingen kunnen dee
nemen. Enkele vereenigingen moeten no>
als absent gemeld worden. Laten we hopen,
dat zij spoedig zullen kunnen heroptredei
Dat de West-Zeeuwsch-Vlamingen naas
hun zeer vele materieele zorgen nog tij
vinden zich aan de muziek te wijden, s
verheugend en staat in het teeken van he!
herrijzen van ons vaderland.
Na 5 jaren gedwongen rust, heeft Water
landkerkje in deze de primeur in West
Zeeuwsch-Vlaanderen. Laat het een succes
vol begin zijn.
Op 16 September werd door de gemeente
Selzaete op grootsche wijze de herdenking
van de bevrijding gevierd.
Detachementen van het le Canadeesche
Leger en de Poolsche Divisie die de plaats
bevrijdden en afdeelingen van het Engel-
sche en Amerikaansche Leger marcheerden
achter een Belgisch Stafmuziekcorps voor
éen groote schitterende optocht.
De Militaire Commissaris voor Zeeuwsch-
Vlaanderen, Majoor Koch vertegenwoordig
de ons land in gezelschap van een tweetal
Burgemeesters van naburige Nederland-
landsche gemeenten met hun wethouders.
Op de sympathieke hulde en wenschen,
die Burgemeester Chalmet aan het zwaar
getroffen Nederlandsche volk deed toe
komen, antwoordde Majoor Koch met het
brengen van hartelijken dank aan België
en speciaal aan de inwoners van Selzaete
voor de spontane hulp, die aan ons gewest
is gelboden in de donkere dagen van vorig
jaar. Hij gaf de verzekering van den vas
ten wil die er in ons land bestaat om de
goede betrekkingen, die ons met het Bel
gische broedervolk binden te bestendigen
en uit te breiden.
Na de optocht volgde een plechtige
kranslegging bij het monument der geval
lenen. De Commandant der Canadeezen
reikte twee herinneringsplaquettes uit aan
weduwen van gevallen strijders der onder-
grondsche. De Poolsche Commandant
decoreerde drie ondergrondsche strijders
met het Poolsche Kruis van Verdienste.
Hierna speelde het muziekkprps de Volks
liederen der Vereenigde Naties, waarmee
het ofïicieele gedeelte der feestelijkheden
een einde kreeg.
De Z. V. U. deelt ons mede, dat voor haal
leden de bekende schrijver en radiospreker!
A. den Doolaard een rede zal houden ovei
het onderwerp ,,In wat voor wereld leve
wij? Beschouwingen over international
politiek".
Het voorloopige programma luidt: IJ
September Middelburg, 18 September
Goes, 26 September Vlissingen en 27 Sep
tember Terneuzen. De andere afdeelingen
zullen hierna een beurt krijgen.
Men zie binnenkort de desbetreffende
advertentie.
Ook de bewoners van Sluiskil willen den
bevrijdingsdag niet voorbij laten gaan zon-
Van Vliet leidde dezen dienst, welke werd der dezen op gepaste wijze te vieren. Zoo
geopend met het zingen van „Wees ge- heeft het Comité van Actie aldaar voor
groet, gij eersteling der dagen", waarnaVrijdag 21 September een groote gecostu-
de predikant voorlas uit Ps. 42. De heer meerde kindcroptoch* georganiseerd, waar-
Van Haneghem las voor uit Ps. 116, de voor veel animo zal bestaan,
eerste 5 verzen. De.samenkomst werd be- I Voor den avond is de bekende humorist
sloten met het staande zingen van Gez. August de Laat geëngageerd, die, bijge-
58 7. i staan door een cabaretière en een pianist
De bevolking van Breskens heeft haar den feestgangers een prettigen avond in
dooden herdacht. Voor velen, zeer velen, t uitzicht stellen.
is deze dag heel moeilijk geweest, maar i Ook zal de vertooning plaats vinden van
velen van hen zullen gesterkt huiswaarts 1 een Oianje-lilm, alsmede van komische en
zijn gegaan, bemoedigd door Gods woord, andere Luns. Het belooft wederom een
(Prov. Z. Crf.) dag teWorden, feestvierend Sluiskil waar
dig. Indien manschappen van het Poolsche
en Canadeesche bevrijdingsleger aanwezig
konden zijn, dan zou dit de feeststemming
der Sluiskilienaars zeker ten top voeren.
Zaterdag 8 Sept. hield fle Ambtenaars
bond te 's-Hertogenbosch een drukbezocht
congres voor de afdeelingen der Zuidelijke
provinciën.
Het hoofdbestuurslid Wiarda uit Den Op 23 Sept. a.s. is er te Waterlandkerkje
Haag gaf een uitvoerig en helder overzicht een festival georganiseerd ter viering van
van del huidige' situatie in het organisatie- het 40-jarig bestaan der plaatselijke
leven. Hij memoreerde de fusie met de fanfare.
C. B. P. T. T. en besprak diverse fusie- Het feit, dat 9 muziekvereenigingen uit
plannen en mogelijkheden voor de toekomst, het zwaar getroffen en geteisterd West-
(A.N.P.-Aneta - Herr. Nederland - B.B.C.j
De geldzuivering,
Voor de geldzuivering is het voor het
welslagen van de maatregelen noodzakeliil
dat zoo spoedig mogelijk na 2 October de
weekloonen voor de tweewekelijksche perio
de van 24 September tot 6 October, als
mede de maandsalarissen over September,1
in nieuw geld worden uitbetaald. Maat-I
regelen worden getroffen om deze uitbeta
ling mogelijk te maken. In de gevallen
waarin de maandsalarissen over September
reeds vóór het bekend worden van de plan
nen tot geldzuivering zijn overgeschreven
op eien bankrekening van den werknemer,
moet deze overschrijving ongedaan worden
gemaakt, daar de werknemer anders de
beschikking krijgt over een geblokkeerd
te goed. De- werkgever dient in die ge
vallen aan zijn werknemer een chèque ter
hand te stellen, tot het bedrag van het hemi
te goed geschreven salaris. De werk-j
gever, die zijn geld' aldus terugontvangt,)
dient vervolgens na afloop van de inleve-l
ringsweek in nieuw geld te betalen. Wan-j
neer het bedoelde maandsalaris reeds is-
gestort op een postgirorekening van den j
werknemer, moet deze een ongedateerd'
giro-overschrijvingsbiljet tot het bedrag
van zijn salaris aan zijn werkgever over
handigen. De werkgever zal, zoodra er-
weer giroverkeer mogelijk is, het formulier
moeten dateeren en aan den postchèque-
en girodienst moeten zenden om terugstor
ting van het te vroeg betaalde salaris te
verkrijgen. Inmiddels moet de werkgever
zoo spoedig mogelijk na 2 October den
werknemer in nieuw geld betalen. Zoo
noodig, kan de loon- en salarisbetaling na 2
October geschieden per postwissel. Post
wissels, die met nieuw geld zijn voldaan,
worden aan den belanghebbende in nieuw1
geld uitgekeerd.
De Staten-Generaal.
Bij de thans gezuiverde Tweede Kamer)
is door de Regeering aanhangig gemaakt]
het aangekondigde wetsontwerp, houdende
regelen omtrent de voorloopige Staten-
Generaal. Volgens de in net wetsontwerp
neergelegde structuur, zullen de nieuw te
vormen Staten-Generaal in de eerste plaats
bestaan uit de leden der tijdelijke Staten-
Generaal. In de openblijvende 'plaatsen
wordt voorzien, door benoeming van leden
door een commissie, waarin zoowel de tij
delijke Staten-Generaal als de Nationale
Adviescommissie zijn vertegenwoordigd.
De Nationale Adviescommissie wordt in de l
gelegenheid gesteld een aanbeveling; voc:T
elke te vervangen plaats in te dienen.'
Voorgesteld wordt vast te leggen, dat bij
de benoeming en de aanbeveling er naar
dient te worden gestreefd, dat in de voor
loopige Staten-Generaal de verschillende
belangrijke staatkundige stroomingen zoo
veel mogelijk tot haar recht komen en dat
de voorloopige Staten-Generaal ook uit een
oogpunt van de regionale geleding des lands
op zoo breed mogelijke basis zijn samen
gesteld.
De Regeering streeft er met volle kracht I
naar, de verkiezingen zoo spoedig mogelijk
te houden. Zij vertrouwt, dat in het voor
jaar van 1946 de technische en politieke
voorwaarden daartoe vervuld zullen zijn.
Zouden reeds op dit oogenblik, hetgeen in
sommige kringen wordt gewenscht, verkie
zingen worden gehouden, dan zou het ver
tegenwoordigend lichaam op een technisch
al te onvolmaakte basis komen te berus
ten. Zwaarder weegt echter nog, dat he
Nederlandsche volk nog onvoldoende gele
genheid heeft gehad voor staatkundig*
bezinning. De verschillende staatkundig*
stroomingen hebben zich nog onvoldoende
