DE VRIJE ZEEUW
De viering van den Victorie-dag,
Toespraak van den Engelschen Koning.
Ie Jaargang
ZATERDAG 12 MEI 1945
No. 49
No. 67
Een nooit gekend enthousiasme heerscht alom.
HET WERK DER TRIBUNALEN.
UIT DE DUISTERNIS TOT HET LICHT.
NIEUWE DIRECTEUR KON. MIJ.
„DE SCHELDE".
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS (B.B.C.)
0 a
chip ffelen
x. t r» t nm»»o» Redactie-adres: Julianas! raat 37, Terneuzen
Redactie: S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt btf de N.V. Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
\dministratie-adres: Noordstraat 57, Terneuzen.
ABONNEMENTSPRIJSBinnen Terneuzen ƒ1,50 per 3 maanden, buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Br, voonutbetaling ƒ6,60 per jaar
twfrtfntIëN- Per mm 10 cent minimum per advertentie 1,50. Rubriek kleine advertentien 16.regels 60 cent, iedere regel meer 12 cent,
m^mnm^ reieis DieXaanbiedingen en dienstaanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau
™a™Hlad Itfcent mee^ H^delfadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave.
Uit geheel Europa bereiken ons berich
ten over de fantastische feestvreugde die
allerwegen heerschte in verband met de
overwinning der Geallieerde machten op
het Duitsche barbarendom. In de geheele
vrije wereld' is de feestvreugde opgelaaid
op een wijze zooals nog nimmer is voorge
komen. De radioverslagen van de feesten
in de hoofdsteden van de Geallieerde lan
den wedijveren met elkaar in enthousiasme.
Londen schijnt echter hierin wel de kroon
te spannen. Een geestdriftige memgte
bracht Churchill een ovatie zooals nog
nimmer aan een leidende staatsman in
Engeland is ten deel gevallen. Een uniek
moment was het toen Churchill voor een
enthousiast zingende menigte op het geheel
g. vulde Picadillycircus persoonlijk het
overwinningslied dirigeerde. Ook de
Koninklijke Familie op het Buckingham
Palace werd meerdere malen uitbundig
toegejuicht. Koning George, de Koningin
en de Prmsesser, verschenen herhaaldelijk
op het balkon.
In New-York uitte zich de feestvreugde
door de enorm menschenmassa's die zich
zingende door het centrum van de stad
voortbewogen.
President Truman maakte in een korte
radiorede de algeheele capitulatie van
Duitschland bekend. Hij wees er op, dat
al is de strijd in Europa thans geëindigd,
thans nog een zware taak wacht in het
Verre Oosten. Het ©ogenblik dat volledig
met Japan zal worden afgerekend, is nabij
en de toewijding en moed der Geallieerde
troepen staan er borg voor, dat ook deze
wreede vijand zal ervaren, dat hij niet
straffeloos andere landen op verraderlijke
wijze kan overvallen en tyraniseeren. Vele
offers zullen nog gevraagd worden, vele
moeilijke problemen overwonnen, doch dit
alles zal haar bekroning vinden in een
vrede voor de geheele wereld.
Ook uit Parijs bereikten ons verslagen
over een zeer enthousiaste feestviering.
In Moskou was het hoogtepunt der
feestvreugde de viering der overwinning
door soldaten en studenten. Geallieerde
officieren die zich in uniform op straat
vertoonden werden opgeheven en op de
schouders gedragen, sommigen zelfs om
hoog geworpen.
Maarschalk Stalin kondigde in den
vroegen morgen van Woensdag de over
winning op Duitschland af. Hij zeide, dat
de Duitsche krijgsmacht zich onvoorwaar
delijk had overgegeven aan Rusland en aan
de Westelijke Geallieerden. Aan de Duit-
schp weermacht was door het opperbevel
bevel gegeven de wapens neer te leggen.
En al was het nu, dat de Duitsche troepen
niet alle aan dat bevel gevolg hebben ge
geven, dat zich in Tsjecho Slowakije nog
afdeelingen verzetten, zoo kon Maarschalk
Stalin, op grond van de door hem ontvan
gen militaire adviezen, de volledige over
winning op Duitschland afkondigen. Het
Roode Leger zou de zich verzettende Duit
sche legergroepen wel tot hun plicht bren
gen.
Stalin herinnerde er aan, hoe Hitier nu
3 jaren geleden uitriep, dat het Roode
Leger was verslagen en het zich niet meer
zou kunnen opheffen, dat de troepen van
Hitier toen voor Moskou stonden en Hitier
meende, dat hjj die stad nog slechts te
nemen had. Dat Hitier toen uitriep, dat
hij Rusland zou vernietigen. En nu is
Duitschland zelf verslagen en op de
knieën gedwongen. Stalin zeide, dat dit
een volkomen overwinning was, die meer
beteekende dah een vodje papier, dat voor
de Duitschers toch geen waarde had, om
dat zij hun woord niet hielden.
Maarschalk Stalin bracht hulde aan het
Roode Leger, dat met volharding en beleid
heeft gestreden. Het is niet het doel van
-Rusland om Duitschland te vernietigen,
maar het zal er naar streven, den vrede
in Europa te verzekeren door samenwer
king met de Geallieerde mogendheden.
goeden wil. Laat ons daarheen onze ge
dachten wenden op dezen dag van recht
vaardigen triomph en trotsche droefheid;
en laat ons dan ons werk weer opnemen,
vastbesloten als volk niets te doen, wat
onwaardig zou zijn tegenover hen, die voor
ons stierven en de wereld te maken tot
een wereld, zooals zij zich gewenscht zou
den hebben voor hun kinderen en de onze.
Dit is de taak, die de eer ons nu oplegt.
In het uur van gevaar legden wij nederig
onze zaak in de handen van God en Hij is
onze kracht en schild geweest. Laat ons
Hem danken voor Zijn genade en in dit
uur van overwinning ons zelf en onze taak
toevertrouwen aan de leiding van dezelfde
sterke hand.
Eindhoven (A.-A.).
De 'Sectie Voorlichting van het Militair
Gezag deelt mede:
In breeden kring hoort men den laatsten
tijd steeds en steeds weer de vraag stellen:
Waarom werken de Tribunalen nog niet?"
Voor alles zij gezegd, dat deze vraa
uitgaat van een onjuiste veronderstelling,
want de tribunalen werken wèl.
Het Tribunaal te Breda heeft nu juist
doch dat is slechts een toeval zijn eerste
openbare^ zitting aangekondigd. Er zullen
krantenverslagen komen van pikante of
sensationeele zaken en het publiek zal snel
vergeten, hoezeer het eenige maanden lang
gemopperd heeft, toen naar buiten niets
van het werk dezer Gerechten is gebleken.
Het is voor rechters practisch veel moei
lijker, zich met een woord' van voorlichting
tot het publiek te wenden, dan b.v. voor
een Minister. Daarom is het een eisch van
billijkheid tegenover de Tribunalen, wan
neer eens iets wordt gezegd over het werk,
dat zij verricht hebben en nog verrichten
Op Donderdag 10 Mei werd door radio
„Herrijzend Nederland" officieel bekend
gemaakt, dat met ingang van dien dag de
verduisteringsbepalingen zijn opgeheven.
Dit is wel een zeer verheugende mededee-
ling. 5 jaar lang waren de straten van
steden en dorpen in de diepste duisternis
gehuld. Thans zal er wêer licht schijnen
in straten en stegen, op pleinen en in par
ken. De duisternis is niet langer ons nor
maal en onvermijdelijk lot. Op 10 Mei
1940 zijn de lichten in Nederland uitge
gaan; vanaf 10 Mei 1945 schijnen de
lichten weer in ons vaderland. Aan ons
de taak te zorgen, dat deze lichten bran
dend blijven! H.
Wij vestigen de aandacht van onze lezers
op het feit, dat de verordening waarbij het
verboden is zich na 11 uur op straat te
bevinden, officieel nog niet is opgeheven.
Heden danken we God voor een groote
overwinning. Sprekend van uit de oudste
hoofdstad van ons Imperium, dat de sporen
draagt van het oorlogsgeweld, maar die
nooit ontmoedigd werd of verslagen, spre
kend van uit Londen, verzoek ik u, uwe
dankzegging bij den mijnen te voegen.
Duitschland, dat geheel Europa in den
oorlog dreef, is eindelijk overwonnen. In
het Verre Oosten hebben we nog af te
rekenen met de Japanneezen, een vastbe
sloten en wreeden vijand. Tot dezen vijand
zullen wij ons vastbesloten wenden, met
gebruikmaking van al onze hulpbronnen,
Maar op dit uur, nu de vreeselijke schaduw
van den oorlog voorbij is op deze eilanden,
moeten we een oogenblik stil staan, in
groote dankbaarheid en dan onze gedach
ten richten naar de taak die voor de ge
heele wereld op ons rust, die den vrede
in Europa met zich brengt.
Laat ons eerst hen herdenken, die niet
terug zullen keeren, hun volharding en
moed in den strijd, hunne opoffering en
lijden, tegenover een genadelooze vijand.
Laat ons alle mannen en vrouwen bedan
ken, in alle Diensten, die in den oorlog hun
leven verloren hebben. Wij zijn aan het
einde van onze beproeving gekomen en zij
zijn niet met ons, in dit oogenblik van
vreugde.
Laat ons dan in trotsche dankbaarheid
de groote menigte van levenden gedenken,
die ons tot de overwinning hebben ge
bracht. Ik kan niet ieder prijzen, naar de
mate van ieders verdienste, want in een
totalen oorlog spant ieder zijn uiterste
krachten in en zijn allen toegewijd tot het
algemeene doel.
Gewapend of ongewapend, mannen en
vrouwen, gij hebt gestreden en gestreefd
en geleden, met uw beste krachten. Nie
mand weet dat beter dan ik; en als uw
Koning dank ik van ganscher harte hen
die zoo dapper de wapens droegen te land,
ter zee en in de lucht, en alle burgers, die
hun vele lasten onvermoeid en zonder
klacht hebben gedragen.
Laat ons met deze gedachten bezield,
bedenken, wat het was, dat ons staande
hield, gedurende bijna 6 jaren van lijden en
gevaar. De wetenschap dat alles op het
onmiddellijk doen voorgeleiden. Vele Recht
banken grenzen onmiddellijk aan het Huis
van Bewaring, en waar dit niet zoo is
b.v. te Haarlem en Utrecht kan de ver-
hoorende rechterlijke ambtenaar zich bin
nen een kwartier in het Huis van Bewa
ring bevinden of den verdachte naar het
Gerechtsgebouw doen brengen.
Van dit alles is bij de Tribunalen geen
sprake. Is de zetel van een Tribunaalkamer
niet dicht bij een jnterneeringskamp ge
legen en dat is vaak niet te vermijden
dan kan het een week of nog meer kosten,
vóórdat voor het vervoer van een geïnter
neerden beschuldigde transportmiddelen en
politiegeleide zijn verkregen. Men moet er
op voorbereid zijn, dat deze en dergelijke
moeilijkheden zich in het Westen en Noor-
den des lands in nog veel grootere mate
n-oeten voor hun eerste openbare zitting, zullen voordoen.
-i i-RnaiimonrnnH
ltjkheid, ons bestaan als volk, maar ook
de wetenschap, dat we door de verdediging
van ons zelf, de vrijheid van de heele we
reld verdedigden, dat onze zaak niet een
zaak was van onze natie alleen, niet van
dit Imperium alleen, maar van ieder land
waar vrijheid wordt gerespecteerd en wet
en vrijheid hand aan hand gaan.
In de donkerste uren wisten we, dat de
geknechte en geïsoleerde volken van Euro
pa naar ons uitzagen. Hun hoop was onze
hoop, hun vertrouwen versterkte ons ver
trouwen. We wisten dat, als we faalden,
het laatste bolwerk tegen een wereld-
tyrannie zou zijn vernietigd. Maar we
faalden niet. Wij behielden het vertrou
wen in ons zelf en in elkander, wij behiel
den het vertrouwen in eenheid met onze
groote Bondgenooten. Dat vertrouwen,
die eenheid, heeft ons naar de overwinning
geleid, door gevaren die soms onoverkome
lijk leken.
Laat ons dus nu besluiten hetzelfde ver
trouwen in onze zending te hebben voor de
taak, die nu voor ons ligt. Veel en zwaar
werk wacht ons, zoowel in het herstel van
ons eigen land, na de verwoestingen van
den oorlog, als in het helpen om vrede en
rust te brengen in een vernielde wereld.
Dit komt tot ons in een tijd, dat we allen
onze beste krachten gegeven hebben.
Gedurende 5 lange jaren en meer zijn alle
gedachten, zenuwen en spieren, gericht
geweest op de omverwerping van de nazi-
tyrannie. Nu wenden we ons, versterkt
door het succes, tot onze laatsten vijand.
De Koningin en Ik, zijn op de hoogte van
de beproevingen die gij hebt moeten door
staan in het geheele Gemeenebest en in het
Imperium. Wij zijn er trotsch op, daarin
ook te hebben gedeeld. En we weten ook,
dat we de toekomst vastbesloten tegemoet
zien en we zullen bewijzen, dat onze vast
beslotenheid en vitaliteit onuitputtelijk zijn.
Er is een groote troost in de gedachte,
dat de jaren van duisternis en gevaar
waarin onze kinderen zijn opgegroeid, God
dank, voor goed voorbij zijn. Wij zullen
gefaald hebben, en het bloed van onze ge
liefden zal tevergeefs gevloeid hebben, als
de overwinning waarvoor zij stierven, niet
zou leiden tot een duurzame vrede, ge-
spel stond^ onze vrjj^^^ onze ©naftan^ grondvest op rechtvaardigheid en ons aller
Speciaal voor de pas bevrijde deelen des
lands is het belangrijk te weten, dat en
waarom ook bij hen de Tribunalen niet
één, twee, drie in het openbaar zullen gaan
werken.
Vooropgesteld zij, dat ook de „gewone"
Gerechten geen enkele zaak in twee, drie
weken kunnen afdoen. Een normale inbre
ker of rijwieldief moet na zijn arrestatie
ook minstens zes weken a twee maanden
op zijn berechting wachten, bij de groote
Rechtbanken dikwijls nog langer. Het typi
sche is echter, dat het daar niet het pu
bliek, doch de „insiders" zijn de rechters
zelf en de advocaten die het meest
klagen over den langen duur van voor
onderzoek en voor-arrest. Bij het Tribunaal
ligt echter het zwaartepunt nog veel meer
dan bij de gewone strafrechtspraak in het
voorbereidend onderzoek. Daar worden de
beëedigde getuigenissen afgelegd en des
kundigen gehoord. En in véél zaken is het
voorbereidend onderzoek thans reeds achter
den rug. Zoo heeft de Raadkamer van het
Tribunaal te 's-Hertogenbosch dat nog
geen dagvaardigingen voor de openbare
zitting heeft doen uitgaan reeds in een
groot aantal gevallen na een voorbereidend
onderzoek beschuldigden buiten vervolging
gesteld.
Ook dit is een groot rechtsbelang: hem,
die beschuldigd wordt en deswege in be
waring wordt gehouden, te doen weten dat
de beschuldiging ongegrond of onbewezen
is bevonden of te onbelangrijk om verdere
vervolging te motiveeren. Het beteekent
immers, dat hij in het algemeen niet lan
ger van zijn vrijheid beroofd behoeft te
blijven.
Voorbereidend onderzoek en buitenver-
volgingstelling, het z.g. seponeeren, zijn
dus twee dingen waarmee de tot nu toe ge-
installeerde Tribunalen zich reeds metter
daad bezighouden en dat terwijl gewerkt
moet worden onder technisch zeer moei
lijke omstandigheden.
In de eerste plaats: er is geen traditie.
Het geheele apparaat, de geheele organisa
tie en administratie moeten van den grond
af worden opgebouwd (dat heeft overigens
ook zijn goeden kant)Het personeel moet
zich grondig inwerken, want men mag niet
vergeten: hier moet recht gesproken Wor
den. Het Nederlandsche volk heeft een
zeer zuiver rechtsgevoel, het was vóór den
oorlog een goede rechtspraak gewoon en
zou spoedig met verontwaardiging opmer
ken, wanneer de Tribunalen hun werk niet
zouden beheerschen.
Een andere belemmerende factor en
een zeer belangrijke is het gebrek aan
transportmiddelen
Wil een Officier van Justitie of een
Rechter-Commissaris in strafzaken een
preventief zittenden verdachte een verhoor
afnemen, dan kan hij zich dezen practisch
Resumeerend; de omstandigheden zijn
moeilijk, het apparaat is nieuw enliet
werk is veel. De toewijding en jjver der
Tribunalen in het Zuiden zijn onbetwistbaar
en er is geen reden om aan te nemen, dat
zij in het Noorden zullen ontbreken. En het
zijn tenslotte deze factoren, die ons door
de moeilijkheden moeten heenhelpen.
Vlissingen (A.-A.).
De leiding van het bedrijf der Kon. Mij
De Schelde" is in handen gesteld van den
heer Arie Smit, die in verband daarmee
van zijn functie (in den rang van kapitein)
bij het Militair Gezag voorloopig is ont
heven.
De zuivering van dit bedrijf wordt thans
ter hand genomen door de Directie in over
leg met het Militair Gezag.
De beide gearresteerde directeuren wor
den verdacht van „hulpverleening aan den
vijand."
12 cent;
buaeau
10 MEI.
Deze dag is een dag van sombere herin
nering. Het is nu 5 jaren geleden dat
Hitler, in strijd met zijn gegeven woord,
als een dief in den nacht ons vreedzaam
land binnenviel, het op de verdediging on
zer landouwen ingestelde leger, dat zich
daartegen verzette zjjn eerste offers bracht.
De Duitsche bommenwerpers ronkten in de
lucht boven ons land en al spoedig leerde
men op verschillende plaatsen de verschrik
kingen, het verderf en de vernietiging van
den luchtoorlog kennen. Na 5 dagen was
het pleit beslist en moest Nëderland, wilde
het verdere vernieling zijner steden voor
komen, het hoofd buigen en de wapens
neerleggen. En toen is begonnen een tijd
perk van vernedering, van terreur, roof en
plundering en ook van uitmoorden. Thans
is het monster, dat die toestand in het leven
riep, de meest gruwzame daden bedacht en
uitvoerde, zelf verpletterd ter neergeslagen
en zullen de grootmachten die het op de
knieën dwongen maatregelen beramen, dat
het zich nimmermeer kan oprichten. Vurig
hopen wij, dat zij vooral in dat opzicht,
niet zullen falen.
DE STRIJD IN EUROPA.
De strijd in Europa is ten einde. Wel
schijnen er nog enkele groepjes Duitschers
te zijn die zich hier en daar nog niet in
hun nederlaag kunnen schikken doch van
veel beteekems is dit niet. Zoowel de ver
overing -'an Breslau als van Dresden werd
tevoren door Maarschalk Stalin in twee
.zielf og
neuzen, de
mdsch- en
van Bëlgb
-oor de
Nederj
d<*
oodswe:
le M;
iteirH
itanant rer
an»de heer
g-d waren,
e de Direc-
woo^d tot
lovelen ge-
itnöodiging
dirtiiR: van
lig cedrag
lin hetwelk
iet aan de
gaan. Het
6, op voor-
Carine aan
Tj. Span-
Verdienste.
ïbodsdienst
»pen, waar-
behield hij
m nam hij
intscheping
•r vaartuig
:t hem toe-
wederom
i een schip
mde hecht-
Iswezen do
den heer
1 gevoelige
imenteerde
rscheiding.
t er op aan
corps van
etrachting,
?st critieke
kan lytjf-
;ns kunnen
n kan met
iet .spreker
hgt
n
teerde'
ipte At z0
i steufi zal
mooi^ doc^
hierop den
ng van de
richten ^n
dn liglang7
ïefti oreerde
fteriing van
iren.
enopdigden
'iezsal 'SUi
■t. nuttigSi
ig voorval
hleek. dat.
helden in
copfeOnaer-
onfj enkele
ie over de
evertreuw-
1 den heer
fffeksche^
31eftherja''|p
Terneuzen
het betre-
Griekscban
lpgahande:
nning zich
r er.tijdens
p bestonék .J"
ig voldeed
moe-k hif
lalen v$cr-
ïoogte van.
in convooj,
m de heer
Set redden
ipieiau err
«clti™ dat 4
■enk H« --
i !;an het
«n Icaak-' i
ijna. ofr-
en Amen
de laatste
scorer op
tond snel-
ig te hulp
anken dat
L CJACI
het Kqjis
durgiken
arde ver-
