DE VRIJE ZEEUW
Voorlichting.
De evacuatie van
West Zeeuws-Vlaanderen.
In de vroege morgen van 6 October
'44 begon de systematische beschieting
van de West Zeeuws-Vlaamse dorpen,
nadat reeds op 11 September Breskens
plat gebombardeerd was, op 23 Septem
ber Oostburg ernstig was bestookt en
Aardenburg en Eede onder een gevaar
lijk vuur hadden gelegen. Van die be
ruchte nacht af leefde bijna ieder in zijn
ZATERDAG 3 MAART 1945
le Jaargang No. 29
Redactiet S. W. Henry en P. L. D. J. van Oeveren Redactie-adrest Julianastraat 37, Terneuzen
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt bij de N.V. Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Administratie-adres t Noordstraat 57, Terneuzen.
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneazen ƒ1,50 per 3 maanden: buiten Terneuzen 1,74 per 3 maanden.
Bij vooruitbetaling 6,60 per jaar. ADVERTENTIËN: Per mm 10 cent, minimum per advertentie 1,50, Rubriek
kleine advertentiën 1 5 regels 60 cent: iedere regel meer 12 cent; maximum 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienst
aanvragen 1—5 regels 52 cent: iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau van dit blad 10
cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentiën uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave.
Reeds perder deelde de redactie mede,
dat zij zich ten doel stelt haar lezers zoo
veel mogelijk voorlichting te geven en wel
speciaal t.a.v. die zaken welke in het bij
zonder in dezen tijd van belang zijn. Nu
is dit voor een vóór-oorlogsche krant iets
zoo vanzelfsprekends, dat men hiervoor
een opmerking als deze gevoegelijk over
bodig zou kunnen achten.
We hebben echter meer dan vier jaren
een voorlichting gehad die, zacht gezegd,
zeer eenzijdig was georiënteerd en waar
in men dan ook absoluut geen vertrouwen
stelde. Direct na de bevrijding wenschte
men vanzelfsprekend weer de oude be
trouwbaarheid van de Nederlandsche
pers terug, een betrouwbaarheid, waar
door onze pers zich terecht een naam had
verworven in de geheele wereld.
Na de verwarring in de eerste tijd na
de bevrijding was echter het geven van
voorlichting practisch niet mogelijk en
ook daarna waren ,er nog tal van oorzaken
(de vele nieuwe instellingen; de geheel
gewijzigde opzet van tal van maatregelen
door den tegenslag biji de bevrijding van
Nederland, enz.) die het geven van een
juiste en vooral tijdige voorlichting zooal
niet onmogelijk dan toch zeer bezwaarlijk
maakten.
Critiek van de bevolking bleef niet uit;
op het oog dikwijls zeer rechtvaardige, in
werkelijkheid dikwijls zeer onrechtvaar
dige critiek. Het gebrek aan goede voor
lichting was hier ongetwijfeld mede een
der oorzaken.
Verschillende artikelen in ons blad too-
nen aan dat de redactie met de haar be
schikbare middelen er naar streeft haar
lezers zooveel mogelijk bekend te maken
met de richtlijnen die voor dezen tijd op
verschillend gebied worden gesteld.
Thans echter, heeft het Militair Gezag
zelf een zeer belangrijke stap op het ge
bied der voorlichting gedaan. Op initia
tief van deze instantie n.l. zal voortaan op
geregelde tijden een persconferentie wor
den belegd, welke zai worden geleid door
Kolonel Van Leeuwen persoonlijk.
Hierop zal aan de pers over de meest
uiteenloopende onderwerpen alle moge
lijke inlichtingen worden verstrekt. Om
gekeerd zal de pers in de gelegenheid
worden gesteld de grieven en bezwaren
van het publiek, zooals die uit ingezonden
stukken of anderszins blijkt, naar voren
te brengen. En last not least, zullen de
lezers hierdoor in de gelegenheid zijn
rechtstreeks van de bevoegde instantie
antwoord te ontvangen op de klemmende
vragen van den dag. Het is mogelijk, dat
reeds a.s. week de eerste persconferentie
zal worden gehouden.
Wij zijn van meening, dat het Militair
Gezag door het nemen van deze maat
regel aan een lang gevoelde behoefte vol
doet; zij doet hiermede een belangrijke
stap in de goede richting en ongetwijfeld
zal dit er toe bijdragen het wederzijdsch
vertrouwen en de samenwerking tusschen
de bevolking en het Militair Gezag te be
vorderen.
kelder of in een Duitse of inderhaast zelf
gemaakte bunker. Het was een afschu
welijke tijd, het voedsel werd al spoedig
onvoldoende, de ligging, als ër van lig
gen sprake kon zijn, was vochtig en vies,
gelegenheid om zijn behoefte te doen was
er vaak niet, voortdurend vielen er ge
wonden en doden. Het was angstaan
jagend, doch nergens is een paniekstem
ming ontstaan. Terwijl de granaten
overhuilden, en in de nabijheid ontplof
ten, de raketgranaten links en rechts
neerkwamen, zware bommen de wijde
omtrek deden schudden, bleven de Cad-
zandenaars rustig in hun schuilplaatsen
en vele mannen en vrouwen waagden
zich zelfs in de voortdurend gemitrail
leerde straten om hulp te gaan bieden of
gewonden te gaan halen. De dorpen
werden voortdurend meer verwoest en
het resultaat was, dat het land van Cad-
zand na de bevrijding feitelijk onbewoon
baar was geworden. Groede was als
hoafdverbandplaats veilig beschouwd,
zodat misschien wel vier duizend eva-
cué's naar dat dorp zijn gestroomd. Maar
toen de Duitse bevelhebber een beschie
ting van Groede in het vooruitzicht stel
de, stroomden deze evacué's met vele be
woners van Groede en andere dorpen
naar het Oosten om daar onderdak en
rust te vinden. Het heeft heel wat moeite
gekost, allen een onc' .rdak te verschaf
fen, de leiders van deze evacuatie heb
ben uitstekend werk verricht.
Velen gingen echter spoedig weer
terug om te zien wat er nog over*Vas
van hun bezittingen en of zij nog in eigen
huis of eigen dorp konden wonen. En
velen vonden nog woongelegenheid,
maar men moet niet vragen, hoe! Men
leefde in vochtige kelders, kamers, waar
een muur uit was, schuurtjes en bunkers.
De Geallieerden maakten zich over die
toestand ongerust, zij zagen in dat puin
hoopleven een gevaar voor de volksge
zondheid. Daarom bevalen zij, dat een
groot aantal mensen uit de dorpen moest
verdwijnen. De burgemeesters moesten
volgens bepaalde richtlijnen alle mensen,
die niet strikt noodzakelijk waren, een
evacuatiebevel geven. Deze evacuatie
werd als een zeer onsympathieke zaak
opgenomen, de hang aan eigen omgeving
was zo groot, dat er niet veel van deze
afvoer is gekomen. Ondertussen waren
vele getroffenen zelf aan het herstel van
hun woningen begonnen en langzamer
hand ontstonden er wind- en water
dichte verblijven, die wel niet altijd de
naam van woning verdienen, maar die de
mensen toch zo ongeveer kunnen her
bergen. De taak van de burgemeesters
in dezen is nu, toe te zien, dat de mensen
zo wonen, dat de volksgezondheid niet
in gevaar gebracht wordt. Al te slechte
woningen moeten ontruimd worden,
woningen, die te veel mensen herbergen,
moeten ontlast worden. En daarvoor is
evacuatie nog steeds noodzakelijk. Als
regel geldt thans, dat in West Zeeuws-
Vlaanderen alleen mensen mogen wonen,
die daar noodzakelijk zijn en die hun
aandeel hebben in het in stand houden
van de verschillende diensten en verzor-
gingsbedrijven of behulpzaam zijn bij de
opbouw en het herstel. Wie in West
Zeeuws-Vlaanderen wil wonen, heeft
daarvoor vergunning nodig van den
burgemeester en als deze dat verblijf nut
tig of nodig acht, geeft hij een verblijfs
vergunning, waarop nadrukkelijk staat,
dat de houder zich beschikbaar stelt voor
het nut van het algemeen. Maar met een
verblijfsvergunning alleen is men er niet,
men moet ook onderdak hebben. En dit
laatste is een buitengewoon moeilijke
zaak; alles zit tjok en tjokvol. Moet nu
iemand persé in een gemeente wonen,
in het belang van het algemeen, dan zal
het kunnen gebeuren, dat de burgemees
ter iemand, die niet of niet strikt nood
zakelijk is, uit zijn woning'moet zetten en
een evacuatiebevel geven. En dan is er
wéér een gezin, dat in het Oostelijk deel
een onderkomen moet zoeken. Er zijn
nu nog meerdere duizenden, die onmoge
lijk terug kunnen naar West, hoe graag
zij ook willen. Vooral de vele ouden van
dagen hunkeren er naar om hun laatste
dagen nog in eigen gebied te kunnen
verleven. Maar het zal nog lang duren,
eer er weer voor allen woonstê is?
Men begrijpt nu wel, hoe grievend het
is, als een naar eigen haard verlangende
evacué de vraag moet horen, waarom hij
eigenlijk naar Oost gekomen is en wan
neer hij weer terug gaat. Mensen, die
deze vraag durven stellen, moeten een
kijkje gaan nemen in West Zeeuws-
Vlaanderen!
Wat de evacué, de zwaar gedupeerde,
die vaak alles en alles kwijt is, nodig
heeft, is een goed begrip van de niet-
getroffenen voor de ellendige positie
van West. Als dat begrip aanwezig is,
zal alles wel in orde komen.
H.
GIFTEN VOOR HET R00DE KRUIS.
Het Roode Kruis verzoekt ons te berichten,
dat van enkele onderdeelen van het Wacht-
•bataljon mooie giften zijn binnen giekomen
voor haar Noodziekenhuizen, bijeengebracht
op hun ontspanningsavonden.
Een prachtig voorbeeld onzer vrijwilligers
Van naastenliefde en offerzin. Bravo jongens!
Wij vernamen tevens, dat een bazar te
IJzendrjke ruim 2900 voor het Roode Kruis
heeft opgebracht.
INTERLOCAAL POSTVERKEER.
Met ingang van 1 Maart 1945 wordt het
gedeelte van het bevrijd gebied waarin gewone
en aangeteekende brieven) tot 20 gram en
briefkaarten in het interlocale verkeer mogen
worden verzonden, uitgebreid met Roosendaal,
Oudenbosch, Bergen op Zoom en Omstreken.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS (B.B.C.).
HERDENKING VAN DEN ZEESLAG
IN DE JAVAZEE.
Voor de microfoon van radio-Oranje werd
Woensdagavond door den bevelhebber der
Nederlandsche zeestrjjdkrachten J. T. Furstner
het feit herdacht, dat drie jaar geleden de
Nederlandsche vloot, onder den bevelhebber
Karei Doorman, bij den strijd tegen de Japan
ners in de Javazee ten onder ging. De Neder
landsche vloot ging togn in zijn laatsten
grooten strijd in de golven van de Javazee
ten onder. Er zijn daarna echter nog vele
kleine gevechten gevolgd, gevechten naar
aanleiding waarvan door H. M. de Koningin
verschillende malen de Militaire Willemsorde
werd toegekend, en die door de Nederland
sche marine-manschappen werden geleverd
met den inzet van hun leven. Die successen
onzer marine, welke tot doel hadden het ver
minderen der scheepsruim te. van den vijand,
zijn niet door berichten tot ons volk doorge
drongen en konden daarom niet tot hun recht
komen.
Dat optreden had tot doel de tonnage van
den vijand zoodanig te verminderen, dat deze
genoodzaakt was het eene gat met het andere
te stoppen, doch de successen konden niet
worden vermeld, omdat de vijand niet behoiort
te worden ingelicht omtrent zjjn schepen, die
niet meer in de haven zullen terugkeeren.
De spreker stipte aan, de geweldige over-
