DE VRIJE ZEEUW
1
SP
Het Wereldtafereel.
DINSDAG 12 JUNI 1945
P. L. D. J. van Oeveren te Axel, M.
de Feijter te Axel, P. J. Bom te Colijns-
plaat, F. van Sabben te Vlissingen, J.
de Heij te Middelburg, Ds. Aalberts
te Rilland-Bath.
HULPACTIE ROODE KRUIS.
LOF VOOR NEDERLANDSCHE
ONDERZEEËRS.
AMSTERDAM LEAVE-CENTRUM.
NEDERLANDSCHE VOLKSBEWEGING.
BESTEL NIET VOORTIJDIG EEN
RADIOTOESTEL, RIJWIEL, HAARD OF
STOFZUIGER!
„EERSTE HULP" VOOR NEDERLAND.
*JL
No. 67
le Jaargang
No. 58
Redactie: S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren Redactie-adres: Julianastraat 87, Terneuzen
Uit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt by de N.V. Firma P. J. van de Sande, Temeuzen
Administratie-adres: Noordstraat 57, Temeuzen.
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Temeuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling o,60 per jaar.
ADVERTENTLENPer mm 10 cent, minimum per advertentie 1,50. Rubriek kleine advertentiën 1 5 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent;
maximum 8 regels. Dlentsaanbiedingen en dienstaanvragen 1-5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau
van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave.
Door Dr M. van Blankenstein.
Gebrek aan duidelijkheid.
De Duitschers hebben achteraf nog
wil van hun propaganda. Zij hebben,
om het Duitsche volk tot volhouden
te bewegen, steeds betoogd dat een
oorlog tusschen Rusland en de Weste
lijke Geallieerden onvermijdelijk was.
De Duitschers moesten doorvechten
om, wanneer dit conflict zou uitbreken,
er partij van te kunnen trekken.
Als men iets maar vaak genoeg zegt,
dan vindt men altijd wel lieden die het
gelooven. In Engeland zijn er lieden,
die dezen oorlog voorzien, maar hun
meening is zonder beteekenis. In Ame
rika echter houden bladen, in het bij
zonder ex-isolationistische bladen, zich
zeer met dit „gevaar" bezig. De Rus
sische correspondenten seinen erover
naar huis, en daar maken deze be
schouwingen grooten indruk. Zij ver
sterken er ontzaglijk het wantrouwen
tegen de bondgenooten. En zij heb
ben grooten invloed op den toon van
pers en radio.
Ook zonder dit vergif zouden er
moeilijkheden genoeg op te knappen
zijn in Europa. Maar het wantrouwen
maakt alles moeilijker.
De Poolsche kwestie komt niet ver
der. Moskou en de Angelsaksen be
roepen zich beide op de afspraak van
Yalta. In Amerika geeft men toe, dat
Roosevelt's vriendelijke wijze van zeg
gen misschien een oorzaak is geweest
van misverstand. Men ziet hier weer
waar beleefd gebrek aan duidelijkheid
toe leidt. Dit is een zwakheid der
Britten en Amerikanen tegenover de
Russen. De Russen zijn scherpe onder
handelaars. Zij durven veel vragen en
ook veel afdingen. Men hoeft niet
bang te zijn een krachtig „neen" tegen
hen uit te spreken. Dat schijnt te wei
nig te worden toegepast. De Russen
kunnen daar best tegen. Zij doen het
zelf ook.
Alles zou waarschijnlijk beter gaan,
als beide partijen dezelfde politieke taal
spraken. Maar East is East.
Hoe de Russen optreden?
De Russen kijken jaloersch toe, of
de Westelijke Geallieerden de Duit
schers niet te zacht behandelen. De
wat dwaze /toestand te Flensburg heeft
in de Russische pers terecht bitse cri-
tiek uitgelokt. Tenslotte ook hier, en
zij is verholpen.
Maar niemand denkt er hieraan.de
Russen te critiseeren. En ook wat zij
doen, is niet alles even duidelijk. Daar
is nu het het geval van Radio-Berlijn.
Men heeft er warempel omroepers
van Goebbels gehandhaafd. Zeker, zij
zijn geen verraders en hebben enkel hun
eigen regeering gediend. Maar hoe
hebben zij dat gedaan En wat roepen
zij nu om Het lijkt soms meer op
kweelen dan op spreken. Zij vertellen
b.v. hun luisteraars hoe zij mooie mu
ziek het best kunnen aanhooren. B.v.
op hun balkon, met bloemen om zich
heen. Zoo willen het de Russen. Is
het niet roerend
De militaire gouverneur van Berlijn
opende den pas gestichten gemeente
raad. De burgemeester is een „demo-
craat'V vrijz.-democraat, zouden wij
zeggen. De eerste wethouder is Dr.
Hermes, een minister van financiën uit
de eerste dagen van Stresemann, lid
der Katholieke centrumpartij. Er zijn
tal van rechts-socialisten en zeer wei
nige communisten. De vergadering
begroette den Russischen gouverneur
met gejuich. Deze hield een uiterst
beminnelijke rede, sprak van „deze
mooie stad(!) die even mooi weer,
moest worden herbouwd". Hij vroeg
daarvoor de hulp der Duitschers,
maar niemand zou gedwongen wor
den". Hij beroemde zich terecht
op het herstel der openbare diensten,
met uitzondering van den ondergrond-
schen spoorweg.
De Russen zijn duidelijk bezig, de
gunst van de Duitschers te winnen.
Tegelijkertijd treden zij meedoogenloos
op tegen al wat op een echten nazi
lijkt, in het bijzonder tegen de S.S.
Zij verliezen weinig tijd met uitzoeken,
voor zij hen doodschieten. Intusschen
stroomt de bevolking naar Berlijn terug
In Hongarije gaat het al niet anders
Daar hebben de Russen de „zuivering"
in eigen handen gehouden. Er is veel
te zuiveren Het gaat, naar het heet,
bij eenige honderden per dag, wel in
procedure, maar in korte procedure.
De Hongaarsche regeering houdt zich
daar buiten.
Opmerkelijk is, dat de Russen ner
gens aan nationalisatie doen. De in
dustrie in Polen gaat zooveel mogelijk
naar de vroegere eigenaars terug. Te
Lodz werkten kort geleden reeds 72.000
arbeiders in particuliere ondernemingen.
alleen waar zij het wenschen kan worden
gebruikt.
Op het oogenblik, waarop ik dit
schrijf, is dat nog weer eens opnieuw
in het licht gesteld. Het veto, zoo was
afgesproken, zou niet kunnen verhinde
ren dat kwesties van procedure bij
meérderheid zouden worden beslecht.
Nu eischte Rusland plotseling, dat een
veto zou kunnen beletten, dat een aan
gelegenheid als een kwestie van proce
dure wordt beschouwd.
Waar komt men op die manier terecht?
Laat ons hopen, dat President Truman
en Churchill erin slagen, op een nieuwe
bijeenkomst met Stalin, aan dit waarlijk
angstig chicaneeren een einde te maken.
Intusschen verwijderen Amerikanen
en Britten millioenen manschappen uit
Europa. Zij trekken zich niets
de alarmisten.
Een uitvoerig program zal dezer
dagen verschijnen.
Aanvragen hiervoor en aanmeldingen
als lid kunnen worden geadresseerd
aan het voorloopige secretariaat Zonne
bloemstraat 37 te Goes.
aan
van
San Francisco.
Maar met dat al blijft het Russische
wantrouwen een plaag. Zij zijn doode-
lijk bevreesd voor „dwarskijkers".
Hun eigen journalisten vinden tegen
woordig toegang waar zij dien vra
gen. Maar waar Russen zijn, worden
Geallieerde journalisten öf weggehou
den, öf aan den leiband rondgeleid.
Zelfs officieren, ambtenaren en mensch-
lievende missies, die in het Russische
machtsgebied dringend werk hebben,
worden ongaarne en met veel vertra
ging toegelaten. Helaas
Zelfs aan de conferentie van San
Francisco geeft dit wantrouwen don
kere kleur. De Russen, die angstvallig
aan het vetorecht vasthouden, hadden
toegegeven, dat, ondanks het veto, een
dreigend conflict wel in bespreking kon
worden genomen.
Alleen sancties van militairen en
economischen aard zouden niet zonder
goedkeuring van het heele stel der
Groote Vijf uitgeschreven kunnen wor
den. Maar toen brachten de Russen
een nieuw bezwaar te berde. Het
recht van veto zou ook moeten gelden
voor een onderzoek in eenig geschil.
Men zou zeggen: een onderzoek be
hoort toch tot de toegestane
discussie. Maar stellig hebben de Russen
met schrik bedacht, dat zij daardoor
dwarskijkers in eigen land of in eigen
buurt konden krijgen.
De Russen zijn doodsbang iets uit
handen te geven. Vandaar hun kramp
achtig vasthouden aan hun recht van
veto, waardoor de toekomstige Volken
bond tot een instrument wordt, dat
lederen keer, dat U repatrieerenden
ziet, is U blij, dat U zelf het niet bent,
die als krijgsgevangene terugkeertdat
Uw man destijds niet als gijzelaar werd
opgepakt, dat Uw zoon niet gedwongen
in het buitenland tewerk werd gesteld.
U en de Uwen waren zoo gelukkig
in eigen land te kunnen blijven. Maar
het lot had ook U kunnen treffen.
Bedenkt eens, hoe U of Uw geliefden
er dan aan toe zouden zijn geweest;
geen fatsoenlijke kleeren meer aan het
lijf, tot op den draad versleten onder
goed.
U, die voor veel leed bespaard bleef,
U, die nog altijd wel wat overhield,
U heeft de plicht om iets af te staan
aan de oorlogsslachtoffers. Tijdens de
bezetting van ons land werd U ertoe
gedwongen, maar nu doet U het na
tuurlijk vrijwillig en spontaan. Nu doet
U het direct nietwaar, want U weet
ook welwie snel helpt, helpt dubbel.
Draag wat kleeding of ondergoed, al
is het maar een enkel stuk, af aan de
Nationale H.A.R.K., die U garandeert,
dat alle goederen zonder mankeeren en
geheel gratis worden uitgereikt aan hen,
die ze noodig hebben.
Bij de plaatselijke H.A.R.K.-comité's
kunt U de goederen afgeven of opgeven,
wanneer en aan welk adres ze afgehaald
kunnen worden.
Wilt U goed helpen, helpt dan
snel.
Manilla (A.-A.) De speciale corres
pondent van A.N.P.-Aneta in de Stille
Zuidzee, Potter, meldt, dat Schout-bij
nacht James Fife, commandant van de
zevende Amerikaansche vloot van
onderzeeërs, en kapitein L. Shadwell,
bevelvoerder van Britsche onderzeeërs,
groote hulde hebben gebracht aan de
doelmatige medewerking van Neder-
landsche onderzeebooten zoowel in de
beginperiode van den oorlog overzee
als ook later in de wateren van het
Zuidzeegebied. Kapitein Shadwell
verklaarde, dat de Nederlanders een
aanzienlijke bijdrage hebben geleverd
tot overwinningen in Europeesche
wateren en wateren van het Zuidzee
gebied.
Amsterdam (A.-A.). Het leave-centrum
ontspanningsoord) voor Canadeesche
soldaten zal thans definitief doorgaan
en ongeveer op 20 Juni beginnen. Het
aantal soldaten zal iets minder dan
7.000 bedragen, omdat een gedeelte
naar Hilversum gaat. De soldaten
krijgen 72 uur verlof. Zij komen per
auto aan het Olympische Stadion aan
en worden vandaar uit over de stad
verspreid, waarbij K.L.M.-stewardessen
als gidsen optreden.
In een te Goes gehouden bijeenkomst
is een voorloopig bestuur van de afd.
Zeeland van de Nederlandsche Volks
beweging gevormd bestaande uit de
heeren P. J. Bouman te Middelburg,
A. van Uxem te Goes, H. B. Bouw
man te Goes, M. de Vink te Middel
burg, L. J. Verhagen te Vlissingen,
L. F. du Bois te Terneuzen.
Het voorloopig secretariaat is ge
vestigd Zonnebloemstraat 37 te Goes.
De „oproep" tot gemeenschappelijken
arbeid aan de noodzakelijke radicale
vernieuwing van ons volksleven aan
alle Nederlanders, zal namens Zeeland
mede worden onderteekend door de
heeren Ds. F. Oort te Retranchement,
J. T. Buma te Zuidzande, A. Hoolhorst
te Oostburg, Dr. J. A. de Bas te Sas
van Gent, M. Dieleman te Axel, Ds.
's-Gravenhage (A.-A.). Van de zijde
van handelaren, wordt het publiek thans
opgewekt, zich nu voor artikelen als
radiotoestellen, rijwielen, haarden en
stofzuigers bij hen te doen inschrijven,
waarbij men dan een tevoren bepaald
bedrag, gebaseerd op vooroorlogsche
prijzen, dient te storten.
De Secretaris-Generaal van het Depar
tement van Handel, Nijverheid en Land
bouw waarschuwt het publiek, met klem,
hierop niet in te gaan, daar men zich
op deze wijze, volstrekt geen recht van
voorrang verschaft, zoodra de industrie
weer in staat is, deze producten af te
leveren. Bovendien is omtrent het tijd
stip van een dergelijke levering, door
de industrie, momenteel nog niets te
zeggen.
Londen (A.-A.). De „W.V.S." Vrij
willig Vrouwen Korps in Wood Green,
een voorstad van Londen, heeft de geheele
„eerste hulp"-uitrusting, die het in 1942
gekocht had om slachtoffers van luchtaan
vallen te helpen, maar die nooit gebruikt is,
aan de Nederlandsche regeering ten hate
van slachtoffers van de Nazi-bezetting in
Nederland ten geschenke gegeven, aldus
„Evening News".
rnenzen
12 cent;
buaeaU
»r*
I .zich' op
i c.ip „Glen
•neuzen, dé
ndscb- en
van Bélgi-
oor de bij-
Nederland-
dé* Di:
loodsvwe,
le
';t^i
lifen
cii*de heer
■gd waren,
v de Direc-
woerd tot
ooveten ge-
;itnÖódiging
IdiSiTE van
dig gedrag
hip hetwelk
liet aan de
igaan. Het
;d, op voor-
,!:irine, aan
Tj. Span-
Verdienste.
Joodsdienst
enen, waar-
behield hij
en nam hij
ontscheping
er vaartuig
et hem toe-
:h wederom
n. een schip
onde hecht-
dswezen de
den heer
le gevoelige
ilimenteerde
erscheiding.
't er op aan
corps van
betrachting,
>est critieke
p kan weg-
■ens kunnen
en kan met
!oet .spreker
n het Kmis
;n tKffre|ken
liteorde ver-
lopte cfet zij
in steu#i zal
mooie do<
hierop den
;ing van de
rriehten fn
hurt 'belang^
meftioreerde
efeAing van
loren.
giert
atiezaal van
ietnuttig®
nig voorval
'1 bleek, dat
e helden in
kortxpnder-
or^j enkele
1de over de
oevertrmiw-
rd den heer
r pffleksche^
,Eleftheria".I
Terneuzen
j het betre-
Qriekscbea
irlpg^hande:
annirfg zich
ar er.tijdens
pip-jüestondt.
i.in^ voldeed
sr moe^'i hij
rhalen vAcr-
hoogte \jan«
in convcqk
am de heer
het redden
papiei*i err
t «etti dat
zonk H%c-
ijn %an het
«n kaak-'
n mijne off-
den Amen
de laatste
le souper op
rstond s.iel-
uig te hulp
danken dat
