4,
K
NIEUWJAARS-VOORNEMENS.
mm
Redactie: J.
BANNIER
n. J. VAN ROEVEREN
Redactie-adres: Aïelschestraat l*. lerneuzen
Dit Blad wordt op last van' het Militair Gezag
gedrukt bij de N.V. Firma P. J. van de Sande,
ABONNEMENTSPRIJS: Binnen Terneuzen
f 1,50 per 3 maanden; buiten Terneuzen f 1.74
per 3 maanden. Bij vooruitbetaling f 6,60
p. jaar. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
DE DRUE ZEEUW
WOENSDAG 3 JANUARI 1945
Ie Jaargang No. 12
ADVERTENTIEN: Per mm 10 cent.
per advertentie f 1.50 Rubriek kleine
tiën 1-5 regels 60 cent; iedere regel
maximum 8 regels - rx'
aanvragen 1-5 regels 52 cent. iedere regel meer
10 cent -Met vermelding brieven of adres bureau
van dit blad 10 cent meer-Handelsadvertentiën
bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat
,-°-"!.9..Znuj9uaar is larending van
Qp dag van
iT
Net is een goede gewoonte om het
Nieuwe Jaar te beginnen met hét formu
leeren van één of meer „goede voor
nemens". Als men de schoone lei begint
te beschrijven ligt het immers voor de
hand, dat men er slechts mooie, wit-
geschreven woorden op wil zien en geen
grauw en smerig gekrabbel. Wat zijn
dan nu die mooie woorden, die goede
voornemens, die ons kunnen helpen om
het jaar 1945, dat waarlijk niet onder
de mooiste voorteekenen geboren is ge
worden, toch te maken tot een goed en
vruchtbaar jaar, tot een jaar dat met eere
in de Vaderlandsche en Algemeene Ge
schiedenis zal blijven opgeteekend
Wij zijn niet de eersten, die het zeggen,
wat hier onder volgen zal. Het is ook
niet de eerste keer dat wij het zeggen.
Wij herhalen slechts wat ieder voor zich
zelf allang weet. Wij herhalen het omdat
het niet vaak genoeg herhaald kan worden,
omdat wij elkaar er niet genoeg van
kunnen doordringen. Het is immers alles
zoo eenvoudig, waf"wij ons willen voor
nemen. Want ieder, die ook maar het
minste sprankje gezond verstand heeft
begrijpt hetons land is slechts van de
chaos te redden door de samenwerking
van allen.
Samenwerken Op beide deelen van
het woord leggen wij denzelfden nadruk.
Samenomdat het immers ons aller
Vaderland is, dat wij er boven op moeten
helpen. En werkenAch ja, het is
niet voldoende als slechts enkelen er alles
voor over hebben om hun beste krachten
aan dat Vaderland te geven en de anderen,
de groote meerderheid maar lustig voort
vegeteert, weinig of niets uitvoerende
omdat hun eigen ambt, hun eigen vak
hen door de oorlogsomstandigheden niet
volkomen opeischt. Als twee menschen
hun werk, om welke reden dan ook,
maar gedeeltélijk kunnen doen, gaat het
niet aan, dat zij maar kalm jn dien gang
van zaken berusten, maar moet één van
hen het werk van beiden doen opdat de
andere vrijkomt voor een nieuwe taak.
Het moet niet mogelijk zijn, dat wie geld
heeft, op welke wijze ook verdiend(S), en
tevens tot werken in staat is, zijn dagen
in niets-doen slijt, terwijl de arbeid de
nuttige arbeid voor heel het volk, op
werkers ligt te wachten. Het is te gek,
dat er nu nog menschen zijn, die zitten
af te wachten of hen van hoogerhand
een baantje zal worden aangeboden en
nog niet de moeite hebben genomen om
hun krachten zelf aan te bieden.
Het moge hard klinken, maar het kind
moet maar eens bij den naam genoemd
worden. Hoe komt het toch, dat die
genen, die thans hun energie gebruiken
voor het opbouwend werk, haast nergens
anders dan afbrekende critiek ontmoeten?
Wel, ik zal het U zeggen. Omdat
niemand aan samenwerking, maar ieder
aan zich zelf denkt. Als er menschen
geïnterneerd worden: prachtig, zij waren
Hr. Ms. KRUISER „SUMATRA" BRENGT
DRIE ORANJEPRINSESSEN NAAR CANADA.
(Slot.)
De aankomst te Nova Scotia.
Acht dagen na het sombere vertrek in
den Engelschen mist loopen de schepen
op een stralenden lentemorgen de brokke
lige kust van Nova Scotia aan. Halifax
schuift tusschen de heuvels en de rotsen
te voorschijn. Ter reede gekomen bonkt
luid de ankerketting van den anderen
oorlogsbodem uit de kluis.
Sleepbooten en motorsloepen trekken
witte zogstrepen door het blauwe water.
Tegen den groenen, begroeiden, rotsigen
heuvelrand, waar een autoweg een grijze
streep maakt, steken de witte rompen van
een paar slanke zeiljachten helder af. Op
den steiger, waar nu het Nederlandsche
oorlogsschip langzaam langs schuift, staan
de Gouverneur-Generaal van Canada en
de Eerste Minister van dat gebied, de
Nederlandsche Gezant en eenige andere
marine- en burgerautoriteiten, ter ver
welkoming van de hooge gasten.
Even nog trilt het schip wanneer de
schroef kort achteruit slaat, dan ligt het
vaartuig stil. De valreep, blinkend gepoetst
en met groen koord opgesierd, wordt
neergelaten. De reis is volbracht het
prinselijk gezin is behouden in Canada
aangekomen.
Londen weet het reeds radio en tele
grafie kennen tijd noch afstand, en in een
eenvoudige woning in de Britsche hoofd
stad zal op dat oogenblik een innig dank
gebed zijn opgestegen.
ons allang een ergernisMaar, o wee,
.als onze eigen dienstbode er bij is; dan
heet het interneeren ineens een schande
lijke onttrekking van arbeidskrachten aan
de samenleving. Als de instanties van
het Militair Gezag hun zaken niet snel
genoeg blijken te kunnen afdoen, dan zegt
een iederwelk een dwaasheid ook, dat
zulk een instituut niet over voldoende
vervoersmiddelen beschikt. Maar als onze
eigen auto er voor gevorderd wordt, dan
is er geen moeite te groot om het ongedaan
gemaakt te krijgen. En is het geen schan
daal, dat we nu nog steeds niet eens een
paar mud kolen hebben gekregen Waar
dient die Commissie voor Vaste Brand
stoffen dan voor Dat in de rest van
het land de koude nóg heviger is en het
brandstoffengebrek nóg nijpender, zien
we dan maar eens over het hoofd. Wij
geneeren ons niet om onzen melkboer de
huid vol te schelden als hij ons op onze
bonnen geen melk geeft voor ons recht
matig verdiende bakje koffie op Nieuw
jaarsdag en de brutaliteit heeft om onze
buurvrouw wel van melk te voorzien,
alleen maar omdat die kinderen heeft.
Hoe is dat in 't bezet gebied
Zie, zoo kankeren wij, of laat ik het
iets beleefder zeggenzoo critiseeren wij.
Wij wonen immers weer in een vrij land
en hebben allen het recht van critiek!
Maar helpen wij daarmee ons Vaderland?
Steunen wij daarmee hen, die thans aan
het werk zijn om straks, als onze ver
drukte landgenooten vrijkomen, te kunnen
zeggenhier zijn wij, vrienden, ziet, dit
is het werk dat wij hebben gedaan om
U te helpen het geleden leed zoo snel
mogelijk te vergeten?
Ik herhaal nog eens: dit alles hoefde
niet geschreven te worden. Wij weten
het heusch allen veel te goed, vooral'als
de Mof nog weer eens zijn tanden laat
zien en merken laat, dat hij nog niet
verslagen is. Maar wij vergeten het ook
weer, o, zoo licht, vooral als alles „goed
gaat".
Laat ons nu ieder ditzelfde goede voor
nemen koesteren voor 1945 Om iederén
dag ons af te vragen, ook al staan wij niet
op een verantwoordelijken post waar
op trouwens thans feitelijk iedereen staat
op welke wijze wij morgen onze eigen,
positieve bijdrage kunnen leveren in de
samenwerking van geheel het Neder
landsche Volk.
B.
IN ENGELAND STAAT EEN HUIS
Van den loopenden band, mei ueperkten
levensduur, maar oorzaak van tal
van problemen.
(Van onzen Londenschen Correspondent)
Londen, 14 December (Anep-Aneta)-
Een vraagstuk, dat zich t. z. t. onge
twijfeld ook in Nederland zal doen gelden,
dreigt hier in Engeland op het oogenblik
een probleem van de eerste orde te worden
de volkshuisvesting na den oorlog.
De reis is volbracht en het oogenblik
is aangebroken waarop Juliana en Beatrix
en ook de kleine Irene afscheid zullen
gaan nemen van de uitgebreide familie,
waarmee zij ziqh gedurende deze acht
dagen één hebopn gevoeld en geweten.
Hoevelen van dit marine-gezin, hoog en
laag, hebben niet met Prinses Juliana een
groet gewisseld, of met haar staan pra
ten, over het achtergelaten gezin, over
het schip, over den oorlog en over Hol
land. Steeds zijn het gesprekken geweest
van hart tot hart. Men zal haar missen,
de Prinses, die zoo rustig en eenvoudig
met iedereen omgaat, Beatrix, die overal
bij moet zijn en in haar brabbeltaaltje op
alles commentaar weet te leveren en de
kleine Irene, die in haar box op het
eskaderdek de wonderlijkste gymnastiek
uitvoert. Zij zullen haar missenen wel
licht zal ook in het kleine buitenhuis, in
het binnenland van Canada, nog wel eens
met een warm hart teruggedacht worden aan
dat stukje echt Holland, dat op dat Schip
woont, werkt en onvermoeid zijn plicht
doet.
„Het was bijzonder prettig te bemerken,
zoo zegt het reisrapport, op hoe juiste
wijze elk lid der bemanning, van den
eenvoudigsten man af, zijn taak van gast
heer heeft verstaan, en op welk een
eenvoudige en hartelijke wijze allen deze
hebben vervuld". Nu gaat de hooge
gaste het schip verlaten en zij wil bij dit
afscheid aan deze gastheeren iets aani-
bieden, een blijk van erkentelijkheid voot*
al hetgeen zij gedurende deze dagen voor
haar en haar kinderen hebben gedaan.
Tengevolge van de verwoestingen van
den oorlog en voornamelijk de Duitsche
luchtaanvallen gedurende 1940/41 is
een zeer groot aantal woningen onherstel
baar beschadigd of vernietigd. In de af
geloopen jaren is daar niets voor in de
plaats gekomende bouwbedrijven be
hoorden tot de eersten, die hun arbeids
krachten naar de strijdkrachten en de
oorlogsindustrieën „afgevloeid" zagen.
Bovendien bestond er een verbod voor
alle constructie van particuliere woningen
slechts gebouwen en fabrieken, die voor de
oorlogvoering onmisbaar waren, mochten
worden opgericht.
Resultaat van dit alles is een acute
woningnood; en haar tekort loopt in de
millioenen.
Het schijnt een ironische speling van het
lotin 1917 beloofde Engeland zijn strijders
homes fit for heroes. Al sloeg deze be
lofte niet zoozeer op een verbetering in
de woning- dan wel in de maatschappelijke
toestanden, men kan nu niet aan de tegen
stelling ontkomen, dat er wanneer wellicht
reeds in den loop van 1945 eenige tien
duizenden mannen en vrouwen gedemo
biliseerd zullén worden, nauwelijks plaa ts
voor hen zal zijn om te wonen.
Er zullen tal van nieuwe gezinnen zijn
voor wie het huiselijk leven nu pas kan
beginnen en deskundigen waarschuwen
reeds, dat het niet aangaat er op te
rekenen, dat zij bij familieleden wel een „on
derkomen" zullen vinden. Dit zou niet
alleen een groote mate van verklaarbare
ontevredenheid veroorzaken, maar tege
lijkertijd voor het land uitermate schadelijk
zijn. Om de dingen bij den naam te
noemen: het geboortecijfer van het Ver-
eenigd Koninkrijk bevindt zich reeds in
dalende lijn. En woningnood is allerminst
bevorderlijk om daarin verbetering te
brengen.
Over deze toestanden heeft de Regeering
in het Parlement harde woorden moeten
hooren. En het niet minder harde ant
woord moeten geven, dat Engeland ten
eenenmale niet over voldoende arbeids
krachten beschikt om zoowel een totalen
oorlog (met de daaronder begrepen eischen
van oorlogsproductie) te voeren als tege
lijkertijd een vredeseconomie te onder
houden. M. a. w.ook dit is een deel
van den prijs, dien het Britsche volk voor
de overwinning moet betalen.
Daarmee was de kwestie niet afgedaan.
Men besloot tot een noodmaatregelde
constructie van noodwoningen, gestan
daardiseerde eenheidshuizen en -hutten,
waarvan de onderdeden (als de geraamten
van muur en dak) in massaproductie aan
den loopenden band vervaardigd kunnen
worden door een minimum aan geschoolde
krachten, waarna het huis in een minimum
van tijd in sommige gevallen is dit
nauwelijks meer dan 3'/2 uur op elke
gewenschte plek kan worden opgericht.
Een Britsche Minister, Lord Portal, ont
wierp korten tijd geleden een metalen huis,
dat voor dit doel niet ongeschikt leek,
maar nadat verschillende gezinnen er als
Op de vraag waaruit het afscheids
geschenk zou mogen bestaan, geeft de
bemanning bij monde van een delegatie
kortweg- ten antwoord dat het eenige
geschenk, dat zij zou willen aanvaarden,
het voorrecht zou zijn om straks, als
Nederland is bevrijd, de Prinses met haar
kinderen terug te mogen voeren naar
het Vaderland
De laatste dag.
Door de Carfadeesche Regeering is eefi
speciale trein ter beschikking gesteld van
Hare Koninklijke Hoogheid en haar ge
volg, maar de Prinses wil tot den vol-
genden morgen wachten voor zij van
boord gaat. Eerst wenscht zij nog af
scheid te nemen van deopvarenden van
den oorlogsbodem, welke heeft gecon-
voyeerd, en vervolgens van haar eigen
schip. Het eerste geschiedt op den mid
dag van de aankomst te Halifax en neemt
geruimen tijd in beslag. Met velenofficie-
ren en schepelingen, onder wie er ver-
scheidenen zijn, die tot zelfs aan den
strijd in Nóord-Frankrijk hebben deel
genomen, blijft zij lang in gesprek.
Ook de twee kinderen zijn meegegaan
en hebben slechts enkele minuten noodig
om aan boord van dit schip net zoo thuis
te geraken als op het andere en er even
vele vrienden te maken.
De laatste dag breekt aan, de laatste
ochtend dat de Zeemacht de Prinses en
haar twee dochters in haar midden mag
hebben. Op dien ochtend staat de Prinses
op het achterdek van het schip letterlijk
en figuurlijk te midden van onze Marine.
THE NPS IN HEADLINES.
The German counteroffensive this side
of the Belgian and Luxembourg frontiers
has now definitely lost its strength and
has been replaced by defensive fighting
at several points. Amongst other places
Rochefort has been retaken by the Ameri
cans. Heaviest fighting is going on between
Bastogne and St. Hubert, where on both
sides many tanks are being used. Hitler,
who is supposed to have taken over the
command personally on the Western front,
has been heard again oVer the radio, for
the first time since July; his New-year
message to his people was dominated by
the repeated declaration that Germany
would never capitulate. When Russian
officers tfrere offering a surrender-ultimatum
to the besieged German troops in Budapest,
going there under cover of a white flag,
they were shot by the Germans. Russian
feeling over this atrocity runs very high.
In consequence very little prisoners are
made in the Budapest area. Most of the
town is in Russian hands. On New-years-
day the Germans made a big attack on
airfields in Belgium and France. 364 of
their fighters were destroyed. The arch-
bisshop of Athens has been appointed
Regent by King George of Greece, who
has declared that he himself will not return
to Greece unless requested emphaticaly by
his people. Fighting in and around Athens
is still going on. A talk between General
Scobie and representatives of the E.L.A.S.
has not led to reconciliation. In the still
occupied part of Holland the Germans are
organising a whole-sale deportation af all
men between 16 aind 40 years. The Dutch
Government has warned the population
against the beastly way in which the
Germans are treating them.
proefkonijntjes in hadden gewoond en tal
van practische verbeteringen hadden voor
gesteld, bleek dat er in het land onvol
doende metaal aanwezig was om het ge
wenschte aantal Portal-huizen aan den
loopenden band te producèeren. Een
tegenvaller voor tal van groote steden
want alleen Londen had in 1945 al op
tenminste 20.000 noodwoningen gerekend.
Inmiddels is een nieuw prototype ver
vaardigd, - dat den hoopvollen naam
Phoenix" draagt en waarvoor ook vol
doende bouwmaterialen aanwezig schijnen
te zijn.
Waarop prompt de critiek losbarstte.
Voor hun beperkten levensduur van on
geveer vijf jaar, aldus luidde de klacht,
waren deze architectonische ondingen, te
kostbaar. Afgezien nog van den grond
prijs zou iedere Phoenix op ongeveer
f 5000 komen. Tegen een huurprijs van
f 5 per week zou het uiteindelijk de be
lastingbetaler zijn, die de middelen voor
deze nooit rendeerende woningen zou
moeten opbrengen. Een tweede punt, dat
^werd aangevoerd, was, dat de bouw van
deze noodwoningen alle plannen voor een
architectonische verbetering van stad en
die gedurende de afgeloopen dagen over
haar heeft gewaakt en voor haar heeft
mogen zorgen. Naast haar staat de kleine
Beatrix. Met heldere stem spreekt Juliana
de opvarenden toe en het is alsof ook de
omgeving den adem inhoudt om mee te
luisteren naar het kpninklijk woord.
Het is een woord tot lotgenooten,
evenals zij zelf verdreven van huis en
haard, maar het is tevens een woord
zonder één klank van zwakte, een woord
vol opwekking tot strijdvaardigheid en
vol hecht vertrouwen in de uiterste plichts
betrachting van allen, die om haar heen
staan. Het is ook een woord van innig
geloof en van overtuiging in de over
ging. Wat zij precies gezegd heeft zal
hier geen vermelding vindendegenen tot
wie zij sprak, hebben haar woorden gevoeld
als een bezegeling van de kameraadschap,
die in deze dagen is gegroeid. Een
kameraadschap, welke van hun tijde vol
diepe ivereering is voor de geestkracht,
waarmede ook deze vrouw, een waar
achtige dochter van haar Moeder, de
lagen van het lot heeft opgevangen en
weerstaan.
Het driewerf „Hoezee", waarmede haar
luide kreet „Leve het Vaderland wordt
beantwoord, heeft wellicht wat schor ge
klonken. Velen schrapen zich tenminste,
nadat de Prinses is uitgesproken, zachtjes
de keel en velen ook knippen krampachtig
met de oogen.
Het is een mooie lentedag en de zon
heeft hun misschien iets te fel in het
gelaat geschenen
Een hoog stemmetje breekt door de
