DE VRIJE ZEEUW
11
8
Bedenkt in de overige drie bij al wat gij doet:
.--'iij rekenen straks op ons!
Redactie-adres: Axelscbestraat 24, Terneuzen
VRIJDAG 5 JANUARI 1945
le Jaargang No. 13
Redactie: J. H. Bannier en P. L. D. J. van Oeveren
Dit; Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt bij de N.V. Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Administratie-adres Noordstraat 57, Terneuzen.
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen 1,50 per 3 maanden: buiten Terneuzen ƒ1,74 per 3 maanden.
Bij vooruitbetaling ƒ6,60 per jaar. ADVERTENTIEN Per mm 10 cent, minimum per advertentie 1,50, Rubriek
kleine advertentien 1-5 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent; maximum 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienst-
aanvragen 1—5 regels 52 cent: iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau van dit blad 10
cent meer. Handelsadvertentiën bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is
Inzending van advertentien uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond'
OP WEG NAAR EEN ALGEMEENE
VAKORGANISATIE.
Nu na 4'/2 jaar Duitsche onderdrukking
de zon der beschaving en der zoo vurig ver
langde bevrijding over de Zuidelijke pro
vinciën van ons vaderland is opgegaan,
vraagt de opbouw van ons zwaar beproefde
land rfeeds thans weloverwogen plannen,
opdat straks, als de vrede zijn vleugels
over Europa zal hebben uitgespreid, on
verwijld alle handen aan den ploeg kunnen
worden geslagen. Daarvoor zal eensge
zindheid een allereerste,.een noodzakelijke
eisch zijn.
Er is in de afgeloopen jaren door Radio-
Oranje en door de illegale pers zoo vaak
en zoo dringend een beroep gedaan op
ons saamhoorigheidsgevoel, dat bij voor
baat de goede wil van ons allen als vast
staand mag worden aangenomen.
Alles roept, ja schreeuwt om eenheid,
om samenwerking
Op de puinhoopen onzer vernielde
steden en dorpen zal de eensgezinde oer
kracht der Nederlanders een nieuwe toe
komst bouwen, zooals eenmaal Coen op
de ruïnes van Jacatra het aanzijn schönk
aan de macht en de grootheid van ons
onvergelijkelijk koloniaal gezag.
De geest van Coen leeft voort in ons
volk en het moet, dunkt ons, mogelijk zijn-
ook in deze moeilijke tijden een krachtig
bewind te vormen, dat, vrij van dictatuur,
leiding en richting kan geven aan het
onmiskenbare streven naar gemeenschaps
zin der bevolking.
„Dispereert niet", de^'zinspreuk van
Coen, zij het teeken, waaronder wij ten
arbeid tijgen.
Populair gezegd, was het vóór de Mei
dagen van '40 zoowel op politiek als op
vakvereenigingsgebied in ons land een
„zoodje"; Om van de sport, het onderwijs
en de radio nog maar te zwijgen.
Katholieke geitenfokvereenigingen, Chris
telijke schaakclubs, Vrijz.-Herv. Jongeren-
clubs, Chr. voetbalclubs en de 53 politieke
partijen bij Kamerverkiezingen maakten
ons min of meer tot de Chineezen van
Europa.
Het grondwettelijk recht van vereeniging
en vergadering was tot een paskwil ge
worden.
Moet die tijd van eindelooze verdeeld
heid terugkomen
Schonk die verregaande versnippering
op alle gebied iemand bevrediging?
Neen immers! We hebben met hon
derden welwillende vaderlanders de vóór-
oorlogsche toestanden besproken en ieder,
letterlijk iedereen snakt naar saneering
van ons cultureele leven.
De menschen hebben er genoeg van,
drie keer op één dag van verschillende
omroepvereenigingen eenzelfde sonate in
c kleine terts te hooren of tweemaal op
één avond de Donau-wals van Strauss.
Zij willen iets anders en iets beters
dan de tientallen en tientallen dwerg-vak-
bonden.
Men wil eenheid, samenwerkingIn
het belang der werkers zelf.
Wij weten, dat deze ernstige zaak de
belangstelling heeft van het Militair Gezag
èn van de Nederlandsche Regeering. Dit
stemt ons tot blijdschap en tot erkente
lijkheid, want het bewijst, dat de behoeften
en de nooden en de belangen der hon
derdduizenden naamlooze werkers-om-
den-broode de aandacht der officiëele in
stanties genieten.
Er waren vóór den oorlog in ons land
tallooze bondjes van amper duizend leden.
Bestaansreden hadden zij niet. Tot eeniger-
lei vak-actie waren ze niet in staat, daar
noch het ledenaantal noch de bondskas ook
maar het minste gewicht in de schaal
legden.
Niet alleen het geloof, maar in vele
gevallen ook de rang vormde vóór Mei
1940 meestal een klove tusschen de men
schen van eenzelfde vak.
Fabrieksarbeiders met dezelfde doel
stellingen inzake arbeidsvoorwaarden enz.
gingen 's avonds naar verschillende ver
gaderlokalen omdat ze toevallig van ver
schillend geloof waren.
THE NEWS IN HEADLINES.
Allied forces have launched an offen
sive against the northern flank of the
German salient in Belgium. In the fighting
near Bastogne both sides bring many tanks
into action. In the last few days 400
German tanks have been destroyed. In
the Saarbasin the Americans had to give
in some ground. In Budapest the Rus
sians break their way into several hundreds
of blocks of houses every day. General
Plastiras has formed a new Greek govern
ment, making concessions to the wishes
of the left and the republicans. New
American landings on Mindoro in the
Philippines are mentioned. During the last
fortnight 60.000 tons of bombs have been
dropped on Germany.
Acht provincies lijden thans heviger dan ooit.
Overdag op het werk waren ze beste
vrienden geloofskwesties werden zelden
of nooit aangeroerd vaak hadden ze
dezelfde liefhebberijenze kwamen bij
elkaar op visite hun loonbelangen en vak
belangen waren volmaakt gelijk en toch
Bij de onderwijzers en leeraren was het
zoo mogelijk nog erger. Er was een Unie
van Chr. onderwijzers en dan was er
ook nog een Vereeniging van Chr. onder
wijzers. Verder bestond er een Chr.
Mulo-vereeniging, die zijn tegenhanger
had in de min of meer neutrale Vereeni
ging voor M.U.L.O. De openbare onder-
wijsmenschen hadden zich ook al in twee
groepen gesplitst, het N.O.G. en de Bond.
Enz. enz.
Maar gelukkig is er een kentering
merkbaar. In alle kringen van ons volk
begint men in te zien, dat het zóó niet
meer moet, dat al te veel organisatie tot
desorganisatie leidt en dat de ernst der
tijden saamhoorigheid vraagt.
„Op weg naar een algemeene vakorgani
satie", schreven wij boven dit artikel. Met
vertrouwen en met vrijmoedigheid durven
we dit opschrift ter overweging aan allen
op te dragen, Aan allen die werken,
aan allen die werken willen, aan allen
die het landsbelang stellen boven ontbin
dende verdeeldheid, aan allen, die inzien,
dat andere tijden andere wetten vragen.
Geen klassenstrijdGeen geloofskwes
ties in zuivere vakbondsaangelegenheden
Zakelijk overleg ten aanzien der arbeids
voorwaarden Geen stakingsacties, maar
opbouw en herbouwRechten en plich-
ten(!) voor werknemers en werkgevers!
Arbeid voor ieder tegen een mensch-
waardig loon!
KAAN.
Naschrift van de Redactie.
Uit de vele artikelen, die wïj over dit
onderwerp ontvingen, kozen wij het boven
staande ter publicatie, daar het verscheidene
verdiensten bezit.
Aangezien het echter ook vele moeilijk
heden eenvoudigweg over het hoofd ziet
(het werk van Kuyper, Tahna enz. is toch
niet tevergeefsch geweest?) hopen wij
spoedig ook een uiteenzetting van een
afwijkend standpunt te publiceeren.
WIJ ZIJN GEEN TOESCHOUWERS MEER.
De zender Herrijzend Nederland, naar
welke nog lang niet genoeg geluisterd
wordt, zendt iederen avond om acht uur
een toespraak uit. Eenigen tijd geleden
sprak de Radiospreker, die zich „de Fox"
noemt, de rede uit die wij hieronder laten
volgen. Dat was nog vóór de Duitschers
hun tegenoffensief begonnen. Dat was
ook nog vóórdat de bijzonderheden bekend
waren over den menschenroof op groote
schaal, die de Moffen thans in bezet
gebied uitvoeren. Na wat ons daarover
te hooren is gekomen, klemt het door
hem gesprokene nog veel meer. Herrijzend
Nederland geeft dikwijls goede rede
voeringen, Om U aan te moedigen meer
te luisteren naar onzen eigen vrijen zender
plaatsen wij in dit nummer het gebruikelijke
dagprogramma.
Zie hier de rede van de Fox
Ruim vier jaar is het grootste gedeelte
van het Nederlandsche volk toeschouwer
van den oorlog geweest. Weliswaar weten
wij wat bijvoorbeeld onze vliegers hebben
gedaan en wij weten ook, welk een be
langrijke rol onze zeelieden gespeeld hebben
en nog spelen. Wij zijn trots op onze
marine, op de Prinses Irene-brigade en
op de ondergrondsche werkers, doch
percentsgewijze vormen al deze strijders
een kleine minderheid in ons volk. Mil-
lioenen landgenooten zijn genoodzaakt
geweest, den oorlog in al zijn verschrik
kingen als toeschouwer te volgen. En
ook op dit oogenblik zijn nog .millioenen
landgenooten in bezet gebied tot niets
anders in staat dan toe te zien welk wal
gelijk drama zich voor hun oogen afspeelt
wat het S.S.- en Gestapo-tuig in de con-
