DeVri je Zeeuw
DeVri je Zeeuw
De evacuatie van Walcheren onder de loupe
De volkshuishouding van het
bevrijde gebied
Zeeiands wedervaren in 1944
De Waarheid
ewijzen van
;oond bij het
;n geliefden
ïuwdbroeder
ARTSEN,
hartelijken
Ier naam,
LARTSEN—
iUURVELD.
Middelburg.
;n wij onzen
in allen, die
en van me
tare verlies
Dochter
JA,
igen hebben
wij moesten
[Ier naam,
KKEBOOM.
sland,
CELAAR,
Middelburg,
uur te Goes,
il, Dinsdag
van half 11
at
kelaarstraat
an de klas-
ongenoemde
nsdag 9 Ja-
half 10, ver-
torie van de
ïgang naast
3E STUREN.
BERDEN
«E LLOYD
r het geven
plegen van
iig mogelijk
Agent der
F. P. HOE-
Middelburg
en het biljet
verstrekken
n het Gem.
delburg, nog
worden ver-
te leveren
ORT, Span-
et ontvingen
ian het Mil.
geven, kun-
n'gsbiljet af-
ide van het
ook recht-
overgemaakt
njbneking on
et Gem. Mil.
isterdamsche
'g-
OMSCHAKELEN 1
„Bekeert U, want het ko
ninkrijk der hemelen is
naoj gekomen!"
Meer dan vier jaren van
:eem„e ovtrheersuung heb-
jn heel wat in de war ge
racht in ons leven, niet net
unst in ons innerlijk leven,
'ij konden nu eenmaal mei
icntop uo Yvehnnacht trot-
:eien; zoo kwamen wij tot lij-
nijk verzet, tot liegen en be-
negen. Hoe minder wij ge-
lorzaamden, hoe beter het
■as.
En laten wij nu maar eerlijk
ijn; het was niet altijd aiieen
i de Duitschers te nenadee-
„u, uat wy tot minder mooie
►ractijkeu onze toeviuciu
men; We zochten op die
_anier en zonder al te veei
[ewitensoezwaren ons eigen
tordeel.
Maar nu zijn we weer vrije
irgers van het Koninkrijk
Nederlanden, en al is de
iormaie band tusschen regee
ing en volk nog met genee.
lersteld, wij weten allen dat
Eerste Jaargang - Nummer 45
verantw. Uooidred.: drs. tl. Sinnema,
itcu.adres: Middelburg, Molenwater 69
Adm.-adres: Vlissingen, VVa.str. 58-60,
liddelburg: Gerechtshof, Kamer 7.
Zaterdag 13 Januari 1945
Gitgever: Jaoq. de Smit.
Advertentieprijs SO cent per regel.
Abonnementsprijs per week 36 cent,
ikisse nummers 5 cent.
GEVALLEN PRO EN
CONTRA.
Op de binnenzee, die Wal
cheren heet en waaruit over
bevolkte dorpskernen en ge-
isoleerde hoeven als eilanden
opsteken, treft men toestan
den aan, die min of meer ver
bluffend zijn. Er zijn dorpen,
die met vloed geheel onderloo-
pen, Ritthem bijv., dat nu
onbeschermd aan de open zee
om den oogst van de verdron
ken boerderijen te halen, plot
seling met evacuatie bedreigd
werden. Het is rechtvaardig
ook deze klachten een plaats
in te ruimen. We vermelden
het geval van een veehouder
in Biggekerke, die de 44 koei
en, die hem waren toever
trouwd, zonder verzorging
moest achterlaten en die zelfs
niet u staat werd gesteld ze
1 --1-
menschen zagen, dat hun geen
andere keuze bleef, zetten ze
de tanden op elkaar en gingen.
Het vervoer is in handen
van de Engelschen en ge
schiedt voor de dorpen boven
de lijn WestkapelleSeroos-
kerke, met. ducks, groote am-
phibie-wagens, voor de andere
plaatsen gebruikt men motor-
sleepen. Hiermee worden de
passagiers én de vlugge baga
ge (handbagage, beddegoed en
voor twee dagen voedsel)
nverirebMi r>» la.nezame
Vaak wordt gevraagd: „Hoe
veel ben ik u schuldig?" en
.iet komt nog al eens voor,
dat als tegenprestatie de eva-
cué's van hun brood en vet
meedeelen aan het bedienende
personeel.
Na een niet te diepgaand
doktersonderzoek wordt de
avond doorgebracht in tie con
versatiezaal. Den volgenden
morgen is 't om 7 uur reveille
en de reis wordt uiterlijk cm
9.30 uur per truck naar de
plaats van bestemming voort
gezet.
Maar... er schijnt iets bij
zonders te zijn met deze Am
bachtsschool. Eenerzijds
heerscht er. groote tevreden
heid en ziet men glunderende
gezichten, anderzijds zijn er
heel wat, die door het voort
durend heen en weer sturen
van de registratie- naar de
eetzaal en van daar naar den
dokter, dan terug naar de
etzaal en vervolgens naar de
onversatiSzaal, danig uit hun
humeur raken, te meer begrij
pelijk daar de menschen moe
zijn en voortdurend met hun
bagage zeulen.' Een. nractiscbe
.'Tijdelijke verzorging door een
B Centraal College.
Na het vertrek van den be
zetter was het economisch
leven in het bevrijde gebied
steile gedesorganiseerd en voor
een groo: deel lam gelegd. Dit
gebied al. vporheen slechts
een deel van een grooter eco
nomisch geheel, organisch en
organisatorisch verbonden met
de= Noordelijke provincies van
ons land, werd hiervan plotse
ling, zonder eenige voorberei
ding of overgang, afgesneden
en verloor daardoor het con
tact met de organen en de
instanties, van waaruit gedu
rende de bezetting sterk cen
traal het economisch leven
werd geleid. Deze uiterst pré
caire situatie werd verscherpt-
door den hopeloozen toestand,
waarin liet geplunderde, ver
woeste, platgebrande en van
alle communicatie- en trans
portmiddelen verstoken gebied
-achterbleef. Het was levens
noodzakelijk voor het naakte
bestaan vaij het bevrijde volks
deel, dat zoo snel mogelijk het
economisch léven werd georga
niseerd en op gang gebracht;
dat alle krachten en alle mid
delen, die nog hoewel ver
snipperd en uiterst gering
te vinden waren, op zeer kor
ten termijn werden gemobili
seerd, gecentraliseerd en op de
meest effectieve wijze werden
ingezet.
Het Militair Gezag begreep
de noodzaak hiervan en riep
in het leven een centraal or
gaan met uitgebreide bevoegd
heden, dat volkomen auto
noom op zy'n terrein, de
volkshuishouding, kan hande
len.
Zoo werd bij Verordening
van 15 November 1944 dooi
den Chef van den Staf van
het M(ilitair) G(ezag) een tij
delijk „College van algemeene
Commissarissen voor Land
bouw, Handel en Nijverheid"
Ingesteld, „belast met de zorg
voor de volkshuishouding ,.i
het geheele grondgebied van
het Rijk in Europa, voor zoo
ver dit in bijzonderen staat
van beleg verkeert of komt te
verkeeren" (art. 1).
Intusschen 'zijn reeds de
Commissarissen benoemd en is
het College ingesteld en ge-i
organiseerd.
Tot voorzatter is benoemd
prof, dr. J. e. de Qusy.
In bovengenoemd College
hebben voorts zitting de hee-
ren drs. J. H. Gispen en mr.
B. J. M. van Spaendonck, spe
ciaal belast met de aangele
genheden -op het gebied van
l-andel en Nijverheid en ir. A.
H. Boerma met de aangelegen
heden op het gebied van Land
bouw en Voedselvoorziening.
Op het gebied van Handel en
Nijverheid is door het College
een organisatie in het leven
geroepen, die volkomen paral
lel loopt met die van het De
partement van Handel, Nyver-
heid en Scheepvaart, waarin
de bestaande afdeelingen van
het Departement alle hun
plaats hebben, terwijl voor de
uitvoering van de taak op het
gebied van Handel en Nijver
heid een aantal Tijdelijke
Rijksbureau^ zijn ingesteld
(zooals bijv. het Tijd. Rijks
bureau voor kolen, Tijd. Rijks
bureau Voor Texiel, Tyd. Rijks
bureau voor ijzer en staal
enz.).
Het College is van tijdelij-
ken -rd en is uitsluitend be
doeld om in den huidigen
noodtoestand het gestagneerde
economische leven op gang te
brengen en te houden, waarbij
het in geen enkel opzicht wil
vooruitloopen op de straks'
door de regeering, na haar
terugkeer in Den Haag, te
volgen economische politiek.
Tenslotte zij er op gewezen,
dat het College de eenige be-
voégde instantie is om op eco
nomisch terrein aanwijzingen
te even en ieder wordt der
halve aangemaand om het Col
lege zoo veel mogelijk steun
en medewerking te verleenen.
INENTING TEGEN TYPHUS.
De Burgemeester van Vlis
singen, in overleg met en on
der instemming van alle in
deze gemeente gevestigde art
sen, dringt er bij de bevolking
ten sterkste op aan, zich te
laten inenten of hei-inenten te
gen typhus; de kinderen be
neden 3 jaar moeten worden
uitgezonderd.
De gelegenheid voor het in
enten wordt opengesteld in het
perceel Waaigat No. 31 voor
degenen wier geslachtsnaam
begint met een der letters A,
B, C en D op Maandag 15
Januari a.s., voor degenen wier
geslachtsnaam begint met een
der letters E, F, G, H, I en J
op Dinsdag 16 Januari a.s.,
voor degenen wier geslachts
naam begint met een der let
ters K, L, M, N en O op
i Woensdag 17 Januari a.s., voor
degenen wier geslachtsnaam
begint met een der 'letters P,
Q. It en S op Donderdag 18
Januari a.s. en voor degenen
wier geslachtsnaam begint met
een der letters T', U, V, W, X,
IJ en Z op Vrijdag 19 Januari
a.s., telkenmale van des voor-
middags 9.3011 uur en des
namiddags van 3.30i uur.
Eerste Jaargang - Nummer 41
Verantw, Hoofdred.: drs. H. Sinnema,
Reu.-adrcs: Middelburg, Molenwater 69.
Adm.-adres: Vlissingen, Waistr. 58-60,
Middelburg: Gerechtshof, Kamer 7.
Dinsdag 9 Januari 1945
Litgever: Jaoq. de Smit.
Advertentieprijs 30 cent per regel.
Abonnementsprijs per week 36 cent.
-osse nummers 5 cent.
(Slot).
Omstreeks 15 Juli geraakte
de gemeentelijke bergplaats
van gevorderde radiotoestellen
tè Colijnsplaat „per ongeluk"
in brand. De oorspronkelijke
eigenaars zagen hun apparaten
in vlammen opgaan, maar de
Moffen hadden er ook niets
meer aan! In dienzelfden tijd
opereerden er op Walcheren
magnetenverzamelaars, jonge
lui met durf, die uit het me
chanisme van Wehrmachts-
auto's de magneten verwijder
den, waardoor die wagens aan
onbeweeglijkheid gingen lijden.
Eind Juli. werd er een voor
Zeeland stout stukje uitge
haald. Op het distributiekan
toor te Oostburg pleegden on
bekenden een geslaagden Over
val en sleepten daarbij 36.000
bonkaarten voor levensmidde
len in de wacht. De Duitschers
hielden dagenlang razzia's,
maar in het duikerskamp
maakte men zich vroolijk!
Op 5 Aug. werd de spoorbrug
bij Vlake door een luchtaanval
vernield. Het Duitsche vervoer
was hierdoor danig ontwricht
Mei? ingang van 15 Augustus
begonnen1 de Duitschers op
groote schaal particuliere 'fiet
sen te vorderen. Op den duur
was geen karretje voor hen
meer veilig. De Duitschers op
Walcheren hadden er, naar hun
zeggen, 2000 noodig. Maar öe
meeste fietsers waren hun te
slim af.
De rooverijen dér nazi's be
paalden zich niet alleen tot
roerende goederen, want zelfs
de boomen moesten het ontgel
den. Eind Mei waren de heeren
begonnen een groot deel van
Zeelands boomenrijkdom op
ruwe wijze te laten uitdunnen,
Wegens „staatsgevaarliikheid"
zijn er 2 Augustus op Walche
ren 40 zakenmenschen uitge
wezen, waarvan 8 te Vlissin
gen.
Dinsdag 5 September deden
in Zeeland de dolste geruchten
de ronde. De Duitschers sche
nen ar meer geloof aan te
hechten dan de bevolking, dia
oen regelrechten intocht van
de Geallieerden verwachtte.
Het Duitsche moreel zakte als
een pudding in elkaar. Nazi's
en N.S.B.-ers, officieren en
manschappen liepen van hun
post. En ieder waande de
komst der Geallieerden aan
staande! Kranten verschenen
er niet meer, behalve na ver
loop van een paar dagen, toen
de Duitsche commandant van
Vlissingen een soldatenkrantje
liet drukken om den geest van
zijn wanordelijke troepen te
verbeteren en de terugtrekken
de nazi-hoiden uit Zeeuwsch-
Vlaanderen wat op te lappen.
Maar de P..A.M. zorgde voor
tegengif! Meermalen per week
kwam een enkel vliegtuig dui
zenden krantjes met Gealli
eerd oorlogsnieuws in het
Duitsch boven Walcheren uit
strooien. Bij burgers zoowel
als bjj Moffen ging de inhoud
er als koek in. Van half tot
eind September is Walcheren
startplaats geweest voor de
V-l. Dat heeft heel wat An-
glo-Amerikaansche bomaanval
len teweeg gebracht.
Breskens beleefde 15 Sep
tember een zwarten dag. De
Geallieerde luchtmacht nam
Duitsche troepenconcentraties,
die daar door gebrek aan ver
voer over de Schelde waren
opeengehoopt, zoodanig onder
vuur, dat Breskens voor een
groot deel werd verwoest. 121
burgers vonden den dood en
80 werden er gewond. Maar
aan de terugtrekkende Duit
schers werden enorme verlie
zen toegebracht en het over
zetten van troepen werd hier
schier onmogelijk gemaakt. Op
11 „ept. was trouwens het
personeel van den Prov. boot-
dienst reeds ondergedoken.
Den volgenden dag werden er
op de Westerschelde 28 Duit
sche vaartuigen beschadigd of
tot zinken gebracht door lucht
aanvallen. 2S Sept. had Seyss
Inquart nog den moed, in ge-
zelsdhap van stafofficieren een
bezoek aan Walcheren te
brengen. Dat zal wel zijn laat
ste uitstapje naar Zeeland ge
weest zijn! Den volgenden dag
legden de Duitschers beslag
op de geheele Arnemuidsche
visschersvloot. Intusschen wer
den Sloedam en Kreekrakdam
door de R.A.F. geregeld onder
vuur genomen. De terugtrek
kende Duitschers hadden het
zwaar te verduren. In de der
de week van September werT
den Hulst, Axel en Terneuzen
bevrijd. Nu lagen de Zuidelijke
overgangen naar Walcheren
en Zuid-Beveland open. Maar
het zou nog heel wat kracht
kosten voor onze bondgenoo-
ten tot de beslissende bevrij
dingsactie konden overgaan
Ook bij de grens van Zeeland
en Brabant moest wekenlang
hevig worden gevochten.
Noodzakelijk voor de bevrij
ding, maar niettemin rampza
lig voor het eiland Walcheren,
waren de Britsche luchtaan
vallen op de zeeweringen, 3 en
17 October op den zeedijk van'
Westkapelle, 7 October op de
dijken ten W. en ten O. van
Vlissingen. De Duitsche stel
lingen werden daardoor voor
het meerendeel ontredderd,
maar ook de burgerbevolking
had veel- verliezen te betreu
ren en leed enorme schade aan
have en goed. Miinzer dfeed
nog een poging, de ingezete
nen tot net opwerpen van
nooddijken rondom de Duit
sche posities te dwingen, maar
deze. nazi-potentaat faalde
'"aarin volkomen. Helaas viel
de 23-jarige Jacs. Franckè op
9 Oct. nog aan de Duitsche
dwingelandij ten offer. We
gens weigering om aan de dij
ken te werken werd hij te
Middelburg gefusilleerd. Zijn
nagedachtenis dient bij ons in
eere te blijven.
N.S.B.-burgemeesters en an
dere verraders zijn ir. de twee
de helft, van October als rat
ten, die het zinkende schip
verlaten, per bóót naar Hol
land vertrokken. 22 October
werd Breskens door de Cana-
deezen bereikt. 24 Oct. volgde
Groede en 25 Oct. Port Fre-
derik Hendrik bij Breskens.
Den volgenden dag zijn de Ca-
nadeesche troepen op Zuid-
Beveland geland. Zij vormden
e'en bruggenhoofd bij Hoede-
kenskerke. Na het forceeren
van Woensdrecht rukten er te
vens Geallieerde troepen over
den Kreekrakdam op. 28 Oct.
z:in deze het kanaal bij Hans-
weert overgestoken om con
tact te maken met het brug-
g nhoofd ten Z.W. daarvan.
Denzelfden dag werd Bergen
op Zoom bevrijd. 29 Oct. werd
Nieuwvliet van Duitschers ge
zuiverd, terwijl op dezen Zon
dag ook de stad Goes, zonder
veel gevechtshandelingen, haar
vrijheid herwon. Inmiddels
werden de Duitsche geschuts-
opstellingen op Walcheren stuk
voor stuk uit de lucht gebom
bardeerd en van den overkant
met granaten beschoten. Op
28 Oct. voerde dé R.A.F. een
hevigen luchtaanval uit op
Duitsche doelen van Vlissin
gen tot Domburg toe. Tevens
kwamen er raketvurende Ty
phoons in actie, een operatie,
die den volgenden dag werd
herhaald. Op 30 Oct. was ge
heel Zuid-Beveland bevrijd. Re-
tranchement werd den volgen
den dag gezuiverd.
1 Nov. geschiedde, na een
hevige beschieting, die een dag
later werd herhaald, de eer
ste landing van Geallieerde
troepen te Vlissingen. Drie da
gen werd er om deze vesting
gevochten. Intusschen voerden
onze bondgenooten ook een
landing uit bij Westkapelle,
wat hun, helaas,, veel verlie
zen kostte. Op 4 Nov. was
Vlissingen definitief bevry'd en
verdreven de Geallieerden den
vrjand uit Souburg. Twee da
gen later was ook Middelburg
van Duitschers gezuiverd. Op
7 November richtte jhr. de
Casembroot, waarn. Commis
saris der Koningin in Zeeland,
een prolamatie tot de bevol
king, waarin hij deze aan
spoorde, vooral het water te
bestrijden. 8 November werd
Vrouwepolder door de Gealli
eerden bezet. Hiermee was
Walcheren practisch geheel
bevrijd. Tijdens den aanval op
Vlissingen werd ook Noord-
Beveland zonder veel moeite
aan den vijand ontrukt. Op
Walcheren hebben zich meer
dan 8900 Duitschers overgege
ven. Tenslotte werden Tholen
en St. Philipsland bevrjjd. Mo
ge de tijd spoedig aanbreken,
dat ook Schouwen en Duive-
land, het laatste Zeeuwsche
eiland, dat nog onder den be
zetter zucht, deel zal hebben
aan de herwonnen vrijheid.
Vanzelfsprekend geldt deze
wensch ook de andere nog be
zette deelen van ons vaderland.
Vermelding verdient tenslot
te nog het bezoek van de mi
nisters Gerbrandy, Burger en
Van den Broek aan Middel
burg en Vlissingen op 27 Nov.
Zeeland heeft de bevrijding
du :r betaald, maar het is be
zig te herrijzen. Vol hoop en
wei klust gaan we 1945 in.
D. M.
Er wordt tegenwoordig ge*
poogd, ook de christelijke
werknemers voor het commu
nisme tp winnen onder de leus
van waarheid.
Een christen weet echter
wel, dat het met de waarheid
anders staat dan „De Waar
heid" het voorstelt.
Er is Eén op aarde geweest
die kon zeggen: Ik ben de weg,
de waarheid en het leven. Dat
was Jezus, waarachtig God en
waarachtig rechtvaardig
mensch.
Toen Jezus de aarde ging
verlaten, heeft Hij den Vader
gebeden, of Deze Zijn volgelin
gen in de waarheid wilde hei
ligen, waarop Hy liet volgen:
Uw Woord is de waarheid.
Een christen gelooft in Je
zus als de waarheid, en in den
Bijbel als het boek der waar-,
heid.
Jezus stayt met Zijn Woord
nög op deze aarde; Hij staat
midden'in de wereld. En nie
mand kan hem negeeren. Men
moet öf oog en hart, met ver
langen naar de waarheid, tot
Hem keeren, öf ze van hem
afwenden.
Zoo bestaat er een tegenstel
ling in de menschenwereld, die
absoluut is, omdat Jezus be
slag wil leggen op heel ons
leven, niets uitgezonderd.
Dat is een andere tegenstel
ling dan b.v. tusschen Na-
tionaal-Socialisme en Commu
nisme. Een zwaai van het eene
naar 't andere kan men op
principieels gronden niet al te
kwalijk nemen. Heeft Goebbels
(ondanks alles toch een
scherpzinnig man) beide niet
aan elkaar verwant genoemd?
Maar de zwaai .van 't echte
Christendom naar 't echte
Communisme is onmogelijk.
,De Waarheid" vermag niets
tegen de Waarheid.
K. HUIZENGA.
GEMEENTE MIDDELBURG.
Kantooruren gemeente
secretarie en ontvangers-
kantoor.
De gemeente-secretarie van
Middelburg is voor het pubiek
geopend: alle werkdagen van
912 en van 1%2% uur, op
Zaterdag, uitsluitend van 9
12% uur.
Het gemeente-ontvangers
kantoor van Middelburg is
voor het publiek geopend op
Maandag, Dihsdag, Donderdag
en Vrijdag van 912 uur.
Het publiek dient er reke
ning mede te houden zich
niet op andere dagen of t(jd-
stippen op bovengenoemde
kantoren te vervoegen.
