DeVri je Zeeuw De evacuatie van Walcheren onder de loupe Seh^ OMSCHAKELEN1 toekeert U, want het ko- ninkrgtt der hemelen ia naoj gekomen!" Meer dan vier jaren van vreemde overheerscMng heb ben heel wat in de war ge bracht in ons leven, niet net nunst m ons innerlijk leven. V»ij konden nu eenmaal mee rechtop uo Vv ehrmacht trot seer en; zoo kwamen wij tot Uj- denjk verzet, tot liegen en be driegen. Hoe minder wij ge hoorzaamden, hoe beter het was. En laten wij nu maar eerlijk zijn; het was met altijd aneen om de Dmtsehcrs te uenadee- len, üat wy tot minder mooie practijken onze toevrucht namen; we zochten op die manier en zonder al te veei gewttensoezwaren ons eigen voordeel. Maar nu zijn we weer vrije burgers van het Koninkrijk dhr Nederlanden, en al is de normale band tusschen regee ring en voik nog niet genee, hersteld, wij weten allen dat onze houding nu een andere moet zijn, de houding van menschen, die zich tot eerlijke gehoorzaamheid aan hun overheid verplicht voelen en die zich hun verantwoordelijk heid jegens elkander bewust zijn. Hoeveel moeite het kost ons nu om ta schakelen voelen wij allen wel, en ook onze samen leving, die nog maar met hor ten en stooten op gang begint te raken, toont er duidelijk de sporen van. Het is moeilijk, en toch: het moet, widen wij den naam van goede Nederlanders waard zijn! Maar denk U nu eens even in, dat we onder vreemde overheersching geboren en ge togen waren, en niet alleen wij, maar veie geslachten vooi ons. Wat zou er dan een raren draai in ons denken en doen gekomen zijn, en wat zou het dan zwaar vallen om de goe de houding terug te vinden. Toch is dat met ons allen het geval. Want wij zijn niet ai- leen burgers van het Ko ninkrijk der Nederlanden, die een tijdlang onder vreemde overheersching gezucht heb ben; we zijn ook en m de eer ste plaats burgers van Gods eeuwig Koninkrijk, die geraakt zijn onder den invloed van vreemde, tegen-goddelijke machten van eigenwilligheid en zelfzucht, van opstandig-* heid en wantrouwen tegenover God, van liefdeloosheid tegen over onzen naaste. En het on geluk is, dat we bijna verge ten zijn, dat deze toestand niet de normale is, we weten bijna niet beter of het hoort zoo, dat wij baas zijn in deze we reld. Of beter gezegd: wij ver beelden ons baas te zijn, maar in feite heerscht de b<x>ze, ai is hjj wel zoo slim om ons de illusie te laten, dat wij het doen. v Maar dat God onze Koning is, dat wij bestemd zijn te le ven onder Zijn heerschappij, bestemd zijn om Zijn wil te volbrengen, dat is voor velen een feit, waar zij nauwelijks ernstig rekening mee houlien in hun leven. En het zijn niet eens alleen de ongeloovigen, die dat doen. Vele Christenen of moeten wij zeggen: wij allen, die Christus belijden? leven zoo, dat hun levenshou ding hun geloof vierkant te genspreekt. Als wij werkelijk gelooven in Gods macht, ook in deze wereld, als wil ervan overtuigd zjjn, dat het Zijn be doeling is, dat wij hier naar Zijn wil leven, waarom zijn wij dan zoo benauwd om dat ook werkelijk te doen, om ernst te maken met Zijn gebod? Ik weet wel, dat wij uit ons I zeiven zwak zijn de machl van den booze heeft ons inner Eerste Jaargang - Nummer 45 verantw. Uooidred.: Irs. H. Sinnema, tieu.-adres: Middelbuig, Molenwater 69 Adm.-adres: Vlissingen, Wa.str. 58-60, '.liddeiburg: Gerechtshof, Kamer 7. Zaterdag 13 Januari 1945 Uitgever: Jaoq. de Smit. Advertentieprijs SO cent per regel. Abonnementsprijs per week 36 cent. uosse nummers 5 cent. GEVALLEN PRO EN CONTRA. Op de binnenzee, die Wal cheren heet en waaruit over bevolkte dorpskernen en ge- isoleerde hoeven als eilanden opsteken, treft men toestan den aan, die min of meer ver bluffend zijn. Er zijn dorpen', die met vloed geheel onderloo- pen, Ritthem bijv., dat nu onbeschermd aan de open zee ligt, en Meliskerke. De talrijke bewoners van de eenverdie- pingshuisjes hokken geduren de de uren van hoogen water stand bij elkaar op soms wan kele vlierinkjes om daarna, tij dens eb, het vochtige beneden huis weer te betrekken. Van sommige gemeenten moeten de bewoners urenlang roeien of op een vlot boomen om een dokter te bereiken. De dichtst- bijwonende arts voor Gapinge is die van Serooskerke, die voor Mariekerke woont in Zoutelande. En hoeveel menschen wonen constant boven het water! On gelooflijk was de leefwijze van dat vrouwtje in Oostkapelle met haar vijf kleine kinderen, in wier huisje het water een meter hoog stond. Op een vlierinkje, te zwak om er de meubels op te plaatsen, had ze de bedjes van de kindeven uit gespreid. Maandenlang leefden de kleinen daar in vocht en halve duisternis, tot het dag licht ze eindelijk als bloedeloo- ze schimmetjes terugzag. De moeder zelf stond, toen men haar kwam zeggen, dat ze moest evacueeren, in haar ka mertje tot de heupen in het ijskoude water te koken. Het fornuis was op steencn tot bo ven 't water gezet... Niettemin smeekte ze om niet weg te moeten; het was allemaal niet zoo erg en het water stond niet eens zoo héél erg hoog. Het is duidelijk dat in deze en ook in heel wat minder erge gevallen evacuatie nood zakelijk is. Op de tochten die we mee maakten, hoorden we echter ook klachten van evacués in spe, die honderden meters van het water af woonden, van boeren, die hun vee zonder of met te weinig verzorging moesten achterlaten, van dorpsbewoners, die, druk bezig I-aat anderen het niet doen. »oe het zelf. Meldt TJ als OORLOGSVRIJWILLIGER Aanmelden: Gortstraat 88. Middelburg. lijk leven grondig in de war gebracht; en ik weet ook wel, dat het moeilijk is en soms gevaarlijk om Gods goe den wil te volbrengen, om lief te hebben en te dienen in ne derigheid en zelfverloochening Immers de strijd tusschen Gods Rijk en de machten der duister nis is nog niet volstreden en wij leven nog vlak achter het front. Maar wij gelooven im mers, dat Christus de beslis sende overwinning behaala heeft. Wij gelooven, dat God macht heeft nieuwe menschen van ons te maken, die leven uit Zijn kracht; dat Hij macht heeft de Zijnen te bewaren wanneer zij door het volbren gen van Zijn wil in moeilijkhe den komen. Wij gelooven in Gods heer schappij. Maar dan geldt ook voor ons het parool: omscha kelen Bekeert U! Leeft als bur gers van Gods eeuwig Ko ninkrijk! Het is moeilijk, en toch: het moet, willen wij der naam van Christenen waard zijn! A. H. A. BAKKER. om den oogst van de verdron ken boerderijen te halen, plot seling met evacuatie bedreigd werden. Het is rechtvaardig ook deze klachten een plaats in te ruimen. We vermelden het geval van een veehouder in Biggekerke, die de 44 koei en, die hem waren toever trouwd, zonder verzorging moest achterlaten en die zelfs niet a staat werd gesteld ze voor zijn vertrek te melken. Is het wonder, dat dezen Wal- cherschen boer de tranen over de wangen liepen, toen hij werd weggevoerd Volledig heidshalve voegen we hieraan toe, dat de zaak in Middel burg is onderzocht en dat de man kon terugkeeren. In deze gevallen is het ons niet dui delijk waarom evacuatie noo- dig was. De vraag ligt dan ook voor de hand, -vat men met deze evacuatie uiteindelijk wil be reiken. De evacuatie-commis saris voor Walcheren gaf ens dit antwoord: „Het is de be doeling, dat er zooveel men sehen in een dorp achterblij ven, dat de huisvesting noch sociale, noch hygiënische be zwaren met zich meebrengt en dat we hen, in geval van een epidemie, met de middelen die ons dan nog ten dienste staan, zeer snel en ineens kunnen evacueeren". Hij voegde er aan toe: „Bij deze evacuatie zal een gedeelte van de land bouwers achterblijven cm het graan te dorschen en te ver voeren en 't vee te verzorgen tot het wordt weggevoerd. Daarna zal voor hen een na- evacuatie plaats vinden". Om vast te kunnen stellen welke en hoeveel inwoners zullEn evacueeren, hebben be sprekingen plaats tusschen het Militair Gezag eenerzijds en den burgemeester, arts en eestelijken van het dorp an derzijds, waarna de lijst door den burgemeester en een eva cuatie-commissie wordt opge steld. Behalve bezwaren van prac- tischen aard, zijn er nog an dere. Godsdienstige bijvoor beeld. De bewoners van Ma riekerke zetten hun betoog zelfs kracht bij door aanhaling van Bijbelteksten. Maar het allergrootste bezwaar wordt listig onder kleinere verborgen en zelden te berde gebracht. En dat grootste bezwaar is het stuk spek, dat op zolder hangt en dat niet kan mee- evacueeren. De arme evacués zullen nu van anderen afhan kelijk zijn en „af'ankelijk'ied val glad nie mêe", geeft een openhartige boerin toe. Het vervoer. Mariekerke zal dan evacu eeren. Dat heeft heel wat voe ten in de aarde gehad. Einde lijk is het zoover. En dit is nu het mooie, dat na alle woor den die gevallen zijn en terwijl de boeren hun gezinnen en wagonladingen bagage op vlotjes naar de plaats van af tocht moeten brengen, zij allen daar te bestemder ure gereed staan. Een bewijs voor de flinkheid, na alle bezwaren, aan den kant der bevolking en den tact van de zijde der or ganisatoren. Zelf woonden we de evacua tie bij van een deel van Se rooskerke, de streek rondom het hof „Ter Linde" en Zoute lande. Letterlijk iedereen had zijn bezwaren, maar zoodra de de tanden op elkaar en gingen. Het vervoer is in handen van de Engelschen en ge schiedt voor de dorpen boven de lijn WestkapelleSeroos kerke, met. ducks, groote am- phibie-wagens, voor de andere plaatsen gebruikt men motor- sleepen. Hiermee worden de passagiers én de vlugge baga ge (handbagage, beddegoed en voor twee dagen voedsel) overgebracht. pe langzame bagage wordt in het dorp ver zameld en den evacué's ach terna gestuurd. Al het moge lijke is gedaan om gesjouw met bagage en lange wandel tochten te voorkomen. De rei zigers behoeven, uitgezonderd het stuk over de sluizen van Veere, niet te loopen. Er zijn ook brancard-gevallen, die afzonderlijk worden behandeld. Een en ander brengt wel moeilijkheden mee. Alles moét over het water gaan, het ma teriaal Is beperkt en heeft heel veel te lijden, mijnenvel den maken omwegen noodza kelijk en bij sterken wind is de vaart met een sleep in 't geheel niet mogelijk. Alte- maal factoren diq ook bij de toewijding, waarmee gewerkt wordt, de organisatie in de war kunnen sturen. Niettemin valt het te be treuren, dat de evacué's van Serooskerke na drie weken nog hun bedden niet hebben en dat die van Zoutelande te vergeefs naar hun kleeren uit zien. Een werkelijk gebrek aan organisatie ondervond een tachtigtal evacué's van Koude- kerke, die toestemming had den zich in Vlissingen te ves tigen, maar die, daar in deze stad niemand iets van hun komst scheen af te weten, voorloopig maar in een ka zerne werden opgeborgen, of anderen, die eveneens met de toezegging dat ze naar Vlis singen zouden gaan, zich naar Zuid-Beveland getransporteerd zagen. Hopenlijk zijn dit uit zonderingen. Wel zou het aan genaam voor de menschen zijn, wanneer hun van tevoren werd meegedeeld waar ze heen zullen gaan. Ze hebben dan een reden te minder zich te voelen „als het vee, dat her- en derwaarts gedreven wordt". De Ambachtsschool. Huiverig en moe, vaak veel meer meesleepend dan men redelijkerwijze „handbagage" mag noemen, betreden de rei zigers eindelijk de registratie zaal van het veelbesproken cvacuatie-centrum in Middel burg. Werkelijk vlug worden ze hier geregistreerd en se cuur gecontroleerd. Wie met plannen tot onderduiken rond- .oopt, wordt het hier niet ge makkelijk gemaakt. Een ge waardeerd meubel in deze •uimte is de groote warme kachel. Van hier gaat het naar de eetzaal. Allen schikken zich aan de lange tafels en lorden warm eten worden langedragen, soms is er nog hee en later brood met koffie. ->e verkleumde evacué's ko men zichtbaar op verhaal Kleine kinderen leggen hun 'randies om hét warme bord en de oudjes leven op bij de komst van een kopje gloeiende thee. Een boer leunt breed en welgedaan na den maaltijd achteruit en overziet de ver gadering. Deze gratis zorg vooi den inwendigen mensch wordt altijd zeer gewaardeerd. Vaak wordt gevraagd: „Hoe veel ben ik u schuldig?" en ,iet komt nog al eens voor, dat als tegenprestatie de eva cué's van hun brood en vet meedeelen aan het bedienende personeel. Na een niet te diepgaand doktersonderzoek wordt de avond doorgebracht in de eon- versatiezaal. Den volgenden morgen is 't om 7 uur reveille en de reis wordt uiterlijk om 9.30 uur per truck naar de plaats van bestemming voort gezet. Maar... er schijnt iets bij zonders te zijn met deze Am bachtsschool. Eenerzijds heerscht er. groote tevreden heid en ziet men glunderende gezichten, anderzijds zijn er heel wat, die door het voort durend heen en weer sturen van de registratie- naar de eetzaal en van daar naar den dokter, dan terug naar de eetzaal en vervolgens naar de conversatiftsaal, danig uit hun humeur raken, te meer begrij pelijk daar de menschen moe zijn en voortdurend met hun bagage zeulen. Een practische bergplaats voor de handbaga ge is, voorzoover we weten, niet aanwezig. Wat werkelijk soms kant noch wal raakt is de wijze van bevelen, dat eigenlijk ver zoeken moet zijn. De organi satie in dit evacuatie-centrum is perfect, maar er wordt o.i. niet genoeg rekening gehouden met de eigenwaarde van de evacué's. Wie hier gevoelig voor is, en dat zijn er natuur lijk heel velen, spreekt o.m. van een „gevangenis", die be waakt wordt en waar men niet uit mag, wat inderdaad zoo is. Ook op het punt van de slaapgelegenheid is het en thousiasme niet onverdeeld. Weliswaar zijn er enkele zalen met kribben en stroozakken (zonder kussens), maar het grootste deel van de vermoei de reizigers moet uitrusten in zalen, waar de slaap-accomoda- tie bestaat uit niets dan den vloer met een laag stroo erop, die, naar men zegt, niet of zelden verver3cht wordt. On der hen zijn moeders met heel jonge babies, ouden en zeer ouden van dagen, menschen met hart- en andere kwalen. Voor al deze evacué's is de slaapgelegenheid onvoldoende en niet zeer menschwaardig. De evacuatie van Walche ren, die in het geheel plm. 10.000 personen zal omvatten (n.l. 8000 van de dorpen en 2000 van de steden), is reeds voor een groot gedeelte vol bracht. Een deel der bevol king wordt nog per trein af gevoerd. Getracht zal worden de al te groote isolatie van de over blijvende bewoners der dorpen eenigszins op te heffen. Een begin hiertoe is het be schikbaar stellen van een ra diotoestel met accu aan ieder dorp, waar geen electrieiteit is, opdat men daar althans eenig contact met de buiten wereld zal hebben. HOOG WATER TE VLISSINGEN. Zondag 14 Januari 2.00 en 14.22 uur, resp. 1.87 en 1.91 m N.A.P. Maandag 15 Jan. 2.38 en 15.00 uur, resp, 1.91 en 1.95 M. -j- N.A.P. Dinsdag 16 Jan. 3.15 en* 15.36 uur, resp. 1 91 en 2.00 M. 4- N.A.P. NACHTDIENST APOTHEKERS VLISSINGEN Met Ingang van hedenavond 5 uur tot volgende week Za terdag wordt de nachtdienst voor apothekers te Vlissingen vervuld door de fa. Ockcn- burg, Badhuisstrat. 41/2 jaar gesard. Nu kunt go toeslaan als Oorlogsvrijwilliger bii het Hde Bat:! ion van het 14de Regiment Infanterie. Aanmelden: Gort straat 38, Middelburg.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1945 | | pagina 1