BLOOKERS
CACAO,
ëjtadeiamse
daalders
de prijs is laag,
de cacao is Lest,
de verpakking is eenvoudig.
Marktberichten.
Adverteutiën-
French vindt de vinding prachtig,
en heeft order gegeven, dat het pro
jectiel in het arsenaal te Wollwich zal
worden vervaardigd. Dat kost niet veel
tijd. Men maakt tien benzine-bommen
tegen één andere.
De uitvinder moet in een droom het
idee gekregen hebben. Daarna fokte
hij het denkbeeld, en kwam eindelijk
met het soliede plan voor den dag.
Eerst waren er verschillende moeilijk
heden te overwinnen, maar weldra
bleek de bom uitstekend te voldoen...
voor den oorlog.
Een nieuw soort vliegmachine kan
800 bommen meenemen.
o
OOSTENRIJK.
Een Oostenrijk8ch legerorder.
WEENEN, 30 Sept. (W.B.) Officieel
wordt bekend gemaakt, dat de legercom
mandant de volgende legerorde heeft
uitgevaardigd „De toestand is voor
ons en het leger der met ons verbon
den Duitschers gunstig. Het offensief
der Russen is zoo goed als tot staan
gebracht. Samen met de Duitsche troe
pen zullen wij op den vijand, die bij
Krasnik, Zamosee, bij Insterburg en
bij Tannenburg werd verslagen, op
nieuw de overwinning behalen en hem
vernietigen.
De Duitsche hoofdmacht is diep in
Frankrijk doorgedrongen. Een nieuwe
groote overwinning is weldra te ver
wachten.
Op het oorlogstooneel in den Bal
kan strijden wij eveneens in het land
van den vijandde tegenstand der
Serviërs begint te verslappen.
Ontevredenheid in het binnenland,
opstanden, ellende en hongersnood
bedreigen onze vijanden in den rug,
terwijl de monarchie en Duitschland
eensgezind zijn in het sterke vertrou
wen dat zij dezen hun snoode opge
drongen oorlog tot een zegerijk einde
zullen brengen.
Dit is de waarheid betreffende den
toestand zij moet aan alle officieren
bekend worden gemaakt en aan de
manschappen medegedeeld worden in
hunne moedertaal."
get. Aartshertog Friedrich.
lileine berichten.
0
Een detachement ulanen deed de
vorige week, volgens een Londensch
bericht, een spoorwegbrug springen
tusschen Amiens en Atrecht (Arras).
Deze lijn is een verbindingslijn voor
het Engelsche leger van Dover over
Calais naar het Fransche front.
Kardinaal Mercier drukte het uit te
Havre, dat in België wordt gevoeld,
hoezeer er nog iets hoogers is dan
menschelijke levens, nl. het Recht, de
Rechtvaardigheid. Notaris van Dal-
sum echter heeft in onbloedigen strijd,
zonder iemand in zijn recht te schaden,
zijn geheele levensbestaan gegeven
voor het Recht en voor de Rechtvaar
digheid door eigen kalme doelbewuste
daad, en ziet, met laster, hoon en
georganiseerde broodroof wordt hij
geantwoord, onder leiding dit antwoord
vooral van de kerkdienaren. Dit be
wijst, dat ook die woorden van den
kardinaal woorden zijn. Dat voelen is
dan ook niet uit recht, maar uit iets
anders.
Het is maar een Duitsche onderzeeër
geweest, bemand met 20 koppen, die
de drie groote Engelsche kruisers heeft
doen zinken, deze bemand met 2265
koppen. De macht van het kleine.
De zalm schijnt die rivieren op te
zoeken, welke veel zuurstofgehalte
hebben, waar hij dus vrij kan adem
halen.
Het blijkt, dat het Russische Wilna-
leger, dat bij Tannenberg door de
Duitschers onder generaal von Hinden-
berg totaal was verslagen, "400.000
man telde. En dit was het tweede
groote Russische leger het eerste
het Narewleger dat bij de Masurische
meren was vernietigd door dien
Duitschen generaal verslagen.
Van Duitsche geneeskundige zijde
zullen worden gefotographeerd de on-
menschelijke gruwelen, door Russen,
Franschen en Belgen tegen Duitschers
gepleegd, om daarmede te willen be
wijzen, dat de gruwelen door hen ge
pleegd zijn laster of gerechtigde straf
fen. Wij denken, dat er van weers
zijden dingen gebeuren die afschuwe
lijk zijn.
Als eene regeering dwaas is, dan is
ook het volk dwaas, want elk volk
heeft door zijn wil de regeering die het
verdient.
Maandag weder geen aanvoer op de
veemarkt van Hulst. Alzoo niets in het
geheele derde kwartaal.
Een partij Duitsche geleerden en
kunstenaars beweren, dat de Duitsche
militaire macht noodzakelijk is voor
Duitschland's welvaart, omdat in vroe
gere tijden Duitschland voortdurend
werd geplunderd en platgebrand.
Van Belgische officieele zijde wor
den ontkend alle beweringen, alsof
reeds vóór het Duitsche ultimatum
Fransche soldaten waren op Belgisch
grondgebied. (De Rijkskanselier ver
klaarde trouwens zelf in den Rijksdag,
dat de Duitsche inval in België on
rechtvaardig was, maar was 'een daad
van zelfbehoud uit nood).
Het is, zelfs hier op de grens, on
mogelijk, zich een juiste voorstelling
te maken van de krijgsverrichtingen
in België. Alleen staat het vast, dat de
Belgen taai volhouden, en voor de
Duitschers lastige vliegen zijn.
In Frankrijk wordt gevraagd, of er
voor de Fransche soldaten wel (gelijk
de Duitsche soldaten hebben) voldoende
wir.terkleeren zijn. Dit schijnt n.l. niet
het geval te zijn.
OorlogsberichtenEr is van de
groote fronten geen nieuws, dan alleen
plaatselijke successen en nederlagen
met groote verliezen aan menschenle-
vens zonder eindsucces. Alleen hebben
de Duitschers een bres gemaakt tus
schen de fortenlinies van Toul en Ver-
dum, maar of zij zich in de bres
kunnen handhaven is een vraag, waarom
door de legers nog verschrikkelijk
wordt gestreden. In België schijnt het
den Duitschers ernst geworden om de
buitenforten van Antwerpen te bom
bardeeren, volgens mondelinge be
richten in Hulst met succes en vol
gens Belgische courantenberichten
zonder succes. De tijd zal het leeren.
Wij lezen in de Gazette de Hollande,
Engelsche editie, verschijnende te
's Gravenhage, dat het Belgische leger
bij gelegenheid van het Duitsche bom
bardement der Antwerpsche forten een
uitval had gedaan en was teruggesla
gen. En in de berichten uit Antwerpen
zelf staat, dat de Duitschers een aan
val deden, die werd afgeslagen. En
hier in Hulst, zoo dicht bij, kan nie
mand controleeren wat eigenlijk de
waarheid is. Of zouden beide waar zijn,
doch op verschillende plaatsen of
dagen
Het Vrije Woord voor
Abonnés.
o—
Mijnheer de Redacteur 1
Het treurige in dezen tijd is niet
alleen de oorlog, ook de wijze waarop
deze besproken en bezien wordt. Men
treft weinig menschen aan die in deze
verdemoraliseering geen partij kiezen
hetzij voor den pot of den ketel als
of beiden niet zwart zijn. Men weel
een van beiden zoo te draaien, dat er
nog wel wat glinster aan zit, en wat
er dan ook voorvalt of komen moge
het komt er niets op aan, deze partij-
pot is zuiver, al het andere is roet
zwart en zoo gaat men door met het
verderfzaaiende oorlogswerk goed te
keuren. Wat toch is oorlog, hoe ont
staat die, is het niet de heb- en heersch-
zucht die hem onvermijdelijk maken
Wat baten vredespaleizen, vredesbon-
den enz. als zij beheerd worden door
heerschers en hebbers Zoo gaat het
met godsdienst, zoo gaat het met li
beraal, sociaal, clericaal enz., niet een
van allen kan ons redding brengen
om reden zij juist samen hangen met
heb- en heersch- Bezie hunne werken,
is het iets anders dan kwakzalverij en
uitkijkerij
De kosten voor oorlogsbenoodigd-
heden zijn dan ook door bedoelde
partijen of beter gezegd door alle heer-
schersknechten eenparig aangenomen,
zoodoende hebben ze hem mogelijk
gemaakt met al zijn weeën en gruwe
len. Over gruwelen gesproken. Zoo
lees ik b.v. niet alleen in Belgische,
ook in Hollandsche bladen. Zoo werd
te Coorbeekloo een vrouw van 22
jaar, wier echtgenoot bij het leger is,
op 19 Augustus met verschillende
bloedverwanten overvallen door een
bende Duitsche soldaten. Deze sloten
de haar omringende personen op in
een afgelegen huis en sleepten toen de
vrouw in een andere woning, om op-
volgentlijk door de soldaten te worden
verkracht. En dergelijke voorbeelden
van gruwelen zijn er zoo vele.
Afschuwelijk zult ge uitroepen, ze
ker, maar al wat in België gebeurt is
nog maar kinderspel als men bedenkt
dat dit landje toch onder de beschaafde
gerekend wordt. Hoe zouden dan de
Duitschers wel handelen als zij in een
land staan wat zij onbeschaafd noe
men Niet dat ik bedoel of hebben
wil dat het de Duitschers alleen zijn
die zoo doen, volstrekt niet, want wij
weten dat gruwelen en overwinningen
van een kant komen, oorlog zonder
gruwelen bestaat niet, kan niet bestaan,
want oorlog verdemoraliseert in plaats
van hoogerop te voeren, kan dus geen
goed werk zijn, men moet dan ook
geen geleerde zijn om dit te begrijpen.
Die oorlog wil verlangt dus gruwelen.
Toch houdt de Roomsche Amstel-
bode vol, dat de huidige oorlog een
bezoeking Gods is, en toch als gewoon
werkman wil ik de Amstelbode bewij
zen dat juist hij met zijn lieve broertjes
en zusjes de hoofdschuldigen zijn van
de tegenwoordige slachtpartijenge
hebt immers nog nooit anders gestaan
dan aan de zijde en zelfs in dienst
van heb en heersch
St. Jansteen, 28 Sept. 1914.
P. KREMERS.
Het geweld wordt altoos daar gebruikt,
Waar men op de rede niet durft steunen.
P. K.
o—
Rotterdam, 29 September, '14.
Mijnheer de Redacteur
Het volgende zou ik gaarne nog
even opmerken naar aanleiding van Uw
aanteekening onder mijn ingezonden
stukje d.d. 15/9 in Uw blad van 26 dr.
Doel van mijn schrijven was niet
van U te vernemen, dat er in Servië
drie geheime politieke genootschappen
zijn ter ondermijning van de O.-H.
monarchie (dit is overigens een be
wijs te meer van de verbittering in
Servië jegens Oostenrijk, waarvan ik
in mijn vorig schrijven gewaagde),
evenmin Uwe beschouwingen, hoe
interessant die op zichzelf ook wezen
mogen, te hooren over staatspensioen
en verplichte verzekering, maar om
er U op te wijzen, dat U niet neu
traal was in Uw voorlichting, en partij
koos voor Duitschland. Dit schijnt U
eenigszins ontgaan te 'zijn.
Toch verbaast mij Uwe opmerking,
dat U als redacteur onpartijdig bent,
welke onpartijdigheid dan zeker haar
maximum bereikte in de Volkswil van
12 Sept. kleine berichten „De gevoe
lens in Duitschland jegens Engeland
zijn die van haat enz., deze gevoe
lens zijn ook de onze." De vraag, of
U hier onpartijdig bent, laat ik gaarne
door Uwe lezers beantwoorden. Ik
voor mij was aangenamer getroffen
geweest door een ruiterlijke verklaring
Uwerzijds, dat dit een al te groote
„slip" van Uw „neutrale" redactio-
neele pen was.
U noemt mijn voorlichting eenzijdig,
dit geef 'k gaarne toe, maar voeg er
bij, dat ook een voorlichting van bei
der standpunt eenzijdig kan zijn, wan
neer men een der partijen te veel, en
de andere te weinig recht laat weder
varen. In mijn vorig stukje bezag ik
de zaak van het standpunt der partij,
die van O.-H., gesteund door Duitsch
land het meeste onrecht moest onder
vinden, n.l. Servië en de Serviërs in
Bosnië-Herzegowina. Dat mijn voor
lichting daardoor onjuist was, geef ik
U niet toe, te meer, daar ik geen
enkele der door mij genoemde feiten
door U weerlegd vond.
Wat uwe opmerking over de Engel
sche democratie betreft, wil ik er even
op wijzen, dat democratie ook nog
andere factoren kent a's de plattelands
bewoners. We zien hier overigens een
zich overal voordoend verschijnsel,
dat de plattelandsbevolking zich al
meer en meer naar de steden concen
treert. Dit is ook in Duitschland waar
te nemen, waar men dit tracht tegen
te gaan door de landbouw en veeteelt
winstgevender te maken door hooge
agrarische rechten ten koste van het
publiek, die deze prijsstijging moet
betalen. In Engeland wil de radicale
democraat Lloyd George dit doen door
onteigening van het groot grondbezit,
wat in dit geval democratischer is.
Ook de wijze, waarop Engeland zijn
koloniën behandelt, getuigt van wijs
democratisch inzicht Dat Engeland nu
met Rusland hand in hand gaat heeft
hiermede niet uit te staan.
De antipathie in ons land zou U
onbegrijpelijk zijn, omdat Rotterdam
van Duitschen doorvoerhandel leeft.
Hierbij zij opgemerkt, dat Duitschland
ons noodig heeft, en wij Duitschland.
Als Duitschland buiten ons kon, dan
deed hij dat. Moet ik hier overigens
uit afleiden, M. de R., dat Uw sym
pathie zich leiden laat naar die zijde,
waaraan U het meeste verdient?
Hoogachtend,
Uw dw.
J. W. H.
Noot
Wij wenschen op het laatste woord
op te merken, dat wij verdienen aan
geen enkelen Duitscher, en aan geen
enkelen Engelschman enzelfs aan
geen enkelen Hollander of Belg, daar
De Volkswil ons geld toe kost en wij
er niets mede wenschen te bereiken
voor ons zeiven. Dat woord gevoelens
in dat kleine bericht is een schrijffout,
moet zijn Deze gedachte is ook de onze,
n.l. slaande op den laatsten zin niet
op den eersten zin.
Red. Volkswil,
—o
28—9—'14.
Mijnheer de Redacteur!
Onzen besten dank. Ik weet dat ik
spreek naar het hart van duizenden
Nederlanders die nog in Duitschland
wonen, voor uw aanteekening als ant
woord op het woord van een abonné
uit Rotterdam. Afgezien van uw uit
legging over die EngelschDuitsche
kwesties, treft ons het meest zijne alinea
Hollandsche antipathie begrijpelijk,
waar u terecht op antwoordt, onbe
grijpelijk. Wij hier als Hollanders, die
velen Ónder ons hier 10, 15, 20 jaren
gewoond hebben en Hollander geble
ven zijn, komt die antipathie onbe
grijpelijk voor, temeer daar men toch
niet zoo ontwikkeld behoeft te zijn,
om in te zien wat Holland aan Duitsch
land verplicht is. Als Rotterdammer
schijnt de geachte inzender van wie
de schuld toch de oogen niet altijd
open te doen als hij nu nog niet weet
waar het grootsche stuk welvaart van
Rotterdam aan te danken is. Schrijfster
dezes is Rotterdammer en weet dat
ook ongeveer. 0;:begiijpelijk voor ons
dat die heeren die dat anti-Duilsche
deel van die Hollandsche pers onder
hun beheer hebben, niet schijnen te
begrijpen wat nadeel en onaangenaam
heid zij duizenden hunner landslieden
bezorgen door hun vijandig optreden.
Ons zal het wellicht niet zoo voelbaar
gemaakt worden, wijl velen van ons
hier 5 tot 20 jaar wonen en dus in
geburgerd zijn. Toch is het ook voor
ons een drukkend gevoel in een land
te wonen, waar ieder ordelijk Neder
lander met de meeste humaniteit en
gastvrijheid wordt opgenomen en waar
menig onzer een tweede vaderland ge
vonden heeft, dat hij niet anders als
met leedwezen zou verlaten, en kan
het ook niet te verwonderen zijn dat
de protesten zich ophoopen tegen dat
deel der pers die Duitschland gaarne
door hun kritiek alleen zouden willen
verpletteren. Dan nog het deel onzer
werklui die elk jaar hier komen en
hun familie in Nederland laten. Voor
eenigen tijd al tot over 250 duizend
gestegen. Denken die anti-Duitsche
bladen dat het die duizenden vlijtige
arbeiders niet onaangenaam stemmen
moet, te denken dat zij wellicht later
in Duitschland onmogelijk zouden wor
den wijl er haat en vijandschap ge
zaaid is door gehits en partijname en
dat die duizenden arbeiders dat te
danken zullen hebben aan een groot
deel van de Nederlandsche Neutrale
Pers
Duizende menschen staan nu reeds
te wachten tot dezen ook voor Duitsch
land zoo zwaren tijd voorbij is. Velen
kunnen het met Duitsch gespaard geld
nog eenige weken aanzien en teren in,
anderen wachten al met smart, in den
nood gesteund door werkeloozen- en
weldadigheidscommissies, tot Duitsch
land weer zijn groote deuren zal kun
nen open zetten om die treinen vol
Nederlandsche werkloozen te kunnen
opnemen, die vlijtige arbeiders hier
zoo gaarne genomen om hun arbeids-
lust en bescheidenheid. Gelooven die
anti-Duitsche persheeren, dat het dan
die duizende arbeiders onverschillig
zijn zal, hoe zij hier zullen worden
opgenomen Tot nu toe was ieder
Nederlander die zich ordelijk gedroeg
zoo vrij als in zijn eigen land en
broederschappelijk konden Duitsche
en Hollandsche arbeiders te samen
werken. Zal dat zoo blijven Hier is
de vraag eerst recht op zijn plaats
aan wie de schuld? Óf kennen die
heeren het wat het zeggen wil met een
kleine koffer of uit de provincie met
den zak op den rug het buitenland in
te moeten trekken, om zijne stoere
krachten te verkoopen, niet wetende
hoe of waar hij in slechte tijden het
moede hoofd neer zal moeten leggen?
Denken die heeren dat het deze dui
zende werkzoekenden dan hetzelfde
zal zijn of zij hier als vriend of vijand
ontvangen zullen worden Of hebben
die heeren voor zich de hoop dat Ne
derland na deze crisis van Duitschland
niet meer grootendeels afhankelijk zijn
zal Zijn zij wellicht al zoo vast over
tuigd van Duitschlands ondergang
Wij gelukkig nog niet, wij hebben nog
de beste hoop. Daarbij nog opgemerkt,
dat ook het afzetsgebied van Holland
ook een lang niet te versmaden klant
aan zijn Duitschen buurman heeft, is
het ons zeer onbegrijpelijk dat de Ne
derlandsche pers de belangen van het
land niet beter dient.
Eene abonnée uit Rijnland.
o—
Wat ik kan geven.
't Is weinig van waarde
Wat 'k heb op deez' aarde.
Gering ben ik van stand.
Ik heb in dit leven
Niets anders te geven,
Dan een lach en een hand.
Een lach ter verblijen
Voor allen die lijen
Door 's-levens last en druk,
Een hand om te dragen,
Te steunen te schragen,
En te brengen, geluk.
Ik heb in dit leven
Niets anders te geven
Dan een lach en een hand.
Woudbloempje
Van Dalsum te kennen, dat is, hem
te eeren.
Hulst, 28 Sept. Per 100 K.G. Tarwe
f 11,00 a f 11,50, Rogge f 9,00 a f 10,00,
Wintergerst f 11,00 a f 0,00, Zomergerst
f 11,00 a f 0,00. Haver f 9,00 a f 10,00,
Erwten f 10,00 a f 10,50, Paardeboo-
nen f 0,00 a f 0,00 Duivenboonen
f00,00 a f00,00 Witteboonen f 00,00
a f 00, Bruineboonen f 14,00 a
f 15,00, Boekweit f 00,00 a f 00,00.
Lijnzaad f 00,00 a f 00,00, Aardappels
f2,00 a f2.10
Koolzaad per zak van 106 liters f 00,00
a f 00,00.
Boter per kilo f 1,30 tot f 0,00.
Eieren per 26 stuks f 1,40.
Advocaat-Procureur te MIDDELBURG,
is ELMKS HAAXDAG
t>y SKEIliJIAXS te
IISjIST te spreken.