DE VRIJE ZEEUW
iT*
Ie Jaargang
VRIJDAG 13 JULI 1945
No. 67
DE TOEKOMST VAN DUITSCHLAND.
PRINS BERNHARD IS VOORNEMENS
NAAR INDIË TE GAAN.
WEKELIJKSCH RADIO-KWARTIER VAN
OEN MINISTER-PRESIDENT.
ZUIVERING IS VOLKSZAAK.
GEEN LEVENSMIDDELENPAKKETTEN
MEER VERZENDEN.
WAAR HEBBEN TERECHTSTELLINGEN
IN NEDERLAND PLAATS GEHAD?
DE DUITSCHE MANNEN ZIJN KRUIPERIG
EN ONDERDANIG GEWORDEN.
STILLE HELDEN.
Revue van buitenlandsche stemmen",
uitgave van de Sectie Voorlichting van het
Militair Gezag, schrijft:
Het zijn nog immer dezelfde problemen,
welke de buitenlandsche pers bezighouden
zoodra het Duitschlanch-betreft. Eenerzijds
verheugt men er zich over, dat door ie
bezoeken van Eisenhower en Alexander
respectievelijk aan Berlijn en Weenen over
eenstemming is bereikt over de definitieve
afbakening der bezettingszones, en het
accoord daaromtrent is uitgevoerd. Ander
zijds wacht men met ongeduld op een rege
ling in zake het gemeenschappelijk beheer
van Duitschland, dat door een Contröle-
Commissie van de vier groote mogendheden
als één geheel moest worden bestuurd vól
gens één zelfde gedragslijn. Het schijnt
wel, dat deze regeling wachten moet op de
conferentie van Truman, Churchill en Sta
lin. Intusschen echter worden door de ver
schillende bezetters afwijkende systemen
van bestuur toegepast.
In de Anglo-Amerikaansche zönes.
„Duitschland ligt niet vernietigd terneer:
het ligt alleen op de knieën", aldus Maar
schalk Montgomery ir. een interview van
21 Juni. Hij wilde daarom de S.S.-troepen
voor twintig jaar doen interaeeren, de leden
var. den Duitscnen generaien staf in ver
spreide kleine kolonies uit Duitsch.iand ver
bannen, opdat ze niet meer zouden kunnen
samenzweren. Nadat de haarden van on
rust zouden zijn opgeruimd, zou Duitsch
land aan zijn toekomst kunnen arbeiden,
aldus de maarsMilk. Economisch herstel
was volgehs hem het eerst noodige. Het
Roergebied produceert thans 40.000 ton
steenkool per dag in 140 mijnen. Men wil
deze getallen opvoeren tot 100.000 ton in
Augustus en tot 200.000 ton in het voor
jaar. Wat de voedselpositie aangaat, wees
de maarschalk er op, dat het voedsel voor
de Ruhr voorheen voor- 60 werd ge
ïmporteerd uit het Oosten, dat nu door de
Russen bezet is. Nietemin zou ook nu
anderhalf millioen ton tarwe naar het
Roergebied worden vervoerd. Men hoopte,
eiken Duitscher dagelijks 2000 calorieën te
kunnen verschaffen (de helft van het rant
soen van den Engelschen soldaat) en aan
de mijnwerkers 2900- calorieën. De
Manchester Guardian van 23 Juni komt
terug op Montgomery's verklaringen, dat
over twee of drie maanden blijken zou of
men met de Duitschers zou kunnen samen
werken of niet. Vele waarnemers achten
dit standpunt te optimistisch, vooral daar
nog steeds een vaste politieke lijn ont
breekt. „Waterdichte zones, verschillende
systemen van bezetting en beheer, kunnen
slechts de herleving van het Duitsche natio
nalisme en het Pangermanisme aanmoedig
gen, dat wordt bevorderd en aangewakkerd
door het klaarblijkelijk gebrek aan overeen
stemming tusschen de Geallieerden". Men
kan manifestaties van het Pangermanisme
uitroeien, maar indien men er niets voor
in de plaats stelt, zal het des te krachtiger
weer opbloeien. Ook in Oostenrijk is de
situatie nog verre van duidelijk. Het leven
is er abnormaal. „Maarschalk Alexander's
beschrijving van Weenen als een doode
stad mag op het eerste gezicht moeilijk te
rijmen zijn met den stroom van berichten
over cultureele activiteit, zooals de offi-
cieele radio der hoofdstad die uitzendt,
maar de waarheid is tweeledig. Ontspan
ning, bioscopen en tooneel -bloeien inder
daad, maar tegen een achtergrond van
sociale verwarring en een gebrek, dat den
hongersnood nabij komt. Spelen zonder
brood kunnen niet lang de politiek ver
vangen."
In de Amerikaansche zóne is de toestand
niet veel anders dan in de Engelsche. De
Sunday Express van 17 Juni deelt mede,
dat ook hier het rantsoen van 2000 calo
rieën blijft gehandhaafd; het is niet zóó
laag, indien men weet, dat het huidige
rantsoen van een Engelsch burger 2900
calorieën bedraagt, maar wel, indien men
oogenschouw neemt, dat 1600 calorieën
^et minimum zijn, waarop men leven kan,
en dat voor zwaren arbeid wel 4000 calo
rieën worden vereischt. Toch wordt er
gewerkt. Aan de boeren van Wurtemberg
en Beieren heeft men 12.000 paarden van
het Duitsche leger in gebruik gegeven.
Bruggen worden gaandeweg gerepareerd.
3000 banken zijn heropend nadat de inven
taris was opgemaakt en de nazirekeningen
waren geblokkeerd. De Amerikanen heb
ben 19 millioen Duitschers onder hun be
stuur en er heerscht overal rust.
„Voor het eerst sinds het aan den macht
komen van het Hitlerisme leest en hoort
Redactie: S. W. Henry en P. I- D. J. van Oeveren Redactie-adres: Julianastraat 87. Temeuzen
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt by de N.V. Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Administratie-adres: Noordstraat 57, Temeuzen.
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Temeuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling ƒ6,60 per Jaar.
ADVERTENTIËNPer mm 10 cent, minimum per advertentie 1,50. Rubriek kleine advertentiën 15 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent;
maximum 8 regeis. Dientsaanbiedingen en dienstaanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres buseau
van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op deh dag der uitgave,
.zierf o-p-
ip ,Gle:ii
het Duitsche volk de waarheid zonder vrees
op straf. Het krijgt het van de Geallieerde
informatiediensten, verzorgd door vroegere
militairen of .^psychological warfare
teams", aldus de Daily Telegraph van 14
Juni. E3en staf van duizend man, daarbij
Duitsche burgers inbegrepen, is begonnen
met de heropvoeding van het Duitsche volk.
In het gebied van het twaalfde leger ver
schijnen bladen met een wekelijksche op
lage van 4.200.000 exemplaren, welke men
wil opvoeren tot 6 millioen in Juli. Het
betreft hier weekbladen met van tijd tot
tijd speciale edities. Radio-uizendingen
worden verzorgd uit München, Stuttgart,
Frankfurt, Pilsen en Linz.
(Wordt vervolgd.)
's-Gravenhage (A.-A.) Naar de „Pen-
Gun", het weekblad voor de Nederlandsche
strijdkrachten, mededeelt, heeft Z. K. H.
Prins Berntiard in een interview met het
Amerikaansche persbureau „International
News Service" verklaard het voornemen te
hebben naar Indië te gaan. In hetzelfde
onderhoud verklaarde de Prins, dat het
wel achttien maanden duren zal voor ons
leger geschikt is voor den strijd in Indië
en Z. K. H. sprak de hoop uit, dat het
eerste bataljon voor dit doel. tusschen
Augustus en November afgeleverd zal
worden.
's-Gravenhage: Naar ANP-Aneta ver
neemt, ligt het in het voornemen van
den Minister-President, binnenkort te be
ginnen met des Vrijdagsavonds van 9 uur
tot kwart over 9 voor de radio het woord
te voeren tot het Nederlandsche volk, en
daarbij vraagstukken van regeeringsbeleid
te bespreken en toe te lichten.
Een later bericht meldt, dat Prof. Ir.
Schermerhorn reeds hedenavond te 9 uur
zijn eerste toespraak zal houden.
's-Gravenhage (A.-A.). In „Commentaar"
lezen wij o.m. het volgende:
Wij hebben tijdens de bezetting met
eenig verlangen uitgezien naar den dag,
waarop de groote schoonmaak kon begin
nen. Het leek alles zoo simpel en gemak
kelijk. Thans echter blijken de twijfel
gevallen onaangenaam groot. Zooals wij
van den winter spraken over het eten en
over vrijwel niets anders dan dat, zoo is
vandaag ons voornaamste onderwerp: de
zuivering. Eten erg „idealistisch" onder
werp. Jammer alleen, dat er zoo weinig
„idealistisch" over wordt gepraat!
In zeer veel gevallen is de ervaring deze;
de luidruchtigste critiek op de zuiverings-
politiek der overheid komt zelden verder
dan den huiselijken kring of de café-tafel.
Veel menschen zuiveren met hartstocht
mee, maar zij voelen zich onprettig, wan
neer men hun voorstelt, de gegevens waar
over zij blijkbaar beschikken, in te dienen
bij de bevoegde instanties. Aldus de erva
ring, vrijwel overal. Wij zeggen daarom;
van twee dingen één. Ofwel men be
schouwt de zuivering als een volkszaak,
en dan ziet men de zaak inderdaad goed
maar dan aanvaardt men ook de verplich
ting om persoonlijk voor den draad te
komen met feiten, waarvoor men staat.
Of wel men beschikt niet over voldoende
betrouwbaar materiaal, en dan doet men
beter voorzichtig te .zijn met elk woord,
dat men in dit opzicht spreekt.
(Het Roode Kruis staakt speciale
acties.
's-Gravenhage (A.-A.) Met groote blijd
schap heeft de bevolking van Westelijk
Nederland de resultaten in ontvangst ge
nomen van de vele, die in de overige, in
betere omstandigheden verkeerende, dee-
len des lands zijn gevoerd om tijdens de
hongerperiode levensmiddelen naar het
Westen te zenden. De toestand van de
zeer velen, diet een pakket mochten ont
vangen, hetzij rechtstreeks, hetzij na de
distributie via ziekenhuizen, diensten en
instellingen, werd aanmerkelijk verlicht.
In afwachting van het tijdstip, waarop in
het geheèie land een uniforme rantsoe-
neering van levensmiddelen kan worden
ingevoerd, zullen binnenkort ongeveer ge
lijkwaardige rantsoenen worden vastge
steld. De tot dusver bestaande ongelijk
heid zal dan reeds vrijwel worden opgehe
ven en daarmede is het moment aangebro
ken om tot normale distributieverhoudin-
gen te geraken. De georganiseerde ver
zending van levensmiddelenpakketten bui
ten de officieele distributie om. dient thans
aan ook beëindigd! te worden. In dit ver
band zij' vermeld, dat het Nederlandsche
Roode Kruis geen actied meer zal voeren
tot het verkrijgen of verzenden van levens
middelen in den lande voor landgenooten,
terwijl nog loopende acties onder het em
bleem van het Roode Kruis, thans beëin
digd zijn verklaard, waaronder de bekende
„Zuid helpt Noord". Eten woord van groo-
ten dank aan allen, die op eenigerlei wijze
aan dit werk der barmhartigheid ten bate
van het Wiesten hebben deelgenomen, is
zeker op zijn plaats.
Amsterdam (A.-A.) De groote advies
commissie der illegaliteit richt tot alle
plaatselijke en provinciale contactcolleges
der illegaliteit het volgende verzoek:
De Groote advies-commissie der illega
liteit zou gaarne zoo spoedig mogelijk wor
den ingelicht omtrent de plaatsen in Neder
land, waar gedurende de bezetting door of
vanwege den vijand terechtstellingen van
Nederlanders of Nederlandsche onderdanen
hebben plaats gevonden.
•Hiermede wordt niet slechts bedoeld een
opgave van 'gemeenten, waar dit is ge
schied, doch de opgave dient van een
nauwkeurige plaatsbepaling vergezeld te
gaan en zoo mogelijk van eenige, zij het
summiere bijzonderheden (als b.v. het aan
tal der terechtgestelden, reden waarom zij
werden gefusilleerd, namen.
De Groote advies-commissie der illegali
teit verzoekt aan alle plaatselijke en pro
vinciale contactcolleges der illegaliteit, de
'beschikbare gegevens te verzamelen en
ten spoedigste te zenden' naar het bureau
van de Groote advies-commissie: Heeren
gracht 507, Amsterdam.
Eindhoven (A.-A.). De bijzondere cor
respondent van A.N.P.-ANETA Jan Gode-
rie seint d.d. 6 Juli uit Berlijn:
Gisteren was ik er getuige van, hoe een
Amerikaansch soldaat zijn contactsleutel
tje liet vallen en hoe een Duitsche burger
onmiddellijk op zijn buik onder de auto
kroop, om het te zoeken. Eten Duitsche
vrouw, die er bij stond, maakte zich boos
en zei ,,Hab' doch etwas mehr Stolz,
Mensch!" Dit voorvalletje typeert de hou
ding van de Duitsche bevolking. Mannen,
kruiperig en onderdanig, sloven zich uit
om te helpen en springen netjes op, wan
neer je hen iets vraagt. Zij spelen „Bitte
sehr!" en „Jawohl, Herr Offizier", en ver
klaren steeds met nadruk, dat ze nooit lid
van de partij geweest zijn en dat Hitier
Duitschland in het ongeluk heeft gestort.
Zij zeggen, dat zij altijd wel geweten heb
ben, dat Duitschland zou verliezen en dat
zij nu zoo blij zijn, dat de Amerikanen en
Engelschen er zijn. De vrouwen zijn ook
wel geïntimideerd, maar nemen over het
algemeen toch een waardiger houding dan
de mannen aan.
Het zou fe wenschen zijn, dat alle Neder
landers eens een paar dagen in Berlijn
konden ronddwalen. Zij zouden al spoedig
iets van den druk merken, die er is. De
meeste onzer landgenooten hebben vijf jaar
onder de bezetting geleefd en hebben zelf
dien druk gekend. Zij wisten zich machte
loos tegenover de overmacht van de be
zetters. De simpele woorden „Nur fiir
Wehrmacht" vormden een onoverkomelijke
barrière.
Zij kunnen ondanks de feiten moeilijk
realiseeren, dat het Derde Rijk nu werke
lijk verslagen is en op zijn knieën ligt en
dat al die groote schreeuwers, die hen uit
hun huizen zetten en hun voorraden en
mooiste dingen wegsleepten, voor wie zij
onderdoken en wegkropen, die hun fietsen
gapten, en die de mannen deporteerden,
dat diezelfde kerels nu plotseling heel
kleine en onbeduidende menschjes gewor
den zijn, die thans niets meer in te bren
gen hebben, die zelf nu telkens voor bord
jes „Verboten" staan en die hun huizen,
hun fietsen, horloges en schrijfmachines
moesten afgeven aan de Russen.
Wanneer ergens» ter wereld duidelijk is,
dat Duitschland uit elkaar gerafeld is, als
een oude deken en dat de almachtig lijken
de „Wehrmacht" en partij volkomen „aus-
radiert" zijn, dan is dat in Berlijn!
Woensdagmorgen vereenigden
het achterdek van het depöt-schTp TGlefiL
Usk" in de Vluchthaven te Terneuzen, cUF
commissarissen van het Nederlandsch- én
het Belgiisch loodswezen en tal van Belgi
sche en Nederlandsche loodsen voor de bij
woning van de huldiging van den Neder;"
schen zeeloods Tj. Spanjer.
Even over 11 uur arriveerden dé* Dl
teur van het Nederlandsch loodswe
Kapitein ter Zee Hellingman, de Mar}:
Commandant te Terneuzen, Kapitein»^
nant ter Zee Küller, en de Luitenant
Zee Pof op de „Glen Usk", waar, :1e heer
en mevrouw Sjanjer uitgenood": a varen.
Na een korte begroeting richtte de Direc
teur van het Loodswezen het wor rd tot
den heer Spanjer.
Het verheugde .spreker, dat zoovelen re-
hoor hebben gegeven aan de uitndn Tging
hier aanwezig te zijn bij de huldD'm van
den heer Spanjer, wiens moedis: gedreg
tijdens het beloodsen van een schif) hetwelk
door een mijn werd getroffen, niet a n de
aandacht der Regeering is ontgaan. Het
heeft H. M. de Koningin behaagd, op voor
dracht van den Minister van Marine, aan
den dienstdoenden hulp-zeeloods Tj. Span
ier toe te kennen het Kruis van Verdienste.
Nadat het schip, waarop hij loodsdienst
verrichtte op een mijn was geloopen, waar
bij hijzelf ernstig gewond werd, behield hij
zijn koelbloedigheid van geest en nam hij
alle maatregelen noodig bij de ontscheping
van de bemanning op een ander vaartuig
en het ten anker brengen van het hem toe
vertrouwde schip.
Direct daarna stelde hij zichwederom
beschikbaar voor het loodsen vaneen schip
van Vlissingen naar Terneuzen!
Na het voorlezen van de Oorkonde hecht
te de Directeur van het Lood§wezei de
onderscheiding op de borst vaif der. heer
Spanjer, welk moment op de gevoelige
plaat werd vastgelegd, en complimenteerde
hem met dé verleende onderscheiding.
Juist in tijden van gevaar komt 't er op aan
dat men kan rekenen op een corps van
mannen met volledige plichtsbetrachting,
die weten te handelen op de meest critieke
momenten, waardoor een ramp kan wed
den voorkomen en menschenlevens kunnen
worden gered. Het corps loodsen kan met
eere worden genoemd en het doet ^spreker
genoegen hier de uitreiking van hj
van Verdienste te hebben mogen
aan den heer Spanjer. Hij felicitearde ver*
volgens mevrouw Spanjer en hoopte cfet zjj
nog tal van jaren haar man een steugi zal
zijn bij de volbrenging van zijn mooie doch
dikwerf gevaarvolle taak.
De heer Spanjer dankte hierop den
Directeur dat hij de uitreiking van de
onderscheiding heeft willen verrjjfcten pn
verder allen, die blijken van hun 'tjelang^
stelling hebben betoond. Hij meftioreerde
nog de collega's, die bij de uitoefening van
hun taak het leven hebben verloren.
Hierop vereenigden zich de geriQpdjgden
nog eenigen tijd in de conversatietaal van
de „Glen Usk", waar onder het nuttigW)
van eenige vérverschingen. menig voorval
de revue passeerde, waaruit wel bleek. dat.
het Loodswezen tal van stille helden in
haar corps heeft.
Na afloop hadden wij nog een kort (onder
houd met den heer Spanjer, die on^j enke|e
nadere bijzonderheden mededeelde over de
ramp, die het aan zijn zorgen toevertrmiw-
de schip trof. Op 22 Maart werd den heer
Spanjer opgedragen het onder pueksche*
vlag varende Liberty-schip „Eleftherja"ü
komende van Antwerpen, van Terneuzen
naar de Downs te brengen. Bij tiet bedre
den van de brug wees hij den Qriekscban
kapitein op het gevaar van oorlog::"r.de
lingen en verzocht hij de bemanning zicli
te voorzien van zwemvesten, daar er tijdens
den tocht gevaar voor het schipHiestond.
Vrijwel ieder lid der bemanning voldeed
aan het verzoek doch de seiner moea hii'
tot driemaal toe dit verzoek herhalen vóór
aleer hij hieraan voldeed. Ter hoogte i^n^
Zeebrugge liep het schip, dat in convc<%
voer, op een mijn. Terstond nam de heer
Spanjer alle maatregelen voor het redden
der bemanning en de scheeDspapiei ati err
het ten anker brengen van het ectti™ -.lat
binnen 1 minuut na het treffen zonk H«> >-
wel door scherven van de mijn ^.an het
rechterbeen gewond en met yn kaalt-'
fractuur die hem het spreken Pijp a on
mogelijk maakte, was hij'met den A mei i-
kaanschen begelejdingsofficier de laatste
die het schip verliet. Hjj zag de s on
zijn zwemvest ronddrijven. Terstond s.iei-
de een Engelsch oorlogsvaartuig te hulp
en was het mede hieraan te danken dat
L c nel
heb Kjps
itft rquten
lardewerr