DE VRIJE ZEEUW
k
i
Zoo hadden wij het niet gedacht
VRIJDAG 15 DECEMBER
v. O.
THE NEWS IN HEADLINES.
HEADLINES.
XMAS.
DE KINDEREN.
STUKKEN
e(c
VERBETERING DER VOEDSELPOSITIE IN
BEVRIJD NE0ERLAN0. (B.B.C.)
T
le Jaargang No. 8
Redactie: J. H. Bannicr en P. L. D. J. van Oeveren Redactie-adresAxelschestraat 24, Terneuzen
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag gedrukt blj de N.V. Firma P. J. van de Sandc, Terneuzen
Administratie-adres Noordstraat 57, Terneuzen.
ABONNEMENTSPRIJS Binnen Terneuzen 1,50 per 3 maanden; buiten Terneuzen /1.74 per 3 maanden.
Bij vooruitbetaling /6,60 per jaar. ADVERTENTIEN: Per mm 10 cent, minimum per advertentie/1,50, Rubriek
kleine advertentien 1—5 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent; maximum 8 regels. Dienstaanbiedingen en dienst-
aanvragen 1—5 regels 52 cent; iedere regel meer 10 cent. Met vermelding brieven of adres bureau van dit blad 10
cent meer. Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief, dat op aanvraag verkrijgbaar is.
Inzending van advertentien uiterlijk 9 uur v.m. op den dag der uitgave. Verschijnt Dinsdag- en Vrijdagavond.
Neen, zoo hadden we de bevrijding niet
gedacht. Dat is nu eens een punt, dat
reeds lang met algemeene stemmen is aan-
genomen. -Hoe we ons de bevrijding d.-.n
wel voorgesteld hebben? Dat is moeilijk
te zeggen. Maar in elk geval niet, zooals
ze heeft plaats gegrepen. Dat de bevrijding
van Nederland zoo langzaam in zijn werk
zou gaan, dat Nederland zoozeer door di-
recte oorlogshandelingen zou worden g&-
troffen, dat ons zooveel schade en leed zou
worden berokkend: we hebben het ons
niet kunnen voorstellen. Na de invasie in
Normandie lazen we van het gruwelijk lot
van Caen en andere plaatsen. We leefden
mee met de zwaar geteisterde streken.
Maar onbewust was er de gedachte: zij
daar bijten de spits af. Straks zal de dcor-
braak komen. Het Duitsche front zal wor
den opgerold. De Geallieerde opmarsch
zal onweerstaanbaar zijn. En in korten ti d
zal het gansche land zijn bevrijd. Het is
wel totaal anders geloopen. Nu weten we
wat ,,oorlog" beteekent. Nu zijn we van
nabij met de verschrikkingen van den oor-
log in aanraking gekomen. Groote, onher
stelbare verliezen zijn niet enkel aan Nor
mandie, maar ook aan ons toegebracht.
Het levensgeluk van niet weinigen is ver-
nietigd. Mars heeft hier in onze streken
wel een bloedig spoor nagelaten. Het zou
getuigen van groote oppervlakkigheid
wanneer wij geen oog zouden hebben voor
het groote leed, dat de oorlog in zijn direc-
te en indirecte gevolgen heeft gebracht.
Maar aan den anderen kant hebben we
ook altijd geweten, dat de grootste moei-
lijkheden pas na de bevrijding zouden
komen. Dat is ook een punt, dat reeds
lang met algefieene stemmen is aangeno-
men. We wisten het maar al te goed, dat
de overgang van slavernij naar vrijheid
zich niet zonder groote schokken zou vol-
trekken. We waren ons er klaar van be-
wust, dat het proces van opbouw en her-
stel langzaam en moeilijk zou zijn. We
wisten immers, dat ons land wel zeer in
't bij zonder van de Duitsche overheer-
sching had geleden. Aan alle kanten was
het uitgemergeld en uitgeplunderd. Het
was ons bekehd, dat de voedselpositie
slecht zou zijn, dat het economische leven
in wanorde zou verkeeren. We moesten
rekenen met de mogelijkheid en we
deden dat ook dat fabrieken verwoest
zouden zijn, boerderijen verbrand, pu-
blieke diensten ontwricht en vele bronnen
van welvaart voor langen tijd opgedrooqd.
We zouden arm zijn verschrikkelijk!
Maar daar zou een groot ding tegenover
staan: we zouden vrij zijn onzegbaar
heerlijk!
En zie, zoo is het nu precies uitge-
komen. Fabrieken zijn verwoest, boerde
rijen zijn verbrand, we zijn arm geworden.
Gelukkig, dat we 't van te voren gewe'-en
hebben. Gelukkig, dat we ook altijd ge
weten hebben, dat we daarvoor den
vijand, den mof, verantwoordelijk moesten
en zouden stellen. Misschien zijn vele van
onze boerderijen wel in brand gevlogen
door Britsche granaten en zijn onze fabrie
ken verwoest door bommen uit Geallieer
de vliegtuigen, maar de schuld ligt bij den
mof, die ons in 1940 verraderlijk overviel.
Dat willen we en dat zullen we nooit ver-
geten! Nogmaals gelukkig dat we van
te voren wisten, dat de groote moeilijk-
heden pas na de bevrijding zouden komen
Nu treft de slag ons immers niet onver-
wachts. Nu zijn we voorbereid. En dat
moet toch van enorme beteekenis zijn
Dit zal, dit moet beteekenen, dat we nu
nie* bij de pakken gaan neerzitten; dit zal.
dit moet t gevolg hebben, dat we nooit,
zeker niet, defaitisten zullen wor
en nu
den. Dit zal, dit moet beteekenen, dat we
nu niet enkel teleurgestelden zullen zijn.
Integendeel, de moea en de doortastend-
heid, die we onder den bezettingstijd toon-
den, door ons verzet tegen den verdruk-
ker, zullen we nu ook laten zien. We
zijn toch niet van plan ons weer te laten
knechten, in dit geval dan door omstan-
digheden, die we n.b. van te voren hebben
voorzien? Of blijven we misschien klagen
zoo hadden we t niet gedacht? Blijven
we misschien enkel maar teleurgestelden?
We willen toch niet hooren bij die laffe
slavenbende, die murmureert in de woes-
tijn en roept om de vleeschpotten van
Egypte? We bedanken er toch hartgron-
dig voor om te behooren tot die karakter-
looze lieden, die de Duitsche slavernij
prefereeren omdat de directe moeilijk-
heden, die de vrijheid met zich brengt, her
te lastig zijn. We gaan toch niet staan
naast den slappeling, die eentonig her-
haalt; maar onder de Duitschers was het
toch veel beter; toen verdiende je luierend
veel geld, toen kon je zoo gezellig aan
lucratieven zwarten handel doen en nie-
mand vondt je daarom een parasiet, toen
had je meer te eten en te stoken en je kon
veel makkelijker de grens over dan nu?
We willen toch niet gezien worden in
't gezelschap van den leegen kritikaster,
die van den moeilijken overgangstijd van
slavernij naar vrijheid alleen maar weet
te zeggen, dat het overal een rommel is
en dat wat onder de Duitschers gebeurde
nu ook gebeurt. De moffen vorderden
goederen en het Nederlandsch Gezag doet
het n.b. ook. En de stilzwijgende ver-
onderstelling is dan, dat vorderen voor
een verfoeilijke zaak en vorderen voor de
goede vaderlandsche zaak op een lijn
wordt gesteld!
We hoeven op deze vragen het ant-
woord niet te geven. Wij waren goede
vaderlanders in den tijd der slavernij, we
willen het niet minder zijn in den tijd der
bevrijding! Dwaas zou het natuurlijk zijn
de huidige moeilijkheden niet te willen
zien of ze te willen ontkennen. We moe-
ten ze integendeel moedia onder de oogen
zien en ze aanpakken. Nog nooit immers
zijn moeilijkheden overwonnen door ze te
ontwijken of door er voor te vluchten. Het
komt er nu vooral op aan, dat we een
breeden blik hebben. Als we persoonlijk
zwaar zijn getroffen dan kunnen we t wel
eens zoo moeilijk krijgen, dat het ons bijna
te zwaar wordt.
En toch: wat we in 't oog moeten heb
ben is niet in de eerste plaats ons per
soonlijk leven en onze persoonlijke belan-
gen, wat we in 't oog moeten hebben is
de toekomst van ons volk. En we zeggen:
door wat nu geschiedt, wordt er voor ons
volk weer een toekomst geopend.
Hebben we de vrijheid van ons gewest
duur moeten betalen? Ongetwijfeld. Zal
Nederland veel hebben te offeren voor
dat overal de driekleur weer wapperen
zal? Dat staat wel vast. Maar voor de
vrijheid betaalt men nooit te veel. Want
vrijheid beteekent: toekomst en leven;
slavernij wil zeggen: ondergang en dood.
V 2, de Raket-bom.
In de Engelsche kranten van den vorigen
Zaterdag staat een zeer nauwkeurige be-
schrijving van de Duitsche raket-bom,
met uitvoerige teekeningen en foto s van
gevonden onderdeelen. Dit nieuwe wapen
weegt ongeveer 12 ton, waarvan slechts
1 ton springlading is; het is 14 meter
lang en 11 /2 meter dik, Bij het afschieten
staat het ding rechtop. Een mengsel van
zeer geconcentreerd waterstofperoxyde en
The last few days have brought no big
changes on any of the fronts. In Holland
the Allies are still bringing in supplies for
the coming big offensive. North of Diiren
a 20 mile stretch of the Western bank
of the river Roer is now in Allied hands.
Artillery is shooting up German defensive
positions on the Eastern side of the river.
Further South Saargemund has completely
been cleared of German forces. To the
North-east of Strasbourg, on the Western
bank of the Rhine, Selz has been taken.
This is an inportant place on the way to
Karlsruhe.
German counterattacks between Colmar
and Mulhouse, after having had some
initial succes, have come to nothing The
initial gains have been completely wiped
out. Merseburg, Hamburg, Hanover,
Munster, Darmstadt and other places have
had a severe punishment by a big force
of heavy bombers. Out of 1250 bombers
and 900 fighters only 9 of each are mis
sing. The Russians have entered the
suburbs to the North and Northe-ast of
Budapest. By counterattacking the Ger
mans are trying to prevent a complete
encirclement of the Hungarian capital. In
the 6 days fight for Budapest 7500
enemies have been taken prisoner. In
Italy Messano has been taken. In Athens
fighting has flared up again. Fieldmarshal
Alexander and Mr. Harold McMillan
have arrived there to confer with General
Scoby and the Greek Government.
Attempts are made to form a new Govern
ment under the Premiership of the Arch-
bisshop of Athens. The T.U.C. has
passed a resolution asking the British
Government to take measures to come to
a compromise between the forces that
are fighting each other in G»eece.
For the first time news has been released
about the HamilcarT the big glider used
in the airborn landings on D-day and
near Arnhem. Its wingspan is over a
hundred feet. It can take 8 tons of useful
load, nearly as much as its own weight.
Amongst other things it can take a light
tank, two Brengun-carriers and several
motorcycles. The Hamilcar is made of
wood.
calciumpermanganaat levert een overver-
hitte stoom, waardoor pompen worden
bewogen, die vloeibare zuurstof en alcohol
in de verbrandingskamer brengen. Het
mengsel van deze beide laatste stoffen
wordt electrisch ontstoken, waarbij de
verbrandingsproducten met zulk een kracht
door de uitlaatbuizen wordt gedreven, dat
het geheele gevaarte met ontzaglijke snel-
heid wegschiet.
De raket stijgt tot een hoogte van 100 km.
doch wordt dan door een gyroscoop ge-
richt terwijl de brandstoftoevoer dan hetzij
der radio hetzij door automatische instru-
menten wordt afgesneden. De snelheid,
waarmee de raket-bom voortbeweegt, is
ongeveer 5000 km per uurDat is vier
maal zoo snel als het geluid. Deze fan-
tastische snelheid maakt, dat een afweer
langs de tot nu toe gebruikelijke wegen
onmogelijk is, maar tevens dat de nauw-
keurigheid ontzettend gering is. Een foutje
van een halve graad in de richting kan
de bom 30 km te ver of te dichtbij laten
neerkomen.
(Bijzonderheden uit de Daily Telegraph.)
Per mm 10 cent, minimum
Rubriek kleine ad vert en"
t; iedere regel meer 12 cent:
Dienstaanbiedingen en dienst-
s 52 cent, iedere regel meer
ding brieven of adres bureau
meer Handelsadvertentien
tegen verminderd tarief, dat
gbaar is Inzending van
9 uur v.m. op den dag van
last big effort, the
■eally heavy counter-
<1 Treves. They have
larachutists, dropped.
3, in the mean time
Leavy artillery, tanks
netrating some way
y were stopped, but
ring on. The French
up some newly-won
Between those two
id seventh American
ne further headway
towards the Rhine,
of news of the last
merican landings on
ilippine islands just
lindoro to Manilla Is
The landings have
1 and the Americans
1 miles inland.
not yet ceased, but
olution can be found
jncel with the Arch-
leader.
Germany and Ger-
s still going- on. The
lumbers of The same
l a good hiding on
went for targets in
5 port.
really going all out
irattack on the Bel-
red, by the number
onday 95 tanks have
many others badly
Iross Organisation is
mall-scale Christmas
i the much damaged
leren (late Breskens-
can help in obtaining
kindly requested to
spare with the police
be helping the Red
The Red Cross will
and the distribution,
bt be very thankful
ig them to have a
est Zeeuwsch-Vlaan-
rinderen aldaar met
chaal een Kerstfeest
verd aan het Roode
aagd, door te trach-
srijen of snuisterijeu
ovenvermelde goede-
n deze op het politie-
v<5<5r Vrijdagmorgen
Kruis zal dan voor
in West Zeeuwsch-
:id van de Redactie.)
eujr,
door Minister Ger-
ig, dat het mandaat
jrloopen zou zijn, is
Het probleem is in
malen in de illegal®
ken, zonder dat een-
m ontstond.
dat met de gebaur-
dperk in ons censti-
sloten en dat de in
diging na de bevrij-
x>u zijn voor wat in
bezetting die in alle
en maatschappelijk
lgegrepen en de be-
■atischen rechtsstaat
van den autoritairen
1 't nauw gebrachte
Iker restauratie den
wereld-worsteling is,
t dat' men huiverig
:ozen volksvertegen-
opzij te zetten; zoo
rtuniteit hiertoe aan
ien zocht men ver-
;r Gerbrandy? ,,De
overeenkomstig de
jrkiezingen voor de
moeten worden ge-
,n de leden der oude
m", aldus het pers-
bonn ue
schilfeq onder een bestuur, de horizontaie
saamhoorigheid. Wezenlijk voor de laat
ste is het' besef van eenheid, de vebtikale
saamhoorigheid Verder zegt hij: ,,De
Nederlandsche natie ,,werd toen tus-
sen 15' en 1600 naast de adel de regen-
tenstand ontstond en zich zeggenschap
verwi'erf. Zij ,,werd opnieuw toen tus-
sen 17' en 1850 naast de regenten de
burgerij zich opmaakte tot deelneming aan
het nationale leven. Zij „werd" door de
emancipatie der dissenters, door die der
Joden en Roomsen en tenslotte door die
van de arbeiders en van de vrouwen. Zij
werd en wordt nog steeds in de voort-
durende strijd van groepen en klassen,
strijd om meetellen eerst om meedoen daar-
na tot eindelijk het volwaardig mede-
burgerschap bereikt is in politiek, econo-
misch en cultureel opzicht. Pas met het
bewustzijn in al die opzichten tot de natie
te behoren, behoort men er toe". Het
stemming met Rusland, met het oog op het
behoud van den toekomstigen vrede in Europa.
Churchill heeft ook nog verklaard, niet te
kunnen aannemeo, dat de Poolsche Regeering
een aanbod voor het regelen der grenzeti in
den door hem aangegeven zin zal afwijzen, in-
dien het daarbij een breede strook langs de
Oostzee, met inhegrip van Dantzig toegewezen
krijgt, In plaats van den smalien corridor, die
het "tot hiertoe bezat.
Door de Nederlandsche regeering te Londen
is Zaterdag medege'deeld, dat de Minister-pre
sident Prof. Gerbrandy besprekingen heeft ge-
voerd met het Geallieerd Opperbevel betref-
fende de verbetering der voedselpositie in het
bevrijde deel van Nederland, volgens een breed
opgezet plan. Als gevolg daarvan zou het
rantsoen in de maand December kunnen wor
den verhoogd tot 1500 en in de ma a fid Januari
vermoedelijk worden opgevoerd tot 1800 calo-
rieen.
1 UCi 1 LTJLl.iX\vl 1L VlCrJU. GCIi Zj W dl C CLCVLLV <XL VAjA C 1111.
De Russische lucbtmacht bombardeerde
Libau. Uit Denemarken worden verschillende
sabotage-daden van patriotten gemeld. Op
het eiland Mindoro, vanwaaruit Manilla, de
hoofdstad der Bhilippijnen, in een half uur
vliegen te bereiken is, maken de Amerikanen
goede vorderingen; zij zijn verscheidene kilo
meters landinwaarts gedrongen. Britschg
troepen bieden hulp bij het evacueeren van een
deel der Walchersche bevolking (uitdrukke-
lijk wordt medegedeeld, dat van een evaoua-
tie van de geheele bevolking geen sprake is!).
Met uit Engeland aangevoerde reddingbooten
worden de menschen van hun eiland-huizen
afgahaald. Na in Middelburg van het noo-
digste voorzien te zijn, worden zij naar Noord-
en Zuid-Beveland overgobracht. Ongeveer
8000 menschen worden on deze wijze ver-
voerd. Het verdrag tusschen Rusland en
Frankrijk is gepubliceerd. Het behelst, naast
een bepaling dat wederzijdschen steun zal
worden verleend bij toekomstige agressie van
Duitsche zijde en naast de bepaling, dat in
den tegenwoordigen oorlog geen onafhanke-
lijke vrede zal worden gesloten, ook een clau-
sule omtrent het wederzijdsch verleenen van
economischen steun.
r eenvoudig, angstig
al die menschen van
r achteloos over die
el 88 der Grondwet
;r in te zien, dat de
sn presenteerblaadje
iwaarschijnl ij k
ren is inderdaad de
normale, doch niet
ivene; het recht des
homings tot K.ameronthmding op leder wille-
keurig tijdstip (art. 75 G.W.) leert uitdruk-
kelijk anders. De zittingsduur kan dus, on-
danks art.188, korter zijn dan vier jaren. Kan
hij ook langer zijn? Mijns inziens stellig, in-
dien overmacht in 't spel is, en de laatste
partij om deze zienswijze te bestrijden zal toch
wel de eerste minister eener regeering zijn,
die zich, in uitdrukkelijken strijd met de bepa
ling van art. 21 der Grondwet, buiten de
Rijiksgrenzen bevindt, iets wat alleen gerecht-
vaardigd kan worden, als men met mrj over
macht een wettige reden acht tot terzijde-
stelling van niet-esse,ntieele grondwetsbepa-
lingen.
Of de zittende Kamer dient te worden in-
geschakeld en hoe zulks moet gebeuren, is
een kwestie dp zich zelf. Meent men dat er
voldoende redenen zijn om zulks niet te doen,
dan dienen deze in de considerans van h'et
ontbindingshesluit aangevoerd te worden, dat
is de constitutioneele weg. Haar legaliteit
ontkennen op grond van art. 88 G.W. is niet
alleen formalistisch, maar ook onhoudbaar.
Dankend _voor de verleende plaatsruimte,
Hoogachtend,
C. P. VAN STRIEN.
S
