DE VRIJE ZEEUW
m
\l
:n
le Jaargang
ZATERDAG 19 MEI 1945
No. 51
No. 67
,s.
NOTA
van de Democratische Vereeniging over
het houden van Gemeenteraads- en
Parlementsverkiezingen.
PROCLAMATIE.
SI
SALARISHERZIENING
VOOR OVERHEIDS- EN DAARMEDE
GELIJKGESTELD PERSONEEL
VERHOOGING KINDERTOESLAG.
EEN V00RL00PIG BEWIND INGESTELD.
I
rijd
Dal
uur.
ke
uur
Redactie: S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren Redactie-adres: Julianastraat 37, Terneuzen
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt bp de N.V. Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
\dministratie-adres: Noordstraat 57, Terneuzen.
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling ƒ6,60 per jaar
XnVFRTENTlEN- Per mm 10 cent, minimum per advertentie 1,50. Rubriek kleine advertentien 1-5 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent;
maximum 8 regels Dientsaanbiedmgen en dienstaanvragen 1-5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau
^f S^blad 10S cent meer. HandeliLvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tanef, dat op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave.
an
N
op
and,
udige
imum
4 in.
ïtoor-
n aan
ïclde-
e voor
stuum
e Zon-
VAN
it 147,
ifdweg
)p Vrij
houden
her-
beloo-
?en bij
Blue,
leuzen,
n Kin-
ng Ju-
ntsoen.
ia van
erman-
nen bij
elsche-
ieesche
g terug
RMAN-
raat 51.
ikachel
HELM,
witte
loemde
iAERT,
neuzen.
wollen
andere
mantel-
Steen-
zen.
:nbroek
IN DER
In een nota van de Democratische Ver
eeniging te Eindhoven worden de mogelijk
heden onderzocht om te komen tot een
democratische wijze van .samenstellen der
gemeenteraden en van het parlement. De
methodes van verkiezing loopen voor deze
instellingen overigens vrijwel parallel.
De nota wijst allereerst op de enquete,
gehouden van 1222 Maart j.l. te Eind
hoven, over het vraagstuk der plaatselijke
volksvertegenwoordiging. Uit deze enquête
blijkt o.a. dat 95 der geënquêteerden
reeds tijdens den Bijzonderen Staat van
Beleg de instelling van een gemeenteraad
wenscht. Slechts 11 wenscht de oude
gemeenteraad terug en 71 wenscht een
nieuwe gemeenteraad zelf te kiezen.
Terloops merken wij hierbij op, dat uit
deze enquête uiteraard niet blijkt hoe de
bevolking staat tegenover de nood-oplos
sing der regeering zooals deze eenigen tijd
geleden werd voorgesteld. De Democra
tische Vereeniging is van meening, dat bin
nen 5 maanden voor de gemeenteraden en
voor het parlement verkiezingen moeten
worden gehouden, volgens een daartoe op
te stellen nood4kiesregeling. Zij verwerpt
de methode van de regeering als ongrond
wettig. Wij teekenen hierbij aan dat het
de bedoeling van de regeering is geweest
zoo spoedig mogelijk over te gaan tot het
doen verkiezen van gemeenteraden. Men
wilde de burgerij gelegenheid geven, zij
het dan op niet ideale wijze, zich in het
bestuur der gemeenten te uiten, terwijl de
regeering wees op de verschillende proble
men welke Burgemeester en Wethouders
in diverse plaatsen hadden op te lossen en
waarbij het wenschlijk was de meening van
eien gemeenteraad te kennen. Nu stellen
we voorop, dat de regeering zoowel als de
Democratische Vereeniging .beide een nood
oplossing geven om te komen tot de ver
kiezing van zulk een gemeenteraad. De
Democratische Vereeniging acht verkiezin
gen volgens de door haar beschreven
methode mogelijk binnen 5 maanden. Vol
gens de methode van de regeering echter
zouden deze raden o.i. in enkele weken tot
stand kunnen komen, hetwelk een niet te
onderschatten voordeel zou beteekenen, te
meer daar toch algemeene verkiezingen in
het uitzicht worden gesteld. Dit is wel de
hoofdreden waarom wij aan de methode
der regeering tot op heden nog de voorkeur
hebben gegeven mits dan tenminste be
doelde gemeenteraden zonder verwijl zouden
worden samengesteld. Het is echter niet
duidelijk waarom met een spoedige oplos
sing wordt getalmd en wij aarzelen niet als
onze meening uit te spreken, dat dit groote
voordeel van het per omgaande doen func-
tioneeren van de gemeenteraden teloor
gaat indien men den kostbaren tijd met
nietsdoen laat verstrijken.
Indien de regeering met de invoering van
de door haar voorgestelde regeling nog
eenigen tijd wil wachten, achten wij het
inderdaad ook juister tot een meer demo
cratische wijze van verkiezing over te
gaan, voor welke regeling zij dan o.i. tijd
genoeg heeft gehad. Wij achten het ove
rigens ook zeer .wel mogelijk, dat de
regeering in verband met \de ingrijpende en
verheugende veranderingen die hebben
plaats gehad, op haar voorstel zal terug
komen en voorstellen zal indienen waarin
aan het verlangen Ivan het overgroote deel
van ons volk zal worden tegemoetgekomen.
De hoofdlijnen van de noodkiesregeling
zooals deze door de Democratische Veree
niging zoowel voor het parlement als voor
de gemeenteraden wordt voorgesteld, zijn
in het kort de volgende. De candidaat-
steiling zou, daar een politieke partijvor
ming in het algemeen nog niet heeft plaats
gehad, moeten geschieden door persoonlijke
vertrouwensrelaties in de bevolking.
De nota zegt hierover het volgende:
„Dit brengt met zich mee de wensche-
„lijkheid om de verkiezingen gewestelijk
zonder verbinding van lijsten te doen hou-
!,den. Men zou daarbij kunnen denken aan
één gewest Zuid, één gewest Oost en
„Noord, één gewest Centrum en West.
„Elk geweS: zou een naar evenredigheid
„der kiesgerechtigden te bepalen aantal
„vertegenwoordigers moeten kiezen. Can-
,,didaten moeten afzonderlijk worden ge-
„steld door een aantal (b.v. enkele honder-
,.den) kiesgerechtigde burgers. Elke kies
gerechtigde mag slechts één candidaat-
„stelling ondersteunen. De gestelde can-
„didaten kunnen zich vóór de gewestelijke
Ingezetenen van Zeeland,
Juicht, ingezetenen van Zeeland, juicht
en jubelt, maar allereerst en bovenal dankt
God en geeft Hem eer!
Dit zij ons aller stemming, nu het lang
verbeide bericht van de bevrijding van
geheel ons vaderland ons heeft bereikt. De
duur bevochten victorie is behaald, het
juk der slavernij is afgeworpen, ons vader
land is weer vrij en wij mogen ons wederom
verheugen over de aanwezigheid in ons
midden van Hare Majesteit, onze geëerbie
digde Koningin en onze beminde Prinses
Juliana.
Ondaniks allen rouw, alle ellende en alle
leed, welke door de gruweldaden van den
vijand en door het oorlogsgeweld over ons
zijn gebracht, welt er uit het diepst van
ons hart op een golf van innige dankbaar
heid en onuitsprekelijke vreugde. Mogen
de jubeltonen, welken wij aanheffen, aller
eerst voortspruiten uit onze dankbaarheid
jegens God, Die in de oorlogsjaren ons
Schild en Betrouwen is geweest, onze
vaste Burg, Die den vijand thans als kaf
heeft doen verdwijnen.
Onze gevoelens van oprechte dankbaar
heid gaan ook uit tot alle militaire strijd
krachten, die met grooten heldenmoed de
overwinning hebben bevochten, alsmede tot
alle burgers, die op eenigerlei wijze door
hun optreden of door hunne onverzettelijke,
standvastige houding daartoe hebben bijge
dragen.
Ik houd er mij van overtuigd, dat onze
dankbaarheid niet alleen tot uiting zal
komen in de kerkelijke bijeenkomsten,
welke alom zullen worden gehouden, maar
dat zij ook onze vreugdevolle, blijde stem
ming in huis en op straat zal beheerschen.
Bij onze overwinningsvreugde zal ons
medegevoel met de velen, die in rouw en
droefenis zijn wegens het offer, dat zij
hebben gebracht en met hen, die nog in
spanning verkeeren omtrent het lot van
familieleden en vrienden, die nog niet zijn
teruggekeerd, niet mogen verzwakken of
zelfs maar een oogenblik worden terzijde
gesteld. Van harte hoop ik, dat zij, die
zoo zwaar getroffen zijn of die nog in ang
stige spanning zijn, onze feestvreugde zul
len billijken, ja misschien eenigermate daar
in kunnen deelen. Met het oog naar Boven
is dat mogelijk.
U allen, ingezetenen van Zeeland, bied
ik mijne hartelijke gelukwenschen aan met
onze bevrijding. In het bijzonder denk ik
hierbij aan de eerst heden bevrijde inwoners
van Schouwen en Duiveland, zoowel hen,
die nog op dit eiland verblijven en aldaar
zulke moeilijke maanden zullen hebben
doorgemaakt, als aan hen, die wegens de
inundatie naar elders zijn geëvacueerd.
Tenslotte: laat ons beseffen, dat onze
vrijheid ons ook den plicht oplegt om in
onderlinge waardeering en saamhoorigheid
met' de uiterste toewijding en kan het zijn
met dubbele krachtsinspanning blijmoedig
het werk te verrichten, waartoe een ieder
onzer is geroepen en aldus mede te arbei
den aan den opbouw van onze zoo zwaar
geteisterde provincie.
Leve de Koningin, leve het Koninklijk
Huis
Leve het vaderland, leve Zeeland!
Middelburg, 5 Mei 1945.
De Commissaris der Koningin
in Zeeland,
QUARLBS VAN UFFOtRD.
„verkiezing tot lijsten vereenigen naar|
„eigen goeddunken. Hierdoor wordt be-
reikt, dat de politieke stroomingen niet
',als zoodanig officieel in actie behoeven
„te treden. Wel zullen de candidaten van-
j,uit politieke stroomingen kunnen worden
„gesteld, maar tengevolge van de vele ver-
„eischte handteekeningen per candidaat
„zal het publiek veel meer dan voorheen
..de candidaatstelling beïnvloeden. De lijst -
vorming is een persoonlijke handeling der
„candidaten en is uitermate geschikt om
„zonder bindende beteekening de tendenties
„naar voren te doen treden, die in het
„politieke leven werkzaam zijn. Nieuwe
.groepeeringen, die werkelijk iets beteeke
„nen, zullen daardoor ongedwongen naar
„voren kunnen komen. Bij de verdeeling
„van de zetels over de candidaten van een
''lijst zal niet de volgorde van de candida-
',ten op een lijst, maar de volgorde naar het
„behaalde stemmental moeten beslissen".
Volledigheidshalve geven wij ook de mee
ning der regeering weer over de candi
daatstelling, zooals deze werd verdedigd
door „De Patriot'' voor „Herrijzend Neder
land" op 30 April 1945.
„Bij verkiezingen hooren candidaten-
lijsten. Candidatenlijsten worden opge
„maakt door partijbesturen. Waar zijn op
het oogenblik de partijbesturen Ik zie
„ze niet, of liever: er zijn er nog maar
',twee. Die van de communisten en van de
'sociaal-democraten. En ook die laatsten
.hebben zich nog niet aaneengesloten tot
„een voldongen partij, maar nog slechts
„tot een vereeniging.
„Overal elders wordt de vraag van de
toekomstige partijvorming nog open ge
laten en m.i. terecht.
,Het is geen geheim, zelfs geen publiek
geheim, dat er in het openbare leven van
'.Nederland vóór 1940, een algemeene ma-
„laise heerschte, een algemeen gevoel van
„onbehagen. Overal werd," door jongeren,
gezocht naar nieuwe vormgeving, en dat
„streven heeft tijdens de bezetting met stil
„gestaan. Integendeel net is verhaast en
.geredicaliseerd.
„Hoe zal de politieke kaart straks liggen
in het katholieke volksdeel? Hoe zullen
"de leden der Hervormde Kerk zich orga-
niseeren, zij, die tevoren veelal vereenigd
„waren in de Chr. Hist. Unie Zal het
".socialistische ideaal ook in de toekomst
"alleen voorbehouden zijn aan specifieke
„arbeiderspartijen met onkerkelijk geestes
merk? Dat alles zijn open vragen en ze
moeten ook open blijven zoolang met ge
heel Nederland hierover heeft kunnen oor-
„deelen, na rustig gesprek en ernstige
„bezinning.
„Moet men nu echter vooruitloopen op
„dat nationale gesprek? Moet men die
„bezinning forceeren door een voortijdige
verkiezingsstrijd. We vreezen dat die strijd
,een zeer verward karakter zou dragen,
„dat ze weinig klaarheid zou brengen,
„weinig bevrediging, weinig regeerkracht
voor de daaruit voortkomende regeering.
„Om die redenen zegt de Regeering dus:
„nog geen verkiezingen".
(Slot volgt.)
Naar het schijnt zijn er nog diverse in
stanties, welke de salarisverhooging, die
bij Kon. Besluit aan de ambtenaren van
overheid, openbare nutsbedrijven, water
schappen enz. enz. wordt toegekend, nog
niet hebben doorgevoerd, dit in verband
met het feit, dat hen het desbetreffende
Kon. Besluit nog niet bekend is.
Door bekendmakingen van het pers
bureau Anep-Aneta en door mededeelingen
van den Minister van Binnenlandsche
Zaken in een persconferentie, kunnen wij
ons echter een beeld vormen van den in
houd van het betreffende Koninklijk Be
sluit.
In het algemeen kan worden gezegd, dat
de salarisverhooging wordt gebaseerd op
het loon van 10 Mei 1940. Alle bijzondere
toeslagen, welke na dien tijd werden ont
vangen, worden op deze verhooging in min
dering gebracht. Het spreekt vanzelf, dat
normale periodieke verhoogingen dan wel
het overplaatsen in een hoogere (of lagere)
salarisklasse geen invloed mogen hebben
op de toe te kennen salarisverhooging.
Bij de berekening van het bedrag dezer
salarisverhooging dient men allereerst na
te gaan wat de wijzigingen in de salarissen
en loonen (in den vorm van bijzondere toe
slagen!) zijn geweest sinds 10 Mei 1940.
Wij geven hieronder de samenvatting
van het bovengenoemde Kon. Besluit, zoo
als dat door den heer H. M. van Lieshout
op 10 Mei j.l. voor Herrijzend Nederland
werd uiteengezet.
Ten behoeve van het Rijkspersoneel
geven wij tevens de eveneens door den
heer Van Lieshout gegeven uiteenzetting
weer van de concrete beteekenis van deze
salarisverhooging voor deze groep van
ambtenaren.
1. de loonen en de salarissen van het
Rijkspersoneel worden met ingang van
bovengenoemden datum, gebracht op een
peil van 115jtL00 X datgene wat zij op 10
Mei 1940 bedroegen. Een vaste verhooging
dus van 15 Bovendien zal daarop een
tijdelijke toelage worden verleend van 5
Verder zal op de loonen en salarissen van
gehuwd personeel tot een salarisgrens van
ƒ3000 en voor ongehuwden niet-eenige
kostwinners tot 2200 nog 5 c/< tijdelijke
toelage worden gegeven, zoodat voor deze
groep het totaal zal zijn, 15 vast en
10 tijdelijk.
2. De kindertoelage, tot aan 1 Jan.
1945 bedragende 200 per jaar en per kind,
wordt vanaf dat tijdstip teruggebracht tot
150 per kind en per jaar.
3. Deze regeling geldt ook voor op
wachtgeld en op non-actief gestelden. Waar
de toepassing van deze regeling voor som
migen een aanmerkelijke verlaging van in
komen zou beteekenen, tengevolge van de
verlaging van de kindertoelage, wat niet
de intentie van de Regeering was, is een
overbruggingstoelage vastgesteld, welke
toelage gelijk zal zijn aan het eventueel
per 1 Jan. te lijden nadeel. Onmiddellijk
vallen bij de beoordeeling van deze rege
ling 2 punten op, die kennelijk door de re
geering voor oogen zijn gehouden bij de
vaststelling daarvan en wel:
le. dat de maximale verhooging op de
grondloonen niet zal uitgaan boven het
percentage wat door den Rijksbemiddelaar
voor het vrije bedrijf als norm was gesteld.
2e. Dat de kindertoelage moest worden
teruggebracht tot meer normale propor
ties. Wil men nu nagaan, welke concrete
beteekenis deze maatregel voor het Rijks
personeel heeft, dan behoort allereerst te
worden vastgesteld, welke wijzigingen hun
salarissen en loonen sinds 10 Mei 1940 reeds
hadden ondergaan.
Hier volgen deze: i
1. Bij beschikking van 27 Dec. 1940,
werd aan het personeel dat gehuwd of
eenige kostwinner was, een tijdelijke toe
lage verleend van 6 mits het salaris of
loon een bedrag van 1900 per jaar niet
overschreed.
2. Bij beschikking van 18 Aug. 1941
werd de per 1 Jan. 1936 ingevoerde korting
van 5 ongedaan gemaakt.
3. Bij beschikking van 6 April 1944
worden de loonen en salarissen van de ge
huwden en eenige kostwinners liggende
beneden 2400 per jaar opgevoerd met
10 In totaal hebben dus diegenen, die
gehuwd of eenige kostwinner waren en per
10 Mei 1940 niet meer verdienden dan
1900 per jaar, waartoe ongeveer de ge-
heele groep werklieden behoort, een ver
hooging ontvangen van 6 -f- 5 10
21 Diegenen, wier salarissen op 10 Mei
1940 lagen tusschen de 1900 en de 2400
grenzen ontvingen 5 10 15 en wie
boven een salaris van 2400 uitkwam,
hebben enkel de 5 ontvangen.
Uit het voorgaande blijkt, dat de lagere
ambtenaren en vooral de werklieden uit
deze herziening voor zoover zij gehuwd
zijn, hoogstens 4 winst behalen' welke
winst meestal in de meeste gevallen door
de verlaging van de kindertoelage wordt
genivelleerd. Voor de hoogere ambtenaren
kan de verhooging 15 bedragen. De
laatste categorie haalt hiermede dus ten
deele de tijdens den oorlog verkregen ach
terstand in, waardoor zonder eenigen twij
fel de technische waarde van het Rijksbe
zoldigingsbesluit, welke door de getroffen
maatregel in bezettingstijd ernstig had ge
leden, wederom is gestegen.
Rest nog de vermelding van een voor
ziening, welke algemeene instemming zal
ondervinden. Wij bedoelen daarmede de
toeslag, welke, tot een gelijk percentage als
wat sinds 10 Mei 1940 op de loonen en
salarissen wordt gelegd, zal worden ge
geven op de pensioenen. Den geheelen
duur van den oorlog zijn de gewezen ge
pensioneerde dienaren der Overheid, welke
voor het overgroote deel hun levenlang
deze hadden gediend, volmaakt vergeten.
Dat thans ook voor hen, al is het wel erg
laat, iets is gedaan, stemt niet alleen be
langhebbende tot voldoening, maar allen,
die, de waarde van den arbeid op de juiste
wijze weten te taxeeren.
Eindhoven (A.-A.) Teneinde tegemoet
te komen aan de moeilijkheden, waarin
vele groote gezinnen door de tijdsomstan
digheden verkeeren, heeft de Minister van
Sociale Zaken besloten den bijslag op den
kindertoeslag te verhoogen. De totale
kindertoeslag wordt daardoor van resp. 20
en 25 cent per dag en per kind gebracht
op 40 cent. De verhooging gaat in met
terugwerkende kracht en vanaf 1 Jan. '45.
L2 cent;
buseau
i ^ïelr op
chip „Glen
neuzen, de
andscb- en
van Bëlgi-
'oor de
Nederh
ot «Is we
's-Gravenhage (Anep-Aneta). Door de
Regeering zijn bij besluit van 2 Aug. 1944
een aantal vertrouwensmannen benoemd,
die de opdracht hebben de Regeering te
vertegenwoordigen vanaf het oogenblik der
bevrijding tot op het moment, waarop de
aatde heer
Ig'd waren,
e de Direc-
Bwoord tot
jove^en £e-
itnoodiging
di+iifg van
dig gedrag
lip hetwelk
liét aan de
gaan. Het
d, op voor-
larine, aan
i Tj. Span-
Verdienste.
ifeodsdienst
►pen, waar-
behield hij
m nam hij
intscheping
;r vaartuig
;t hem toe-
i wederom
ti een schip
mde hecht-
Isweze i de
f den ïeêr
gevoelige
imentecrde
Tscheiding.
t er op aan
corps van
etrachting,
sst critieke
kan wcy-
ms kunnen
n kan met
>et .spreker
het Kqus
n mfrejkên
te arde ver*
>pte cfet zii
steuji zal
mooi^ doc]|
hierop den
ng van de
•ricbten gn
un belang-
neftioreer^e
■feAing van
iren.
enqqdigden
tiezaal van
:tnuttigen
lig voorval
bleek, üat
helden in
kort>tonder-
on^ enkele
de ol%a dé
evertmuw-
d den heer
fff ekSchaji S
üloftherja''Jr
Terneuzen
het betre-
Qriekscban
•lpgab inde;
nnin.g zicli
r er.tijdens
p bestond,
ag voldeed'
moeu'L bif
ïalen vAc.r-
ïoogte jpn^
in convoof
ro de heer
het redden
apierap erf
«clli" dat
sonk. Hfe-
n %an het
•en kaak-
Foftna, off-
len Aroeri-
de laatste
i stiier op
:tond s.iel-
ig te hulp
anken dat
