De Vrije Zeeuw
DE ELLENDE IS SCHREEUWEND
an«r?;,s;
ST,
Wie spoedig helpt, helpt dubbel
STADSNIEUWS
GROOTE MANNEN VAN NU
BONNENLIJST
Nederland toevluchtsoord der beschaving
RS
edlngen
;en
Laatste Berichten
VLISSINGEN
MIDDELBURG
wsche vlas In
groeide.
kenden we de
lier genoemde
en met die
len, op rvim
We leggen er
lat dit bedrag
an de waarde
tkerbouw-pro-
Z.-Vlaanderen
nd jaar.
r nog bij, dat
okkerjj en de
jfsonderdeelen
itale sommen
valt het niet
dat de totale
jaarl(jksche
tie in W. Z.-
md bedrag
lillende mil-
middelde op-
verschillende
:rse k'.eistre-
id na, dan is
de W. Z.-
iouw op hoo-
De paardei-
zich een we-
verwerven.
rundvee zijn,
Zeeland ge-
-orden en dus
naar elders
het kort: set
h-Vlaamsche
Per zijn.
oorlog 1914
gèwassen-op-
met rassche
Zoo geeft
chen de twee-
1923—1927 en
opbrengst-stij-
(over de ge-
n. Voor de
oeg deze sttj-
Geen won-
W. Z.-Vlaan-
angrijkste ge.
nd werd voor
zaad en poot-
teelde men
de totale op-
goedgekeur-
geheel Zee-
raan deze op-
e danken zijn,
n het kort de
opsommen:
ig, betere be.
•uidbestrijding
ligen), inten-
;ryding, beter
roed, rationee-
i betere ont-
:t jonge boe-
ndbouwonder-
enz. Het zou
ineer we over
ngen uitwei-
het, vast te
est-Zeeuwsch-
met zjjn tjjd
ijn bedrijf op
eft weten te
dan ook, dat
ieden zjjn, die
ind nog in
■lakte-eeïiheid
3eveland en
voor ons
er de oorlog
wiel
ïnderen, dank
em, nog meer
watering en
ontwikke-
ige boerenga-
:ienbaren tijd
van Neder-
behoord.
ouwconsulent
i-Vlaanderen.
IPORT"
iruari a.s.,
iststraat 7.
dres op te
wordt niet
^iststraat 5.
door George Duhamel.
ie Viele 80.
regels.
sje voor de
t. VAN DER
aven 13, 2 x
rt
an Naaister,
acisstr. 151b,
ililt
werkschoenen
m. 39, mijn
or pr. dames-
St. Janstr.
tw schoenen*
l? M. GRIJS.
(uburg,
m. 41 voor
overall, m.
■aat 50, Sou-
sohoenen, m.
(OGGE. Dijk-
schoenen, m.
schoenen, m.
DIJK, Pas-
mburg.
>enen, m. 43
en, m. 39? P-
irkt 36, Mid-
;en.tjc voor in
ide jongens-
28? P. JAN-
36, M'burg.
erenschoenei»,
m. 43? Ha-
delburg.
naaimachine*
garantie. J-
IKE. NieuW-
*U den vrede-
ange Delf*-
18 Febr. v.rn.
VISSE (Tijd*
n wollen da*
ing Heeren-
Terug bezor
69, M'burg.
George Duhamel, een der voor
aanstaande Fransche auteurs,
heeft in de Parijsche Figaro"
van 20 October 1944 het vol
gende artikel geschreven over
Nederland, dat hij het Toe
vluchtsoord der Beschaving
noemt:
,Ik schrijf over Nederland,
omdat het lot van dit land alle
volkeren van de wereld aan
gaat.
Wij Franschen, wij hebben
ons spel gespeeld. Wij hebben,
in plaats van ons voor te be
reiden op den onvermijdelijken
oorlog, niet zonder hartstocht
en terwijl wij tastend onzen
weg moesten zoeken groote er
varingen op sociaal gebied op
gedaan. Wij hebben bondge
nootschappen aangegaan en
..garanties" verstrekt, zooals
een zelfbewust land kan en
moet doen om er voor te kun
nen zorgdragen, dat het even
wicht van het vasteland ver
zekerd blijft. Wij hebben onze
beloften gestand gedaan, zij
het dan ook niet zonder vrees:
maar het werd spoedig duide
lijk, dat wij onze kracht en on
ze 'kansen hadden overschat.
Onder de slagen van den vijand
hebben wij den moed niet ver
loren; desalniettemin hebben
wij wel degelijk beseft, dat de
ze tegenslagen het gevolg
waren van onze gevoerde poli
tiek.
Maar wat is er met Neder
land geschied? Het martelaar,
schap, dat dit land heeft on
dergaan, kan in geen enkel op
zicht aan eenige „bestraffing"
worden toegeschreven. Men
zou vermoedelijk op goede
gronden kunnen zeggen, dat
Nederland er waarschijnlijk
beter aan had gedaan zich bij
het begin van het conflict aan
de zijde der geallieerde landen
te scharen. Maar wie zou in
feite een dergelijke beslissing
hebben kunnen eischen van een
klein, niet gewapend volk, dat
in beginsel neutraal was en er
als een eiland temidden der
twistende mogendheden
geen hebzuchtige ambities op
nahield? Neen, ik herhaal het:
Nederland was onschuldig.
Het sloot geen roelcelooze
overeenkomsten. Het vroeg
slechts zijn arbeid ten bate
van beschaving, wetenschap
en orde te mogen voortzetten.
Wanneer eens de volkeren
der wereld voor de rechtbank
der geschiedenis geroepen en
naar verdienste gerangschikt
zouden worden, zou het Ne
derlandsche volk in de voorste
rijen staan. Zeker, de Neder
landers hebben de voordeelen
geoogst van voorrechten, die
slechts ten dienste stonden
van hen, die zich bevrijd waan
den van alle militaire dienst
baarheid. De Nederlanders
hebben alles in het werk ge
steld zooveel mogelijk con
structieven arbeid te verrich
ten. En al moet men toegeven,
dat ZÓ' daarbij door deze uit
zonderlijke omstandigheid be
gunstigd werden, dan nog doet
dat niets af aan het feit, dat
hun werk zoo'n schitterende
bijdrage aan de beschaving is
geweest. Niet door geweld
maar door geduldige en vrede
lievende krachtsinspanning
hebben zij hun land veroverd.
En op dit land, waar voor el-
ken duimbreed gronds de strijd
met de zee, de rivieren en
moerassen gestreden moest
worden, hebben zij op verba
zingwekkende wijze, door hun
vernuft, hun goeden smaak en
hun zin voor harmonie hun ste
den gebouwd. Zij hebben in dit
groote avontuur dat het
prestige van het blanke ras in
de wereld zoozeer gesteund
heeft een verre van middelma
tige rol gespeeld. Zij hebben
groote filosofen voortgebracht
dichters, geleerden en schil
ders, die wij twintigmaal per
dag prijzen 'en die ons geleerd
hebben schoonheid in den
mensch te zien en te begrijpen.
Zij hebben de grootste sociale
vraagstukken op gelukkige
wijze weten op te lossen. Zij
hebben goeden wil, trouw en
verdraagzaamheid tot een
grondslag van hun nationale
leven gemaakt. Hun geschie
denis en bestaan waren een
prachtige rechtvaardiging voor
het menschdom.
Wat heeft Duitschland van
dit volk gemaakt, dat zoowel
ethnologisch als taalkundig
aan het Duitsche verwant is?
De geschiedenis van de afge-
loopen vijf jaar heeft op deze
vraag een droevig en depri-
meerend antwoord gegeven.
Dit kleine land, dat nooit twist
zocht met Duitschland. waar
voor het integendeel een over
tuigde bewondering koesterde,
dit land, dat zelfs geen maat
regelen had getroffen tegen de
voortdurende infiltratie van
vijfde colonnisten, dit kleine
land vol goed vertrouwen, is
met een misdadige, ja ik her
haal, onbegrijpelijke woede
door Duitschland onder den
voet geloopen.
Nederland heeft alles verlo
ren. Sedert het begin van het
vreeselijke avontuur hebben de
Duitschers zijn fraaie steden
verwoest. Zij hebben onder al
lerlei militaire voorwendselen
de nobele stad Den Haag ver-
rhinkt en gedeeltelijk afgebro
ken. Zij hebben de beste ele
menten van dit trotsche volk
weggehaald, gevangen gezet
en terechtgesteld. En later
zullen wij nog meer hooren
over de achtervolgingen der
Joden zooals bijvoorbeeld te
Amsterdam, en over tallooze
andere misdaden der Duitsche
overweldigers. Ja, Nederland
heeft alles verloren, zelfs zijn
prachtige bezittingen in Indië.
waar het zoo terecht trotsch
op was en waarvan het zoo'n
goed gebruik wist te maken.
Deze tegenslagen waren nog
niet voldoende. De strijd om
West Europa, die in alle fel
heid in de vruchtbare velden
van Frankrijk woedde, ver
plaatste zich naar het Noord
oosten en wordt nu in Neder
land uitgestreden. Hongers
nood lijkt onvermijdelijk. De
heele wereld is er door ont
roerd maar wanneer ik over
de misdaad die thans gaande
is nadenk, lijkt deze ontroering
nogal zwijgzaam en zwak.
Door Nederland te vermoor
den treft Duitschland de ge-
heele Westersehe beschaving"
(Anep-Aneta).
Eerste Jaargang - Nummer 74
Verantw. Hoofdred.: drs. H. Sinnema,
Red.-adres: Middelburg, Molenwater 69.
Adm.-adres: Vlissingen, VValstr. 58-60,
Telefoonnummer 10, na 5 uur: 89.
M'burg: Kouaansche Kaai 39, Tel. 2009.
Maandag 19 Februari 1945
X-'itgever: Jacq. de Smit, Souburg.
Advertentieprijs 30 cent per regel.
Abonnementsprijs per week 26 cent.
Per kwartaal f 3.30.
Losse nummers 5 cent.
Een Zwiiser over den toestand in Nederland
Neue Zuercher Zeitung
Voor het tijdvak van 18 t.m.
24 Februari a.s. zijn voor het
bevrijde Nederlandsche gebied
de volgende bonnen van de
bonkaarten der 3e periode
aangewezen voor het koopen
van de daarnaast vermelde
artikelen:
9A en 9B Brood, elk
4°0 gr., 9 Beschuit 100 gr.
Aardappelen; 9 Aardappelen
Da kg.
Melk: 9 Melk rts
Taptemelk: 9 Taptemelk 1 rts
l6Sr£ °f V-f^w- 9A Vleesch
Vleesch gram en 9B
vieesch r4 rts. 19 25 gr
Peulvruchten: A13 B13 C13
Reserve, 250 gr
iep;j° ..Alge™«. 250 gr.
250bSS 69 A,genie-:
Tot 3 Maart 1945:
Zout 78 Algemeen, 100 gram
Chocolade C9, D9, E9 Versns
peringen 50 gram.
'aR'5 gramr°°" 75 Algeme<=n'
°p Z"h ere tarwebl.
V15, E15 Reserve 490 gram
'1 s"aaf'Voorin!. '^)nAlgem-'
Taptemelk00''0ntfn£.
Taptemelk" ,.9
het koopen van Da üte^.,op
melk. of 1liter k^oap\?*
of 200 gram magere mellTn
der. Het publiek*M
gen nemen met hetgeen hl"
schikbaar is.
Koffie: Bon 71 Algemeen
moet vóór of op 22 Febr. a.s
bij den winkelier worden in
geleverd. De winkelier dient
deze bonnen, opgeplakt op op-
piakvellen en desgewenscht
met gebruikmaking van de
diensten van den grossier, bij
de erkende pakkers in te le
veren vóór of op 23 Febr. a.s.
Engelsehe huishoudzeep.
Bon i9 Algemeen moet vóór
of op 22 Febr. a.s. bij den
winkelier worden ingeleverd.
De winkelier dient deze bon-
grossier in te leveren, terwijl
MafnaSSleLdezc bonnen op
Maandag 26 <ebr. a.s. bij den
distributiedienst moet inleve
ren ter verkrijging van een
machtiging waarop de zeep bij
het regeeringsdepot kan wor
den betrokken. De aandacht
wordt erop gevestigd dat 2
bonnen 79 recht geven op één
heel gave staaf zeep van on
geveer 430 gram. De winke
liers mogen de staven niet snij
den, doch moeten per even
aantal bonnen een daarmede
overeenkomend aantal heele
staven afleveren.
Deze halve staaf zeep is het
rantsoen voor 4 weken, dus
voor de periode van 18 Febr.
t.m. 17 Maart 1945.
Het lichaam van de bon
kaart dient zorgvuldig te wor
den bewaard.
Belangrijk voor winkeliers
en grossiers.
Alle coupures Tarwebloem
met een vervaldatum na 18
Maart 1945 zijn geblokkeerd.
Op deze coupures mag dus
niet worden afgeleverd of ont
vangen. De detaillisten dienen
deze coupures zuinig te bewa
ren. Inlevering bij den grossier
is niet toegestaan.
Chocolade: De winkeliers en
grossiers kunnen zich voor het
artikel chocolade in den ver
volge uitsluitend bevoorraden
met nood-coupures chocolade.
Coupures Suikerwerken blijven
voorloopig geblokkeerd.
bivt is den winkelier uit
drukkelijk verboden om bon-
"fb in te nemen, indien zij
titcpi ,Tect bet betreffende ar-
der'elhk?nKn afleveren- Voor
dp si bonnen zullen door
ne?samkun°LnStX°bP:h^-ib^-
De
van 5 Februari publiceert het
volgende ooggetuigenverslag
van een uit Nederland ge
vlucht Zvitser: „Enkele dagen
geleden ben ik bij Sint Mar-
grethen over de Zwitsersche
grens gegaan, 't Was als een
wonder. Ik voelde mij als een
schipbreukeling, die door den
razenden oceaan op het red
dende strand wordt geworpen.
Een liefelijke kust, waar licht
is alsof er een feest was,
waar de mensehen vriendelijk
zijn en den vrede liefhebben,
en waar brood is, heerlijk
bruin, geurend brood.
Ik kom uit Holland. Na ver
twijfelde, bijna bovenmensche-
lijke inspanningen, kon ik het
land verlaten. Weken lang was
ik onderweg in goederentrei
nen, steeds bedreigd door aan
vallende vliegtuigen, op ver
woeste, muffige, ijskoude bun
kers. Nu zit ik thuis, veilig,
men brengt mij brood en melk.
Daar echter, in Holland, sluipt
naakte honger door de steden.
Óp de straten zakken de men-
schen van zwakte en ellende
in elkaar. Wanhopige vrouwen
werpen zich op voorbij rijden
de broodwagens, bestormen
bakkerijen en levensmiddelen
zaken; terwijl de Duitsche
machinepistolen de lucht ver
scheuren. Daar in Holland hon
geren en steiven de menschen.
Amsterdam, Den Haag, Rot
terdam en Utrecht, eens
bloeiende steden van den
grootsten weistand, waar het
beste vanzelfsprekend was
heden vreeselijke plaatsen van
afgrijselijken nood, waar de
hongerdood of de barmhar
tiger dood uit een geweerloop
dagelijks en gewoon is. Eens
stroomden melk en honing in
dit land, zooals nergens ter
wereld. Op de vette akkers,
die eens rijke vruchten droe
gen, hebben zij, die zich be
schermers noemen, de vernie
lende wateren van rivieren en
de zee geleid. De nood is groot
en groeit iederen dag en ieder
uur.
Ben ik te pathetisch Ik weet,
men houdt niet van dien toon,
en met recht niet. Geeft mij
zakelijke, ongekunstelde woor
den, die dezen onzegba-
ren nood in Holland recht la
ten wedervaren. De ellende is
schreeuwend, zij schreeuwt cn
schreeuwt, maar haar stem
klinkt als uit een doodkist. Al
leen de dooden schreeuwen
niet langer, maar hun stomme
aanklacht doordringt de ruim
te en den tijd. Als ik u dra
matisch voorkom, vergeef het
mij. Ik stond midden in dezen
hongersnood. Ik heb gehon
gerd met millioenen Neder
landsche arbeiders, burgers,
met mannen, vrouwen en kin
deren. Ook mijn ingewanden
trokken krampachtig samen
van den honger voor
mijn oogen vervaagde alles tot
een ondefinieerbaar grijs.
Door den honger. Ik zag hon
gerende rijen voor de leege,
steeds uitverkochte winkels
staan; ik stond er zelf voor
om enkele aardappelen of een
suikerbiet te bemachtigen. Een
kilo aardappelen als de
handelaar het heeft acht
honderd gram brood, met God
weet welke ingrediënten voor
een heele lange week, een beetje
zout, anders niets. Ik zag m
de grauwe uitgemergelde ge
zichten dezer mensehen, waar
in zelfs de vertwijfeling moede
geworden was. Ik zat in koude
kamers zonder licht, sinds
wanneer hebben zij daar al
geen eleetrischen stroom meer
zelfs van dagen was.
Zoodra Holland frontgebied
werd, vergaten de bezetters de
propagandaparolen van het
gelijkberechtigd Germaansch
broedervolk, dat vroeger in
tallcoze redevoeringenbro
chures, boeken, krantenarti-
len gevierd was. zonder dat de
Hollanders er in geloopen
waren. Het gelijkberechtigd
Germaansch broede; volk ver
dween. 't bleef het hongerende
Nederlandsche volk waarin men
plotseling een gevaarlijken vij
and ontdekte. Het ontbrak niet
aan verborgen en min of meer
openlijke aanklachten tegen
den bezetter, maar de Duit
schers, op het gebied van in
ternationale verdragen en af
spraken opvallend op de hoog
te als dit hun gelegen komt,
beriepen zich op de Hargsche
Conventie, volgens welke de
bezettende macht niet ver-
olicht is voor de bevolking van
een bezet land te zorgen. Hoe
dikwijls werd anders en wordt
nog dezelfde Haagsce Conven
tie a's een waardeloos papier
vod, dat als verouderd en niet
langer met den tijd in overeen
stemming zijr.de. terzijde werd
geschoven, buiten beschou
wing gelaten. De Duitschers
waren niet in staat iets posi
tiefs voor de noodlijdende Ne
derlandsche bevolking te doen.
Om in eigen behoefte te voor
zien, gingen de weermacht en
ie civiele autoriteiten tot con
fiscatie op groote schaal
over. De eigen toevoer werkte
gebrekkig; hier en daar, dus
overal waar zij konden, legden
zij de hand op de nog be
staande schaarsche winter
voorraden van de Hol'anders;
meel, brood. aardappelen,
'ruit, groente, kolen en vee. De
Duitsche soldaten drongen in
de huizen en winkels, in privé
woningen binnen en dwongen
den menschen tot de inleve
"ing van de laatste levensmid
delen, geld, kleedingstukken
on gebruiksvoorwerpen. Van
Duitsche zijde werden deze
voovers als een geste tegen
over de partisanen in hot uni
form van de weermacht en de
S.S. gestoken. Men kan zich
gemakkelijk voorstellen, dat
onder deze omstandigheden de
zwarte handel welig bloeide.
Er zijn overal in ieder land
handige zakenlieden 'onder
moreele bezwaren. De prijzen
op de zwarte markt nomen en
nemen iederen dag cijfers van
astronomische hoogte aan
(brood, 800 gram. 30, 1 kg.
aardappelen f3 tot f 4). Vele
boeren hebben aanzienlijke
voorraden verborgen en inge
graven om ze aan den greep
van de weermacht en de ci
viele autoriteiten te onttrek
ken, maar jammer genoeg, om
ze voor de zwarte markt te
ebruiken. Aan landgenooten
verkoopen deze boeren al
lang niet meer. Zij ruilen
slechts. Zij willen geen geld
doch sieraden, gouden horlo
ges, bontmantels, kleeding en
alcohol. Een flesch jenever
maakt den hardvochtigsten
boer week en toegeeflijkdes
ondanks wordt het steeds
moeilijker van de boeren, in
het hongergebied wonend, iets
te krijgen. Er ziin natuurlijk
genoeg boeren, die zelf niets
meer hebben. Op hun akkers
staat sinds jaar en dag wa
ter, dat de Duitschers door de
geopende sluizen en de door
gestoken dijken lieten binnen
stroomen. In de plattelands
nrovincies van het Noord-Oos
ten verrotten de aardapoels,
daar men geen transportmo-
Geen gas, geen brandstoffen, gelijkheden en arbeidskrachten
in vele steden nauwelijks wa-'"reeft. Het verkeer staat stil.
ter wie waagt nog te ho-3 3 arbeidskrachten werden naar
voorraden mett TT' F
gemeZ?ktD.n00dCOUpuros
Eng. biscuits: Winkeliers
kunnen zich hiervoor bevoor
raden met de van een kring
stempel voorziene coupures
gebak, welke deze week wor
den uitgereikt bij inlevering
van de bonnen 57 Algemeen.
De inspecteur voor de
distributie in de Prov.
Zeeland.
nen Waar de nood zoo groot
is hebben ethische of zelfs
aesthetische eischen slechts
het geringste recht tot mede-
spreken. ais zij zelfs dat
geringste recht nog hebben
Of ik overdrijf? Kleuren,
waarmede men deze ellende
wil uitbeelden zijn zwak, zij
kunnen nooit te schel of te
intensief zijn; de kleuren die
men vindt zijn niet sterk ge
noeg. Honger aan den eenen
kant en machinepistolen aan
den anderen, aan beide zijden
dreigende dood.
Reeds in den zomer van 1944
teekende zich de aanstaande
hongersnood af. De door de
Nederlandsche regeering in
Londen afgekondigde staking
van het Nederlandsche spoor
wegpersoneel heeft den hon
gersnood moeten bespoedigen.
Ieder transport ten gunste
van de Nederlandsche voedsel
voorziening, die reeds proble
matisch geworden was, hield
met één slag op. De Duitsche
weermacht, door den stilstand
der Nederlandsche spoorwegen
ten sterkste gehinderd, nam
alle opspoorbare voertuigen
van het Hollandsche civiel
verkeer in beslag. Niet alleen
overgebleven vrachtwa-
hoe slecht hun toestand
was niet alleen zieken-
vari J°ktersauto's, auto's
le a^b,a',en enz- niet al-
va" overgebleven binnen-
tooten ^Pen' Riinaken, sleep-
rnee, ook onannKten.
ïiiiro r nef- °ok onaanzien-
gens boeerreU^ragensSle?aer|^s
handwagens wfrden ^conf'is
'uitschland gevoerd. In de
9teden kwam het in de laat
ste maanden tot een drijf-
iacht en deportatie in grooten
omvang. Honderdduizenden Ne
derlandsche mannen tusschen
den leeftijd van 17 en 50 jaar-
werden uit hun huizen gehaaid
en kuddegewijs naar Duitsch-
'and verzonden. Anderen wer
den bij den aanleg van verde-
dingslinies in 't IJsselgebied
te werk gezet. (Wat zegt de
Haagsehe Conventie daarover
toch ook weer?) Mijn Zwit
sersche paspoort redde ml"
voor zekere deportatie en dai
nog slechts met de grootste
moeite.
Honger sluipt door de ste
den van Holland. Schoten
knallen overdag en 's nachts,
ieder uur. Roode, bruine, gele
aanplakbiljetten herhalen zich
dagelijks: „Wegens verboden
wapenbezit werd een groot
aantal Nederlanders door het
Polizeistandgericht ter dood
veroordeeld en in het open
baar terecht gesteld". Ik hoor
de de schoten, ik zag de ont
zetting in de vrouwenoogen.
Ik zag de dooden, zij bleven in
de straten liggen. Ik zag de
huizen branden, die door de
S.S. bij wijze van straf waren
aangestoken. Ik zag het opge-
iaagde onderdrukte volk onder
den onmenschelijken last bijna
in elkaar zakken. Bijna ja'
maar een geweldige kracht
houdt het staande: de grond-
diepe haat tegen zijn onder
drukkers en de hoop op ver
gelding". (Anep-Aneta
wisIlgie''w$^<L'd verrekende de
Nederlandsche regeering zich
toen zij
vrijding
kwestie
aannam, dat de be
van het land een
van enkele weken,
Bevrjjde Nederlanders beseft gij
Uw plicht?
1TETJNT HET COMITÉ DAT
DEN NOOD WIL LENIGEN.
GEDENKT DE COLLECTE
VAN A.S. DONDERDAG
Radio Moskou heeft gis
teravond medegedeeld, dat
generaal Tsjermakovsky, de
aanvoerder van het 3e' Wit-
Russische leger, in Oost-Prui
sen, tengevolge van bekomen
verwondingen is overleden. Hij
werd op 36-jarigen leeftijd be
last mei het opperbevel van
een lege; korps en was de
jongste Sovjet-generaal.
Ten N.O. van Bromberg
is de Poolsche stad Graadenz
door de Russen geheel omsin
geld. Bij Sehneidemühl is op
nieuw een Duitsche troepen
macht, ditmaal 2000 man
sterk, vernietigd.
Het 2e Britsche leger is
gistermiddag bij Goch tot den
aanval overgegaan, zeggen de
Duitschers. Dit bericht werd
van geallieerde zijde nog niet
bevestigd. Intusschen wordt
er reeds gevochten in de bui
tenwijken van Goch.
Maarschalk Montgomery
heeft een boodschap gericht
tot de troepen in den sector
bij Nijmegen en daarin o.a. ge
zegd: „Wij hebben den vijand
nu, waar wij hem hebben
willen. De aanval op Duitsch
land moet nu van twee rich
tingen te gelijk komen".
Het Nederlandsche dorp
Afferden (bij Boxmeer)
werd gisteren bevrijd.
Mannheim en Berlijn zijn
gisteravond door Mosquito's
gebombardeerd. Overdag heeft
Wezel gisteren weer'een-lucht
aanval te verduren gehad. Van
Italië uit heeft de geallieerde
luchtmacht gisteren 2100
vluchten ondernomen. Doe
len in Noord-Italië. de Bren-
nerpas en Linz werden gebom
bardeerd.
Admiraal Nimitz meldt
uit het Verre Oosten, dat
Amerika rnsche troepen ge
land zijn op Iwoiima. In Ma
nilla weden de 7000 patiënten
van het ziekenhuis, waarop
de Japanners zich genesteld
hadden, bevrijd. De baai van
Manilla is thans geopend voor
Amerikaansche oorlogssche
pen. (B.B.C. en H.N.)
AFSTEMPELING
PERSOONSBEWIJZEN.
Het gemeentebestuur deelt
mede, dat op de publicatie be
treffende de verplichte afstem
peling van persoonsbewijzen
enkele straten niet werden
vermeld. De bewoners van de
ze straten moeten morgen,
Dinsdag, op het Gemeentehuis
aan de Houtkade verschijnen
met hun persoonsbewijzen.
VAKGROEP KRUIDENIERS
OPGERICHT.
J.l. Donderdagmiddag werd
hier in een goed bezochte ver
gadering de Vakgroep van
Kruideniers opgericht.
De wnd. voorzitter, de heer
A. J. de Buck, wees in zijn
openingswoord op het doelma
tige van een goede samenwer
king. Niet in afbraak, maar in
opbouw dient onze kracht ge
zocht te worden, in het be
lang van het algemeen en van
de kruideniers in het bijzonder.
Hij wekte een ieder op zijn
volle medewerking daartoe te
verleenen.
Het bestuur werd samenge
steld uit 5 leden, n.l. de Tiee-
ren A. J. de Buck, voorz.; J.
Blankenburg, secr.; A. Volmer,
penn.; Gelion en Aarnoutse.
Besproken werden de huidi
ge distributiemaatregelen en
tot een verplichte sluiting op
een bepaalden middag.
ZEEUWSCHE VOLKS
UNIVERSITEIT.
In verband met de bijzonder
groote belangstelling voor de
eerste lezing van bovenge
noemde Universiteit op Dins
dag 20 Februari a.s., zal deze
niet in den Schouwburg doch
in de Concert- en Gehoorzaal
te Middelburg worden gehou
den. Men zie de advertentie in
dit nummer.
PRESIDENT ROOSEVELT.
Franklin Delano Roosevelt,
voor de vierde periode door het
Amerikaansche volk gekozen
als preqjdent van de Vereenig
de Staten, is voor de geheele
wereld*Tiet symbool van den
geest en de geestkracht van
Noord Amerika. Hij is het ge
heel van de democratie-in-
wording. Op hem vestigt zich
de hoop op een beter leven in
een gelukkiger en verstandiger
wereld.
Er zijn menschen die hem
hooger dan Wilson plaatsen
en hem vergelijken met Wa
shington en Lincoln. Zulke ver
gelijkingen zijn dom en zij wor
den alleen gemaakt door dien-
gene, die den gang der historie
niet ziet, laat staan begrijpt.
Over de grootheid van een man
in het kader der wereldgeschie
denis kan slechts de tijd, en
nimmer de tijdgenoot oordee-
len. Mannen die honderd jaar
geleden reuzen watvn, zijn ver
dwenen in het stof van een
eeuw. Anderen, die vijftig jaar
geleden onbekend, lachwekkend
of verguisd waren, zijn als reu
zen aan den einder der histo
rie opgerezen. Niettemin lijkt
nu, voor den tijdgenoot, de
kans groot dat Roosevelt zijn
naam en plaats in de boeken
der menschheid zal behouden:
hij leidde zijn volk door de cri
sis der wedergeboorte en
bracht het op het platform der
verantwoordelijken. De verant
woordelijken voor de aangele
genheden van een kleinere,
meei' dan ooit samen-hangende
wereld.
Franklin Delano Roosevelt
is een gecompliceerde figuur.
Wellicht zijn schoonste kant is
die zijner warme, breede men.
schelijkheid, met alle hebbelijk
heden van een „gevvoneiT'
man. De Noord-Amerikaan
sche opvatting van democratie
laat niet toe dat het hoofd
van den staat ergens in een
ijle, blauw-grijze verte tveft.
Het Koningschap schiep die
ijdelheid wel, al zijn ook daar
afstanden: van den Godmensch
Jirchito tot Denemarkens op
de Raadliusplatsen winkelen-
den Christiaan. En wat de die
tatuur in dit opzicht aan tragi-
lachwekkends voortbrengt, be
hoeft geen verduidelijking.
Roosevelt is een „gewoon'
mensch. Wij kennen zijn lan
ge sigarettenpijp en zelfs de
groenteboer op den hoek weet
dat het nondje van het Witte
Huis Falla heet. Roosevelt
houdt van roereieren. Roose
velt ontbijt op bed. Roosevelt
zit aan zijn schrijftafel vol met
allerlei portretten en groote-
menschen-speelgoedjes in zijn
hemdsmouwen te praten met
de journalisten. Hij kon Drew
Feaison, den pottekijker van
de „Washington Merry-go-
Round" Amerika's onbe-
scheidenste „column" onge
zouten voor een pathologischen
leugenaar uitmaken, zonder
dat Amerika dit ook maar een
oogenblik beneden de presiden.
tieele waardigheid achtte te
zijn. De wereld kijkt dikwijls
door de muren van het Witte
Huis. Zij weet dat „Eleanor"
meer reist dan huishoudt, doch
dat ..Ann" de dochter, er een
en ander te vertellen heeft.
De wereld zit aan bij de maal
tijden die F.D.R. geeft, zij het
aan zijn Inner Circle van Har
ry tot Semmy te Rose, of aan
de Hollywoodsche legenden-
van-vleesch-en-bloed, aan Am
bassadeurs of Staatshoofden.
Dit is een der Amerikaansche
aspecten van het verwarde en
verwarrende staatkundige en
sociale complex „democratie",
doch ook van de figuur Roo
sevelt, de meest vereerde en
meest verguisde man van
Noord-Amerika, een van de
levendigste, knapste, natuur
lijkste en meest idealistische
staatshoofden ter wereld.
Hij was het eenige kind van
rijke ouders. Hij werd tot zijn
veertiende jaar onderwezen
door privé-onderwijzers. En
hij, evenals zijn vrouw, die een
vei-familielid van hem is, stamt
af van een man: Claes Mar-
tenszen (die zich, naar zijn
Nederlandsche geboortedorp,
Roosevelt ging noemen) die
een voorvader is van zeven
Amerikaansche presidenten
Madison, van Buren, Taylor,
Grant, Taft, Theodore en
Franklin Roosevelt. Een para
doxaal lijkende oorzaak van
F.D.R.'s uitbundige energie is
het feit zijner invaliditeit: daar
hij de volledige contöle over
zijn beenspieren mist, verspilt
hij minder kracht dan een niet
invalide mensch. Eens vroeg
op een persconferentie een on
beschaamde journaliste aan
Mevrouw Roosevelt: „denkt U
dat de invaliditeit van Uv man
zijn brein aantast?" Het ant
woord luidde: „ik ben daar ze
ker van, zijn brein is altijd be
zig met het lot van andere in
validen". Dat brein heeft vele
andere eigenschappenhet
heeft zich geoefend in het ne
men van moeilijke beslissingen
om daarna het onderwerp ge
heel los te laten en zich met
alle kracht en belangstelling
aan iets anders te wijden. Roo
sevelt is, mede door zijn invali
diteit die hem verhinderde aan
sport te doen, een zeer belezen
man, die bovendien 'n man van
goeden letterkundigen smaak is,
(en als dessert detective--
verhalen snoept). Interesseert
het U te weten dat 's presi
denten werkdag om half acht
's morgens begint (kranten op
bed), dat hij om half negen be
gint te dicteeren en om tien
uur achter zijn schrijftafel zit?
Dat hij noenmaalt achter die
zelfde schrijftafel, (roereieren,
geroosterd brood, melk, sinaas
appelsap). Iederen dag een
half uur zwemmen. Een of twee
maal in de week films. Om
half twaalf een half uurtje met
zijn postzegelverzameling. Even
na middernacht naar bed.
Natuurlijk is Roosevelt geen
volmaakt mensch. Natuurlijk
is hij niet zoo foutloos als zijn
vrienden hem zien en evenmin
zoo uitzonderlijk-onpleizierig
als zijn vijanden hem schiKe-
ren. Maar hij is een genie. Hij
is een staatsman van uitzon
derlijk formaat. En niemand
ontkent zijn persoonlijke char
me, zijn voortreffelijke familie
vaderschap, zijn werkzaamheid
en kwieke klaarheid van geest.
Wie wil treden in zijn werk
zou diepgaande beschouwingen
moeten geven over alle proble
men van het reusachtige Ame
rika: de sociale en sociologi
sche, de politieke en de econo
mische, de buitenlandsche en
de financieele, de industrieele,
de militaire en de agronomi-
sche.
Zulke beschouwingen liggen
verre buiten het kader van de
ze korte schets van een man^
die door de wereld gezien
wordt als een man van de wei.
nigen in wiens handen en brein
de richtingbepaling van de
komende wereld is. Onlangs
zeide deze man: „wij zijn be
zig te trachten den vrede te
waarborgen niet voor immer,
doch tenminste voor zoo lan£
als de jongsten van onxe gene
ratie nog leven".
Deze woorden zijn geen ge
makkelijke gemeenplaats. Maar
het zijn die van een practischen
man, die ook idealist is.
Op Franklin Delano Roose
velt heeft een groot gedeelte
van de menschheid zijn ver
trouwen gesteld voor een we
reld waarin het beter is te le
ven dan in de huidige.
Hij is een man van de toe
komst.
Een van de heel weinigen.
(Anep-Aneta
VREDESHYMNE.
Wanneer toch zal komen de
vrede,
De vrede, zoo smachtend
verwacht
Wanneer toch zal dagen de
morgen
En vlieden de donkere nacht?
Wanneer toch zal niemand
meer vallen,
Verbloeden in gruwzamen
strijd
Wanneer toch zal enden het
lijden
En zwijgen het bitter verwijt?
Wanneer toch zal luide
weergalmen
Het plechtige klokkengeklank,
Als hymne van vrijheid en
vrede
Verbeidend Gods glorie en
dank?
Wanneer toch zal 't „Vrede
OD 3,3<rdG"
Uit menschen en Engelen-
mond
De trouwe Gods eeuwiglijk
loven
Op heil'gen, onwrikbaren
grond
O, God, Gij hoogste Majesteit,
Die liefd' en vrede zelve zijt,
Aanschouw deez' aard vol
lijden,
Wil van Uw hoogen hemel
troon,
Door Christus Uwen lieven
Zoon
Ons weer na leed verblijden.
Doe alle volkeren te saam
Belijden Uwen heil'gen Naam,
En op Uw wegen treden.
Dan breken recht en waarheid
baan,
Dan zal de Vrede bloeien
gaan
Tot in all' Eeuwigheden.
H. DEN ENGELSMAN.
Middelburg.
Op veler verzoek verleenden
wij gaarne een plaats aan bo-
venrtaande pennevrucht van
een onzer abonné's. Red.
WAT WEET UW FAMILIE
VAN U?
Nu de postverbindingen met
Nederland boven de groote ri
vieren al zulk een geruimen
tijd verbroken zijn, vragen ve
en in Tiet bevrijde gebied zich
met een angstig hart af, hoe
het met hun verwanten en be
kenden die nog onder den be
letter leven, zal zijn.
Het is niet te veel veronder
steld als we meenen, dat een
zelfde belangstelling bij onze
'andgenooten in de verdruk
king heerscht. Zij hebben toch
wel allen, door middel van in
iet geheim ontvangen radiobe
richten, door mededeelingen ir
Ie ondergrondsche pers er
'oor de uitgebreide mondelin
re nieuwsverspreiding, de ver-
ïalen over den strijd in hei
luiden des lands gehoord of
'elezen. Ook bij hen moet
laarom wel de vraag leven.
Hoe zouden mijn familieleden
het maken? Zijn ze nog in le
ven, hebben ze goed en have
verloren? Wonen ze nog In
hun eig;en huls? En deze on
zekerheid moet hun spanning
en lijden stellig nog vergroo-
ten.
Wist U, dat er een middel
bestaat, om hen uit de onze
kerheid te helpen?
Radio „Herrijzend Neder
land" heeft er, in samenwer
king met de H.A.R.K., een
middel op gevonden. Ieder, die
zulks wenscht, kan verzoeken
een bepaalde gramofoonplaat
te draaien, waarbij dan de
naam en het adres van den
verzoeker zullen worden om
geroepen. In bezet gebied zijn
er nog communicatiemiddelen
genoeg, om deze aankondiging,
het bewijs van leven en wel
stand, door te geven.
U behoeft niet meer te doen
dan U in Middelburg te wen
den tot het Comité Zeeuwsche
Hulp Boven de Rivieren, dat in
samenwerking met de H.A.R.
K. in Zeeland deze actie orga
niseert. Tegen een minimum-
bijdrage van een rijksdaalder
wordt Uw verzoek aan „Her
rijzend Nederland" doorgege
ven. De opbrengst strekt tot
steun aan het bezette gebied.
Voelt U voor dit denkbeeld?
Het adres van het Comité
is: Segeerstraat 8, Middelburg.
De omroep gaf aan deze uit
zending den naam: U kiest
wij spelen.... tot hulp van ve
len
DE MAAN.
gaat hedennacht onder om 0.48
uur en komt morgen op om
10.59 uur.
Daarna ondergang om ^04
uur.
Volle maan: 27 Febr. a.s.
De nazi-gouwleider van
O.-Pruisen, Erich Koch, was
sedert 3 weken spoorloos ver
dwenen. Plotseling dook zijn
naam weer op onder een pers
artikel uit Mecklenburg!
(B.B.C.)
