Flick's
Cacao
No. 277.
Vrijdag 25 December 1914.
6e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
Richting: Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
W?
Stichter: H. A. van Dalsum.
Bierkaaistraat A 28 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
ER IS
S DAALDERS CACAO Mik umi a
de allerbeste.
DE VOLKSWIL
EEDACTIE:
Abonnement per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BELGIEfr 1.20.
ANDERE LANDEN i 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het blad^ neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Vrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
DRUKKER IJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25.
Kerstvrede en oorlog'.
O
De „Osservatore Romano" bevat
de volgende verklaring: „Eenige
bladen hebben bericht, dat Z H.
de Paus het initiatief heeft genomen,
om van de oorlogvoerende mogend
heden ten minste voor het Kerstfeest
een wapenstilstand te verkrijgen.
Dit bericht is juist. De Paus heeft
inderdaad als bewijs van geloot en
eerbied jegens Christus den Verlos
ser, die voor alles Koning en Vorst
des vredes is, en tevens uit gevoel
van menschelijkheid en medelijden,
vooral ten opzichte van de gezinnen
der soldaten, zich officieus tot de
rederingen der oorlogvoerende mo
gendheden gewend, om te vernemen,
hoe zij het voorstel van een wapen
stilstand gedurende het feest zouden
opnemen. De mogendheden antwoord
den met de verklaring, dat zij de
verheven bedoeling van het initia
tief van Z H den Paus op hooge
waarde schatten. De meerderheid
betuigde haar instemming. Intusscheu
kon het denkbeeld niet worden ver
wezenlijkt, daar eenigen meenden,
dat zij het practisch niet konden
steunen. Aldus ontbrak de eenparig
heid in de toestemming, welke nood
zakelijk was, om het bevredigende
resultaat te bereiken, dat door het
vaderhart des Pausen zoozeer werd
verlangd.
Uit dit bericht blijkt, dat de Paus
een poging heeft gedaan, opdat er
althans op den dag van Kerstmis
wapenstilstand zou zijn, en hierin
niet is geslaagd
Volgens een bericht in de Ger-
mania zijn Duitechland, Oostenrijk,
Turkije en België er voor geweest,
en was er tegeg Rusland (dat Kerst
mis viert op eeD anderen dag dan
de andere landen), en ter wille van
Rusland waren er ook tegen Frankrijk
en Engeland,
Wij noemen dit nu een zaak,
waarbij de lezer stil staat.
De daad van den Paus is hoo-
gelijk te waardeeren, is nog meer
zoo goed te begrijpen, en christe
lijke mogendheden men doet er
wat mede wenechen geen wa
penstilstand op den dag, waarop iu
de kerken wordt gezongen het lied
van „Vrede op Aarde".
Een der eerste woorden van het
Evangelie van Johannes luidt „En
het Licht schijnt in de duisternis en
de duisternis nnm het niet aan", op
den dag van heden, het Licht schijnt
in de duisternis van den oorlogsnacht
en de nacht nam het met aan,
Wii zyn niet in staat iü de om
«tandigbeid van de verklaring in de
OwServaiore Romano een kerstarti
kel te schrijven die verklaring trou
wen» is zelve het meest welspre
kend Kerstartikel 1914,
Gij zult niet doodslaan.
O
Men heeft ons gevraagd hierover
ons oordeel te geven, en dit in ver
band met den ooriog.
Deze vraag bewijst, dat de vrager
leest zonder te weten wat hij leest,
want de vraag is reeds behandeld in
„Franktireurs" in no 270.
Hierin toonden wij aan dat, wie als
wettig soldaat doodt, verricht een daad
van rechtsmacht, wie doodt als franc-
tireur doet dit als misdadiger, tenzij
voor deze geldt het recht van zelf
verdediging.
Toch willen we nog een woord
zeggen.
Uit eenige aanwijzingen maken wij
op, dat er in Nederland is uitgegeven
een brochure of vlugschrift, waarin in
verband met den oorlog wordt gewe
zen op het gebod van „Gij zult niet
doodslaan". En schijnt deze uit te
gaan van de op zijn Nederlandsch
vooruitstrevenden.
Wij noemen met voordacht dit
woord „op zijn Nederlandsch", want
een vooruitstreven opzijn Nederlandsch
wil niet zeggen vooruiistreven in wijs
heid, maar in holle klanken en in
liefdadigheid uit eens anders zak met
wetsdwang.
Het woord, dat wij willen zeggen,
is dit.
Gevoel voor. een andermans leven
is goed, is prijzenswaardig, maar zelfs
op het slagveld is dit het gevoel bij
hen die anderen dooden, zij doen het
niet uit wil te overtreden het gebod
van Gij zult niet doodslaan, doch uit
harde noodzakelijkheid.
En deze harde noodzakelijkheid
wordt niet te niet gedaan door het
beroep op een woord „als men u op
den eenen wang slaat, biedt dan ook
den anderen aan", want de
zelfde die dit zeiJe was allesbehalve
mak tegenover de huichelaars men
leze slechts hoofdstuk 23 van het
evangelie van Matheus en nam
eigenhandig een zweep om de koop
lieden uit den Tempel te verdrijven.
Dit bewijstdat men wel als raad
krijgt verduldig te zijn in hetgeen men
persoonlijk ondervindt, maar niet,
als men heeft wettige reden van ver
ontwaardiging, waardoor anderen
leed ondervinden, zooals in dat ge
val bij Matheus, omdat die waren
volksbedriegers, en in dat geval van
het verdrijven der kooplieden, omdat
zij het huis Gods maakten tot een
roovershol.
En wat is nu de zaak Wordt aan
gerand de souvereiniteit van het
grondgebied, dan mag men voor zich
zeiven daartegen de oogen sluiten,
doch de overheid, die voor taak heeft
uit naam van anderen, dit is uit naam
van het geheele volk, dergelijk aan
randen te beletten of te straffen, mag
er de oogen niet voor sluiten En wat
hier geldt voor de souvereiniteit van
het grondgebied, geldt ook voor den
enkelen persoon, als in het aanranden
tegen dezen enkelen persoon wordt
aangerand een zaak tevens-van ande
ren, wat geschiedt, als in dezen enke
len persoon wordt aangerand de dra
ger van een algemeen recht. Alsdan
toch is het ook den anderen wa--g
aanbieden geen zaak van verduldig
heid, doch van erkennen van het recht
tot een onrecht.
Er is nog meer.
De m#ensch bestaat niet alleen uit
vleesch en bloed, 'wat hij gemeen
heeft met de dierenwereld, maar ook
uit een levende onsterfelijke ziel, wat
zijn karakteristiek is, en welke mede
brengt, dat deze blijft leven nog na
den dood des lichaams. En dezelfden,
die zoo teeder van gemoed zijn op de
wijze als hiervoor is geschetst, ziem
er meermalen niet tegen op, om in den
mensch zijn ziel, van oneindig groo-
ter v/aarde dan zijn lichaam, te doo
den door verwijfde of valsche leer
stellingen, door verdierlijking door het
niet afwijzen van onzedelijke praktij
ken, en zoo meer. En dezelfde, die
aanraadde ook den anderen wang aan
te bieden, is ook dezelfde die zeide,
dat het beter is oog, arm of been te
verliezen dan met beide oogen, armen
en beenen te worden geworpen in de
hel.
Wij hebben gemeend hier deze
puntjes eens op de i te moeten zetten
om daardoor onze gedachte te geven
tegen het geschrijf van enkelen, met
name, omdat dit geschrijf als christe
lijkheid wil aanbevelen wat dit niet
is. Wij althans schreven reeds in 1903,
dat onze tijd verlangt liefde, waarin...
ootmoed en fierheid elkander zusters
noemen. Doch dat geschrijf wil zusteis
noemen ootmoed en laagheid, wat
gelijk staat met de menschelijke na
tuur, uit schijnmenschenliefde, zedelijk
te verlagen tot beneden het dier. En
voegen er nog bijChristus wilde wel
geboren worden in den nederigen
handarbeidersstand, dien Hij hierdoor
adelde, maar Zijne moeder en voed
stervader waren, hoewel arm, van ko
ninklijk geslacht, en, hoewel arm aan
aardsche goederen, waren zij zoodanig
bedeeld met genaden Gods, dat zij in
het rijk der deugd hoog uitstaken bo
ven een hunner tijdgenooten. En, voor
houdende, „leer van Mij dat gij oot
moedig en zachtmoedig van harte zijt,"
was zijn geheele optreden vol waar
digheid en koninklijke fierheid, op
heffende de menschheid uit de zede
lijke verlaging tot vrije kinderen en
erfgenamen Gods.
Hiermede basta, misschien hebben
we door dit te schrijven te veel eer
bewezen aan genoemd bedriegelijk
geschrijf.
3ïini*tcr Treub en
«le Loge.
O
Minister Treub besliste bij Kon.
Besluit van 23 Nov. 1914 St.543.dat
een logebouw is van algemeen nut en
dus vrij van personeele belasting.
Dit besluit is genomen tegen het
advies vaii de afdaling geschillen van
bestuur van den Raad van State, te
gen de beslissing van den directeur
der belastingen.
Minister Treub overweegt
dat de Vrijmetselaarsloge St. Lode-
wijk blijkens hare statuten ten doel
heeft bevordering van de veelzijdige
harmonische ontwikkeling van de
miyischheid, te beginnen bij het in
dividu, en dat dit doel de inrichting
dier loge stempelt tot een inrichting
van een algemeen nut, ook al zijn de
middelen, waarmede men voormeld
doel tracht te bereiken, niet nauw
keurig bekend.
Wij zijn het volkomen eens met de
Tijd die meent dat, als de middelen
tot het doel niet bekend zijn, men
toch niet met de wet in de hand kan
beweren, dat het doel is een doel van
algemeen nut.
En wij voor ons voegen er bijals
men doet als minister Treub besluit,
door op de middelen niet te letten,
alleen op het doel, dat hij dan feite
lijk lot wet maakt de leer vanhet
doel heiligt de middelen.
IJdelheid vóór en ernst
door den oorlog,
o—
Uit eene rede, gehouden door Pater
graaf Robert van Nostitz-Rieneck te
Weenen, nemen we het volgende over
Maar welke ook de oorzaken zijn
de eerste oogenblikkelijke uitwerking
van den oorlog mag genoemd worden
het tot inkeer komen van velen. Het
was ons allen of wij de wereld plot
seling met andere oogen aanschouw
den. Let bijvoorbeeld op deze twee
tegenstellingen. 28 Juli bevat een groot
blad een feuilleton „Heldenvereering".
Beschreven werd, hoe Carpentier in
Londen kwam, hoe een onafzienbare
menigte hem aan het station ontving,
hem toejuichte als een volksheld.
hoe hij voor zijn optreden 100.000
francs verkreeg, ter wij i 300,000 francs
aan entréegelden- werden geïnd. Naar
Parijs teruggekeerd hij was zelf een
Franschman werd de algemeene
vereering nog grooter, want hij is een
volksheld: hij is... bokser! 1! En die
bokser werd verheerlijkt in krant en
tijdschrift, zijn kunst werd geroemd
als de roemrijkste praestatie eens men-
schen. Duizenden en duizenden juich
ten dien held toe. Heeren en dames
in avondtoilet wonen de voorstellingen
bij. Dat was heldenvereering op
28 Juli.
Den 29en Juli is deze decadentie als
een stormwind weggeblazen. Men heeft
grooie nietigheden tot groote gewich
tigheden opgeblazen en groote sociale
belangen had men als luttelheden be
handeld. Deze nietigheden, tot ge
wichtigheden opgeblazen, patsten in
eens Stuk, en het eigenlijk levensdoel
der menschen lichtte weer helder op
het licht der sterre van de eeuwigheid
brak door!
Toch niet juist.
O—
J'hr. de Savornin Lohman zeide in de
Kamer, dat de geheele wereld nog
waarde hecht aan het recht en daarom
op de hand van Engeland is, doordat
het zich zielkundig voor de wereld
wist te plaatsen op het standpunt van
de verdediging van het recht der kleine
staten.
Onze gedachte is dezeinderdaad
stelde Engeland zich voor de wereld
op dit zielkundig standpunt, om daar
door te krijgen de sympathie der we
reld, maar dit standpunt is er slechts
een voor de wereld, niet voor de
waarheid, zooals wij hebben aange
toond met de stukken in de hand.
Wat betreft dat de geheele wereld
nog waarde hecht aan het recht. Wij
gelooven dat de heer Lohman hierin
dwaalt. De wereld hecht wel waarde
aan het recht, maar verstaat er slechts
onder het recht van het belang, niet
het recht van het recht in zijn wezen
van recht. Ware dit laatst^ waar, dan
zou de wereld willen het recht ge
grond op de wet Gods, doch de we
reld wil het recht gegrond op het
wankelende recht der rechtscholen.
Toch is er ook weder waarheid in
het betoog, dat de wereld nog waarde
hecht aan het recht, als men onder
de wereld wil verstaan de wereld van
de eenvoudigen en oprechten.
Voor deze wereld echter was De
Volkswil het-orgaan, en zij vond, met
name in Nederland, geen weerklank
bij de wereld buiten de eenvoudigen
en oprechten.
leugens.
O
Dat er, en vooral ten koste van de
Duitsche „barbaren" schrikkelijk wordt
gelogen in dezen oorlog, weten wij,
daarom geven wij zelden of niet plaat
sing van verhaaltjes, noch gericht te
gen de Duitschers noch gericht tegen
de Verbondenen.
Als een klein staaltje van de juist
heid van ons standpunt geven we
hierbij een berichtje, dat we knippen
uit het Handelsblad.
Domrémy Ia Pacelle.
Wij hebben van Fransche zijde in
dertijd hartroerende beschrijvingen ont
vangen van de vernietiging van Dom
rémy la Pucelle door de Duitschers,
die uit barbaarschheid en om de Fran-
schen te ergeren dit dorp, na de in
neming, met den grond zouden heb
ben gelijk gemaakt.
Uit een mededeeling van den „oog
getuige" in het Britsche leger blijkt,
dat Domrémy la Pucelle, de geboor
teplaats van Jeanne d'Arc, nooit in
handen van de Duitschers is geweest,
zood'at zij die plaats ook niet hebben
kunnen verwoesten.
Maandag.
o—
(Van een onzer Amsterdamsche
waarnemers).
Maandag is een buitengewone dag
hier in Amsterdam. Vooral in de city
is het dien dag drukker dan op andere