DE VRIJE ZEEUW
m
ZATERDAG 5 MEI 1945
No. 47
No. 67
SSSÏ S.Sn^r'o'Ss I» iedere SrSLfSJüft'ïMl
S?SrtJ, op verkrijgbar
Een verdorven volk.
MINISTER VAN KLEFFENS IN HET
UITVOEREND COMITÉ.
DE REPATRIEERING VAN NEDERLANDERS.
Dr. S. 0. LOS OVERLEDEN.
GROEDE.
PAUSELIJKE SCHENKING VOOR
NEDERLAND.
WATERLANDKERKJE.
EEN SCHRIJVEN VAN DEN
AARTSBISSCHOP VAN CANTERBURY
200.000 WONINGEN LEEGGEHAALD.
GRAAF DE MARCHANT ET D'ANSEMBOURG
GEGREPEN.
OUD-ILLEGALE WERKERS GAAN
PUINRUIMEN.
DE V-BOMMEN OP ENGELAND.
Ie Jaargang
Redactie-adres: Julianastraat 37, Terneuzea
Redactie: S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren
Uit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt by de N.V. Finna P. J. van de Sande, Temeuzen
tmNNBMENTSPRIJS^K^rrlraTOraTS'per 3 maanden, buiten Tentamen ƒ1.74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling ƒ3,60 per Jaar.
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave.
Door Dr. M. van Blankenstein. (A.-A.)
Het Engelsche publiek is heel diep onder
den indruk van de ontdekkingen, in eenige
der concentratiekampen gedaan. Het is
dan ook allerafgrijselijkst, hetgeen ons in
woord en beeld ter kennis is gebracht. De
Enge lachen hebben echter nog met eens
het gruwelijkste gehoord en gezien. De
Engelsche bladen, en ook de B.B.C. in haar
Engelsche uitzendingen, hebben eenige per
ken in acht genomen. De wereld moet ech
ter ten volle weten hoe vreeselijk, h°e af
zichtelijk, hoe hyper-sadistisch de Duit-
schers in tal van kampen hebben huis ge
houden. Erger dan de ergste lijfelijke
wreedheden was de perversie, waarmede
beschaafde menschen tot afstomping en
verdierlijking zijn gebracht, tot zij zich
wentelden in het vuil van hun buikziekten
en kannibalisme in hun midden uitbrak
Men moet de afbeeldingen, hoe levenden
onverschillig tusschen de dooden liggen,
van hen nauwelijks te onderscheiden, ge
zien hebben om iets van het lijden te kun
nen bevroeden dat menschen zoover heeft
gebracht. Wij moeten het toejuichen, dat
Duitsche burgers in groote getale door de
kampen zijn rondgeleid, dat zij, om zoo te
zeggen, met hun neus gewreven zijn door
hetgeen in hun naam en onder hun ver
antwoordelijkheid was aangericht. Zeker,
velen vielen flauw, velen werden er onpas
selijk .bij. Maar. voor dat werk heeft men
dan ook zijn „menschen". Dat moeten er
toch vele honderdduizenden zijn geweest.
Want tusschen de Noordzee en de Wolga
zijn talrijke millioenen, misschien eenige
tientallen millioenen, slachtoffers vermoord
of op deze verdorven wijze doodgekweld.
Nooit ontbraken de lieden, die behagen
vonden in dat werk. Alle Duitsche gene
raals strekten er hun bescherming over uit.
DnTsche dokters hielpen mede. wat er oox
maar van hen werd verlangd. Want in
Duitschland moet alles met pretentie van
wetenschappelijkheid gebeuren. Deze voor
vechters der menschenliefde gebruikten
voor hun proeven, waarvan dood, vermin
king of afschuwelijke en ongeneeslijke
ziekte het gevolg was, menschelijke proef
dieren Zij bevorderden de verspreiding
van inféctieziekten. En hebben de ver
geestelijken, om van de geestelijken in de
buurt der kampen maar te zwijgen, van dit
alles niets gemerkt? Er is geen groep van
Buitschers, die zich aan de verantwoorde
lijkheid hiervoor lean onttrekken, behalve
van de slachtoffers.
'Zoodra de Duitschers, met hun neus erop
gedrukt, niet meer zeggen konden: Es ist
nichtwahr", zijn zij gaan betuigen: „Wij
hebbeh het niet geweten!" Maar waren er
dan in Duitschland geen verhalen in om
loop over de concentratiekampen, en was
het dreigen ermee niet voldoende, om haast
iederen Duitscher klein te krijgen?
Er moet een ziek element zjjn, in het
bijzonder kenmerkend voor het Duitsche
gemoed. Anders is dit alles niet te ver
klaren.
Maar nu is het dan tot het Engelsche en
het Amerikaansche volk doorgedrongen,
dat er ondenkbaar verschrikkelijke dingen
gebeurd zrjn. Engelsche parlementsleden
zijn het met eigen oogen gaan zien, om er
tot de hunnen van te kunnen getuigen.
Amerikaansche Congresleden zijn onder
weg. Clara Luce, de vrouw van den eige
naar van Life en andere uitermate belang
rijke tijdschriften, zij, die als isolationis
tisch Congreslid tot de taaist voortbestaan-
de gevaren in de Amerikaansche gemeen
schap heeft behoord, is er al geweest en
dat is de laatste stoot geweest tot haar
definitieve bekeering. „In twintig jaar
had ons dat kunnen dreigen", heeft zij nu
gezegd. Buchenwalde, Belsen, Dachau, enz.
enz. zullen misschien meer voor het tot
stand komen van een gemeenschap der
volken doen, dan alle redevoeringen van
San Francisco by elkaar.
Er worden nu documentaire films ge
maakt. Men zal de Duitschers later moe
ten dwingen die, tot den laatsten man en
de laatste vrouw, te zien. Het kan ze mis-
schien genezen van hun onverschilligheid
voor hetgeen er in hun naam gedaan wordt,
zoolang de bedrijvers maar buit uit andere
landen naar Duitschland brengen.
der Nederlandsch Hervormde Kerk: „Met
de diepste ontroering lazen wij den aan
ons gerichten brief. Sinds eenigen tijd
weten wij, in welke droevige omstandig
heden de bevolking in het Westen van
Nederland leeft. Deze hebben onze volle
aandacht.
Zondag waren velen in Westminster
Abbey bijeen om Koning Haakon van
Noorwegen te ontmoeten. Wij waren in
de gelegenheid te spreken over het Westen
van Nederland en lazen enkele fragmenten
uit Uw brief voor, die in onze dagbladen
was gepubliceerd. Wat wij zeiden, werd
met de diepste aandacht aanhoord.
'Het is niet aan ons te beoordeelen in
hoeverre het mogelijk is de militaire ope
raties te bespoedigen, doch wij weten, dat
de regeering en eerste minister alles be
proeven, om de hongerlijdende bevolking,
zoo spoedig als maar eenigszins kan, hulp
te verleenen. De moeilijkheden zijn on
metelijk, maar wij gelooven, dat bespre
kingen met Duitsche autoriteiten zijn ge
opend.
Wij zouden de verzekering willen geven,
dat wij Engelschen met het lijden van een
volk ten volle medeleven, waarvoor, zoo
de overwinning niet spoedig komt, een
totale ondergang dreigt. Wij smeken dan
ook, dat God in zijn barmhartigheid de zoo
vurig verlangde bevrijding zal verhaasten
en hulp brengen aan hen, die deze zoo be
hoeven.
San Francisco (A.-A.). Vrijdag 28 April
is in de voltallige vergadering van de Con
ferentie aangekondigd, dat de heer E. N.
van Kleffens tot lid gekozen is van het
uitvoerend comité der Conferentie. Dit
comité bestaat uit de veertien voorzitters
van de delegaties.
In omloop zynde lijsten zijn
onbetrouwbaar.
Parijs (A.-A.). Het Nederlandsche repa-
trieeringscomité te Parijs heeft de volgende
belangrijke en dringende mededeeling
gepubliceerd: Hoewel vele Nederlanders
uit verscheidene Duitsche concentratiekam
pen bevrijd zijn, zijn in het geheel geen
namen hekend. Verbindingsofficieren zijn
op weg, om de door de Geallieerden in de
bevrijde kampen gevonden personen te
identificeeren. Een volledige lijst zal zoo
mogelijk gepubliceerd worden.
welker huizen door bombardementen ver
nietigd werden, naar Nederland gestuurd,
waar zij volgens de Duitsche kranten
„liefderijk werden ontvangen en geher
bergd". De feiten wijzen uit, dat bet een
zeer eenvoudige procedure was. De be
woners kregen een half uur soms tien
minuten om hun koffertje te pakken en
de moffen trokken erin. Ze verzorgden
de huizen goed, hadden er echt hart voor,
zelfs zóó, dat toen het in September te
benauwd voor hen werd, zij den heelen
inventaris maar meenamen.
In Gelderland sprak ik met een vrouw,
die haar woning aan twee Duitsche dames
met vier kinderen moest afstaan. „Ik
kreeg tien minuten om te pakken maar in
die tien minuten, heb ik die moffinnen ver
teld wat ze me aandeden. Zij huilden
tranen met tuiten, want ze dachten werke
lijk, dat ze als gasten kwamen. Maar toen
ik haar verzocht een kamertje in mijn
eigen buis te mogen bewonen, toen kon
dat onmogelijk. En een week later hadden
de kinderen de splinternieuwe jurken aan
gemaakt uit mijn gordijnen. Op het
oogenblik is er in het huis zelfs geen stukje
vloerbedekking meer".
Ik heb het aantal leeg-geroofde woningen
op 200.000 gesteld. Dat is aan den lagen
kant, want het is nog niet goed mogelijk
een juist beeld te krijgen van de schrik
barende plunderingen door het Duitsche
leger en de Nederlandsche S.S. En ik heb
in het geheel geen rekening gehouden met
gevallen, waarin een woning wel geplun
derd was, maar waar het nochtans mogelijk
was te leven.
Ge kunt gaan waai' ge wilt in Oostelijk
en Midden-Nederland. Overal vindt ge
menschen, die bij vrienden of familie in
wonen. Acht honderd duizend landgenoo-
ten staan voor een ontzaglijk probleem:
Hoe kunnen zij ooit opnieuw beginnen?
Het eenige, wat zij bezitten, zijn de klee-
eh, dis zij dragen.
Tweehonderd duizend maal is een Neder
landsch „huis" naar Duitschland versleept.
Duitsche „Hausfrauen" koken op Neder
landsche kachels, gebruiken Nederlandsch
linnen en dragen Nederlandsche kleeren.
Ze hebben de spulletjes aan kant voor het
moment, waarop manlief van zijn roof
tochten thuiskomt. Duitsche meisjes héb
ben hun huwelijksuitzet klaar en kunnen
zoo gaan trouwen als Fritz uit de krijgs
gevangenschap terugkeert.
Het is voor onze menschen onmogelijk
het gestolene te vervangen. Al zou de
regeering nog zulke groote bedragen be
schikbaar stellen voor vergoeding, dan nog
is het onmogelijk textielgoederen, meube
len enz. in voldoende mate geïmporteerd
i i_ j DUn vtl- (\7tav> Vionl
G.O.I.W. wil daardoor het goede voorbeeld
geven.
Te 's-Gravenhage Is omstreeks Nov. 1944
in het Gem. Ziekenhuis, aan de gevolgen
van een hem des morgens in zrjn woning
te Loosduinen overkomen ongeval, in den
ouderdom van 73 jaar overleden, Dr. S. O.
Los, de bekende em.-pred. van de Geref.
Kerk van 's-Gravenhage-Oost.
De teraardebestelling heeft plaats gehad
op Oud Eik en Duinen te 's-Gravenhage.
spoedig --
Eenige geheel verkeerde lijsten zijn kort-1 têl^"ifee~n Want "over' heel "de
fflefnmaar nXeTvanTgfnen, difve'r- wereld is, er gebrek aan. En toch moeten
De Coöp. Aankoop vereeniging „West
Zeeuwsch-Vlaanderen' hield Zaterdag j.l.
haar algemeene ledenvergadering in het
café Van Beun te Groede.
De voorzitter opende de vergadering en
verzocht de aanwezigen door één minuut
stilte, de gevallenen in den strijd te geden
ken. Hij betreurde het dat de opkomst zoo
gering was en deed een beroep op de verga
dering, de coöperatie in de toekomst nog
meer te steunen, hetgeen de vereeniging
ten goede zal komen. Na het voorlezen
der notulen, werd overgegaan tot de be
spreking van het jaarverslag, dat door de
aanwezigen werd goedgekeurd.
Daarna werd het accountantsrapport
over het boekjaar 1943/'44 aan een uitvoe
rige beschouwing onderworpen. De voor
zitter memoreerde, dat het een duidelijk
overzicht geeft van het afgeloopen boek
jaar. De bedrijfsresultaten zijn hoogst be
vredigend, temeer waar de verkoopprijzen
o.a. van meststoffen zeer scherp gesteld
waren.
Besloten werd het winstsaldo te bestem
men voor een buitengewoon reservefonds.
Doordat het bestuur en de commissie van
toezicht hun candidatuur ter beschikking
van de vergadering stelden, moest in deze
vacatures worden voorzien.
Bij de daarna gehouden bestuursverkie
zing werden herkozen de leden A. C. Geluk,
Nieuwvliet. Iz. Risseeuw-Haartsen, Zuid-
zande en Joh. Ie Clercq, Retranchement,
en als nieuw gekozenen de leden M. L.
Venbrugge, Waterlandkerkje en F. Dekker,
Schoondijke.
In de commissie van toezicht werden
herkozen de leden Iz. Risseeuw-Brakman,
Zuidzande, P. Leenhouts, Groede, F. Dek
ker, Hoofdplaat en als nieuw gekozenen
de leden A. Hoste, Nieuwvliet en H. Roelse,
Hoofdplaat.
Na de rondvraag, waarhij nog enkele
vragen werden gesteld die door de voorzit
ter beantwoord werden, sloot deze de ver
gadering.
moedelijk naar deze kampen gebracht wer
den. Deze lijsten werden gedurende de
bezetting opgesteld en men mag aannemen,
dat zij zeer onbetrouwbaar zijn.
Londen (A.-A.). Naar Anep verneemt
heeft de Paus 6000 pond sterling, dat is
64.560 gulden ten, behoeve van de hulp
verleening aan Nederland geschonken. In
overleg met den Pauselijken Internuntius
bij het Nederlandsche Hof Mgr. Giöbbe
rullen voor dit geld de meest noodzakelijke
goederen worden gekocht. Er is meer hulp
van Pauselijke zijde beloofd.
800.000 Nederlanders straks zullen het
eenige millioenen blijken te zijn geholpen
worden aan dingen, zonder welke zij niet
kunnen bestaan.
En men zal goed doen dit te bedenken:
Al deze particuliere eigendommen zjjn niet
in handen gekomen van de nazi-bonzen,
zooals dat het geval was met aandeelen en
fabrieken. Zij zijn gestolen, vervoerd en
in ontvangst genomen door Duitschers,
die zich thans beijveren met een ieder te
verzekeren, dat zij nooit 1 J~
aan de Nood-Synode der Nederl.
Hervormde Kerk.
Londen (A.-A.). Aartsbisschop Fischer
zond het volgende schrijven tot de Synode
(Door Ton van Beers,
Anep-Aneta's oorlogsverslaggever.)
Tweehonderd duizend Nederlandsche
woningen zijn door de Duitschers leeg
gehaald. Deze rooverij staat geheel los
van de grootscheepsche economische plun
dering en valt geheel buiten de verwoes
tingen aan huizen en huisraad, die gevolg
zijn van oorlogshandelingen. Neen, het
zijn louter gevallen, waarin de Duitschers
de bewoners wegjoegen en vervolgens de
huizen leeg haalden tot de laatste deur
knop toe. (Het is merkwaardig hoe verzot
de moffen op deurknoppen schijnen te zijn;
ze laten er niet één op zijn plaats!)
De grootste en in elk geval de grondigste
plundering van dit soort, was die in Den
Haag, waarvan het vernietigde stadsdeel
zelfs de steenen en dakpannen werden
weggesleept. In de tweede plaats komt
Arnhem, welke karwei weken in beslag
nam. Men denke voorts aan de geëva
cueerde plaatsen in Limburg en elders.
Doch ook zijn duizenden Duitsche gezinnen
„Partei" hebben opgehad. Van de West
grens tot Berlijn hebben de Geallieerde
soldaten nog niet één echte nazi gevonden!
Zij bezitten thans alle dingen, waarvoor
honderdduizenden Nederlanders jaren heb
ben gewerkt en geleefd. Er zal voor ge
zorgd dienen te worden, dat zij onze men
schen helpen aan de dingen, welke voor
hun dagelijks leven onmisbaar zijn.
De muziek- en tooneeluitvoeringen van
de muziekvereeniging ,,Nut en Genoegen"
te Waterlandkerkje in Maart en April 1945
in de gemeenten Waterlandkerkje, IJzen-
dijke en Oostburg gegeven, hebben in totaal
een netto-bedrag opgebracht van ruim
4500.
een ïeuer ie programma bestond telkens uit
veel met de1 muzieknummers en de opvoering van
Roermond, (A.-A.).
Naar „De Maas en Roerbode" verneemt,
is in Limburg de voormalige N.S.B.-com
missaris, graaf de Marchant et d'Ansem-
bourg, gearresteerd. Zijn verblijfplaats
werd door een lid van de Binnenlandsche
Strijdkrachten ontdekt.
cent:
leuzen,
ndsc'h-
van Bèlgi-
oor de bij-
and-
Onder één Dak", tooneelspel in drie be
drijven van J. Fabricius.
Genoemd bedrag is geheel afgedragen
voor „Zuid helpt Noord" aan het Roode
Kruis.
De heer J. van Dongen te Oostburg, gaf
Zaterdag 28 April 1945 een zeer interes
sante lezing over zijn verblijf op Spitsber
gen en de redding van Nobile. De op
brengst kwam ten bate van „Zuid helpt
Noord" en bedroeg 161,75.
Neder
de
jodswe
e
tan
tde heer
waren.
d< Direc-
woo^d tot
ovelen sfe-
tnoodiging
iife" van
':e drag
hetwelk
Jt aan de
faan. Het
op voor
arme. aan
Tj Span-
tèrdienste.
bodsdienst
len, waar-
behield hij
a nam hij
ltscheping
vaartuig
'hem toe-
Jwederom
een schip
tide hecht-
avezen de
■en héér
gevoelige
monteerde
•scheiding,
er op aan
corps van
trachting,
st critieke
kan wry-
is kunnen
tkan met i
;t ,spreker
hek Kq»is
wfr reiken
eerde ver-
pte cftit zij
steun zal
ïooi^ docji
derop den
ig van de
iffiten fn
n ijelang-
efh oreerde
efling van
ren.
rioodigden
eSHnl vu
nuttigën
g voorval
bleek', tiat.
helden in
Vlissingen (A.-A.). Aangezien er nog
massa's puin in de stad liggen, die om
velerlei redenen dringend zouden moeten
worden opgeruimd, heeft de Gemeenschap
Oud-Illegale Werkers te Vlissingen een
oproep tot al haar leden gericht om dit,..c.„ u.
werk vrijwillig ter hand te nemen. De terecht kwamen vielen andere in de graaf
Londen (A.-A.). Donderdag werd offi
cieel in Londen verklaard, dat het met
Hitiers V-bommen afgeloopen is, toen pre
mier Churchill aan het parlement vertelde,
dat Londen de volle zwaarte van den V-2
aanval ,,in bijna overweldigende mate"
heeft ondervonden.
Het totaal aantal V-2 bommen, die op
„Zuid-Engeland" vielen sinds de eerste op
8 September te Epping Uplands neerviel,
werd officieel vastgesteld op 1050. In
totaal werden er 2754 menschen gedood en
6523 ernstig gewond.
De laatste raketbom viel neer op 27
Maart. De V-2 aanval bereikte zijn hoog
tepunt gedurende een weekeinde in Febru
ari, toen er op Zuid-Engeland 71 neerkwa
men. Terwijl de meeste ervan in Londen
OPt-onder-
>ng enkele
|ov|(R.
vertmuw- 1
d^u heer
fmlekSch
leftherja'
Terneuzen
iet betre-
rieksehea
?gahandS
ping zich
er.tijdens
JaestonA
voldeed'
moeut hij
ilen vdr.r-
logte vfn,
i convex^
de heer
at redden
oiei an erf
;c)ti dat
nk H«e-
,-^an het
fn kaak-
Dijna, off-
n Aroeri-
!e laatste
sci-er op
ond s.iel-
te hulp
nken dat
4
