Flick's
Cacao
EN DAALDERS CACAO BETk dah a
No. 270.
Zaterdag 7 November 1914.
6e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
RichtingVoor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSCHIJNT RLKEN SATERDAG.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
w?
Stichter: H. van Dalsum.
Bierkaaistraat A 28 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
Franktireurs.
er is
de allerbeste.
turkije.
SE VOLKSWIL
REDACTIE:
Abonnement per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BEL01Efr 1.20.
ANDERE LANDEN f 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het blad neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Yrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:.
DRUKKER IJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f 0.25.
In het boek van den Fransch-Duit-
schen oorlog komen voor franctireurs,
die, schietende uit schuilhoeken op de
Duitschers in Frankrijk, in dien oor
log van 1870 door deze laatsten niet
werden beschouwd als wettige solda
ten en daarom, als zij werden krijgs
gevangen gemaakt, niet als zoodanig
werden behandeld maar op staanden
voet als misdadigers doodgeschoten.
Hetzelfde vinden wij terug in den
tegenwoordigen oorlog.
Wij willen deze zaak eens be
spreken.
Onze Grondwet zegt
Art. 180: „Alle Nederlanders daar
toe in staaf, zijn verplicht mede te
werken tot handhaving der onafhan
kelijkheid van het Rijk en tot verde
diging van zijn grondgebied.
Ook aan ingezetenen die geen Ne
derlanders zijn, kan die plicht worden
opgelegd.
i 81Tot bescherming van de be
langen van den Staat is er eene zee-
en eene landmacht, bestaande
uit vrijwillig dienenden en dienst
plichtigen.
De wet regelt de verplichte krijgs
dienst. Zij regelt ook de verplichtingen
die aan hen, die niet tot de zee- of
landmacht behooren, ten aanzien van
's Lands verdediging opgelegd kunnen
worden."
Dus de zaak is zoo
Alleen zij, die daartoe door de wet
worden geroepen zijn de wettige sol
daten, niet zij die op eigen houtje
mede oorlogvoeren, en dit laatste doen
juist de franctireurs.
En zelfs zou dit laatste waar zijn,
als de koning of de regeering er toe
stemming voor gaven, omdat koning
en regeering vertegenwoordigen de uit
voerende macht en eigenmachtig geen
wetten mogen maken, zelfs niet in
oorlogstijd.
Er komt nog iets anders bij.
Voor wat de wettige soldaat doet
krachtens zijn plicht is de Staat aan
sprakelijk, en oefent hij, in den krijg
doodende, uit een bevoegdheid van
het Staatsgezag, waartoe behoort het
uitoefenen van de rechtsmacht beschik
kende over leven en dood van wie
overtreedt den staatsrechtplicht tot
eerbiediging van het souvereine grond
gebied. En dus om als dit souvereine
staatsrechtgebied wordt aangerand
deze aanranding met de wapenen tegen
Ie houden. En hieruit volgt, dat de
soldaat, die hiertoe als uiterste middel
den anderen soldaat van den vijand
doodt geen moord begaat, doch ver
richt een rechterlijke daad, even zoo
weinig als de. rechter een moord be
gaat als hij een misdadiger overeen
komstig de wet ter dood veroordeelt.
Dit alles nu geldt niet voor den
franctireur.
Deze oefent, als zijnde daartoe niet
wettig aangesteld, niet uit een rechts
macht, en omdat dit zoo is, maakt hij
zich, bij het dooden van den vijand,
voor God en wet wel schuldig aan
moord.
Het is dus zeer goed te begrijpen,
dat met een krij _s 'evangel tranctireur
heel anders wordt gehandeld ais met
een krijgsgevangen soldaatde eerste
wordt behandeld als een misdadiger
en de tweede als een staatsambtenaar,
de eerste krijgt den kogel als misda
diger, de tweede wordt voor den duur
van den oorlog door krijgsgevangen
schap in de uitoefening van zijn ambt
geschorst.
is dit verschil niet onbillijk, zal men
misschien vragen, want ook de franc
tireur heeft de goede bedoeling den
aanrander van het soevereine grondge
bied daarvan te verdrijven
Neen, niet onbillijk, vermits als er
in waarheid een hooge vaderlandsch-
lievende gedachte is bij den francti
reur, dan geeft hij zich bij het eigen
legerbestuur op als vrijwilliger en, als
dit hem kan gebruiken, zal hij worden
aangenomen.
Ook om deze reden is het verschil
niet onbillijk.
De franctireur is uiterlijk niet als
soldaat te herkennen, hij komt open
lijk niet hiervoor uit, zoodat hij alleen
in het verborgene kan optreden en hij
dus, als hij doodt, en dit dooden is
als reeds gezegd moord, zich schuldig
maakt aan sluipmoord.
Dit alles in het licht van de Neder-
landsche wet.
Maar zoo is het ook in andere lan
den met staande legers. Ook daar ge
schiedt wat bij ons geschiedt zoodra
ergens is ingetreden de staat van oor
log of van belegde burgers moeten
hunne vuurwapenen bij de overheid
inleveren, waaruit volgt, dat zij naar
de wet van hun land onbevoegd zijn
zelfstandig eenige krijgsdaad te ver
richten.
Goed, we nemen nu aan, dat het
strijden van den franctireur is een
onwettige oorlogsdaad. Maar is het nu
naar oorlogsrecht wettig een geheele
stad of geheel dorp te doen boeten
voor dergelijke onwettige oorlogsdaad
Voor de beantwoording van deze vraag
moeten we onderscheiden.
Wordt die onwettige daad verricht
door een of meer enkele personen,
dan zijn zij de schuldigen en niet de
anderen, en is het dus in strijd met
het oorlogsrecht, een geheel dorp of
stad te doen boeten voor de daden
van enkelen. Blijkt echter, dat de franc-
tireursstrijd is een georganiseerd op
treden van stads- of dorpsbewoners,
of van een bepaalde buurt, dan is het
niet in strijd met het oorlogsrecht, dat
die stad, dorp of buurt in zijn geheel
de gevolgen draagt van de onwettige
daad, ja zelfs wordt geschaad in liet
goed der bewoners, als wordt gescho
ten van uit de huizen, vermits door
dit laatste het huis wordt gebruikt als
oorlogsvi'sting het recht tot het ver
nielen van de huizen is dan zeker een
wettig oorlogsrecht.
Anders wordt weder de zaak,
als de vijand aanrandt leven of eer
van den rustigen burgeralsdan heeft
hij naar recht en wet het recht van
zelfverdediging, vermits de rechtsmacht
van den vijandigen soldaat zich niet
uitstrekt tót leven en eer van den rus
tiger» burger. Wordt zijn leven bedreigd
door te zijn in de vuurlinie, dan zijn
de oorlogvoerenden verplicht hem lijd
en gelegenheid te geven zich daaruit
te verwijderen en deze plicht rust op
de eerste plaats op den oorlogvoerende
van bevriende zijde. Als deze door
valsche voorspiegeling van geen ge
vaar den burger in de vuurlinie houdt,
dan doet deze onrecht tegen den eigen
burger, en, als tot deze valsche voor
spiegeling medewerkt de pers, dan
laadt deze op zich een groote misda
dige verantwoordelijkheid.
Alles samengevat ons standpunt is
dusdat de franctireur onze sympa
thie niet heeft, dat hij het land een
slechten en zelfs misdadigen dienst
bewijst.
Dit alles wordt niet te niet gedaan
bij de zoogenaamde levée en masse,
het ieder burger onder de wapenen.
Want dit is een onder de wapenen
roepen door het staatsgezag, het tot
soldaat verklaren van eiken burger.
Hij toch wordt daardoor geen franc
tireur, hij wordt daardoor wettig sol
daat, als n.l. tot deze oproeping aan
het staatsgezag bij de wet de bevoegd
heid is gegeven. Wij twijfelen er ech
ter aan, of in eenig land een derge
lijke wet bestaat, en wel in onzen tijd,
omdat in onzen tijd het oorlogvoeren
een zaak is van techniek en van dis
cipline, en daarom een niet-soldaat
niets of weinig waard is tegen een
leger van wel soldaten.
2£uM-Afrika.
o
Eügelscbe bladen deelden mede,
dat een kolonel Maritz met zijn troep
was overgegaan naar de Duitschers
in Zuid-West-Afrika, doch dat dit
complotje op niets was uitgeloopen.
En ze deelden verder mede, dat
mede tegen het Engelsch gezag in
opstand waren gekomen de vroegere
Boerengeneraals layers en Christiaan
de Wet, de eerste in West-Transvaal,
de laatste in Iraoje-Vrijstaat welke
mededeeiing, officieel van de Engel-
sche regeeriDg, spoedig werd gevolgd
door een bericht, dat het commando
van Beijers was verstrooid en hij zelf
gevlucht onbekend waarheen
Onze gedachte was dadelijk als
een man als Christiaan de Wet in
opstand komt, dan moet het meer
zijn dan een „complotje", en deze
onze gedachte vinden we bevestigd
in het onderstaande, dat we vonden
in De Tijd van 31 October:
Anti-Engelsche stemming iu
Zuid-Afrika
De toestand van Zuid-Afrika wordt
eenigszins geteekend in een particu
lier schrijven, waarvan wjj, zegt de
„Rotterdammer", hedenmorgen moch
ten kennisnemen.
Pe bedoelde brief, afkomstig uit
een plaatsje, nabij Johannesburg, ge
dateerd half September, was, om den
censor te ontgaan, door een naar
Nederland reizend persoon meege
bracht.
Om den volksgeest in Zuid-Afrika
in toom te houden, zoo blijkt uit
dezen brief, wordt sedert 1 Aug j.l.
geen enkele courant uit Holland naar
Z.-Afrika doorgezonden en worden de
brieven, die voor Zuid-Afrikaners
zijn bestemd, bijna zonder uitzonde
ring vernietigd. Daarnaast worden
in Zuid-Afrika slechts berichten ver
spreid van groote Engelsehe triomfen
en Duitsche nederlagen.
Eveneens laat de Engelsche censor,
teneinde niet in het buitenland te
laten doordringen hoe de algemeene
volksgeest in Zuid-Afrika is, de
vandaar naar Europa gezonden brie
ven niet door. Deze, langs een om
weg hier gekomen, brief deelt mede,
„dat de geest in Zuid-Afrika voorde
Duitschers is en dat men algemeen
hoopt, dat Engeland nu de afreke
ning zal krijgen voor de 24.700
vrouwen, die het in de concentratie
kampen vermoord heeft." De brief
waarschuwt tegen de Engelsche be
richten aangaande Transvaal, omdat
die, volgens den schrijver, niet te
vertrouwen zijn.
—o
Turkije is nu ook het oorlogspad
opgegaan, en heeft zich gevoegd bij
Duitschland tegen Rusland.
Welke redenen Turkije hebben doen
beslissen om haar neutraliteit te laten
varen weten wij niet, maar ze schijnen
te zijn deze
1. Engelsche agitatoren, die met name
Rumenië trachtten op te zetten voor
Rusland en tegen Turkije.
2. Het integreeren van Rusland tegen
Turkije in Armenië.
3. Het inbeslagnemen door Enge
land van Turksche oorlogschepen, die
in Engeland voor Turksche rekening
werden gebouwd en ter aflevering ge
reed waren, gebouwd om een tegen
wicht te hebben tegen de Grieksche
vloot.
4. Het door de Engelsche en Rus
sische gezanten aan Turkije aanzeggen,
dat zij in de Turksche wateren bin-
nengeloopen Duitsche schepen Goeben
en Breslau, door Duitschland aan
Turkije verkocht, niet als Turksche
schepen wilden erkennen.
5. Engeland, Rusland en Frankrijk
nimmer een gelegenheid lieten voorbij
gaan om Turkije te vernederen, en
het laten verluiden dat, als de oorlog
van nu is afgeloopen, zij Turkije ge
heel zullen gaan vernietigen.
6. Den druk van Rusland en Enge
land om de Dardanellen, door Turkije
voor alle handelschepen gesloten we
gens het kruisen van een Engelsch-
Fransche vloot tusschen Griekenland
en Klein-Azië, weder open te stellen.
7. Russische mijnenlegger, vergezeld
door Russische oorlogschepen, die
voornemens was mijnen te leggen voor
den Bosphorus (toegang van uit Con-
stantinopel naar de Zwarte Zee), dus
voornemens om een oorlogsdaad te
stellen, welke door de Turksche vloot
werd voorkomen.
Het is onberekenbaar, welke gevol
gen deze stap van Turkije zal hebben
op den tegenwoordigen oorlog, men
gelieve echter in het oog te houden
wat wij schreven in „Azië tegen Euro
pa" met betrekking tot de gevolgen
van dezen oorlog. En ook te beden
ken, dat onze waarschuwende stem
daarin door de diplomaten in den wind
is geslagen. Wij hadden n.l. dat artikel
gezonden aan de gezanten van Duitsch
land, België, Frankrijk, Engeland en
de Vereenigde Staten, artikel met con
clusie, dat, indien er niet spoedig vrede
wordt gesloten, de gevolgen voor En
geland noodlottig zullen zijn.
En dit artikel is wel ontvangen en
gelezen, wat wij weten, en als waar
heid erkend, maar waarheid wordt
niet gewild.
Zonder iemands gunst.
Zoo begint nr. 1 onzer Grondre
gelen
En dit wordt door velen uitgelegd
dan zullen we trachten hem te ruinee
ren of te pesten.
Zoo gaat het zelfs met onze kreek
in Zaamsiag, die van een waardelooze
zaak door ons wordt gemaakt tot een
waardevol bezit, en dit vindt menigeen
in strijd met zijne gevoelens van eer
biediging van eens anders eigendom
en recht.
Men herinnert zich nog, dat twee
boeren de afpaling hadden vernield,
waarvoor zij door de Rechtbank wer
den veroordeeld wegens onrechtmatige
vernieling van eens anders eigendom,
terwijl het proces over de schade zelf
nog loopt.
Het Polderbestuur wilde ook wat
doen, doch wist niet goed hoe de zaak
tegen ons aan te leggen.
Ze werd aangelegd op deze wijze,
dat onze opzichter over het graafwerk,
A. van Fraeyenhove, tegen 30 October
j.l. werd gedagvaard voor den kanton
rechter van Ter Neuzen, om als uit
voerder van het werk, een molen te
hebben geplaatst zonder vergunning
van het polderbestuur. Dat hij echter
geen uitvoerder van dit werk is kan
ieder begrijpen, en dat dit niemand
anders kan zijn dan de firma in Ant
werpen, die den molen leverde onder
garantie mits plaatsende door eigen
personeel en op haar aanwijzing, ligt
toch voor de hand. Hoe dit zaakje af
zal loopen weten wij niet, maar men
zal wel begrijpen, dat wij er nu geen
hard hoofd in hebben.
Aan wien nu weer de schuld, dat
wij voortdurend in processen liggen
Zeker niet aan ons, daar wij niet ree
