Flick's Cacao No. 277. Vrijdag 25 December 1914. 6e Jaargang. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst. Richting: Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van persoon of partij. VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG. Gentschestraat C 7 te Hulst. W? Stichter: H. A. van Dalsum. Bierkaaistraat A 28 te Hulst. Gentschestraat B 4 te Hulst. ER IS S DAALDERS CACAO Mik umi a de allerbeste. DE VOLKSWIL EEDACTIE: Abonnement per drie maanden NEDERLANDf 0.50. BELGIEfr 1.20. ANDERE LANDEN i 0.80. - Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven. Het blad^ neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud van het Vrije Woord en voor dien van Advertentiën. ADMINISTRATIE: DRUKKER IJ: Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur. Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25. Kerstvrede en oorlog'. O De „Osservatore Romano" bevat de volgende verklaring: „Eenige bladen hebben bericht, dat Z H. de Paus het initiatief heeft genomen, om van de oorlogvoerende mogend heden ten minste voor het Kerstfeest een wapenstilstand te verkrijgen. Dit bericht is juist. De Paus heeft inderdaad als bewijs van geloot en eerbied jegens Christus den Verlos ser, die voor alles Koning en Vorst des vredes is, en tevens uit gevoel van menschelijkheid en medelijden, vooral ten opzichte van de gezinnen der soldaten, zich officieus tot de rederingen der oorlogvoerende mo gendheden gewend, om te vernemen, hoe zij het voorstel van een wapen stilstand gedurende het feest zouden opnemen. De mogendheden antwoord den met de verklaring, dat zij de verheven bedoeling van het initia tief van Z H den Paus op hooge waarde schatten. De meerderheid betuigde haar instemming. Intusscheu kon het denkbeeld niet worden ver wezenlijkt, daar eenigen meenden, dat zij het practisch niet konden steunen. Aldus ontbrak de eenparig heid in de toestemming, welke nood zakelijk was, om het bevredigende resultaat te bereiken, dat door het vaderhart des Pausen zoozeer werd verlangd. Uit dit bericht blijkt, dat de Paus een poging heeft gedaan, opdat er althans op den dag van Kerstmis wapenstilstand zou zijn, en hierin niet is geslaagd Volgens een bericht in de Ger- mania zijn Duitechland, Oostenrijk, Turkije en België er voor geweest, en was er tegeg Rusland (dat Kerst mis viert op eeD anderen dag dan de andere landen), en ter wille van Rusland waren er ook tegen Frankrijk en Engeland, Wij noemen dit nu een zaak, waarbij de lezer stil staat. De daad van den Paus is hoo- gelijk te waardeeren, is nog meer zoo goed te begrijpen, en christe lijke mogendheden men doet er wat mede wenechen geen wa penstilstand op den dag, waarop iu de kerken wordt gezongen het lied van „Vrede op Aarde". Een der eerste woorden van het Evangelie van Johannes luidt „En het Licht schijnt in de duisternis en de duisternis nnm het niet aan", op den dag van heden, het Licht schijnt in de duisternis van den oorlogsnacht en de nacht nam het met aan, Wii zyn niet in staat iü de om «tandigbeid van de verklaring in de OwServaiore Romano een kerstarti kel te schrijven die verklaring trou wen» is zelve het meest welspre kend Kerstartikel 1914, Gij zult niet doodslaan. O Men heeft ons gevraagd hierover ons oordeel te geven, en dit in ver band met den ooriog. Deze vraag bewijst, dat de vrager leest zonder te weten wat hij leest, want de vraag is reeds behandeld in „Franktireurs" in no 270. Hierin toonden wij aan dat, wie als wettig soldaat doodt, verricht een daad van rechtsmacht, wie doodt als franc- tireur doet dit als misdadiger, tenzij voor deze geldt het recht van zelf verdediging. Toch willen we nog een woord zeggen. Uit eenige aanwijzingen maken wij op, dat er in Nederland is uitgegeven een brochure of vlugschrift, waarin in verband met den oorlog wordt gewe zen op het gebod van „Gij zult niet doodslaan". En schijnt deze uit te gaan van de op zijn Nederlandsch vooruitstrevenden. Wij noemen met voordacht dit woord „op zijn Nederlandsch", want een vooruitstreven opzijn Nederlandsch wil niet zeggen vooruiistreven in wijs heid, maar in holle klanken en in liefdadigheid uit eens anders zak met wetsdwang. Het woord, dat wij willen zeggen, is dit. Gevoel voor. een andermans leven is goed, is prijzenswaardig, maar zelfs op het slagveld is dit het gevoel bij hen die anderen dooden, zij doen het niet uit wil te overtreden het gebod van Gij zult niet doodslaan, doch uit harde noodzakelijkheid. En deze harde noodzakelijkheid wordt niet te niet gedaan door het beroep op een woord „als men u op den eenen wang slaat, biedt dan ook den anderen aan", want de zelfde die dit zeiJe was allesbehalve mak tegenover de huichelaars men leze slechts hoofdstuk 23 van het evangelie van Matheus en nam eigenhandig een zweep om de koop lieden uit den Tempel te verdrijven. Dit bewijstdat men wel als raad krijgt verduldig te zijn in hetgeen men persoonlijk ondervindt, maar niet, als men heeft wettige reden van ver ontwaardiging, waardoor anderen leed ondervinden, zooals in dat ge val bij Matheus, omdat die waren volksbedriegers, en in dat geval van het verdrijven der kooplieden, omdat zij het huis Gods maakten tot een roovershol. En wat is nu de zaak Wordt aan gerand de souvereiniteit van het grondgebied, dan mag men voor zich zeiven daartegen de oogen sluiten, doch de overheid, die voor taak heeft uit naam van anderen, dit is uit naam van het geheele volk, dergelijk aan randen te beletten of te straffen, mag er de oogen niet voor sluiten En wat hier geldt voor de souvereiniteit van het grondgebied, geldt ook voor den enkelen persoon, als in het aanranden tegen dezen enkelen persoon wordt aangerand een zaak tevens-van ande ren, wat geschiedt, als in dezen enke len persoon wordt aangerand de dra ger van een algemeen recht. Alsdan toch is het ook den anderen wa--g aanbieden geen zaak van verduldig heid, doch van erkennen van het recht tot een onrecht. Er is nog meer. De m#ensch bestaat niet alleen uit vleesch en bloed, 'wat hij gemeen heeft met de dierenwereld, maar ook uit een levende onsterfelijke ziel, wat zijn karakteristiek is, en welke mede brengt, dat deze blijft leven nog na den dood des lichaams. En dezelfden, die zoo teeder van gemoed zijn op de wijze als hiervoor is geschetst, ziem er meermalen niet tegen op, om in den mensch zijn ziel, van oneindig groo- ter v/aarde dan zijn lichaam, te doo den door verwijfde of valsche leer stellingen, door verdierlijking door het niet afwijzen van onzedelijke praktij ken, en zoo meer. En dezelfde, die aanraadde ook den anderen wang aan te bieden, is ook dezelfde die zeide, dat het beter is oog, arm of been te verliezen dan met beide oogen, armen en beenen te worden geworpen in de hel. Wij hebben gemeend hier deze puntjes eens op de i te moeten zetten om daardoor onze gedachte te geven tegen het geschrijf van enkelen, met name, omdat dit geschrijf als christe lijkheid wil aanbevelen wat dit niet is. Wij althans schreven reeds in 1903, dat onze tijd verlangt liefde, waarin... ootmoed en fierheid elkander zusters noemen. Doch dat geschrijf wil zusteis noemen ootmoed en laagheid, wat gelijk staat met de menschelijke na tuur, uit schijnmenschenliefde, zedelijk te verlagen tot beneden het dier. En voegen er nog bijChristus wilde wel geboren worden in den nederigen handarbeidersstand, dien Hij hierdoor adelde, maar Zijne moeder en voed stervader waren, hoewel arm, van ko ninklijk geslacht, en, hoewel arm aan aardsche goederen, waren zij zoodanig bedeeld met genaden Gods, dat zij in het rijk der deugd hoog uitstaken bo ven een hunner tijdgenooten. En, voor houdende, „leer van Mij dat gij oot moedig en zachtmoedig van harte zijt," was zijn geheele optreden vol waar digheid en koninklijke fierheid, op heffende de menschheid uit de zede lijke verlaging tot vrije kinderen en erfgenamen Gods. Hiermede basta, misschien hebben we door dit te schrijven te veel eer bewezen aan genoemd bedriegelijk geschrijf. 3ïini*tcr Treub en «le Loge. O Minister Treub besliste bij Kon. Besluit van 23 Nov. 1914 St.543.dat een logebouw is van algemeen nut en dus vrij van personeele belasting. Dit besluit is genomen tegen het advies vaii de afdaling geschillen van bestuur van den Raad van State, te gen de beslissing van den directeur der belastingen. Minister Treub overweegt dat de Vrijmetselaarsloge St. Lode- wijk blijkens hare statuten ten doel heeft bevordering van de veelzijdige harmonische ontwikkeling van de miyischheid, te beginnen bij het in dividu, en dat dit doel de inrichting dier loge stempelt tot een inrichting van een algemeen nut, ook al zijn de middelen, waarmede men voormeld doel tracht te bereiken, niet nauw keurig bekend. Wij zijn het volkomen eens met de Tijd die meent dat, als de middelen tot het doel niet bekend zijn, men toch niet met de wet in de hand kan beweren, dat het doel is een doel van algemeen nut. En wij voor ons voegen er bijals men doet als minister Treub besluit, door op de middelen niet te letten, alleen op het doel, dat hij dan feite lijk lot wet maakt de leer vanhet doel heiligt de middelen. IJdelheid vóór en ernst door den oorlog, o— Uit eene rede, gehouden door Pater graaf Robert van Nostitz-Rieneck te Weenen, nemen we het volgende over Maar welke ook de oorzaken zijn de eerste oogenblikkelijke uitwerking van den oorlog mag genoemd worden het tot inkeer komen van velen. Het was ons allen of wij de wereld plot seling met andere oogen aanschouw den. Let bijvoorbeeld op deze twee tegenstellingen. 28 Juli bevat een groot blad een feuilleton „Heldenvereering". Beschreven werd, hoe Carpentier in Londen kwam, hoe een onafzienbare menigte hem aan het station ontving, hem toejuichte als een volksheld. hoe hij voor zijn optreden 100.000 francs verkreeg, ter wij i 300,000 francs aan entréegelden- werden geïnd. Naar Parijs teruggekeerd hij was zelf een Franschman werd de algemeene vereering nog grooter, want hij is een volksheld: hij is... bokser! 1! En die bokser werd verheerlijkt in krant en tijdschrift, zijn kunst werd geroemd als de roemrijkste praestatie eens men- schen. Duizenden en duizenden juich ten dien held toe. Heeren en dames in avondtoilet wonen de voorstellingen bij. Dat was heldenvereering op 28 Juli. Den 29en Juli is deze decadentie als een stormwind weggeblazen. Men heeft grooie nietigheden tot groote gewich tigheden opgeblazen en groote sociale belangen had men als luttelheden be handeld. Deze nietigheden, tot ge wichtigheden opgeblazen, patsten in eens Stuk, en het eigenlijk levensdoel der menschen lichtte weer helder op het licht der sterre van de eeuwigheid brak door! Toch niet juist. O— J'hr. de Savornin Lohman zeide in de Kamer, dat de geheele wereld nog waarde hecht aan het recht en daarom op de hand van Engeland is, doordat het zich zielkundig voor de wereld wist te plaatsen op het standpunt van de verdediging van het recht der kleine staten. Onze gedachte is dezeinderdaad stelde Engeland zich voor de wereld op dit zielkundig standpunt, om daar door te krijgen de sympathie der we reld, maar dit standpunt is er slechts een voor de wereld, niet voor de waarheid, zooals wij hebben aange toond met de stukken in de hand. Wat betreft dat de geheele wereld nog waarde hecht aan het recht. Wij gelooven dat de heer Lohman hierin dwaalt. De wereld hecht wel waarde aan het recht, maar verstaat er slechts onder het recht van het belang, niet het recht van het recht in zijn wezen van recht. Ware dit laatst^ waar, dan zou de wereld willen het recht ge grond op de wet Gods, doch de we reld wil het recht gegrond op het wankelende recht der rechtscholen. Toch is er ook weder waarheid in het betoog, dat de wereld nog waarde hecht aan het recht, als men onder de wereld wil verstaan de wereld van de eenvoudigen en oprechten. Voor deze wereld echter was De Volkswil het-orgaan, en zij vond, met name in Nederland, geen weerklank bij de wereld buiten de eenvoudigen en oprechten. leugens. O Dat er, en vooral ten koste van de Duitsche „barbaren" schrikkelijk wordt gelogen in dezen oorlog, weten wij, daarom geven wij zelden of niet plaat sing van verhaaltjes, noch gericht te gen de Duitschers noch gericht tegen de Verbondenen. Als een klein staaltje van de juist heid van ons standpunt geven we hierbij een berichtje, dat we knippen uit het Handelsblad. Domrémy Ia Pacelle. Wij hebben van Fransche zijde in dertijd hartroerende beschrijvingen ont vangen van de vernietiging van Dom rémy la Pucelle door de Duitschers, die uit barbaarschheid en om de Fran- schen te ergeren dit dorp, na de in neming, met den grond zouden heb ben gelijk gemaakt. Uit een mededeeling van den „oog getuige" in het Britsche leger blijkt, dat Domrémy la Pucelle, de geboor teplaats van Jeanne d'Arc, nooit in handen van de Duitschers is geweest, zood'at zij die plaats ook niet hebben kunnen verwoesten. Maandag. o— (Van een onzer Amsterdamsche waarnemers). Maandag is een buitengewone dag hier in Amsterdam. Vooral in de city is het dien dag drukker dan op andere

Krantenbank Zeeland

Volkswil/Natuurrecht. Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst | 1914 | | pagina 1