DeVri je Zeeuw
DeVri je Zeeuw
Eerste Jaargang - Nummer 45
Zaterdag 13 Januari 1945
De evacuatie van Walcheren onder de loupe
Minister van den Tempel
over den opbouw van Nederland
Eerste Jaargang - Nummer 42
Woensdag 10 Januari 1945
Gea lieerde aanvallen
op Duitsche bruggenhoofden in Nederland
De Regeering en haar samenstelling
OMSCHAKELEN!
bekeert U, want het Ico-
ninkrgk der hemelen is
naoj gekomen!"
Meer dan vier jaren van
vreemde overiieeracriing heb
ben heel wat in ae war fee
.bracht in ons leven, niet net
I minst in ons innerlijk leven.
\v ij konden nu eenmaal mei
reentop ae Vvehrmacht trot-
seeien; zoo kwamen wij tot lij
delijk verzet, tot liegen en be
driegen. Hoe minder wij ge
hoorzaamden, hoe beter het
was.
En laten wij nu maar eerlijk
zijn: het was met altijd aiieen
om de Duitschers te benadee-
len, liat wy tot minder mooie
practijiten onze toeviuciu
namen; we zochten op die
manier en zonder al te veei
gewttensoezwarea ons eigen
voordeel.
Maar nu zijn we weer vrije
burgers van het Koninkrijx
der Nederlanden, en al is de
normale band tusschen regee
ring en volk nog niet genee,
hersteld, wij weten allen dat
verantw. Ilooldred.: drs. H. Sinnema,
•ieu.-adres: Middelburg, Molenwater 00
Adm.-adres: Vlissingen, VVa.str. 58-60,
.lirtdclburg: Gerechtshof, Kamer 7.
Uitgever: Jacq. de Smit.
Advertentieprijs 30 cent per regel.
Abonnementsprijs per week 36 cent.
oosse nummers 5 cent.
GEVALLEN PRO EN
CONTRA.
Op de binnenzee, die Wal
cheren heet en waaruit over
bevolkte dorpskernen en ge-
isoleerde hoeven als eilanden
opsteken, treft men toestan
den aan, die min of meer ver
bluffend zijn. Er zijn dorpen,
die met vloed geheel onderloo-
f en, Ritthem bijv., dat nu
onbeschermd aan de_ open zee
om den oogst van de verdron
ken boerderijen te halen, plot
seling met evacuatie bedreigd
werden. Het is rechtvaardig
ook deze klachten een plaats
in te ruimen. We vermelden
het geval van een veehouder
in Biggekerke, die de 44 koei
en, die hem waren toever
trouwd, zonder verzorging
moest achterlaten en die zelfs
niet u staat werd gesteld ze
mensehen zagen, dat hun geen
andere keuze bleef, zetten ze
de tanden op elkaar en gingen.
Het vervoer is in handen
van de Engelschen en ge
schiedt voor de dorpen boven
de lijn WestkapelleSeroos-
kerke, met. ducks, groote am-
phibie-wagens, voor de andere
plaatsen gebruikt men motor-
sleepen. Hiermee worden de
passagiers én de vlugge baga
ge (handbagage, beddegoed en
voor twee dagen voedsel)
over p-ehra«bt O» lqncryrinip
Vaak wordt gevraagd: „Hoe
veel ben ik u schuldig?" en
•iet komt nog ai eens voor,
dat als tegenprestatie de eva-
cué's van hun brood en vet
meedeelen aan het bedienende
personeel.
Na een niet te diepgaand
doktersonderzoek wordt de
avond doorgebracht in de con
versatiezaal. Den volgenden
morgen is 't om 7 uur reveille
en de reis wordt uiterlijk om
9.30 uur per truck naar de
plaats van bestemming voort
gezet.
Maar... er schijnt iets bij
zonders te zijn met deze Am
bachtsschool. Eenerzijds
heerscht er. groote tevreden
heid en ziet men glunderende
gezichten, anderzijds zijn er
heel wat, die door het voort
durend heen en weer sturen
van de registratie- naar de
eetzaal en van daar naar den
dokter dan terag naar de
et zaal en vervolgens naar de
:onversati9zaal, danig uit hun
humeur raken, te meer begrij
pelijk daar de menschen moe
zijn en voortdurend met hun
bagage zeulen.' Ecu nractische
In een" interview voor den
zender Herrijzend Nederland
heeft de Minister van Sociale
Zakpn, dr. J. van den Tempel,
voor het eerst na de bevrijding
in Nederland vertoevend, ver
klaard, dat hetgeen hy in Wal
cheren, Nijmegen cn andere
plaatsen had gezien, slechts
een klein voorbeeld was van
wat ons te wachten staat als
geheel Nederland zal zyn be
vrijd.
Het weder bewoonbaar ma
ken en de wederopbouw van
het land vereischen een groot-
scheepsch nationaal plan. De
Minister zeide: „Ik vertrouw
dat, wanneer men er zich in
geallieerde kringen volledig re
kenschap van geeft hoe ernstig
het land heeft geleden en dat
het land alleen met uiterste
krachtsinspanning in staat zal
zijn eeu bescheiden deel te her-
w,nnen van de vroegere wel
vaart, de geallieerden bereid
zullen zyn op redelijke wijze
dringende hulp te verleenen.
De Minister heeft het ar
beidsprobleem bestudeerd. Een
coördinatie-commissie is inge
steld om arbeidskwesties te be
handelen. Deskundigen uit be-
vrijd gebied en vertegenwoor
digers van het Departement
van Sociale Zaken en van het
Militair Gezag maken deel uit
van deze commissie, die reeds
onder voorzitterschap van den
Minister is bijeengekomen. Als
eerste resultaat werd een
voorloopige -wachtgeldregeling
ontworpen, welke ten doel
heelt, dat de arbeiders in
dienst van hun werkgevers blij
ven zelfs indien er geen werk
is. Gehuwde arbeiders zullen
80 van hun loon ontvangen,
ongehuwde iets minder De re-
gcering betaalt 70 van dit
bedrag en na 3 maanden zelfs
80 jo. De bedoeling is werk-
£uv®F..,en werknemer in deze
moeilijke tijden samen te hou
den.
De Minister zette uiteen dat
dit geen vorm van steunverlee-
mng is en dat het inschakelen
van w.erkloosheidsdiensten van
vporbijgaanden flard is. De
coördinatie-commissie heeft
ook eên regeling getroffen
waardoor de arbeiders loon
ontvangen indien het onmoge
lijk is te werken als gevolg
van de vorst._
De commissie werkte ook
mede aan de wijziging van het
Koninklijk Besluit, waarbij het
verbod tot het beëindigen van
de arbeidsovereenkomst thans
wederkeerig wordt. Reeds is
aan werkgevers verboden thans
arbeiders te ontslaan, terwijl
net aan dezen verboden is ont
slag te nemen zonder goedkeu
ring van de directeuren van de
gewestelijke arbeidsbeurzen.
Er bestaat thans een stop op
loonen en prijzen, doch het is
noodig om de loonen aan de
huidige omstandigheden te la
ten aanpassen. Een nieuw Koï
ninklijk Besluit staat loonsver-
hooging toe. Het is duidelijk
dat de oplossing van deze pro
blemen nau,w contact vereischt
in het industrieele leven. De
Minister zeide, dat hij wel be
greep dat de situatie nog niet
rijp is voor een definitieve be
slissing met betrekking tot het
wederopbouwen van de organi
saties van werkgevers en werk
nemers.
Er bestaat nog geen bepaal
de meening aangaande den
vorm van deze organisaties, in
het bijzonder omtrent het punt
tot het scheppen van meer
eenheid. Deze omstandigheden
hebben den Minister geleid tot
de installatie van de contact
commissie. Deze commissie zal
bestaan uit 5 werkgevers en 5
werknemers, wier reputatie
waarborgt dat deze mannen
aanvaard zullen worden als
ware vertegenwoordigers van
het Industrieele leven in be
vrijd Nederland.
De Minister heeft ook het
vraagstuk bestudeerd van het
scheppen van werkgelegenheid.
5000 man zijn reeds te werk
gesteld bij ontginningswerk in
Brabant en voorbereidingen
voor soortgelijken arbeid wor
den in Limburg getroffen. Een
aantal van deze mannen zjjn
in de geteisterde streken te
werk gesteld. Hier is zooveel
te doen dat dit werk een na
tionale organisatie noodig
«naakt. „Zelfs na den terug
keer van honderden en duizen
den gedeporteerden naar be
vrijd Nederland, zal het noodig
blijken van allen beschikbaren
arbeid gebruik te maken jn
verband met het recruteeren
van strijdkrachten voor de be
vrijding van Nederlandsch-In-
dië," zeide de Minister.
Dientengevolge zijn reeds
maatregelen genomen voor het
oeferen van.een groot aantal,
arbeiders. De Minister heeft de
basis geschapen voor de vor
ming van een advies-commis-
si. uit medische deskundigen,
vertegenwoordigers van het
Militair Gezag en van zijn de
partement. Er zijn dringende
vraagstukken mét betrekking
tot de openbare gezondheid en
de medische behandeling van
de gedeporteerden, die uit
Duitschland terugkeeren.
(Anep-Aneta).
Verantw. Hoofdrcd.: drs. H. Sinnema
Keu.-adres: Middelburg, Molenwater 69
Adm.-adres: Vlissingen, VVa.str. 58-60
Middelburg: Gerechtshof, Kamer 7.
Gitgever: Jaeq. de Smit.
Advertentieprijs SO cent per regel.
Abonnementsprijs per week 36 cent.
uosso nummers 5 cent.
hebben de volledige contrólc
over alle passen, welke uit de
Vogezen naar de vlakte van
den Elzas leiden. Ten Noorden
van Straatsburg maakten de
Duitschers, van hun bruggen
hoofd uit, Zondag eenige vor
deringen, waarbij zij de plaats
Drüsenheim binnendrongen.
Thans wordt dit bruggenhoofd
echter door de Amerikanen
steeds meer samengedrongen.
Gisteren werden hier 200
krijgsgevangenen gemaakt. 25
km. ten Z. van Straatsburg
drongen de Duitschers door
de Fransche voorposten heen
en rukten eenige km. op. Zij
veroverden hierbij enkele dor
pen, maar konden daarna door
de Fransche troepen tot staan
worden gebracht.
700 Amerikaansche bom
menwerpers hebben de Duit
sche verbindingswegen achter
het front gebombardeerd.Voor-
al Frankfurt werd zwaar ge
troffen. De Duitsche lucht
macht bood geen tegenstand.
In den nacht van Zondag op
Maandag deden 800 zware En-
gelsche bommenwerpers, behal
ve den peeds gemefden dubbe
len aanval op München, aan
vallen op Hannover, Neuren
berg en Hanau. Er werden
hevige gevechten met nacht-
jagers geleverd.
RUST IN DEN ELZAS.
Het vijandelijke bruggen
hoofd over de Maas ten N.
van Venlo is door Poolsche
troepen onschadelijk ge
maakt. Ook ten N. van Bre
da, bij Gecrtruidenberg, had
den de Duitschers een klein
bruggenhoofd gevormd.'Ook
hierop hebben de Polen een
aanval ingezet.
Onder ijzige koude en hef
tige sneeuwstormen zijn de
troepen van het le Ameri
kaansche en het 2e Britsche
leger gisteren op de N. flank
van den Duitachen saillant in
de Ardennen weer enkele km.
opgerukt. Zij beheerschen nu
den weg van Laroche naar St.
Vith over een afstand van 25
km. De geallieerde troepen
zijn neg 3 km. van Laroche
verwijderd. Verder naar het
O. hebben zij den linkeroever
van de Salm bijna geheel in
handen. In dit gebied werd
een belangrijk hooggelegen ter
rein veroverd.
Aan de spits van den sail
lant werden de Duitsche troe
pen ten Z. van Marche 2 km.
door dé Engelschen terugge
slagen. Ten W. van Bastogne
maakten de Amerikanen vor
deringen tot 5 km. De Duit
schers werden hier uit een
kleinen saillant verdreven. Ten
O. van Bastogne hebben gen.
Pattons troepen het terrein,
dat zij hier eenige dagen ge
leden hadden verloren, weer
geheel heroverd. De Duitsche
druk in dezen sector is eenigs-
zins afgenomen. In Noord-
Luxemburg besgpikten de ge
allieerden den Z. oever van de
Wiltz.
In den N. Elzas i3 de toe
stand stabiel. Sinds Zaterdag
hebben de Duitschers geen
groote aanvallen meer order-
nomen. Ten Z. van Bitsch
maakten troepen van het 7e
Amerikaansche leger eenige
vorderingen. De Amerikanen
Van Italië uit vielen bom
menwerpers gisteren de Duit
sche bevoorradingsdoelen in
Oostenrijk aan. O.a. werd Linz
gebombardeerd.
Luchtmaarschalk Cunning
ham heeft het opperbevel ge
kregen over de Amerikaan
sche en Britsche tactische
luchtmacht, die tegen de N.
flank van den Duitschen sail
lant in de Ardennen opereert.
In een van de Noorschs fjor
den, bij Stavanger, hebben
Britsche Beaufightsrs Duitsche
schepen met raketten en ka
nonvuur aangevallen. Twee
schepen w rden in brand ge
bombardeerd.
Slecht weer ln Italië,
In Italië Is de geallieerde
opmarsch ten N. van Raven
na als gevolg van de sneeuw,
mist en nachtvorst, bijna ge
heel tot stilstand gekomen. In
gevechten welke vier dagen
duurden, hebben de Canadee-
zen ongeveer 160 km2 van
het terrein tusschen Ravenna
en het meer van Comacchio
van vijanden gezuiverd.
Duitsche onïzettingstroe-
pen in den rug bedreigd.
De Duitschers zetten hun
pogingen om het garnizoen
van Boedapest te ontzetten,
voort. Ze zijn tot 30 km. van
de stad genaderd. Het brand-
gunt van den strijd ligt by
isztergom, waar de Duitschers
in een smallen sector hevige
tankaanvaiien deden. Alls aan
vallen werden echter algesla
gen, waarby de Duitschers
zware verliezen leden. Giste
ren verloren zij 90 tanks. Se
dert 2 Jan. werden reeds 500
tanks buiten gevecht gesteld
en 10.000 Duitschers gedood.
Op den N. oever van den
Donau maakten Malinowskl's
troepen weer vorderingen in
de richting van Komorn. Ze
zyn nog slechts 11 km. van
dit belangrijke spoorwegknoop
punt verwijderd en bevinden
zich 30 km. achter de Duit
sche troepen, die Boedapest
trachten te ontzetten. Ze vor
men voor deze troepen een
ernstige bedreiging in den rug.
In twee dagen tyds werden
in dit gebied ruim 3000 ge
vangenen gemaakt.
In Boedapest hebben de Rus
sen weer 130 huizenblokken
veroverd. Roemeensehe troe
pen bezetten het hoofdpost
kantoor. Kleine Duitsche af-
deellngen probeerden van Pest
uit het stadsgedeelte Boeda
binnen te dringen om van
daaruit door de Russische li
nies heen te breken en zicll
byj de ontzetting3troepen te
voegen. Deze pogingen mis
lukten echter. Sinds het be
gin van de gevechten in Boe
dapest hebben de Duitsche
troepen hier minstens 50.000
man aan dooden, gewonden en
gevangenen verloren.
Mr. H. W. Vermaas schrijft
ons:
In een vorig artikel moch
ten wij dankbaar vermelden
dat wij thans een regeering
hebben, wier bedoelingen wr
mogen vertrouwen .en wier
goeden wil wy niet in twijfel
behoeven te trekken.
Toch is er een punt, waarin
wij zouden wenschen dat de
regeering zich herzag.
Wij zijn overtuigde voor
standers van 'n regeering met
een vertegenwoordigend stel
sel en indien dit door de om
standigheden slechts gedeelte
lijk mogelijk is, wenschen wij
toch het beschikbare deel te
ontvangen.
Naar onze meening behoo-
ren de bevrijde gebieden zoo
veel mogelijk bij te dragen tot
en mede te werken in de taak
der regeering en. wij hebben
gezien, dat men de medewer
king der bevrijde Nederlan
ders wel inriep bij de plaatse
lijke besturen, in eenige mate
ook bij de provinciale bestu
ren, doch niet in de centrale
regeering.
Wanneer men let op de po
litieke richting der bevolking
van de thans bevrij'de Zuide
lijke provinciën, dan treft ons
wel de eenzijdige samenstel
ling der regeering, die daarin
aan het belangrijke en invloed*
rijke Roomsch-Katholiek"
volksdeel geheel voorbijging
en in mindere mate ook aan
de Protestantsche rechterzijde.
Immers de eenige Roomsch-
Katholieke minister, dien het
kabinet telt, is nimmer op den
voorgrond getreden als drager
van een staatkundig^ overtui
ging. Wij meenen, dat een der
huidige titularissen zich noemt
een vertegenwoordiger der on-
dergrondsche beweging, doch
deze credietbrief mist in onze
Nieuwe Amerikaansche
landingen.
De Amerikanen hebben nieu
we landingen gedaan op de
Noordkust van het eiland Min-
doro. Zij bezetten de plaats
Palouan tegenover de kust van
Luzon. De Japanners blijven
nog steeds melding maken van
Amerikaansche scheepsconcen-
traties rond Luzon. Volgens
hun berichten zou er in de
baai van Lingayen een divisie
Amerikaansche troepen geland
zijn. Deze berichten' zijn door
de geallieerden nog niet be
vestigd. -
In Birma hebben'' Indische
troepen van het 14e Britsche
leger de stad Shwebo, op 80
km. afstand van Mandalay,
bezet. (B.B.C.)
oogen voldoende waarde. De
ondergrondsche b.eweging be
stond immers uit personen van
zeer verschillende politieke
overtuiging, die in haar sa
menwerkten, doch daarmede
f eenszins hun politieke inzich-
en hebben willen prijsgeven.
In onzen strijd tegen den
vijand zijn wij één, doch juist
nu een gedeelte van ons land
bevrijd is, komen ook andere
vraagstukken onze aandacht
vragen, waarin het geenszins
onverschillig is, door welke
staatkundige overtuiging de
voorgestelde maatregelen wor
den beheerscht.
In andere vacatures in het
kabinet werd den laatsten
tijd soms voorzien door het
benoemen van mannen, wier
bekwaamheid wij niet in twij
fel trekken, doch die geen uit
gesproken staatkundige rich
ting voorstaan. Wij meenen,
dat het vaderland meer voor
deel van hun bekwaamheid
zou hebben in duurzamer hoo-
ge ambtelijke betrekkingen,
dan in hun huidige ministers-
functie, waarin zij geroepen
zuilen worden leiding te ge
ven aan het staatkundige le
ven, waarin zij zich nimmer
hebben bewogen.
In volgende artikelen hopen
wij. aan de hand van verschil
lende onderdeelen der regee-
ringstaak, het onWenscheïijke
van de eenzijdige samenstel
ling der regeering aan te too-
nen.
Reeds nu echter willen wij
stellen, dat het gewenscht is
de bevrijde gebieden mede te
roepen tot uitoefening der re-
geeringstaak, waardoor het
gevaar van vervreemding tus
schen regeering en natie, dat
lang niet denkbeeldig is, naar
onze meening zeker beperkt
zal worden.
NEDEULANDSCHE
SABOTEURS.
Op 12 December jl. heeft
een Nederlandsehe krijgsraad
3 Nederlanders, die in x>pdra"ht
van de Duitschers door de ge
allieerde linies waren heenge
broken om in het bevrijde ge
bied sabotage te plegen en
te spionneeren, ter dood ver
oordeeld. Twee anderen kre
gen 15 ja.ar gevangenisstraf.
De Duitschers van wien - zij
hun opdrachten hadden ont
vangen, hadden hun verteld
dat ze' door de geallieerden
als krijgsgevangenen zouden
worden behandeld, ook indien
ze in buraerkleeding werkten.
Ze toonden zich zeer veront
waardigd toen ze bemerkten
dat ze door hun vrienden be
drogen waren, (B.B.C.)
