DE VRIJE ZEEU
I
I
DINSDAG IQrJULI 1945
No. 66
No. 67
HET NEDERLANDSCHE LEGER IN WORDING.
DE LAATSTE DAGEN VAN Dr. COLIJN.
DE MASSAGRAVEN IN DE DUINEN.
LOONREGELING IN LAND- EN TUINBOUW.
HERVATTING VAN DEN DIENST OOSTENDE-DOVER
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
LLE HELDEN.
W
t J
Ie Jaargang
Redactie: S. W. Henry en P. 1. I>. J. van Oeveren
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt by de N.V. Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Redactie-adresJuiïanastraat 37, Terneuzen
Administratie-adres
Noordstraat 57, Terneuzen.
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling ƒ6,60 per Jaar.
ADVERTENTIËNPer mm 10 cent, minimum per advertentie ƒ1,50. Rubriek kleine advertentiën 15 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent-
maximum 8 regels. J' Dientsaanbiedingen en dienstaanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau
van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. -v..
's-Gravehhage (A.-A.). Eind September van dit
jaar zal voldoende kleeding en uitrusting op het
Europeesche vasteland zijn aangekomen, om 55.000
jonge Nederlanders van het noodige te voorzien, en
na een intensieve training te hebben ondergaan,
zullen zij daar worden ingezet, waar generaal
Eisenhower het noodzakelijk acht. Aldus een offi
cier van de Shaef tijdens een onderhoud, dat een
verslaggever van A.-A. met hem had. Van de hier
boven genoemde 55.000 Nederlandsche soldaten zyn
er tot nu toe reeds 26.000 volledig uitgerust en heb
ben ook hun opleiding ontvangen.
Een groote moeilijkheid was tot nu toe het ont
breken van geschikte legering voor de manschappen.
Na de bevrijding van het Westen is deze moeily'k-
heid thans echter vrijwel opgelost. Uit de 55.000
Nederlandsche jongemannen zullen in totaal worden
gevormd:
33 lichte infanteriebataljons (hiervan zyn er reeds
9 gevormd, terwyl er acht in oprichting zyn), 4
pioniergroepen (2 gevormd, 1 in oprichting)-, 13 alge-
meene transportcompagniën (6 gevormd, 2 in op
richting), 1000 tolken (allen aangesteld), 2 grens-
en bewakingscompagnieën (1 gevormd, 1 in oprich
ting, 1 command paye-office (gevormd), 1 transit-
company (gevormd), 4 training-and holdingunits (1
gevormd, 1 in oprichting) (1 gevormd, 3 in oprich
ting), 1 area cash-office (gevormd), 1 field-cash-
office (gevormd), 3 ziekenhuizen met ieder 200 bed
den (nog niet gevormd), 1 -ziekenhuis met 600 bed
den (gevormd), 1 depót ordonnansen (gevormd),
signals investigation teams (gevormd), 6 enginee-
ringscomp. (gevormd), 1 mijnruimingscompagnie
gevormd), 6 light aid detachements (gevormd), 1
rijdende bad- en waschinrichting (gevormd), 1 sig-
galunit (gevormd), 1 fieldpunishcamp (in oprich
ting) ,4 compagnieënadministratief personeel (in
oprichting), 1 postafdeeling (in oprichting).
De Nederlandsche soldaten zullen gekleed worden
in Britsche uniformen, terwyl ook het materiaal
voor het grootste gedeelte Britsch zal zijn. De op
leiding zal geschieden door Nederlandsche instruc
teurs, die in Engeland werden geschoold, alsmede
door speciale Britsche en Amerikaansche „trainings
teams". Er zal naar gestreefd worden de officieren
zooveel mogelijk te doen voortkomen uit de man
schappen zelf en hierbij zal minder worden gelet op
academische vorming dan op karakter, moed,
intelligentie en aanleg om leiding te geven. De
vrijwilligers, die in den loop der komende maanden
zullen worden "opgeroepen tot hen behooren vooral
de leden der Binnenlandsche Strijdkrachten uit de
Noordelijke en Westelijke provincies zullen ont
vangen worden in een aantal kampen, waar zij
getoetst en medisch onderzocht worden.
Wanneer zij goedgekeurd zijn, gaan zij naar een
z.g. „training- and holdingunit", waar zij hun mili
taire opleiding ontvangen en in uniform worden
gestoken. De reeds opgerichte training- and holding
unit bevindt zich te Foprnes, nabij Rijssel in
Noord-Frankrijk. Hieraan en aan het werk van de
reeds opgeleide Nederlandsche soldaten die voor
namelijk uit de Zuidelijke provincies afkomstig zijn
zullen wij in enkele volgende artikelen eenige
aandacht wijden.
Leiden (A.-A.). Mevrouw de weduwe Colijn is uit
haar ballingschap naar Nederland teruggekeerd en
heeft voorloopig haar intrek genomen in de burge
meesterwoning te Ede. Een van de redacteuren van
de „Nieuwe Leidsche Courant'' heeft een onderhoud
met haar gehad, waarin zij onder meer iets ver
telde van het leven dat Z. Exc. H. Colijn leed in zijn
ballingschap in hotel „Gabelbach" in het eenzaam
gelegen plaatsje Ilmenau. Daar wandelde Dr. Colijn
2 tot 3 uur per dag. Hij las er veel en spelde de
Duitsche couranten, om, al combineerende en tus-
schen de regels door lezende, zich een juist beeld
te vormen van den oorlog, dien hij van dag tot dag
op de kaart volgde. Dr. Colijn was diep begaan
met ons land, dat zoo zwaar werd geteisterd. Zoo
dolgraag had hij iets nog voor Nederland willen
doen. Het is laj.g niet uitgesloten, vertelde Mevrouw
Colijn dat de spanning hem in September 1941 te
groot is geworden, doch misschien heeft ook zijn
sterven hem voor vee: teleurstelling behoed.
De verzorging in „Gabelbach" was vrij goed en
wy kregen veel pakjes gestuurd uit Nederland.
Mijn man heeft, dank zij deze pakketten, eiken dag
nog twee sigaren kunnen rooken.
_£)p 18 September hfebben, zoo vertelde Mevrouw
Colijn verder, mijn man en ik nog samen ontbeten.
Hij had zich juist gereed gemaakt voor zijn dage-
lyksche wandeling, toen hij hevige kramp kreeg. Ik
stuurde om een arts en Dr. Colijn zei nog: Zeg hem,
dat het hartkramp js. Het waren zijn laatste woor
den. Spoedig daarop overleed hij, zonder één woord
van afscheid. Zijn begrafenis te Ilmenau is met
allen eerbied geschied, doch de familie uit Neder
land was niet gewaarschuwd, zooals was beloofd.
Een theologisch student uit Nederland, de heer H.
D. Stehouwer heeft aan het gralj een korte toespraak
gehouden.
Mevrouw Cplijn heeft dit graf gekocht en enkele
inwoners van Ilmenau hebben aangeboden het te
verzorgen.
Haarlem (A.-A.), De gerechtelijke geneeskun
digen belast met de schouwing van onze in de duinen
bij Haarlem begraven landgenooten, die door den
S. D. in October 1944 zijn gefusilleerd, hebben hun
werkzaamheden beëindigd. Een aantal slachtoffers
is reeds geïdentificeerd. "In overleg en in volle
overeenstemming met het M. G., de rechtelijke
macht, den P. O. D. en vertegenwoordigers der ille
galiteit, is besloten: Allen, die ter identificatie
opgegraven zijn, worden afzonderlijk in een groot
gemeenschappelijk graf bijgezet, zoodat de nabe
staanden op dit kerkhof de juiste plaats zullen
kunnen vinden, waar hun dierbaren rusten. Met
klem wordt van de nabestaanden gevraagd hun
dooden niet op te vragen. Een verzoek tot terug
gave kan eventueel dan alleen worden ingewilligd,
indien voor een looden kist wordt gezorgd en tevens
voor de kisting en het transport. Een mooi gelegen
duinterrein aan den zeeweg bij Bloemendaal ter
grootte van ongeveer 20 ha is beschikbaar gesteld
om te dienen als gemeenschappelijke laatste rust
plaats dezer gevallenen. Het ligt in de bedoeling
ook van hen die op Westerveld gecremeerd zijn, de
verzamelde asch op dit kerkhof bij te zetten.
Gemeend wordt in den geest van deze strijders te
handelen door hen groepsgewijze, zooals zij in hun
laatste uren bijeen waren, ter aarde te bestellep.
Het aantal opgegraven slachtoffers bedraagt onge
veer 550. Teneinde de definitieve identificatie te
kunnen voltooien zullen deze week de nabestaanden
van de slachtoffers verzocht worden naar Amster
dam te komen. Ieder krijgt een persoonlijken
oproep. Zij, die dezer dagen geen oproep ontvangen
hebben en meenen dat familieleden van hen na
October 1944 in Noord Holland gefusilleerd zijn,
worden verzocht zich schriftelijk te melden by het
bureau van den dienst Politieke Misdrijven, kamer
296, Singel 208, Amsterdam.
De Directeur voor de Oogstvoorziening deelt
mede: Door het college van tijdelyke Rijksbemidde
laars is op 18 Mei jl. de regeling loonen en arbeids
voorwaarden, zooals die door de Contact-commissie
is voorgesteld, goedgekeurd, behoudens het bepaalde
in artikel 24 betreffende geldelijke vergoeding by
onwerkbaar weer.
Voor dit laatste wordt een nieuwe redactie vast
gesteld.
Behalve de reeds eerder vastgestelde en gepubli
ceerde loonen: 50 cent per uur, met 7cent p. uur
verhooging voor plukwerk in de fruitteelt, ƒ30 per
week van 1 Maart1 December, en ƒ25 per week
van 1 Dec.1 Maart voor de knechts plus een toe
slag aan arbeiders die als knecht of voorman in
dienst zyn, van ƒ1 per week bij een bedryfsgrootte
tot 40 ha, 1,50 bij een bedrijfsgrootte van 40-80
ha en 2,50 bij grootere bedrijveg, de vrije Zater
dagmiddag en 6 vacantiedagen per jaar, gelden nu
ook de volgende bepalingen voor Zeeland:
Art. 3. Werkgevers en arbeiders moeten den duur
der overeenkomst schriftelijk vastleggen.
Art. 8. Loonregeling voor jeugdige personen,
mannelijke 20 jaar, vol loon, 19, 18, 17, 16 resp.
90, 80, 70 en 60 pet. Jeugdige vrouwelijke personen
18 jaar vol loon, 17, 16, 15, 14-jarigen resp. 90, 80,
70 en 60 pet.
Art. 15. Doorbetaling van Chr. Feestdagen, Bid-
en Dankdag.
Art< 17. Behoud van loon bij overlyden van echt-
genoot(e) en inwonende kinderen tot en met den
dag der begrafenis. Gedurende 1 dag bij onder
trouw, huweljjk, huwelijk van eigen- of pleegkinde
ren, broers of zustersf en by bevalling van de echt-
genoote. En bij de begrafenis van uitwonende of
aangehuwde .kinderen, ouders, grootouders, broeders
of zusters, mits de begrafenis wordt bijgewoond.
Art. 20. Regeling werktyd, maximum 52% uur
per week voor arbeiders en 65 uur"voor knechts van
16 Maart15 Oct. met afwijking naar beneden over
eenkomstig plaatselijk gebruik.
Art. 21. Aftrek voor vrije woning met tuin ten
hoogste 2 per week. Opperknechts en rijknecht
25 hl consumptie-aardappelen en 10 hl voeraard-
appelen gratis. Aardappelland 3 per are.
Art. 23. Doorbetaling van loon bij ziekte en on
geval voor vaste arbeiders 6 weken die 6 maanden
in dienst geweest zijn, 4 w'eken die vier weken in
dienst geweest zijn 2 weken, met inbegrip van de
eerste 3 dagen. Duurt de ziekte een week of korter
dan wordt de eerste 3 dagen 50 pet. vergoed.
Ziekte- en Ongevallenuitkeering in mindering.
Oostende (A.-A.). De dagelijksche dienst Oostende-
Dover, welké tijdens den oorlog onderbroken was,
zal binnenkort hervat worden. Twee Belgische
schroef schepen zullen den dienst onderhouden. Een
dezer is de „Prinses" Astrid", een der modernste
schepen van de Belgische koopvaardijvloot.
(A.N.P.-Aneta - Herr. Nederland - B.B.C.)
BANK- EN MUNTBILJETTEN VAN 100 GULDEN
AAN DE CIRCULATIE ONTTROKKEN.
Zij hebben opgehouden ^ttig betaalmiddelte zyn.
De Minister van Fihanciën deelt mede:
De bank- en muntbiljetten van 100 gulden ver
liezen met ingang van 9 Juli 1945 de hoedanigheid
van wettig betaalmiddel, en worden buiten omloop
gesteld. Ieder kan zijn 100 guldenbiljetten vóór
w
nastraat 37. Terneuzen
6,60 per Jaar.
ere regel meer 12 cent;
brieven of adres bureau
is.
gen
laag, indien men weet, dat net nuicnge
rantsoen van een Engelsch burger 2900
calorieën bedraagt, maar wel, indien men
oogenschouw neemt, dat 1600 calorieën
^et minimum zijn, waarop men leven kan,
en dat voor zwaren arbeid wel 4000 calo
rieën worden vereischt. Toch wordt er
gewerkt. Aan de boeren van Wurtemberg
en Beieren heeft men 12.000 paarden van
het Duitsche leger in gebruik gegeven.
Bruggen worden gaandeweg gerepareerd.
3000 banken zijn heropend nadat de inven
taris was opgemaakt en de nazirekeningen
waren geblokkeerd. De Amerikanen heb
ben 19 millioen Duitschers onder hun be
stuur en er heerscht overal rust.
„Voor het eerst sinds het aan den macht
komen van het Hitlerisme leest en hoort
U umrpmm6r n..-n.mr.. a- „r—
schap heeft de bevolking van Westelijk
Nederland de resultaten in ontvangst ge
nomen van de vele, die in de overige, in
betere omstandigheden verkeerende, dee-
len des lands zijn gevoerd cm tijdens de
hongerperiode levensmiddelen naar het
Westen te zenden. De toestand van de
zeer velen, die: een pakket mochten ont
vangen, hetzij rechtstreeks, hetzij na de
distributie via ziekenhuizen, diensten en
instellingen, werd aanmerkelijk verlicht.
In afwachting van het tijdstip, waarop in
het geheèle land een uniforme rantsoe
neering van levensmiddelen kan worden
ingevoerd, zullen binnenkort ongeveer ge
lijkwaardige rantsoenen worden vastge
steld. De tot dusver bestaande ongelijk-
dat al die groote schreeuwers, die hen uit
hun huizen zetten en hun voorraden en
mooiste dingen wegsleepten, voor wie zij
onderdoken en wegkropen, die hun fietsen
gapten, en die de mannen deporteerden,
dat diezelfde kerels nu plotseling heel
kleine en onbeduidende menschjes gewor
den zijn, die thans niets meer in te bren
gen hebben, die zelf nu telkens voor bord
jes „Verboten" staan en die hun huizen,
hun fietsen, horloges en schrijfmachines
moesten afgeven aan de Russen.
Wanneer ergens, ter wereld duidelijk is,
dat Duitschland uit elkaar gerafeld is, als
een oude deken en dat de almachtig lijken
de „Wehrmacht" en partij volkomen ~,aus-
radiert" zijn, dan is dat in Berlijn!
vereenigden .zich oi
van het depót-schip „den
chthaven te Terneuzen, j de
van het Nederlandsch- en
jdswezen en tal van Belgi-
ndsche loodsen voor de
uldig/ing van den Nede^
Tj. Spanjer.
uur arriveerden de
Nederlandsch loodswe:
ee Hellingman, de Mai^:
Terneuzen. Kapitei rMjuitfF
•Cüller, en de Luitenant 'tei
„Glen Usk", waaiade heer
janjer uitgenood:'*;- d waren,
begroeting richtte de Direc-
Loodiswezen het woord tot
er.
e spreker, dat zoove)e n ge
geven aan de uitnood-ging
:e zijn hij de huldig: im van
njer, wiens moedig gedrag
idsen van een schip hetwelk
verd getroffen, niet aan de
Regeering is ontgaan. Het
Koningin behaagd, op voor-
Minister van Marine, aan
len hulp-zeeloods Tj. Span-
n het Kruis van Verdienste,
hip, waarop hij Jbodsdienst
n mijn was geloopen, waar-
ig gewond werd, behield hij
heid van geest en nam hij
n noodig bij de ontscheping
ing op een ander vaartuig
r brengen van het hem toe-
Lp.
ia stelde hij zich wederom
>r het loodsen van een schip
naar Terneuzen!1
-zen van de Oorkonde hecht-
tr van het Loodswezen, de
op de borst varf den heer
moment op de gevoelige
gelegd, en complimenteerde
verleende onderscheiding,
an gevaar komt 't er op aan
rekenen op een corps van
'olledige plichtsbetrachting,
.ndelen op de meest, critieke
trdoor een ramp kan wry-
en menschenlevens kunnen
Het corps loodsen kan met
■noemd en het doet «spreker
de uitreiking van h
te hebben mogen
panjer. Hij felicitearde Ver*,"
w Spanjer en hoopte cfet zij
•en haar man een steun zal»1
•enging van zijn mooie docK
volle taak.
oanjer dankte hierop den
hij de uitreiking van de
heeft willen verrichten £n
lie blijken van hun belang;
betoond. Hij meftioreerde
s, die bij de uitoefening van
even hebben verloren,
nigden zich de genoodigden
d in de conversatie* a" v#,n
i, waar onder het. nuttiger
verschingen. menig voorval
erde, waaruit wel bleek, Hat
en tal van stille helden in
ft.
dden wijl nog een koi>fe«onfler-
heer Spanjer, die on^ enkele
'ïrhedën mededeelde over de
tan ziin zorgen toevertrmiw-
Op 22 Maart werd den heer
ragen het onder Grieksche*
Liberty-schip „Eleftherja"»
Antwerpen, van Terneuzen
s te brengen. Bij het betre-
ug wees hij den Qriekschoa
t gevaar van oorlpgahande;
ocht hij de bemannirfe zicfi
zwemvesten, daar er.tijdens
lar voor het schip fcestonA I
lid der bemanning voldeed
ioek doch de seiner moest hif
tot driemaal toe dit verzoek herhalen Vóór
aleer hiji hieraan voldeed. Ter hoogte Tpn
Zeebrugge liep het schip, dat in convccA
voer, op een mijn. Terstond nam de heef
Spanjer alle maatregelen voor het redden
der bemanning en de scheenspapiei ari en
het ten anker brengpn van het eerti* dat
binnen 1 minuut na het treffen zonk. HK--
wel door scherven van de mijn rpan het
rechterbeen gewond en met aen Iraak-
fractuur die hem het spreken"" jn off-
mogelijk maakte, was hij met den Ameri-
kaanschen begelejdingsofficier de laatste
die het schip verliet. Hij zag de seiner on
zyn zwemvest ronddrijven. Terstond snel
de een Engelsch oorlogsvaartuig te hulp
en was het mede hieraan te danken dat
L UI eiACI
?arde wer-1
