DE VRIJE ZEEU A ZATERDAG 21 APRIL 1945 le Jaargang No. 43 No. 67 Hoe dan WAT KAN IK VOOR DE ENGELSCHEN DOEN? EEN BIDSTOND VERZOCHT. WIE WIL VRIJWILLIG ZIJN AUTO AFSTAAN? ROTTERDAMSCHE KANTOORBEDIENDE BESTUURT DUITSCHE STAD. Redactiet S. W. Henry en P L. D. J. van Oeveren Redactie-adrest Julianastraat 37Terneuzen Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt bi) de N.V. Firma P. J, van de Sande, Terneuzen Administratie-adres t Noordstraat 57, Terneuzen. ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen 1,50 per 3 maanden [buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden. Bij vooruitbetaling 6,60 per Jaar. ADVERTENTIÊN Per mm 10 cent, minimum per advertentie 1,50, Rubriek kleine advertentiën 15 regels 60 cent: 'edere regel meer 12 cent maximum 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienst aanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven.of adres bureau van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is. Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. In „De Vrije Zeeuw" van 16 Februari 1.1. verscheen een hoofdartikel, getiteld „Hoe dan?" van den heer S„ gevolgd, eenigen tijd later, door een artikel van v. W., beiden han delend mede over het begrip „Christelijk", waarbij bleek, dat zelfs uit eenzelfden moe derbodem ontsproten, de gedachten over dit thema allerminst hoeven te congrueeren. Kon v. W., ofschoon toch kennelijk op den zelfden wortel stoelend als de heer S., diens gedachtengang niet geheel en al apprecieeren, zoo leek het mij een noodzaak, waar immers Uw blad een neutraal blad is, den lezers n. a. v. het genoemde hoofdartikel, enkele gedachten aan te bieden vanuit de schare, die door hem van het deelgenootschap der Chris telijke geestesgemeenschap wordt uitgesloten, en van het etiket „neutraal" zijn voorzien. Ons volk is inderdaad niet-Christelijk in den zin van het betoog van den heer S. Verhelde rend is de passage, die toelicht dat christelijk en: goed, fatsoenlijk, vroom niet altijd iden tiek zijn. Wij zien echter niet in, hoe dit moet worden opgevat als consequentie, juist van des schrijvers eigen visie, dat christelijk niet beteekent goed en niet-christelijk kan betee- kenen vroom, temeer waar hij even later de schrille tegenstelling plaatst: christelijk-nor- maal, niet christelïjk-abnormaal. Wat de „neutralen" aangaat, het zal wel zoo zijn, dat onder de vele onkerkelijken een groot percentage wat betreft kerkelijke vraag stukken inderdaad ongeïnteresseerd is. Dit neemt niet weg dat dit etiquet, geplakt op de meerderheid van ons volk, ons inziens, on juist is. Wij meenen toch te mogen vaststel len dat zelfs vele neutralen het wagen er zekere principes op na te houden al strooken die dan wellicht niet met de beginselen van den schrijver van het stuk. Deze waardeering „neutralen" lijkt ons daarom een verdoezelen der tegenstellingen. De werkelijkheidszin, die het artikel in zijn geheel siert, zou ook nier zeker niet geschaad hebben. Dan stelt de heer S. de principieele ver deeldheid van ons volk aan de orde. Iedere negatie van de scheuren in ons volksbestaan, is inderdaad een ontkenning der werkelijkheid en is dus te verwerpen. We zullen moeten werken, met het materiaal dat voorhanden is. Dit is ons wonderwel gelukt, waar het ging tegen den gemeenschappelijken vijand. Waar om zou het niet gelukken, nu het gaat vóór ons gemeenschappelijk belang? Wij meenen daar juist de reden te zien, verschillen te ver geten en te zoeken naar datgene wat ons bindt boven alle verscheidenheid. Zoo slaan wij dan de handen inéén, zooals het artikel zegt, eendrachtig samenwerkend, christelijk en niet-christelijk. Naar wij meenen, zien vele niet-christelijken daarin slechts een vervulling hunner wenschen, een vervulling ook van hun Nederlandsche plicht. Zelfs de neutralen die niet-neutraal zijn, zullen deze meening toegedaan zfln, daar het hier niet gaat om samenwerking in ker kelijke zaken, maar om samenwerking in aan gelegenheden die des staats zijn. Verheugend is het, in dit verband te hooren dat hier vermeden wordt schotjes te plaatsen. Het komt ons echter voor, dat, ondanks deze bewering, de schrijver zelf het fundament legt voor de muren die reeds in ons vroeger volks bestaan de barrières vormden die een vrucht bare samenwerking onmogelijk maakten. Het vervolg van het artikel geeft ons tot deze be zorgdheid aanleiding. NI. daar, waar gezegd wordt, dat de minderheid vast zal moeten houden aan God en Zijn Woord en het telkens weer zal moeten laten hooren, dat het nor male daar, dus bij die minderheid ligt en het abnormale het shibboleth is der neutralen. We moeten deze onderscheiding van de hand wijzen. Het ontgaat ons volkomen, waarom de begrippen normaal en abnormaal, ontleend aan de pathologie, in welke weten schap een minderheid zeker nooit normaal is, hier als volkomen vanzelf sprekend geponeerd worden. Dit is zelfs niet te verontschuldigen door een super-subjectieve visie. „De neutralen zullen moeten leeren en moe ten willen leeren, terwijl er ook omgekeerd wel gelegenheid tot onderwijzing zal zijn". Ook dit ontgaat ons ten eenenmale. Dit is niet minder dan de meerderheid van ons volk als onmondig te willen bestempelen. Tegen deze disqualificatie van welke zienswijze ook, alleen op dogmatische gronden, verzet zich de objectieve rede. Tegenover deze catego rische imperatief, van moeten willen leeren, plaatsen de neutralen hun categorisch neen, van niet te willen leeren, althans niet in den zin, als bedoeld in het artikel. Zij doen dit met hetzelfde recht, misschien niet uit de zelfde gemoedsgesteldheid, als waarmede deze imperatief hun toegeworpen wordt. Met het democratisch recht van den met rede begaaf den mensch. En wat betreft het regeeren van een staat -met als maatstaf Gods Woord, afgezien dan nog van de vraag, welke interpretatie van dat Woord als richtsnoer genomen dient te wor den, verlieze de schrijver niet uit het oog, dat ten gevolge van den oorlóg velen een sterke evolutie hebben meegemaakt en niet zonder meer de mentaliteit van '40 als richtlijn er kennen. Natuurlijk, ook de abnormalen willen aan den slag. Samen met de normalen. Aan het werk om ons Vaderland goed en nieuw en groot te maken. Het is niet hun schuld, dat zij van meenmg verschillen, wanneer hun de vraag gesteld wordt: „hóe dan"? „Hoe dan" zal de schrijver van het artikel ongetwijfeld zeggen. Uit het bovenstaande zal, naar wij hopen, genoegzaam gebleken zijn, dat de „neutralen" een heel eind samen wil len gaan. De heele weg zelfs, echter niet als onmondigen, niet ais abnormalen, zelfs niet als neutralen, maar als Nederlanders mèt Nederlanders boven de appreciatie van welk godsdienstige gezindheid dan ook. CHR. WESTSTRATE Jr. Naar aanleiding van bovengenoemd artikel wijzen wij er op, dat het onjuist is te meenen, dat ons blad een neutraal standpunt in zou nemen. Het zjj hier uitdrukkelijk gezegd, dat de redactie het begrip neutraal zoowel in poli- tieken als in godsdienstigen zin absoluut ver werpt. Het begrip neutraal heeft alle inner lijke beteekenis reeds lang verloren en zegt ons absoluut niets. Het is o.i. niet mogelijk in de tegenwoordige wereld het neutraliteits begrip langer te handhaven. Hiermede is echter de basis van de stelling van den heer Weststrate voor een belangrijk deel weggenomen en blijft slechts zijn opvat ting over- de door den heer S. ook o.i. niet ge heel gelukkig gekozen scheidslijn Christelijk niet-Christelijk. Wij zijn ven meening. dat de richtlijnen van den heer W„ n.i. Waarheid Gerechtigheid en Naastenliefde, hier wijdere perspectieven openen waarbij wij tevens wij zen op de vernieuwingsbeweging, zooals die in eenige hoofdartikelen in ons blad door den heer v. U. wordt beschreven. Wij spraken het reeds vroeger uit: De tijd voor onze politieke wilsvorming is nog niet gekomen. Wij meenen beter te doen hiermede in bewuste zelfbeperking te wachten tot ge heel Nederland is bevrijd. Ter zijner tijd hopen wij dus nader op dit onderwerp terug te komen waarbij onze denkbeelden zullen zijn getoetst aan de door heviger lijden ge vormde meeningen van onze landgenooten in het Noorden des lands. Voorloopig werken we verder op basis van de begrippen: „Waarheid, Gerechtigheid en Naastenliefde", begrippen niet gevormd door humanistisch of z.g. neutraal filoso phische ideologieën, doch rechtstreeks ont leend aan het Evangelie. Wij gelooven dat de meerderheid van ons volk ons hierbij de hand zal kunnen reiken. (Red.) In het Ned. Herv. Kerkblad van April lezen we, overgenomen uit „De Kerkklok" het vol gende 1. Mijn huis en hart voor hen openstellen. Mijn kind niet naar hen toesturen om te vragen chocola voor mama en smoke voor papa. 3. Hen niet in verleiding brengen om zwarte handel te bedreven. Want zij mogen niet en wij mogen niet meer. 4. Geen oppervlakkige scharrelpartijtjes met hen aanknoopen. Dat hebben de Engel- sche vrouwen en meisjes niet aan ons verdiend. En onze jongens in Duitschland evenmin. 5. Door mijn handelwijze toonen, dat ik de bevrqding van mijn land waard ben. 6. Alles in het werk stellen tot verdere be vrijding en opbouw, opdat de Engelsche soldaten zoo spoedig mogelijk naai' eigen land en familie kunnen terugkeeren. 7. Nu toonen, dat het waar is, wat in den bezettingstijd een dichter schreef: In gemeenzaam Godsvertrouwen samenwerken: dat maakt sterk! Door de leidende instanties van de Roomsch Katholieke, de Ned. Hervormde en Gere formeerde Kerken is tot de geestelijken en predikanten het verzoek gericht, aanstaanden Zondag e§n bidstond te willen houden om God uitkomst te smeeken voor onze landgenooten in het centrum en het Westen van ons land, die door hongersnood worden bedreigd. Eindhoven (A.-A.). De gemachtigde voor het wegverkeer deelt ons mede: Het is een dringende eisch dat voor het nog te bevrijden gebied een voldoende aantal personenwagens beschikbaar zijn, om de nood zakelijke diensten van hulpverleening en bestuur verplaatsingsmogelijikheid te bieden en te laten functionneeren. Met aandrang doen wij daarom een beroep op een ieder, die zijn personen-auto maar eenigszins kan missen, om deze vrijwillig ter beschikking te stellen voor dit doel. ook al zou dit voor hem persoonlijk groote bezwaren meebrengen. Wij zijn er ons van bewust, dat hierdoor een groot offer van U gevraagd wordt, doch het landsbelang en de zoo uiterst zorgwek kende toestand van Uw noodlijdende land genooten in het Noorden wettigen volkomen dit dringende 'beroep op Uw vaderlandsliefde en nationaal saamhoorigheidsgevoel. Zij, die vrijwillig hun auto voor bovenver meld doel willen afstaan, dienen ten spoedig ste opgave te doen aan de Rijksverkeers inspectie waaronder zij ijessorteeren, onder vermelding van de kenmerken van het motor rijtuig en zijn tegenwoordige standplaats. Hij werd door de Gestapo als slavenarbeider naar het Rijnland gevoerd. New-York (A.-A.). In de- New-York Times vertelt Raymond Daniell onder den kop „In Rhineland" van een Nederlander, die thans onder Ameri- kaansch Militair Gezag een Duitsche stad bestuurt. Hij schrijft over hem als volgt: „Een Neder lander, die in November van het vorige jaar als slavenarbeider naar het Rijnland ge bracht vverd, bestuurt thans in bezet Rijn land, de stad Bedburg onder Amerikaansch Militair Gezag. 'Hij werd als zoodanig aan gesteld door captain Ralph Stringer, militair- gouverneur van het gebied waarin Bedburg gelegen is". Het zou niet van wijs beleid getuigen om den naam van den Nederlander te onthullen zoo vervolgt hij, aangezien diens vrouw en vijf kinderen van 2 tot 13 jaar nog altijd te Rotterdam wonen. Onze Nederlander is een goedaardig man met een bril op, 'hij woog nooit zwaarder dan 110 pond en haalt nu 100 pond. Nadat de spoorwegstaking in Nederland was uitgebro ken, werden hij en nog 450 landgenooten aan gezegd, zich bij de Gestapo te melden. Dat was op 11 November 1944 om 7 uur voormiddag. Hij moest zich twee uur later melden. Toen hij en de overigen dit deden, werden zij in den trein geladen en naar Bed burg gebracht, waar zij in een arbeidskamp moesten wonen en gebruikt werden om spoor lijnen te herstellen nadat Britsche en Auneri- kaansche gevechtsbommenwerpers ze be stookt hadden. Onze Nederlander was kan toorbediende geweest in Rotterdam voor een Amerikaansche firma, waar hij 20 jaar lang had gewerkt, zoodat hij niet gewend was han denarbeid te verrichten. Eerst werkten hij en zijn medearbeiders 10 uur per dag, maar ten slotte moesten zij werk verrichten aan loopgraven, bunkers en andere versterkingen en werkten zij 12 uur per dag. Hun voeding bestond hoofdzakelijk uit brood en kool. Toen de Amerikaansche strijdkrachten Bed burg naderden werden de arbeiders door Nazi's bevolen naar een ander kamp te ver trekken, aan den overkant van den Rijn, maar ongeveer 80 arbeiders wisten van de verwar ring gebruik te maken om te ontsnappen. Onze Nederlander uit Rotterdam is thans toegevoegd aan den Staf van het Militair Gezag, zoowel als de 17-jarige Rotterdamsche jongen die zich drie dagen lang in een reus achtige olietank had verscholen totdat de Amerikanen Bedburg waren binnengerukt. Wat met de rest van de 80 gevluchte ar beiders gebeurd is is niet bekend. De 17-jarige Rotterdammer is nu assistent van den Rotterdamschen kantoorbediende, die in het stadhuis te Bedburg de stad helpt be sturen. Het probleem der verplaatste personen is een der ernstigste welke het Militair Gezag in de Provincie Rijnland trotseeren moet. Ei- waren er hier, zoo schrijft Daniell, duizenden uit de Oekraine, uit Polen en Nederland, die op boerderijen en fabrieken werkten en spoor lijnen en wegen aanlegden. Velen werden door de Duitschers meegetrokken tijdens hun terugtocht, maai' meerderen bleven achter. In sommige plaatsen zijn zij betrokken ge weest in wanordelijkheden, plunderingen, en onlusten inzake de voedselvoorziening, maar er heerscht nu overal orde. 2 cent; buaeaü hip ,G1 euzen, ndscfc- -an Bëlgi- ior de bij- iederland- de' D? odswe M f1 en »<Je heer a waren, de Direc- voerd tot i'velen ge nood! ging igirtE van g gedrag p hetwelk et 'aan de aan. Het op voor- rine aan Tj. Span- erdienste. >odsdienst en, waar- iehield hij i nam hij tscheping vaartuig hem toe wederom een schip de hecht- wezen de den heer gevoelige muteerde icheiding. er; op aan orpc van rachting, t qritieke can wqg- s kunnen kan met t ^preker iet Kr*is Hffrqjken arde ver te At zii steup zal aoi^ doq erop den 'van de Aten fn i 'hplang- taoreerfle 4ing van sn. digden Sal van nuttigen voorval leek, tdat. elden in feu heer P.eksche ftherja'*,* "rneuzen >t betre- iekscbca ïahande- iitg zicfi rttijdens ÈestonA voldeed ioe.,i hif en vHcr- igte convco^i de heer :t redden eiati err Hip dat fc. Hfe- - aan het i kaak-' ;jna„ off- Ameri- laatste op

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1945 | | pagina 1