Ieder mensch
h$t oorlogsvraags.tuk ligt de vraag, of
in Wesf-Europa moet gelden de Euro-
peesche beschaving of de halt-Aziati
sche beschaving.
Terwijl nog verder de geschiedenis
der laatste vier eeuwen ons heeft ge
leerd, dat het altijd was de Fransche
politiek om te krijgen een verdeeld
Duitschland uit a t g u n s t tegen de
Duitsche macht. Afgunstpoliliek nu is
ons zeer antipathiek, is geheel in
strijd met een onzer Grondregelsn
Volkswil„Laat ons elkander wat
waardeeren", vermits wij ook zelf
reeds elf jaar lang ons tegen deze af-
gunstpolitiek hebben moeten verdedi
gen, en deze afgunstpolitiek is ook de
drijfveer van de Russische politiek, die
niet kan verdragen de Duitsche een
heid en de Duitsche welvaart en den
burgervrijheidszin van het Duitsche
volk.
Welke onze verwachting is
Dat tegen het verbond Duitschland—
Oostenrijk het verbond Rusland-Frank
rijk de nederlaag zal lijden.
Wij wenschen dus de zege aan de
Duitsche wapenen, en verwachten deze
zege.
Geldt onze sympathie de overwin
ning van Duitschland—Oostenrijk, ver
wachten wij die als een Godsgericht
tegen Frankrijk en Rusland, niets is
zeker omtrent den uitslag van den Eu-
ropeeschen wereldstrijd.
Indien Rusland als overwinnaar uit
den strijdt treedt, dan is dit voor ons
eene aanwijziig, dat het overwicht
van West-Europa over de wereld over
gaat naar een ander werelddeel, dat
er aanbreekt een nieuw groot tijdperk
in de wereldgeschiedenis, en dat het
woord uit de Openbaiing, sprekende
van oorlogen en oorlogsgeruchten a 1 s
begin der weeën van het laatste
tijdperk onzer bewoonde aarde, wel
eens waar kon zijn voor dat nieuwe
tijdperk.
De dag: van
1 Augustus 1914.
o—
Deze is een historische dag voor
Europa.
Op dezen dag is de oorlogtoestand
ingetreden tusschen Duitschland en
Oostenrijk eenerzijds, en Rusland en
Frankrijk anderzijds.
Deze dag wordt het begin van een
Godsgericht, noodig geworden, omdat
de stelselmatige beleediging van Gods
Recht voldoening eischt.
En ook voor ons is deze dag een
historische dag, omdat juist op dezen
dag werd bekroond de samenspanning
tot broodroofmoordaanslag tegen ons,
sedert elf jaar tegen ons uit afgunst
wegens Gods genade in ons geleid
door belang, politiek, gezag, kerk en
volksserviliteit, waartegen wij stelden
ons Godsvertrouwen in het recht
Gods in de regeering der maat
schappij.
Op dezen historischen dag voor ons
is dus, tegelijk met den eisch tot
Godsgericht in Europa, ontstaan een
eisch tot Godsgericht in Nederland.
Op dezen eersten Augustus besloot
ook Nederland tot aigeheele moboli-
satie van militie en landweer, niet onr
te worden een oorlogvoerende mogend
heid maar als plicht van een neutrale
mogendheid. En menigeen hier in ons
gewest heeft gesproken het woord
elf jaar lang heeft men samengespan
nen om notaris van Dalsum tot armoede
te brengen, wie weet, of het jaar 1914
niet zal worden een aigeheele armoede
van het gewest.
Het is een rechtsregel van het recht
Gods, dat ieder wordt gestraft en be
loond in hetgeen hij heeft gedaan.
Krachtens dezen rechtsregel zal niet
ijdel zijn ons Godsvertrouwen, zal
onfeilbaar waar zijn het woord „zoek
eerst het Rijk Gods en zijne gerech
tigheid, en al het andere zal u worden
toegeworpen omdat gij dit andere noo
dig hebt", zal onfeilbaar zijn het woord
Gods „strijd tot in den dood voor de
gerechtigheid, en Ik zal voor u stiijden
tegen uwe vijanden."
En krachtens dezen rechtsregel zal
onfeilbaar waar zijn het woord, dat
wie voor anderen een kuil graaft, er
zelf in valt. Men heeft tegen ons den
kuil gegraven tot verlies van eer, van
levensbestaan en van het ontvangen
der Heilige Sacramenten, uit ijverzucht
wegens het doeltreffende van onzen
socialen arbeid, uit ijverzucht wegens
ons kunnen, uit ijverzucht wegens ons
Godsvertrouwen, uit ijverzucht wegens
de zedelijke hoogheid van ons leven.
En tot het graven van dezen kuil heeft
in Nederland samengespannen ieder,
groot en klein, vroom en onvroom,
met groote en met kleine middelen, en
men is hiermede voortgegaan ondanks
de zichtbare Godsgerichten die er reeds
hebben plaats gehad door treffende,
als het ware geheimzinnige, sterfge
vallen ondanks de overgelegde bewij-
zén van den kwaden wil onzer be
lagers.
1 Het Godsgericht in Nederlandwij
voor onzen persoon zijn altijd geneigd
om te vergeven en te vergeten, om
kwaad met goed te vergelden, maar
het recht moet eerst zijn loop hebben,
het strafrecht van het zelf vallen in den
kuil voor ons gegraven. Dit strafrecht
verwachten wij.
Wordt dit strafrecht uitgeoefend in
zijn vollen omvang, dan leidt dit tot
het schudden van Nederland op hare
grondvesten. Maar in het kanton Hulst
ligt de oorzaak van de boosheid, de
oorzaak van het graven van dien kuil
tegen ons, en daarom kan dat straf
recht in zijn vollen omgang worden
uitgeoefend als het zich beperkt tot
dat kanton. En nog, in dit kanton ligt
de eerste oorzaak niet in het geheele
volk, doch in een deel, in meerdere
enkele personen, zoodat dat strafrecht
in zijn vollen omvang kan worden uit
gevoerd als het zich beperkt tot die
enkele personen.
Welke omvang er echter zijdit
strafrecht is onfeilbaar, en de dag van
den eersten Augustus zal worden ge
volgd door dagen, waarop zullen val
len in den kuil van schande, van ar
moede en van verlies der heiligma-
kende genade, zij, die dezen kuil heb
ben gegraven tegen ons, terwijl voor
ons deze kuil zal leiden tot een eer
voor God en voorde menschep, alles
op den juisten tijd. Daarmede zal de
ijverzucht worden beschaamd, en zal
worden geopenbaard ook voor onzen
tijd het goed recht tot vertrouwen in
de Goddelijke Voorzienigheid.
Oorlogstelegrammen.
—o—
De Volkswil geeft ze niet, een
voudig, omdat ze niet anders kun-
■eu zijn dan straatnieuws, en dus
of oinoodige ongerustheid of valsche
verwachtingen scheppen.
Men heeft gelezen, dat geen enkel
Nederlaidsch blad bevoegd ia om
maar het geringste te melden over
de troepenbeweging in Nederland,
zelfs dus niet van eenvoudige pa
trouilles En dus kan ieder begrij
pen, dat dit eveneens zoo geldt voor
landen, die werkelijk in oorlog zijn,
en nog sterker voor alles, wat ver
band houdt met bet doen van de
troepen in het oorlogsveld.
En hierbij komt nog, dat geen
land oorlogscorrespondenten meer toe
laat, zoodat geen enkel blad, geen
enkel telegraafbureau, een toeschou
wer heeft op het gevechteterrein,
Verder komt er nog bij, dat, vooral
in het begin van den oorlog, geen
enkel legeroverste wil weten voor de
tegenpartij, waar hij zich ophoudt,
omdat uit de wetenschap van de
eerste troepenbewegingen zou kunnen
worden opgemaakt het legerplan van
aanval of verdediging opgemaakt
door den generalen staf
Wie nu dit alles bedenkt, kent de
waarde van de oorlogstelegrammen
voorkomende in de bladen, ot die
aan de redactiebureaux zijn aange
plakt.
DE OORLOG IS EE\ MENSCIIEWERR,
GEE\ GODSÏÏERit.
o
God regeert de wereld met als
middel den vrijen wil des menschen.
Deze vrije wil moet gericht zijn
op de harmonie, door Hem gescha
pen in de sociale natuur des men
schen en in het verlangen naar het
eeuwig geluk, einddoel van den
mensch die zijn vrijen wil gebruikt
in de richting van die harmonie.
Gaat deze vrije wil uit eene te
genovergestelde richting, dan is het
eindt ervan een geest van verblin
ding, die niet meer in staat is de
waarheid en de harmonie te zien en
te willen in het juiste licht.
Deze geest van verblinding is een
straf Gods ook de Volkswil heeft
meermalen hierop gewezen, en
het is deze geest van verblinding
die leidt tot een wereldoorlog.
Deze is alzoo niet een werk van
God, maar een menschenwerk, en
een zeer natnurlijk eindgevolg van
de binnenlandsche en buitenlandsche
politiek van niet-gunnen, met haar
gevolg van de internationale politiek
van het machtsevenwicht en met als
I eerste oorzaak de miskenning van
de natuurlijke rechten van den
mensch en van den burger deze bezien
in het licht der genoemde harmonie.
De Volkswil heeft in de artikelen
„Er is geen tegenstelling tusschen
de beginselen van de Fransche Re
volutie en die van het Evangelie/
overgedrukt bij Belinfante, op die
natuurlijke rechten bezien in dat
licht, gewezen, en heeft geen weer
klank gevonden. In de huidige we
reldcrisis kan nu ieder een antwoord
vinden, bij wie de verblinding en bij
wie de wijsheid was.
DUITSCHLA1D.
Duitschland's houding.
Het telegram Bethmann-Hollweg.
Zaterdagavond werd uit Berlijn door
den berichtgever van de „Westm.
Gazette" aan dat blad geseind
In de hoop nog den wereldoorlog
te kunnen voorkomen en zoo niet, dan
toch om Duitschland's positie te recht
vaardigen tegenover Engeland, welks
vriendschap het nog steeds vvenscht,
ben ik door het departement van bui
tenlandsche zaken te Berlijn gemach
tigd, aan de „Westminster Gazette"
de volgende verklaring te zenden, met
de bewijsstukken, strekkende om aan
te toonen van wat de Keizerlijke re
geering deed en opofferde voor den
vrede.
De Duitsche Regeering heeft van
den beginne af alles gedaan wat zij
kon, om den oorlog tusschen Oosten
rijk en Servië te localiceeren. Zij be
schouwde de geheele zaak als alleen
Servië en Oostenrijk aangaande, wijl
de integriteit en veiligheid van Oos
tenrijk ernstig werden bedreigd door
de Pan-Servische propaganda, die reeds
jaren lang een gevaar was voor den
vrede in Europa.
Toen de Russische regeering bekend
maakte, dat zij zich in haar belangen
bedreigd voelde door Oostenrijk's op
treden tegen Servië, deed de Duitsche
regeering alles wat mogelijk was om
een overeenstemming tot stand te
brengen.
Niettegenstaande de omvangrijke
militaire maatregelen, die Rusland reeds
tegen Oostenrijk had genomen, zette
de Duitsche regeering haar bemidde
ling in Weenen voort, en ging zij met
haar dringende voorstellen tot de uiter
ste grens, die tegen een souvereinen
staat en bondgenoot mogelijk was.
Ik wijs op de officieele vraagstukken,
voor die houding van de Duitsche
regeering.
Op 29 Juli meldde de Duitsche ge
zant te St. Petersburg, dat htt kabinet
te Weenen een ontkennend antwoord
had gegeven op den wensch der Rus
sische regeering om directe onderhan
delingen aan te knoopen.
De Duitsche regeering zond toen de
volgende instructie aan den gezant te
Weenen
„De mededeeling van graaf Pour-
talès komt niet overeen met de mede
deeling die U. E. heeft gegeven over
de houding van de Oostenrijksch-Hon-
gaarsche regeering.
„Klaarblijkelijk is hier een misver
stand, dat ik u wel verzoek te willen
ophelderen.
„Wij kunnen niet verwachten dat
Oostenrijk-Hongarijezal gaan onderhan
delen met Servië, met wie het op voet
van oorlog is.
„Maar de weigering om van gedach
ten te wisselen met St. Petersburg zou
een ernstige misstap zijn.
„Wij zijn volkomen bereid onzen
plicht te doen.
„Maar als bondgenoot moeten wij
echter weigeren te worden betrokken
in een wereldstrijd, wijl Oosten rij k-
Hongarije onzen raad niet opvolgt.
„Uwe Exc. zal dit aan Graaf Bercht-
old met alle kracht en met den mees
ten ernst mededeelen.
get. VON BETHMANN-HOLLWEG.
De Oostenrijksche minister van bui
tenlandsche zaken zette daarop den
Duitschen gezant uiteen, dat dit in
derdaad een misverstand was, en dat
de Oostenrijksche gezant te Petersburg
reeds instructies had ontvangen om
met Sassonof onderhandelingen aan te
knoopen.
Deze onderhandelingen en de be
middelende daad van de Duitsche re
geering werden plotseling tot een eind
gebracht door de moblisatie van de
geheele Russische zee- en landmacht.
Rijkspostspaarbank.
o—
Uit de talrijke aanvragen om terug
betaling, welke dezer dagen plaats
hebben, is h ;t den Directeur det rijks
postspaarbank gebleken, dat bij som
mige inleggers door de oorlogsberich
ten ongerustheid gewekt is over de
veiligheid hunner spaargelden.
Door hem wordt er daarom op ge
wezen dat voor die ongerust
heid geen enkele grond be
staat. Immers de Staat der Neder
landen waarborgt zonder eenig
voorbehoud aan de inleggers de
teruggaaf hunner inlagen en de beta
ling der verschuldigde renten. Wat er
ook gebeure, d i t staat dus vast,
dat de inleggers kapitaal en rente
zullen terugontvangen.
De gelden, die de inleggers terug
halen en onder eigen bewaring nemen,
kunnen door verschillende omstandig
heden als oneerlijkheid, brand enz.
verloren gaan, doch wat bij de Rijks
postspaarbank is ondergebracht b I ij f t
ten allen tijde hun eigen
dom, zij kunnen het niet verliezen.
Houders van Staatsschuldboekjes
worden er op gewezen dat de Staat de
volledige nakoming waarborgt van de
verplichtingen, welke aan de Spaar
bank tegenover hen zijn opgelegd.
De Directeur der Rijkspostspaarbank,
BUSING.
heeft van tijd tot tijd wel last van zijn
maag. De eene gevoelt na den maaltijd
een branderig gevoel in zijn maag, een
ander heeft last van oprispingen of
zuur. Het Maagpoeder van Apotheker
Boom,, waardoor reeds duizende maag
lijders genezen zijn, is het beste mid
del tegen Maagpijn, Maagkramp, Zuur,
Hartwater en slechte spijsverteering.
Dit Maagpoeder werd met goud be
kroond te Londen, Parijs, Amsterdam
en Brussel. De Heer J. Nykamp te
Homberg am Rhein, Duitschland,
schreef ons: „Vriendelijk verzoek ik U
mij nog 2 doozen van Uw Maagpoe
der te sturen, daar mijne vrouw na
gebruik van 2 doozen zich a! veel
beter bevindt. Zij kan nu 's nachts
weder goed slapen en kan ook alles
eten, juist als vroeger voordat zij maag
pijn had. Daarom beveel ik het ook
al mijn vrienden en bekenden aan."
Het maagpoeder van Apotheker Boom
is verkrijgbaar in de meeste Apothe
ken en Drogistwinkels 75 ct. per
doos.
Waar niet verkrijgbaar wordt een
doos franco huis gezonden na ont
vangst van 40 of 90 ct. door firma
A. M. Boom, Arnhem.
Verkrijgbaar te Hulst bij Verwilghen-
v. d. Hooftte Axel bij J. van Dixhoorn-
Vroeg op.
lilcine berichten.
O
In den Haag bestaat een Vredespaleis.
De Volkswil heeft reeds eenige jaren
gewaarschuwd voor een Godsgericht,
maar de verantwoordelijken sloten oog
en oor en hart voor onze waarschu
wing.
Slechts enkele weken geleden heeft
de tegenwoordige Fransche regeering
162 kloosterinrichtingen, de laatste,
doen sluiten, en daarmede verbroken
den laatsten officieelen band tusschen
aarde en hemel in Frankrijk, die door
het gebed in beschouwend leven
wordt onderhouden,
Een gulden is maar 46 cent waard
aan zilver, doch 100 cent door het
crediel van den Staat. Daarom is het
zoo dom, wel vertrouwen te hebben
in het zilvergeld en niet in het bank
papier. Beide zijn te vertrouwen, en
vooral i.i Nederland met een Neder-
landsche Bank zoo soliede als geen
bank ter wereld meer soliede kan zijn.
In België zijn nieuwe bankbilletten
gekomen, en wel van 5 franken.
In Engeland is een sterke strooming
om zich buiten den Europeeschen
oorlog te houden, en wordt aange
haald, dat de tractaten tot bescher
ming van de neutraliteit van België
door tijdsverloop zijn vervallen.
Gezaghebbende mannen in Engeland
wijzen er op dat, als Rusland het
wint van Duitschland, het evenwicht
in Europa en Azië zoodanig zou wor
den geschokt, dat Engeland zijn wc-
reldpositie zou moeten herzien.
Daarom raad Engeland neutraalof
de algemeene lawine tot den oorlog
deze verstandige taal zal overheer-
schen
De sneeuwlawine tot den oorlog,
j onvermijdelijk gevolg van de interna
tionale politiek der laatste jaren, wijst
I op een goddelijke straf van verblin-
ding, daar ieder tot den oorlog wordt
i medegesleept en ieder tegen eigen
wil en belang.
In Engeland wordt ook als stem ge
hoord als Engeland door neutra
liteit zich buiten den strijd wil
houden, dan zou dit maken, dat hij
die niemands vriend is geen vriend
zal hebben in de toekomst.
Wegens stilstand in vele bedrijven
door belemmering van handel of de
aanvoer van grondstoffen, gevolg van
de tegenwoordige crisis in Europa, zijn
ook in Nederland vele zaken gedwon
gen tot ontslag van werkvolk of tot
beperking van den arbeid.
Door een Europeeschen oorlog kan
wel komen wijziging in de landgren
zen, maar eigentlijke voordeelen brengt
die oorlog noch aan den overwinnaar
noch aan den overwonnene.
De oorlog tusschen Staten ontstaat
veelal door onwil uit hoogmoed of af
gunst of goeden wil tot overleg, en
door zelfzuchtige drijfveeren van on
verantwoordelijke personen.
De Tweede Kamer nam aan wets
ontwerpen tot: 50 millioen gulden
crediet voor kosten van mobilisatie,
voorkoming van prijsopdrijving van le
vensmiddelen, opschorting van de ver
plichting der Nederlandsche Bank tot
betaling (inwisseling) harer bankbil
letten, uit- en vervoer van sommige
artikelen, indiensthouden van militie
en landweer zoolang de mobilisatie
duurt, inlijving van ingeschrevenen
votor de lichting der Militie van 1915.
Een' wereldoorlog zou, alleen aan
uitgaven der schatkisten, in een jaar
kosten zes milliard gulden.
Jaurès. de socialistische partijleider
in Frankrijk, is in een café te Parijs
doodgeschoten.
De beurzen van Amsterdam, Parijs,
Londen, New-York, en andere, zijn
wegens den oorlogstoestand gesloten.
Tot opperbevelhebber van de Ne
derlandsche Land- en Zeemacht is
benoemd de Luitenant-Generaal C. J.
Snijders, Chef van den Generalen Staf.
Een oude Belgische dame, die sprak
van een 20 jaar terug, en bevriend
scheen te zijn geweest met de Hulster-
sche families Hombach, van Heteren en
van Waesberghe, zeide, dat het volk in
Zeeland, zij bedoelde het stadje Hulst
en het kanton Hulst, geen geloof heeft
en zoo lichtzinnig is.
Vele smarten wachten den godde-
looze, maar hem, die op den Heer
hoopt, zal barmhartigheid omringen.
Ps. 31.
De Russische regeering wil de spoor
weglocomotieven gaan stoken met turf,
die in zeer groote hoeveelheden aan
wezig is in de Russische turfmoerassen.
De staatsleer die wij opbouwden uit
het recht Gods in de maatschappij,
en leerden tot in de gevolgtrekkingen
voor onzen tijd en voorde eigen om
geving, werd miskend, en wij werden
veracht ondanks ons doorzicht, omdat
onze taal van waarheid en van recht
niet werd begrepen Waren wij door
erkenning gesteld op de plaats die
ons toekwam en had dan Nederland
gedaan wat wij noodig achtten, wie
weet, of de tegtnwoordige wereldoor
log en de crisis in Nederland niet zou
den zijn voorkomen geweest.
Prof. Kruse te Leipzig is de verkou 1-
heidsbacil op het spoor.
Op 3 Augustus overhandigde de
Duitsche gezant te Parijs aan de Fran
sche Regeering eene verklaring, dat de
Duitsche regeering zich in staat van
oorlog acht met Frankrijk.
Duitschland verzocht aan België de
beschikking te verkrijgen over het Bel
gische fort van Namen ter wille van
hare krijgsoperatiën tegen Frankrijk.
Wegens de weigering van België op
de vraag, tweemaal gedaan, verklaarde
Duitschland den oorlog aan België.
Wegens de schending van het Bel
gische grondgebied door Duitsche
troepen, en in verband met hare en
tente met Frankrijk, verklaarde Enge
land op 4 Augustus den oorlog aan
Duitschland..
In den nacht van 2 op 3 Augustus