Flick's
Cacao
IS O. 245.
Zaterdag 16 Mei 1914.
5e Jaargang.
Gewestelijk en Algemeen Weekblad te Hulst.
Richting'Voor waarheid en voor recht, door eigen daad en door daad van anderen, zonder aanzien van
persoon of partij.
VERSCHIJNT ELKEN ZATERDAG.
Gentschestraat C 7 te Hulst.
w?
Stichter: H. A. van Dalsum.
Bierkaaistraat A 28 te Hulst.
Gentschestraat B 4 te Hulst.
ER IS
de allerbeste.
DE VOLKSWIL
REDACTIE:
Abonnoiuent per drie maanden
NEDERLANDf 0.50.
BELGIEfr 1.20.
ANDERE LANDEN f 0.80.
- Abonnementen worden dagelijks aangenomen. - -
Niet geplaatste stukken worden niet terug gegeven.
Het blad neemt geene verantwoordelijkheid voor den inhoud
van het Vrije Woord en voor dien van Advertentiën.
ADMINISTRATIE:
DRUKKERIJ:
Advertentiën, in te zenden vóór Vrijdags om 12 uur.
Prijs per regel 10 cent. Bij abonnement of geregelde plaatsing
belangrijke vermindering. Dienstaanbiedingen contant f 0.25.
Halve oog>*cn.
O
De groote landbouwles is deze dat
de hoeveelheid oogst afhangt van de
evenredigheid plantenvoedsel, die het
minste in den grond aanwezig is.
Elke piait wordt opgebouwd uit
elemen t:plantenvoedsel, maar niet
elke plant heeft dezelfde evenredigheid
plantenvoedsel noodig voor haar op
bouw als de andere plant.
Op dit beginsel berust de leer van
de vruchtwisseling, en op deze vrucht
wisseling berust de wet van art. 1633
van het Burgerlijk Wetboek. Iedere
boer weet, dat dit beginsel niet straf
feloos kan worden verwaarloosden
weet ook, dat het ~iet in acht nemen
der vruchiwisscling no: daarenboven
medcb't ag 'dtUM.; V311 iifct
ui: puitende en vet vuile vk landbotiw-
onkfPid met gevolg dikwijls van scha-
d ei ij Hé insecten.
Op ckzen grondslag rustte ons wsrk
over het Pachtcontract, en op dezen
grondslag rustt- n de adviezen dit wij
gaven over den duur van ae pacht
overeenkomst.
Onze adviezen waren in het belang
van den eigenaar behoud van de
kapitaalwaarde van het land en in
het belang van den pachter erken
ning van zijn gebruiksrecht op het
land bij desku idig boeren.
De eigenaar steide zich vijandig te
gen ons, en o«-k de boer al» hij weder
uit den nood was geraakt.
Maar wij willen dit zeggenals
niet algemeen wordt geboerd naar het
stelsel van vruchtwisseling, dan zullen
er-slechts weinige jaren meer noodig
zijn dat hier regel wordtóf halve
oogsten öf vruchten van
mindere marktwaarde.
En dan zal rdg wel eens met spijt
worden herdacht aan het uit lafheid
opvolgen van den valschen raad tegen
dien van van Daisum laten we niet
aanvaarden van Dalsum's Program
Pachtcontract.
De onzekere toekomst waarvan hier
op het oogenblik ieder een voorgevoel
heefr, heeft in het opvolgen van dien
valscheu raad tegen ons, de eerste
oorzaak. Wij wisten reeds voorlang
wat nu wordt een angstig voorgevoel
voor ieder.
Sir iioiiic vrede.
O
In het „K. S. W." schrijft mr. A a 1-
b e r s e
Dit is onze stellige overtuiging aan
de volle en algeheele doorwerking der
Katholieke Tieginselen in het particu
liere en vooral in het openbare so
ciale en politieke leven wordt een
krachtige hinderpaal gesteld juist door
scherpe, persoonlijke, bittere en ver
bitterende polemieken. Wie zóó be
streden worden zullen het laatst zijn
overtuigd. Terwijl anderen zich buiten
den strijd, zóó gevoerd, houden, om
dat zij er voor bedanken, om met deze
bestrijders op één lijn te worden ge
steld.
Zelfs een V e u i 11 o t heeft van den
zachtmoedigen hem zoo hoogelijk ver
eerenden P i u s IX de openlijke ver
maning moeten hoorenniet op deze
wijze.
Tnans staat het zóó in ons land,
dat brave Katholieke raatnen dagelijks
bidden voor den vrede rm rdc huis
genoot des Gelocfs.
En zijn niet de manren, die
ddar staan, waar onze Heilige Paus
zou wenschen, dat zij niet stonden.
Maar zij zien, hoe de tweedracht voort
woekert, en zij vreezen niet zonder
grond, dat het einde kan zijn het ver
lies van veel, dat in tientallen van ja
ren vol harden arbeid en groote op
offering door de Katholieken van Ne
derland is vproverd en gesticht. Zij
zien, hoe daar een afgekeerdheid komt
onder elkaar, als tusschen Katholie
ken niet mag, en eigenlijk ook niet
kan bestaan.
En dat zij, die zóó den toestand
zien, vermanen onnoodigen strijd te
mijden, en waar hij onvermijdelijk is,
hem althans zoo te voeren, dat de
waarheid te doen triomfeeren het eenige
doelwit blijve, en niet de personen
neer te halen, de karakters aan le tas
ten, het telkens en telkens weer ge
bruikte strijdmiddel zij, kan het
hun ten kwade worden geduid
Mag het worden voorgesteld, dat zij
de slappe broeders zijn, zonder fut
om voor hun overtuiging uit te
komen
'Zij deden dat, meermalen zelfs, er.
zij zouden het meer en luider doen,
ware 't niet dat de strijd was ontaard,
ware het niet, dat de vrede reeds
zoodanig was verstoord, dat h u n tus-
schenkomst niet meer baten kan.
De Katholieken vormen in Nederland
een minderheid, een zeer sterke min
derheid, zoolang zij hun kracht zoe
ken in hun eenheid maar een min
derheid, die, verdeeld, binnen korter
dan geen tijd overwonnen ter neer zal
liggen.
Hij moet al weinig kijk op de ont
wikkeling der sociale en politieke
toestanden in ons land hebben, die
niet inziet, dat in de jaren die
komen gaan die eenheid
noodiger zal zijn dan ooit
te voren.
Een eenheid, gegrond op waarheid,
gewis 1 Maar wie de waarheid predikt
op een wijze, die haar gehaat maakt,
verstoort de eenheid juist daardoor.
Alleen wie dat inziet, zal begrijpen
hoe groot onze vrees is, niet voor onze
tegenstanders, maar voor de stijgende
tweedracht en verbittering in het eigen
kamp. Tijd.
De kwestie van den strijd tusschen
c!e katnolieken van Nederland onder
ling ligt verder dan Mr. Aaiberse
denkt.
Zij is veelvuldig, maar de groote oor
zaak ligt hierin dat over de Katholieke
kerk van Nederland ligt de straf-
lende hand Gods. En wel, door
dat in haar geen stem van protest is
opgegaan wegens het door haar zelve
aanranden van het wezen zelf
van haar eigen geloof door dit en al
de sociale-, liefdadigheids-.en gods-
vruchtwerken te drijven en te maken
tot middelen tot wereldsche doeleinden
en partijbelangen. Terwijl de eenige
katholieke stem, die van ons, die
die waarschuwt, door doodzwijgen,
door eer-, brood- en sacramentenroof,
worJt getracht tot zwijgen te brengen.
Wil men in Nederland waarlijk vrede
onder de Katholieken, dan is er slechts
één wegden weg der grondregelen
van de veroordeelde Volkswil, maar
die in waarheid zijn en bevatten de
grondslagen van wetgeving en gedrags-
rege- noodig voor onzen tijd, en die
zijn geheel conform het ware katho
lieke recht.
fepionneiidieiist
o—
Wij lezen in de Volksmissionaris
Verkeerde kranten in Den Bosch.
Ziehier nog een treurige statistiek
omtrent het abonnementengetal op ver
keerde bladen in een overwegend
katholieke plaats, n.l. 's Hertogenbosch.
Zij werd ons voor eenigen lijd van
zeer vertrouwbare zijde toegezonden.
Nieuwe Rotterd. Courant 190 lezers
De Telegraaf 155
Het Handelsblad 35
Het Nieuws van den Dag 60
Het Nieuwsblad van Nederland 65
De Courant 800
Het Volk 60
Of onder de abonnés ook vele Ka
tholieken zijn
Helaas, ja.
Onder de lezers van
De N. R. Crt. -j135
De Telegraaf -j120
Het Handelsblad 10
Het Nieuws v. d. Dag -j- 40
De Courant, -j- 700
Hoe treurig
Wij maken hierop deze aanteeke-
ning:
Wijst het onderzoek naar die abon
nés niet op een spionnëndienst
En weet iemand iets, dat.valscher en
verachtelijker is dan spion te zijn
Welnuindien spionnage is eene
organisatie uitgaande van of uitgeoe
fend wordende ten bate van „goede"
couranten, welke karaktervorming
denkt dan toch wel deze spionnage-
dienst te bereiken
Wij kiezen niet voor eenige courant
partij, maar noemen het treurig, dat
het Nederlandsche Katholicisme van
onzen tijd een spionnendienst organi
seert. Misschien is deze alleen in den
Bosch, maar voor niet te langen tijd
bestond deze ook in Hulst, zooals onze
lezers zich nog wel zullen herinneren.
Maar nog treuriger dan dezen spion
nendienst zeiven achten wij het, dat
daartegen nooit van Katholieke of
van Kerkelijke zijde wordt geprotes
teerd de eenige zijde van waaruit dit
protest voortkomt is van de Volks-
wilzijde.
Waar zijn de mannen?
o
Ds. P. W. Klaarhamer, predikant
der Geref. Kerk te Utrecht, schrijft in
de „Utr. Kerkbode"
De couranten melden ons, dat de
Regeering de grootste moeite heeft,
om geneesheeren te vinden, bereid om
naar de door de pest bezochte streken
op Java te gaan.
Men denkt er zelfs aan om in het
buitenland hulp te gaan zoeken.
En zooals het de Regeering gaat,
gaat het ook ons in de Zending.
Er zijn bijna geen geneesheeren te
vinden, bereid en in staat naar Java
te gaan en den Heere in de zending te
dienen.
Dit is niet alleen de ervaring der
Kerken, maar evenzeer van de Veree-
nigingen, die zich met medischen zen-
dingsarbud bezighouden. Wat heeft
het den laatsten tijd niet een moeite
gekost, om het hospitaal te Modjo
Warno van een dokter te voorzien.
Op eene conferentie van zendende
Kerken, onlangs te Amsterdam gehou
den, was men van gevoelen, dat de
toestand van den Medischen hulp
dienst waarlijk precair is, door gebrek
aan de doktoren.
Hoe is dit toch
De positie van een missionair-arts
is met ter daad, wat men noemt een
mooie positie.
De arbeid in zulk een hospitaal is,
voor wie liefde voor zijn arbeid heeft,
en daarbij begeert, den weg voor het
Woord Gods te banen, een schoone
en begeerlijke arbeid.
Ook kan de missionaire arts waarlijk
zonder zorg uit den arbeid leven.
Het honorarium, dat Utrechts ker-
keraad aanbiedt, is toch f 4000 per
jaar, plus f 500 jaarlijksche toelage
voor het sluiten eener verzekering,
plus drie vijf jaarlijksche verhoogingen
elk van f500, plus kindergelden, plus
vrije woning, plus de helft van hetgeen
de particuliere prakttijk opbrengt, plus
f 1500 voor uitrusting, plus vrijen over
tocht, desgewenscht eerste klasse boot,
en dan nog enkele gunstige bepalingen
omtrent wachtgeld, en eventueel voor
de weduwe.
Zou er nu toch waarlijk niet een
jonge arts te vinden zijn, bereid, om
voor dit honorarium een zoo schoonen
arbeid in 's Heeren dienst te aan
vaarden
Indien Utrechts kerkeraad niet nog
d i t jaar naar Indië kan berichten,
dat een geneesheer is benoemd, en dat
dus welhaast tot den bouw van een
hospitaal zal worden overgegaan „dan
is voor ons de gelegenheid voorbij"
Want dan zal de Regeering niet lan
ger wachten, maar zelf een hospitaal
bouwen. En dan wordt geen subsidie
voor een hospitaal door ons opge
richt, gegeven.
Overal waar de Javaan de keus heeft,
verkiest hij het zendelingshospitaal
boven dat hetwelk van de Regeering
uitgaat.
Zou het nu toch niet schrikkelijk
zijn, indien we onze plannen moesten
opgeven, alleen omdat er geen ge
neesheer te vinden is. Aan geld ont
breekt het ons niet. Wij kunnen bou
wen.
En ook het vinden van een predi
kant gelukte ons tot heden niet. De
pogingen, die wij deden, mislukten alle
om verschillende redenen.
Tot eene officieele beroeping voor
den dienst op Java gaat een kerkeraad
niet over, zonder voorafgaande onder
zoeking. Hiervoor zijn verschillende
redenen, die dringen om zoo te han
delen.
Het werk op ons terrein roept om
een eigen Dienaar. Ds. van Dijk (de
predikant uit een naburige plaats) doet
wat hij kan. Hij houdt op uitnemende
wijze het werk gaande. Maar hij kan
onmogelijk den eigen Dienaar vervan
gen. En in 't belang van zijn terrein
èn in 't belang van ons terrein is het
zeer gewenscht, dat zoo spoedig mo
gelijk een Dienaar de ledige plaats
vervulle.
Het zou mij daarom ten zeerste ver
blijden, en het zou ook den kerkeraad
hoogst welkom zijn, indien iemand,
die dit leest, onze aandacht op eenigen
Dienaar kon vestigen.
Beroepbaar zijn zij, die minstens
twee jaren bij een Gereformeerde Kerk
hier te lande dienden, en niet ouder
dan 30 jaren zijn. Een ongehuwden
Dienaar uit te zenden heeft ernstige
bezwaren. En natuuilijk moeten er
geen organische gebreken zijn, die
voor een verblijf in de tropen onge
schikt maken.
Door 's Heeren goedheid en door de
offervaardigheid der Kerken in Utrecht
en Gelderland ontbreekt het ons niet
aan geld.
Maar waar zijn de mannen
Er is dus hierin klacht, dat, gelijk
de Nederlandsche Regeering in Neder
land zelve, ondanks den overvloed,
geen artsen kan krijgen ter bestrijding
van de pestepidemie op Java, ook die
zending ze niet kan krijgen voor de
zendinghospitalen.
Wat ondervinden wij Wij durven
van ons zei ven te zegen dat wij „een
man" zijn, en hoeveel waardeering
geeft Nederland Die van poging tot
vernietiging. Wil men in Nederland
weder mannen kweeken, laat men dan
eindigen met de strooming, om den
godsdienst in zijn eigen wezen aan te
randen door hierin te zien een zaak
der wereld. Dan komt vanzelve terug
de geest tot zelfverloochening.
Ons ideaal als notaris.
O—
Dit was, toen wij nog candidaat-
notaris waren, om als notaris eenmaal
.e zijn de notaris der kleine luyden.
Wij zijn hier inderdaad in Huist de
notaris geweest van den kleinen man,
zijn vriend, zijn raadgever zijn helper.
Dit werd ons misgund, en, opdat
wij dit niet zouden kunnen blijven,
moest ons elke gelegenheid worden
benomen om iets te verdienen aan
zaken, waaraan iets te verdienen zou
zijn.
Dit benemen leidde tot de brood-
rooftaktiek, en tot het welslagen dezer
broodrooftaktiek verleenden ambtge-
nooten hunne medewerkingzonder
deze had ze niet kunnen slagen.
Maar die medewerking ware niet
