z
a
D
F
H
DE GOUVERNEUR-GENERAAL VAN
NED. OOST-IN0IË IN ONS LAND.
RAUTER EN CHRISTIANSEN SAMEN
IN EEN KAMP
GELIJKMATIG VERLOOP VAN JAPANSCHE
ONTWAPENING.
BENOEMING LEDEN TRIBUNAAL.
SCHILDERKUNST
IN ZEEUWSCH-VLAANDEREN.
CHR. U. L. 0.-SCHOOL TE TERNEUZEN.
„ZONNESTRAAL"-COLLECTE.
BIERVLIET.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
k
d
v
>V*
A
E
V
8
v
h
a
F
B
s<
R
V
ai
S1
h<
O
O
A
ri
Li
VI
0\
fc(
VC
ZC
D
M
i
N
al
II
V.
m
w
N
te
ai
w
b<
le
D
P<
st
B
n
d.
H
w
\di
H
De Gouverneur-Generaal van Ned. Oost-
Indië, Jhr. Mr. Tjarda van Starkenborgh
Stachouwer, is Zondagmorgen te 11.15 uur
gearriveerd in gezelschap" van Luitenant-
Generaal H. ter Poorten, op het vliegveld
forj Eindhoven.
'De Landvoogd werd bij zijn aankomst
namens H. M. de Koningin begroet door
H. K. H. Prinses Juliana en namens de
Regeering door den Minister-President
Prof. Ir. Schermerhorn en den Minister
van Buitenlandsche Zaken Dr. Van Klef-
fens.
Kort na zijn aankomst is de Gouverneur-
Generaal per vliegtuig naar Schiphol door
gereisd.
Op het vliegveld waren vlaggen geplaatst
en er was een groote eerewacht van troe
pen van de genie, de pioniers en de grens
wacht opgesteld. De Militaire Kapel stond
onder leiding van kapitein Dr. Walter Boer.
Vele auto's kwamen aangereden met mili-
tairè en burgerlijke autoriteiten, die de
ontvangst kwamen bijwonen. Onder de be
langstellenden bevonden zich de Britsche
ambassadeur in Den Haag, Sir Neville
Bland, met zijn echtgenoote, Generaal- j
Maioor Vernier van der Loeff van het Kon.
Nederl. Indisch leger, Luitenant-Kolonel
O Thomas, militaire commissaris in Noord-
Brabant, de waam. Commissaris der
Koningin in Noord-Brabant Jhr. Smits van
Oyen.
Enkele minuten na 11 uur, kwam een
zilveren vogel, een Liberator, uit de grijze
lucht gedoken. Ongeveer te gelrkertiid
kwam een 2-motorig vliegtuig, dat H. K. H.
Prnses Juliana en de beide Ministers naai'
Eindhoven bracht, in het zicht. Terwijl de
Liberator nog even bleef rondcirkelen
streek het andere vliegtuig neer. De Prin
ses stapte het eerste uit, gevolgd door ae
Ministers. Nog tijdens het ceremonieel van
de ontvangst, daalde het vliegtuig van den
Landvoogd.
Na de begroeting onderhield de Land
voogd zich met H. K. H., met den Minister-
President, met Minister Van Kleffens en
vervolgens met Sir Neville Bland en diens
echtgenoote. De Landvoogd was vergezeld
van zijn adjudant luitenant ter zee W. E.
van Gelderen.
De bestuurder van het vliegtuig deelde
aan den A.N.P.-Aneta-redac'eur mee, dat
de reis een buitengewoon voorspoedig ver
loop had gehad. Het zou mogelijk zijn ge
weest, dat de vlucht naar het vaderland
reeds eerder zou zijn beëindigd, ware het
niet, dat de Landvoogd van de gelegenheid
gebruik had willen maken den Minister
van de Overzeesche Gebiedsdeelen, Prof.
Logeman, die juist onderweg was naar
Ned.-Lndië, te ontmoeten. Deze ontmoeting
Vond plaats te Lydda in Palestina.
In antwoord op een vraag naar zijn per
soonlijk welzijn verklaarde de Gouverneur-
Generaal aan den Indischen redacteur van
A.N.P.-Aneta, dat hij heel wat vermagerd
was. De voeding in de kampen was vol
doende, d.w.z. juist voldoende om gezond
te blijven. Tijdens zijn gevangenschap was
de Gouverneur-Generaal vrijwel afgesloten
Van contact met de buitenwereld. In het
begin kwamen in het kamp Japansche
kranten. Deze krantenvoorziening werd
gestaakt bij de invasie in Normandië,
maar toch werden de gevangenen niet ge
heel geïsoleerd. Er bevond zich namelijk
een radio-installatie in het kamp, waardoor
men op de hoogte bleef van de landing in
Frankrijk en van de voornaamste militaire
feiten.
Later werd de Landvoogd overgebracht
van Formosa naar Mantsjoerije, waar hij
van nieuws verstoken was. Toch kwam de
bevrijding niet geheel en al als een verras-1
sing, daar de oppasser geregeld een
praatje maakte met de Japansche bewa
kers en op die manier iets te weten kwam. I
Van zijn ervaringen kort voor en na den
Japanschen aanval op Indië gaf de Gou-
verneur-Generaal het Volgend overzicht:
Od 21 Februari 1942 vertrok hij uit Bata
via naar Bandoeng om bij het leger te blij
ven. In die stad geschiedde de overgave
op 8 Maart. De Japanners kwamen de
wacht betrekken rond de villa Isola, waar
de Gouverneur-Generaal zijn intrek had
genomen. De Japansche kolonel had order
gegeven, dat de wachten daar geplaatst
werden niet om den Gouverneur te be
waken, doch om hem te beschermen. In
April werd hij, zonder bagage, naar de ge
vangenis overgebracht. Hier verbleef hij
10 dagen, om vervolgens met de legerlei
ding naar Batavia te worden vervoerd. Van
hier ging het via Singapore naar Japan,
waar hij in het kamp Moda werd overge
bracht. Later werd'hij naar een tweede en
een derde kamp op Formosa getranspor
teerd. Eindelijk bracht men hem naar
Mantsjoerije over.
Van Eindhoven vertrok de Gouverneur-
Generaal per vliegtuig naar Schiphol en
vandaar begaf hij zich in gezelschap van
de Ministers Schermerhorn en Van Klef
fens naar Den Haag. Toen zijn auto daar
arriveerde waren in de Residentie een aan
tal autoriteiten ter begroeting aanwezig.
Relaas van een Hollandschen jongen.
's-Gravenhage (A.-A.). Na terugkeer
van een reis door Noord-Duitschland heeft
kapt. R. J. Vogels van den Nederlandschen
repatrieeringsdienst, aan een verslaggever
van A.N.P.-Aneta verteld, wat hg van een
Amsterdamschen jongen, die volkomen
onschuldig eenigen tijd in een internee-
ringskamp voor oorlogsmisdadigers bl.i
Neumuensiter in Noord-Duitschland heeft
doorgebracht, had vernomen. Deze Am
sterdammer was door naamsverwisseling
in het kamp verzeild geraakt, waar
Rauter en Christiansen zaten, eens de
sinistere figuren, waar Nederland jarenlang
onder te lijden had.
Het kamp was door liefst 10 meter breed
prikkeldraad omgeven. De gevangenen
mochten niet dichter dan drie meter bij de
omheining komen. Zij kregen minimale
voeding, de ligging was uiterst sober.
Wie schetst de verbazing van den Hol
landschen jongen, toen hij in het kamp het
overbekende gezicht van Rauter zag. Met
de woorden ,,dat ponum van jouw heib ik
meer gezien foader", begroette hij den in
Nederland zoo gehaten nazi-knecht. Rau
ter gaf, na aldus te zijn aangesproken toe,
wie hij was. Hij zag er als een geest uit,
nog steeds onderhevig aan de gevolgen van
een schot door zijn lichaam. In het kamp
wordt hij ,,de dorpspastoor van Neumuen-
ster" genoemd. Rauter deelde mede, dat
hij reeds in 1942 wist, dat Duitschland den
oorlog zou Verliezen, maar, desondanks
werd toch volgehouden. Rauter, die er als
een oude man uitzag, verklaarde openhar
tig, dat hij wel zou worden doodgeschoten.
Het nationaal-socialisme, zoo voegde hij er
aan toe, zou evenwel op den duur toch
zegevieren
Een ander geluid liet Christiansen, die
er, in zijn verfomfaaid blauw uniform als
een postbode uitzag, hooren. Christiansen's
geweten bleek volkomen zuiver. Hij had
het immers altijd goed met het Nederland-
sche volk gemeend. (Inderdaad, dat bleek
reeds in het voorjaar 1941, toen op zijn
bevel tal van Nederlanders werden dood
geschoten. Red. ANP-Aneta.) Zijn eenige
fout aldus Christiansen was, dat hij
van Hitier het generaals-uniform had aan
genomen. Steeds had hij voor Nederland
sympathieën gekoesterd, vooral na zijn
vlucht met de Dorniervliegboot naar ons
land. Hij kon maar niet begrijpen, dat de
Geallieerden hem in een kamp voor oor
logsmisdadigers hadden geplaatst, aange
zien hij volkomen onschuldig was
Zoowel Rauter als Christiansen hebben
van den Amsterdammer voor zijn vertrek
enkele kernachtige jordaansche „opmerkin
gen" te hooren gekregen. Zij gaven blijk,
het goed te hebben verstaan.
Tokio (Reuter). Volgens mededeeling
van het hoofdkwartier van Generaal Mac-
Arthur verloopt de demobilisatie van
Japansche strijdkrachten regelmatig. Een
gezamenlijke actie van land- en zeemacht
werd Zondag ingezet om twee vlootbases
in het gebied van Tokio, Katspura en Kat-
soejama onbruikbaar te maken. Onder-
tusschen landen steeds meer Amerikaan-
sche troepen in Japan en verspreiden zich
over de hoofdeilanden volgens een „voor-
zïchltigheids-schema". Het is niet waar
schijnlijk, dat het tot massale arrestatie van
oorlogsmisdadigers zal komen, voordat de
Japansche strijdkrachten zijn gedemobili
seerd en de Geallieerde krijgsgevangenen
zijn gerepatrieerd.
Bij Kon. Besluit is *het aantal Kamers
van het Tribunaal voor het Arrondissement
Middelburg voorloopig bepaald op twee en
zijn in dit Tribunaal benoemd de heeren
J. J. Rus, inspecteur der belastingen te
Oostburg, voorzitter, G. Weijns, landbou
wer te Temeuzen, Dr. A. C. Brouwer, arts
en waarn. burgemeester van Uzendijke, D.
Usselstein, technisch-ambtenaar Rijks
Waterstaat te Sas van Gent, J. P. van der
Staal, chef-fitter gasfabriek te Terneuzen
en F. A. van Rosevelt, burgemeester van
Schoondijke.
's-Gravenhage (A.-A.). Zeeuwsch-Vlaan-
deren met zijn vruchtbare akkers, met zijn
suikerbieten, aardappelen en granen, bezit
niet slechts een rijke cultuur van den
bodem alleen. Het heeft ook een cultuur
van den geest. Een der uitingen van deze
laatste kon men in Hulst en Axel waar
nemen, waar door de Zeeuwsche Volks
universiteit tentoonstellingen georganiseerd
worden van het werk van den Zeeuwsch-
Vlaamschen schilder K. J. Huineman. Deze
laatste is bezweken voor den aandrang,
om zijn werken eindelijk eens te exposee-
ren. Zij zullen binnenkort ook buiten
Zeeuwsch-Vlaanderen te zien zijn op een
tentoonstelling, die in de openbare leeszaal
te 's-Hertogen'bosch wordt georganiseerd.
De tentoonstellingen te Hulst en Axel
gaven blijk van een groote en veelzijdige
werkzaamheid van den schilder. Zoowel
olieverfschilderijen als aquarellen, pastel-
teekeningen als etsen werden geëxposeerd.
Het Zeeuwsch-Vlaamsche land heeft den
schilder tot vele werken geïnspireerd. Zijn
„omgeploegd land" beeld de natte, vette
klei uit, versch geploegd in strakke voren,
met op den achtergrond een sombere boe
renhofstee en door den wind gestriemde
vruchtboomen, alles onder een donkere
regenwolk. Het Zeeuwsch-Vlaamsche land
zooals het ligt te wachten op de kiem, die
het volgend seizoen den nieuwen oogst
moet geven.
Dan zoekt de schilder stille plekjes op
aan den kartt van een kreek of hij gaat
naar Hulst waar de wallen, de poorten en
de basiliek dankbare onderwerpen zijn.
Heel andere stof leveren hem de havens
met de zwoegende arbeiders, de loskranen
en de loodsen. En natuurlijk is daar de
Schelde, die een groote inspiratiebron
vormt.
In een aantal groote teekeningen geeft
Huineman zijn visie op de mentaliteit va"n
den mensch uit de 20ste eeuw.
Ook in het buitenland zocht Huineman
zijn onderwerpen. De prachtige Vlaamsche
steden Gent en Brugge, de Fransche kathe
dralen, de Fransch-Zwitsersche Alpen en
het Noorsche berglandschap vormen het
onderwerp voor verschillende van zijn
werken.
Tenslotte richtte zijn fantasie zich ook tot
een godsdienstige tryptiek, waarin hij de
moderne wereld, die Christus haat en het
kruis verfoeit, uitbeeldde.
Met de tentoonstelling van dit oeuvre
van een Zeeuwsch-Vlaamschen schilder, wil
Zeeuwsch-Vlaanderen als het ware laten
zien, dat men het land ook nog van een
andere zijde kan leeren kennen dan alleen
als een land van volle tarwe-aren en rijke
stamboekhengsten.
Wegens het bereiken van den pensioen
gerechtigden leeftijd werd door de heeren
H. Heersema, P. J. Koole en C. Missu
afscheid genomen van het bestuur en oudste
leerlingen der Chr. U L. O.-school te
Terneuzen.
De heer J. L. Muller, dankte, als voor
zitter der vereeniging voor Chr. onderwijs,
de scheidende leerkrachen voor hun arbeid,
die zooveel vruchten heeft afgeworpen,
hetgeen telken jare bleek uit het groot per
centage' der geslaagden.
Door den heer Heersema werd, mede
namens zijn collega's, dank betuigd voor
de woorden van dank en waardeering.
Aan den heer Heersema, werd als schei
dend hoofd der school, door zijn collega's
boekwerken ten geschenke gegeven, terwijl
hem namens de leerlingen een schilderij
werd aangeboden.
De Voorzitter heette vervolgens de
nieuwbenoemde leerkrachten, de heeren
J. J. de Vast, hoofd der school, J. C. Groe-
nenberg, C. van der Linden en J. van de
Velde welkom en hoopte, dat zij onder
Gods Zegen vele jaren aan de Chr.
U. L. O.-school verbonden zullen blijven.
De heer De Vast dankte voor de woorden
van welkom en verzekerde, dat zij hun
beste krachten zullen geven aan de taak,
die thans wordt aangevangen. De school
moet meer zijn dan een onderwijsinrichting
alleen. Aan de leerlingen moet bovenal iets
worden meegegeven, wat dienende is tot
hun eeuwig heil.
De Voorzitter uitte zijn vreugde dat de
nieuwe cursus, waarvoor zich 50 leerlingen
lieten inschrijven, zal aanvangen in het
eigen schoolgebouw en deelde mede, dat
weldra een vijfde leerkracht zal worden
benoemd.
In den loop van deze week zal in de
gemeente Terneuzen een huis aan huis
collecte worden gehouden ten bate van de
t. to. c.-bestrijding.
Wij verwijzen hiervoor naar de in dit
nummer voorkomende advertentie.
Het plaatselijk comité, waarvan de Edel
achtbare heer Burgemeester het eere
voorzitterschap heeft aanvaard, beveelt
deze collecte in de welwillende aandacht
der geheele burgerij aan. Jarenlang heeft
de Duitsche onderdrukking het menseh-
lievende werk van „Zonnestraal" onmoge
lijk gemaakt en de geregelde collecten
verboden. Daardoor is er thans een groote
achterstand in te halen. Het ontstellend
aantal patiënten, dat sanatorium-verpleging
vraagt, doet de schuldenlast van „Zonne
straal" stijgen, waardoor de financieele
toestand uiterst zorgelijk is geworden.
Nu de nood hooger dan ooit is gestegen,
twijfelen wij niet, of ieder zal mèt ons de
handen aan den ploeg te willen slaan om
„Zonnestraal" in staat te stellen haar
grootsche werk der t. b. c.-bestrijding mei
kracht voort te zetten.
Wij rekenen op de toegewijde en sterke
hulp der geheele bevolking!
Koninginnedag is voor de inwoners van
Biervliet tot een feest geworden, een feest
in den waren zin van het woord, waaraan
iedereen, oud en jong, arm en rijk, enthou
siast deelnam.
's Morgens werd aan de schoolkinderen
een tractatie aangeboden, waarvan ze naar
hartelust volop konden smullen. Door een
plotseling opgekomen regenbui moesten de
kinderspelen worden uitgesteld, maar de
harmonie wist raad en hield de kinderen
en de in grooten getale opgekomen ouder.;
met enkele opgewekte nummertjes in de
goede stemming.
Ondertusschen was het weer van stem
ming veranderd en beloofde verder zijn
medewerking en 's middags kon dan ook
een optocht door de straten van Biervliet
trekken, die aller bewondering afdwong
door de schitterende resultaten die de tal
rijke deelnemers ondanks de zoo groote
schaarschte van materiaal hadden wetgn
te bereiken. De leden van de jury streken
dan ook vele malen met hun zakdoek over
het voorhoofd om de verschillende prijzen
vast te stellen.
Hierna volgden op het gemeentelijk
sportterrein de volksspelen, waaraan door
velen onder gr'oote belangstelling werd
deelgenomen.
's Avonds werd een gec os (urn eerde
lampionoptocht gehouden, die eindigde óp
de Markt, waar de dag met een bal-cha.n-
pêtre werd besloten. Hoewel de voorberei
ding hiertoe zeer kort was, was de deel
name hieraan groot en het was dan ook
een schitterend gezicht al die uitzonderlijke
en dikwijls zeer origineel gekleede per
sonen in het licht der vele boven het Markt
plein hangende lampen, te zien rondwan
delen en dansen. Een 'pick-up zorgde voor
de muziek en het geheel werd met behulp
van een microfoon op schitterende wijze
geleid door een conferancier, die over on
vermoeide talenten taleek te bezitten.
Nadat door de jury aan verschillende
categorieën prijzen waren toegekend, kreeg
ieder gelegenheid tot dansen. Door enkele
gemeenschapsspelen werd ook aan de niet-
dansers gelegenheid gegeven hun aandeel
te leveren in het vermaak van het voor
Biervliet ongekend aantal toeschouwers.
Zaterdags werden de uitgestelde kinder
spelen gehouden, waarbij oud en jong zich
zeer amuseerde. Het avondprogramma
van den vorigen dag werd herhaald "waarbij
het succes van den vorigen avond duidelijk
bleek uit de overweldigend groote deel
name.
(A.N.P.-Aneta - Herr. Nederland - B.B.C.)
Kabinet van H. >1. de Koningin.
Naar A.NjP.-Aneta van bevoegde zijde
verneemt, heeft H. M. de Koningin aan
Jhr. Mr. G C. W. Tets van Goudriaan op
zjn verzoek eervol ontslag verleend als
directeur van het Kabinet der Koningin,
met dankbetuiging voor de vele en gewich
tige diensten in een lange reeks van jaren
en onder moeilijke omstandigheden aan Ons
en Ons land bewezen, en benoemd tot direc
trice van het Kabinet mej. Mr. M. A. Tei
legen, in de illegaliteit zeer bekend als
Marianne en als Mr. Max.
Interview met den 'Minister-President.
Associated Presse heeft een onderhoud
gehad met den Minister-President Prof. Ir.
Schermerhorn, waaraan het volgende is
ontleend
Het Nederlandsche kabinet heeft beslo
ten een commissie te benoemen, om de
mogelijkheden te onderzoeken van gedwon
gen emigratie van politieke gevangenen.
De stemmen van politiek geïnterneerden
hebben aanleiding gegeven, om dit onder
werp in studie te nemen. Het spreekt wel
van zelf, dat over den aard der kolonisatie
noch over het aantal, noch over het type
dat in aanmerking komt, iets kan vast-]
staan, voor de studie dezer commissie zal]
zijn voltooid.
In hetzelfde interview merkte de Minis-;
ter-President op: wat er in het algemeen;
met de verdachte elementen gebeuren moet,!
is een der lastigste problemen der Regee
ring. Bijzondere gerechtshoven hebben
doodstraffen geëischt en ook reeds uitge
sproken, ofschoon nog geen groote en alge-i
meen bekende landverraders hebben te-i
rechtgestaan. De eerste van deze soort,
Max Blokzijl, verschijnt 11 September voor!
het Hof, terwijl het volgens den premier j
ook niet lang zal duren, voordat het proces'
tegen Mussert zal beginnen. Het werk van
het Kabinet zou belangrijk verlicht kunnen
worden, als het een parlement had, maar
eerder dan in October zal het noodparle-j
ment, waarvoor de machinerie nu in tae-j
weging is gezet, niet bijeengeroepen kun
nen worden. April is waarschijnlijk hetl
vroegste tijdstip, dat men voor het houden
van verkiezingen verwachten kan.
De betrekkingen met de Vereenigde Sta
ten aldus den Premier zijn uitstekend.
De beëindiging van de Leen- en Pachtwet
kwam wel eenigszins als een slag, maar de
Premier gaf uitdrukking aan zijn vertrou
wen, dat er regelingen getroffen zouden;
worden, om ongehinderd plannen te kuu-
nen blijven uitvoeren, zooals b.v. de oplei
ding in de Vereenigde Staten van Neder-]
landsch Marine-personeel.
Handelsbetrekkingen met de Sovjet-Unie
nemen zeer definitief een belangrijke plaats
in op het programma van de regeering.
Een begin werd hiermee reeds voor den
oorlog gemaakt en wij zijn van plan deze
politiek op een belangrijk uitgebreide
schaal te hervatten, aldus de premier.
Hjj verklaarde ten slotte, dat over de
eerste agendapunten onder de eerste van
het Noodparlement zich de ratificatie van
het Handvest der Vereenigde Volkeren zal
bevinden. De Premier verwachtte niet, dat
de behandeling tot een formaliteit beperkt
zal blijven, maar dat een diepgaand deoat
over alle aspecten van deze aangelegenheid
zal plaats vinden. Nederland is altijd ge
ïnteresseerd geweest in zaken die met in
ternationaal recht en veiligheid te maken
hebben. En het Handvest zal zeker hierop
geen uitzondering vormen, verklaarde hij.
Max Blokzijl versoheen heden voor
het Bijzonder Gerechtshof.
De eisch is: doodstraf.
De procureur-fiscaal van het Bijzonder
Gerechtshof te Den Haag eischte in de
heden gehouden zitting tegen Max Blokzijl
de doodstraf.
