DE VRIJE ZEEUW 4 U A No. 67 ZATERDAG 23 JUNI 1945 De beteekenis van Nederlandsch-Indië voor de wereld en inhetNederlandscheRijk. Onze fce ree psef f «caeren pH le Jaargaag No. 61 Redactie: S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren Redactie-adres: Jnlianastraat 87, Terneir/cn Uit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt by de N.V. Firma P. J. van de Sande, Temeuzen Administratie-adres: Noordstraat 57, Temeuzen. ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling ƒ6,60 per jaar. ADVERTENTIËN: Per mm 10 cent, minimum per advertentie ƒ1,50. Rubriek kleine advertentiën 15 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent; maximum 8 regels. Dientsaanbiedingen en dienstaanvragen 15 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is. Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. Door CH. O. VAN DER PLAS. Voorzitter van den Nederlandsch- Indischen Raad van Departements hoofden en lid van den Raad van Nederlandsch-Indië. Ons „Rijk in Europa", zooals de grondwet Nederland noemt, heeft een bijzondere beteekenis voor de wereld. Sedert het Nederlandsche volk geboren is uit een strijd om geestelijke vrijheid tegen den machtigsten staat ter wereld, is Nederland steeds geweest een bol werk voor vrijheid, verdraagzaamheid tn recht, ook en vooral in internatiO' nale betrekkingen. Nederlandsch-Indië heeft voor de wereld zijn eigen en zeker niet gerin ger beteekenis. Daar kwamen samen in een der strategisch meest belangrijke deelen van de wereld, in den Archipel gelegen tusschen Azië en het geheel Europeesche Australië en Nieuw-Zee- land, het verdraagzaamst volk van Europa en de Indonesiërs, die op enkele groepen na het verdraagzaamste volk van de wereld zijn. De sedert eeuwen in Nederlandsch-Indië gevestigde Chi- neezen doen in dit opzicht weinig voor ons beiden onder. Zijn de Nederlan ders een der oudste democratieën in Europa, de basis van de Indonesische maatschappij is door en door demo cratisch. Met de Franschen zijn wij Neder landers wel het meest vrij van ras vooroordeel. En op de Franschen hebben wij voor, dat wij niet onze taal en cultuur willen opleggen, maar ster ker dan wie ook eerbied hebben voor taal, cultuur en zeden van anderen. Door al deze gelukkige omstandig heden is het mogelijk in Nederlandsch- Indië een land en maatschappij te scheppen rijk geschakeerd, van velerlei cultuurinhoud en toch hecht verbonden door onderlinge eerbiediging en waar deering en door bereidheid van alle bevolkingsgroepen voor dezelfde idealen van vrijheid, verdraagzaamheid en ge- rechtighéid te strijden en zoo noodig alles te offeren. Deze eenheid tot stand te brengen in een krachtige gemeenschap van nu reeds meer dan 70 millioen zielen is Nederland's roeping en taak. Daarin mogen wij niet falen. Want, indien wij er niet in slagen op de eenig mogelijke plaats in den Pacific, met de eenig mogelijke Aziatische bevolking, een brug te vormen tusschen Oost en West, tusschen Azië en de Westersche volken, een brug die tevens een barrière tegen agressie vormt, dan is de kans groot dat eenmaal een geweld dadige botsing tusschen Oost en West zal plaats hebben. Niet alleen zullen dan de kinderen en kleinkinderen van het huidige geslacht den verschrikke- lijksten van alle oorlogen, een rassen- oorlog,, moeten voeren, maar de span ningen, die daaraan voorafgaan, maken iederen wereldvrede onmogelijk. Nederland wordt het eerst bevrijd. De eerste stap tot vervulling van zijn taak in het Verre Oosten zal daarom kunnen zijn deelneming aan de bevrij ding en den wederopbouw van Neder landsch-Indië. Het volk van Nederlandsch-Indië zucht onder een afgrijselijke barbarie. Niet alleen zijn bijna alle Nederlanders, tot de kinderen toe, opgesloten, maar bovendien houdt een krankzinnige sol- datesjca huis onder de Indonesiërs niet minder dan onder de andere bevol kingsgroepen. Men mag in Nederland wel weten dat Javanen, met geweld gedwongen om voor de Japanners te werken, slecht gevoed, niet betaald, vaak geranseld, uit pure wreedheid zijn verminkt, onthoofd, levend begraven, aan den grond vastgenageld. Van 3000 man naar het eiland Noemfoor ge bracht, waren na drie maanden nog slechts 261 in leven en deze konden niet meer loopen en waren uitgemer gelde skeletten vol wonden. Al hetgeen gij zelf in Nederland hebt medegemaakt, ondergaan de broeders in Indië, alleen erger nog, omdat de Japanner tot nog grooter wreedheid in staat is dan de Duitscher. Hulp bij den wederopbouw is noo dig, omdat wij in Indië in het belang van de oorlogvoering al onze havens, bruggen, fabrieken, enz. hebben ver nietigd vóór de Japanners die in bezit kregen. Indië is nu een straatarm land, waar hongersnood heerscht door het Japansch wanbeheer. Bovendien zullen vele van de Nederlanders aldaar ge- itoi ven zijn of niet meer in staat te werken. Er zal dus een tekort aan specialisten zijn: doktoren, verpleegsters, leeraren en onderwijzers, ingenieurs en andere technici enz. enz. Wij hebben een noodvoorziening ontworpen om de Nederlandsche kinderen, die weldra drie jaar van onderwijs verstoken zul len zijn geweest, te helpen. Maar dat kan alleen, indien veel leeraren en leeraressen, onderwijzers en onderwij zeressen zich beschikbaar stellen in Nederland. En zoo is het met alles. Daarbij zijn de tijden van de sprook jesachtig hooge Indische salarissen voorbij een land, waar hongersnood heerscht kan niet veel meer betalen dan Nederland zelf. In de NICA (Nederlandsch-Indische „civil affairs") werken nu reeds op allerlei voorposten Nederlanders en Indonesiërs op voet van volkomen gelijkwaardigheid aan het groote doel. Bevrijding en wederopbouwdat is het eerst noodig. En hoe grooter Neder land's aandeel is, hoe meer Nederlanders Indië te hulp snellen, hoe beter kans wij hebben onze roeping en onze taak jegens Indië en daarmede jegens de geheele menschheid te vervullen en ons Rijk hecht aaneen te smeden. Daarna volgt de politieke uitbouw van Indië, de doelbewuste politiek, de Indonesiërs zoo spoedig mogelijk op wereldpeil te brengen. Alleen, wanneer aan de Indonesiërs met daden wordt bewezen, dat hun in het bestuur van hun land de plaats wordt ingeruimd, die hun toekomt, kan een Indische een heid gesmeed worden en kan een hechte rijkseenheid groeien, die zich in de ge heele wereld kan doen gelden. Gij, landgenooten, die U even groot getoond hebt in Uw verzet tegen Hitier als onze voorouders waren in den tachtigjarigen oorlog tegen het machtige Spanje, gij kunt ook tegenover Uw Indonesischen rijksgenoot groot zijn en hem aan ons rijk en onze zaak binden door hem in vrijheid met ons te laten samenwerken. Uw en ons aller Koningin in krijgsgcvangcnschapt Door Luitenant H. H. W. VAN VUUREN. I. Naar wij vernemen zijn nu al onze beroepsofficieren uit krijgsgevangen schap weer in ons land teruggekeerd. In een onderhoud, dat wij met één van hen, n.l. den len Luitenant der Kon. Marechaussée H. H. W. van Vuuren te Terneuzen hadden, was deze zoo vriendelijk voor onze courant een aantal vragen te beantwoorden. 1. Hoe was de reis uit ons land naar Uw eerste kamp, ik meen L'ange- wasser bij Neurenberg Hoe was het verblijf en de voeding aldaar Op 15 Mei 1942 moesten alle be roepsofficieren ten 14.00 u. zich melden o. a. zij die woonachtig waren in de provincies Z.-Holland en Zeeland, te Breda in de Chassékazerne. Zooals bekend mag worden verondersteld, mocht voor deze dienstreis worden gedeclareerd en zouden de reiskosten heen en terug worden vergoed. Wij moesten ons vervoegen in de overdekte exercitieloods en aldaar onze papieren met gegevens inleveren. Na- Jat een Duitsch bewakingscordon rondom de loods was uitgezet, werd een verklaring voorgelezen waarin ons be kend werd gemaakt dat wij als krijgs gevangenen zouden worden weggevoerd naar Duitschland. Enkele N. S. B.-ers werden vrijgelaten. 's Avonds om pl. m. 18.30 u. werd onder zeer zware bewaking afgemar cheerd langs den Chassésingel naar het station. Langs de straten stonden mitrailleurs opgesteld en moesten van alle huizen langs onzen marschweg ramen en deuren zijn gesloten en mochten de bewoners zich niet achter de ge sloten ramen ophouden. Onder het zingen van vaderlandsche liederen werd afgemarcheerd. Al spoedig werd ons echter het zingen verboden. Op het station werden wij in 3e klasse personenwagens ingeladen ten einde naar Neurenberg-Langwasser ver voerd te worden met als bewaking per 16 officieren 6 Duitsche soldaten. Wij vertrokken pl.m. 20.00 uur uit Breda en kwamen den volgenden dag pl.m. 23.50 uur te Neurenberg-Langwasser aan, alwaar wij in tenten, voorzien van een planken vloer, werden onderge bracht. Aangezien wij geen vorken, lepels en borden hadden, werd ons geen eten uitgedeeld. Twee dagen later werden wij geregistreerd als krijgs gevangenen en in barakken onderge bracht, die door Servische officieren voor ons werden ontruimd. Deze officieren hebben ons enorm geholpen met levensmiddelen en sigaretten welke 's avonds in pakjes over het prikkeldraad naar ons toe werden gegooid daar alle communicatie met hen door de Duit- schers was verboden. Berichten en gesprekken werden wederzijds overge seind in de Fransche taal. Een gebalde vuist was een punt, een gestrekte hand een streep (morse-teekens). De voeding was totaal onvoldoende en zeer slecht. Soep, bestaande uit koolbladeren en wat aardappelen, pl.m. 250 gram brood per dag en 1 maal per week een soort griesmeelpap. Na 2 maanden verblijf in Neurenberg was ik 20 kg afgevallen. Na 4 weken kreeg ik mijn koffer met toiletgerei, ondergoed en dergelijke en kon ik mij voor de eerste maal in krijgsgevangenschap normaal wasschen, scheren en verschoonen. 2. U ging daarna op transport naar Stanislau; hoe waren daar de al- gemeene omstandigheden Het kamp in Stanislau was een voor malige Poolsche kazerne en het beste krijgsgevangenkamp dat wij hebben ge kend. Op een kamer waren 16 officieren gelegerd. In het gebouw was stroomend water, een badinrichting, een wasscherij en een groote keuken. Achter het kazernegebouw was een koolaschterrein waarop kon worden gevoetbald. Het geheele terrein en gebouw waren om geven door een steenen muur van pl.m. 5 m hoogte waar bovenop een prik keldraadversperring en op eiken hoek een houten uitkijktoren met Duitsche soldaten en zoeklichten, terwijl op den beganen grond langs den muur eveneens bewakingsposten liepen. Op de bovenste verdieping van het gebouw had men een prachtig uitzicht op de Karpathen. In den aanvang werd 3 maal per dag door de Duitschers appèl gehouden. Was een ontsnapping door de Duitschers bemerkt, dan werden extra appèls ge houden die soms wel uren duurden eerdat hen bekend was wie er was ontvlucht. 3. Bij den opmarsch der Russen in de richting van dit kamp bracht men U naar Neubrandenburg. Kunt U ons van deze reis nog iets bij zonders vertellen, b.v. de wijze van transport, eventueele ont vluchtingspogingen, enz. De verplaatsing van Stanislau naar Neubrandenburg geschiedde in 3 trans porten elk ter grootte van pl. m. 750 officieren in gesloten veewagens. 40 officieren werden per veewagen ver voerd met stroo op den bodem van den wagon. Drinkwater werd tijdens trans porten nooit verstrektde levensmidde lenrantsoenen waren tijdens het vervoer iets grooter dan in de kampen. In 6 dagen tijds werden 2 warme maal tijden verstrekt. 160 officieren en ad- spiranten zijn tijdens deze reis ontvlucht, 1 officier werd doodgeschoten en 1 officier kwam door een verkeerden sprong onder den trein te liggen waardoor hem beide beenen tot boven de knie werden afgereden en hij tevens met een zeer zware schedelbasisfractuur in het krijgsgevangenhospitaal te Neubranden burg werd opgenomen, alwaar hij, na een maandenlange verpleging, zoover was hersteld, dat hij kon worden ver voerd naar Holland. (Wordt vervolgd.) ■roeuzen ir. j 12 cent; buaeatt i zidï orj v nip "Olen neuzen, de mdsch- en van BèlgL ioor de Nederij loodswe men nrade heer liga waren, te de Direc- woojd tot ovefen £e- jitnjbdiging Idi+iifE; van ■dig gedrag ip hetwelk riet aan, de tgaan. Het fdjop voorr darine, aan - Tj. Span- Verdienste. loodsdienst onen, waar- behield hij en, nam hij ontscheping er, vaartuig et hem toe- :h wederom in een schip onde hecht- dswezen de 0 den Leer Ie gevoelige ilimenteorde erscheiding. 't er op aan t corps van betrachting, nest critieke 1 p kan wqj"- •ens kunnen en kan met loetpSpreker ri hf en itearde ver- >opte At zij m steup zal 1 mooi^ doi^i hierop den ting van de ;rri|ihten gn f' huiT l^elangj roeiVi oreerde tefehing van loren. ■renoodigden atiezaa! van ietnuttigen mig voorval ?1 bleek. dat. J e helden in kqnteonder- 5 ong enkale ilde over dë !r :oevertrouw- •r rd den heer !r r C^eksch :r .Eleftherja' 1 Terneuzen ;t ij het betre ur Qriekscbep! irlpggh ode-; annirag zich ar er.tijdens hip Jbestondl ?r iin^ voldeed or >r moe^t hij a_ rhalen v'dr.r- ni hoogte ip.n« in convcqj am de heef het redden papieren en 1 «cltidat 4) zonk. Hfce- 4 ijn |an het apn kaak- nijjia, off-* den Ameri- de laatste 3e sqjr.er op C1' rstond s.iel- uig te hulp tie danken da' et n- lat ag :lk n- bij it-

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1945 | | pagina 1