I
1
Jhad
centratiekampen hoogtepunten noemden
wanneer zij onze beste landgenooten
dwongen te kijken naar tafereelen, waar
elk beschaafd mensch van walgde dat
doen zij thans in het openbaar, in iedere
stad, in ieder dorp.
Wij vrije Nederlanders kunnen ons maar
al te goed voorstellen, wat het voor deze
toeschouwers beteekent, nog langer dit
alles te moeten aanzien. Wij kunnen ons
indenken, hoe het bloed in hun aderen
kookt en welk een bovenmenscheUjke,
geestelijke prestatie ieder van zichzelf
eischt, wanneer hij, ondanks dit alles, toch
zijn hersens bij elkaar moet houden. Wij
weten en waarom zouden wij het niet
ronduu zeggen - dat dikwijls moedeloos
heid dreigt, doch indien op hetzelfde
oogenblik onze landgenooten in bezet
gebied zich realiseeren, dat juist moedeloos
heid het grootste succes voor de Duitschers
zou zijn. dan staren zij nogmaals met
verbeten gezichten recht voor zich uit
en denkenaan de toekomst, als zij
géén toeschouwer meer zullen behoeven
Wij, in bevrijd gebied, wij kunnen einde
lijk weer actief optreden. Wij allen
worden in de gelegenheid gesteld ieder
op zijn gebied - een steentje bij te dragen
aan de totale vernietiging van het nazi
regime. Hier bestaan geen toeschouwers
meer, of laat ik mij voorzichtiger uitdrukken,
hier behooren geen toeschouwers meer
te bestaan, en dat is juist het punt waar
ik een oogenblik met U over spreken
wilde. Wij weten allen, dat in de atge-
loopen jaren een bepaalde categorie land
genooten zich niet al te druk gemaakt
heeft over den oorlog. Zij betreurden
het niet toeschouwer te moeten zijn. Z,ij
verdienden veel zwart geld en kochten
alles op, wat maar eenige waarde bezat
zij bleven buiten schot en waren princi
pieel al naarmate de omstandigheden,
dat toelieten of gewenscht maakten in
hun eigen belang. Dit, luisteraars, ishet
soort toeschouwers, dat op de tribune
van het voetbalveld de hevigste critiek
uit op de spelers, hoewel zij nog nimmer
zelf een bal hebben aangeraakt.
Zonder twijfel zullen ook thans in het
bezet gebied nog dergelijke figuren rond-
loopen. Doch indien zij in bevrijd gebied
hun stem nog willen verheffen, dan zal
hun op krachtige wijze duidelijk gemaakt
moeten worden, dat hun tijd voorbij is.
Laat ik U een eenvoudig voorbeeld geven.
Wat te denken van den man, die in koele
bloede rondbazuint, dat de geallieerde
soldaten inplaats van sigaretjes te rooken
of naar een film te gaan kijken, nu maar
eens flink vechten moeten om die of die
stad te bevrijden
Zoon opmerking geeft je een vreemde
smaak in je mond. Niet alleen omdat
het zoo n intens domme opmerking is.
Uitgerekend de figuren, die niets, maar
dan ook niets van den oorlog geleden
hebben, die thuis hun pantoffeltjes aan
trekken, omdat ze natte voeten hebben
gekregen gedurende het kwartiertje, dat
ze in den regen liepen, zullen deze menschen
critiseeren?
Zij heroen niet begrepen, dat ze nog
steeds toeschouwer zijn, die alles en ieder
een voor hun eigen belang opeischen en
zij zijn nota bene boos als het tempo naar
hun zin niet hoog genoeg is.
Deze groep menschen is niet belangrijk
v'en niet groot, zult U misschien zeggen.
Groot is de groep niet, doch dat zij on
belangrijk is, bestrijd ik beslist. Iedere
vrije Nederlander, die, in welk opzicht
ook, nutteloos en dom critiseert, is een
gevaar voor zijn omgeving, omdat hij
aanstekelijk kan werken. Let wel, ik zeg
kan werken. En in dezen tijd, waarin alle
krachten broodnoodig zijn om het hoofd
te bieden aan de verwoede pogingen van
de Duitschers ons Vaderland zoo grondig
mogelijk te vernietigen, moeten wij ons
wapenen tegen iedere mogelijke onder
mijning van deze gezamenlijke krachts
inspanning.
De toeschouwers tegen wil en dank in
bezet gebied, die nog dagelijks de perverse
voorstellingen van het barbarendom mo£"
ten volgen, zij kunnen misschien kracht
putten uit onze ongebroken energie en
onze wil om hen zoodra dit mogelijk is,
te hulp te komen en aan de toekomst
van ons Vaderland te werken. Aan de
verwezenlijking van dit doel zal ieder vrij
Nederlander zich met volle overgave
moeten wijden. Wie daarbij nog toe
schouwer wil zijn, is voor ons volk
waardeloos.
[HET BELANGRIJKSTEINIEUWS/lfB. B. C.)
Na het succes, dat het Amerikaansche
leger van het Zuiden uit met zijn aanval
tegen de Duitsche stellingen bij Bastogne
heeft gehad, zijn de Geallieerden thans
ook van het Noorden uit op de Duitsche
saillant losgetrokken en volgens de eerste
berichten (die in het vervolg niet meer
24 uur doch slechts 12 uur bij de gebeurte
nissen achter zullen zijn) met aanvankelijk
succes. Beide aanvallen zijn gericht op
Ouffalise, zoodat er dus kans op is, dat
de Duitsche spits wordt afgesneden. In
het Saargebied hebben de Duitschers hun
aanvallen voortgezet en daarbij eenig
terrein gewonnen. Bij de jaarswisseling
hebben Eisenhower en Montgomery elkaar
telegrafisch gelukgewenscht. De eerste
sprak zijn overtuiging uit, dat dit jaar de
overwinning en den vrede in het Westen
brengen zal. Montgomery seinde: „Wij
zullen U overal volgen waar Gij voorgaat
In Budapest veroveren de Russen dagelijks
eenige honderden blokken huizen. De
Duitschers hebben o. a. een vesting ge
maakt van de Universiteit. Het lot van
de stad laat hen volkomen koud. Bij de
gevechten in Tsjechoslowakije werden bij
Luczenecz 40 Duitsche tanks buiten ge
vecht gesteld. Generaal Piastiras heeft
een nieuwe Grieksche regeering gevormd,
welke naar hij zelf zegt, de linksche en
republikeinsche groepfen waarborgen bie
den tegen de door hen gevreesde dictatuur
van reactionaire zijde. Uit het verre
Oosten worden nieuwe Amerikaansche
landingen op Mindoro, in de Philippijnen,
gemeld. In Oost-Pruisen is de tempera
tuur weer gestegen waardoor de wegen
weer in modderpoelen herschapen zijn.
Het Fransche koloniale leger zal binnen
kort 650.000 man tellen. Het is bestemd
voor den strijd in het Verre Oosten.
DRINKWATERVOORZIENING IN
OORLOGSDAGEN.
Reeds geruimen tijd vóórdat de oorlogs
handelingen Zeeuwsch-Vlaamsch grond
gebied waren genaderd, werden door de
Waterleiding-Maatschappij maatregelen
genomen om bij beschadiging van de
waterleidingwerken de stagnatie in de
waterlevering tot een minimum te be
perken.
Tot 4 September j.l. >yas de water
levering voor het geheele voorzienings-
gebied volkomen intact. Op dezen datum
moest de kom der gemeente Breskens,
wegens de vele buisbreuken tengevolge
van bombardementen, worden afgesloten.
De toevoer naar West Zeeuwsch-
Vlaanderen werd op 14 September geheel
gestagneerd, doch daar er nog water in
den toren te Oostburg aanwezig was,
kon men in enkele gemeenten in West
Zeeuwsch-Vlaanderen nog tot 17 Sep
tember op beperkte schaal de drinkwater
voorziening in stand houden.
Op 18 September werden de trans
portleidingen in Oost Zeeuwsch-Vlaan
deren op verschillende plaatsen door het
opblazen van bruggen en wegen zwaar
beschadigd, waardoor, met uitzondering
van de gemeenten Clinge, St. Jansteen,
Koewacht, Zuiddorpe en een gedeelte
van de gemeente Hulst, in alle overige
gemeenten de drinkwatervoorziening werd
gestagneerd.
De voornaamste beschadigingen in Uost
Zeeuwsch-Vlaanderen kwamen voor aan
de duikovergang nabij de Gentsche-
poort te Hulst;
de brugovergang met duiker te Absdale
de brugovergang aan de Zeestraat te
de Spuiduiker in den weg Axel—Ter-
de transportleiding naar West Zeeuwsch-
Vlaanderen nabij Zwartehoek.
Na de bevrijding van Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen op 20 September werden
direct de herstelwerkzaamheden ter hand
genomen.
Een groote meevaller was het, dat het
hoofdpompstation te St. Jansteen, be
houdens enkele granaatscherven door de
daken van de gebouwen, geen schade aan
de eigenlijke installaties had geleden,
waardoor de productie van het water
ongestoord kon voortgaan. Zelfs bleek
het mogelijk, gedurende den tijd dat de
electriciteitsvoorziening was gestoord, de
behulpzame hand te bieden door de leve
ring van electriciteit door het pomp
station te St. Jansteen aan de gemeenten
St. Jansteen en Hulst.
De watertoren te Axel, welke ook
zwaar was beschoten, had enkele vol
treffers. De schade was echter van dien
aard, dat de beide reservoirs en de buis
leidingen in den toren na enkele dagen
weer gedeeltelijk in gebruik konden wor
den genomen. u
De waterlevering in de gemeenten Hulst,
Graauw, Hontenisse, Vogelwaarde en
Zaamslag, kon reeds enkele dagen na de
bevrijding -wederom aanvangen. Up i
October 1944 werd geheel Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen weer van drinkwater voorzien.
Zoodra West Zeeuwsch-Vlaanderen
was bevrijd, is onmiddellijk de toestand
aldaar verkend en hoewel aanvankelijk
het ergste werd gevreesd, bleek dat in
het meest Oostelijk gedeelte van West
Zeeuwsch-Vlaanderen de schade nogal
meeviel.
Het secundaire pompstation te Philip
pine is geheel onbeschadigd gebleven.
Een belangrijk punt was voorts, dat
de transportleiding bij Isabellasluis niet
was beschadigd, waardoor het mogelijk
was de drinkwatervoorziening vrij snel
tot in IJzendijke weer tot stand te brengen.
Hier begon echter de ellende, hetgeen
des te erger werd, naarmate men meer
in Westelijke richting vorderde.
Een allertreurigste aanblik bood de
entrée van de gemeente Oostburg. De
eens zoo trotsche watertoren met bij-
behoorende dienstgebouwen is volledig
vernietigd, terwijl, in de onmiddellijke
nabijheid van deze gebouwen, de knoop
punten van de verschillende buisleidingen
door bomtreffers waren geraakt, zoodat
het hier een groote chaos van kapotte
buizen, puin e.d. was.
Ook verderop in de kom van de ge
meenteOostburg, alsmede langs de trans
portleiding Oostburg, Scherpbier, Schoon-
dijke, bleken diverse voltreffers op de
leidingen te zijn geplaatst.
Met man en macht wordt er thans
gewerkt om de buisleidingen te herstellen.
Van het herstellen van den watertoren
kan geen sprake zijn; hier zal t.z.t. een
geheel nieuw bouwwerk moeten ver-
rl) Door het treffen van enkele technische
voorzieningen zal het echter mogelijk zijn
de watervoorziening in de gemeenten
Breskens. Oostburg en Aardenburg te
doen aanvangen, zij het dan ook met een
eenigszins gereduceerden druk.
Bij de uitvoering van de herstelwerk
zaamheden levert het transport van men
schen en materiaal de grootste moeilijk
heden op, doch met de thans ten dienste
staande beperkte middelen wordt al het
mogelijke gedaan om zoo spoedig mogelijk
een eenigermate bevredigende watervoor
ziening in West Zeeuwsch-Vlaanderen
te krijgen.
Vermeld dient te worden, dat door den
Waterdienst van de stad Gent alle moge
lijke hulp werd verleend bij het verkrijgen
van alle materialen noodig voor de voor-
loopige herstelwerkzaamheden van de
buizennetten.
AAN HET $|MIDD
Onderstaa tt^ heel
onzen WalchJfcuger
wij het met /ernem
hulde aan omcie-hoi
O Middelbur, van s
Van groothei$pleên
[schoo
De trans van lij schc
Uit koele Ni en zon
Gij laagt daaiifleeu
Gekluisterd aJjBom
Alsof FortunaBi s<
Een lichtend Has,
Doch daar basten 1<
Het kent nidw sc
ig
Het duldt ener mi
g>
En schendt rr#wel<
m'rei
Maar deze hojelar
Ons oog blij ftl
Uw luister leel
't Blijft HollaMaru
De materiaBnir
opslagplaatsen*
Maatschappij 1
De wacht I ee
matige vervolhei
deze er is, liter
V/est Zeeuwsfcre
weer in bedrijl
DE EiAR
Londen, 18»-
Francien delen
meisje uit Terlt
reeds eerder ;m
de bezetting ii at
heeft gemaak ie
weging, is eeni ed
aangekomen, to
ding hoorde, d rir
Afdeeling in h d i
zij zich daarldc
willigster aan tas
honderden mt rr<
bevrijde gebit its
dan op deze v ie
Transportm; i
overkomst naa d
mogelijk. Ma n
gistermiddag <jin
haar uniform i|t
lang daarna lilas
mantelpakje elk
op het hoofd |e
meisje uit be\»k
uniform.
Een aantalps
vrouwen in ïfe<
voor dit vrol
hebben een vdbf
bij de W.R.Njit
van de Marvf e
oogenblik ee ikc
In een gebouwd
heeft zij ged;t>
zij in de hoofdslc
voortdurend
het is verrass§<
felijk zij er f>
in kan uitdrull
Langzamerhi
Nederlandsch P
1 waarvan bini O]
groote aantal!1
zal kunnen b®
Tijdens haai
