Ledigheid is des Duitschers oorkussen!
Ieder productief *werk dient thans het Vaderland.
D8NSDAG .28 NOVEMBER
1e Jaargang
No. 3
Toespraak van
Hare Majesteit de Koningin,
In de uitzending van Radio-Oranje
heeft H. M. de Koningin heden het
Nederlandsche Volk in het bevrijde en het
bezette gebied toegesproken.
Zij verklaarde behoefte te gevoelen
zich tot het Nederlandsche Volk te rich-
ten, in dezen tijd, nu de nood zoo hoog
gestegen is en de vernielingen en ver-
woestingen door den onderdrukker een
vorm en uitbreiding hebben aangenomen,
die wij ons nimmer hebben kunnen in-
denken.
H.M. bracht hulde aan de spoorweg-
mannen, die met opoffering van eigen
belangen en ook van hunne gezinnen, in
eendrachtige samenwerking hun vader-
landschen plicht hebben vervuld en nog
vervullen. Dit is een voorbeeld van saam-
hoorigheid en krachtig verzet tot steun
van het geheele volk, in dezen tijd, die
uiterste krachtsinspanning vgreischt.
H.M. doet een beroep op alle landge-
nooten," om elkaar in dezen tijd van ont-
beringen van allerlei aard, waar mogelijk,
te steunen.
Zij zeide toe, dat de aanvoer van
levensmiddelen en andere benoodigdheden
zal volgen. De moeilijkheid zit voor het
oogenblik nog hierin, dat het bezwaar
ondervindt die bij de bevolking te bren-
gen, door de wegvoering en vernieling
van alle vervoermiddelen en door de
eischen van de oorlogvoering. H.M. voor-
ziet echter, dat in dit opzicht voort-
durend verbetering zal komen.
H.M. bracht hulde aan de jonge mannen,
die na de bevrijding van een deel van het
vaderlanU de wapens hebben opgevat en
aan de zijde der Geallieerden mede strijden
tegen den vijand. Hun werk wordt zeer
gewaardeerd. Het schept aan H.M. steeds
- voldoening, dit van Geallieerde zijde
voortdurend te mogen vernemen.
Zich tot de bewoners van het bevrijde
gebied richtende, vermeent H.M. dat die
bevolking zich zal kunnen indenken, wat
het voor Haar beteekent, zich weer recht-
streeks tot hen te kunnen wenden. Zij
dankt die bevolking ten zeerste voor de
boodschappen en blijken van medeleven,
die Zij van hen mocht ontvangen. Ook
de gedachten van H.M. gaan echter uit
naar de bewoners van het niet-bevrijde
deel van het land, die nog steeds onder
den toenemenden druk van den vijand
en onder het geweld van den wereld-
oorlog voortleven.
H.M. herdenkt ook speciaal de bevolking
van Walcheren en Westelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen, die gave en goed, die letterlijk
alles kwijt zijn, terwijl die van Walcheren
ook worstelen met het hun land binnen-
stroomende water. H.M. veArouwt, dat
dg geestkracht der bevolking ook in staat
zal stellen dezen toestand te boven te
komen. Alle krachten zullen worden in
gespannen om ten spoedigste over de
noodige materialen te kunnen beschikken,
i om met de drooglegging van het eiland
een aanvang te maken. Walcheren en
Westelijk Zeeuwsch-Vlaanderen zullen
aldus H.M. herrijzen".
H.M. verklaart ook ten zeerste mede
te leven met de huismoeders en te beset'
fen hunne moeilijkheden om in dezen tijd
de behoeften van het gezin te verzorgen
Zij doet een beroep op de landbouwers
alle krachten in te spannen voor de
om
welke lieden in aanmerking komen voor
de berooving van het hoogste goed,
't welk de vrijheid is.
De rechtszekerheid kan er slechts mede
gebaat zijn, dat een ieder weet, waar hij
aan toe is. Er mag hier geen willekeur
heerschen, omdat arresteeringen zonder
rechtsfegelen een toestand van terreur in
,het leven roepen. Een toestand van
„heden gij, morgen ik". Wij weten uit
de historie der Fransche revolutie, hoe
tijdens het Schrikbewind niemand van zijn
leven en vrijheid verzekerd was en hoe
willekeur het burgerbloed deed vloeien in
stroomen.
En hoe oneindig veel verscher liggen
in het geheugen de gewetenlooze methodes
der Gestapo en groene politie, die welis-
waar officieel onder den Staat stonden,
maar in feite aan niemand rekenschap
verschuldigd waren en straffeloos hebben
getierd en gemarteld en met het leven
van tienduizenden hebben gespeeld
God behoede ons land voor terreur
Maar hiervan is geen sprake. Er moet
zal recht worden gedaan en de
helers en heulers met den doodsvijand
zullen zwaar moeten boeten. Diep in hun
hart moet de beteekenis gegrift worden
van wat het is om in eenigen vorm het
voorziening van voedsel ten behoeve van
de geheelfc bevolking.
Ook doet Zij een speciaal beroep op
de mijnwerkers om hun taak met ijver te
blijven vervullen. Door de resultaten van
hun werk toch, zal het mogelijk zijn, dat
steeds meer arbeiders in de fabrieken hun
taak zullen kunnen hervatten, hetgeen ten
goede zal komen aan de voeding van de
geheelebevolking, maar bovendien zal
daardoor ook in het bittere jaargetijde de
koude uit de woningen kunnen worden
geweerd.
Hare Majesteit eindigde Haar toespraak
en er
Merkwaardig is, dat reeds voldoende
voor de strafbaarheid is het dreigen
gebruik te maken van macht, middelen
enz., onverschillig of er inderdaad gebruik
van gemaakt is. En terecht: want wij
weten alien, hoe menig N.S.Ber gaarne
reeds maar alleen hanteerde het wapen
der dreiging van naar z'n Duitsche vriend-
jes te loopen, om hiermede alleen reeds
alien weerstand te verlammen en z'n
tegenpartij de stuipen op het lijf te jagen.
Wat Hebben niet tallooze onkreukbare
vaderlanders het hoofd moeten buigen,
inwendig barstend van woede en ver-
ontwaardiging, wanneer een beroeps-
landverrader gnuivend hem bedreigde met
Vught, met Amersfoort of de Gestapo.
Wat is ons volk niet weerloos gemaakt,
doordat de macht berustte bij een gepa-
tenteerde boeveribende als N.S.B. en con-
sorten, die leefden van misdaad, afpersing,
dreiging en chantage! Wij zullen het
nooit vergeten
Ad b.) Deze groep levert de minste
moeilijkheden op. Zij die donateur, lid of
sympathiseerend lid zijn, of na 1 Februari
1941 zijn geweest, van de N. S. B.
voorts W.A.-mannen, leden der Ger-
maansche S.S., van den Jeugdstorm (met
eenige leeftijdsbeperkingen), die mede-
Werkt! Volvoert Uw eigen taak en doet dan nog wat meer.
vaderland verraden te hebben. We mogen
het gelukkig weer zeggen, dat ieder, die
het met den vijand heeft gehouden, een
misselijk landverrader is geweest, een ge-
wetenloos sujet, die uit de maatschappij
moet worden verbannen.
De Chef van den Staf van het Militair
Gezag, die de bevoegdheden uitoefent,
welke toegekend zijn aan het militair gezag
in het bevrijde deel van het Rijk, heeft
last gegeven om slechts bepaaldelijk om-
schreven groepen van personen aan te
houden en op te bergen. Deze groepen zijn
drieerlei
a.) Zij, te wier aanzien verdenking
bestaat, dat zij zich schuldig hebben ge
maakt aan eenig misdrijf genoemd in art. 1
van het Besluit Buitengewoon Strafrecht
b.) zij, die lid zijn of zijn geweest van
landsverraderlijke partijen of organisaties:
c.) zij, te wier aanzien verdenking be
staat, dat zij behooren tot onder b. be-
doelden.
Over elk dier groepen een enkel woord.
Ad a.) Reeds de verdenking is vol
doende, het bewijs is van later zorg.
Natuurlijk zal een nauwgezet opsporings-
ambtenaar niet "tot arrestatie van dier-
gelijke lieden overgaan, als hij diet over
enkele gegevens beschikt, die vast staan
Het aangehaalde art. 1 van het Besluit
Buitengewoon Strafrecht spreekt in hoofd-
zaak over misdrijven tegen de veiligheid
van den Staat en de Koninklijke waar-
digheid; een aantal misdrijven tegen de
openbare orde, de algemeene veiligheid
van personen en goederen, het openbaar
gezag, de persoonlijke vrijheid en het
leven. De berechting dezer misdrijven is
aan geenerlei voorwaarde gebonden, ter
wijl andere, met name genoemde mis
drijven alleen onder het Besluit vallen,
indien de schuldige gebruik heeft gemaakt
of heeft gedreigd te maken van macht,
gelegenheid of middelen, hem door den
vijand of door het feit der vijandelijke
bezetting geboden.
Een nieuwe groep wandaden, die zeer
veel zijn voorgekomen in den bezettings-
tijd, en die niet te brengen waren onder
eenig bestaand artikel van ons Straf-
wetboek, zijn bij art. 1 van meergemeld
Besluit, gestempeld tot misdrijven, die
met de hoop uit te spreken, dat ieder zal eveneens speciaal zullen worden berecht.
doordrongen zijn van de overtuiging.dat Het zijn de volgende:
The News in Headlines.
On Saturday and again on Monday
American Super-Fortresses from Saipan
attacked Tokio. Allied heavies have made
a daylight-raid on Munichr in which a
new kind of 12.000 pound blast-bomb
has been used. 300 German fighters were
in the air. In the biggest dogfight of the
war 98 of them were shot down, bringing
the total destroyed in 48 hours up to 240.
Cordell Hull has resigned for health
reasons. The new Secretary of State is
to be Mr. Edward Stettinius. General
Browning, of Arnhem fame, is to be
Chief of Staff S.E.A.C.
Demonstrations against the Belgian
Government have led to a clash between
the police and the Forces of the Interior.
algemeene inspanning en samenwerking
tot de overwinning zullen leiden en tot
algeheele bevrijding.
,,Leve het Vaderland 1"
INTERNEERING I
Na veel gejubel over de hooge waardij
van vrijheid begrijpelijk na vier en
een half jaar van ongehoorde knechting
- is het plicht een woord te zeggen over
de tegenstelling van vrijheid: interneering.
Het is ons gebleken, dat nog de vreemd-
ste voorstellingen heerschen over de vraag,
lo. het gedurende den tijd van den
oorlog opzettelijk een ander blootstelien
*aan opsporing, vervolging, vrijheidsberoo-
ving of -beperking, eenige straf of eenigen
maatregel door o| vanwege den vijand
of diens helpers.
2o. het gedurende den tijd van den
oorlog opzettelijk gebruik maken of dreigen
te maken van macht of middelen, hem
door den vijand of door het feit der vijande
lijke bezetting geboden, om een ander in
zijn vermogen te benadeelen of om zich
zelf of een ander te bevoordeelen.
gewerkt hebben in leidende functies aan
nat. soc. dagbladen of tijdschriften, moeten
alien- onvoorwaardelijk worden opgepakt
op last van het militair gezag.
Wij achten het van veel belang op te
merken, dat de lastgeving volstrekt geen
6nderscheid maakt naar gelang van de
motieven, die iemand hebben bewogen
lid of sympathiseerend lid te worden der
N-.S.B. Niet weinigen zijn er, die dood-
eenvoudig dit gedaan hebben om een
baantje te krijgen, om hun radio te mogen
houden, om een buurman een plezier te
doen, welke gloeiend N.S.B.-er was, om
zich te dekken voor de toekomst, wijl zij
in de verwachting leefden, dat Duitsch-
land winnen zou. A1 deze lieden hadden
niet het geringste besef van het wezen
van het nationaal-socialisme. Zij waren
en zijfl beginsellooze lieden, die hun God
en hun vaderland er voor over hadden,
als zij maar beter uit de bus kwamen.
Wij kunnen nog eenige waardeering
koesteren voor beginselvaste N.S.B.-ers
al valt het qioeilijk in dit stelsel eenig
nieuw beginsel te ontdekken welken
een zeker idealisme niet vreemd was. Hun
aantal is wellicht op een half procent te
schatten! Terwijl99'/2°/o bestaat uitschur
ken, aartsdommerikken, baantjesjagers en
teleurgestelde eerzuchtigen, die reeds onder
de vroegere maatschappij door onbekwaam-
heid niet aan den slag konden geraken en
die zichzelven in het hoekje drongen van
miskende genitfen. In het i.intellectueele"
kamp kwamen deze figuren niet zelden
voor. We mogen nu na jaren de waar-
heid schrijven, dat er geen N.S.B.-er was,
aan wien niet in maatschappelijk, zede
lijk of financieel opzicht een steek los was
Al deze knapen zijn terecht van een troon
gestooten, waarop een vijand van uiter-
mate slechte regeerkunst hen geheschen
heeft.
De lastgeving spreekt duidelijke taal
door uitdrukkelijk aan te knoopen aan
een bepaalden datum. Is iemand lid of
symp. lid geweest van de N.S.B., al was
het maar van 1 Febr. tot 5 Febr. 1941,
dan moet hi| gearresteerd worden. Natuur
lijk kunnen tragische toevalligheden een
rol spelen, maar reeds de oude Romeinen
zeiden dura lex, sed lexde wet is hard,
maar wet.
Een 'veelvoorkomend misverstand is ook
het volgendeOnder de gearresteerden
zijn er heusch wel enkelen, die wel eens
een goede daad hebben begaan in vader-
landschen zin. Die b.v. een onderduiker
hebben geholpen of geld hebben gegeven
voor de goede zaak (er waren lieden, die
5 °/0 van hun grove winsten, aan de
Duitschers verdiend, afstonden aan de
onderduikersorganisatiegewetensgeld
Dit alles neemt niet weg, dat ze schuldig
zijn gn zullen gestraft worden. Een ge-
woon misdadiger wordt toch ook niet
vrijgesproken, omdat hij zoo veel van zijn
vrouw en kindertjes houdt, of b.v. wel
eens een drenkeling uit het water heeft
gehaald
Ad c.) Deze groep is het moeilijkst
te hanteeren. De toelichting op de Al
gemeene lastgeving omschrijft hen als volgt
zij, ten aanzien van wie het gedurende
jaren op zwaren proef gestelde rechts-
gevoel van de bevolking eischt dat zij,
wat er later ook over hen zal worden
besloten, ten spoedigste na het verdwijnen
der Duitsche bezetting worden opgesloten.
Dit is een zoogenaamde kapstok-clau-
sule, waaraan men veel kan ophangen,
wat niet onder een der andere rubrieken
valt. Een cat^orie springt dadelijk in
het oog: de moffenmeiden, die ons bont
en blauw hebben geergerd door hun
ontuchtigheden met den vijand van ons
volk. Hoe hooger ze. in stand waren,
hoe zwaarder moeten ze,worden gestraft
De bevolking hebbe toch vooral geen
angst om dames „van stand" aan te bren
gen. Worden deze gevallen in den doof-
pot gestopt, dan is er rechtsongelijkheid,
maar men is daar dan zelf verantwoordelijk
voor!
Onder deze rubriek vallen voorts ook
lieden, die uitermate slim en geslepen zijn
geweestzij hebben zich wel gewacht, om
lid te worden van N.S.B. of zelfs maar
„symp. lid"zij dekten zich naar twee
kanten, want praatten anti-Duitsch of pro-
Duitsch, al naar gelang zij met een vijand
of een vriend van het Derde Rijk te dq^i
hadden. Zij konden altijd in geval van
verlies van Duitschland wijzen op trans-
acties, die wezen op pro-geallieerde ge-
zindheid, terwijl zij in het omgekeerde
geval er voor zorgden bewijzen bij de
hand te hebben, waaruit hun voorkeur
bleek. In alle gevallen zorgden ze er in
de allereerste plaats vbor, dat hun dierbaar
hachje geen oogenblik gevaar liep. Deze
lieden zijn in feite vaderlandlooszij zijn
niet pro-Duitsch, niet pro-Engelsch, niet
pro-Nederlandsch, alleen pro de centen
Een ieder kent diergelijke lieden uit zijn
omgeVing. De lastgeving acht hun arre
statie noodzakelijk, wat er later ook over
hen worde besioten. Mogelijk worden
sommigen hunner dus later zelfs vrijge
sproken. Dan is hun arrestatie nog niet
erg geweest, want hun voorarrest is dan
een repressie geweest op hun weergalooze
karakterloosheid en misselijkheid.
Ten slotte heeft steller dezes een vrien-
delijk verzoekhem niet te vermoeien
met anonieme brieven. Iederen anoniemen
briefschrijver acht hij een gewetenloos en
laf sujetdie wel anderen aanklaagt en
belastert, maar naamloos, is nu eenmaal
een lafbek, die in het riool thuis hoort.
Over de berechting der misdrijven een
ander maal.
Mr. G. TICHELMAN.
Levensverdieping.
Gulden woorden zijn dit
Eenvoudig, maar vol diepen zin.
Opgeweld uit een dichterlijk' gemoed
en getuigend van werkelijke ziele-adel.
Want immers, de bewoners van Bantan-
Kidoel waren arm. Was door allerlei
droevige omstandigheden hun landstreek
niet ontvolkt En, daar er arbeid ge-
noeg, maar zoo weinig arbeiders waren,
lag en wachtte daar niet een geweldige
taak En voor de bevolking, en voor
den bestuurs-ambtenaar Havelaar. Hij',
die als betrekkelijk vreemde de landstreek
binnenkomende aanstonds als werktuige-
lijk de vraag voelde rijzen „Waar zijn
de dorpen en waar de landbouwers
Treffende, maar bittere analogie, dacht
Redactie
J. H. BANNIER
P. L. D. J. VAN OEVEREN
Redactle-adresAxelschestraat 24, Terneuzen
Dit Blad wordt op last van het Militair Gezag
gedrukt blj de N.V. Firma P. J. van de Sande,
T«rneuzen.
ABONNEMENTS PRIJS Binnen Terneuzen
t 1,50 per 3 maanden; buiten Terneuzen f 1.74
per 3 maanden. Bij vooruitbetaling f 6,60
p. jaar. Verschijnt Dinsdag- en ^Afoensdagavond.
ADVERTENTlEN Per mm 10 cent, minimum
per advertentie f 1.50 Rubriek kleine aciverten-
tien 1-5 regels 60 Cent; iedere regel meer 12 cent:
maximum 8 regels Dienstaanbiedingen en dienst-
aanvragen 1-5 regels 52 cent, iedere regel meer
10 cent-— Met vermelding brieven of adres bureau
van dit blad 10 cent meer Handelsadvertentien
bij regelabonnement tegen verminderd tarief. dat
op aanvraag verkrijgbaar is Intending vas
advertentien uiterlijk 9 uur v m. op den dag van
verschijning.
ik
„De ziel des' menschen groeit niet van
„het loon, maar van den arbeid die
het loon verdient."
(Max Havelaar in zijn toespraak tot
de hoofden van Lebak.)
