De Volkswil
BIJVOEGSEL
van
van 13 Juni 1914.
OOGSTBEBICHTEN.
DUITSCHLAND.
Stand van bet frait tn Daltscliland.
Aan het officieele bericht van 23
Mei 1914, uitgegeven door de „Land-
wjrtschaftskammer" voor de provincie
Saksen, betreffende de „stand van het
fruit in de provincie Saksen en het
Hertogdom Anhalt", is het volgende
ontleend.
De bloei der vruchtboomen heeft in
de eerste dagen van Mei van nacht
vorsten te lijden gehad. Die nachtvor
sten liepen echter, wat de gestreng
heid betreft, plaatselijk zeer uiteen.
Zoo werd bv. bij Sangerhausen 6o
C. genoteerdbij Halle 4o C. en
bij Diemitz, slechts een half uur van
Halle verwijderd, 2o C. In verband
daarmede is natuurlijk ook de ver
oorzaakte schade ook zeer verschillend.
Op grond van 191 ingekomen be
richten komt de „Landwirtschaftskam-
mer" dan tot de conclusie, dat de
verwachtingen zijneen vrij slechte
oogst van walnoten en kweeperen een
bevredigende oogst, van pruimen,
kwets en peren en een goede oogst
van arbrikozen, perziken, kersen, ap
pelen, kruisbessen, aalbessen, frambo
zen en aardbeien. Zij teekent hierbij
echter aan, dat een deel der berichten
reeds vóór de nachtvorsten binnen
kwam, zoodat het zeer wel mogelijk
is, dat, vooral van sommige fruitsoor-
ten, de vooruitzichten in werkelijk
heid thans heel wat minder gunstig
zijn dan boven is meegedeeld. Met
het oog daarop worden nieuwe be
richten doorbedoelde „Landwirtschafts-
kammer" ingewonnen.
In hetzelfde bericht komen ook me-
dedeelingen voor uit enkele cultuur
centra van bovengenoemd gebied, als
mede uit eenige andere deelen van
het Duitsche Rijk. Het volgende is
daaruit overgenomen.
B r u n s w ij k 20 Mei. De aardbeien
hebben goed gebloeid. Rhabarber is
bijna onverkoopbaar, doordat er te
veel van aangeplant is en de asperges
en de kruisbessen de prijzen te veel
drukken. Er worden thans buitenge
woon veel boonen gelegd.
Brumby, bij Kalbe a.d. Saaie
10 Mei. De eerste scheuten der vroe
gere aardappels zijn afgevroren. Ook
zijn de meeste reeds uiteengezette
augurken doodgevrorenze zijn reeds
grootendeels weer door nieuwe ver
vangen. De uien staan tot dusver goed,
dank zij den regen in de eerste week
van April.
Schwanebeck (ten noorden
van Halberstad) 20 Mei. Meikersen
dragen zeer rijk, de vruchten zijn reeds
zoo groot als een erwt. Gravensteiner
appels hebben sinds 1910 niet zoo rijk
gebloeid als dit jaar en dragen reeds
veel goed gezette vruchten.
T i 11 e d a (ten zuidwesten van
Sangerhausen) 18 Mei. Veel rupsen.
Bijna alle vruchtsoorten beloven een
middelmatigen oogst. Aardbeien vooral
hebben van nachtvorsten geleden.
In het tijdschrift „Rome" deelt de
redacteur, ae heer Thomson, den
tekst mede van het integraal-katholieke
programma, dat onlangs door cenige
aanzienlijke en geleerde katholieken te
Rome is opgesteld en verschenen is
in de „Cahiers Romains".
Het Handelsblad ontleent aan dat
stuk het volgende
Wij zijn integrale Roomsch-Katho-
lieken. Zooals het woord aanduidt,
aanvaardt de integrale Roomsch-Kat-
holiek algeheel (intégralement) de leer,
de tucht, de aanwijzingen van den Hei
ligen Stoel en al hun rechtmatige ge
volgtrekkingen voor den eenling en voor
de samenleving. Hij is „pauselijk",
„clericaal", anti-modernistisch, anti
liberaal, anti-sectarisch. Dus is hij ge
heel anti-revolutionnair, omdat hij te
genstander is, niet alleen van de Ja-
cobijnsche revolutie en van het sec-
tarisch radicalisme, maar evenzeer van
het godsdienstig en sociaal liberalisme.
Het spreekt volkomen vanzelf, dat men
door te zeggen „integraal Roomsch-
Kathoiiek" niet beoogt op eenigerlei
wijze den authent»eken en roemvollen
Langensalza (op de grens van
Saksen en Thüringen) 20 Mei. Abri
kozen en kersen staan goedkwetsen
zullen er niet veel komen. Peren goed,
appels beloven ook beter te zullen
worden dan het vorige jaar.
Beezendorf (ten noorden van
de spoorlijn LehrteStendaal) 19 Mei.
Door nachtvorsten hebben alle fruit-
soorten zeer geleden, zoodat de voor
uitzichten slechts matig zijn. Veel last
van schadelijke insecten.
Bozen 19 Mei. In Duitsch Zuid-
Tirol staan de cultures er zeer mooi
voor. De eerste kersen zijn reeds aan
de markt.
P e 11 a u (Stiermarken). De vroeg-
bloeiende appels zijn zeer goed ge
zet de laatbloeiende appels hebben
veel schade van den snuitkever onder
vonden. Peren, pruimen, arbrikozen en
perziken beloven een goeden oogst
hier en daar heeft de vorst nogal
eenige schade aangericht.
B h 1 (Baden), In de omgeving van
Bühl, het grootste cultuurcentrum van
Zuid-Duitschland, belooft de aardbei
enoogst zeer groot te worden. De
oogst wordt op 500.000 Kg. geschat.
De vruchten beginnen reeds te kleu
ren. De kersen beloven eene ruim
bevredigende opbrengst. De eerste
kersen zijn reeds tegen 25 cent per
halve Kg. verkocht. Ook de andere
steenvruchten zijn goed gezet. Nacht
vorsten hebben weinig schade gedaan.
In Wurtemberg zijn de voor
uitzichten van den appeloogst gunstig
de vorst heeft slechts op zeer enkele
plaatsen schade aangericht. Peren
hebben deels sterk geruid. De kersen-
oogst valt niet zoo rijk uit als men
eerst gedacht hader wordt veel ge
klaagd over insectenschade. De aal-
en kruisbessen en aardbeien beloven
een zeer goeden oogst.
(Mededeeling van den Directie
van den Landbouw.)
o
NEDENLAND.
Stand ran het kleinfrait op 20
Mei 1914. Het onderstaande bericht
betreffende den stand van het klein-
fruit op 20 Mei 1914 is, met mede
werking der Rijkstuinbouwleeraren,
samengesteld naar gegevens, verstrekt
door de correspondenten der Directie
van den Landbouw.
Uit tal van plaatsen wordt gemeld,
dat nachtvorsten aan het over het al
gemeen zeer veel belovend fruit veel
schade hebben berokkend. Vooral in
Limburg is die schade van veel be-
teekenis, hoewel op de heuvels min
der dan in de dalen. Hier en daar
begon de droogte ook reeds nadeelige
gevolgen te vertoonen en werd vooral
in Zeeland sterk naar regen verlangd.
Daar wordt tevens veel geklaagd ovér
schade, die de luizen in de bessen
veroorzaken.
Ook elders treden reeds insecten
plagen op. In het Westland en in de
Bangert hebben de roode en de witte
aalbessen van de spruitkevers te lij
titel van „Roomsch-Katholiek te wij
zigen. Het woord „integraal" beduidt
alleen „algeheel (intégralement)
Roomsch-Katholiek", dat wil zeggen
ten volle en kortweg Roomsch-Katho
liek, zonder de toevoegingen of de
beperkingen, welke (ook buiten de
bedoeling van hen, die ze gebruiken)
beantwoorden zoowel aan de uitdruk
kingen „liberaal-katholiek" „sociaal
katholiek" en dergelijke, als aan de
daad van hen, die in theorie of in
praktijk trachten te beperken de toe
passing van de rechten der Kerk en
van de plichten van den Kathöliek in
het godsdienstige en sociale leven.
Wij strijden voor het beginsel en
voor de feitelijkheid van het gezag,
van de overlevering en van de gods
dienstige en sociale orde in den Kat
holieken zin dier woorden en in lo
gische afleidingen ervan.
Wij beschouwen als wonden in het
lichaam der Kerk den geest en de
werkelijkheid van het zoogenaamde
Katholieke liberalisme en der zooge
naamde Katholieke democratie, even
zeer als het intellectueele en practische
modernisme, radicaal of gematigd, met
de uitvloeisels ervan.
In de practische vraag van de kat
denin de provincie Groningen zijn
opjvelélplaatsen de kruisbessen aan
getast door de larven van de bessen-
bladwesp in de Krimpenerwaard heeft
de bessenbastaardrups schade veroor
zaakt, maar is het gelukt, door de
rupsen geregeld af te zoeken, de plaag
te bestrijden.
Kersen. In de Over- en de Neder-
Betuwe is de stand vrij goedin
Limburg en oostelijk Noord-Brabant
vrij slechtin het oosten van Zuid-
Beveland matigelders overal vrij-
goed.
Roode en witte aalbessen.
De stand is matig in het Westland,
de Streek, de Bangert, het Rijk van
Nijmegen en in het midden en noor
den van Limburgvrij goed in het
noorden van Zuid-Beveland, het zui
den van Limburg, op IJselmonde, in
Gelderland ten Noorden van den Rijn
en in Overijsel. Overal elders is de
stand goed of zeer goed.
Zwarteaalbessen. In het
noorden van Zuid-Beveland is de stand
matig tot goed, in het oosten slecht
tot matig, in de Over-Betuwe vrij
slecht; in het Rijk van Nijmegen
slecht; in oostelijk Noord-Brabant
slecht tot vrij slechtin het noorden
en midden van Limburg, alsmede op
Overflakkee en bij Leeuwarden matig;
in de Beemster, de Bangert, de Streek,
het Westland, de Neder-Betuwe, het
zuiden van Limburg, Gelderland ten
noorden van den Rijn, Overijsel en in
't zuidwesten der provincie Utrecht vrij
goed overal elders goed of zeer goed.
Kruisbessen. De stand der
kruisbessen is zeer uiteenloopend. Hij
is goed in de Over-Betuwe, de Bom-
melerwaard, het midden en westelijk
deel van Noord-Brabant, het zuiden
en noorden van Zuid-Beveland, op
Oud-Beijeriand, IJselmonde, in de
Vijfheerenlanden, de Dordtsche en
Zwijndrechtsche Waard, bij Berlikum,
Zandeweer, Loppersum, Eenum en
Leermens; slecht in het Westland en
het oostelijk deel van Noord-Brabant
matig in de Neder-Betuwe, het zuid
westen van Utrecht, het Rijk van Nij
megen, de Beemster, de Overflakkee,
in Gelderland ten noorden van den
Rijn, Overijsel en Leeuwardenvrij
slecht in het zuiden en midden van
Limburg; vrij goed in de Streek, de
Bangert, het Land van Maas en Waal,
Groningen en Windschoten zeer goed
op Walcheren, het oosten van Zuid-
Beveland, Zeeuwsch-Viaanderen, de
Krimpenerwaard, de omgeving der stad
Utrecht en bij Drachten.
Framboozen. De stand is goed
in het midden en het westen van
Noord-Brabant, het Rijk van Nijmegen,
de provincie Utrecht, het zuiden en
midden van Limburg, het Westland,
de Dordtsche en Zwijndrechtsche
Waard, bij Drachten en Leeuwarden
vrij goed in het Land van Maas en
Waal, het oosten van Noorden-Brabant,
in Gelderland ten noorden van den
Rijn, Overijsel, bij Groningen, Lop
persum, Eenum en Leermens en op
IJselmonde; vrij slecht in het noorden
van Limburg in de Krimpenerwaard
matig in de Vijfheerenlanden.
(Medeeling van de Directie van
den Landbouw).
—o
GROOT-BRITANNIE.
Oogst Fooruitzicbteu in Engeland en
Schotland. In den loop der maand
Mei zijn de vooruitzichten van den
oogst in Engeland en Schotland er
niet op verbeterd. Wel is er in de
eerste dagen van Mei in de meeste
districten regen gevallen, maar on
holieke tucht, vereeren en volgen wij
de Bisschoppen, door den Heiligen
Geest aangesteld om de Kerk Gods te
bestieren onder leiding en onder het
toezicht van den Plaatsbekleeder van
Christus, met wien wij willen zijn,
vóór en niettegenstaande alles.
De natuur der Katholieke Kerk leert
ons, en haar geschiedenis bevestigt
het ons, dat de Heilige Stoel het le
venscentrum is van het Katholicisme
daardoor is ook, in zeker opzicht en
vooral ingevolge bepaalde omstandig
heden de oogenblikkelijke houding
van den Heiligen Stoel de resultante
van den godsdienstigen en socialen
toestand. Aldus begrijpen wij ten volle,
hoe Rome somtijds kan zwijgen en
afwachten, ten gevolge juist van den
toestand, zooals die zich op dat oogen-
blik voordoet. In dergelijke gevallen
zullen wij ons wel hoeden er een
voorwendsel in te vinden, om werkloos
te blijven ten overstaan van de ram
pen en gevaren van den toestand. Zoo
dra wij in ieder geval de werkelijk
heid begrepen hebben en op zekere
(süre) wijze hebben vastgesteld, han
delen wij zoo goed mogelijk om die
rampen en die gevaren af te weren,
altijd en overal volgens den wil en het
middellijk daarna trad weder eene
droge periode in, die duurde tot 23
Mei. In den avond van 22 Mei en de
beide daarop volgende dagen waren
donderbuien vrij algemeen, en hoe
wel door de hardheid van den bodein
het eerste regenwater meestal weg
vloeide zonder aan den bodem veel
goed te doen, was de regen algemeen
welkom en heeft vooral aan de gras-
en weilanden veel goed gedaan.
De onmiddellijk gevolgde koude
noorden- en noord oostenwind, ge
paard met nachtvorsten, die vooral op
26 Mei zeer ernstig waren, heeft zeer
veel schade gedaan aan vruchten en
vroegere aardappelen. In het bekende
Eveshamdistrict zijn, derhalve op en
kele beschutte plaatsen, aardappelen,
aardbeien en boontjes voor een groot
gedeelte bevroren. De pruimen, hoe
wel iets minder, hebben ook zeer ge
leden en veel schade is toegebracht
aan de tomaten in het vrije veld. In
sommige velden is drie kwart van de
boontjes verwoest. Alleen als spoedig
meer warmte en regen komt, kan van
den pruimenoogst nog een deel te
rechtkomen. Men vreest, dat de schade
aan de vroege aardappelen vrij alge
meen isalleen van het westen van
Schotland zijn de berichten gunstiger.
Volgens berichten uit de graafschap
pen Shropshire, Staffordshire, Somer
set, Nottinghamshire zijn aldaar de
aardappelen nagenoeg geheel ver
woest.
De andere gewassen hebben in min
dere mate geleden, hoewel ook deze
belangrijk achteruitgezet zijn. De laatste
weerberichten beioven meer warmte,
maar niet veel regen.
(Mededeeling van den Rijks-
landbouwconsulent Dr. Van
Rijn te Londen.
Ken corruptiezaalije
in Spanje.
O
De correspondent van het Han
delsblad in Barcelona vertelt da
volgende geschiedenis, door den Ma-
drileeuschen „Simplicissimus4, de
„Mentidero" aan het licht gebracht.
In Barcelona bestaat een water
leidingmaatschappij met een kapitaal
van 29 millioen peseta*, die voor
de dure noodzakelijkheid stond nieuwe
buizen te moeten aanleggen en die
het daarom gewenscht achtte haar
heele hebben en houden te verkoo
pt aan de stad. Ze kreeg het klaar
om de revolutionaire en andere idea
listische partijen in den gemeente
raad voor zich te winnen en een
raadsbesluit te laten nemen waarbij
de maatschappij overgenomen werd
voor 75 millioen Met de speling
van 46 millioen, op die manier ver
kregen, kan men in Spanje veel
doen en dat deed men dan ook, zoo
goed, dat, niettegenstaande de kring
van geneesheeren van Barcelona, na
analyse van binuen- en buitenland-
sche chemisten en bacteriologen, het
water bepaald gevaarlijk voor de
volksgezondheid verklaarden, geen
enkele courant in Madrid van die
klacht der geneesheeren melding
maakte.
Want het raadsbesluit moest nog
goedgekeurd worden door den go-
bernador-civil van Barcelona en door
verlangen van den Paus.
Bij onze waarneming en in onze ac
tie plaatsen wij ons vooral op het
„Katholieke", dat wil zeggen alge-
meene standpunt, hetzij in den tijd,
over de verschillende oogenblikken der
geschiedenis, hetzij in de ruimte, over
alle landen. Wij weten, dat in de oo
genblikkelijke en plaatselijke gebeur
lijkheden altijd ligt, ten minste in den
grond, de eeuwen- en wereldworsteling
tusschen de beide groote organische
machten aan de éé.ne zijde de eenige
Kerk Gods, de Roomsch-Katholieke,
aan de andere de tegenstanders van
buiten en van binnen. Die van buiten
(de Joolsch-magonnieke secten en hun
rechtsireeksche bondgenooten) zijn in
handen van de centrale macht van de
sectedie van binnen (modernisten,
demo-liberale Katholieken, etc.) dienen
haar tot bewust of onbewust werk
tuig tot doorsijpeling en tot ontbinding
onder de Katholieken.
Wij bestrijden de secte van binnen
en die van buiten, altijd, overal en
onder alle vormen, met alle eerlijke en
geschikte middelen. In de personen der
sectarissen van binnen en van bui
ten, en in de personen hunner hand
langers bestrijden wij alleen de con
ti e regeering te Madrid en het was
zaak om al wie invloed kon uitoe
fenen en al wie niet mocht protes
teeren, zoolang stil te houden tot
alles goedgekeurd was en de 75
millioen binnen waren.
Nu bleek het bedoelde stuk reed3
door den, inmiddels afgetreden go-
bernadorcivil, geteekeud te zijn, doch,
toen deze dat hoorde, snelde hij naar
Barcelona en bleek zijn handteeke-
ning gestempeld te zijn en deze stem
pel buiten zijn weten op het stuk
gezet
In Barcelona verwekte dit nieuwe
schrik in de huishoudens, waar men
slechts op den afloop dezer geschie
denis wachtte om een paar automo
bielen aan te schaffen en veront
waardiging bij die, waar men aan
niets anders denkt dan aan de steeds
hooger wordende belastingen Doch
het vreemde was, dat men in Ma
drid, waar men toch zoo graag alle
slechts van Barcelona vertelt, abso
luut niets scheen gehoord ot verno
men te hebben en de heele zaak
doodzweeg. Zelfs toen de „Montidero"
de heele knoeierij in kleuren en geu
ren verteld had en tot zelfs de bedragen
genoemd had die maandelijks aan
de journalisten uitbelaald werden
(2000 aan de één, 3000 aan de
ander en tot zelfs 10 000 aan heel
invloedrijkebleven de couranten
in Madrid zwijgen, behalve de Cor
respondent", B C.", „El De-
bate" en de Universo" al de cou
ranten totbehoorend aan de mach
tige trust hadden het bericht bliik-
baar zelfs niet eens gezien, evenmin
als de republikeinsche en radicale
organen
„Die Spaanscbe pers, die volgens
den minister van binnenlandsche
zaken achter alle geheimen komt en
alles afluistert, had sedert April van
verleden jaar, niets gehoord van de
46 millioen, die men aan de heeren
der Barceloneesche waterleiding
schenken wilde voor water, dat
„schadelijk voor de gezondheid" ver
klaard was, en zoo iets is zelfs meer
dan een jaar geheim gebleven, ten
minste noch in de Cortes noch in
de pers besproken
De zaak is thans ontdektde
brieven van den gobernador zijn ge
publiceerd, niemand, niemand twij
felt meer aan deze oplichterij, die
slechts wat grooter is dan zoovele
andere en waaraan blijkbaar wat
meer menschen meegewerkt hebben
of dachten te verdienen.
Een aüder land zou opv/iegen,
zou verantwoordelijkheden willen zien
vaststellen, schuldigen zien straffen,
.zou anders zelf gerechtigheid trach
ten uit te oefenen. Maar in Spanje
werkt voor die volkswoede de vei
ligheidsklep en in de honderden stier
circussen van Spanje stijgt 's Zon
dagsmiddags in het gebrul en ge
schreeuw dier honderdduizenden al
de opgekropte woede en opgewon-
crete verwerkelijking van de secte, van
haar leven, van haar actie, van haar
plannen. Dat wenschen wij te doen
zonder wrok jegens onze afgedwaalde
broeders, evengoed als zonder zwak
heid en zonder eenige dubbelzinnig
heid, zooals een goed soldaat op het
slagveld de personen behandelt die
onder het vijandig vaan dienen, hun
helpers en medeplichtigen.
Wij zijn ten volle
teg^n iedere poging om te vermin
deren, op de tweede plaats te zetten,
of stelselmatig te verbergen de pause
lijke eiscben in de Romeinsche Qua-
eslie, om den socialen invloed van het
Pausdom te ontwijken of het laïcisme
te doen heerschen
voor de onverzettelijke handhaving
van de Romeinsche Quaestie volgens
de rechten en de aanwijzigingen van
den Heiligen Stoel, en vóór een onaf
gebroken krachtsinspanning met het
doel om zooveel mogelijk het sociale
leven onder den wettigen en welda-
digen invloed van het Pausdom en,
in het algemeen, van de Katholieke
Kerk te brengen!
Wi] zijn tegen het interconfessiona-
lisme, het neutralisme en aodsdienstig
minimisme in de organisatie en de
