DE VRIJE ZEEUW
Voorwaarden voor den Wederopbouw
ZATERDAG 9 JUNI 1945
No. 67
Een krachtig Democratisch Gezag.
Snellere uitvoering der Koninklijke besluiten.
Betere voorlichting. Herstel van het geschonden
rechtsgevoel van het Nederlandsche volk.
DE BEHOEFTE VAN EUROPA AAN
STEENKOOL.
BRIEVEN UIT DEN HAAG.
T jl
Ie Jaargang
No. 57
Redactie: S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren Redactie-sul res: Julianastraat 37, Terneuzen
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt by de N.V. Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Administratie-adresNoordstraat 57, Terneuzen.
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling ƒ6,60 per jaar.
ADVERTENTIËNPer mm 10 cent, minimum per advertentie ƒ1,50. Rubriek kleine advertentiën 15 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent;
mnYimnm 8 regels. Dientsaanbiedingen en dienstaanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau
van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave.
Het is thans ongeveer een maand
geleden, dat Duitschland capituleerde.
Er was groote blijdschap. Er zijn
feesten gevierd. In alle kerken werd
God gedankt voor de uitkomst, die Hij
heeft gebracht, en voor de redding, die
Hij onze hongerende landgenooten
schonk.
Er is echter nog steeds veel leed.
Groote wonden zijn geslagen, die slechts
langzaam dichtgroeien en waarvan de
litteekens nog heel gemakkelijk open
gaan.
Nog steeds komen er nieuwe jobs
tijdingen binnen over personen, die ons
dierbaar waren, en wier thuiskomst
thans met zoov eel spanning en met
zooveel ongeduld werd verbeid en waar
van nu blijkt, dat zij nimmermeer zullen
terugkeeren. Nooit meer deze woorden
klinken dof en zwaar na in de ooren
van hen wier nabestaanden werden
geofferd aan den niets ontzienden
tyran, als hoedanig het geheele Duit-
sche volk, met ziekelijke heerschers,
homo-sexueelen en sadisten aan het hoofd,
moet worden genoemd.
Ook de materieele schade aan ons
volk toegebracht is enorm. Wij kennen
van dichtbij de onnoemlijke verwoes
tingen in het Westelijk deel van
Zeeuwsch-Vlaanderen, maar op tal van
andere plaatsen in ons Vaderland is
de toestand even erg en op sommige
plaatsen nog erger. Het verkeerswezen
is totaal in de war. Twee jaren zullen
er noodig zijn vooraleer het spoor
wegverkeer weer normaal kan plaats
vinden. Volgens prof. De Vries, hoog
leeraar aan de Rotterdamsche Econo
mische Hoogeschool, zal het minstens
vijf jaren duren voordat het leven in
Nederland weer eenigszins normaal zal
zijn. Tallooze bruggen zijn vernield;
spoorwegmateriaal is vernield of ge
roofd; aan particuliere auto's zoowel,
als aan vrachtauto's, is schreeuwend
gebrekde havens der groote steden
het
door een gezond volk. En gezond is
ons volk op het oogenblik niet. Niet
dat de oorlog ons zoo geslagen heeft,
geestelijk en materieel, dat wij als volk
voor allen opbouw onbekwaam zouden
zijn. Het Nederlandsche volk is in den
oorlog één geweestde hiel der bezet
ter kreeg het er niet onder en haar
innerlijke kracht heeft bergen verzet.
Doch na de bevrijding zijn de moei
lijkheden gekomen. Zeker, Nederland
is lang oorlogsgebied gebleven waar
mede tallooze moeilijkheden gepaard
gingen een regeering te Londen, een
semi-regeering te Eindhoven, een hoofd
kantoor van het Militair Gezag via
Brussel te Breda en thans één te
's-Gravenhage, dit alles heeft zijn niet
te voorkomen bezwaren met zich mede
gebracht en heeft veel critiek goed
koop gemaakt. Dat wil echter niet
zeggen, dat er geen critiek zou mogen
zijn, en de toestand is ook niet zoo,
dat er geen reden is voor critiek, voor
zeer gegronde critiek zelfs.
Een der voornaamste grieven die
men kan aanvoeren, is wel dat een
krachtige leiding tot nu toe heeft ont
broken. Wij roepen niet om een sterken
man Daarvan hebben we meer dan
genoeg. Wij vragen echter wel om
een sterk democratisch gezagWij
vragen om mannen, die leiding geven
kunnen, mannen met karakter en met
kennis van den Nederlandschen volks
aard. Leiders, die begrip hebben van
en begrip toonen voor alles wat in het
Nederlandsche volk gist en die ons
kunnen behoeden voor extremismen
naar links of naar rechtsleiders, die
in staat zijn ons volk in het rechte
spoor te houden.
Men heeft bepalingen in het leven
geroepen, waardoor het mogelijk zou
zijn binnen korten tijd gemeenteraden
in te stellen, zij het op on-democratische
wijze. Weken en weken verstrijken en
eindelijk, nu de tijd daar is dat deze
noodraden reeds lang hadden kunnen
vertoonen groote verwoestingen;
verkrijgen van brandstoffen voor dewerken en men dagelijks betere en
industrie is een der grootste problemen meer democratische oplossingen ver
van het oogenblikonze koopvaardij- wacht, verneemt men dat deze op het
vloot is slechts een schaduw van wat zij is punt staan verkozen te worden
dingen" voor dat, doch een waarachtig
crachtig democratisch gezag dat daden
stelt, ontbreekt.
Dan is er de steeds gevaarlijker
wordende slapheid bij de zuivering.
Ontstellende berichten zijn tot ons
gekomen over de onuitsprekelijke mis
daden in de concentratiekampen in
Duitschlandmen weet nu eigenlijk pas
goed wat ons volk door het Duitsche
geboefte en de Nederlandsche hand
langers is aangedaan. En de berech
ting der misdadigers blijft uit 8 maan
den lang zitten tienduizenden ontrouwe
Vaderlanders op hun vonnis te wachten.
Dit is niet overal zoo. Uit België
bereiken ons berichten over talrijke
doodvonnissen en veroordeelingen. Een
bericht van A.N.P.-Aneta van 29 Mei
meldt, dat 50 Duitsche Gestapo-lieden,
overgebracht van het kamp Erostloev
in Denemarken naar Flensburg door
het geallieerde militaire gerechtshof ter
dood zijn veroordeeld en terechtgesteld.
Het verhoor van Quisling te Oslo is
begonnen. In ons land schijnt dit
echter niet mogelijk te zijn. Aan het
aantal commissies zal het waarachtig
niet liggen! Men klaagt over de on
duidelijkheid van het zuiveringsbesluit
en het ontbreken van een uitvoerings
besluit daarop. Wat de zuivering van
het bedrijfsleven betreft „hoopt men"
op spoedige wettelijke voorschriften.
Wij gaan er hoe langer hoe minder
van begrijpenwat is er eigenlijk tus-
schen Mei 1940 en Juni 1945 op dit
gebied door onze regeering gedaan
Dan lezen we, tot ergenis van een ieder,
verslagen over de behandeling der colla
borateurs in de gevangenkampen waar
uit blijkt, dat deze lieden op werkelijk
schandelijke wijze worden verwend en
vertroeteld, vergeleken bij de straf die
ze verdienen.
Herr. Nederland deelde Zondag j.l.
mede, dat in het ziekenhuis te Venlo
gemiddeld 2 goede Nederlanders per
dag sterven als gevolg van ongelukken
bij het opruimen der mijnen. In het
N.S.B.-kamp te Vught echter weet de
leiding voor „de heeren' geen werk
te vinden
Wanneer we een verslag lezen van
een sporadische zitting van een toe
vallig werkend tribunaal, rijzen ons de
haren te berge over de enormiteiten
die daar worden verkocht, teneinde
toch maar verzachtende omstandigheden
deze verraders te kunnen aan-
'ijke beginselen van Gerechtigheid, een
Gerechtigheid die geen onrecht duldt.
Geef ons volk voorlichting over de
klemmende vragen van dezen tijd.
Geef ons gemarteld volk Recht voor al
het onrecht en voor de ten hemel-
schreiende misdaden, die in zoo ont
stellende mate zijn gepleegd. Wij heb
ben een ontzaglijke taak voorden boeg
op allen, die regeeren, rust de taak,
neen de plicht, de voorwaarden te
scheppen waaronder dit reuzenwerk
naar behooren kan worden volbracht.
H.
Washington (A.-A.).
De Amerikaansche regeering is be
sloten, ongeacht het tekort aan steen
kool in eigen land, alles wat in haar
vermogen licht te doen om, voor den
winter begint, wat te sturen aan de
bevrijde Europeesche landen.
Om de dringendste behoeften van
de landen van Noord- en Centraal-
Europa te dekken, zal er ten minste
15 millioen ton steenkool moeten worden
ingevoerd. Men heeft hier de schepen
voor, doch een bezwaar is het tekort
aan installaties, om snel de schepen te
lossen. Er is evenwel hoop op ver
betering der toestanden door de op-
ichting van de „Europeesche Steen
koolorganisatie Deze organisatie is
kortgeleden te Londen in het leven
geroepen, en bestaat uit vertegenwoor
digers van Amerika, Engeland, Frankrijk
België, Nederland, Luxemburg, Dene
marken, Noorwegen, Griekenland,
T urkij eTsjechoslo wakije en J oegosla vië.
De organisatie wil een orgaan in
het leven roepen ter besprekingen van
alle problemen, die samenhangen met
het opvoeren der productie en het
verkrijgen van machinerieën. Ook zal
het advies verstrekken aan de militaire
autoriteiten omtrent de gebieden, waar
men kool het dringendst noodig heeft,
en zal tenslotte technische hulp leveren
aan de leden die een tekort aan werk
krachten hebben of welks mijnen herstel
behoeven.
Het aandeel van Amerika zal ver
moedelijk hoofdzakelijk bestaan in het
sturen van materiaal.
geweestfabrieken liggen terneer of zijn
leeggestolen; bij dit alles komt, dat
materialen voor den wederopbouw, in
zijn geheel genomen, niet aanwezig zijn
en het transport wordt belemmerd daar
de voedselverstrekking en medische
verzorging van de tallooze hongerenden
voorop staat, benevens de verzorging
der terugkeerenden uit het slavenland.
En zoo is er naast alle vreugde en
dankbaarheid, die er is en wezen mag,
over het neerslaan van het sterkste
en meest misdadige militaire apparaat
aller tijden, een golf van leed en ver
nietiging gegaan over land en volk en
met de scherven in de handen vragen
wij ons met de grootste zorg af, hoe
dit alles weer moet worden opgebouwd.
Een allereerste voorwaarde voor
dezen opbouw nu is, dat zij geschiedt
Aan de rijksambtenaren en daarmee
gelijkgesteld personeel is weken geleden
salarisverhooging toegezegd. Deze
salarisverhooging zou 1 Januari 1945
ingaan en 1 Juli d.a.v. weer door een
nieuwe regeling worden vervangen
Men wilde hierdoor de salarissen der
ambtenaren aanpassen aan de reeds
lang bij het vrije bedrijf geldende
normen. Wederom verstrijken weken
en niets wordt van een salarisverhooging
officieel vernomen.
Dit zijn slechts een paar voorbeelden
uit vele.
Men dient toch te begrijpen, dat men
het volk, als geheel, hierdoor tegen zich
in het harnas jaagt. Indien er moeilijk
heden zijn kunnen deze toch wel wor
den uitgesproken. Men treft „voor
bereidingen" voor dit en „voorberei-
voor
voereu.
Zie, deze en dergelijke dingen kun
nen door het geslagen en getreiterd
Nederlandsche volk niet langer worden
gedragenals een gevaarlijke kanker
vreet de ontevredenheid over deze
misstanden door, en ons volksleven
wordt er door vergiftigd. Het is dit
gif dat ons volk ziek maakt; het is dit gif
dat ons belemmert met inzet van ons
geheele persoon en met ons gansche
hart aan den opbouw mede te werken.
Hoeveel personen zouden reeds hun
idealen, die ze in de oorlogsjaren hebben
opgebouwd, na de bevrijding hebben
verloren? Dit is niet juist maar er
zijn vele verzachtende omstandigheden
aan te voeren voor deze al te spoedige
ommezwaai. En daarom vragen wij
Geef ons volk een krachtige leiding
op democratischen grondslag en ge
dragen door de waarachtige Christe-
II.
In Den Haag is er hard gewerkt.
De menschen hebben het ontzettend
zwaar gehad en met vele moeilijkheden
hadden ze te kampen. De Kerken heb
ben te samengewerkt en veel goed
werk kunnen doen. Waar je ook komt,
is 't I. K. B. bekend (interkerkelijk bureau)
en 60.000 menschen, die 't ergst
ondervoed waren kregen en krijgen
maaltijden van 11. K. B. Zoolang 't
eenigszins mogelijk was, werd door hen
gefourageerd in de Noordelijke en Oos
telijke provincies en menige wagen of
schuit ging met kinderen en kwam
terug met levensmiddelen. Maar daar
kwam een einde aan, want vlak vóór
de capitulatie kon 't niet meer en zoo
waren de voorraden ook zoo goed als
op. Als 't een paar weken langer ge
duurd had, was 't voor duizenden, die
meuzen
ir.
12 cent;
buaeau
i .zictf op
dp „Glen
leuzen, de
mdsc'h- en
van Bèlgi-
,oor de m
Nedegiand-
i d<? DitbPiJ
loodswa
de Maü
dtfi
litenant ter
aiïde heer
:gd waren,
v ie pirec-
woord tot
ooveien £e-
litndódiging
Idi^rfE" van
dig gedrag
■ip hetwelk
liet aan de
tgaan. Het
I qp voor-
tarine. aan
Tj. Span-
Verdienste.
ïoodsdienst
open, waar-
behield hij
en nam hij
ontscheping
er vaartuig
et hem toe-
!h wederom
,n een schip
onde hecht-
dswezen de
a den teer
le gevoelige
]i monteerde
erscheiding.
't er op aan
corps van
betrachting,
>est critieke
5 kan iycif-
ens kunnen
en kan met
oet .spreker
n hfdj Kijms
m flMwri M
it e arde ver-
topte At zij
m steun zal
mooi^ doci^
hierop den
:ing van de
rrichten f-n
ïun helang-
mefhoreerjje
efeAing van
Ioren.
genodigden
itieahal van
iet. nuttiger
oig voorval
d bleek, tlat
e helden in
kontsonder-
ong enkele
1de over ae
oevertrouw-
rd J|n heer
r pneksche m
,Eleftherja"Hf
i Terneuzen
j tiet betre-
Qriekscben
irlogsjbande;
annirfg zien
ir er.tijdens
lip.bestori
in^ voldeed
r mo&it hif
-halen V&cr-
hoogte nan,
in convcqi
amde heer
het redden
papier ari en
t «efti™ lat
zonk. H%e-
tjn ^an net
yn Icaak-
mijna off-
len Are er i-
de laatste
Ie scwrer op
fstond s.iel-
uig te hulp
danken dat
4%
[de