Flick's
Cacao
No. 260.
Zaterdag 29 Augustus I9i4.
5e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen W eek blad te Hulst.
RichtingVoor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
W?
Stichter: H. 4. van Dalsüm.
Bierkaaistraat A 28 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
Vrede door Recht.
ER IS
de allerbeste.
RAI
DE VOLKSWIL
REDACTIE:
Abonnement per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BELGIEfr 1.20.
ANDERE LANDEN f 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het blad neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Vrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
DRUKKERIJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f0.25.
O
In geheel de beschaafde wereld, ook
in Nederland, was reeds menig jaar
en met name sedert het eerste Vredes
congres, samengeroepen door den
Vredesczaar van den Japanschen- en
nu Europeeschen oorlog, eene bewe
ging gaande om te komen tot eene
geleidelijke beperking der bewapenin
gen en tot een scheidsgerecht voor
de internationale verwikkelingen.
Deze beweging werd gesteund door
de regeeringen en volksvertegenwoor
digers en ziet, ondanks die beweging
staat Europa in vuur en vlam en ieder,
ook in de landen die er buiten ble
ven, voelt er de gevolgen van.
In 1913, dus voor er van den tegen-
woordigen oorlog sprake was, ver
scheen er in de uitgave Mavors te
Velp eene brochure van den Lt. Kolo
nel van den Nederlandschen Generalen
Staf J. C. van den Belt getiteld De
Weermacht onzer Buren.
De inleiding begint alzoo
„Zooals algemeen bekend veronder
steld mag worden, is in 1911 de kans
op een ernstig gewapend conflict in
Europa zeer groot geweest. Dat de
oorlog toen uitbleef, wordt ook toe
geschreven aan het feit, dat de strijd
krachten der „entente" Frankrijk, En
geland en Rusland- nog niet ten volle
geschikt werden geacht voor de taak,
die hen wachtte als „hulptroepen" der
Fransche legers.
Is dat juist, dan kan men er op re
kenen, dat vandaag of morgen aan
dien eisch zoo goed mogelijk zal zijn
voldaan. Of DAN N.W.-Europa het
tooneel van den strijd zal worden, kan
moeilijk worden voorspelddat de
kans daarop echter niet gering is kan,
dagelijks als het ware nog, blijken uit
de dagbladen en uit de militaire liter
atuur. Velen achten dien strijd overi
gens toch onvermijdelijk, omdat Enge
land zich ernstig bedreigd acht door
Duitschiands buitengewone economi
sche ontwikkeling en in Frankrijk, meer
dan ooit, het revanche-idee gevoed
wordt (Elzas-Loteringen)."
Tot zoovere die inleiding, welke
ook daarna gaat spreken over iets
anders en wel over onze eigen levens
kwestie, het handhaven der Nederland-
sche neutraliteit.
Deze inleiding is zeer interessant,
zij wijst toch op drie feiten
1. dat er in 1911 nog geen oorlog
kwam omdat de landen der „entente"
Frankrijk, Engeland en Rusland, nog
niet klaar waren.
Op dit nog niet klaar sedert dat jaar
ging Frankrijk tot den3jarigen diensttijd
over en ging België, dat nu ook is aange
sloten bij de „entente" het vorig jaar een
wet maken, waarbij de legersterkte
buitengewoon werd vergroot ondanks
den tegenzin des volks dat, met name
op het platteland, dit jaar van zijn
ontstemming blijk gaf bij de Kamer
verkiezingen.
2. Op den in Frankrijk nog leven
den wrok wegens de nederlaag van
1870.
3. Op de handelsafgunst van Enge
land tegen den handelsondernemings
geest van het Duitsche volk.
Als men overweegt deze drie
punten en dan in het licht van de
regeeringsverklaringen door ons in
De Volkswil overgenomen, dan is door
die inleiding bevestigd dat van die
onschuldverklaringen er slechts eene
echt wasdie van den Duitschen
Keizer: En hieruit volg tdat Duitsch
land strijdt een verdedigingsoorlog en
de anderen een aanvalsoorlog. (Deze
gevolgtrekking staat buiten die van de
Duitsche schending der Belgische
neutraliteit, welke schending een aan
val is.)
En welaanval uit wrok en uit af
gunst, verdediging van de door wer
ken des vredes verkregen volkswel
vaart.
Zoo zit dus de zaak.
De oorlog van heden heeft dus zijn-
oorzaak in wrok en afgunst.
De beweging van „Vrede door
Recht" is mislukt en wel voor den
tegenwoordigen oorlog, omdat zij niet
heeft weten te niet doen den wrok en
de afgunst in het openbare leven.
Nu leert De Volkswil in hare grond
regelen
Art. 8: In zake sociale actie leert
zij laten we door de daad wat voor
elkander over hebben en rechtvaardig
zijn jegens elkanderin zake politieke
actie leert zijlaten wij door de daad
elkander wat waardeeren.
De politieke leer van De Volkswil
is alzoo de onderlinge waardeering en
deze ook natuurlijk in het licht van
haar devies.
SU are die onderlinge waardeering een
beginsel van staatsbeleid in het eigen
land en de internationale politiek zou
er dan nu wel oorlog zijn Wij den
ken van niet. En denken wij juist,
dan is de gevolgtrekkingdat „Vrede
door Recht", als zij opnieuw wil be
ginnen inet haar propaganda, althans
van De Volkswil dient over te nemen
als beginsel van internationaal staats
beleid laten wij door dc daad elkan
der wat waardeeren.
Is dit echter praktisch mogelijk op
internationaal gebied? De voortdu
rende oorlogen en de algemeene wil
tot bewapening zeggen neen en het
verstand zegthet moet en het kan.
Wat is de zaak.
Nagenoeg zoolang de wereld bestaat
hebben personen hun veiligheid en het
hunne moeten beschermen tegen hun
medemenseben (tegen moord en dief
stal), hebben stammen dit moeten doen
tegen andere stammen, staten tegen "sta
ten. N Dit feit is nu eenmaal zoo, en
dit zal wel waar blijven zoolang de
mensch de mensch blijft die hij altijd
is geweest.
En ook zullen er wel altijd botsingen
mogelijk blijven tusschen de staten,
omdat door het verschil in levens
voorwaarden het eene land voor zijne
ontwikkeling noodig heeft eene ont
wikkeling naar buiten, waardoor dit
in botsing komt met het land, binnen
welks grens of beiang deze ontwikke
ling zich richt.
En ook zal er wel altijd afgunst
biijveii van het eene volk jegens het
andere, omdat elk volk er een natio-
nalen hoogmoed op nahoudt, die erg
teer heet te zijn, en dus licht kan
worden gekwetst.
En verder heeft ieder volk een soort
ingeschapen gewetenswroeging', dat
het in het heden of in het verleden tegen
een ander volk wel eens iets heeft
gedaan dat niet in den haak is, reden,
waarom er in ligt een soort vrees,
leidende tot het voorbereid zijn op
een verdediging tegen wraak of op een
verzoek om herstel van een begaan
volksonrecht, welk onrecht wijselijk te
herstellen in strijd heet met de „eer."
Al deze oorzaken hebben voor ge
volg, dat elke Staat er een militaire
macht op na houdt en niet kan missen.
En als er een militaire macht be
staat, dan is tegelijkertijd in eiken
Staat eene partij die vermeent, dat die
niet krachtig genoeg is om eventueel
aan haar doe! te kunnen beantwoor
den. En zoo krijgt men en heeft men
gekregen de wedloop in de bewape
ning. En wie denkt, dat met den te
genwoordigen oorlog, ais deze een
maal zal zijn beslist, aan dezen wed
loop in de bewapening een einde zal
komen, zal zich vergissen, omdat ook
na den tegenwoordigen oorlog blijven
bestaan de oorzaken, die noodig ma
ken het bestaan van een militaire
macht.
Conclusie is dus hoezeer men ook
kan zijn tegen het militairisme, elke
Staat is verplicht, gaarne of niet, er
een militaire macht'op na te houden.
Maar al is deze noodig, daarom
kan toch wel de oorlog worden voor
komen, het doel van „Vrede door
Recht", doch dan moet men gebruiken
de middelen, die wegnemen de oor
zaken.
De oorzaken nu zijn voor de Staten
1. De behoefte aan levensbestaan
des volks buiten de landgrenzen. (Toe
gang tot verkeerswegen, b.v. Servië
naar de Adriatische Zee, Rusland naar
de Middellandsche Zee, Duitschland
naar de wereldzeeën, Vlaanderen naar
de Schelde, enz).
2. De afgunst, dat eenig volk heeft
dezelfde nationale hoedanigheden als
het andere, met de vrees voor over-
vleugeiing. B.v. Engeland is afgunstig
op het succes van den handelsonder-
nemingsgeest van het Duiische volk
op de wereldmarkt.
3. De onwil om in het veiledene
begaan onrecht op een wijze manier
te herstellen, terwijl de gevolgen des
onrechts zich nog altijd doen gevoe
len. B.v.het volksonrecht van Neder
land tegen Vlaanderen van 1648 (kwes
tie Vlaanderen afgesloten van de
Schelde.)
4. De kwade wil van personen of
partijen. B.v.veroveraars, of drijvers.
5. De politieke geldleeningen.
V/at kan daartegen nu doen „Vrede
door Recht"
Ons inziens veel, en wel
1. Door in elk eigen land te brengen
de volksovertuiging, dat het is een
onnatuurlijke daad eenig volk af te
sluiten van de verkeerswegen. Dus
diplomatie tot het vinden van een
doeltreffend middel tot toegang tot de
verkeerswegen.
2. Door in eik eigen land te brengen
de volksovertuiging, dat handelscon-
currentie slechts door onbloedige en
wettige middelen moet worden bestre
den en niet door een oorlogsvloot.
Dus." Engeland veiiaat haar politiek
van afgunst.
3. Door in elk eigen land te brengen
de volksovertuiging, dat het er eigent-
üjk weinig toe doet, welke naam draagt
de president, koning of keizer en wel
ke taal die spreekt, als in het land
maar voor ieder en tegen ieder recht
te krijgen is. Dus opvoeding tot kin
deren van éénen Vader en niet tot
verachters van andere naties.
4. Door in elk eigen land te brengen
de volksovertuiging, dat er geen mi
litaire macht mag worden gebruikt om
te dekken de finantieele corruptie,
oorzaak b.v. van den Russisch-Japan-
schen oorlog, en geen Justitie om de
ambtelijke finantieele corruptie te dek
ken door ambtelijke straf tegen den
zuiveraar, b.v. in Nederland tegen ons.
5. Door in elk eigen land in de
U JJiiU XJ I.LIJl Ul/ül.y\y VJ.AVi.JLV/ UJJAUJ.U A.
Grondwetten te doen opnemen als
rechtsbeginsel, dat geen oorlog, noch
aanvallende noch verdedigende oorlog,
mag worden gevoerd dan krachtens
een besluit van de volksvertegenwoor
diging, en dat voor deze geen waarde
hebben overeenkomsten tot bondge
nootschappen, die niet openbaar zijn
geweest en vooraf door de volksver
tegenwoordiging als wet zijn aange
nomen en veropenbaard.
6. Door in elk land de pers te over
tuigen, dat zij meer goed doet door
het vuil in eigen land te bezien in
het licht van recht en waarheid, en
geleid door den geest van den genees
heer dus niet door dien van den bios
coopondernemer, dan door het eigen
vuil te doofpotten en uit te meten in
geleerdheid dat bij een ander.
Indien op deze wijze wordt gehan
deld, niet op papier maar in werke
lijkheid, dan kunnen worden voorko
men de oorlogen, maar of zoo zal
worden gehandeld is een vraag, daar
het zou medebrengen een alles herstel
len tot het natuurrecht van het binnen-
landsche en van het internationale
recht der rechtsscholen, het zou mede
brengen de erkenning van de waar
heid, dat de bezieling in het Fransche
volk die baarde de Revolutie van 1789
was een adem Gods, en nog steeds is
deze erkenning er niet en is ons werk
van Er is geen Tegenstelling geplaatst
op den Index, en zijn wij, omdat wij
de waarheid leerden en deden vogel
vrij en rechteloos langs den ambtelij
ken weg van kerkelijk en van burger
lijk gezag in het vaderland van het
internationale recht en der Vredescon
gressen.
„Vrede door Recht" heeft alzoo een
schoone maar moeielijke taak, zij moet
dus beginnen met te doen leeren wat
vrede is en wat recht is, beginnen dus
met het allereerste begin van het on
derwijzen van de beteekenis der
woorden.
eeixe strenge lill dkllrim.
O
Wij lazen, dat op het gelaat van
den overleden Paus Pius X een strenge
uitdrukking ligt.
Wij begrijpen dit.
Pius X was een heilige, die de we
reld bezag in het licht van het Recht
Gods, die dit recht wilde in zijne
priesterschap en deze wilde niet, die
dit recht wilde in de wereld, en da
wereld vond hem te hard.
In den wil van een Paus ligt altijd
een wil van God, en het niet-willen
van den wil des Pausen, en met name
van een heiligen Paus, leidt tot een
gericht.
Dit gericht heeft Pius gezien in den
oorlog die nu de, oude christenheid en
de wereld teisterl, hij heeft dit gelicht
willen voorkomen, doch de verblinding
der volkeren was ie ver gevorderd
dat deze door zijn bemoeiingen de
verblinding kon genezen zonder een
gericht.
Zijne priesterschap wilde niet en....
zij v/il nog niet in Nederland. De we
reld vond hem te hard.... zij vindt
misschien de oorlogsbeproeving van
nu zacht
Een strenge uitdrukking op het ge
laat van een heiiigen zachtmoedigen
Paus op het oogenblik, dat deze zijn
zic-1 gaat overgeven aan zijnen Schep
per. En wij weten, dat altijd op zijn
gelaat lag bij zijn leven een uitdruk
king van weemoed in de ooge.n, die
diep schouwen in de teekenen des
tijds. Een uitdrukking voi beteekenis
—o
Indrukken over het huidige
Duitschland zijn grootsch en van over
weldigende zelfvertrouwende volks
eenheid en volkskracht.
Indrukken over het huidige Frank
rijk zijn die van een volk, dat in
den nood terugkeert tot het gebed
en tot zijn God.
Wat is het toch jammer, dat die
twee volkeren vijandig staan tegen
over elkander, welk een kracht tot
een christelijke wereldbeschaving zou
er van beiden kunnen uitgaan, ala
zij ieder op zijn eigen gebied en op
eigen wijze, elkander wilden aan
vullen en gteunen De oude Chris
tenheid zou opstaan tot een nieuw
leven, een nieuw groot tijdperk zou
voor de wereld aanbreken, niet een
tot vernieling, gelijk het zal zijn als
Duitschland wordt verpletterd door
den Russische kolossus met bondge-
nooten, maar een tot opbouw,
tot opbouw niet op den grond
slag der verstoffelijking maar op
dien van de beschaving rustende
op het door God geschapen natuur
recht.
Wie weet wat het einde zal zijn,
maar dat de toekomst iets groots
draagt in haar schoot, hetzij tot ver
nieling hetzij tot opbouw, is zeker.
